MESLEKSEL BULAŞICI HASTALIKLAR

Transkript

1 1 MESLEKSEL BULAŞICI HASTALIKLAR Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ Meslekî bulaşıcı hastalıklar MADDE 19 (1) Meslekî bulaşıcı hastalıklar Listesinin "D Grubu" nda yer alan bulaşıcı hastalıkların, görülen işin gereği olarak veya işyerinin özel koşullarının etkisiyle oluşması ve enfeksiyonun laboratuvar bulguları ile de kanıtlanması gereklidir. (2) Bu listede yer almayan fakat görülen iş ve görev gereği olarak bulaştığı kesin olarak saptanan diğer bulaşıcı hastalıklar da meslek hastalığı sayılır. Bu husustaki teşhisin laboratuvar deneyleriyle kanıtlanması gereklidir. Hastalığın en uzun kuluçka süresi yükümlülük süresi olarak alınır. Bulaşıcı hastalık, hastalık yapıcı mikroorganizmaların, herhangi bir yolla vücuda girmesiyle ortaya çıkan hastalık tablosudur. Bu hastalıklar, bir bireyden diğerine veya bir türden diğerine geçebilmelerinden dolayı, bulaşıcı hastalık olarak tanımlanırlar. Genel olarak, dünyada ilk 10 ciddi ve öldürücü hastalıklar sıralamasında enfeksiyon hastalıkları yer almaktadır. Bir enfeksiyon hastalığının «Mesleki Bulaşıcı Hastalık» olabilmesi için; - Görülen işin gereği olarak, - İşyerinin özel koşulların etkisiyle oluşması, - Enfeksiyonun laboratuvar bulguları ile kanıtlanması gereklidir. Mesleki bulaşıcı hastalıklar, meslekle ilgili karşılaşılan mikroorganizmaların oluşturduğu hastalıklardır. Bulaşıcı Mesleki Hastalıkları günümüz dünyasında önemli sağlık sorunları içinde yer almaktadır. - Meslek hastalıkları listelerinde yer almayan ve fakat görülen iş ve görev icabı olarak alındığı kesin olarak tespit edilen diğer enfeksiyon hastalıkları da meslek hastalığı sayılır. - Bu husustaki teşhisin laboratuvar deneyleriyle teyit edilmesi gereklidir. - Hastalığın azami kuluçka süresi yükümlülük süresi olarak kabul edilir.

2 2 Enfeksiyonlardan/ enfeksiyon hastalıklarından korunma için öneriler: Doğrudan ve dolaylı bulaş yolları hakkında bilgi (temas, damlacık ve dolaylı enfeksiyon) Hijyenik önlemler Kişisel koruyucu donanım (çalışma kıyafetlerine ek olarak): Deri koruması Eldivenler (Su geçirmez) önlükler Tulumlar Gözlükler Maskeler Respiratör Partikül filtreli maskeler Aşılama (aktif, pasif, kontrendikasyonlar, aşılama takvimi, aşılama hasarı durumunda talep hakkı) Kazalar için acil önlemler Özellikleri, görülmesi, maruziyet kaynakları Mesleki bulaşıcı hastalıklar iş hayatı sırasında ortaya çıkan enfeksiyon hastalıklarıdır. Birçok meslekte mikroorganizmalar ve parazitlerle bunların toksik ürünlerine maruziyet söz konusudur. En önemli etkenler şunlardır; - Virüsler: Viral hepatitler, kuduz - Klamidya ve riketsiyalar: Ornitozis, Q humması, kene ısırığı hastalıkları - Bakteriler: Şarbon, brusella, erisipeloid, leptospira, tetanoz, tüberküloz, tularemi, yara sepsisi - Mantarlar: Kandida, aspergillus, cild ve mukoza dermatozları, koksidiomikozis, histoplazmozis - Parazitler: Kancalı kurtlar, şistozoma Bu patojen ajanların yaşam süresi ve patojeniteleri (hastalık yapıcı etkileri) çeşitli faktörlerin etkisi altındadır; ısı, nem, oksijen, toprağın durumu, beslenme ve üreme ihtiyaçları, parazitler için rezervuar ve vektör hayvanların bulunması gibi.

