Dostum Işıl Barlan

Transkript

1 Turk J Immunol 2015;3(2):21-26 Turkish Journal of Immunology - Online Dergi Dostum Işıl Barlan Işıl Berat Barlan 1958 yılının 6 Mart günü geldi ve 14 Nisan 2015 günü bu dünyadan göçtü. Henüz 57 yaşında ve hayatının en verimli, en bilgili olduğu, ama belki en mutlu olmadığı bir dönemindeydi. Işığı var olsun aramızda.. Posta Başmüdürü (PTT Bölge Müdürü) Cemal Amca ile Zerrin Teyzenin kızı olarak geldiği Trabzon da İskender Paşa İlkokulunda kesişti yollarımız 1970 de. Memur çocuğu olarak başka bir ilden gelmişti. Trabzon onun bir durağı idi ancak ve yola devam etti arasında Trabzon dan çok az öğrencinin başardığı sınavları aşarak burslu öğrenci olarak Robert College, İstanbul a geldi. Lise yıllarında her zaman en çok kitap okuyan, en başarılı ve çalışkan olandı. Oyun oynamaktansa roman okurdu. Romantizmi böyle içselleştirdi herhalde. Çocukken kendisini Icı Bella diye isimlendiriyordu. Tıp eğitimini yılları arasında İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi nde tamamladığında artık Metin Barlan ile tanışmış ve bu akıllı, mantıklı adamı, ömür boyu beraber yaşamak için seçmişti. Evlendiler ve yıllarında Konya Merkez Ana Çocuk Sağlığı Merkezinde birlikte mecburi hizmet yaptılar.

2 22 Turk J Immunol O yıllarda açılan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde yıllarında Pediatri Uzmanlık Eğitimi aldı. Bu yıllar ilk ustalarından Müjdat Başaran ile tanışma ve onun gibi coşkulu bir idealist olan Hocasına bağlılık yılları oldu. Yeni bir anabilim dalı yapılanması her ikisinin kariyeri için de iyi bir başlangıç, bir varoluş biçimi oldu. Bu dönemde İlgi (Öztürk) ve Ayten (Pamukçu) Müjdat Hoca ile birlikte en yakın çalışma arkadaşları oldu. İlk çocuğu, Yasemin 1987 de dünyaya geldi yıllarında Raif S. Geha ile tanışarak yan dal eğitimi için Harvard Üniversitesi Çocuk Hastanesi Allerji İmmünoloji bölümüne gitti. Bu gidiş Yasemin i anneannesinin yanına bırakarak gittiği için oldukça sancılı oldu, ama böyle bir eğitim imkanını Işıl Barlan kaçıramazdı. Onun düsturu ilim Çin de de olsa git idi yılında doçent, 2000 yılında profesör oldu. Bu arada yeniden çocuk sahibi olmaya karar verip 1998 de Okan ı dünyaya getirdi. Bu, annelikte olgunluk dönemi oldu. Telâş Yaşamak değil, Beni bu telâş öldürecek. Özdemir Asaf Işıl ı Işıl Yapanlar Deniz ve İstanbul da boğaz bir tutku idi Işıl için. Hiçbir zaman keyif düşkünü olmadı, her zaman idealist ve romantikti. Boğaz kıyısını yaşama yeri olarak seçti kendisi için, kendine bir hoşluk yapmak gayretiyle. Edebiyatı sevdi, okudu ve hep alıntıladı. İnci gibi yazısı ile not defterlerine, küçücük kağıtlara güzel sözler, mısralar, alıntılar yazdı, yeri geldikçe okudu. En çok andıklarından biri de telaş şiiri idi. Memleket duygusu, belki tüm Trabzonlular gibi, kuvvetliydi. Belki hep hasret kaldı, belki hep bağlılık hissetti.

