ÜNİTE: I. DÜNYA SAVAŞI KONU: I. Dünya Savaşı Öncesi Dünyanın Genel Görünümü, I. Dünya Savaşı

Transkript

1 ÜNİTE: I. DÜNYA SAVAŞI KONU: I. Dünya Savaşı Öncesi Dünyanın Genel Görünümü, I. Dünya Savaşı ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ Yüzyılda ortaya çıkan Sanayi İnkılâbı nın sonuçları, Avrupa da önemli gelişmelere neden olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi Sanayi İnkılâbının bu sonuçlarından biri değildir? Çözüm: A) Pazar sorununun ortaya çıkması B) İnsan hak ve hürriyetlerinin devlet güvencesine alınması C) Makineleşme D) El tezgahlarının önemini yitirmesi 19. Yüzyılda devletlerarası ilişkileri etkileyen iki önemli olaydan biri Fransız İhtilali nin getirdiği sonuç, diğeri ise Sanayi İnkılâbı dır. 19. Yüzyılda Avrupa da; bilim, teknik, sosyal ve kültürel alanlarda bir çok gelişmeler oldu. Bu gelişmeler sonucunda yeni buluşlar insanlığın hizmetinde kullanılmaya başlandı. Sanayi İnkılabı büyük fabrikaların kurulmasına, küçük el tezgahlarının önemini yitirmesine sebep oldu. Bu durum üretimde büyük artış sağladı. Mallar seri ve ucuz olarak üretildi. Ülkeler iç pazarlarda tüketemediği mallar için pazar arayışına girişti. Makineleşme hızını arttırdı. Sanayileşen ülkeler hammadde ve pazar arayışı için henüz sanayileşmemiş ülkeleri pazar olarak görmeye başladı. A,C ve D. seçenekleri Sanayi İnkılabı nın sonuçlarıdır. B Seçeneği ise Fransız İhtilali nin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu sebepten doğru seçenek B dir. 2. Fransız İhtilali milliyetçilik, eşitlik, özgürlük ve adalet ilkelerini yayan önemli bir olaydır. Çözüm: Bu ilkelerden, Osmanlı Devleti ve onun gibi çok uluslu devletlerin parçalanmasında en etkili olan ilke aşağıdakilerden hangisidir? A) Eşitlik B) Milliyetçilik C) Adalet D) Özgürlük Fransız İhtilali ile ortaya çıkan özgürlük, eşitlik, adalet, milliyetçilik gibi ilkelerden özellikle milliyetçilik düşüncesi bütün Avrupa ülkelerini etkiledi. Her milletin kendi devletini kurup kendisini yönetmesini öngören milliyetçilik akımı, çok uluslu devletlerden Osmanlı devleti ve diğerlerinin parçalanmasında birinci derecede etkili oldu. Bu nedenden doğru seçenek B dir. Fransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik akımı Osmanlı Devleti, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi devletlerin parçalanıp milli devletlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. 3. Osmanlı Devleti nin parçalanmasında bir çok olay etkili olmuştur. Osmanlı Devleti nin parçalanmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi diğerlerine göre daha önce başlamıştır? A) Fransız İhtilali nin yaydığı milliyetçilik düşüncesi B) Düşman devletlerin Osmanlı Devleti ne karşı isyanları desteklemesi C) Yabancılara verilen Kapitülasyonlar D) Osmanlı Devleti nin aldığı dış borçlar T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 7

2 Çözüm: Yukarıdaki seçeneklerden kronolojik sıralama yapıldığında 1535 yılında Fransızlara bir lütuf olarak verilen Kapitülasyonlar ilk sırayı alır. Osmanlı Devleti nin güçlü olduğu dönemlerde etkisi fazla hissedilmese de Duraklama devrinde(1579 dan itibaren) kendini iyice hissettirdi. Yabancı tüccarlara verilen, ticari ayrıcalık da demek olan Kapitülasyonlar yüzünden Osmanlı Devleti nin İç ticaret dengesi bozuldu. Diğer seçenekler ise şu sırayla gerçekleşmiştir. 18. Yüzyılın sonlarında Fransız İhtilali nin yaydığı milliyetçiliğin etkisi ile Osmanlı Devleti içinde yaşayan diğer milletler isyan etmişler. (19. yüzyılın ilk yarısı) Rusya ve İngiltere gibi ülkeler isyanları desteklemişlerdir. Osmanlı Devleti 19. yüzyılda ilk kez dışarıdan borç almıştır. Dolayısıyla Osmanlı Devleti nin parçalanmasında etkisi ilk önce hissedilen etken Kapitülasyonlardır. Doğru seçenek C dir. 4. İstanbul antlaşması Atina Antlaşması Londra Antlaşması Çözüm: Yukarıdaki antlaşmaların ortak özellikleri aşağıdakilerden hangisidir? A) Balkan ülkelerinin kendi aralarında imzaladığı antlaşmalar olması B) I. Balkan Savaşı nın sonunda imzalanan antlaşmalar olması C) II. Balkan Savaşı nın sonunda imzalanan antlaşmalar olması D) Osmanlı Devleti yle Balkan Devletleri arasında imzalanmış olmaları Osmanlı ordusunun düzensiz durumunu sezen Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ, Rusya nın da kışkırtmasıyla Osmanlıların Balkanlardaki topraklarını paylaşmak için harekete geçtiler. Osmanlı Devleti I.Balkan Savaşı denilen bu savaşta yenilgiye uğradı. Bu savaşın sonunda Osmanlı Devletiyle Balkan Devletleri arasında Londra Antlaşması imzalandı. Daha sonra Osmanlı Devleti nden aldıkları toprakları kendi aralarında paylaşamayan Balkan Devletleri arasında savaş çıktı. Bu durumdan faydalanan Osmanlı Devleti Londra Antlaşmasıyla kaybettiği Midye Enez hattının batısında kalan Kırklareli ve Edirne yi geri aldı. II. Balkan Savaşının sonunda Bulgaristan la İstanbul Antlaşması imzalandı. Yukarıda sıralanan Antlaşmaların ortak özelliği Osmanlı Devleti yle Balkan Devletleri arasında imzalanmış olmalarıdır. Doğru seçenek D dir. 5. I. Dünya Savaşı öncesi devletler İtilaf ve İttifak olarak bloklaşmaya başladılar. Bu bloklaşma birbirine zıt grupları oluşturdu. Bunun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ekonomik rekabet ve sömürgecilik B) Küçük devletlerin büyük devletlere karşı birleşme ihtiyacı C) Ülkeler arası rejim çatışması D) Denizlerin paylaşımı Çözüm: Avrupa da sanayileşme, 19. yüzyıl içinde hız kazandı. Bunun sonucu olarak gelişen ve genişleyen sömürgecilik anlayışı diğer kıtaları da etkisi altına aldı. Büyük devletlerin çıkar çatışmaları, karşılıklı rekabete dönüştü. Avrupa ülkeleri arasındaki bu çatışmalar kendi aralarında bloklaşmaya yol açtı. Bloklaşmanın temel nedeni ekonomik rekabet ve sömürgecilik yarışı olmuştur. Doğru seçenek A dır. 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

