1. GİRİŞ 2. YÖNTEM 2.1 Araştırmanın Modeli 2.2 Araştırmanın Evreni ve örneklemi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1. GİRİŞ 2. YÖNTEM 2.1 Araştırmanın Modeli 2.2 Araştırmanın Evreni ve örneklemi"

Ayşe Eren
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bu çalışmada, kimya ( veya fen ) kaynakları ve kimya öğretmenlerinde belirlenen bu durumun, lise öğrencilerine nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Sonuçta öğrencilerin gerek fen kaynaklarından, gerekse kimya öğretmenlerinden etkilendikleri, mol kavramının tanımını doğru olarak bilmedikleri belirlenmiştir. Kitap yazarlarının mol kavramının tanımı konusunda birlik içinde olmaları gereği vurgulanmıştır. Yine Milli Eğitim Bakanlığı nın Kitap İnceleme Birimi nin konuya eğilmesinin önemi üzerinde durulmuştur. Ayrıca kimya öğretmenlerinin de yine mol kavramı nın tanımını orijinal kaynağından öğrenmesi önerilmiştir. 1. GİRİŞ Fen Bilimleri (Kimya, Fizik ve Biyoloji) ile ilgilenenlerin yazılı ve sözlü olarak sıkça kullandıkları bazı kavramlar vardır. Bunlar çok sayıda olup özellikle atom kütlesi, atom ağırlığı, molekül kütlesi, molekül ağırlığı, formül kütlesi, formül ağırlığı, atom-gram, molekül-gram, formülgram, mol, mol kütlesi, ve atomik kütle birimi bu kavramların başında gelmektedir. Bu tür kavramlar fen biliminde önemli yer teşkil ediyor olmasına rağmen, yazarken, söylerken yerinde kullanılmadıklarından anlaşılmaları güç olmaktadır. Sarıkaya (1996) tarafından yapılan bir çalışmada, yazarken ve söylerken yerinde kullanılmayan bu kavramlar incelenerek yazılı hale getirilip yayınlanmıştır. Öğrencilerin bu kavramları gerçekten lisede öğrenmeleri gerekmektedir. Okullarda görülen genel duruma göre, öğrenciler bu kavramların anlam ve tanımlarından çok matematiksel eşitlikleri bilirler ve bunları sadece problem çözmekte kullanmaktadırlar. Bu şekilde öğrencilerin anlamını bilmedikleri kavramları kullanmaları onları ezberciliğe yöneltmektedir. Ezberci eğitim ve öğrenim ise elbette anlamlı öğrenmenin hedeflendiği günümüz şartlarında hiçbir şekilde savunulamaz. Öğrenciyi bu duruma yönelten faktörler, okul, dershane, öğretmen ve ders kitapları şeklinde ifade edilebilir. Bu faktörlerin tek tek incelenmesi yerine okul ve dershanelerdeki öğretmenlerin yararlandıkları ve öğrencilere kaynak olarak verdikleri ders kitaplarını incelemek mantıklı olacaktır. İşte yaptığımız bu çalışmada, kimyanın temel kavramlarından olan mol, atom kütlesi, atom ağırlığı, molekül ağırlığı, formül ağırlığı kavramlarının yazılı kaynaklardaki tanımlamalarını araştırmak, ortaöğretim öğrencilerinin bu kavramların tanımlarını bilip bilmediklerini açığa çıkarmak ve öğrencilerin bu kavramlarla ilgili bilgilerinin kaynağını belirlemek amaçlanmıştır. Yazılı kaynakların incelenmesinde sözü edilen kavramların anlam ve tanımlarının kaynaktan kaynağa farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Çalışmada bu görüşün desteklenmesi için virgülüne dokunmadan(!) kimya ve fen kaynaklarından kavramlarla ilgili alıntılar yapılmış ve incelenmiştir. 2. YÖNTEM 2.1 Araştırmanın Modeli Araştırma; kullanılış, amaç, düzey ve fonksiyonu yönünden sorgulandığında temel araştırma, yapıldığı çevre açısından bir alan araştırması, yöntem, amaç, zaman ve kontrol olanaklarına göre de survey araştırma olarak nitelenebilir. Araştırma survey araştırması olarak ise Anket survey olarak nitelenebilir (Kaptan, S. 1998). 2.2 Araştırmanın Evreni ve örneklemi Araştırmanın evreni, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Ankara daki liseler ve bu okullarda eğitim görmekte olan öğrencilerdir.araştırma örneklemine, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Ankara ilindeki Keçiören, Çankaya ve Yenimahalle ilçelerindeki yedi okul, ve 430 öğrenci girmektedir.

2 kavradıkları şekliyle yanlış tanımlamalar ortaya koyarak incelemesi yapılan kavramları bilmediklerini ortaya koymuşlardır. Yine toplamda % 30 ile %90 ı geçen oranlarda öğrenci grupları ya anlamsız yanıtlar vermiş yada bilmiyorum demişlerdir. Tablo 3.1 Mol nedir? sorusuna ait istatistiksel bulgular Avogadro sayısı kadar taneciktir Kütle / mol ağırlığıdır.(n=m/m a ) Anlamsız yanıtlar Bilmiyorum Okulda Dershanede Okul ve Dershanede Ders kitabı Öğretmen Kitap ve Öğretmen Tablo 3.2 Atom kütlesinin tanımı ve birimi nedir? sorusuna ait istatistiksel bulgular 12 C izotopuna göre karşılaştırılarak bulunan kütledir. Birimi akb dir. 1 tane atomun kütlesidir p+n yani atomun kütlesidir Anlamsız yanıtlar Bilmiyorum Okulda Dershanede Okul ve Dershanede Ders kitabı 23 7 Öğretmen Kitap ve Öğretmen

