Ekonomi Bülteni. 28 Nisan 2014, Sayı: 17. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 17 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Büyüme Euro Bölgesi nde yeniden güçleniyor. Euro Bölgesi nde açıklanan imalat sanayi PMI endeksinin Ocak ayında gördüğü son 4 yılın en yüksek noktasından sonra yaşadığı geri çekilme son buldu ve Nisan ayı öncü verisine göre piyasa beklentisi olan 53 ün üzerinde 53.3 olarak açıklandı. 50 nin üzerinin genişlemeyi altının ise daralmayı işaret ettiği PMI endekslerinde GSYH büyümesinin öncü göstergesi kabul edilen bileşik çıktı PMI endeksi ise Nisan ayında 53.1 den 54 e yükselerek piyasa beklentilerini aşan başka bir endeks oldu. Son 10 aydır yükselişine devam eden bileşik çıktı PMI endeksi Mayıs 2011 den bu yana en hızlı genişlemeye işaret ediyor. PMI verilerini açıklayan Markit firmasına göre PMI verileri Euro Bölgesi nin 2.çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %0.5 lik bir büyüme kaydetme yolunda ilerlediğine işaret ediyor. İlk çeyrekteki verilerde bir önceki çeyreğe göre % 0.4 lük büyümeye işaret etmişti. Öte yandan PMI verilerinin sağladığı bir başka gösterge olan girdi ve çıktı fiyatları yukarı yönlü bir fiyat baskının olmadığına, ECB nin bir hamle atması için üzerindeki baskıların arttığına işaret ediyor. IFO Almanya'da Güven Artışına İşaret etti. Almanya da açıklanan IFO endeksinde önümüzdeki döneme ait beklentilerde bir süredir gerileme hakimdi. Nisan ayı verilerinde gerilemenin devam etmesi beklentisine karşın önümüzdeki döneme ait beklenti endeksi den e yükselerek İş Dünyası Eğilim endeksini aşağı çeken bir faktör olmaktan çıkma yolunda adım attı. Özellikle Ukrayna gerginliği nedeniyle gerilediği tahmin edilen beklentilerin anketin yapıldığı dönemdeki gelişmeler ve o dönemde askeri müdahale ihtimallerinin azalması ile yeniden toparlandığı görülüyor. Bunda Rusya ya karşı henüz ciddi ekonomik yaptırımların gündeme gelmemiş olması da önemli rol oynuyor. Zira Almanya ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler Almanya ekonomisi adına önemli bir rol oynuyor. Mevcut durum endeksinde de sınırlı da olsa den e görülen yükseliş Almanya ekonomisinin durumunun iyileşmeye devam ettiğine ve Euro Bölgesi geneline desteğinin devam edeceğine işaret ediyor. İş dünyası genelindeki havayı gösteren temel endeks bu gelişmelere paralel den ye yükselerek Temmuz 2011 den sonra Şubat ayında yükseldiği en yüksek seviyenin hemen 0.1 puan altına yükseldi. ABD de konut satış verileri gerilemeye devam etti. ABD de birçok verinin kötü hava koşullarının etkilediği aylardan sonra ekonomik aktivitede ivmelenmeye işaret ettiği ortamda konut verileri toparlanmanın görece zayıf seyrettiğine işaret ediyordu. Hafta içerisinde açıklanan yeni konut satışları ise beklentilerin oldukça altında kalarak konut sektöründeki toparlanma adına soru işaretlerinin yükselmesine neden oldu. Mart ayına ait açıklanan konut sektörü verilerinde daha önce açıklanan ikinci el konut satışları mevsimsellikten arındırılmış yıllık olarak 4.56 milyon adete gerileme beklentisinden daha az bir oranda gerileme kaydederek 4.59 milyon adet olarak açıklanmıştı. Böylece konut sektöründe son aylarda görülen gerileme trendinin yavaşladığına işaret etmişti. Fakat açıklanan yeni konut satışları ise yine yıllık rakamlara göre 450 bin adet olan beklentilerin oldukça altında 384 bin adet olarak açıklandı. ABD de konut sektörünün düşüşe geçtiği tepe noktasından sonra ikinci el konut satışlarına görece çok daha sert gerileyen yeni konut satışlarındaki toparlanmada görece yavaş gerçekleşiyordu. ABD de artan faiz oranlarının ve konut fiyatlarının toparlanma üzerinde etkisi olduğu görüşü yaygınlaşırken, stokların göstergesi olan satılık yeni konutların satılanlara oranı yükseliş gösterdi. Yeni konut satışlarındaki sert gerileme ile mevcut satış hızı ile stokların 6 ayda eriyeceğine işaret eden gösterge sağlıklı sınır kabul edilen 6 (ve daha düşük) seviyesine yükseldi. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler ABD de konut sektörü dışında toparlanma devam ediyor. ABD de konut sektöründeki toparlanmaya yönelik soru işaretlerinin olmasına karşın bir süredir gelen imalat sanayi verileri ekonominin ivme kazandığına işaret etmeye devam ediyor. Önceki hafta açıklanan sanayi üretimi verisinin ardından bu hafta Markit firmasının açıkladığı Nisan ayı geçici üretim PMI endeksi bir önceki aya göre 55.5 den 55.4 e gerilemesine karşın halen 50 seviyesinin önemli derecede üstünde kalarak genişlemeye işaret etmeye devam ediyor. ABD de daha yakından takip edilen ISM imalat endeksi ise 1 Mayıs ta açıklanacak ve 53.7 den 54 e yükselmiş olması bekleniyor. Hafta içerisinde açıklanan ve ekonomik aktivitedeki artışı destekleyen bir başka gelişme de dayanıklı mal siparişlerinde görülen artış oldu. Soğuk hava koşulları nedeniyle bir süre gerileyen dayanıklı tüketim mali siparişleri Şubat ayının ardından Mart ayında da artış kaydetti. Bir önceki aya göre %2 artış göstermesi beklenen siparişlerin %2.6 olarak artış gösterdiği açıklandı. Ayrıca genel ekonomik aktivitedeki değişimleri önceden göstermesi nedeniyle yakından takip edilen öncü gösterge Mart ayı için bir önceki aya göre %0.7 lik artış beklentilerinin üzerinde %0.8 oranında artış kaydetti. Mario Draghi gerektiğinde buradayız çağrısına devam etti. Mario Draghi Merkez Bankalarının önümüzdeki 20 yılı konulu bir konferansta yaptığı konuşmasında daha önce kullandığı söylemleri hemen hemen aynen koruyarak piyasaya ECB nin hamle için hazır olduğu sinyalini yeniden verdi. Mario Draghi gibi diğer icra kurulu üyelerinin de benzer konuşmaları daha önce olduğu gibi hamle için acele etmeden, sözlü olarak kur tarafında daha fazla değerlenmenin önü geçmek istediklerine işaret ediyor. Mario Draghi mevcut durumun adım atmalarını gerektirmediği yönünde sinyaller de vermiş olması piyasaların ECB den bir hamle gelmediği sürece kur tarafında herhangi bir gevşemeyi fiyatlamayacaklarına işaret ediyor. Draghi atabilecekleri adımlar ve sebepleri konusunda, orta vadeli enflasyon görünümünde yaşanabilecek bir bozulmanın geniş kapsamlı bir varlık alım programı için bir neden olabileceğini belirtti. Draghi ayrıca Euro nun diğer tüm koşullar sabit tutulduğunda değer kazanmasının parasal koşullarda bir sıkılaşmaya işaret ettiğini ve enflasyon üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturduğuna yönelik söylemini tekrarladı. Buna ek olarak tahvil piyasasından kaynaklı olarak istenmeyen bir sıkılaşma görmelerinin faiz indirimleri, negatif mevduat faizleri gibi bir çok araç kullanmalarına neden olabileceğini de belirtti. Gerekli olursa LTRO benzeri bir manevranın da hazır araçlar içerisinde olduğunu söyledi. Çin de imalat sektöründeki daralma hızı yavaşladı. Çin de geçtiğimiz yıl Ekim ayından beri sürekli gerileyen üretim PMI endeksi Ocak ayında büyüme ile daralmayı ayıran 50 seviyesinin altına gerilemiş ve Mart ayında 48 ile son 8 ayın en düşük seviyesine kadar gerilemişti. Açıklanan Nisan ayı öncü verilerine göre ise endeks beklentilere paralel hafif bir artış göstererek 48.3 seviyesine yükseldi. Halen 50 seviyesinin altında kalarak imalat sektöründe daralmayı işaret etmesine karşın, endeksteki yükseliş daralmanın şiddetinin azaldığına işaret etti. Geçtiğimiz dönemde Çin hükümetinin demiryolu ve sosyal konutlandırma projelerine yönelik açıkladığı ufak teşvik paketinin bu artışta etkili olduğu düşünülüyor. Dünyanın en büyük 2.ekonomisi konumundaki Çin in ilk çeyrekte bir önceki yıla göre büyüme hızı %7.7 den %7.4 e kadar gerilemişti. PMI endeksinde görülen ılımlı toparlanmanın hedef olan %7.5 in altına inilse de çok fazla sapma olmayacağına yönelik ihtimalleri kuvvetlendirdi. Çin hükümetinden ve merkez bankasından henüz daha fazla teşvik planı yönünde sinyaller gelmese de hedeften çok fazla uzaklaşılmaması için daha fazla desteğe gerek duyulabileceği görüşü ise halen gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. 3