3 6. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti nin I. Dünya Savaşı na girmesinde etkili olmamıştır? A) Osmanlı Devleti nin daha önce kaybettiği toprakları geri almak istemesi B) Goben ve Breslav adlı Alman gemilerinin Rus limanlarını topa tutması C) Osmanlı Devleti nin, Almanlar ın savaşı kazanacağına inanması D) Rusların Balkan toprakları üzerindeki emelleri Çözüm: A, B, C seçeneklerinde belirtilen Osmanlı Devleti nin kaybedilen toprakları Almanya nın yanında savaşa girilirse tekrar kazanılabileceğine olan inancı, savaşa girilmesinde etkili olmuştur. I. Dünya Savaşının çıktığı sırada iktidarda bulunan İttihat ve Terakki Partisi ileri gelenleri Almanya ile gizli bir antlaşma yaptılar. Bu sırada İngiliz donanmasından kaçan Groben ve Breslav isimli Alman gemileri Çanakkale Boğazı nı geçerek Osmanlı Devleti ne sığındı. Sığınan bu gemiler Karadeniz e geçerek Rus limanlarını topa tuttular. Bütün bu sebeplerden dolayı Osmanlı Devleti savaşa girdi. D seçeneğinde belirtilen durum ise Osmanlı Devletinin savaşa giriş sebebi değildir. Dolayısıyla doğru seçenek D dir. 7. I. Dünya Savaşı nda, İtilaf Devletleri hem Rusya ya yardım etmek hem de Osmanlı Devleti ni savaş dışı bırakmak için hangi cephede savaşmışlardır? Çözüm: A) Kafkasya Cephesi B) Sina Filistin Cephesi C) Çanakkale Cephesi D) Irak Cephesi Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya aralarında anlaşarak Üçlü İttifak devletlerini oluşturmuşlardı. (1882) Daha sonra Osmanlı Devleti de bu gruba dahil olmuş. İtalya ise ayrılarak İngiltere, Fransa ve Rusya dan oluşan İtilaf Devletler ine katılmıştır. İtilaf Devletleri, 1915 yılında Çanakkale Boğaz ını geçerek İstanbul u ele geçirip Rusya ya gerekli yardımı yapmak, aynı zamanda İstanbul un işgali ile de Osmanlı Devleti ni savaş dışı bırakmak istiyorlardı. Bu amaçla Çanakkale Cephesi ni açmışlardır. Ancak yenilerek amaçlarına ulaşamamışlardır. Doğru seçenek C dir 8. Aşağıda I. Dünya Savaşı ndan yenik olarak çıkan ülkeler ve savaş sonucunda imzaladıkları antlaşmalar verilmiştir. Bunlardan hangisi yanlıştır? A) Osmanlı Devleti Sevr antlaşması B) Almanya Versay Antlaşması C) Avusturya Sen Jermen D) Bulgaristan Triyanon Çözüm: I. Dünya Savaşı sonunda İttifak Devletleri İtilaf Devletleri ne yenilmişlerdir. Yenen devletler yenilen devletlere imzalattıkları barış antlaşmalarını Paris Barış Konferansı nda hazırladılar. Buna göre Almanya Versay, Avusturya Sen Jermen, Macaristan Triyanon, Bulgaristan Nöyyi, daha sonra Osmanlı Devleti ile Sevr Barış Antlaşmalarını imzalamışlardır. Buna göre doğru seçenek D dir. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 9

4 1. Sanayi İnkılabı ilk olarak hangi ülkede ortaya çıkmıştır? A) Fransa B) Japonya C) İngiltere D) Almanya 2. Osmanlı Devleti nin sanayileşmesine engel olan etkenlerden en önemlisi aşağıdakilerden hangisidir? 5. Balkan milletlerinden Yunanlılar, Sırplardan daha sonra isyan etmelerine rağmen, daha önce bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır. Bunun sebebi hangisinde doğru alarak verilmiştir? A) Yunalıların daha milliyetçi olmaları B) Sırpların Ruslar tarafından desteklenmesi C) Avrupalı ülkelerin Yunan kültürüne sahip çıkmaları ve daha fazla desteklemeleri D) Sırpların daha zayıf bir orduya sahip olmaları A) Tımar Sistemi B) Merkezi otoritenin bozulması C) Dış borçlar D) Kapitülasyonlar 6. M. Kemal Paşa nın katıldığı ilk savaş hangisidir? A) Balkan Savaşları B) Trablusgarb Savaşı C) Çanakkale Savaşı D) Kurtuluş Savaşı 3. Osmanlı Devleti nde insan hakları ve demokrasinin gelişimi kronolojik olarak aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Tanzimat Fermanı Islahat Fermanı I.Meşrutiyet B) I. Meşrutiyet Islahat Fermanı Tanzimat Fermanı C) Tanzimat Fermanı I. Meşrutiyet Islahat Fermanı D) Islahat Fermanı I. Meşrutiyet Tanzimat Fermanı 7. Aşağıdaki olaylardan hangisi Osmanlı Devleti nin yıkılmasında diğerlerinden daha etkili olmuştur? A) Meşrutiyetin ilanı B) Coğrafi keşifler C) Fransız ihtilali D) 31 Mart olayı 4. Balkanlarda, Osmanlı Devleti nin idaresinde olupta ilk olarak isyan eden millet hangisidir? A) Yunanlılar B) Arnavutlar C) Sırplar D) Bulgarlar 8. Dünyada ulusal devletler kurma anlayışı hangi olayla başlamıştır? A) Rönesans Hareketleri B) Reform Hareketleri C) Fransız İhtilali D) Coğrafi Keşifler T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 10

5 9. Osmanlı Devleti Kuzey Afrika daki son toprak parçasını hangi antlaşma ile kaybetmiştir? A) Bükreş Antlaşması B) Uşi Antlaşması C) Lozan Antlaşması D) Mudanya Ateşkes Antlaşması 13. II. Balkan Savaşı nın çıkış sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Osmanlı topraklarının Balkan Devletleri arasında pay edilememesi B) Osmanlı Devleti nin Batı Trakya yı geri almak istemesi C) Balkan Devletleri nin Osmanlıdan yeni yerler talep etmesi D) Balkan Devletleri nin ıslahat talepleri 10. Trablusgarp Savaşı nda İtalyanları yenilgiden kurtaran olay aşağıdakilerden hangisidir? A) Balkan Savaşı nın çıkması B) Meşrutiyetin ilanı C) 31 Mart Olayı nın çıkması D) İngilizlerin Mısır ı işgali 14. Balkan Devletleri, II.Balkan Savaşı sonucunda kendi aralarında hangi antlaşmayı imzalamışlardır? A) Londra Antlaşması B) Berlin Antlaşması C) Bükreş Antlaşması D) İstanbul Antlaşması 11. Aşağıdakilerden hangisi I. Balkan Savaşı nın çıkış sebeplerinden değildir? A) Rusya nın Balkan milletlerini kışkırtması B) Fransız ihtilali nin sonucu yayılan milliyetçilik cereyanı C) Osmanlı Devleti nin Midye Enez hattının batısına geçmek istemesi D) İngiltere ve Rusya nın iyi ilişkiler kurması 15. Balkanlarda bağımsızlığını ilk olarak kazanan devlet hangisidir? A) Sırbistan B) Arnavutluk C) Bulgaristan D) Yunanistan 12. Osmanlı Devleti I. Balkan Savaşı nın sonucunda Balkan Devletleri yle hangi antlaşmayı imzalamıştır? A) Berlin Antlaşması B) İstanbul Antlaşması C) Edirne Antlaşması D) Londra Antlaşması 16. Osmanlı yönetiminden en son ayrılan Balkan milleti hangisidir? A) Yunanlılar B) Sırplar C) Arnavutlar D) Bulgarlar T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 11

6 17. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi Balkan savaşlarından sonra imzalanmamıştır? A) İstanbul antlaşması B) Atina Antlaşması C) Londra Antlaşması D) Uşi Antlaşması 21. Fransız ihtilaliyle ortaya çıkan özgürlük, eşitlik, milliyetçilik, insan hakları gibi fikirlerden Osmanlı Devleti ni olumsuz yönde en çok etkileyen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eşitlik B) Özgürlük C) Milliyetçilik D) İnsan Hakları 18. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden önce gerçekleşmiştir? A) Balkan Savaşlarının başlaması B) Trablusgarp Savaşı C) I. Meşrutiyetin ilanı D) Çanakkale Savaşları 22. Aşağıdaki ülkelerden hangisi I. Balkan Savaşı na katılmamıştır? A) Romanya B) Osmanlı Devleti C) Sırbistan D) Yunanistan 23. II. Meşrutiyet aşağıdaki Osmanlı padişahlarından hangisi zamanında ilan edilmiştir? yüzyılda devletler arası ilişkileri en fazla etkileyen olaylar hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Sanayi İnkılabı Coğrafi Keşifler B) Rönesans Hareketleri Fransız İhtilali C) Sanayi inkılabı Reform Hareketleri D) Sanayi İnkılabı Fransız İhtilali yüzyılda sanayileşen Avrupa ülkeleri dünyanın çeşitli yerlerinde sömürgeler elde ettiler. Aşağıdaki yerlerden hangisi Avrupa devletlerinin bu asırda sömürge alanında yer almamıştır? A) II. Mahmut B) III. Selim C) Abdülmecid D) II. Abdülhamid 24. Osmanlı Devleti Balkan Savaşları sonucunda aşağıdaki yerlerden hangisini kaybetmemiştir? A) Makedonya B) Batı Trakya C) Arnavutluk D) İmroz ve Bozcaada 25. Hangi olaydan sonra batılı devletler yurdumuz üzerinde tam bir ekonomik denetim kurmuşlardır? A) I. Meşrutiyetin ilanı B) Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar) idaresinin kurulması C) II. Meşrutiyet ilanı D) İzmir İktisat Kongresi A) Güney Amerika B) Avrupa C) Afrika D) Asya 12 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