3 Dostum Işıl Barlan 23 Ustaları oldu. Onları çok beğendi, sevdi, onlardan çok etkilendi. Usta olmaya, onlara benzemeye çalıştı. Nitekim Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi 2010 yılı açılış dersini usta olarak vermesi istendiğinde de ustalarını ve ustalara bağlılığını andı, paylaştı. Ustalarına hayran oldu ve sonra onlardan birisi oldu. Müjdat Başaran ve Raif S. Geha ustalarıydı. Usta olduğunda da tüm gayretini gençlere örnek olup destek olarak, model olmaya çalışarak gösterdi. Çalışma grubunda gençlere yatırım yaparak ekip kurdu. İmmün Yetmezlikler ve Işıl Barlan İmmün yetmezliklere ilgisi Işıl Barlan için kariyerinde bir yeni basamak oluşturdu. Önce 2009 da Marmara Üniversitesi nde İmmün Yetmezlik Araştırma ve Uygulama Merkezi nin, 2010 da ise Jeffrey Modell Foundation a bağlı İmmün Yetmezlik Tanı Merkezi nin kuruluşuna önayak oldu. Bunları daha sonra hastaları ile yoğun iletişim sonucunda gelişen ilişkilerine dayanarak motive ettiği Hasta Dayanışma Derneği izledi yılında immün yetmezlik hastaları ve hasta yakınları için kurulan bu İmmün Yetmezlik Derneği nin kurucu yönetim kurulu üyesi oldu. Bu çabalar Türkiye de kapsamlı bir şekilde yapılamayan immün yetmezlik tanı ve tedavisini araştırmalarla bir arada sürdürmek ve daha çok hastaya yardımcı olmak hedeflerine hizmet ediyordu. Son olarak 2014 yılında Harvard Üniversitesi ve NIH deki (National Institutes of Health) İmmün Yetmezlik Enstitüsü ile ortak çalışmaları geliştirmek üzere bu bölümler ile iletişim kurdu ve işbirliğinin temelini attı. Bu alanda çabaları NIH ile de işbirliği yapılmasına yönelik girişimlerle sürdü. İnsan ve materyal değişimi ekibi ve hastaları için de bir umut ve motivasyon kaynağı oldu. Bilim İnsanı Türkiye de bilimsel çıktının değerlendirilmesi için var olan sayısal değerlendirme parametrelerinin yeterli olmadığını düşünüyorum. Ancak yine de Işıl Barlan ın Türkiye den bir bilim insanı olarak standartlara uygun ele almak amacıyla sayısal çıktısına bakalım ile 2015 tarihleri arasında veri tabanlarına giren toplam 145 kayıt/yayın olduğunu gözleniyor. Bu veri tabanı kayıtları ürettiği bilginin uluslararası ulaşılabilirliğini yansıtmakta ve Işıl Barlan ın üretkenliğini paylaştığını göstermektedir. Yayınları Atıfları Ağustos 2015 Yayın sayısı 145 Toplam atıf 1486 Her yayının ortama atıf sayısı h-indeksi

4 24 Turk J Immunol Bu bilginin kullanılarak başka çalışmalara kaynaklık ettiği ise bu yayınlarıyla aldığı toplam 1486 atıf ile gözlenmektedir. Atıflarının giderek artması Işıl Barlan ın artan deneyim ve birikiminin en kuru, ana, nesnel göstergesi olarak değerlendirilmelidir. Ayrıca atıfları içinde kendi yayınlarından kaynaklananların oranı sadece %5 düzeyinde kaldı. Çalışmaları arasında en çok atıf alan, dolayısıyla en çok yararlanılanı, kendi deyimi ile iyi gözleme dayalı sorulan en basit bir soruya yanıt aradıkları çalışmadır. Allerji alanında uygulanan immün terapilerde uygulama yolunu sublingual olarak öneren ilk çalışmaları 2001 yılında yayınlanmış ve o zamandan beri her yıl ortalama 7 kez atıf almıştır (2). Bu tedavi yöntemini hasta yakınlarının ilacın uygulanmasında gözledikleri ve paylaştıkları izlenimlerden ilham alarak uygulamışlardır. Bu yöntem özellikle çocukta uygulama açısından getirdiği kolaylık ve etkinlik ile kendi alanında önemli bir ilerleme oluşturmuştur. Bu çalışma Türkiye de çocuklarda yapılan çiftkör, plasebo kontrollü etkinlik çalışmalarının öncülerinden biri olmuştur. Nitekim Işıl Barlan ve grubu izleyen yıllarda da bu tedavi uygulamasının mekanizmalarını araştırmaya ve anlamaya çalışmış, bu alanda yeni bilgiler üreterek yayınlamıştır (3,5,6,7,10,13,15). Grup klinik uygulamayı temel bilim ile birleştirerek in vitro ve hayvan deneyleri ile desteklemiş ve multidisipliner bir çalışma grubu modeli oluşturmuştur. Allerji, immünoloji ve romatoloji yan dal uzmanı olan Işıl Barlan, ilerleyen yıllarda immün mekanizmaların anlaşılması için doğal bir model oluşturan immün yetmezlik durumlarına ilgi göstermeye başlamıştır. Türkiye de sık rastlanan akraba evliliği ve buna bağlı gelişen genetik defektlerin oluşturduğu zengin hastalık çeşitliliği Işıl Barlan ı derinden etkilemiş ve çalışma alanında bir değişiklik yapmasına yol açmıştır.