3 3 Bazı mesleklerde bazı enfeksiyonların riski yüksektir. Bazen yaşam biçimi bu enfeksiyonlara duyarlılığı artırır. Enfeksiyonla meslek ilişkisi hekim tarafından sıkça ihmal edilir. Bazen ileri tetkikler yapmadan tanı koymak zordur. Sonuçta, meslekle ilişkili enfeksiyonlar, aslında tanı alabilenlerden daha fazladır. Ancak, koruyucu önlemlerin alınması açısından tanı önemlidir. Aşağıda bazı enfeksiyonlar ve ilişkili meslekler gösterilmektedir. Enfeksiyon riski taşıyan meslekler Meslek grubu Sağlık çalışanları Veterinerler ve tarım işçileri Mesleki enfekiyon/etken HIV, Hepatit B, tüberküloz, SARS Zoonozlar; kriptosporidiozis, leptospirozis, salmonellozis, Q humması, kuduz, şarbon, şistozomiazis Mezbaha işçileri Trişinozis, Q humması, streptokoküs suis, Nipah virüsü Kanalizasyon işçileri Leptospirozis, Hantavirüs enfeksiyonları, Hepatit A, gastrointestinal patojenler Orman işçileri İnşaat ve yıkım işçileri Lyme hatalığı, kuduz, plak Histoplasmozis, koksidiomikozis, leptospirozis, tetanoz, yara sepsisi, paraziter hastalıklar, Madenciler, kum püskürtücüler, değirmenciler, taş ustaları, taşocağı işçileri, dökümcüler Silikotüberküloz Pirinç tarımı yapanlar Askeri personel Biyolojik savaş ajanları; Melioidozis, sawah kaşıntısı çiçek, şarbon, plak

4 4 -Zoonotik enfeksiyonlar Kaynağına göre mesleki enfeksiyonlar Şarbon, Leptospirozis, psittakozis, Q humması, Lyme hastalığı, Riskli meslekler: Çiftçiler, Veterinerler, Kümes besiciliği, Kasaplar, balık satıcıları, Mezbaha ve kesim işçileri, Ormancılar, Hayvan laboratuvarı çalışanları, Kanalizasyon işçileri, Dericiler, Askeri personel, Denizaşırı gemi mürettebatı -İnsandan, insana geçen enfeksiyonlar Tbc, Eritema infektozum, Uyuz, Kanla bulaşan virüsler, Kızamıkçık Riskli meslekler: Sağlık çalışanları, Sosyal çalışmacılar, Kanalizasyon işçileri, Laboratuvar çalışanları, Denizaşırı gemi mürettebatı, Arkeologlar(mezar açma sırasında) -Çevresel kaynaklardan alınan enfeksiyonlar Lejyonellozis, Tetanoz, Riskli meslekler: İnşaat işçileri, Arkeologlar, Sanayi çalışanları, Askeri personel, Denizaşırı gemi mürettebatı Enfeksiyon hastalıklarının gelişimini etkileyen mesleki risk faktörleri ise; kapalı alanda çalışma, havalandırma yetersizliği, havalandırma sistemlerinin kontaminasyonu (bulaşma), ıslak zeminde çalışma, toprak, su ve havanın bakteriyel, fungal (mantar) ve diğer enfeksiyöz etkenlerle kontaminasyonu, kemirgenler ve keneler gibi taşıyıcı ve bulaştırıcı hayvanların varlığı gibi etkenlerdir. Etki mekanizması Bağışıklığı veya direnci olmayan biri enfeksiyöz bir etkenle karşılaştığı zaman enfeksiyon görülür. Etkenlerin vücuda giriş yolları ve patofizyolojileri değişikti Cilt: İnsan veya hayvanların enfekte materyaline temasla olan bulaşlardır. Bazıları sağlam ciltten geçebilirler. Şarbon, brusella, leptospira, şistozoma, tularemi bunlara örnektir. Bazılarının cilt yoluyla etkili olabilmesi için cildin hasarlı olması gerekir; erisipeloid, kuduz, tetanoz, sepsis, B hepatiti bunlara örnektir. Fungal enfeksiyonlar, masere olmuş deride etkilidirler. Bazı protozoonlar