7 ÜNİTE: I. DÜNYA SAVAŞI KONU: I. Dünya Savaşı Sonrası Osmanlı Devletinin Durumu ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Mondros Ateşkes Antlaşması nın aşağıdaki maddelerinden hangisi, Anadolu nun işgaline gerekçe olmuştur? Çözümü: A) Osmanlı ordusu terhis edilecektir. B) İtilaf devletleri güvenliklerini tehlikeye düşürecek bir durum olursa istediği yeri işgal edebilecektir. C) İran ve Kafkasya daki Türk birlikleri geri çekilecektir. D) Bütün demiryolu istasyonları, Toros tünelleri, telgraf hatları, liman ve tersaneler İtilaf Devletleri nin kontrolüne girecektir. Osmanlı Devleti nin içinde bulunduğu İttifak Devletleri, I. Dünya Savaşında yenildi. Osmanlı Devleti de İtilaf devletleriyle Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzaladı( 30 Ekim 1918 ). Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti için çok ağır koşullar öngörüyordu. Bu antlaşmaya göre Çanakkale ve İstanbul Boğazı, İtilaf Devletleri nin denetimine bırakılacak, Osmanlı ordusu terhis edilecek, orduya ait silah, donatım ve taşıtlar İtilaf Devletleri nin emrine verilecek, haberleşme ve ulaşım İtilaf Devletleri nin kontrolüne bırakılacak, Doğu Anadolu daki altı ilde( Sivas, Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Harput) karışıklık çıkarsa İtilaf devletleri bu illeri işgal edebilecekti. Yukarıdaki önemli maddeleri sıralanan Mondros Ateşkes Antlaşması yla Osmanlı Devleti kendini kayıtsız şartsız düşmanlara teslim etmiştir.özellikle antlaşmanın asıl metninin 7. maddesi olan İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye düşürecek bir durum olursa istediği yeri işgal edebilecektir. hükmü güvenliklerini neyin tehdit edeceği, tehdidin ne olduğuna açıklık getirmeyen her an işgale gerekçe hazırlayan şart içermektedir. Bu madde bahane edilerek Anadolu işgale başlanmıştır. Doğru seçenek B dir. 2. Mondros Ateşkes Anlaşmasına göre Doğudaki altı ilde ( Sivas, Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Harput) karışıklıklar çıkarsa bu yerler de işgal edilecektir. Çözümü: Yukarıda sözü geçen madde İtilaf Devletleri nin hangi gizli amacını gerçekleştirmeye yöneliktir? A) Doğu illerinde güvenliği sağlamak B) Doğu illerinde Rus ilerleyişine engel olmak C) Doğu Anadolu da Ermeni Devleti kurmak D) İstanbul Hükümeti nin doğu illeriyle bağlantısını kesmek Doğru seçenek İtilaf Devletleri nin Doğu Anadolu bölgesinde bir Ermeni Devleti kurma planıdır. Ermeniler yüzyıllarca Osmanlı Devleti idaresinde yaşamış azınlıklardandır. Azınlıklar, Osmanlı egemenliğinde huzur içinde yaşamışlardı. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra başlayan işgaller, onlara, Türklere karşı bölücü çalışmalara girme cesaret ve gücünü verdi. Rumlar ve Ermeniler, İtilaf Devletleriyle iş birliği yaparak, topraklarımızın bir kısmını ele geçirme hevesine kapıldılar. Bunu gerçekleştirmek için Türk varlığına zarar verici cemiyetler kurdular. İtilaf devletleri Doğu Anadolu Bölgesi nde bir Ermeni Devleti vaatleri ile Ermenileri kendi amaçları doğrultusunda faaliyetlere yöneltti. Yani bulundukları bölgelerde güvenliği bozarak Mondros Ateşkes Antlaşması nın yedinci maddesinin uygulanması için bahaneler yaratıp işgallere ortam hazırlamaya çalıştılar. Doğru seçenek C dir. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 13

8 3. Aşağıdakilerden hangisi, İzmir in işgal edilmesinin sonuçlarından değildir? Çözümü: A) Ulusal bilinci uyandırması B) Kuvayımilliye nin kurulması C) Türk Yunan dostluğunun artması D) İtalya ile İtilaf Devletleri nin arasının bozulması I. Dünya Savaşı ndan sonra, yenilen devletlerin durumunu görüşmek üzere İtilaf Devletleri nce Paris Barış Konferansı toplandı. Bu konferansta Osmanlı Devleti nin nasıl paylaşılacağı ele alındı. Toplantıya çağrılmış olan Yunanistan, bu fırsatı kaçırmak istemedi. Hiçbir tarihi gerçeğe uymayan uydurma belgelerle, Batı Anadolu nun kendisine ait olduğunu iddia etti. Yunanlılar ın bu iddiası İngilizlerin de işine geliyordu. Çünkü bu bölge kendi aralarında yapılan gizli antlaşmalar gereğince, İtalyanlar a vaat edilmişti. Fakat bu bölgede, artık kuvvetli bir İtalya yerine, zayıf bir Yunanistan ın bulunması İngiliz çıkarlarına daha uygundu. Bu konferansta Yunanistan ın İzmir i işgal etmeleri kararlaştırıldı. 15 Mayıs 1919 da Yunanlılar İzmir i, işgal ettiler. Bu durum İtalyanlar ın İtilaf Devletleri yle aralarının bozulmasına neden oldu. Yunanlılar, İngilizlerin himayesinde İzmir e asker çıkardı. Karaya çıkan Yunan birlikleri hükümet konağına ve kışlaya doğru ilerlediler. Yüzyıllarca Türk ün koruyuculuğunda, rahat bir hayat süren azınlıklar, Yunan askerlerini sevinçle karşıladılar. Bu haksızlığa tahammül edemeyen gazeteci Hasan Tahsin tabancasını çıkarıp Yunan birliklerine ateş açtı. Bu kurşun İstiklal Savaşı nın ilk işareti oldu. Yunan işgali ulusal bilincin uyanmasına sebep oldu. İstanbul Hükümeti nin işgal karşısında sessiz kalması da Türk halkının Kuvayımilliye (Milli Kuvvetler) birliklerini kurup direnişine sebep oldu. İzmir in işgalinin sonuçları arasında Türk Yunan dostluğundan bahsedilemez. Doğru seçenek C dir. 4. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra Türkler aleyhinde faaliyet gösteren çok sayıda zararlı cemiyet kurulmuştur. Çözümü: Aşağıdakilerden hangisinde cemiyetler ve amaçları yanlış eşleştirilmiştir? A) Mavri Mira : Batı Anadolu ve Trakya yı Yunanistan a katmak B) Teali İslam : Saltanat ve halifeliği kurtarmak C) Pontus Rum : Karadeniz sahillerinde Rum Devleti kurmak D) İngiliz Muhipleri ( Sevenler ) : Doğuda bir Ermeni devleti kurmak Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra Türkler aleyhinde faaliyet gösteren zararlı bazı kuruluşlar ortaya çıktı. Yukarıdaki seçeneklerden D seçeneğinde verilen İngiliz Muhipleri (Sevenler) Cemiyeti nin amacı yanlış olarak verilmiştir. Doğru seçenek D dir. Türk Milleti nin zararına faaliyet gösteren cemiyetleri iki grupta toplayabiliriz. Bunlardan birincisi: Azınlıkların kurduğu Cemiyetleri ( Ermeni ve Rumlarca kurulmuştur ) Mavri Mira: Batı Anadolu ve Trakya yı Yunanistan a katmak amacıyla, Pontus Rum: Karadeniz sahillerinde bir Rum Devleti kurmak amacıyla Rumlar tarafından kurulmuşlardır. Taşnak ve Hınçak, Ermenilerce Doğu Anadolu da bir devlet kurmak amacıyla kurulmuştur. İkincisi ise Milli varlığa düşman cemiyetler: Kürt Teali Cemiyeti: İngilizlerin desteği ile doğuda ayrı bir hükümet kurmak amacıyla, Teali İslam: Saltanat ve Halifeliği korumak amacıyla İstanbul medreselerinin hocalarınca kuruldu. İngiliz Muhipleri ( Sevenler ) Cemiyeti: İngilizler tarafından desteklenen bu cemiyetin amacı ise Doğuda bir Ermeni Devleti kurmak değil, İngiliz mandasını ( himayesini ) kabul ettirmektir. 14 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