5 Dostum Işıl Barlan 25 Özellikle klinik bulgularla tanı konulamayan hastaların kaybedildiğini çaresizlik içerisinde gözlemlemek ve bu alanda yapılabilecekleri zorlanmasına, ilgi ve çabalarının bu yöne kaydırılmasına neden olmuştur. Yeni yetiştirdiği gençlerle bu alanda yapılabileceklerin heyecanını paylaşmış ve gençleri immün yetmezlik alanında çalışmaya yönlendirmiştir. Birim yapısında immün yetmezlik hastalarının takibi ve bu konuda araştırmalara öncelik verilmiştir. Vatana hizmet için var olan bir mantık insanı olarak ülkedeki potansiyelin verimli değerlendirilmesi amacı bu aşamada öncelikli bir hedefi haline gelmiştir. İmmün yetmezlik çalışmaları yeni uluslararası işbirliği arayışlarına neden olmuş, bu bağlamda Jeffrey Modell Foundation, Harvard Üniversitesi, NIH ve Viyana Üniversitesi işbirliklerini geliştirmiştir. Bu merkezlerle kurumsal ortaklıklar oluştururken, gençlerin bu kurumlarda immün yetmezlik ile ilişkili araştırmacılar olarak yetiştirilmesini de desteklemiş ve önayak olmuştur. Bu uluslararası bağlantılar Işıl Barlan ın katıldığı toplantılarda tanıştığı ya da cesaretini toplayıp yaklaştığı insanlarla gelişmiş, eminim ki bu insanlarda da gösterdiği heyecanı ile iz bırakmıştır. İyi Hekim Olmak! Hekim olmayı bir ideal olarak seçen ve buna bağlılığını sonuna dek sürdüren Işıl, bu mesleği ancak çook istenerek tercih edilen bir meslek olarak tanımlamıştır. Ancak iyi hekim olmak kolay değildir. En önde oturup dikkatle not tutanlar en iyi hekim olmayabilir! İyi hekim olmak için merak (curiosity) ve soru sormak, hem de çocuksu bakışı ve merakı yitirmeden soru sormak gereklidir, Işıl a göre! Ödülleri Işıl Barlan 2005, 2010, 2011 ve 2013 yıllarında Türk Pediatri Kurumu Sezai Bedrettin Tümay ödülüne, 2013 yılında ise Sedat Simavi Sağlık Bilim Ödülüne layık görülmüştür. Ayrıca Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi nin Bilim Ödüllerini yıllarca devam eden çalışmaları ile almıştır. Yönetici Kariyeri Işıl Barlan kariyer yaşamını Marmara Üniversitesi Pediatri Anabilim Dalı nın kuruluşundan beri, önce ilk asistanlarından, sonra da ilk öğretim üyelerinden birisi olarak geçirmiştir. Bu süreçte yıllarca önderi usta sı Müjdat Başaran ın yanında yer almış ve bölüm içi çeşitli çelişkilerin/çekişmelerin odağında bulunmuştur. Her zaman hareketli olan bölümünde kıdemin (erken sonlanan) son döneminde yılları arasında Pediatri Anabilim Dalı Başkanlığı yapmıştır. Bu dönemde anabilim dalı ile gurur duyarak bölümünü temsil etmiştir. İlk Marmara Pediatri Günlerinin ilkini düzenlemek, en çok hasta bakan, en yüksek puanla girilen pediatri, en iyi uzmanlık öğrencileri için cazip bölüm olmak bu dönemde haz duyduğu hedefleri olmuştur. Şimdilerde eşine az rastlanan eski tip bir vatansever, idealist vazife insanı nı kaybettik! Ayrıca