3 Dershanede Okul ve Dershanede Ders kitabı Öğretmen Kitap ve Öğretmen Tablo 3.4 Molekül kütlesi, Molekül ağırlığı, Formül kütlesi ve Formül ağırlığı tanımları nedir? Bunlar aynı şey midir? Birimleri nelerdir sorusuna ait istatistiksel bulgular F.A ve M.A akb cinsinden bir molekülün veya bir formülün ağırlığı F.A=F.K=M.A=M.K 1 molün ağırlığıdır F.A=M.A=1molekülün ağırlığıdır. Birimi akb, F.K=M.K= 1 mol molekülün ağırlığıdır.birimi gramdır. Anlamsız yanırlar Bilmiyorum Okulda Dershanede Okul ve Dershanede Ders kitabı Öğretmen Kitap ve Öğretmen TARTIŞMA ve YORUM Fen kaynaklarında yapılan incelemeler sonucunda, belirtilmiş olan kavramlar üzerinde gereken önemin gösterilmediği yapılan tanımların doğru ve gerçek kaynaklarından değil yazarların kendi bilgilerinden yararlanılarak ortaya konduğu görülmüştür. Elbette bu durum öğrencilerin en önemli kaynağı olan öğretmenlerin gösterdikleri ve kullandıkları kaynakları ne kadar dikkatli incelemeleri gerektiğini ortaya koymaktadır.

4 bu noktalarda özellikle kendilerine ve yazdıkları eserlere özen göstermeleri gerekmektedir. 5. SONUÇ ve ÖNERİLER Çalışma sonucunda anket verilerinden ve incelemelerden elde edilen sonuçlar şunlardır; Öğrenciler bu kavramların tanım ve birimlerini bilmemektedirler. Bu kavramların kitaplardaki tanımları ile öğrenci cevaplarındaki tanımlar arasında benzerlik tespit edildiği için, öğrencilerin kitaplarda yer alan tanım karmaşasından etkilendikleri saptanmıştır. Mol kavramının genelde fen kaynaklarında üç farklı şekilde, öğrenciler arasında ise yoğunlukla iki farklı şekilde tanımlandığı belirlenmiştir yılında yapılan orijinal mol tanımın başka şekillerde yazılıp söylenmesinin yanlış olacağı, bu yanlışlığın incelenen diğer kavramları da açıkça etkilediği saptanmıştır. Anket çalışmasına katılan 430 adaydan 203 ü yani % 47.2 lik oranı, molü Avagadro sayısı kadar tanecik olarak tanımlamıştır. İncelenen toplam 50 yerli ve yabancı kaynaktan 17 adedi % 34 lük oranının ise bu yanlış olan tanıma yer verdikleri saptanmıştır. Ancak bu tanım sadece mol kavramının bir sonucu olarak saptanan bir sayıyı işaret eder. Molün tanımı değildir. Öğrencilerin % 20 lik bir oranı ise matematiksel işlemlerde kullandıkları n=m / M a formülünü tanım olarak ifade etmişlerdir. Atom Kütlesi ve atom ağırlığı kavramlarının farklı ifadeler ve terimler olduğu fark edilememekte aynı kavram sanılmaktadırlar. Öğrenciler, molekül kütlesi, molekül ağırlık, formül ağırlık kavramları arasındaki ilişkiyi hatta bu kavramların tanımlarını dahi bilmemektedirler. Kavramlara ait tanımlarda kaynaklarda bir bütünlük saptanamamıştır. Sonuçta açıkça öğrencilerde bu incelenen kavramların tanımlarının tam olarak oluşmadığı ve kitaplardaki farklı tanımlardan etkilendikleri belirlenmiştir. Bu nedenle öğretmen ve öğrencilerin kullandıkları fen kaynaklarının incelenmesi yerinde olacaktır. Bu noktalar ışığında çalışma neticesinde yapılabilecek önerileri söyle sıralamak mümkündür; Kimyanın temel kavramlarından biri olan mol kavramının 1971 yılında yapılmış olan orijinal tanımı kaynaktan kaynağa değişiklik göstermeden aynen kullanılmalıdır. Bu tanım dışındaki her türlü tanım fen kaynaklarından çıkarılmalıdır. Atom kütlesi ile Atom Ağırlığı birbirinden farklı kavramlardır. Birbiri yerine kullanılmamalıdır. Bu kavramlar arasındaki farklar kaynaklarda örneklerle vurgulanmalıdır. Molekül ağırlığı ve formül ağılığı gibi terimler kullanılıyor olmasına rağmen burada kastedilen fizikte yer alan ağırlık kavramı değildir. Burada ifade edilen terimler açıkça kaynaklarda tanımlanmalı ve biriminin akb olduğu mutlaka ifade edilmelidir.

5 KAYNAKLAR Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. (Geliştirilmiş 11. Baskı) Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri Kotz, J.C., Joeston, M.D., Woodj, L., Moore, J.W. (1994). The Chemical World. N.Y.(USA): Saunders College Publishing. Sarıkaya, M. (1996). G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 16 (2), 3 22.

Benzer belgeler

1. GİRİŞ Fen Bilgisi eğitimi aslında insanoğlunun varoluşundan beri merak etmekte olduğu doğayı çözmeye çalışması ile ortaya çıkmış olan fen

1. GİRİŞ Fen Bilgisi eğitimi aslında insanoğlunun varoluşundan beri merak etmekte olduğu doğayı çözmeye çalışması ile ortaya çıkmış olan fen Çalışma 2000-2001 Bahar sömestrinde uygulanmış, elde edilen veriler Fen Bilgisi eğitimine sağlanacak katkılar ve özellikle de Mol kavramının öğretimi açısından değerlendirilmiştir. Öğretmen adaylarına