9 5. Ulusal Cemiyetler kendi bulunduğu bölgedeki düşman faaliyetlerine karşı ulusal hakları savunmak amacıyla kurulmuşlardır. Bu düşünceye göre Doğu Anadolu Müdafa - i Hukuk Cemiyeti'nin hangi azınlık cemiyetine karşı mücadele etmek amacıyla kurulduğu söylenebilir? Çözümü: A) Taşnak ve Hınçak Cemiyeti B) Pontus Rum Cemiyeti C) Mavri Mira Cemiyeti D) Kürt Teali Cemiyeti İtilaf Devletleri yurdu işgal etmeye başladıkları sırada Osmanlı Hükümeti, bu olaylara kayıtsız kaldı. Bu durum milletin harekete geçmesine yol açtı. Türk vatanının parçalanmasını önlemek amacıyla yer yer yararlı nitelikte bölgesel cemiyetler kuruldu. İşgalcilere uygun ortam hazırlamak isteyen azınlıklar da boş durmuyor kendilerine pay kapmaya çalışıyorlardı. Bunlardan bir tanesi de Doğu Anadolu Bölgesi nde devlet kurmak isteyen Ermenilerdi. Ermenilerin bu faaliyetlerine karşı Doğu Anadolu Müdafa i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Bu cemiyetin amacı Taşnak ve Hınçak Cemiyetine karşı Doğu Anadolu halkının haklarını savunmaktı. Dolayısıyla doğru yanıt A dır. 6. Aşağıdakilerden hangisi işgaller karşısında İstanbul Hükümeti nin tutumu değildir? Çözümü: A) Küçük bir toprak parçasında da olsa varlığını devam ettirmek B) İtilaf Devletleri nin isteklerini yerine getirmemek C) Saltanat ve Hilafeti devam ettirmek D) Büyük bir devletin himayesi altına girmek Osmanlı Devleti nin devamı ve Saltanat ın varlığı İstanbul Hükümeti için önemliydi. bu nedenle yok olmaktansa küçük bir toprak üzerinde, büyük bir devletin himayesinde de olsa varlığını devam ettirmekte sakınca görmüyorlardı. İtilaf Devletleri ne karşı gelmek onların isteklerini daha da arttırmalarına neden olabilirdi. Bu nedenle İstanbul Hükümeti için en uygun tutum onların isteklerini yerine getirmekti. Bu nedenle doğru seçenek B dir. 7. İstanbul Hükümeti ne göre işgal devletlerine karşı direnmek imkansızdı. İtilaf Devletleri nin isteklerine boyun eğmek en doğru hareket olacaktı. Böylece Saltanat ve Hilafetin devamı sağlanabilecekti. Çözümü: İstanbul Hükümeti nin bu tutumu aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesini kolaylaştırdığı savunulabilir? A) Saltanat ve hilafet yanlılarının çıkardığı isyanların bastırılmasını B) Kuvayımilliye hareketlerinin etkisinin zayıflamasını C) Manda ve himayenin reddedilmesini D) Vatanın parçalanması ve milleti yok etme yolundaki girişimleri İstanbul Hükümeti nin bu tutumu sırasıyla değerlendirildiğinde saltanat ve hilafet yanlılarının çıkardığı isyanların bastırılmasında hiçbir etkisi olmamıştı. Kuvayımilliye (Ulusal Kuvvetler) hareketlerinin doğmasına ve başka bir devletin himayesi altında yaşanması düşüncesinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. (Bunun sonucunda İngiliz Muhipleri Cemiyeti kurulmuştur.) İstanbul Hükümeti nin İtilaf Devletleri nin isteklerine kayıtsız şartsız boyun eğmesi vatanın parçalanması ve milletin yok edilmesi girişimlerini kolaylaştırmıştır. Doğru seçenek D dir T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 15

10 8. Aşağıdakilerden hangisi 16 mayıs 1919 da Mustafa Kemal in Samsun a gitme kararı almasında etken olmamıştır? Çözümü: A) Ulusal mücadelenin İstanbul dan yönetilmesinin imkansızlığı B) Anadolu da direniş hareketlerinin başlaması C) Anadolu daki milli cemiyetlerin birleştirilmesi D) Kuvayımilliye birliklerinin çağrısı Mustafa Kemal İstanbul da aydınlarla yurdun içinde bulunduğu durumu değerlendirdi. Onların görüşlerini aldı. Fakat görüştüğü aydınların büyük bir bölümü yurdun kurtulmasından ümitlerini kesmişlerdi. Bu durumda Mustafa Kemal İstanbul da kalarak bir sonuç alamayacağını anladı ve Ulusal direnişi teşkilatlandırmak için Anadolu ya geçmeye karar verdi. M. Kemal in Anadolu ya geçmesinde Kuvayımilliye birliklerinin çağrısı söz konusu olmadığından doğru seçenek D dir. 16 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

11 1. 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması na göre Osmanlı Devleti nin fiilen sona erdiği kabul edilir. Mondros Ateşkes Antlaşması nın hangi maddesine göre Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir? A) Doğudaki altı ilde karışıklık çıkarsa burası işgal edilecek. B) İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye düşüren bir durum karşısında istedikleri yeri işgal edebilecek C) Osmanlı ordusu terhis edilecek, cephane ve donanım İtilaf Devletleri nin kontrolüne girecek D) Çanakkale ve İstanbul Boğazları geçişe açılacak 4. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra Osmanlı Devlet ini içine düştüğü zor durumdan kurtarmak amacıyla bir çok çalışma yapılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu çalışmalardan birisi değildir? A) Manda ve himaye yanlısı dernekler kurulması B) Yararlı cemiyetlerin kurulması C) Mustafa Kemal in Anadolu ya geçmesi D) Milletler Cemiyeti nin kurulması 5. İtilaf devletleri Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti nin ulaşım ve haberleşme merkezlerini denetim altına almışlardır. 2. Mondros Ateşkes Antlaşması nın hangi maddesiyle Osmanlı toprakları işgale açık hale getirilmiştir? A) Çanakkale ve İstanbul Boğazları geçişe açılacak B) İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye düşüren bir durum karşısında istedikleri yeri işgal edebilecek C) İran ve Kafkasya daki Türk birlikleri geri çekilecek D) Demiryolları, Toros Tünelleri ve haberleşme hattı İtilaf Devletleri nin kontrolüne girecek İtilaf Devletleri nin bu girişimi ile aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulabilir? A) Azınlık isyanlarını engellemek B) Anadolu daki direniş hareketini desteklemek C) Türk halkının haberleşmesini ve işgallere karşı tepkisini önlemek D) Osmanlıya ait haberleşme hatlarını modernleştirmek. 3. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra İngiliz ve Amerikan mandasını savunan derneklerin kurulmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Vatanın bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını korumanın imkansız olduğunun düşünülmesi B) Kuvayımilliye nin gücünün giderek artması C) Mustafa Kemal in Samsun a çıkması D) Rusya nın savaştan çekilmesi 6. İtilaf Devletleri Paris Barış Konferansı ndan önce aralarında yaptıkları gizli anlaşmalar gereği Batı Anadolu yu İtalyanlara vaat ettiği halde Paris Barış Konferansı nda bu bölgeyi Yunanlılarla vermiştir. İtilaf Devletleri nin böyle bir tutum sergilemesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Yunan ordusunun daha güçlü olması B) Yunan kültürlerine olan ilgileri C) Yunanistan ın Batı Anadolu ya daha yakın olması D) İtilaf Devletleri nin Batı Anadolu da güçlü İtalya yerine zayıf bir Yunanistan ı tercih etmeleri T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 17

12 7. Mustafa Kemal in 16 Mayıs 1919 da Samsun a hareket etmesindeki en son etkenin aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulabilir? A) İzmir in işgal edilmesi B) Mondros Ateşkes Antlaşması nın imzalanması C) Paris Barış Konferansı nın yapılması D) İstanbul un fiilen işgal edilmesi 8. Azınlıkların kurduğu cemiyetlerin ortak hareket noktası; güvenliği bozarak ateşkes antlaşmasının 7. maddesinin uygulanması için bahaneler yaratıp işgallere ortam hazırlamaktı. 11. İtilaf devletleri nin Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra Türklerin Batı Anadolu daki azınlıkları katletmek üzere olduğu şeklindeki yalan bir haberi dünya kamuoyuna yaymalarının amacı aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) TBMM ye karşı olan isyanları desteklemek B) Anadolu daki zararlı cemiyetlerin faaliyetini arttırmak C) İzmir in işgaline gerekçe hazırlamak D) İstanbul Hükümeti ne olan güveni azaltmak Aşağıdakilerden hangisi bu amaca yönelik kurulmuş bir cemiyet değildir? A) Mavri Mira Cemiyeti B) Pontus Rum Cemiyeti C) Hınçak Taşnak Cemiyeti D) Kilikyalılar Cemiyeti 9. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra Osmanlı Devleti ni içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak için cemiyetler kurulmuştur. Aşağıdakilerden hangisinde cemiyetler ve amaçları yanlış olarak verilmiştir? A) Kiliyalılar Cemiyeti: Adana ve çevresinin işgalini engellemek B) Redd i İlhak Cemiyeti: Doğu Anadolu da bir Ermeni devleti kurulmasını engellemek C) Trakya Paşaeli Müdafa i Hukuku Milliye Cemiyeti: Trakya bölgesinin Yunanistan a katılmasını önlemek. D) Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti: Rum Pontus Devletinin kurulmasını önlemek. 10. Aşağıdakilerden hangisi azınlıklarca kurulan cemiyetlerin ortak özellikleri arasında yer almaz? A) Bağımsız devlet kurmak B) Bulundukları bölgelerde işgallere uygun ortam hazırlamak C) Türk halkını sindirmek D) Ulusal harekete destek olmak Ocak 1919 da yapılan Paris Barış Konferansı nda Osmanlı Devletiyle yapılacak barışın esasları belirlenmemiş, yapılacak barış ileriki bir tarihe ertelenmiştir. İtilaf Devletleri nin bu tutumunun sebebi nedir? A) Rusya nın savaştan çekilmesi B) Osmanlı Devleti nin topraklarının paylaşılamaması C) Milletler Cemiyeti nin kurulmasının kararlaştırılması D) Dünya barışının korunmak istenmesi 13. Sivas kongresi öncesine kadar düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi ülkenin savunulması amacıyla kurulan yararlı cemiyetlerin ortak özelliklerinden değildir? A) Türkler tarafından kurulmuştur. B) Ulusal mücadelenin kaynağını oluşturmuşlardır C) Vatan, millet ve Türklük duygusu hakimdir. D) Genel kurtuluş çareleri aramışlardır. 18 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

13 14. İşgallere karşı önceleri basın, yayın ve hukuki yollardan mücadele eden Ulusal cemiyetler, bu durumun başarılı olamaması üzerine silahlı mücadele kararı almışlardır. Aşağıdaki etkenlerden hangisi bu duruma sebep olarak gösterebilir? A) Mücadelenin teşkilatlı olarak başlaması B) Ulaşım ve iletişim hatlarının İtilaf Devletleri nin kontrolüne girmesi C) İstanbul un işgal edilmesi D) Paris Barış Konferansı nda alınan kararlar 17. Osmanlı Devleti döneminde nüfus kayıtları düzenli olarak tutulmadığından M. Kemal in doğum günü kesin olarak bilinmemektedir. İleride doğum tarihi kendisine sorulduğunda: Neden 19 Mayıs 1881 olmasın demiştir. M. Kemal in bu şekilde düşünmesine aşağıdakilerden hangisi neden olarak gösterilebilir? A) 19 Mayısta Samsun a çıkması B) Büyüklerin rivayeti C) Kurtuluş Savaşı na ilk adımın bu tarihte atılması D) Kayıtların düzensizliğinden rahatsızlığını belirtmek istemesi 15. Kurtuluş Savaşı yıllarında Türklere karşı dünyada yapılmış ve yapılmakta olan zararlı propagandalara yayın yoluyla karşı koymak, Türk milletinin haklarını dünyaya duyurmak amacıyla kurulan cemiyet aşağıdakilerden hangisidir? A) Kilikyalılar Cemiyeti B) Redd i İlhak Cemiyeti C) Milli Kongre Cemiyeti D) Trakya Paşaeli Müdafa i Hukuk Cemiyeti 18. Aşağıdakilerden hangisi milli çıkarlarımızla bağdaşmayan, milli birlik ve beraberliğimizi bozucu, işgalci devletlerin destek ve yardımıyla Türkler tarafından kurulmuş cemiyetlerden birisidir? A) İngiliz Muhipleri Cemiyeti B) Redd i İlhak Cemiyeti C) Kilikyalılar Cemiyeti D) Milli Kongre Cemiyeti 16. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu Müdafaa i Hukuk Cemiyeti nin Doğu Anadolu Bölgesi nin Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla yaptığı çalışmalardan birisi olarak düşünülemez? A) Bölgeden Türk göçünün engellenmesi B) Bölgede tarihi ve kültürel araştırmalar yapılmasını teşvik etmesi C) Doğu Anadolu nun Türk yurdunun ayrılmaz bir parçası olduğunu savunması D) Osmanlı Devleti nden ayrılmak için faaliyet göstermesi 19. Mondros Ateşkes Antlaşması nın uygulanmaya başlandığı günlerde padişah Kanun-i Esasi nin ( anayasa ) kendisine verdiği yetkiyi kullanarak Meclis i Mebusanı dağıttı. Padişahın bu tutumunun sonucunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmiştir? A) İtilaf Devletleri nin hükümet üzerindeki baskıları azaldı. B) Padişah ve hükümetin kararlarını denetleyecek güç ortadan kalktı C) Anadolu daki işgal hareketleri yavaşladı. D) Mondros Ateşkes Antlaşması hükümleri uygulanamaz hale geldi. T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 19

14 20. Türk ulusunun bağımsızlık savaşı vermesini ilk olarak haklı gösteren uluslar arası belge aşağıdakilerden hangisidir? A) Bükreş Antlaşması B) Sevr antlaşması C) Paris Konferansı D) Amiral Bristol Raporu 23. Yunanlılar Paris Konferansı nda sahte belgelerle Batı Anadolu Bölgesi nde Rumların çoğunlukta olduğu ve Türkler tarafından katledildiğini iddia etmişlerdir. Yunalılar bu tutumlarıyla aşağıdakilerden hangisini amaçlamışlardır? A) Türkler arasındaki birlik ve beraberliği yok etmek B) İzmir ve çevresini işgal etmek için gerekçe oluşturmak C) Azınlıklara yeni haklar kazandırmak D) Türklere barış antlaşması imzalatmak 21. Osmanlı Devleti nin kayıtsız şartsız düşmanlara teslim olduğu antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Mondros Ateşkes Antlaşması B) Paris Antlaşması C) Londra Konferansı D) İstanbul Antlaşması 24. Aşağıdaki cemiyetlerden hangisi Bizans İmparatorluğu nu canlandırmak amacıyla kurulmuştur? A) Hınçak Taşnak Cemiyeti B) İngiliz Muhipleri Cemiyeti C) Mavri Mira Cemiyeti D) Kürt Teali Cemiyeti 25. Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra vatanı içinde bulunduğu durumdan kurtarmak amacıyla çeşitli cemiyetler kurulmuştur. 22. Mondros Ateşkes Antlaşması nın imzalandığı sırada M. Kemal Paşa hangi cephede savaşmaktaydı? A) Yemen Hicaz Cephesi B) Kafkasya Cephesi C) Suriye Cephesi D) Makedonya Cephesi Bu gelişme aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) İstanbul Hükümetinin yurdu savunma konusunda yeterli olduğunun B) İstanbul Hükümetince alınan kararların halkı bağladığının C) Bölgesel de olsa ulusal bilincin varlığının D) İşgal kuvvetlerinin gücünü yitirdiğinin. 20 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