5 5 böcek ısırıklarıyla alınırlar. Leişmanya, sıtma, kene ısırığı riketsiyozları, tripanozomiazis böyledir. Hepatit B ve HIV, sağlık çalışanlarına iğne ve diğer sivri uçlu cisim batmalarıyla bulaşabilir. Solunum: Bazı enfeksiyonlar damlacık, spor veya kontamine tozların solunmasıyla alınırlar. Koksidiomikozis, histoplazmozis, ornitozis, Q humması, tüberküloz gibi. Sindirim: Viral hepatit etkenleri, gastroenterit etkenleri, poliomyelit etkeni gibi enterovirüsler ise kontamine su ve gıdaların ağızdan alınması ile etkili olurlar. Hastalığı yapan organizmalar, virüsler, bakteriler, riketsialar, mantarlar olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya birkaç yolla insana geçebilme özelliğindedir. İnsandan insana, hayvandan insana olduğu gibi, topraktan insana da bulaşma meydana gelebilir. Sosyal sigortalar sağlık işlemleri tüzüğünde meslek hastalıkları listesinde hangi hastalıkların mesleksel bulaşıcı hastalık olabileceği gösterilmiştir. Bu liste mesleki bulaşıcı hastalıkları dört grupta toplar: 1-barsak kurtları 2-tropik hastalıklar 3-hayvanlardan insanlara bulaşanlar 4-mesleği gereği bulaşıcı hastalarla teması olanlar Bu başlıklar altına pek çok hastalık girmektedir. Ancak biz burada en çok görülebilecek hastalıkları isim bazında değerlendireceğiz. 1-Tetanus Etkeni clastridium tetani isimli bir bakteridir. Anaerob, toprakta bulunur, spor yapan bir bakteridir. Her türlü cilt bütünlüğünün bozulduğu yaralanmalarda öncelikle düşünülmesi gereken bir bakteridir. Etkisini ekzotoksinleri aracılığıyla gösterir. Aşılama ile kesin olarak kontrol edilebilen bir hastalıktır. Tetanus olgularında ölüm oranı %15-80 arasında seyreder. Özelikle 30 yaş üzerinde tetanoz aşı rapelini yaptırmamış kişiler ciddi tehdit altındadır.

6 6 Mesleksel olarak endüstride çalışan erkeklerde ve erkek çocuklarda kaza oranı daha yüksek olduğundan kadınlara göre daha sık görülür. Tetanustan korunmak için aşılama takvimine uyulmalı, çalışanların aşıları kontrol altına alınmaya çalışılmalıdır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği için tetanoz tehlikesi olan işlerde çalışan bütün kişilerde tetanoz aşısı yapılacaktır. 2-Bruselloz Tüm dünyada hayvancılık hastalığı olarak bilinir. Etken brucella denen bakteridir. İnsanlara genellikle mesleksel nedenlerle doğrudan bulaşabildiği gibi yiyeceklerle de bulaşabilir. Bu nedenle en çok çiftçiler, veterinerler, hayvan ürünleri ile uğraşılan fabrikalar ve işletmelerde çalışanlarda görülür. Hatta hastalığın görüldüğü çiftlik ya da işletmeye bir süreliğine uğramış elektrikçi ve inşaatçılarda bile görüldüğü olmuştur. Hayvandan insana geçen bir hastalıktır, esas olarak hayvanların süt, idrar, kan ve diğer vücut akıntılarıyla bulaş oluşur. Yiyeceklerle bulaş ise esas olarak süt ve taze peynirle olur, daha az oranda ise vücut sıvıları ile kontamine su ve gübre ile temas eden sebzeler aracılığı ile olur. En etkili korunma hayvan aşılaması ile mümkündür. Kişisel korunma uygun elbise, ayakkabı, eldiven kullanımı, etkin el yıkama ile sağlanabilir. 3-Şarbon Etken gram (+), sporlu bir bakteri olan bacillus anthracistir. Özellikle otçul hayvanlarda hastalık yapar. Hastalık hasta hayvanlar ve ürünleriyle geçer. Şarbon deri, akciğer ve gastrointestinal (sindirim sistemi) yolla bulaşır ve bu sistemlerde hastalık yapar. Gelişmekte olan ülkelerde tarımsal alanda çalışanların meslek hastalığıdır. Riskli meslekler, kasaplar, veterinerler, hayvancılık işi yapanlar, gıda sektöründe çalışanlardır. Endüstrileşmiş ülkelerde ise ithal edilmiş hayvan ürünlerinin işlenmesi esnasında inhalasyon yoluyla daha çok akciğer şarbonu olur. Akciğer şarbonu antraks sporlarını içeren toz parçacıklarının inhalasyonu (solunması) ile meydana gelir, endüstriyel şarbon olarak da bilinir. Kısa bir inkübasyon süresinden sonra ciddi hemorajik pnömoni ile seyreder ve saat içinde ölümle sonlanır.