ustasından öğrendiği gibi iyi gözlemci olmayı, hasta ve çocuklarda annesi ile iyi iletişim kurmayı öngörür Işıl! Hasta ve yakınlarını ve birbirleriyle iletişimini izleyin, gözlerinin içine bakın diye öğüt verir genç hekim adaylarına 2010 yılında yaptığı hoşgeldiniz dersinde!! Hekimlik sanatı icra eden hocaları dinlemeyi, benzemek istediği ustayı seçmeyi önerir. Sanat ustalardan öğrenilir ve şanslıysanız çok ustanız olur! Ustanın hekim adaylarına önerileri: Kararlı olun ve vazgeçmeyin! Ufkunuzu geniş tutun! Bilim dili İngilizce olsa da Türkçeye de önem verin! Hocaların varlık nedeni öğrencileridir, hep beraber zevkle öğreniyoruz! Hekim olmak önemli bir sorumluluktur. Bilimsel yöntemleri kullanarak hastanız için çalışacak, topluma yarar sağlamak için bilgi üretecek ve bu bilgiyi kullanılmaya uygun sunacaksınız! En çok atıf alan ilk 20 yayını (Toplam ve ortalama atıf sayıları) 1. Large deletions and point mutations involving the dedicator of cytokinesis 8 (DOCK8) in the autosomal-recessive form of hyper- IgE syndrome Engelhardt, Karin R.; McGhee, Sean; Winkler, Sabine; et al. JOURNAL OF ALLERGY AND CLINICAL IMMUNOLOGY 124, 6, , 2009 (152, 21.71) 2. Efficacy of sublingual immunotherapy in children with asthma and rhinitis: A double-blind, placebo-controlled study Bahceciler, NN; Isik, U; Barlan, IB; et al. PEDIATRIC PULMONOLOGY 32, 1, 49-55, 2001 (101, 6.73) 3. Impact of sublingual immunotherapy on specific antibody levels in asthmatic children allergic to house dust mites Bahceciler, NN; Arikan, C; Taylor, A; et al. INTERNATIONAL

6 26 Turk J Immunol ARCHIVES OF ALLERGY AND IMMUNOLOGY 136, 3, , 2005 (96, 8.73) 4. Intranasal budesonide spray as an adjunct to oral antibiotic therapy for acute sinusitis in children Barlan, IB; Erkan, E; Bakir, M; et al. ANNALS OF ALLERGY ASTHMA & IMMUNOLOGY 78, 6, , 1997 (91, 4.79) 5. Anaphylaxis to multiple pollen allergen sublingual immunotherapy Eifan, A. O.; Keles, S.; Bahceciler, N. N.; et al. ALLERGY 62, 5, , 2007 (85, 9.44) 6. Clinical efficacy and immunological mechanisms of sublingual and subcutaneous immunotherapy in asthmatic/rhinitis children sensitized to house dust mite: an open randomized controlled trial Eifan, A. O.; Akkoc, T.; Yildiz, A.; et al. CLINICAL AND EXPERIMENTAL ALLERGY 40, 6, , 2010 (77, 12.83) 7. Immunological mechanisms of sublingual immunotherapy Akdis, C. A.; Barlan, I. B.; Bahceciler, N.; et al. ALLERGY 61, Supp 81,11-14, 2006 (59, 5.90) 8. DOCK8 functions as an adaptor that links TLR-MyD88 signaling to B cell activation Jabara, Haifa H.; McDonald, Douglas R.; Janssen, Erin; et al. NATURE IMMUNOLOGY 13, 6, 612, 2012 (55, 13.75) 9. Increased activation-induced cell death of high IFN-gammaproducing T(H)1 cells as a mechanism of T(H)2 predominance in atopic diseases