15 1. Sanayi İnkılabı na bir devrim niteliği kazandıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Daha kaliteli mal üretilmesi B) Üretimin, elden, modern fabrikalara geçmesi. C) Avrupa halkının rahata kavuşması D) Malların daha ucuza imal edilmesi 2. Aşağıdakilerden hangisi diğer üçünün nedeni olarak gösterilebilir? A) Ham madde arayışı B) Sömürgeciliğin artması C) Pazar arayışı D) Sanayi İnkılabı 6. TBMM Hükümeti Pontus çu Rumların Doğu Karadeniz de çıkardıkları isyanı bastırmış, yakaladığı isyancıları doğrudan cezalandırmayıp mahkemelerde yargılanmalarını sağlamıştır. Bu tutumuyla TBMM nin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenebilir? A) Hukuka bağlı kaldığını göstermeyi B) Suçlulara ceza vermenin şart olduğunu göstermeyi C) Verecekleri cezanın uygunluğunu göstermek D) İnsan özgürlüğüne önem vermediğini göstermeyi 3. İtalya ve Almanya nın sömürgecilik yarışında geç kalmalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Diğer Avrupa Devletleri nin sömürgesi olmaları B) İnsan hakları konusunda ileri bir düzeyde olmaları C) Siyasi birliklerini geç tamamlamaları D) Diğer devletlere karşı iyimser bir tutum sergilemeleri 4. Mondros Ateşkes Antlaşması na göre İtilaf Devletleri doğudaki altı ili herhangi bir karışıklık durumunda işgal edebileceklerdi. İtilaf Devletleri nin Antlaşmaya böyle bir madde koymalarındaki amaç aşağıdakilerden hangisidir? 7. I. Balkan Savaşı nın sonucunda en fazla toprak alan devlet Bulgaristan dı. Bu nedenle diğer Balkan Devletlerinin tepkisine neden olmuştur. Bu durum aşağıdaki savaşlardan hangisinin çıkış gerekçesi olarak gösterilebilir? A) I. Dünya Savaşı B) II. Balkan Savaşı C) Trablusgarp Savaşı D) Çanakkale Savaşı A) Doğuda bir Ermeni Devleti kurmak B) Altı ilin güvenliğini sağlamak C) Doğu illerindeki kargaşayı bastırmak D) Osmanlı Devleti nin bu bölgedeki etkinliğini arttırmak 5. Yunanistan Doğu Karadeniz de hak iddia etmiş ve milli mücadele döneminde Batı Cephesi nde Türk ordusuyla savaşmış aynı zamanda Doğu Karadeniz deki Pontus Rum Cemiyeti taraftarlarını silahlandırmıştır. Yunanistan bu şekilde davranmakla aşağıdakilerden hangisini amaçlamıştır? A) Ordumuzun saldırılara karşı tepkisini ölçmek B) Türk ordusunu iki ateş arasında bırakarak yapacağı işgalleri kolaylaştırmak C) Türk ulusal direnişine güç kazandırmak D) Doğu Karadeniz deki Türk Halkı nın güvenliğini sağlamak 8. Osmanlı yönetimi altında mutlu ve huzurlu şekilde yaşayan Yunanlılar devlet nazarında birçok ayrıcalığa sahip olmuşlardır. Ayrıca Ortodoks Osmanlı vatandaşlarını yöneterek devleti yönetme tecrübesi kazanmışlardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine sebep olduğu savunulabilir? A) Yunan halkının gelişmemesine B) Balkanlar da Osmanlı dan ayrılarak ilk olarak devlet kurmalarına C) Diğer Balkan halklarına daha fazla ayrıcalık tanınmasına D) Osmanlı Devleti ne bağlı kalmalarına T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 21

16 9. I. Dünya Savaşına kadar savaşlarda sadece cephedeki askerler ölürken, I. Dünya Savaşı ve sonrasında savaş cephe dışına taşmış, savaşla ilgisi olmayan birçok insan ölmüştür Bu durum aşağıdaki örgütlerden hangisinin kurulmasına neden olmuştur? A) Milletler Cemiyeti B) Polis Teşkilatı C) Sivil Savunma Teşkilatı D) Zabıta Teşkilatı 10. Aşağıdakilerden hangisi I. Dünya Savaşı nın sonuçlarından biri değildir? A) Yeni rejimler ortaya çıktı B) Milli devletler kuruldu C) Büyük imparatorluklar parçalandı D) Yenilen devletlerin sınırları çizilmesinde milliyetçilik prensibi dikkate alındı yüzyılda, devleti çöküntüden kurtarmak, özellikle Fransız İhtilali nden sonra yaygınlaşan milliyetçilik akımının getirdiği sorunlardan kurtulmak isteyen Osmanlı idarecileri bir dizi yenilik hareketlerine giriştiler. Aşağıdakilerden hangisi bunlara örnek olarak gösterilemez? A) Islahat Fermanı B) Tanzimat Fermanı C) 31 Mart Olayı D) Meşrutiyet in ilanı 12. I. Balkan Savaşı nda Osmanlı Devleti nin Balkan Devletlerine yenilmesinin en önemli sebebi devletin yaşadığı iç sorunlardır. Aşağıdakilerden hangisi bu iç sorunlardan birisi olarak gösterilemez? A) Genç askerlerin terhis edilmesi B) Ordu komutanları arasındaki görüş ayrılıkları C) Rusya nın Balkanlarda Panislavist faaliyetleri D) Ordu içindeki anlaşmazlıklar 13. Rusya I. Dünya Savaşı sırasında Erzurum, Erzincan, Bitlis gibi doğu illerimizi işgal etmiş, daha sonra ülkesinde Bolşevik İhtilali çıkınca buralardan geri çekilmiştir, Bu durumda Bolşevik İhtilali nin Osmanlı Devleti nde hangi gelişmeye sebep olduğu söylenebilir? A) Osmanlı Devleti nin Kafkasya Cephesi kapandı. B) Rusya, Osmanlı Devleti için daha güçlü bir tehdit haline geldi. C) Rusya, Osmanlı Devleti ni uzun yıllar cephelerde uğraştırdı. D) Rusya, Osmanlı Devleti nden yeni yerler istedi. 14. I.Dünya Savaşı sırasında Almanya, İngiltere nin Hindistan sömürgeleriyle bağlantısını kesmek, cephe sayısını çoğaltmak, Avrupa daki savaş yükünü azaltmak istiyordu. Almanya bu hedeflerine ulaşmak için aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmiştir? A) Osmanlıların, Kanal Cephesi ni açmalarını sağlamıştır. B) Kafkasya ya asker çıkarmıştır C) Fransa nın Alsas Loren bölgesini işgal etmiştir D) Polonya ya asker sevkini hızlandırmıştır de Yıldırım ordularına bağlı 7. Ordu Komutanlığı na atanan Mustafa Kemal, İngilizleri Halep in kuzeyinde durdurdu. Fakat bu sırada Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı. Durumu değerlendiren M. Kemal İngilizlerin eline geçmemesi için ordu ve cephanenin zarar görmemesi için Anadolu nun iç kesimlerine kadar çekti. Mustafa Kemal in bu tutumuyla aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenemez? A) Türk birliklerinin zarar görmesini engellemek B) Ordu ve cephanenin daha güvenli bir yere çekilmesini sağlamak C) Türk kuvvetlerinin İngilizlerin eline geçmesini engellemek 22 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

17 D) Anadolu dan İstanbul a giden yolların güvenliğini sağlamak 16. Osmanlı Devleti nin I. Dünya Savaşı nda savaşıp yenilmesinde, özellikle tabiat şartlarının etkili olduğu, cephe aşağıdakilerden hangisidir? A) Sina Filistin Cephesi B) Irak Cephesi C) Kafkasya Cephesi D) Kanal Cephesi 19. Türkler in Çanakkale Cephesi nde kazandıkları zaferin aşağıdakilerden hangisine sebep olduğu söylenemez? A) Milli mücadele duygusunun ortaya çıkması B) Türk Milleti nin kendine olan güveninin artması C) Manda ve himaye fikrinin benimsenmesi D) Mustafa Kemal in geniş kitlelerce tanınması 17. Rusya nın I. Dünya Savaşı ndan çekilmesiyle Osmanlı Devleti, Avusturya Macaristan İmparatorluğu ve Almanya doğu cephelerinde uğraşmaktan kurtulmuş, İngilizler e ve Fransızlara karşı daha güçlü ve daha üstün duruma gelmişlerdi. Bu yüzden savaşı kazanabilecekleri inancındaydılar. Ancak bu düşünce gerçekleşmedi. I. Dünya Savaşı nı kaybettiler. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma neden olarak gösterilemez? 20. Osmanlı Devleti nin I. Dünya Savaşı na girme nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi ekonomik etken olarak gösterilebilir? A) Kaybedilen bazı yerleri geri almak B) Siyasi yalnızlıktan kurtulmak C) Kapitülasyonları kaldırmak D) Devletin parçalanmasını önlemek A) Almanya nın, kara ülkesi olup denizlere egemen olmaması B) Almanya nın ham madde ve insan gücünün sınırlı olması C) Osmanlı Devleti nin ekonomik durumunun çok zayıf olması D) Rusya nın savaştan çekilmesi 18. I. Dünya Savaşı nın sona ermesinde aşağıdaki olaylardan hangisinin etkili olduğu söylenebilir? A) Rusya nın savaştan çekilmesi B) Amerika Birleşik Devletleri nin savaşa girmesi C) Osmanlı Devleti nin Çanakkale Savaşı nı kazanması D) Kafkasya Cephesi nin kapanması 21. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı na girdikten sonra, Osmanlı Padişahı halife sıfatıyla yayınlandığı bir fetva ile bütün Müslümanları İtilaf Devletleri ne karşı kutsal cihada davet etmiş ancak bu çağrısı özellikle Arap dünyasında etkili olmamıştır. Bu duruma aşağıdakilerden hangisinin yol açtığı düşünülemez? A) Arapların İngilizler tarafından kışkırtılması B) Milliyetçilik fikrinin, Araplar üzerindeki etkisi T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 23

18 C) Uzun yıllar Osmanlı idaresinde yaşayan Arapların askere alınmaması D) Halifeliğin, eski siyasal gücünün kalmaması yılında başlayan ayaklanma yüzlerce yıllık Çarlık rejiminin yıkılması ile sonuçlandı. Yeni bir düzen kuruldu. Yeni Rus yönetimi Almanya ve ortaklarıyla barış yaparak I. Dünya Savaşı ndan çekildi. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olarak gösterilemez? A) Polonya B) Macaristan C) Almanya D) Yugoslavya Yeni Rus Yönetiminin böyle bir tutum sergilemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Dünya barışına katkıda bulunmak istemesi B) İhtilal ile kaybettiği gücü yeniden kazanmak için zaman kazanmak ve yeni rejimini oturtturmak C) Doğu cephesinden çekilerek İtilaf Devletleri ne yardımcı olmak D) İtilaf Devletleri nin savaşı kaybedeceği düşüncesinde olmak yüzyıla gelindiğinde Avrupa Devletleri sanayileşmesini tamamlamış, hammadde kaynakları ve pazar elde etmede birbirleriyle yarışmaya başlamışlardı. Bu yarış devletler arasında gerilimi arttırarak I. Dünya Savaşına neden olmuştur. Buna göre, I. Dünya Savaşı nın nedeni aşağıdakilerden hangisidir? 23. İtilaf Devletleri nden özellikle İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti nin I. Dünya Savaşı nda tarafsız kalmasını istiyorlardı. Şayet tarafsız kalırsa, yardıma hazır olduklarını hatta Kapitülasyonları kaldırılabileceklerini söylediler. Ancak Osmanlı yöneticileri bunu kabul etmediler. A) Devletler arası ekonomik rekabet B) Halkın demokratik istekleri C) Yeni rejime geçme çabaları D) Yöneticilerin yeni yetkiler elde etme çabaları Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı yöneticilerinin bu tutumuna gerekçe olarak gösterilemez? A) İtilaf Devletleri nin, Balkan savaşları sırasındaki tutumları B) İtilaf cephesinde yer alan Rusya nın boğazlar üzerindeki emelleri C) Son zamanlarda kaybedilen yerlerin çoğunun İtilaf Devletleri nin elinde olması D) Osmanlı halkının savaşa katılmayı çok istemesi 24. I. Dünya Savaşı ndan sonra Avrupa nın siyasal haritasında önemli değişiklikler oldu. Yeni devletler kuruldu. 24 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

19 1. Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılda Avrupa da ortaya çıkan Sanayi İnkılabı nın sonuçlarından değildir? A) Avrupa da üretimin artması B) Eski ticaret yollarının önemini kaybetmesi C) Yeni pazar bulma çabaları D) Daha fazla ham madde arayışları 2. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti nin parçalanmasında doğrudan etkili olmamıştır? A) Fransız İhtilali B) Kapitülasyonlar C) Dış borçlar D) Bolşevik İhtilali 3. Aşağıdakilerden hangisi Sanayi İnkılabı ndan sonra Avrupalı ülkelerin Osmanlı Devleti nin ekonomik bakımdan kalkınmasına karşı olmalarının nedenlerinden biri değildir? A) Osmanlı Devleti nin onlar için iyi bir pazar olması B) Osmanlı topraklarının ham madde kaynağı olması C) Osmanlı sanayisiyle rekabet edemez halde olmaları D) Osmanlı Devleti nin tüketim yönüyle dışa bağımlılığının azalmasından endişelenmeleri 4. Osmanlı Devleti nin hem askeri hem de ekonomik alanda çöküşünü önlemek için çeşitli gayretler gösterildi. Devlet yönetiminde, askerlikte ve toplum hayatında ıslahat hareketlerine girişildi. Aşağıdakilerden hangisi bu hareketlere örnek olarak gösterilemez? A) Islahat Fermanı B) Kapitülasyonlar C) Tanzimat Fermanı D) Meşrutiyetin İlanı 5. Almanya, I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı Devleti ile iyi ilişkiler kurmaya çalışıyordu. Aşağıdakilerden hangisi Almanya nın Osmanlı Devleti ne yakınlaşmasındaki temel amacı olarak gösterilemez? A) Osmanlı Devleti nin sahip olduğu modern silahlardan yararlanmak. B) Osmanlı Devleti nin geniş topraklarında nüfus sahibi olmak C) İngiltere nin Uzak Doğu daki sömürgelerine giden yolu ele geçirmek D) İlerde çıkabilecek savaşta kendisi lehine cepheyi genişletmek 6. I. Dünya Savaşı devam ederken yapılan gizli anlaşmalarla boğazlar ve Doğu Anadolu Bölgesi nin Rusya ya verilmesi kararlaştırıldığı halde, Mondros Ateşkes Antlaşması nda böyle bir madde yer almamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Türkler in Muş ve Bitlis i Ruslar dan geri alması B) Bu bölgelerin işgal edilememesi C) Rusya nın I. Dünya Savaşı ndan çekilmesi D) Rusya nın karışıklıklar içinde bulunması 7. I. Dünya Savaşı nın açılan ilk cephesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Fransa ve Doğu Avrupa da B) Hicaz da C) Çanakkale de D) Kafkasya da 8. Önce İttifak Devletleri arasında yer aldığı halde daha sonra İtilaf Devletleri ne katılan devlet aşağıdakilerden hangisidir? A) Fransa B) Rusya C) İtalya T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 25

