SU SOĞUTMA KULELERİNDE KULLANILAN EMPRENYESİZ ÇAM ÖRNEKLERİNİN KİMYASAL BİLEŞİMLERİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİMİN İNCELENMESİ

Transkript

1 SU SOĞUTMA KULELERİNDE KULLANILAN EMPRENYESİZ ÇAM ÖRNEKLERİNİN KİMYASAL BİLEŞİMLERİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİMİN İNCELENMESİ Murat ÖZALP 1, Harzemşah HAFIZOĞLU 2 1 DPÜ. Simav Teknik Eğitim Fakültesi, Simav- KÜTAHYA, 2 Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi, BARTIN ÖZET Sarıçam (Pinus sylvestris), karaçam (Pinus nigra) ve kızılçam (Pinus brutia) türlerinden su sğutma kulesinin dönüş suyuna yerleştirilmek üzere 2x2x30 cm byutlarında emprenye edilmemiş dun örnekleri hazırlanmıştır. Su sğutma kulesinin dönüş suyuna 9 ay süre ile maruz bırakılan örneklerin dun bileşenlerinde meydana gelen değişmeleri belirlemek amacıyla 3 er ay arayla lignin, selülz ve hemiselülz tayini yapılmıştır. 9 aylık peryd snunda tüm kimyasal bileşiklerde artışlar meydana gelmiştir. Bu artışların nedeni dundaki ekstraktif maddelerin suda çözünmesinden kaynaklanmıştır. Örnekler üzerinde yapılan fiziksel incelemede ise renk değişimi, kku ve yüzeysel yumuşamanın meydana geldiği görülmüştür. Anahtar Sözcükler : Sarıçam, Karaçam, Kızılçam, Su Sğutma Kuleleri. CHANGES IN CHEMICAL COMPOUNDS OF NONIMPREGNATED PINE SPECIMENS USED IN WATER COOLING TOWERS ABSTRACT Nnimpregned Sctch pine (Pinus sylvestris), Anatlian black pine (Pinus nigra) and Carribean pine (Pinus brutia) specimens measuring 2x2x30 cm were used in water return systems at water cling twer. Duratin f the expsure f specimens t return water was 9 mnths. The changes in the chemical cmpsitin, lignin, cellulse and hemi-cellulse f the cntrl specimens were measured in the 3rd, 6th and 9th mnth during the study. At the end f 9 mnths perid, the increases in all the chemical cmpsitin had been ccured. This shuld caused by reasn that wd extractives disslved in the water. As a result, fr the cntrl specimens significant clr change, dur and surface sftenning was bserved. Keywrds: Sctch Pine, Anatlian Black Pine, Carribean Pine, Water Cling Twers. 1. GİRİŞ Ağaç malzemenin çelik ve betn malzemeye göre hafif lması, uygun özgül ağırlığı nedeniyle kullanım yerlerinde istenen yeterli mekanik özellikleri içermesi, klay işlenmesi ve genel larak ucuz lması gibi nitelikleri, su sğutma kulelerinin imalatında kullanılmasını bir bakıma zrunlu kılmaktadır. Ancak, kullanım yerinde biyljik, fiziksel ve kimyasal faktörlere karşı dğal halde dayanımının az lması, emprenye edilme zrunluluğunu getirmektedir. Ağaç malzeme, biyljik, kimyasal ve fiziksel etkilere karşı dayanıklı hale getirilmesi için kullanış amacına göre çeşitli kurutma, emprenye ve üst yüzey işlemlerinden geçirilmektedir. En etkili kruyucu yöntem, çeşitli kimyasal maddeler ile dunun muamele edilmesidir. Ağaç malzemeye uygulanan bu işleme emprenye adı verilmektedir. 43

2 Hızlı kalkınma sürecinde bulunan ülkelerde su sğutma kulelerinin önemi artmıştır. Bu kuleler üretim faaliyetlerinin en önemli kısmını luşturmaktadır. Su sğutma kulelerinde meydana gelen arızalanmalar üretimi ciddi bir şekilde lumsuz etkilemektedir. Ülkemizde su sğutma kulelerinin kullanıldığı tesisler şunlardır; Suni Gübre, Petrl Rafinerileri, Demir çelik Fabrikaları, Hidrelektrik ve Termik Santralleri, Kimya ve Petrkimya Tesisleri, Şeker Fabrikaları (Bzkurt, 1995). Su sğutma kulelerinin kurulmasında iki amaç söz knusudur. Bunlardan birincisi, suyun kısıtlı bulunduğu yerlerde, herhangi bir su dlaşım vasıtasıyla taze su girişini mümkün lduğu kadar azaltmak için ısınan suyu tekrar kullanmak, diğeri ise, suyun bl lduğu yerlerde endüstriyel faaliyet snucu ısınan suyu çevre srunları nedeniyle deniz veya kanallara sğutarak vermek ve civarda bulunan canlıların hayatiyetlerini devam ettirmelerini sağlamaktır. Sğutma kulelerinde özel kşullar altında Bngssi (Lphira prcera) dışında bilinen knstrüksiyn elemanları yeterli dğal dayanıklılığa sahip değildirler. Böylece esas larak ağaç malzemenin bu kullanış yerinde mutlaka emprenye edilmesi gerekmektedir (Hicksn, 1990). Bisit larak klrin eksikliği ve düşük ksijen gereksinimeleri yumuşak çürüklük mantarlarının, su sğutma kulelerinde kullanılan ağaç malzelerde ciddi ve hızlı çürümeye neden lduğunu tespit etmişlerdir (Schimidt and Liese, 1996). 13 yıllık bir su sğutma kulesinden alınan CCA (bakır-krm-arsenik) ile emprenye edilmiş Pinus radiata (radiata çamı) örneklerini elektrn mikrskbu ile incelemiş, dunun yüksek lignin içerdiği ve bakteriler tarafından çürütüldüğü tespit edilmiştir (Singh, 1997). Madras gübre fabrikasındaki su sğutma kulesinde 108 haftalık bir araştırma yapmışlardır. Testler için Pinus patula ve Fagus grandiflia türleri kullanılmıştır. Araştırmalarda kulşlanılan ağaç türlerinin bu peryd snunda ileri derecede yumuşak çürüklüğe uğradığı tespit edilmiştir (Udaiyan and Manian, 1991). Bu çalışma snucunda, kullanılan ağaç türlerinde literatürde elede edilen çalışmalara benzer snuçlar elde edilmiştir. Emprenyeli ağaç türlerinde kimyasal maddelerin dundan uzaklaştırılma güçlüklerinden dlayı kimyasal analizler yapılamamıştır. Çalışmanın başka bir byutunda emprenyeli dunlarda mekanik deneyler yapılmıştır. Eğilme ve basınç direnci değerlerinde emprenyeli dunlardaki kayıplar emprenyesizlere göre daha az meydana gelmiştir. Kimyasal analizlerin emprenyesiz dunlarda yapılmasıyla, dun bileşenlerinde meydana gelen tahribat açık bir şekilde rtaya knmuştur. Su sğutma kulelerinde kullanılan ağaç türlerinin kesinlikle emprenye edilmesi zrunluluğu anlaşılmıştır. 2. MATERYAL VE METOT 2.1. Kullanılan Ağaç Türleri Hücre çeperi bileşenlerinde meydana gelen değişimlerin belirlenmesi amacıyla bu çalışmada 3 ağaç türü kullanılmıştır. Sarıçam, karaçam ve kızılçama ait keresteler Kütahya iline bağlı Gediz ve Simav rman işletmelerinin deplarından satın alınarak temin edilmiştir. Bu 3 türün seçilme nedeni ise bugüne kadar ülkemizde imal edilen su sğutma kulelerinin inşasında en çk bu türlerin kullanılmasıdır Araştırma Materyallerinin Deneme Alanına Yerleştirilmesi Kimyasal analizlerin yapılacağı 2x2x30 cm byutundaki emprenye edilmemiş numuneler Uşak şeker fabrikasında bulunan su sğutma kulesinin dönüş suyundaki havuza gruplar halinde bırakılmıştır. Havuz içerisindeki suya herhangi bir kimyasal madde katılmamaktadır ve içme suyu ile aynı özelliklere sahiptir. Su sıcaklığı mevsim sıcaklığına da bağlı larak ºC değişmektedir. 44

3 2.3. Rutubet Tayini Rutubet tayini için, daha önceden temizlenerek etüvde kurutulmuş ve 105±3 C de sabit tartıma getirilmiş prselen krzeler kullanılmıştır. Sabit tartıma getirilen prselen krzelerin ağırlığı nt edildikten snra yaklaşık 2 g örnek hassasiyeti 0,0001 lan hassas terazide tartılarak prselen krzeye knulmuştur. Bu kez içinde örneğin de bulunduğu prselen krze yine 105±3 C deki etüvde sabit tartıma gelinceye kadar tutulmuştur. Kuru örnek ve krzenin tplam ağırlığını belirten sn tartım ve daha önceden belirlenen bş krze ağırlığından faydalanarak, kurutma snunda örnekte meydana gelen ağırlık kaybı ve dlayısıyla içerdiği rutubet miktarı hesaplanmıştır. Rutubet miktarı, hem snucu bildirmek için kuru örnek ağırlığının yüzde ranı seklinde, hem de diğer kimyasal analizlerin hesaplamalarında kullanmak için yaş örnek ağırlığına göre hesaplanmıştır. Rutubet tayini için yapılan bu işlem her bir örnek için üçer kez uygulanmıştır (TS 2471, 1976) Hlselülz tayini Bu çalışmada, hlselülz tayini, ligninin çözünmesini içeren, sdyum klrit yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Bu yöntemde, sdyum klrit (NaClO 2 ), ılık asetik asidin etkisiyle, aktif yükseltgen lan klriti (ClO 2 ) serbest bırakır. Böylece lignin yükseltgenerek, suda çözünebilen türevlerine dönüşür ve çözeltiye geçer. Karbnhidratlar ise bu işlem esnasında değişmez ve hlselülz larak çözünmeden kalır. Öz dun ve diri dun örneklerinde, alkl-benzen (1/2, v/v) karışımı ile ön ekstraksiyn yapıldıktan snra, tüm örneklerde sdyum klrit metdu ile hlselülz tayini yapılmıştır. Bu işlem her örnek için üç kez tekrarlanmıştır. Sdyum klrit metduna göre hlselülz tayini için, her bir deneyde, hassas larak tartılmış hava kurusu halindeki yaklaşık 2,5 g örnek 250 ml lik erlene knulmuştur. Daha snra erlendeki örneğin üzerine 80 ml su, 0,75g. sdyum klrit (NaClO 2 ) ve 5 damla (0,25 ml) buzlu asetik asit ilave edilmiştir. Bu karışımın bulunduğu erlenin ağzı ters çevrilmiş 50 ml lik bir erlen ile kapatılarak bir saat byunca, C deki su banysunda, ara sıra çalkalanmak suretiyle bekletilmiştir. Bir saat snunda su banysundan alınan karışıma 0,75 g sdyum klrit ve 5 damla buzlu asetik asit ilave edilerek aynı şekilde bir saat daha su banysunda tutulmuştur. Bu işlem üç kez tekrarlandıktan snra su banysundan alınan erlen, reaksiyna sn vermek amacıyla, bir buz banysunda sğutulmuştur. Sğutma işleminden snra erlen içindeki süspansiyn, daha önceden 105±3 C deki etüvde sabit tartıma getirilmiş ve darası alınmış 2 numaralı cam krzeden süzülmüştür. Süzme işlemi snunda cam krze içinde kalan sarı renkteki hlselülz kalıntısı, önce asetn ile daha snra sğuk destile su ile birkaç kez yıkanmış ve 105±3 C deki etüvde kurutularak sabit tartıma getirilmiştir. Örneğin hlselülz içeriği, deney verilerinden faydalanılarak, örneğin tam kuru ağırlığının yüzde ranı şeklinde hesaplanmıştır (TS 4431, 1985) Selülz tayini Selülz,birbirlerine1 4 β glukz bağlarıyla bağlanmış lineer anhidrglikpiranz ünitelerinden meydana gelmiştir. Selülz mlekülleri demetler şeklinde birbirleriyle birleşmişlerdir. En küçük demet lan 3,5 μm çapındaki fibril aynı yönde uzanan 40 selülz mlekülünden luşmaktadır. Elementer fibriller bir araya gelerek mikrfibrilleri luşturur. Elektrn mikrskbuyla görülebilen en küçük yapısal birim mikrfibrillerdir. Mikrfibriller arasında dar kridrlar yer alır. Genişliği 10 μm lan bu aralıkları lignin ve diğer ara maddeler dldurmaktadır. Mikrfibrillerin içinde kapiler bşluklar bulunur. Bu bşluklara su ve diğer küçük mleküllü bileşikler girebilmektedir. Mikrfibriller de bir araya gelerek fibrilleri, bunlar da lamelleri meydana getirmektedir. Lameller ışık mikrskbuyla görülebilmektedir (Hafızğlu, 1982). Selülz miktarı tayininde Kurscher - Hffner yöntemi kullanılmıştır. Bu maksatla, daha önce alkl - benzen ekstraksiynuna tabi tutulmuş 2 g örnek alınmıştır. 10 ml nitrik asit (HNO 3 ) ile 40 ml etanl (C 2 H 5 OH), alınan örnek üzerine ilave edilmiş ve su banysu içersinde yavaş yavaş kaynamaya bırakılmıştır. HNO 3 etkisiyle yağlı maddeler çözünür, hemiselülzlar hidrlize lur ve lignin nitrfenlik bileşiklere dönüşür. Karışımdaki alkl ise selülzu HNO 3 in etkisinden krur. Bir saatlik kaynamadan snra tam kuru ağırlığı belli lan krze (2 n lu) yardımıyla çözelti süzülmüştür. 10 ml HNO 3 40 ml C 2 H 5 OH den luşan yeni çözelti ile krze üzerinde kalan test örneği yıkanarak balna aktarılmıştır. Tekrar 1 saat süreyle su banysunda kaynatılmıştır. Sn süzme işleminde test örneği saf su ile yıkanarak içerisindeki kimyasal maddeler uzaklaştırılmıştır. Krze 105±3 C de 45

4 etüv içerisinde tam kuru ağırlığa gelinceye kadar kurutulmuş, desikatöre alınarak sğutulmuş ve tam kuru ağırlığı belirlenerek selülz miktarı belirlenmiştir tayini Bu çalışmada lignin tayini için, işlem snunda ligninin bir kalıntı halinde elde edildiği, TAPPI T 222 m-88 standardında belirtilen Klasn metdu kullanılmıştır. tayini esnasında reaksiynun daha verimli lması ve işlem snundaki süzme srunlarının önlenmesi amacıyla tüm örnekler hlselülz tayininde lduğu gibi ön işlemlere tabi tutulmuştur. Öz dun ve diri dun örnekleri, lignin tayininden önce alkl-benzen (1/2, v/v) karışımı ile ekstrakte edilmiştir. Ön işlemden snra, her bir örnek için lignin tayini üçer kez uygulanmıştır. tayini için, ön işlemlere tabi tutulmuş ve rutubet miktarı bilinen örnekten hassas terazide (0,0001 g hassasiyette) tartılarak yaklaşık 1g örnek 50 ml lik behere aktarılmıştır. Beherdeki örneğin üzerine, daha önceden hazırlanmış lan %72 lik sülfürik asit çözeltisinden 15 ml ilave edilmiş ve bir baget yardımıyla karıştırılmıştır. Örnek, asit içinde dağıldıktan snra 20 C deki su banysunda, cam bagetle sık sık karıştırılmak suretiyle ağzı kapalı larak bekletilmiştir. Bu sürenin snunda beherdeki materyal, destile su ile yıkanarak 1000 ml lik bir şlifli baln içine alınmıştır. Daha snra balndaki bu karışım, asit knsantrasynu %3 e düşene kadar saf su ile seyreltilmiştir. Seyreltme işlemi snunda %3 lük asit derişimini sağlayabilmek için, su banysundan alınan erlen içindeki 15 ml lik karışıma, yıkamada da kullanılan destile su da dahil lmak üzere tplam 560 ml destile su ilave edilmiştir. İçinde çözeltinin bulunduğu 1000 ml lik balna bir geri sğutucu takılarak bir elektrikli ısıtıcı yardımıyla, çözelti 4 saat byunca kaynatılmıştır. 4 saatlik süre snunda, balndaki süspansiyn, önceden 105±3 C deki etüvde sabit tartıma getirilmiş 3 numaralı bir cam krzeden süzülmüştür. Cam krze üzerindeki kalıntı, serbest asitleri uzaklaştırmak amacıyla sıcak destile su ile yıkandıktan snra, krze 105±3 C deki etüvde sabit tartıma gelinceye kadar kurutulmuştur. Örneğin içerdiği lignin miktarı, deney verilerinden faydalanılarak, kuru dun ağırlığının yüzde ranı larak hesaplanmıştır (TS 4497, 1985). 3. BULGULAR VE TARTIŞMA Ağaç türlerine ait öz dundaki hücre çeperi bileşenlerinin değerleri Tabl 1 ve Şekil 1 de verilmiştir. Tabl1. Öz duna ait dun hücre çeperi bileşenleri. AĞAÇ TÜRÜ HÜCRE ÇEPERİ BİLEŞENİ Başlangıç 3 Ay 6 Ay 9 Ay Rutubet (%) 9,97 10,38 10,93 11,01 (%) 26,68 26,87 26,96 27,19 Selülz (%) 51,90 53,21 54,33 55,72 Hlselülz (%) 73,89 74,89 75,76 76,95 Rutubet (%) 12,11 11,54 11,57 11,05 (%) 26,01 26,27 26,47 26,98 Selülz (%) 69,07 69,35 71,11 72,52 Hlselülz (%) 78,98 79,03 80,45 81,65 Rutubet (%) 9,95 10,11 10,85 10,25 (%) 27,35 27,41 27,78 28,13 Selülz (%) 59,36 60,34 61,89 63,66 Hlselülz (%) 69,47 70,32 71,54 72,89 46

5 S elülz Hls elülz S elülz Hls elülz S elülz Hls elülz Baş langıç 3 Ay 6 Ay 9 Ay Şekil 1. Öz dunu hücre çeperi bileşenlerinin zamana bağlı larak değişimi. Ağaç türlerine ait diri dundaki hücre çeperi bileşenlerinin değerleri Tabl 2 ve Şekil 2 de verilmiştir. Tabl 2. Diri duna ait dun hücre çeperi bileşenleri. AĞAÇ TÜRÜ DİRİ ODUN DİRİ ODUN DİRİ ODUN HÜCRE ÇEPERİ BİLEŞENİ Başlangıç 3 Ay 6 Ay 9 Ay Rutubet (%) 10, ,47 10,18 (%) 23,58 23,78 23,97 24,19 Selülz (%) 50,9 52,47 53,28 55,3 Hlselülz (%) 75,89 76,22 77,39 78,97 Rutubet (%) 12,13 11,34 10,34 10,49 (%) 22,01 22,18 22,59 22,88 Selülz (%) 67,07 68,06 69,25 71,57 Hlselülz (%) 79,89 80,13 81,14 83,22 Rutubet (%) 10,35 9,86 11,12 10,86 (%) 25,35 25,42 25,67 26,03 Selülz (%) 58,87 60,12 61,53 63,8 Hlselülz (%) 71,35 72,23 73,49 75,59 47

6 S elülz Hls elülz S elülz Hls elülz S elülz Hls elülz Baş langıç 3 Ay 6 Ay 9 Ay DİR İ ODUN DİR İ ODUN DİR İ ODUN Şekil 2. Diri dunu hücre çeperi bileşenlerinin zamana bağlı larak değişimi. Tabl1 ve 2 de görüldüğü gibi dun hücre bileşenlerinden lignin, selülz ve hlselülz ranlarında zamanla bir artma meydana gelmiştir. Bu artışın nedeni dundaki ekstraktif maddelerin zamanla suya geçmesiyle diğer hücre çeperi bileşenlerinde yapay bir yükselme meydana gelmiş labilir., selülz ve hlselülz tayininden önce alkl-benzen çözünürlüğü yapıldığı için alınan örneklerde zamanla ekstraktif madde kaybı lduğundan bu artış rtaya çıkmıştır. Ancak, gerçekte dun hücre bileşenlerinde bir artış söz knusu lamaz. Hemiselülz miktarındaki düşmenin nedeni dun içerisinde bulunan şekerlerin suda çözünerek suya geçmesinden kaynaklanmaktadır. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Kimyasal analizler emprenyesiz ağaç malzeme örneklerinde yapılmıştır. Kntrl örneklerinde kimyasal özelliklerdeki değişimin incelenmesi amacıyla dun hücre çeperi bileşenlerinin analizi 3 er aylık periytlar halinde yapılmıştır. Sarıçam, karaçam ve kızıl çam öz ve diri dunlarının 9 ay süre ile suda kalması snucu başlangıca göre hücre çeperi bileşenlerinde meydana gelen değişim ranları aşağıda Tabl 3 de verilmiştir. Tabl 3.Hücre çeperi bileşenlerinin başalangıca göre değişim ranları. Ağaç Türü Hücre Çeperi Bileşenlerindeki Değişim (%) Hlselülz Selülz Hemiselülz Sarıçam Öz Odun + 4,14 +1,98 +7,36-3,40 Diri Odun +4,05 +2,58 +8,64-5,28 Karaçam Öz Odun +3,38 +3,72 +4,99-7,70 Diri Odun +4,16 +3,95 +6,70-9,26 Kızılçam Öz Odun +4,92 +2,85 +7,24-8,70 Diri Odun +5,94 +2,68 +8,37-5,52 Burada dun hücre bileşenlerinden lignin, selülz ve hlselülzdaki artmanın nedeni dundaki ekstraktif maddelerin suda bekleme sürecinde dundan uzaklaşarak suya karışmasından kaynaklanmaktadır. Bu bileşenlerin belirlenmesinden önce alkl-benzen çözünürlüğü yapılmaktadır. Odundaki ekstraktif maddelerdeki azalma bu bileşenlerde artma şeklinde rtaya çıkmaktadır. Suda bekleme süresine bağlı larak alkl-benzen çözünürlük değerleri Tal 4 de verilmiştir (Özalp, 2007). 48

7 Tabl 4. Suda bekleme süresine bağlı larak alkl-benzen çözünürlük değerleri. Ağaç Türü Alkl-benzen çözünürlük değerleri (%) Başlangıç 3 ay 6 ay 9 ay Sarıçam Öz Odun 9,53 8,17 7,63 6,32 Diri Odun 6,43 5,84 5,12 4,65 Karaçam Öz Odun 8,86 7,13 6,29 5,85 Diri Odun 5,83 5,27 4,71 4,23 Kızılçam Öz Odun 8,02 7,79 6,50 5,51 Diri Odun 5,92 5,13 4,44 3,98 Su sğutma kulelerinde kullanılan ağaç malzemelerde (emprenyesiz) zamana bağlı larak hücre çeperi ana bileşenlerinde meydana gelen değişimin incelenmesi kapsamlı larak bu çalışmada ele alınmıştır. Bu knu ile ilgili daha önce ülkemizde yapılan araştırmaların yeterli lmadığı literatür taramasında görülmüştür. Yurt dışında yapıalan çalışmalar genellikle çürümeye neden lan mantar türünün tespitine yöneklik lmuştur. Bu çalışmada, dun ana bileşenlerinde meydana gelen değişimler rakamsal larak rtaya knmuştur. Kntrl örneklerinde zamana bağlı larak meydana gelen renk değişimi, kku ve yüzeysel yumuşamanın meydana geldiği bu çalışmada görülmüştür. Bu nedenle su sğutma kulelerinin inşasında kullanılacak ağaç malzemeler kesinlikle emprenye edilmelidir. Emprenye maddelerinin dundan uzaklaştırlmasındaki güçlüklerinden dlayı bu çalışmada, emprenyeli dunlarda kimyasal analizler yapılamamıştır. KAYNAKLAR Bzkurt, Y. A İğne Yapraklı ve Yapraklı Ağaç Odunlarında Tanım Özellikleri (Odun Anatmisi II), İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İ.Ü. Yayın N : 3907, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın N :6, ISBN , İstanbul, 220 s. Hafızğlu, H Orman Ürünleri Kimyası. KTÜ, Orman Fakültesi Yay. N: 52, Trabzn. Hicksn, A Specifier s Guide, Wd Preservatin. Hicksn Timber Prducts Ltd., West Yrkshire. Özalp, M ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Yayın n: 12, ISSN , Bartın. Schimidt, O., Ptsch, T Wd Decay by White-rtting Basidimycete Physisprinus Vitreus frm a Cling Twer, Universitat Hamburg and Instıtut Fur Hlzbilgie, Bundesfrschungsanstalt Fur Frstund Hlzwirtschaft, Hamburg, Germany. Singh, A.P The Ultrastructure f the Attack f Pinus Radiata Mild Cmpressin Wd by Ersin and Tunneling Bacteria, New Zealand Frest research Instıtute Limited, Private Bag 3020, Rtrua, New Zealand. TS Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler için Rutubet Miktarı Tayini, Ankara. TS Odun- Hlselülz Tayini, Ankara. TS Odun- Tayini, Ankara. Udaiyan, K. and Manian, S Fungi Clnising Wd in the Cling Twer Water System at the Madras Fertilizer Cmpany, Department f Btany, Bharathiar University, Cimbatre , India. 49