4 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Merkez Bankası Faiz Kararı, Nisan 2014 Merkez Bankası (MB) bu ayki toplantısında %15 olan geç likidite penceresi borç verme faizini %13.5 e indirdi. Diğer taraftan ortalama piyasa ve bizim beklentimize paralel olarak politika faiz i ve faiz koridoru oranlarında bir değişikliğe gitmedi. Bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %10 da, gecelik borçlanma faizini %8, gecelik borç verme faizini de %12 de (Piyasa yapıcılar % 11.5) sabit tuttu. MB, munzam karşılık oranlarında ve rezerv opsiyon katsayılarında ise değişikliğe gitmedi. Karar metnine baktığımızda, MB enflasyon üzerindeki risklere vurgu yaparken, Ocak ayındaki faiz artırımının orta vadeli enflasyon beklentilerindeki bozulmayı sınırladığı değerlendirilmesinde bulundu. Bir önceki Para Politikası Kurulu metninde yer alan enflasyondaki yükselişin Haziran ayına kadar devam edeceği beklentisi ise tekrarlanmadı. MB, geçtiğimiz aylarda olduğu gibi enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşunu sürdürüleceğini vurguladı. Buna karşın likidite politikası yoluyla sıkılaştırma ihtiyacının azalması gerekçesiyle Ocak ayı ara Para Politikası Kurulu toplantısında %10.25 ten %15 e yükselttiği geç likidite penceresi borç verme faiz oranını %13.5 e indirdi. MB, alınan makro ihtiyati önlemlerin ve sıkı para politikası duruşunun etkisiyle kredi büyüme hızlarının yavaşlamaya devam ettiğini belirtti. Son dönemde sermaye akımlarındaki olumlu seyir nedeniyle zayıf seyreden sermaye akımları gerekçesinin ise yeni karar metininde yer almadığını görüyoruz. MB, önceki toplantı notunda olduğu gibi yurt içi özel kesim talebinde 2014 yılının ilk çeyreğinde yavaşlanmanın görüldüğüne dikkat çekerken, ihracatın büyümeye olumlu katkısının 2014 yılında artacağı beklentisi paylaşıldı. Talep bileşenlerinin ise 2014 yılında enflasyon baskısını azaltacağı beklentisi korundu. Buna ek olarak, MB cari açıkta 2014 yılında belirgin bir iyileşmenin olacağı değerlendirmesini tekrarladı. Merkez Bankası, Nisan ayı toplantısında piyasada atılması olası olarak düşünülen gevşeyici yönde makroihtiyati önlemlere (zorunlu karşılıklarda indirim ve/veya TL zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi) yönelik yeni bir adım atmadı ve enflasyondaki iyileşme sağlanana kadar mevcut sıkı duruşunu koruyacağını tekrarladı. Buna karşın MB nin geç likidite penceresi borç verme faizini indirmesi sembolik olup piyasa faizleri üzerinde belirgin bir etki yaratmayacaktır. MB nin şu an için enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sinyali gelmeden faiz indirimine gitmesini beklemiyoruz. Kapasite Kullanım Oranı, Nisan 2014 Mevsimsellikten arındırılmış kapasite kullanım oranı Nisan ayında Mart ayındaki %74.3 seviyesinden %75 e yükseldi. Arındırılmamış KKO endeksi ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.8 puan artış kaydederek %74.4 seviyesine çıktı. Mal gruplarına göre arındırılmamış KKO incelendiğinde, Nisan ayında KKO da en fazla artışın sene başından beri gerileme eğiliminde olan dayanıklı tüketim malları grubunda olduğunu görüyoruz (bir önceki seneye göre 4.2 puan artış). Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi toparlanma eğilimini Nisan ayında da sürdürdü. Endeks seviyesinden seviyesine yükselirken, tarihsel ortalaması olan in üzerinde bulunuyor. Yerel seçimlerin ardından Nisan ayında genel gidişat ile ilgili beklentilerdeki artış endeksin yükselmesinde etkili olurken, önümüzdeki dönem için istihdam ve yatırım harcamaları ile ilgili beklentilerde gerileme görüldü. 4

5 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Özellikle Rusya ve Ukrayna gerginliği risk iştahının gerilemesine neden oldu Libor faizleri yönünü yukarı çevirdi Risk iştahındaki düşüş gelişmekte olan ülke hisse senedi endekslerinde etkisini gösterdi Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge tahvil getirisi MB den faiz indirim sinyali gelmemesine karşın %9.64 e kadar geriledi GOÜ piyasaları üzerindeki baskı para birimlerinde de hafif satışa neden oldu Emtia endeksleri genelindeki toparlanma hızını yavaşlattı Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 6