7 7 Korunma için alınacak ilk önlem hayvan çiftliklerinden şarbonun eradike edilmesidir (aşılama) Cansız materyallerin dezenfeksiyonu için %5-10 luk hipoklorid yeterlidir. -şarbon hastalığı bulaştırabilecek deri, yün benzeri hayvansal materyeller uygun usulle temizlenip, dezenfekte edilecek, yıkanacaktır. Bu maddeler dağınık halde bulunmayacak depolarda saklanacak, ayırma ve seçme işlemleri buralarda yapılacaktır. -bu gibi işyerlerinde toz ve atıklar aşağıdan çekmeli bir aspirasyon sistemi ile toplanarak yok edilecek veya antiseptik maddelerle ıslatılıp yakılacaktır, depolar sık yıkanacak, defenfekte edilecek, badana yapılacaktır. -çalışanların el, ağız, beden temizliğine dikkat edilecek, kişisel koruyucular kullanılacaktır -riskli kişiler (bronşitli, cilt hst olanlar vb) bu işlerde çalıştırılmayacaktır. 4-Salmonellozis Etkeni salmonella türü bakterilerdir. Küçükbaş hayvanlar, kümes hayvanları, yumurta, yumurta tozu, kontamine et ürünleri, süt, süt ürünleri gibi yollarla bulaşır. Karın bölgesinde şiddetli kramplar, ciddi ishal, ateş, kusma gibi belirtiler yapar. Uzun süreli ve şiddetli bir ishal söz konusudur. Gıdaların dikkatli pişirilmesi sağlanmalı, portör aranmalıdır. Hayvanların ortamının hijyenik olmasına özen gösterilmelidir. Tifo: Sadece insanda görülür. Etkeni Salmonella typhi fekal-oral yolla bulaşır. Kanalizasyon işçileri yüksek riskli gruptur. Endemik alanlara seyahatle alınabilir. Taşıyıcılar gıda sektöründe çalıştırılmamalıdır. Aşılama, kişisel hijyen önlemleri ve gıda hijyeni önlemleri ile korunulabilir. 5- Amipli dizanteri Etkeni entamoeba histolica Dışkı yoluyla bulaşır Gizli belirtisiz bir başlangıcı vardır. Genelde ishal görülür, olmayabilir de. Sindirim sisteminde hastalık yapar. Kanlı gaita görülür.

8 8 6-Tüberküloz Soluduğumuz hava ile akciğerlere giren Tbc basilinin (mikrobunun) yol açtığı, asıl olarak akciğerlerde yerleşen, fakat kan ve lenf yoluyla tüm vücuda dağılabilen mikrobik, bulaşıcı, süreğen bir hastalıktır. Başlıca akciğerlerde, ancak deri, böbrek, deri gibi başka organlarda da ender de olsa hastalık yapar. Mesleksel tüberküloz bireyin iş esnasında temas sonucu gelişen hastalığı anlatır. Etken mycobacterium tuberculosis dir. İnsandan insana ya da hayvandan insana geçebilir. Klasik olarak şu meslek kollarında görülür: -basilin hayvan taşıyıcıları ile temasta olanlar -süt ürünleri işletmelerinde çalışanlar, kasaplar -enfekte atıkla temas edenler -veteriner -gıda sektöründe çalışanlar -laboratuvar çalışanları Tüberkülozun kişiden kişiye geçişi solunum yoluyla olur ve hava yolu ile geçen hastalıkların tipik örneğidir, diğer geçiş yolları oldukça enderdir. Silikotuberküloz: silikoz ve tüberkülozun birlikte görülmesidir. Tüberküloz silikozun en ciddi komplikasyonu olarak bilinmektedir 7-Kancalı kurtlar Ancylostoma duedonale ve necator americanus un etken olduğu kancalı kurt enfeksiyonlarıdır. DSÖ (dünya sağlık örgütü) tarafından yeryüzünde 900 milyon kişinin kancalı kurt taşıdığı ve en sık rastlanan 10 enfeksiyondan biri olduğu bildirilmiştir. Bağırsak parazitidirler. Hastalığın görülmesindeki en etkili faktör dışkının toprağa bulaşmasıdır. Ankilostoma hastalığına karşı alınması gereken tedbirler:

9 9 - madencilik, taşçılık, tuğla ve kiremitçilik ve tünel kazması gibi işlerde taban kuru bulundurulacak, gerekirse tuz serpilecek, galerilerde yeterli ventilasyon sağlanacak ve havanın serince olması sağlanacak - bu gibi işyerlerinde çalışanların vücut temizliğine ve yemeklerden önce el yıkayıp, tırnaklarını fırçalamalarına önem verilecektir. İş yerlerinde işçilerin çalışırken ve işin bitiminden sonra ellerini yıkamaları için yeteri kadar %5 lik tuzlu su kapları bulundurulacaktır -tuvaletler ve diğer enfeksiyon kaynağı yerler kireç kaymağı ile dezenfekte edilecek, işçilerin dışkıları zaman zaman muayene edilerek parazit yumurtaları aranacak, hastalığın çıkması halinde diğer işçiler taranacaktır. 8-Viral hepatit A İnsandan insana bulaşması fekal-oral yolla olur. Genelde gastrointestinal yakınmalar yapar Tıbbi teknisyenler, laboratuar personeli, doktorlar, diş hekimleri, fizyoterapistler, kreş ve ana okulu çalışanları, gıda sektörü çalışanları riskli gruptur. Aşılamayla önlenebilir. 9-Viral hapatit B ve C Hepatit B: Etken bir DNA virüsü olan Hepatit B virüsüdür(hbv). Tek kaynağı enfekte insanlardır. Hastalık genellikle kendini sınırlar. Bazı olgular direnç kazanır ve yaşam boyu sürer. Yeni enfeksiyon sıklıkla belirtisizdir. Bazen değişik şiddetlerde hepatit görülebilir. Kronik enfeksiyonlar siroz ve karaciğer kanserine neden olabilir. Sağlık çalışanları için mesleki bir risktir. Maruziyetten sonra enfeksiyon riski % 6-30 arasında değişir. Aşılama ile risk çok azalır. Tüm sağlık çalışanları aşılanmalıdır. İğne ve diğer sivri uçlu cisim batmalarına karşı etkili koruyucu önlemler alınmalıdır. İnsandan insan bulaş kan ve vücut salgıları ile olur. Karaciğer hasarına / yetmezliğine sebep olur. Hepatit C: Etken bir RNA virüsü olan Hepatit C virüsü (HCV)dür. Karaciğerde kronik fibrozise ve sonuçta siroz ve karaciğer kanserine neden olabilir. Enfekte kişilerin kan ve diğer vücut sıvılarına temasla alınır. Maruziyetten sonra enfeksiyon riski % arasında değişir. Olguların çoğu virüsü IV enjeksiyon veya cinsel temasla alır. Aşısı yoktur. Standart korunma önlemlerine dikkat edilmelidir.

10 10 İş yerlerinde hava yolu ile bulaşabilecek mikroorganizmalar şunlardır: Şarbon, bruselloz, histoplazmoz, nokardiyoz, veba, psittakoz, tularemi, tifüs, koksidiyomikoz, hemophilus influenza, legionelle pnömonisi. Genelde pek çok bulaşıcı hastalık etkeni varken son yıllarda öneminin ve görülme sıklığının artması sebebiyle lejyonella pnömonisinin üzerinde ayrıca durulmak gerekmektedir Lejyonella pnömonisi/hastalığı Legionella pnömophilia isimli bir bakterinin sebep olduğu ve akciğer enfeksiyonu/zatürreye neden olan bir hastalıktır. İlk olarak 1976 da Amerikanın Philadelphia eyaletindeki bir otelde Amerikan lejyonerlerinin bir toplantısında görüldüğü ve salgın yaptığı için bu ismi almıştır. Aslında bu bakterinin hastalık yapma potansiyeli azdır ( % 5-15 ) Bireyde hastalık olması için genelde bir yatkınlık, bağışıklık düşüklüğü olmalıdır. Hastalığa neden olan bakteri doğal hayatta göller, nehirler, durgun su yatakları, termal su banyoları ve çamurlarda yaygın olarak bulunur, küçük oranlarda da olsa şebeke suyuna geçebilir, bina su sistemleri içine yerleşip çoğalabilir. Suyu aerosol haline getiren araçlarla (klima soğutma sistemleri, duş başlıkları, dekoratif fıskiyeler) insanlara ulaşabilir. Hastalık oluşumunun önlenmesi için su ve klima sistemlerini bakım ve temizliklerini düzenli ve etkin bir şekilde yapılması büyük önem taşımaktadır. Bir meslek hastalığı olmasıyla beraber ayrıca bir seyahat hastalığıdır da KAYNAKLAR: -MESLEK HASTALIKLARI Dr VAHİDE BİLİR 2004 TÜRK-İŞ -İŞ SAĞLIĞI VE MESLEK HASTALIKLARI Dr. CAHİT ERKAN 1984 ANKARA ÜN. TIP F. YAYINLARI - SOSYAL SİGORTALAR SAĞLIK İŞLEMLERİ TÜZÜĞÜ - MESLEK HASTALIKLARI VE İŞ İLE İLGİLİ HASTALIKLAR TANI REHBERİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü - MESLEK HASTALIKLARI REHBERİ: MEHMET BERK, Dr. BUHARA ÖNAL, Dr. RANA GÜVEN(ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) Kasım 2011 ANKARA

11 11 SOSYAL SİGORTALAR SAĞLIK İŞLEMLERİ TÜZÜĞÜNE GÖRE MESLEKİ BULAŞICI HASTALIKLAR D GRUBU ADI ALTINDA VE 4 ANA ALT BAŞLIKTA İNCELENİR: D1 GRUBU MESLEKİ BULAŞICI HST ( HELMİNTİASİS) HASTALIKLAR YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ - Ankilostomiasis: 3 ay - Necatorus 3 ay D2 GRUBUMESLEKİ BULAŞICI HST ( TROPİK HST ) HASTALIKLAR Malarya Amebiasis Sarı humma Veba Rekürren ateş Dank Leishmanioz Frambosie Lepra Lekeli humma Riketsiöz YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ 40 gün 30 gün 10 gün 10 gün 20 gün 10 gün 7 ay 8 hafta 25 yıl 20 gün 20 gün

12 12 D3 GRUBU BULAŞICI MESLEK HST ( HAYVANLARDAN İNSANLARA BULAŞAN HST ) HASTALIKLAR Bruselloz Tetanoz Şarbon Salmonella Weil hastalığı Kuduz Ornithozlar, psittakoz Şap hastalığı Çiçek Q humması Leke humması Ekinokok humması Ruam YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ 6 ay 30 gün 30 gün 30 gün 14 gün 2 yıl 30 gün 10 gün 12 gün 30 gün 20 gün 1 yıl 1 ay D4 GRUBU BULAŞICI MESLEK HST (MESLEĞİ GEREĞİ ENFEKSİYON HASTALIKLARINA ÖZELLİKLE MARUZ KALANLAR ) HASTALIKLAR YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ Viral hepatit Tüberküloz 6 ay 1 yıl

13 13 ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ Meslek hastalığı BEŞİNCİ BÖLÜM Meslekte Kazanma Gücü Azalma Oranı Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar MADDE 17 (1) Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkların, işten fiilen ayrıldıktan en geç ne kadar zaman sonra meydana çıkması hâlinde sigortalının mesleğinden ileri geldiğinin kabul edileceği Meslek Hastalıkları Listesine (Ek-2) göre tespit ve tayin edilir. (2) Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuar bulgularıyla kesinleştiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin, işyeri incelenmesiyle kanıtlandığı hâllerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun kararı ile meslek hastalığı sayılabilir. Meslek hastalıkları listesi MADDE 18 (1) Meslek hastalıkları, Meslek Hastalıkları Listesinde (Ek-2); a) A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları, b) B Grubu: Meslekî cilt hastalıkları, c) C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıkları, ç) D Grubu: Meslek bulaşıcı hastalıklar, d) E Grubu: Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları, olmak üzere beş grupta toplanmıştır. (2) Bu listenin sol sütununda zararlı ajanın meydana getirdiği başlıca hastalıklar ve belirtileri, orta sütununda yükümlülük süreleri, sağ sütununda hastalık tehlikesi olan başlıca işler yer almıştır. Meslekî bulaşıcı hastalıklar MADDE 19 (1) Meslekî bulaşıcı hastalıklar Listesinin "D Grubu"nda yer alan bulaşıcı hastalıkların, görülen işin gereği olarak veya işyerinin özel koşullarının etkisiyle oluşması ve enfeksiyonun laboratuar bulguları ile de kanıtlanması gereklidir. (2) Bu listede yer almayan fakat görülen iş ve görev gereği olarak bulaştığı kesin olarak saptanan diğer bulaşıcı hastalıklar da meslek hastalığı sayılır. Bu husustaki teşhisin laboratuar deneyleriyle kanıtlanması gereklidir. Hastalığın en uzun kuluçka süresi yükümlülük süresi olarak alınır.