Akkoc, Tunc; de Koning, Pieter J. A.; Ruckert, Beate; et al. JOURNAL OF ALLERGY AND CLINICAL IMMUNOLOGY 121, 3, , 2008 (52, 6.50) 10. Bacillus Calmette-Guerin-induced interleukin-12 did not additionally improve clinical and immunologic parameters in asthmatic children treated with sublingual immunotherapy Arikan, C; Bahceciler, NN; Deniz, G; et al. CLINICAL AND EXPERIMENTAL ALLERGY 34, 3, , 2004 (48, 4.00) 11. Effect of intravenous immunoglobulin on steroid consumption in patients with severe asthma: A double-blind, placebocontrolled, randomized trial Salmun, LM; Barlan, I; Wolf, HM; et al. JOURNAL OF ALLERGY AND CLINICAL IMMUNOLOGY 103, 5, , 1999 (48, 2.82) 12. Defects along the T(H)17 differentiation pathway underlie genetically distinct forms of the hyper IgE syndrome Al Khatib, Shadi; Keles, Sevgi; Garcia-Lioret, Maria; et al. JOURNAL OF ALLERGY AND CLINICAL IMMUNOLOGY 124, 2, , 2009 (44, 6.29) 13. Efficacy of long-term sublingual immunotherapy as an adjunct to pharmacotherapy in house dust mite-allergic children with asthma Ozdemir, Cevdet; Yazi, Didem; Gocmen, Izlem; et al. PEDIATRIC ALLERGY AND IMMUNOLOGY 18, 6, , 2007 (39, 4.33) 14. Impact of Mycobacterium vaccae immunization on lung histopathology in a murine model of chronic asthma Ozdemir, C; Akkoc, T; Bahceciler, NN; et al. CLINICAL AND EXPERIMENTAL ALLERGY 33, 2, , 2003 (32, 2.46) 15. A novel approach in allergen-specific immunotherapy: Combination of sublingual and subcutaneous routes Keles, Sevgi; Karakoc-Aydiner, Elif; Ozen, Ahmet; et al. JOURNAL OF ALLERGY AND CLINICAL IMMUNOLOGY 128, 4, 808- U505, 2011 (29, 5.80) 16. Effect of pre-immunization by killed Mycobacterium bovis and vaccae on immunoglobulin E response in ovalbuminsensitized newborn mice Tukenmez, F; Bahceciler, NN; Barlan, IB; et al. PEDIATRIC ALLERGY AND IMMUNOLOGY 10, 2, , 1999 (28, 1.65) 17. The effectiveness of high-dose inhaled budesonide therapy in the treatment of acute asthma exacerbations in children Nuhoglu, Y; Bahceciler, NN; Barlan, IB; et al. ANNALS OF ALLERGY ASTHMA & IMMUNOLOGY 86, 3, , 2001 (27, 1.80) 18. The effect of BCG vaccine at birth on the development of atopy or allergic disease in young children Townley, RG; Barlan, IB; Patino, C; et al. ANNALS OF ALLERGY ASTHMA & IMMUNOLOGY 92, 3, , 2004 (26, 2.17) 19. Bacillus Calmette-Guerin, Mycobacterium bovis, as an immunomodulator in atopic diseases Barlan, I; Bahceciler, NN; Akdis, M; et al. IMMUNOLOGY AND ALLERGY CLINICS OF NORTH AMERICA 26, 2, 365, 2006 (20, 2.00) 20. Risk factors for the persistence of respiratory symptoms in childhood asthma Bahceciler, NN; Barlan, IB; Nuhoglu, Y; et al. ANNALS OF ALLERGY ASTHMA & IMMUNOLOGY 86, 4, , 2001 (20, 1.33) Dr. Güher Saruhan-Direskeneli İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye