HALKLA İLİŞKİLER VE ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) İŞLETME BİLİMİNE GİRİŞ

Transkript

1 HALKLA İLİŞKİLER VE ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) İŞLETME BİLİMİNE GİRİŞ Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT

2 HALKLA İLİŞKİLER 2 Halka ilişkiler çağdaş yönetim anlayışının temel unsurudur. Yirminci yüzyılın başlarında kamuoyunu dikkate almayan, daha çok işadamlarında belirginleşen, "işletmenin tek amacının daha çok kar etmesi; sahiplerinin daha çok para kazanması" olduğu görüşü, işletmeler büyüyüp ortak sayısı arttıkça geçerliliğini yitirmiştir. İşletmeler halka açık şirketler haline dönüştükçe, öncelikle yöneticilerin halktan gelen ortaklarla olumlu ilişkiler kurma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Daha sonra, bu ilişkilerin; çalışanları, müşterileri, bayileri, küçük satıcıları, işletmeye tedarikçi olarak çeşitli maddeleri sağlayanları, yerel toplumu, eğitim kurumlarını, yerel ve merkezi hükümet kuruluşlarını ve nihayet 1930'larda sivil toplum örgütleri de dahil tüm kamuoyunu içine almasıyla, halka karşı sorumluluğunun bilincine varan yönetim anlayışı değer kazanmıştır.

3 3 HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ, ANLAMI, TANIMI VE ÖNEMİ Halkla ilişkiler önce ABD'de ve kamu kesiminde ortaya çıkmış; daha sonra özel kesimde de önem kazanarak çeşitli evrelerden geçmiştir. İşletmelerinde sadece kar peşinde koşmalarının yeterli olmadığı; Taylorizm doğrultusunda yalnızca verimlilik artışına odaklanmış olan işletme faaliyetlerinin, ihmal edilmiş bulunan işletme içi insan ilişkilerine ve işletme-çevre-aile-sendika gibi işletme dışı grup ilişkilerine önem vermeleri gereği ortaya çıkmıştır. Daha sonra Batı ülkelerinde gelişen halkla ilişkiler faaliyetleri tüm dünyaya yayılmıştır. Halkla ilişkiler, ekonomik, sosyal ve siyasal kuruluşların yöneticilerini, her faaliyetlerinde halkın yararını ön plana çıkaran bir görüş ve tutuma yönelten bir yönetim felsefesi haline gelmiştir.

4 4 HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ, ANLAMI, TANIMI VE ÖNEMİ Halkla ilişkiler, temelde bir iletişim faaliyeti olup, bir işletmenin (ya da genelde bir kuruluşun) toplumda kendisiyle ilgili çeşitli çıkar grupları ile iyi ilişkiler geliştirmesi, topluma yararlı faaliyetleri konusunda bilgi vermek suretiyle bu ilişkileri sürdürmesi çabalarıdır. Bu çabalarda, işletmede alınacak kararlarda kamu yararının gözetildiği düşüncesi, ya da felsefesinin bulunması gerekir. İş dünyasında bu yönde bir düşüncenin gelişmesi, sanayi, ticaret ve hizmet sektörlerinde "sosyal kurum" kavramını geliştirmiştir.

5 5 HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ, ANLAMI, TANIMI VE ÖNEMİ Halkla ilişkiler kavramındaki ''halk'' kelimesi ile ifade edilmek istenilen tümüyle halk olmayıp, bir işletmenin ilişkili olduğu hedef kitledir; bu kitle halkın büyük bir bölümü olabileceği gibi, sadece küçük bir kısmı da olabilir. Örneğin, ülkedeki tüm hanımlar, erkekler ya da çocuklar; doktorlar, mühendisler gibi sadece belirli meslek mensupları; işletmede çalışanlar ya da bir otelin müşterileri; bir okulun öğrencileri ya da velileri; bir spor kulübünün sporcuları veya taraftarları.

6 6 HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ, ANLAMI, TANIMI VE ÖNEMİ Halkla ilişkiler farklı şekillerde tanımlanmaktadır: Kişi, şirket ya da bir kurumla halk arasındaki karşılıklı anlayış ve iyi niyeti geliştirme bilim ya da sanattır. Özel ya da kamu kurum ve kuruluşunun, ilişkide bulunduğu kimselerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek için sürekli olarak yaptığı faaliyetlerdir.

7 7 HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ, ANLAMI, TANIMI VE ÖNEMİ Halka İlişkiler Tanımlarının Ortak Özellikleri Halkla ilişkiler uzmanlık gerektirir. Halkla ilişkiler bir yönetim görevidir. Halkla ilişkiler kamuoyunun etkisinin farkında olarak çeşitli gruplar arasındaki iletişimi düzenler. Halkla ilişkiler hedef kitlenin davranışları hakkında yönetimi bilgilendirir; gerekli araştırmaları yaparak önerilerde bulunur. Halkla ilişkiler, işletmenin kar amacı yanında sosyal sorumluluğunun da bulunduğunu gösterecek biçimde davranmasına yardımcı olur. Halkla ilişkiler ister danışman, ister firma içi bir birim olsun, yönetimin bir parçası olarak faaliyet gösterir.

8 HALKLA İLİŞKİLERİN AMAÇLARI 8 İşletme ile ilgili halk kesimlerine (hedef kitlelere) işletme ve faaliyetleri hakkında bilgi vererek onları aydınlatmak Halkta; işletme, yöneticileri ve çalışanları hakkında var olan olumlu düşünceleri güçlendirmek Olumsuz kanaat, düşünce ve izlenimleri, yanlış anlaşılmaları düzeltmek Genelde toplum üzerinde olumlu izlenim ve topluma yararlı bir kurum imajı yaratmak veya kurumsal imajı değiştirmek Halkın istek, ihtiyaç, düşünce ve sıkıntılarını belirleyerek yardımcı olmaya çalışmak; bu yolda yapılanları duyurmak Yasa, yönetmelik, tüzük vb. düzenlemelerle konulmuş kuralları ve yeni uygulamaları, ilgili halk kesimlerine duyurmak ve benimsetmek Halktan ilgili kesimlerle iletişim kurarak gereken konularda kamuoyu oluşturmak ve onların desteğini sağlamak

9 9 HALKLA İLİŞKİLERİN AMAÇLARI Çoğu genel nitelikteki bu amaçlardan başka, halkla ilişkiler faaliyetlerinin daha sınırlı ve spesifik amaçları da söz konusu olabilir: Tüketicilere, işletmece sunulan mal ve hizmetlerden daha iyi bir şekilde yararlanmanın yollarını göstermek Yatırım fonları sağlamak Çevre kirlenmesi gibi belirli sorunlarla ilgilenmek Belirli bir işletmede çalışmanın ayrıcalığını vurgulayarak, kaliteli personel sağlamak.

10 HALKLA İLİŞKİLERDE TEMEL İLKELER 10 Halkla ilişkiler alanında faaliyet gösterenlerin uymaları gereken bir takım temel ilkeler vardır. Bunların başlıcaları, doğruluk dürüstlük, inandırıcılık, tekrar ve planlılıktır. 1. Doğruluk-Dürüstlük Halkla ilişkilerde amaç, bir işletmeyi olmak istediği gibi değil olduğu gibi tanıtmak olduğu için, gerçek olmayan, yanlış veya eksik bilgileri kapsayan mesajlar verilmemelidir.

11 11 HALKLA İLİŞKİLERDE TEMEL İLKELER 2. İnandırıcılık Halkla ilişkiler faaliyetlerinde başarılı olmak için verilen mesajlar ikna edici, inandırıcı olmalıdır. Mesajlar kişilere onların anlayacağı dilde ve olumsuz bir tepki göstermeyeceği şekilde düzenlenip sunulmalıdır. Bunun için de, hedef kitleyi iyi tanımak, özelliklerini, tutumunu bilmek; ayrıca toplum psikolojisi konusunda sağlam bilgilere sahip olmak gerekir. Ancak inandırıcı olmak için, söylenen ve tekrarlanan mesajlarla iletilen bilgiler ile elde edilen sonucun tutarlı olması; söylem ile eylem arasında fark bulunmaması zorunludur.

12 12 HALKLA İLİŞKİLERDE TEMEL İLKELER 3. Tekrar Halkla ilişkilerde hedef kitleyi etkilemek için yürütülen çalışmaların, verilen mesajların tekrarlanması gerekir. Tekrarın amacı, iletilen mesajların ilgili kişilerin zihnine yerleşmesini ve unutulmamasını sağlamaktır. Ancak süreklilik sağlamaya çalışırken, reklamlarda çok rastlanan bir olgu olan "usanç ve bıkkınlık" yaratılmaması için halkın nabzını tutmaya, tepkileri yoklamaya özen gösterilmelidir.

13 13 HALKLA İLİŞKİLERDE TEMEL İLKELER 4. Planlılık Halkla ilişkiler planlı ve programlı yürütülmeyi gerektiren, dolayısıyla sabırlı çalışmanın önemli olduğu bir faaliyet alanıdır. Genelde kısa bir süre içinde ve kolayca sevgi, saygı ve nüfuz kazanılamaz. Kişilerarası ilişkilerde güven yaratmak ve dostluk ilişkileri geliştirmek nasıl zamana ve sabırlı olmaya dayanırsa, halkla iyi ilişkiler kurulabilmesi ve geliştirilmesi de aynı şekilde sabırlı çalışmaya bağlıdır.

14 14 Araştırma Planlama Uygulama Değerlendirme HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ

15 15 HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ 1. Araştırma (Bilgi Toplama) Bir halkla ilişkiler kampanyasının ilk önemli adımı, araştırmaya bilgi toplama aşamasıdır. Zira, başarılı olmak için, öncelikle hedef kitleleri iyi tanımak gerekir. Araştırma, "problemlere güvenilir çözümler aramak için planlı ve sistematik olarak verilerin toplanması, analizi, yorumlanması ve rapor edilmesi süreci" olarak tanımlanabilir. Bu aşamada toplanan verilerin ve onların analizi ile ulaşılan bilgilerin diğer aşamalar için sağlam bir temel oluşturabilmesi, ancak bilgilerin doğru ve geçerli olmasına bağlıdır. Hedef kitleyi tanıma çalışmaları ve izleyici veya okuyucu profilinin çıkarılması işlemi işletmenin halkla ilişkiler birimi tarafından yapılabileceği gibi, bu konuda uzman profesyonel kuruluşlardan da yardım alınabilir.

16 16 2. Planlama HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ Yapılan araştırma, sorunların ve fırsatların ortaya çıkarılmasını sağlarken, planlama ile sorunların çözüm yolları ve fırsatlardan nasıl yararlanılacağı ele alınır. Bu çerçevede kampanyanın amaçları ve ilgili hedef kitleler belirlenir; olası amaçların listesi oluşturulup, her bir amacın kısa ve uzun vadeli etkileri değerlendirilir. Amaçların işletme amaçlarıyla uyumlu ve tutarlı olmaları önemlidir. Planlama çalışmalarında amaçlar belirlendikten sonra, sıra halkla ilişkiler faaliyetlerinin yöneltileceği hedef kitle veya kitlelerin belirlenip tanımlanmasına gelir. Halkla ilişkiler çalışmasında hedef kitleleri etkileyecek, amaçlara ulaşmayı sağlayacak hareket tarzları olarak "strateji" ve "taktik" belirlenir. Planlamada göz önünde tutulması gereken bir husus da kampanyalarda tekrarın önemidir.

17 17 3. Uygulama HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ Bu aşamada çeşitli kitle iletişim araçlarıyla sıkı bir işbirliğine gidilir. Planlama aşamasında belirlenmiş olduğu şekilde, "neyin", "nasıl"" "hangi iletişim araç ve metotlarıyla", "ne zaman" hedef kitlelere söyleneceği konusunda artık eyleme geçilir. Radyo, TV, gazete, dergi, tanıtıcı film, CD gibi araçlar; ya da fuar, sergi, özel gün, panayır gibi etkinlikler veya bilimsel toplantı, seminer, konferans, açık oturum gibi akademik ağırlıklı çalışmalar uygulamada başvurulan yöntemler arasındadır.

18 18 HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ Halkla ilişkiler sürecinde etkili bir şekilde iletişim sağlamak için, alıcının mesajları gönderen kaynağa güvendiği bir ortamın yaratılması, çevresel gerçeklerle desteklenmiş bir program kapsamının bulunması, mesajların hedef kitleler için anlamlı ve anlaşılır olması, iletişimin sürekliliğinin sağlanması, hedef kitlenin güvendiği iletişim kanallarının kullanılması gerekir. Ayrıca, hedef kitlenin eğitim düzeyi, bilgi düzeyi, okuma veya izleme alışkanlıkları gibi sosyo-kültürel özelliklerinin araştırmabilgi toplama aşamasında doğru tespit edilip, yazılı ya da sözlü basındaki yayınlarda veya diğer şekillerde yapılan etkileme çabalarında göz önünde bulundurulmaları zorunludur.

19 19 4. Değerlendirme HALKLA İLİŞKİLER SÜRECİ Bu son aşama, uygulanan halkla ilişkiler etkinliklerinin önceden saptanmış amaçlara ulaşıp ulaşmadığının veya ne ölçüde ulaştığının belirlenmesi; diğer bir ifadeyle, fiili durumun ortaya çıkarılarak planlanan ile gerçekleşenin karşılaştırılması çalışmasıdır. Böylece gerçekleştirilen kampanyanın başarısı ortaya konulur; bu geri bilgi alışı gelecekteki çalışmalar ve kampanyalar için yeni ipuçları verir.

20 20 HALKLA İLİŞKİLERİN TÜRLERİ Halkla ilişkiler farklı şekillerde sınıflandırılabilir. En genel şekilde, renklerin siyah-beyaz ayırımı gibi halka ilişkiler ikiye ayrılabilir: Kurumsal halkla ilişkiler: Kurumsal halkla ilişkiler, kurum ya da kuruluşun muhatap olduğu ve olacağı bütün hedef kitleler ile ilişkilerinin düzenlenmesini kapsar. Bu kitlelerin kuruma karşı olan bilgisizliklerini bilgiye, ilgisizliklerini ilgiye ve sempatilerini sonuç yaratacak harekete dönüştürme çabalarının bütünüdür. Pazarlama halkla ilişkiler: "Pazarlama yönlü" veya "amaçlı" halkla ilişkiler olarak da adlandırılan türde, işletmenin mal ve hizmetleri, müşteri memnuniyeti, müşteri istek ve ihtiyaçları ve satış ön plandadır.

21 21 HALKLA İLİŞKİLERİN TÜRLERİ Proaktif halkla ilişkiler ve reaktif halkla ilişkiler: Proaktif pazarlama halkla ilişkiler stratejisi hücuma yöneliktir; genelde uzun dönemli programlarla işletmenin pazarlama hedefleri üzerine yoğunlaşır. Reaktif pazarlama halkla ilişkiler ise, adının da ima ettiği gibi savunmacıdır; dış çevre koşullarında, örneğin tüketici davranışlarında, hükümet politikalarında, rekabet koşullarında vb. işletme için olumsuz gelişmeler karşısında "ne yapmalı?" sorusunun cevabını arar; işletmenin düşen satışlarını, azalan pazar payını veya zedelenen itibarını düzeltmeyi hedefler.

22 22 Bir bütün olarak ele alındığında halkla ilişkiler birçok farklı fonksiyonu üstlenebilir ve başarabilir. İşte bu fonksiyonları temel alarak da halkla ilişkilerin sınıflandırılması yoluna gidilebilir; bu yaklaşımla halkla ilişkilerin türleri şunlardır: Medya ile ilişkiler Kurumsal halkla ilişkiler Kriz yönetimi HALKLA İLİŞKİLERİN TÜRLERİ İş görenle ilişkiler Finansal ilişkiler Devletle ve toplumla ilişkiler Pazarlama halkla ilişkiler

23 23 HALKLA İLİŞKİLERDE YARARLANILAN İşletmenin halkla ilişkiler faaliyetlerinde, ister örgüt içi, ister örgüt dışı olsun (personele veya genelde çevre halkına yönelik) yapılması gereken tanıma çalışmalarında kullanılan metot ve teknikler; Anketler, Toplantılar, Basını izleme, Danışma ve ARAÇ VE METOTLAR Halkla yüz yüze ilişkiler olarak sayılabilir.

24 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) İŞLETME BİLİMİNE GİRİŞ Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT

25 25 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) Geçen yüzyılın sonlan ile yirmi birinci yüzyılın ilk yıllarında dünyada siyasal, kültürel ve ekonomik anlamda önemli değişiklikler görülmüş; bu değişikliklerde, beraberinde "küreselleşme", "bilgi çağı", "bilgi toplumu" gibi yeni kavramları gündeme getirmiştir. Küreselleşme, bilim ve teknolojiden, özellikle iletişim ve ulaşım teknolojilerindeki hızlı değişmelerden kaynaklanan gelişmeler ile, uluslararası konjonktür ve sosyo-ekonomik nedenlerin oluşturduğu bir ortamda ortaya çıkmıştır. Böylece dünya; mesafe tanımayan, bir ölçüde "tek bir pazar" haline dönüşme yoluna girmiş ve ticaretin uluslararası niteliği artmıştır.

26 26 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) Küreselleşmenin önemli sonuçlarından biri, tüketicilerin seçeneklerinin çoğalması ve yoğun Ar-Ge gerektiren, yüksek fiyatlı fakat değişik özellikleri olan farklılaştırılmış ürünler ile, bunlara özgü taleplerin geçerli olduğu, fakat sürekliliği olmayan pazarların oluşmasıdır. İşte bu ortamda bilimsel ve teknolojik Ar-Ge'ye dayalı yenilik yapabilme ve bu faaliyetlerle tasarım, imalat ve piyasaya arz arasındaki sürenin kısaltılabilmesi, rekabet gücünü belirleyen başlıca unsurlardan biri olmuştur.

27 27 AR-GE'NİN TANIMI, ARAŞTIRMA ÇEŞİTLERİ VE ENDÜSTRİDE AR-GE ÇALIŞMALARI Ar-Ge, genel bir biçimde, ''bilimsel ve teknik bilginin yeni uygulamalarda kullanımı" olarak tanımlanabilir. Ar-Ge nin iki temel unsuru vardır: 1. Araştırma 2. Geliştirme

28 28 AR-GE'NİN TANIMI, ARAŞTIRMA ÇEŞİTLERİ VE ENDÜSTRİDE AR-GE ÇALIŞMALARI Ar-Ge'nin iki temel unsurundan birincisi olan araştırmanın iki çeşidi vardır: 1. Temel araştırma: Geniş ölçüde araştırmacının ilgi alanına, kişisel arzusuna bağlı olup, daha çok bilimsel amaçla yapılan araştırmadır. 2. Uygulamalı araştırma: İşletmelerin, özellikle endüstri işletmelerinin büyük önem verdikleri ve gerçekleştirdikleri araştırma türüdür; faydacı olup belirli bir amaçla yapılır.

29 29 AR-GE'NİN TANIMI, ARAŞTIRMA ÇEŞİTLERİ VE ENDÜSTRİDE AR-GE ÇALIŞMALARI Uygulamalı araştırma ticari amaçlı bir çalışma olduğundan elde ettiği sonuçlar patent konusu olabilmekte; böylece ulaştığı teknolojik yenilik ve buluş, patenti alınınca uzunca bir süre (genellikle yıl) ulusal ve uluslararası düzeyde yasal korunma hakkı elde etmektedir. Gelişmiş ülkelerde de işletmeler, temel araştırmaya göre uygulamalı araştırmaya ve geliştirmeye daha çok fon ayırmayı tercih etmektedirler.

30 30 AR-GE'NİN TANIMI, ARAŞTIRMA ÇEŞİTLERİ VE ENDÜSTRİDE AR-GE ÇALIŞMALARI Ar-Ge'nin ikinci unsuru olan geliştirme ise, temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarını, yani bilinenleri kullanmayı ve uygulamada daha iyi sonuçlar almayı amaçlar. Diğer bir deyişle, geliştirme çalışmalarında yeni bir buluş söz konusu değildir; sadece her iki tür araştırma sonuçlarının, malzemeler, mamuller, sistemler, üretim süreçleri ve hizmetlere dönüştürülmesi yolundaki faaliyetleri kapsar. Böylece, geliştirme faaliyetleri, araştırma faaliyetleri ile üretim faaliyetleri arasında bir köprü görevini yerine getirir.

31 31 AR-GE'NİN TANIMI, ARAŞTIRMA ÇEŞİTLERİ VE ENDÜSTRİDE AR-GE ÇALIŞMALARI Ar-Ge daha çok üretim ve üretim tekniği ile ilgilidir; ancak, günümüzde her türlü ekonomik faaliyet Ar-Ge çalışmalarına konu olabilmektedir. Niteliği ve güdülen amacı gereği, Ar-Ge, verimliliği, etkinliği ve iktisadiliği arttırmaya; daha iyi ve faydalıya ulaşmaya yarayan bir araç olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla, üretimin yanında, genel olarak yönetim ve organizasyon da dahil olmak üzere, pazarlama, finansman ve personel yönetimi gibi belli başlı bütün işletme fonksiyonları üzerinde Ar-Ge çalışmaları yapılabilmektedir.

32 32 İŞLETMELERİN AR-GE'YE ÖNEM VERMELERİNİN BAŞLICA NEDENLERİ Ar-Ge ve yenilik çalışmalarına verilen önemin nedenleri: 1. Pazarla ilgili Nedenler: Pazarda önde gelen firma olmak ve bunu korumak, rakiplere karşı koyabilmek için mamul geliştirmek 2. Örgütsel Nedenler: Endüstride yenilikçi olarak isim yapmak ve bunu sürdürmek, aralarında seçim yapabilecek alternatif ürünlere sahip olmak 3. Sosyal Nedenler: Değişiklik bekleyen tüketicileri tatmin etmek, kamu organlarına ve kamuoyuna karşı toplumsal yararlılığını kanıtlamak 4. Personelle ilgili Nedenler: Yetenekli ve istekli araştırmacıları işletmeye çekebilmek, bunları işletmede tutabilmek, çalışanlara çalışma şevki ve anlamı kazandırmak.

33 33 İŞLETMELERİN AR-GE'YE ÖNEM VERMELERİNİN BAŞLICA NEDENLERİ İşletmelerin büyüme ve gelişmeleri için stratejik bir öneme sahip olan yeni mamul geliştirme, bir yandan üretimle, bir yandan da pazarlama ile ilgili geniş kapsamlı bir Ar-Ge alanıdır. Yeni mamul geliştirmeye yönelik Ar-Ge faaliyetleri sadece bütünüyle yeni, "orijinal" bir mamul meydana getirmekle ilgili değildir. Mevcut bir malı çeşitli yönlerden yapılacak değişikliklerle, daha iyi, daha faydalı ve kullanışlı hale getirerek tüketicilerin ilgisini çekmek de yaygın olarak başvurulan bir yoldur.

34 34 Türkiye de Bilim ve Teknoloji ile ilgili Gelişmeler ve Başlıca Gelişmiş Ülkelerde Ar-Ge Çalışmaları Türkiye de bilimsel ve teknolojik araştırmalar ve Ar-Ge çalışmaları için yapılan harcamalar hakkında fazla bilgi bulunmamakla beraber, edinilen sınırlı bilgiler, gerek kamu kesiminde, gerekse özel kesimde bu konulara yeterince fon ayrılmadığını ortaya koymaktadır. Ülkemizde genelde bilim ve teknoloji ile ilgili çalışmalar çok sınırlı kaynaklarla, oldukça sınırlı ölçülerde yürütülmektedir. Bilimsel ve teknolojik Ar-Ge faaliyetleri için ayrılan kaynaklar olsun; bu alanda çalışan araştırmacı sayısı olsun, gelişmiş ülkeler bir yana, diğer birçok ülke ile karşılaştırıldığında da oldukça düşük bir düzeyde kalmaktadır.

35 35 Türkiye de Bilim ve Teknoloji ile ilgili Gelişmeler ve Başlıca Gelişmiş Ülkelerde Ar-Ge Çalışmaları Türkiye'de bilim ve teknoloji alanında belirli bir politika izleme anlayışı Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) ile başlamış ve bu gelişmeyle, 1963 yılında 'Türkiye Bilimsel ye Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)" kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti ile Dünya Bankası arasında imzalanan bir kredi anlaşması ile, Banka'nın Teknoloji Geliştirme Programı çerçevesinde 1991 yılında özel sektör ve kamu sektörü işbirliğiyle Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) kurulmuştur.

36 Türkiye de Bilim ve Teknoloji ile ilgili Gelişmeler 36 Türkiye'de bilim ve teknoloji alanında belirli bir politika izleme anlayışı Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) ile başlamış ve bu gelişmeyle, 1963 yılında 'Türkiye Bilimsel ye Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)" kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti ile Dünya Bankası arasında imzalanan bir kredi anlaşması ile, Banka'nın Teknoloji Geliştirme Programı çerçevesinde 1991 yılında özel sektör ve kamu sektörü işbirliğiyle Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) kurulmuştur.

37 37 Türkiye de Bilim ve Teknoloji ile ilgili Gelişmeler TTGV'nin amaçları şunlardır: Ülkemizin bilimsel ve teknolojik altyapısını güçlendirmek Türk sanayi kuruluşlarının Ar-Ge faaliyetlerine kaynak ayırmasını teşvik etmek ve desteklemek Dış pazarlarda rekabet gücümüzü arttırma potansiyeli olan öncelikli bilimsel ve teknolojik Ar-Ge alanlarını belirlemek, izlemek ve teşvik etmek Özel sektör - üniversite - kamu kuruluşları arasındaki bağları güçlendirmek.

38 38 Türkiye de Bilim ve Teknoloji ile ilgili Gelişmeler Ülkemizdeki başlıca Ar-Ge kuruluşları: Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurumu TÜBİTAK, Türkiye Bilimler Akademisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu TTGV Bilim-Teknoloji- Sanayi Tartışmaları Platformu Yüksek Planlama Kurulu Devlet Planlama Teşkilatı (Bilim ve Sanayi Bakanlığı) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı(KOSGEB) YÖK ve Üniversitelerarası Kurul

39 39 Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye'de Ar-Ge Çalışmaları Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), ülkelerin bilim ve teknoloji seviyelerinin ölçülmesi için bazı göstergeler geliştirmiştir. Böylece, bilimsel ve teknolojik verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve rapor edilmesine ilişkin usuller standart hale getirilmiş ve kesinleştirilmiştir. Bu göstergeler Türkiye'de de kabul edilmiştir. OECD'nin, ülkelerin bilim ve teknoloji seviyelerinin karşılaştırılmasında kullandığı genel kabul gören üç gösterge şunlardır: 1. Ar-Ge harcamalarının brüt yurt içi gelir (GSYH)deki payı (% olarak) faal (çalışan) nüfus başına düşen Ar-Ge personeli sayısı 3. "Bilimsel Yayın (Atıf) Endeksi" tarafından kavranan dergilerdeki makalelerin sayısı.

40 40 Sorular