20 D) İngiltere 9. İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti ni saf dışı bırakmak ve ortakları Rusya ya yardım etmek amacıyla aşağıdaki cephelerden hangisini açmışlardır? A) Sina Filistin B) Makedonya C) Çanakkale D) Galiçya 13. Mondros Ateşkes Antlaşması nın imzalanmasından sonra, Türkler aleyhinde faaliyet gösteren zararlı bazı kuruluşlar ortaya çıktı. Aşağıdakilerden hangisi bu kuruluşlardan birisi değildir? A) Redd i İlhak B) Mavri Mira C) Kürt Teali D) Teali İslam 10. Çanakkale Savaşları nda İtilaf Devletlerinin hedefi Çanakkale Boğazını geçerek İstanbul u ele geçirmekti. Böylece aşağıdakilerden hangisini amaçladıkları söylenemez? A) Rusya ya gerekli askeri yardımı boğazlardan kolaylıkla geçirmek B) İstanbul daki azınlıklara yardım etmek C) Anadolu ve Rumeli arasındaki bağlantıyı kesmek D) Osmanlı Devleti ni savaş dışı bırakmak 14.. Osmanlı ordusu terhis edilecektir.. Orduya ait silahlar, cephane, donatım ve taşıtlar İtilaf Devletleri nin emrine verilecektir. Mondros Ateşkes Antlaşması nın yukarıdaki hükümleri ile İtilaf Devletleri nin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı düşünülebilir? A) Anadolu nun işgalini önlemeyi B) Osmanlı Devleti ni savunma gücünden yoksun bırakmayı C) Osmanlı ordusunda ıslahat yapmayı D) Osmanlı Devleti ile ortaklarının arasını bozmayı. 11. İtilaf Devletleri, İstanbul u 13 Kasım 1918 de hangi antlaşma hükümlerine dayanarak fiilen işgal etmişlerdir? A) Sevr Antlaşması B) Mondros Ateşkes Antlaşması C) Lozan Barış Antlaşması D) Mudanya Ateşkes Antlaşması 12. Aşağıdakilerden hangisi Mondros Ateşkes Antlaşması nın sonuçları arasında yer almaz? A) Türk ordularının dağıtılması B) Anadolu nun bazı yerlerinin işgal edilmesi C) Boğazların, İtilaf Devletleri nin denetimine girmesi D) Meşrutiyet in ilan edilmesi Mayıs 1919 da İzmir in Yunanlılar tarafından işgaline aşağıdaki konferanslardan hangisinde karar verilmiştir? A) Londra Konferansı B) Berlin Konferansı C) Paris Barış Konferansı D) Lozan Barış Konferansı 16. Aşağıdaki devletlerin hangisinde I. Dünya Savaşı sonrası yönetim değişikliği olmamıştır? A) Almanya B) Avusturya C) Osmanlı Devleti 26 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK

21 D) Amerika Birleşik Devletleri 17. Amerika Cumhurbaşkanı Wilson, savaşa girerken bir bildiri yayınlayarak savaş sonrası yapılması gerekli işleri belirtmiştir. İtilaf Devletleri kendi zararına hükümler içermesine rağmen Wilson İlkeleri denilen, bu bildiriye uyacaklarını belirtmişlerdir. İtilaf Devletleri ni böyle davranmaya iten sebep aşağıdakilerden hangisidir? A) Amerika gibi güçlü bir devletin kendi yanlarında savaşa girmesinin işlerini kolaylaştırması. B) Wilson İlkelerinin insancıl hükümler taşıyor olması C) Wilson İlkeleri nin işgalleri kolaylaştıracağına inanmaları. D) İtilaf Devletleri nin zaten yenilenlerden toprak talebinde bulunmayacak olmaları 20. Aşağıdakilerden hangisi Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra, işgallere karşı Osmanlı yönetiminin tutumunu yansıtmaz? A) İşgal devletlerine karşı direnmek imkânsızdır. B) İşgal devletlerinin isteklerine boyun eğmek en doğru hareket olacaktır C) Saltanat ve halifeliğin devamını sağlamak için işgalci devletlerin istekleri tam olarak yerine getirilmelidir. D) İşgallere karşı, Anadolu da başlayan direnişe destek olunmalıdır. 18. Devletler arası anlaşmazlıkları barış yolu ile çözümlemek amacıyla, milletler arası bir teşkilat kurulması kararı ilk olarak aşağıdaki belgelerden hangisinde geçmiştir? A) Paris Barış Antlaşması B) Mondros Ateşkes Antlaşması C) Wilson İlkeleri D) Londra Konferansı 19. Mondros Ateşkes Antlaşması nın uygulamaya konulmasıyla Osmanlı Devleti nin otoritesi de yok oldu. Bu durumdan yararlanmak isteyen Türkler ve Azınlıklar zararlı cemiyetler kurdular. Aşağıdakilerden hangisi özellikle, Anadolu da işgalci devletlere karşı halkın tepkisi başlayınca, Osmanlı ve halife yanlısı olarak kurulan zararlı cemiyetlerden birisidir? A) Kiliklyalılar Cemiyeti B) Sulh ve Selamet i Osmaniye Cemiyeti C) Trakya Paşaeli Müdafa i Hukuku Milliye Cemiyeti D) Doğu Anadolu Müdafa i Hukuku Milliye Cemiyeti 21. İşgaller karşısında İstanbul Hükümeti, sessiz kalmış, işgalcileri kızdıracak hareketler içine girmemiş ve girilmesini de engellemiştir. İstanbul Hükümeti nin böyle davranmasında ki amacı aşağıdakilerden hangisi ile özetlenebilir? A) Osmanlı Hanedanını korumak, saltanat ve hilafetin devamın sağlamak B) Rusya nın Osmanlı topraklarındaki ilerleyişini engellemek. C) İtilaf Devletleri ni birbirine düşürmek D) Azınlık isyanlarını bastırmak için yardım almak 22. Osmanlı Devleti nin paylaşılması için İtilaf Devletleri tarafından yapılan Gizli Antlaşmaları geçersiz sayan belge aşağıdakilerden hangisidir? A) Londra Antlaşması B) Mondros Ateşkes Antlaşması C) Wilson İlkeleri D) Paris Barış Konferansı T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 27

22 23. Aşağıdakilerden hangisi 15 Mayıs 1919 da İzmir in Yunanlılar tarafından işgali nin sonuçlarından biri olarak gösterilemez? A) Bu işgal, tehlikenin ne kadar yakın ve büyük olduğunun anlaşılmasını sağlamıştır. B) Kuvayımilliye( Milli Kuvvetler) doğmuş ve Kurtuluş Savaşı başlamıştır C) Kurtuluş Savaşı nın gerçek cephesi ve asıl düşmanı ortaya çıkmıştır. D) Anadolu daki direniş hareketi sona ermiştir 24. Yararlı cemiyetler ilk kurulduklarında tek amaçları, bulundukları bölgelerin tarih, coğrafya ve nüfus yönünden Türk olduğunu kanıtlamaktı. Hakları savunmada genellikle silahlı mücadeleyi düşünmüyor, bilimsel araştırmalarla İtilaf Devletleri ne karşı haklarını savunabileceklerine inanıyorlardı. Propaganda ve yayın faaliyetleriyle yetiniyorlardı. Ancak daha sonra bu tarzlarından vazgeçip silahlı mücadeleye başladılar. Aşağıdakilerden hangisi bu tutumlarındaki değişikliğin sebebi olarak gösterilebilir? A) İtilaf Devletleri nin Anadolu topraklarını işgale başlaması B) Bilimsel araştırma yapacak yeterli kişilerin olmaması C) Tarihi belgeleri elde etmenin zorlaşması D) Azınlıkların daha fazla propaganda yapmaları 25. I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan, Mondros Ateşkes Antlaşması yla aşağıdaki devletlerden hangisinin Osmanlı topraklarını işgaline zemin hazırladığı söylenemez? A) Fransa B) İngiltere C) İtalya D) Rusya 28 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK