AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme"

Transkript

1 Sivil Toplum Kuruluşları için Rehberler AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme Proje Yöneticileri için İpuçları Hazırlayan Hande Özüt

2 REC Türkiye Hakkında REC Türkiye, siyasî görüşlerden ve çıkar gruplarından bağımsız, kâr amacı gütmeyen, uluslararası bir kuruluş olan Orta ve Doğu Avrupa için Bölgesel Çevre Merkezi nin (REC) Türkiye deki ofisidir. REC Türkiye nin genel amacı, Türkiye nin çevre konusunda hukuki, kurumsal, teknik ve yatırım alanlarına yönelik kapasitesini güçlendirmek, böylelikle de AB çevre müktesebatının etkili bir şekilde uygulanması sürecini hızlandırmaktır. REC Türkiye, bu hedefe ulaşabilmek için,farklı finansal kaynaklar aracılığı ile yürütmekte olduğu çalışmalar çerçevesinde, hükümetler, sivil toplum kuruluşları (STK lar), özel sektör ve diğer çevresel paydaşlar arasında işbirliğini, bilgi paylaşımını ve çevresel karar alma süreçlerine halkın katılımını desteklemektedir. Sivil Toplum Kuruluşları için Rehberler AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme Proje Yöneticileri için İpuçları Bu yayının bütün hakları saklıdır. 2008, Bölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye Bu yayının hiçbir kısmı herhangi bir formda izin alınmadan satılamaz veya satılmak için çoğaltılamaz. Bu yayının basımı yararlanıcısının Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve sözleşme biriminin Merkezi Finans ve İhale Birimi olduğu Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: STK Hibe Programı - A5 Çevre Bileşeni projesi kapsamında REC Türkiye tarafından Avrupa Komisyonu nun mali desteği ile gerçekleştirilmiştir. Ancak, yayının içeriği hiçbir şeklide REC Türkiye nin, Avrupa Komisyonu nun ya da diğer ilgili kurumların resmi görüşlerini yansıtıyor olarak algılanmamalıdır. ISBN: Yayımcı: Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye İlkbahar Mahallesi 571. Cadde 617. Sokak No:8 Yıldız Ankara, Türkiye Tel: +90 (312) Faks: +90 (312) E-posta: info@rec.org.tr Web sitesi: Hazırlayan Hande Özüt Editör Gürel Tüzün Düzelti Sema Alpan Atamer, Şebnem Feriver Yayım Koordinatörü Yeşim Aslıhan Çağlayan Grafik Tasarım ve Uygulama Bayt Ltd. Şti Basım Tuna Matbaaclık San. ve Tic. AŞ Baskı Tarihi: Aralık SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

3 İÇİNDEKİLER Önsöz 1. Hibe ve hibe programı nedir? 2. Hibe programında rol alan temel aktörler hangileridir? 3. Proje Döngüsü Yönetimi nedir? 4. Proje düşüncesinin belirlenmesi sırasında neleri dikkate almanız gerekir? 5. Proje fikrinin proje teklifine dönüştürülüp bir hibe programına sunulması sırasında nelere dikkat etmeniz gerekir? 6. Hibe Programlarında izleme nedir? 7. İzleme kim tarafından gerçekleştirilir? 8. İzlemede kullanılan dokümanlar ve temel bilgi kaynakları nelerdir? 9. Hibe sözleşmesi nedir? 10. Hibe sözleşmesi temel olarak nelerden oluşur? 11. Projenizin faaliyetlerini uygulamaya başlamadan önce yapmanız gereken önemli işler nelerdir? 12. Faaliyet Planı nedir? 13. Faaliyet Planını revize ederken nelere dikkat edilmesi gerekir? 14. Mantıksal Çerçeve Matrisi (MÇM) nedir? 15. Mantıksal Çerçeve Matrisi ni revize ederken nelere dikkat edilmesi gerekir? 16. Doğrulanabilir göstergelerin revizyonu için ipuçları nelerdir? 17. Faaliyetlerinizi uygularken nelere dikkat etmeniz gerekir? 18. Görünürlük kuralları nelerdir? Bu kuralların amacı nedir? 19. Görünürlük kurallarına uymak için ne yapılması gerekir? 20. Menşe kuralı nedir? 21. Sözleşme İstisnası (Derogasyon) Nedir? 22. Proje teklifinde gerekli değişiklikleri yapma ve bu değişiklikleri sözleşme makamına bildirme süreci nasıldır? 23. Hangi durumlar büyük değişiklik (zeyilname) gerektirir? 24. Büyük değişiklik (zeyilname) talebi için nasıl bir süreç izlenir? 25. Hangi koşullar küçük değişiklik gerektirir? Nasıl uygulanır? 26. Raporlama Nedir? Neden gereklidir? 27. Nihai teknik rapor hazırlanırken dikkat edilecek temel noktalar nelerdir? 28. Proje uygulamada karşılaşılan sorunlar nelerdir? 29. Proje faaliyetleriniz tamamlandıktan sonra neler yapılması gerekir? Sonsöz AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 3

4 İÇİNDEKİLER TABLOLAR Tablo 1. Katılım Sürecinde Sivil Toplumun Desteklenmesi - Hibe Programı: A5 Çevre Bileşeni Temel Aktörler Tablosu Tablo 2. Faaliyet Planı Tablosu Tablo 3. Mantıksal Çerçeve Matrisi Bileşenleri Tablo 4. Temel Belgeleme Türleri Tablo 5. Örnek Faaliyetler ve Görünürlük Kurallarına Uyma Yöntemleri Tablo 6. Menşe Kuralı İçin Kabul Edilen ve Edilmeyen Belgeler Tablo 7. Örnek Sözleşme İstisnası Tablo 8. Zeyilname Talebi için Gerekli Ek Doküman Örnekleri Tablo 9. Ana Faaliyet Açıklaması Tablo 10. Tekrarlanan Faaliyetler Tablo 11. Alt Faaliyetlerin Açıklanmasının Gerekli Olduğu Durum Tablo 12. Proje Yöneticisi ve Ekibi için Kontrol Listesi ŞEKİLLER Şekil 1. Proje Döngüsü Yönetimi Bileşenleri Şekil 2. İzleme ve Uygulama Süreçleri Şekil 3. Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: STK Hibe Programı nda Kullanılan Tabela Örneği KUTULAR Kutu 1. Merkezi Olmayan Sistem (DIS) Kutu 2. PRAG Kuralları Kutu 3. AB Hibe Programları Sözleşme Bileşenleri ve Açıklamaları EKLER CD içerisinde Ek 1. Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplum Kuruluşlarının Desteklenmesi Hibe Programı sözleşme ekleri Ek 2. Pazar analizi tablosu Ek 3. Zeyilname talebi formatının Türkçesi Ek 4. Bildirim mektubu formatı Ek 5. Örnek aylık rapor formatı 4 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

5 ÖNSÖZ Önsöz Bölgesel Çevre Merkezi 18 yıldır Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde sivil toplum kuruluşlarının (STK) güçlenmeleri amacıyla verilen finansal destek konusunda çalışmalar yürütmüş ve bu kapsamda pek çok hibe programı yönetmiştir. REC Türkiye ise son dört yıldır Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlanan hibelerle desteklenen sivil toplum kuruluşu projelerinin belirlenmesine, uygulanmasına ve denetlenmesine destek sağlıyor. Bu süre zarfında, REC Türkiye olarak toplam 53 projeye hem teknik hem mali destek verdik, projeleri yürüten STK ların yanı sıra proje ortakları olan kamu kurumları ve belediyelerle birlikte çalıştık. Hibe destekli projelerin yürütülmesinde yaşanan zorluklara tanık olduk ve çözümüne yardımcı olmak için destek sağladık. STK ların proje teklifi hazırlama süreçleri çok uzun ve zahmetli bir süreç. Bu nedenle artık STK ları bu konuda desteklemeyi ve geliştirmeyi hedefleyen birçok yayın üretiliyor ve eğitim toplantıları düzenleniyor. Ancak, STK ların projeleri hibe desteği almaya değer bulunduğunda süreç daha da zorlaşıyor. STK lar önlerinde belki aylar önce büyük bir heyecanla hazırladıkları proje dokümanı ve banka hesabında bu projeyi uygulamak için gereken para dışında, projeyi uygularken uymak zorunda oldukları birçok kuralla da baş başa kalıyorlar. Projeyi uygulamaya başlamadan hemen önce yapılması gerekenler ve uygularken uymak zorunda bulunulan kurallar, hem projenizin daha etkin bir şekilde uygulanmasını hem de hibe veren kuruluşa karşı yasal yükümlülüklerinizi daha etkin bir şekilde yerine getirmenizi sağlıyor. Bu bakımdan proje uygulama sürecinin proje teklifi hazırlama süreci kadar, hatta belki ondan daha fazla titizlik gerektirdiği kanısındayız. REC Türkiye nin proje yönetimi konusunda edindiği deneyimi STK larla paylaşma düşüncesiyle yola çıkarak, herhangi bir AB Hibe Programı tarafından kabul edilmiş ve Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) tarafından sözleşmeye bağlanmış projelerin hayata geçirilmesi sırasında proje sahibi derneklere destek olacak pratik bilgileri bu kitapta topladık. Burada, proje faaliyetlerinizi gerçekleştirmeye başlamadan önce, faaliyetleri uygularken ve raporlama sürecinde uymanız gereken kuralları ve projenizi daha etkin yürütmeniz için gerekli ipuçlarını soru-cevap şeklinde düzenlenmiş olarak bulabilirsiniz. By yayın, REC Türkiye de hibe yöneticimiz olan Hande Özüt tarafından kaleme alınmıştır. Yönetmekte olduğu STK hibe programlarında proje yönetimi ve özellikle hibe değerlendirmesi konusunda edindiği deneyimleri ve sıkça karşılaştığı soruları bizlerle paylaştığı için kendisine teşekkür ederiz. Ayrıca, Avrupa Komisyonu na sağlamış olduğu finansal destek için de özellikle teşekkürlerimi dile getirmek istiyorum. Dr. Sibel Sezer Eralp Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye Direktörü AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 5

6 6 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

7 1. Hibe ve hibe programı nedir? Hibe belirli bir üst düzey politikaya yönelik projelerin gerçekleştirilmesi için bir kurum tarafından sağlanan geri ödemesiz mali kaynaktır. Hibenin geri ödemesiz olması, karşılıksız olduğu anlamına gelmez. Hibe ile bağış arasındaki temel fark da burada yatar. Hibe sağlayan kuruluş, (burada AB), bağışçıdan farklı olarak, verdiği fon karşılığında hibeye hak kazanan kuruluşun (burada STK lar) proje teklifinde taahhüt ettiği tüm çıktıları gerçekleştirip gerçekleştirmediğini sürekli izler. 2. Hibe programında rol alan temel aktörler hangileridir? Hibe sağlayan kuruluş, bağışçıdan farklı olarak, verdiği fon karşılığında STK ların proje teklifinde taahhüt ettiği tüm çıktıları gerçekleştirip gerçekleştirmediğini sürekli izler. Bu kitapta ele alınan projeler, AB tarafından Merkezi Olmayan Sistem kapsamında desteklenen hibe programlarıyla ilgilidir. Bu hibe programları çerçevesinde desteklenen projeler T.C. Hazine Müsteşarlığı na bağlı Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) tarafından sözleşmeye bağlanır. Bu bakımdan burada ele alınacak AB hibe programlarının sözleşme makamı MFİB dir. STK lar sözleşme yükümlülükleri konusunda MFİB e karşı sorumludur ve uygulama sürecinin hem mali hem teknik nihai onayı da aynı kurum tarafından verilir. AB hibe programları daima, üye veya aday ülke hükümetlerinin ilgili bakanlık veya resmi kurumlarının talepleri çerçevesinde oluşturulur. Bu kapsamda, her hibe programı, faydalanıcı kuruluş adı altında bir kamu kurumu tarafından yürütülür. Başvurduğunuz hibe programının kapsam ve hedef grubuna bağlı olarak Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Çevre ve Orman Bakanlığı veya ilgili bakanlık, hibe programının faydalanıcı kuruluşu olarak projelerin çıktılarından ve etkilerinden sorumludur. Bazı AB hibe programlarında projeleri izleme ve değerlendirmesi için, başka bir deyişle etkin şekilde ve kurallara uygun olarak yürütülmelerini sağlamak, süreci kolaylaştırmak ve sorunların çözümünde katkıda bulunmak üzere, teknik destek kuruluşu sürece katılır. Teknik destek kuruluşları, REC Türkiye ve UNDP gibi uluslararası kuruluşların ülke ofisleri, özel danışmanlık şirketleri veya başka statüde kuruluşlar olabilir. Bunlar, projenizin uygulanması süresince bire bir ilişkide olacağınız ve sözleşme makamıyla aranızdaki ilişkilerde kolaylaştırıcı işlevi görecek kuruluşlardır. Sizin de kendi hibe programınızın temel aktörlerini bilmeniz, Kutu 1. MERKEZİ OLMAYAN SİSTEM hem görünürlük kurallarına uymanız (görünürlük kuralları için bkz. (Decentralised Implementation System - DIS) NEDİR? Soru 18) hem de bu aktörlerle gerekli iletişimi kurmanız açısından AB tarafından sağlanan fonların aday ülkelerin hükümetleri tarafından yönetilmesini içeren sistemdir. Bu çerçevede, Avrupa önemlidir. Örnek olarak, Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Desteklenmesi Hibe Programı: A5 Çevre Bileşeni için temel aktörleri Tablo 1 de bulabilirsiniz: Birliği tarafından sağlanacak mali yardımların Katılım Ortaklığı Belgesi ve Ulusal Program da yer alan önceliklere uygun projeler kapsamında hayata geçirilebilmesi için yeni ve Brüksel Merkezli olmayan bir yapılanmaya gidilmesi zorunluluğu doğmuş ve bu yapılanma içerisinde, Ulusal Mali Yardım Koordinatörü, Mali İşbirliği Komitesi, Ulusal Fon ve Ulusal Yetkilendirme Görevlisi Ortak İzleme Komitesi ve Merkezi Finans ve İhale Birimi gibi birimler oluşturulmuştur. AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 7

8 Tablo 1. Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Desteklenmesi Hibe Programı: A5 Çevre Bileşeni Temel Aktörler Tablosu Aktör Donör Kuruluş Sözleşme Makamı Faydalanıcı Kuruluş Teknik Destek Kuruluşu: Kuruluş Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) Bölgesel Çevre Merkezi Türkiye Ofisi (REC Türkiye) 3. Proje Döngüsü Yönetimi nedir? Bir STK olarak bu proje döngüsü yönetimini tüm adımları ve yöntemleriyle birlikte iyi bilmeniz, hem proje teklifleri hazırlamanızda hem de uygulamanızda size destek olacaktır. AB nin mali desteğiyle hayata geçirilen projelerin hazırlık ve uygulanmasında belirli bir standart yaklaşım istenir. Projenin bir düşünceden yola çıkarak tasarlanmasını, yürütülmesini ve değerlendirilmesini içeren sürecin yönetim yaklaşımına Proje Döngüsü Yönetimi denir. Tamamlanan projelerin çıktıları ve değerlendirilmesi, yeni proje düşüncelerinin ortaya atılmasına yol açtığı için, bu süreç bir döngü olarak ifade edilir. Burada temel amaç, STK ların bir sorunun çözümü veya bir durumun iyileştirilmesi için geliştirdikleri düşüncelerin uygulanabilecek, topluma ve çevreye beklenen etkileri yaratabilecek biçimde kurgulanıp uygulanmasıdır. Ayrıca bu yaklaşım, donör kuruluşların projelerde öngörülen çıktıların gerçekleşip gerçekleşmediğini ve hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını izlemesini de kolaylaştırır. Bir STK olarak bu proje döngüsü yönetimini tüm adımları ve yöntemleriyle birlikte iyi bilmeniz, hem proje teklifleri hazırlamanızda hem de uygulamanızda size destek olacaktır. Proje döngüsünün ana bileşenleri aşağıdaki şekilde verilmiştir: Projenin değerlendirilmesi ve denetimi Proje düşüncesinin belirlenmesi Projenin uygulanması ve izlenmesi Proje teklifinin hazırlanması ve sunulması Projeye Finansman sağlanması Proje başvurusunun değerlendirilmesi Şekil 1. Proje Döngüsü Yönetimi Bileşenleri 8 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

9 Yukarıdaki şemayla ortaya konulan tüm aşamalar birbirine bağımlıdır ve birindeki aksaklık diğerlerini de olumsuz yönde etkiler. STK ların bu aşamaların hepsinde etkin rol oynamaları beklenmez. Bir STK olarak; 1. proje düşüncesinin belirlenmesi, 2. bu düşüncenin proje teklifi haline dönüştürülüp bir hibe programına sunulması, 3. projenin uygulanması ve izlenmesi aşamalarını, bazı destekler söz konusu olsa da sizin yürütmeniz gerekir. İlk iki aşama çok önemli olmakla birlikte, bu konuda pek çok değerli kaynak olduğundan bu kitabın kapsamı dışında bıraktık. Bu aşamalarla ilgili sadece özet bilgi ve başvuru kaynakları sağlandıktan sonra 3. aşamayla ilgili daha ayrıntılı bilgi vermek temel amacımız olacak. 4. Proje düşüncesinin belirlenmesi sırasında neleri dikkate almanız gerekir? STK lar salt projeci kurumlar değildir ve olmamalıdırlar. Dernek veya vakıfların toplumdaki temel misyonu, ilgi alanlarındaki sorunların çözümüne ve durumların iyileştirilmesine destek ve ön ayak olmak, buna yönelik olarak toplumun taleplerini dile getirmektir. Projecilik ise bu temel misyonu yerine getirmek için kullanılacak araçlardan sadece biridir. Bu bakımdan bir STK olarak proje işine girişmeden önce yapmanız gereken ilk iş, kendi Stratejik Plan larınızı hazırlamak, vizyon ve misyonunuzu net bir biçimde tanımlamaktır. (Stratejik planlamanın yöntem ve ayrıntıları için bakınız REC Türkiye Sivil Toplum Kuruluşları için Rehberler Stratejik Planlama kitabı ISBN: ) Başka bir deyişle, kuruluşunuzun sorun olarak gördüğü veya iyileştirmeye çalıştığı mevcut durumu analiz edip, ardından kendi hedeflerinizi belirlemeniz ve son adım olarak da kendi iç ve dış olanaklarınız çerçevesinde bu hedeflere gitmek için izleyeceğiniz yolu ve yöntemleri tanımlamanız gerekir. Bu noktada eğer izleyeceğiniz yol ve yöntemlerin bir parçası olarak belirli sürelerde belirli işleri gerçekleştirmeniz gerekiyor ve bunun için mali katkılara ihtiyaç duyuyorsanız, kendi misyon ve vizyonunuza uygun proje fikirlerinizi üretmeniz daha kolay ve etkili olur. Diğer bir deyişle, stratejinize uygun şekilde yapmanız gereken bu işleri proje fikri olarak üretebilirsiniz. Bir STK olarak proje işine girişmeden önce yapmanız gereken ilk iş, kendi Stratejik Plan larınızı hazırlamak, vizyon ve misyonunuzu net bir biçimde tanımlamaktır. 5. Proje fikrinin proje teklifine dönüştürülüp bir hibe programına sunulması sırasında nelere dikkat etmeniz gerekir? Proje fikri ile proje birbirine karıştırılmamalıdır. Proje fikrinin projeye dönüşebilmesi için uygun formatta, amaç, hedef, çıktılar, proje ekibi, ortaklar, faaliyetler, zaman planlaması, bütçe başta olmak üzere, belli başlı bileşenleri içeren şekilde kurgulanması, başka bir deyişle proje teklifi haline getirilmesi gerekir. Proje teklifi, proje fikrinizi hayata geçirmek için seçtiğiniz, uygulanabilir, ayakları yere basan yöntemi tanımlar. Proje teklifi, proje fikrinizi hayata geçirmek için seçtiğiniz, uygulanabilir, ayakları yere basan yöntemi tanımlar. AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 9

10 Hibe programlarında, hem hibeye başvuranların hem başvurular arasında seçim yapıp daha sonra da projelerin uygulanmasını izleyeceklerin işlerini kolaylaştırmak ve aynı dilden konuşmalarını sağlamak için proje teklif formatları belirlenir. Bu formatları kullanarak proje teklifinizi en iyi şekilde hazırlamanız, düşüncenizi en iyi şekilde ifade etmeniz anlamına gelir. Proje fikrinizi bir AB hibe programına sunmak için ifade ederken de, mantıksal çerçeve matrisi yöntemini (bkz. Soru 14) kullanarak, teklifinizi belirli analiz süreçleri sonucunda hazırlamış olmanız beklenir. Bu önemli süreçte size destek olacak en geçerli kaynak AB Komisyonu tarafından hazırlanmış olan Proje Döngüsü Yönetimi Rehberidir. Aşağıdaki listede AB ve diğer uluslararası kuruluşların proje döngüsü yönetimi ile proje teklifi hazırlamaya ilişkin rehber kitaplara örnekler ve ulaşabileceğiniz linkler verilmiştir: o European Commission Aid Delivery Methods Volume1 Cycle Management Guidelines: t101_en.htm o European Social Fund, A Project Cycle Management and Logical Framework Toolkit, GB EQUAL SUPPORT UNIT, Priestley House, Birmingham. o Project Cycle Management and Objective-Oriented Project Planning (ZOPP) Guidelines, Deutsche Gesellschaft fur Technische Zusammenarbeit (GTZ), o A Project Cycle Management and Logical Framework Toolkit: (web adresinde PCM olarak arama yapılabilir) o The United Nations Development Programme (web adresinde PCM olarak arama yapılabilir) Özellikle AB katılım süreci ve STK lara sağlanan fonların artmasıyla birlikte proje teklifi hazırlama süreciyle ilgili çok değerli Türkçe yayınlar da üretilmiştir. Bu yayınlardan bazıları aşağıda listelenmiştir: o Alper Akyüz, Emel Kurma, Proje Döngüsü Yönetimi I, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, o Nurhan Yentürk, Yiğit Aksakoğlu, Proje Döngüsü Yönetimi: Proje Teklifi Yazma, İzleme ve Değerlendirme, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006: edu.tr/docs/pdyi.pdf. o Sema Alpan Atamer, Yüksek Maliyetli Çevresel Yatırımların Planlanması Projesi, Proje Döngüsü Yönetimi El Kitabı, ENVEST Planners, Ankara, Haziran 2004: %20training%20book_tr.pdf o Faruk Cengiz Tekindağ, Proje Döngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, Sivil Toplumcunun El Kitabı, Nafiz Güder (der.), 2005 o Hayatboyu Öğrenme Programı Leonardo Da Vinci Proje Döngüsü El Kitabı, Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı, o Faruk Cengiz Tekindağ, Proje Döngüsü ve Mantıksal Çerçeve Matrisi Yaklaşımı, Sivil Toplum Geliştirme Programı, Ankara, o Feray Salman, Proje Döngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve Matrisi, STGM Yayınları: 10 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

11 o G. Aydemir, S. Demircan, F. Salman, Proje Geliştirmede Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, AB Sivil Toplumu Geliştirme Programı, Ankara. o B. Yeşiladalı, Proje Hazırlama Kılavuzu, Tarih Vakfı. 6. Hibe Programlarında izleme nedir? Hibe programını bağış veya diğer karşılıksız mali kaynaklardan farklı kılan temel unsurlardan biri izleme dediğimiz, proje uygulamasına paralel devam eden süreçtir. İzleme: Uygulama aşamasında, projenin ilerleyişi konusunda düzenli veri toplanması; Projenin mevcut durumu ile proje teklifinde planlananın karşılaştırılması; Uygulamadaki sorunların, eksikliklerin ve başarıların tanımlanması; Sorun ve eksikliklere yönelik önlemler ile ek faaliyetlerin tasarlanması sürecidir. Temel amaç proje uygulama sürecini sürekli izlemek, değerlendirmek, ortaya çıkabilecek aksaklık veya eksiklikleri zamanında saptayarak müdahale etmek ve projenin daha etkin ve verimli olabilmesi için gerekli revizyonların yapılmasını sağlamaktır. Proje teklifiniz için çok büyük emek harcamış ve en doğru şekilde hazırlamış olsanız bile, uygulama aşamasında değişen koşulları veya ortaya çıkan daha iyi seçenekleri hesaba katmanız gerekir. O bakımdan, projenizi yaşayan, temel hedefinden şaşmadan koşullara göre gelişip evrilen dinamik bir süreç olarak ele almanız projenizin başarısı için olmazsa olmaz bir koşuldur. izleme uygulamaya devam gözden geçirme revizyon İzleme, proje teklifinde öngörülenler ile uygulama sürecinin düzenli ve sürekli olarak karşılaştırılmasıdır. Proje teklifiniz için çok büyük emek harcamış ve en doğru şekilde hazırlamış olsanız bile, uygulama aşamasında değişen koşulları veya ortaya çıkan daha iyi seçenekleri hesaba katmanız gerekir. izleme değerlendirme Yeni projelere Şekil 2. İzleme ve Uygulama Süreçleri AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 11

12 Proje izleme sürecinin, karşılamanız mümkün olmayacak ek zaman ve insan kaynağı maliyeti getirmesini önlemek için projenizi tasarlarken izleme sürecini de proje faaliyetlerine ve bütçesine katmanızda yarar vardır Dış izleme kuruluşunun temel amacı, sizin eksiklik ve hatalarınızı yakalamak değil; projenizi en etkin ve kurallara uygun şekilde uygulamanız konusunda tüm bilgi birikimi ve deneyimiyle size destek olmaktır. 7. İzleme kim tarafından gerçekleştirilir? Aynı amaca hizmet eden iki farklı izleme yöntemi vardır. İzlemeyi gerçekleştiren kuruma göre farklılaşan bu yöntemler aşağıda kısaca açıklanmıştır: İç izleme süreci, projeyi yürüten kuruluşun kendi proje uygulama sürecini, proje faaliyetleriyle ilgili düzenli veri toplayarak, proje teklifinde belirtilen çıktıların öngörülen tarih ve maliyette gerçekleşip gerçekleşmediğini izlemesidir. Proje koordinatörü tarafından yönlendirilen ve tüm proje ekibinin katılımını gerektiren bir süreçtir. Proje izleme sürecinin, karşılamanız mümkün olmayacak ek zaman ve insan kaynağı maliyeti getirmesini önlemek için projenizi tasarlarken izleme sürecini de proje faaliyetlerine ve bütçesine katmanızda yarar vardır. Örnek olarak, aylık proje toplantıları veya alan ziyaretleri gibi faaliyetlerle hem projenizin uygulanmasıyla, ilgili düzenli veri toplayabilir; hem de proje ekibinin motivasyonunu artırabilirsiniz. İç izleme süreci, projenizin aksamadan yürümesi için gereken önlemleri almanızı ve revizyonları zamanında yapmanızı sağlamanın yanı sıra; AB ye karşı sorumluluğunuz olan düzenli veri toplama ve raporlamaya da katkıda bulunacaktır. Dış izleme süreci, hibe veren kuruluşun kendisi veya donör kuruluşun görevlendirdiği bağımsız kurumlar tarafından gerçekleştirilir. Örneğin, Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Desteklenmesi Hibe Programı: A5 Çevre Bileşeni nde hibe programını izleme-değerlendirme görevi REC Türkiye ye verilmiştir. Dış izleme sürecini üstlenen kuruluş, sizin iç izleme sürecinde bir araya getirdiğiniz bilginin yanı sıra kendisi de alan ziyaretleri düzenleyerek;, ilgili dokümanları inceleyerek (örneğin yerel ve merkezi yönetimin düzenli raporları, gazete haberleri, istatistiksel bilgiler vb.), proje ortakları veya hedef grup üyeleriyle görüşerek; projenizin uygulanması konusunda bilgi toplar. Dış izleme sürecinde STK ların izlemeden sorumlu kuruluşa karşı temel yükümlülükleri şunlardır: o İstenilen format ve periyotlarda, istenilen bilgileri sağlamak (örneğin aylık raporlar, ara rapor(lar), nihai rapor vb.); o Saptadığınız sorun ve eksiklikler hakkında en kısa zamanda bilgi vermek ve gelecek önlem önerilerine uymak (örneğin aksaklıklar ve usulsüzlükler hakkında bilgi vermek konusunda bkz. Soru 28); o Projenizde yapılması zorunlu değişiklikler konusunda bilgi vermek ve gerekiyorsa onay almak (örneğin büyük ve küçük değişiklikler için izlenmesi gereken süreçlerin ayrıntıları için bkz. Soru 22); o İzlemeden sorumlu kuruluş tarafından gerçekleştirilen faaliyetlere proje koordinatörünün veya ilgili kişilerin katılımını sağlamak (örneğin bilgilendirme veya rapor yazma toplantıları, proje izleme amaçlı alan ziyaretleri). Unutmamalısınız ki, dış izleme kuruluşunun temel amacı, sizin eksiklik ve hatalarınızı yakalamak değil; projenizi en etkin ve kurallara uygun şekilde uygulamanız konusunda tüm bilgi birikimi ve deneyimiyle size destek olmaktır. Bu bakımdan dış izleme kuruluşuyla işbirliği içinde çalışmanız, kendi başınıza çözmekte veya nedenlerini analiz etmekte zorlandığınız konular hakkında deneyimli bir kuruluşun danışmanlığını almanızı sağlayacaktır. 12 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

13 8. İzlemede kullanılan dokümanlar ve temel bilgi kaynakları nelerdir? Hem iç hem dış izleme sürecinin temel yöntemi, projenin uygulanmasıyla ilgili olarak farklı kanallardan düzenli bilgi toplama ve bu bilgileri proje teklifinizde belirtilenlerle karşılaştırmaktır. İzleme sürecinde her türlü bilgi kaynağından ve bilgi alma yönteminden yararlanılabilir. Bu yöntemler projeye göre değişebilir. Alana gidip faaliyetleri yerinde görmek; hedef grup üyeleriyle görüşmeler, anketler, ölçümler yapmak; ilgili teknik ve bilimsel metinler, raporları incelemek vb. bu farklı yöntemler arasındadır. STK olarak kendi projeniz için gerekli iç izleme yöntemini projenizi tasarlarken belirlemeli ve bu yöntemin gerektireceği faaliyetleri, faaliyet planınıza dahil etmelisiniz. Kuşkusuz, tüm AB destekli projelerin izlenmesinde kullanılan temel resmi doküman Hibe Sözleşmesi dir. 9. Hibe sözleşmesi nedir? Sözleşme makamı ile kuruluşunuz arasında, proje teklifinde öngördüğünüz/ planladığınız faaliyetleri gerçekleştireceğinize dair ve uygulama sürecinin kurallarını belirleyen bir sözleşme imzalanır. Bu sözleşmeyle, projenizi hibe programı kurallarına uyarak gerçekleştirmeyi taahhüt etmiş; taahhütlerinizi yerine getiremediğiniz takdirde belirtilen hukuksal süreçlerden geçmeyi kabul etmiş olursunuz. Proje teklifinizde öngördüğünüz ama proje uygulama sürecinde farklı nedenlerle gerçekleşmesi mümkün olmayan ve/veya değiştirilmesi projenin verimliliği ve etkinliği açısından daha iyi olacak konular için sözleşme makamından izin alınması zorunludur (ayrıntı için bkz. Soru 22). Hibe sözleşmesi ve ekleri proje uygulama ve izleme sırasında ihtiyacınız olacak bilgilerin ve uymanız gerekecek kuralların çoğunu içerdiği için; sözleşmenizi en ince ayrıntısına kadar incelemeniz ve gerektikçe ona yeniden başvurmanız gerekir. AB hibe programlarında Merkezi Olmayan Sistem çerçevesinde desteklenmiş tüm projelerin sözleşme makamı MFİB dir. Başka bir deyişle STK olarak hibe sözleşmenizi MFİB le yapacak ve bu kuruma karşı sorumlu olacaksınız. Kutu 2. PRAG Kuralları 10. Hibe sözleşmesi temel olarak nelerden oluşur? AB hibe programlarının sözleşme içerikleri PRAG Kuralları na (AB PRAG 2007) uygun olarak hazırlanır ve varsa hibe programının yapısına bağlı olarak gerekli istisnalar, proje teklifiniz, faaliyet planınız, mantıksal çerçeve matrisi ve proje bütçesi eklenerek son haline getirilir. Hibe sözleşmesi ve ekleri proje uygulama ve izleme sırasındaki ihtiyacınız olacak bilgilerin ve uymanız gerekecek kuralların çoğunu içerdiği için; sözleşmenizi en ince ayrıntısına kadar incelemeniz ve gerektikçe ona yeniden başvurmanız gerekir. PRAG Kuralları, İngilizcesi Practical Guide to Contract Procedures for EC External Actions olan ve Türkçeye AB Dış Faaliyetlerinin Sözleşme Prosedürleri İçin Pratik Rehber (AB PRAG 2007) olarak çevirebileceğimiz dokümanın kısaltılmış adıdır. Düzenli olarak revize edilen ve Türkçesi bulunmayan bu dokümanı adresinde bulabilirsiniz. AB nin sağladığı her türlü mali kaynaktan yararlanan (hibe, hizmet alımı, mal alımı veya inşaat işleri) projelerin uygulanması sırasında uyulması zorunlu mali ve idari kuralları içeren kapsamlı bir dokümandır. AB finansmanıyla yürütülen bütün hibe programları, istisnalar dışında, ilgili PRAG Kuralları na uymakla yükümlüdür. AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 13

14 Kutu 3. AB Hibe Programları Sözleşme Bileşenleri ve Açıklamaları Özel Koşullar, projenin amacını, içeriğini, sahibini ve iletişim bilgilerini, süresini, toplam maliyetini ve hibe ödeme planını içerir.,genel koşullara getirilen ekler ve istisnalar varsa, onlar da özel koşullarla düzenlenir. Hibe Sözleşmesi Ek I: Faaliyetin Tanımı, proje teklifinizin son halini içerir. Sözleşmeyi imzalamakla, proje teklifinizde öngördüğünüz tüm faaliyetleri uygulama ve belirtilen çıktı ve sonuçları elde etme taahhüdü altına girmiş olursunuz. Bu ek, proje teklifinizle birlikte sunduğunuz ayrıntılı faaliyet planı ile mantıksal çerçeve matrisi ni de içerir. Hibe Sözleşmesi Ek II: Genel Koşullar, sözleşmeniz kapsamındaki genel yükümlülükler ile mali koşulları belirler. Bu ek raporlama, bilgi sağlama, görünürlük ve hesaplar ile teknik ve mali kontrollere ilişkin sorumlulukları belirler. PRAG Kuralları kapsamında tanımlanmış standart kuralları içerir. Hibe Sözleşmesi Ek III: Proje Bütçesi, projenizin maliyetlerinin ayrıntılı dökümünü, beklenen finansman kaynaklarıyla birlikte gösterir. Hibe Sözleşmesi Ek IV: Satın Alma Usulleri, dış kuruluşlardan her türlü mal ve hizmet alımında izlemeniz gereken usulleri tanımlar. PRAG Kuralları kapsamında tanımlanmış standart bilgileri içerir. Hibe Sözleşmesi Ek V, Ödeme Talebi, Mali Kimlik Formu ve Tüzel Kişilik Formu için kullanmanız gereken şablonları içerir. Hibe Sözleşmesi Ek VI, projenizle ilgili olarak hazırlayacağınız raporlarda kullanacağınız formatları gösterir. PRAG Kuralları kapsamında tanımlanmış standart formatları içerir. Hibe Sözleşmesi Ek VII, proje sözleşmenizle ilgili olarak Harcama Teyidi hazırlamak ve rapor etmek üzere anlaştığınız denetçinin kabul ettiği teknik şartnamedir. Denetçi, bu şartnamede tanımlanan prosedürleri yerine getirmekle ve faydalanıcıya Somut Bulgular Raporu nu sunmakla yükümlüdür. Ek.1. Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplum Kuruluşlarının Desteklenmesi Hibe Programı sözleşme ekleri 11. Projenizin faaliyetlerini uygulamaya başlamadan önce yapmanız gereken önemli işler nelerdir? Proje teklifinizin kabul edildiğine dair bilgiyi alıp; sözleşmeyi imzaladıktan sonra; faaliyetleri gerçekleştirmeye başlamadan önce yapılması gereken birkaç önemli iş vardır. Bunların çoğu proje teklifinizin gözden geçirilmesi, gerekiyorsa revize edilmesi ve hazırlık çalışmalarını içerir. Proje teklifimi büyük bir özenle hazırladığım ve bu teklifim MFİB uzmanlarınca değerlendirilip hibeye değer bulunduğu halde neden yeniden gözden geçirmem gerekir? diye düşünebilirsiniz. Bu süreçten geçmiş olan projenizin genel amacının ve hedeflerinin revize edilmeye ihtiyacı olmadığını söyleyebiliriz, ama birçok önemli ayrıntı içeren teklifinizde gözden kaçmış noktalar veya değişen koşullara göre yeniden kurgulanması gereken hususlar/sorunlar olabilir. Örneğin tarımla ilgili proje teklifiniz kabul edildiğinde, planladığınız ekim dikim faaliyeti, teklifinizde yer alan başlama tarihine göre, kış mevsimine denk gelebilir. Kış mevsiminde ekim dikim mümkün olmayacağı için diğer faaliyetleri öne çekip yeni bir faaliyet planı hazırlamak gerekebilir. Veya projeniz kabul edilinceye kadar proje ekibinizin üyelerinden bazıları kuruluşunuzdan ayrılmışsa, proje ekibinizi gözden geçirmeniz gerekir. Dışsal koşullar olarak niteleyebileceğimiz politik, ekonomik, bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak, projenizde genel amacı ve proje hedeflerini değiştirmeden birtakım değişiklikler veya iyileştirmeler yapma fırsatı 14 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

15 doğabilir. Bunlar ve başka birçok benzer gelişme sonucunda, proje teklifinizi uygulamaya koymadan önce aşağıdaki temel aşamaları yerine getirmeniz projenizin başarısı için önemlidir. PROJE TEKLİFİNİZİ GÖZDEN GEÇİRİN: İmzaladığınız proje teklifini ve eklerini gözden geçirin; herhangi bir yanlış, projenizi uygulama sürecinde size ayak bağı olacaktır. FAALİYET PLANINIZI REVİZE EDİN: Faaliyet planınızı gözden geçirin ve hatalar varsa veya değişen koşullara göre (proje başlangıç tarihine göre iklimsel koşulları kontrol etmek, proje ekibinin çalışabilir olup olmadığını kontrol etmek vb.), gerekiyorsa revize edin. MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİNİ REVİZE EDİN: Mantıksal çerçeve matrisinizde hatalar ve eksikler varsa tamamlayın. Ama genel amacınız ile proje hedeflerinizin hiç değişmediğinden emin olun. Bunların değiştirilmesi MFİB tarafından kabul edilmeyecektir. BÜTÇENİZİ GÖZDEN GEÇİRİN: Bütçenizde hatalar varsa düzeltin ve değişen koşullara (piyasa koşulları, avro kuru, asgari ücret miktarı vb.) göre revize edin. Ama ne olursa olsun toplam bütçe tutarının kesinlikle artırılamayacağını akıldan çıkarmayın. PROJE EKİBİ VE ORTAKLARLA BİRLİKTE PROJE BAŞLANGIÇ TOPLANTISI DÜZENLEYİN: Faaliyet planınızda yer almıyorsa bile, proje ekibiniz ve ortaklarınızla birlikte bir toplantı düzenleyin ve projenin üzerinden birlikte bir kez daha geçin. Yukarıda söz edilen revizyonları proje ekibi ve ortaklarla birlikte yapmanız en sağlıklı yöntem olacaktır. Bu mümkün olmadığı takdirde revizyonlar konusunda mutlaka ekibin ve ortakların da görüşünü alın. Başlangıç toplantısı sorumlulukların ve işlerin paylaşıldığı ve faaliyetlerin planlandığı bir süreç olacaktır. Hepsinden önemlisi, bu toplantıyla projeyi gerçekleştirecek kişilerin motivasyonunu artırmış ve projeyi sahiplenmelerini sağlamış olacaksınız. HİBE YARARLANICILARI İÇİN REHBERİ MUTLAKA OKUYUN: Bu rehber sözleşme makamı tarafından hazırlanmış, projenizin destek aldığı hibe programının işleyiş ve kurallarıyla ilgili en ayrıntılı bilgileri içeren dokümandır. Bu rehberi baştan sona okumanız ve proje uygulama süreci boyunca da elinizin altında bulundurmanız gerekir. Rehber, proje yönetiminiz ve sözleşme makamıyla iletişiminizde hibe programının kurallarına eksiksiz uymanız konusunda size yol gösterici olacaktır. Sözleşme makamı sizin bu rehberi okuduğunuzu kabul eder. Rehberde yer alan herhangi bir kurala uymadığınız durumda sorumluluk sadece size ait olacaktır. YAPTIĞINIZ TÜM REVİZYON VE DEĞİŞİKLİKLER KONUSUNDA MFİB İ BİL- GİLENDİRİN VE GEREKİYORSA ONAY ALIN: Hibe sözleşmenizdeki her türlü değişiklik, sözleşme makamına bilgi verilerek ve makamın onayı alınarak yapılmalıdır. 12. Faaliyet Planı nedir? Faaliyet planı, projeniz boyunca gerçekleştirmeyi taahhüt ettiğiniz işlerin zamanlamasını ve sorumlu kuruluşunu (kuruluşunuz, ortağınız veya iştirakçiniz) gösteren özet tablodur ve proje teklifinizin eki olarak sözleşmenin parçalarından biridir. AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 15

16 Tablo 2. Faaliyet Planı Tablosu 1. Evre 2. Evre Faaliyet Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Faaliyet 1 Faaliyet 2 Uygulama Birimi 13. Faaliyet Planını revize ederken nelere dikkat edilmesi gerekir? Faaliyet planınız proje uygulaması boyunca sizin pusulanız olacaktır. Faaliyet planınız proje uygulaması boyunca sizin pusulanız olacaktır. Bu bakımdan yola eksiksiz bir faaliyet planıyla çıkmak çok önemlidir. Faaliyet planınızda ortaya çıkabilecek sorunlar, revizyon önerileri ve örnekler aşağıda verilmiştir: Mantıksal çerçeve matrisinde (MÇM) yer alan faaliyetler ve bu faaliyetlerin numaralarıyla faaliyet planındakilerin aynı olmasına dikkat edin. MÇM de faaliyet planındaki ana faaliyet başlıklarının olması yeterlidir. Proje çıktılarını değil, bu çıktıları elde etmek için yapmanız gereken işleri ifade ettiğinden emin olun. Örnek 1 Yanlış Faaliyet 1. Öğrencilerin bilincinin artırılması Açıklama: Bilinç artırılması bir ya da birkaç faaliyetin sonucunda beklenen bir çıktıdır. Bu ifadenin beklenen çıktılar yerine kaydırılması gerekmektedir. Revizyon Faaliyet 1. Öğrencilere yönelik eğitim seminerleri düzenlenmesi Faaliyet 2. Bilgilendirici broşürlerin üretilmesi ve dağıtılması Açıklama: Öğrencilerin bilincini artırmak amacıyla yapmayı planladığınız işler belirlenip faaliyet kısmına girilir. Faaliyetlerinizi gruplayarak faaliyet planınızı sadeleştirin. Faaliyet planınız ne kadar sade olursa hem izlemesi hem raporlaması o kadar kolay olur. Örnek 2 Yanlış Faaliyet 1. Öğrencilere yönelik eğitim seminerlerinin yapılacağı okulların belirlenmesi Faaliyet 2. Eğitim materyallerinin hazırlanması Faaliyet 3. Her ay farklı bir okulda eğitim yapılması Açıklama: Belirtilen üç faaliyet bilinçlendirme eğitimi faaliyetinin hazırlık ve uygulama faaliyetleridir. Revizyon Süreçleri faaliyet olarak belirtmekten kaçının. Faaliyet 1. Öğrencilere yönelik eğitim seminerlerinin düzenlenmesi Faaliyet 1.1. Öğrencilere yönelik eğitim seminerlerinin yapılacağı okulların belirlenmesi Faaliyet 1.2. Eğitim materyallerinin hazırlanması Faaliyet 1.3. Her ay farklı bir okulda eğitim yapılması Açıklama: Faaliyet 1. için diğerlerini kapsayacak bir ifade bulunur ve üç faaliyet, Faaliyet 1. in alt faaliyetleri olarak girilir. 16 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

17 Örnek 3 Yanlış Faaliyet 1. Katı atık yönetimiyle ilgili araştırma yapılması Faaliyet 1.1. Gerekli envanterin toplanması Faaliyet 1.2. Ara araştırma raporunun tamamlanması Faaliyet 1.3. Araştırma çalışmalarının sürdürülmesi Faaliyet 1.4. Ara araştırma raporunun danışma kurulu tarafından değerlendirilmesi Faaliyet 1.5. Nihai araştırma raporunun hazırlanması Açıklama: Araştırma çalışmalarının sürdürülmesi bir alt faaliyet değildir. Revizyon Faaliyet 1. Katı atık yönetimiyle ilgili araştırma yapılması Faaliyet 1.1. Gerekli envanterin toplanması Faaliyet 1.2. Ara araştırma raporunun tamamlanması Faaliyet 1.3. Ara araştırma raporunun danışma kurulu tarafından değerlendirilmesi Açıklama: Bu alt faaliyet faaliyet planından çıkartılır Bir faaliyetin altında gerekli alt faaliyetleri belirttiğinizden emin olun. Bu alt faaliyetler ayrı bitirme tarihleri olan veya ayrı kurumlar tarafından gerçekleştirilecek faaliyetler olabilir. Faaliyetiniz altında gerekli alt faaliyetleri planlamanız, projeyi uygularken hem işbölümü hem zamanlama bakımından size kolaylık sağlayacaktır. Faaliyetiniz altında gerekli alt faaliyetleri planlamanız, projeyi uygularken hem işbölümü hem zamanlama bakımından size kolaylık sağlayacaktır. Örnek 4 Yanlış Faaliyet 1. Damlama sulama sisteminin kurulması Açıklama: Bu faaliyetin gerçekleşebilmesi için farklı tarihlerde başlayıp bitmesi gereken, dernek veya ortak tarım il müdürlüğü tarafından yüklenilecek alt faaliyetler vardır. Revizyon Faaliyet 1. Damlama sulama sisteminin kurulması Faaliyet 1.1. Çiftçilerle görüşülerek uygun arazilerin seçilmesi Faaliyet 1.2. Sulama sisteminin siparişi ve alımı Faaliyet 1.3. Tarla sahibi çiftçiye sulama sistemi kullanımıyla ilgili eğitim verilmesi Faaliyet 1.4. Sistemin araziye kurulması Faaliyet 1.5. Sulamanın ve sistemin kullanımının düzenli olarak kontrol edilmesi Açıklama: Yukarıda örnek olarak verilen şekilde, alt faaliyetlerle ayrıntılandırılarak, her faaliyetin ilgili kurumu, başlama ve bitiş tarihi belirlenir. Faaliyet planınızda zamanları belirlerken faaliyetlerin birbiriyle olan ilişkisine dikkat edin. Bir faaliyetin tamamlanmasına bağlı olan diğer bir faaliyetin zamanlamasını uygun şekilde planlayın. Faaliyetlerin zamanlamasında dışsal koşulları mutlaka dikkate alın. Örneğin tarımsal dikimle ilgili faaliyetinizin uygun iklim döneminde olmasına, kuş gözlemiyle ilgili faaliyetinizin kuşların göç mevsimine denk gelmesine, ilköğretim okullarındaki faaliyetlerinizin okulların açık olduğu dönemde yer almasına dikkat edin. Faaliyetlerle ilgili kuruluşları belirlerken bu kuruluşu konudan haberdar edin ve bu konuda kuruluşla bir işbirliği protokolü yapın. 14. Mantıksal Çerçeve Matrisi (MÇM) nedir? MÇM, proje teklifinizi hazırlamadan önce oluşturduğunuz ve proje teklifi ekinde de verdiğiniz, projenizin tüm önemli bileşenlerini özetleyen bir tablodur. MÇM niz birbiriyle ilişkili 4 satır ile 4 sütundan oluşur: AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 17

18 İlk sütun projenizin genel ve özel amaçlarını, beklenen sonuçlarını ve bunları gerçekleştirmek için yapmayı planladığınız faaliyetleri, aralarındaki mantıksal ilişkiyle birlikte gösterir. İkinci sütun, genel ve özel amaçların ve beklenen sonuçların gerçekleşmesindeki başarınızı sayısal olarak ifade etmeye yarayan göstergeleri içerir. Üçüncü sütun, her göstergeyi belgelemek için kullanacağınız destekleyici dokümanların listesini verir Son sütun ise projenizin başarısını etkileyecek dışsal faktörlerden oluşur. Tablo 3. Mantıksal Çerçeve Matrisi Bileşenleri Proje Tanımı Göstergeler Doğrulama Araçları Varsayımlar/ Riskler Ana Amaç (veya genel amaç) Proje amacının katkıda bulunacağı üst düzey amaç Proje Amacı (veya özel amaç) Projenin doğrudan hedeflediği yararlar Sonuçlar (veya beklenen çıktılar) Projeyle birlikte elde edilecek hizmet ve ürünler Faaliyetler İstenilen sonuçlara ulaşmak için uygulanacak faaliyetler ANA AMAÇ GÖSTERGELERİ Projenin ana amaca katkıda bulunduğunu nasıl bilebilirim ve gösterebilirim? PROJE AMACI GÖSTERGELERİ Proje amacına ulaşıldığını nasıl bilebilirim ve gösterebilirim? SONUÇ GÖSTERGELERİ Planlanan sonuçların elde edildiğini nasıl bilebilirim ve gösterebilirim? Bilgi kaynakları (kim, nasıl, ne zaman?) Bilgi kaynakları (kim, nasıl, ne zaman?) Bilgi kaynakları (kim, nasıl, ne zaman?) Eğer proje amacına ulaşılırsa, projenin ana amacının gerçekleşmesi için hangi varsayımlar dikkate alınmalıdır? Eğer sonuçlara erişilirse, projenin amacının gerçekleşmesi için hangi varsayımlar dikkate alınmalıdır? Eğer faaliyetler uygulanırsa, sonuçlara ulaşmak için hangi varsayımlar dikkate alınmalıdır? 15. Mantıksal Çerçeve Matrisi ni revize ederken nelere dikkat edilmesi gerekir? Mantıksal Çerçeve Matrisi nin net ve doğru bir şekilde doldurulmuş olması projenizin hem uygulanması hem de raporlanması sırasında size büyük kolaylık sağlayacaktır. MÇM nin net ve doğru bir şekilde doldurulmuş olması projenizin hem uygulanması hem de raporlanması sırasında size büyük kolaylık sağlayacaktır. MÇM yi gözden geçirip revize ederken, Faaliyetler kısmının faaliyet planıyla bire bir uyumlu olduğunu kontrol edin Beklenen çıktılar (veya sonuçlar) kısmına bütün faaliyet çıktılarını yazdığınızdan emin olun; ama faaliyetleri tekrarlamaktan kaçının. Beklenen çıktılar genelde birden çok, ama faaliyetlerden az olur. Bunun nedeni birden çok faaliyetin aynı sonuca hizmet etmesidir. Proje amacınızın ve sonuçlarının projeniz tamamlandığında % 100 elde edilebileceğinden emin olun. Sizin projenizi aşan, sizin projeniz dışında faaliyetler de gerektiren bir sonuç söz konusuysa, ifadeyi revize edin. 18 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

19 Örnek 5 Yanlış Proje amacı: Kızılırmak ın İlgili yönetmelik standartlarına gelecek şekilde temizlenmesi Beklenen çıktılar: Kızılırmak ı kirleten XX yerleşiminin atık su arıtma tesisi yapıldı. Kızılırmak ı kirleten XX yerleşiminin kanalizasyon şebekesi rehabilite edildi. Açıklama: Bir projeyle Kızılırmak ın temizlenmesi beklenemez. Proje amacı, beklenen çıktılar dikkate alınarak, proje sonunda % 100 gerçekleşecek şekilde revize edilebilir. Revizyon Genel amaç: Kızılırmak ın İlgili yönetmelik standartlarına gelecek şekilde temizlenmesine katkıda bulunmak Proje amacı: Kızılırmak ta XX yerleşiminden kaynaklanan kirlenmeyi önlemek için altyapı çalışmalarının yapılması Açıklama: Bu proje tarımsal kirliliğe veya diğer yerleşimlerden kaynaklanan kirliliğe bir çözüm getirmiyor. Bu bakımdan kirliliğin azalmasına katkıda bulunmak projenin genel amacı olabilir. Proje amacı ise, faaliyetlerin yerleşimin atık suyunu uygun şekilde toplayıp bertaraf etmeye odaklandığı dikkate alınarak, yukarıdaki şekilde revize edilebilir. Belirlenmiş doğrulanabilir göstergelerin yeterli sayıda olduğundan ve her bir göstergenin doğru ve net bir şekilde ifade edildiğinden emin olun (ayrıntı için bkz. Soru 16). Her gösterge için bir doğrulama kaynağı belirlediğinizi ve bu kaynakların elde edilebilir olduğunu kontrol edin. 16. Doğrulanabilir göstergelerin revizyonu için ipuçları nelerdir? Göstergeler projenizin başarısının ölçülmesi için en temel araçlardan biridir, çünkü başarınızı herkes tarafından algılanabilecek objektif sayısal verilerle ifade etmenizi sağlar. Ama faaliyetlerin çıktılarını veya proje amacına ulaşılıp ulaşılmadığını sayısal olarak ifade etmek çok kolay bir iş değildir; hem yaratıcılık hem de araştırma gerektirir. Bu yüzden doğrulanabilir göstergeler ve bunlarla ilgili doğrulama kaynakları kısmı, MÇM lerde en çok hataya rastlanan kısımdır. Projenizi uygulamaya geçmeden önce MÇM nizdeki doğrulanabilir göstergeleri ve doğrulama kaynaklarını aşağıdaki ipuçlarını da dikkate alarak gözden geçirmeniz son derece yararlı olacaktır: Her bir beklenen sonuçla ilgili bir göstergenin, tabloda karşısında yer aldığından emin olun. Mantıksal Çerçeve Matrisi ni hazırlarken beklenen sonuçlarınızla ilgili doğrulanabilir göstergelerinizi hazırlarken proje faaliyetlerinizden faydalanabilirsiniz. Faaliyetleriniz, doğrulanabilir göstergelerinizin kaynağını oluşturur faaliyetlerinize bakarak bu göstergeleri belirleyin. Projenizi uygulamaya geçmeden önce Mantıksal Çerçeve Matrisi nizdeki doğrulanabilir göstergeleri ve doğrulama kaynaklarını gözden geçirmeniz son derece yararlı olacaktır. Doğrulanabilir Göstergelerin özellikleri Amaca uygun Ölçülebilir Kabul edilebilir bir maliyette Belirli bir zamana ait AB HİBE PROGRAMLARINDA PROJE YÖNETİMİ 19

20 Örnek 6 Proje bileşeni Beklenen Sonuçlar: İlköğretim okullarında öğrencilerin enerji verimliliği hakkında bilgi artışı sağlandı İlköğretim okullarında öğretmenlerin enerji verimliliği konusunu farklı derslerde gündeme getirmesi sağlandı Faaliyetler: Faaliyet 1: Bilinçli enerji tüketimi ile ilgili broşür hazırlanması ve eğitim verilen ilköğretim okullarında dağıtılması Faaliyet 2: İlköğretim okullarında bilinçli enerji tüketimiyle ilgili eğitimlerin verilmesi Faaliyet 3: Öğretmenlere enerji verimliliği ve bunun öneminin öğrencilere aktarılması konusunda seminer verilmesi Doğrulanabilir göstergeler 5 okulda gerçekleştirilen seminerlerde toplam 250 öğrenci eğitildi 5 pilot okulda yapılan anketlerle öğrencilerde verimli enerji kullanımının önemi ve yolları hakkında % 10 luk bilgi artışı sağlandı 2 defa düzenlenen seminerlerde toplam 50 öğretmen eğitildi. Araç ve kaynaklar: Öğretmenlerin eğitimi için 2 eğitmen Eğitimler için projeksiyon aleti Öğrenci eğitimleri için 10 eğitmen... MÇM de proje özel amacının karşısındaki göstergeleri belirlemek için projeniz beklenen sonuçlarından yararlanabilirsiniz. Beklenen sonuçları gözden geçirin ve bu sonuçları kullanarak projenizin özel amacıyla ilgili göstergeleri hazırlayın. Bu göstergeler daha çok projenin etkisiyle ilgili göstergelerdir. Göstergenizi sayısallaştıramıyorsanız revize edilmesi gerekir. Örnek 7 Proje bileşeni Proje Özel Amacı: İlköğretim okullarında öğrenci ve öğretmenlerde davranış değişikliği yaratılarak enerji verimliliği sağlandı. Beklenen Sonuçlar: İlköğretim okullarında öğrencilerin enerji verimliliği hakkında bilgi artışı sağlandı İlköğretim okullarında öğretmenlerin enerji verimliliği konusunu farklı derslerde gündeme getirmesi sağlandı Doğrulabilir göstergeler Eğitim verilen okulların elektrik faturalarında proje başlangıcından bitişine kadar % 5 oranında düşüş sağlandı. 5 okulda gerçekleştirilen seminerlerde toplam 250 öğrenci eğitildi 5 pilot okulda yapılan anketlerle öğrencilerde verimli enerji kullanımının önemi ve yolları hakkında % 10 luk bilgi artışı sağlandı 2 defa düzenlenen seminerlerde toplam 50 öğretmen eğitildi. Göstergenizin Ne zaman sorusuna cevap verdiğinden emin olun. Göstergenizle ilgili başlangıç ve bitiş tarihleri verilmelidir. Göstergenizi ifade ederken mutlaka, proje başlangıcından sonuna kadar, bir yıl içinde, tarihleri arasında vb. ifadeler kullanmanız ve verilerin hangi zaman dilimine ait olduğunu belirtmeniz gerekir. Aksi takdirde projenizde öngördüğünüz değişimi değerlendirmek mümkün olmaz. Göstergenizin Ne kadar sorusuna cevap verdiğine emin olun Göstergenizle ilgili sayısal bir veri olması zorunludur. Bunun için % 40 artış sağlandı, 500 ml. azaldı, 600 kişi katıldı, 5 toplantı yapıldı vb. şeklinde ifadeler kullanmanız gerekir. Aksi takdirde projenizin objektif olarak değerlendirilmesi mümkün olmaz. Göstergenizde sayılar yerine yeterli miktarda, oldukça, çok, belirli miktarda, büyük katılımlı vb. belirsiz ifadeler kullanmak hatalıdır ve göstergenizin revize edilmesi gerekir. 20 SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İÇİN REHBERLER

AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme

AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme Sivil Toplum Kuruluşları için Rehberler AB Hibe Programlarında Proje Uygulama ve Değerlendirme Proje Yöneticileri için İpuçları Sivil Toplum Kuruluşları için Rehberler AB Hibe Programlarında Proje Uygulama

Detaylı

Proje Geliştirirken Faydalanabileceğiniz Kaynaklar

Proje Geliştirirken Faydalanabileceğiniz Kaynaklar Proje Geliştirirken Faydalanabileceğiniz Kaynaklar Sivil toplum örgütlerinin faaliyetlerini gerçekleştirirken kaynaklarını ve zamanlarını etkin kullanmalarına yardımcı olabilecek, çeşitli hibe programlarına

Detaylı

İlk Bölüm: Proje hazırlarken izlenmesi gereken yöntem ve yaklaşımlar

İlk Bölüm: Proje hazırlarken izlenmesi gereken yöntem ve yaklaşımlar İlk Bölüm: Proje hazırlarken izlenmesi gereken yöntem ve yaklaşımlar İkinci Bölüm: Nitelikli Proje Teklifi hazırlayabilmek için kullanılması gereken belgeler ve dikkat edilmesi gereken hususlar Üçüncü

Detaylı

Proje DöngD. Deniz Gümüşel REC Türkiye. 2007,Ankara

Proje DöngD. Deniz Gümüşel REC Türkiye. 2007,Ankara Proje Yönetiminde Y Temel Kavramlar Proje DöngD ngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve eve Yaklaşı şımı Deniz Gümüşel REC Türkiye 2007,Ankara TEMEL KAVRAMLAR Proje nedir? Proje Yönetimi nedir???? Proje Döngüsü

Detaylı

Proje Geliştirme/Planlama Yard.Doç.Dr.Ayselin YILDIZ Yaşar Üniversitesi, Avrupa Birliği Merkezi

Proje Geliştirme/Planlama Yard.Doç.Dr.Ayselin YILDIZ Yaşar Üniversitesi, Avrupa Birliği Merkezi Proje Geliştirme/Planlama Yard.Doç.Dr.Ayselin YILDIZ Yaşar Üniversitesi, Avrupa Birliği Merkezi Erasmus+ Ana Eylem 2 Stratejik Ortaklıklar Tanıtım Etkinliği SUNUM İÇERİĞİ Fikirden Projeye Proje Yönetimi

Detaylı

Mantıksal Çerçeve Matrisi

Mantıksal Çerçeve Matrisi Deniz Gümüşel Hande Özüt REC Türkiye Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Kullanım Alanları Proje yönetiminin dört aşamasında kullanılabilir: Proje ihtiyacının belirlenmesi Projenin tasarlanması Projenin uygulanması

Detaylı

Avrupa Birliği Proje Uzmanlığı Kampı (Proje Hazırlama, Proje Yönetimi ve Bağımsız Değerlendirici)

Avrupa Birliği Proje Uzmanlığı Kampı (Proje Hazırlama, Proje Yönetimi ve Bağımsız Değerlendirici) Adaylık Döneminde Türkiye ye Sağlanan Mali Yardımlar Nelerdir? Katılım Öncesi AB Mali Yardımı Avrupa Yatırım Bankası Kredileri Topluluk ları (. Çerçeve ı, Hayatboyu Öğrenme ve Gençlik ları, Kültür ı, Rekabetçilik

Detaylı

AB Fonları için PROJE YAZIM KILAVUZU F. ÖNCÜ DANIŞMALIK

AB Fonları için PROJE YAZIM KILAVUZU F. ÖNCÜ DANIŞMALIK AB Fonları için PROJE YAZIM KILAVUZU F. ÖNCÜ DANIŞMALIK ii PROJE YAZIM KILAVUZU iii ÖNCÜ Fon & Proje Danışmanlık AB Fonları için Proje Yazım Kılavuzu Birinci Basım: Mart 2007, İstanbul Derleyen: Fatih

Detaylı

AB Destekleri İçin Kılavuz Dokümanlar

AB Destekleri İçin Kılavuz Dokümanlar AB Destekleri İçin Kılavuz Dokümanlar AB projeleri hazırlarken sivil toplum örgütlerinin baş vurabilecekleri belge, bilgi ve temel dokümanları STÖ'ler için derledik. AB - Türkiye Mali İşbirliği "AB Katılım

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı AB HİBE FONLARINA YÖNELİK PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ KURS PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı AB HİBE FONLARINA YÖNELİK PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ KURS PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı AB HİBE FONLARINA YÖNELİK PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ KURS PROGRAMI ANKARA 2011 KURUMUN ADI : KURUMUN ADRESİ : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI

Detaylı

İÇ KONTROL SİSTEMİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

İÇ KONTROL SİSTEMİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL SİSTEMİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İçerik Kamu İç Kontrol Standartları Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı ve Eylem Planı Rehberi Eylem Planının Genel Yapısı Eylem Planının Hazırlanmasında

Detaylı

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi

Detaylı

belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak Hafta1 Giriş Serkan Gürsoy

belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak Hafta1 Giriş Serkan Gürsoy Hafta Proje; belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak planlanan faaliyetler bütünüdür. Projenin tanımlanması için; amaçları hedefleri işlemleri

Detaylı

Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar

Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar UNIDO EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar Ferda Ulutaş, Emrah Alkaya Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ankara, 20 Mayıs 2009 KAPSAM

Detaylı

PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ nde AB PERSPEKTİFİ. Hülya GÜNAYDIN 14 Ocak 2010

PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ nde AB PERSPEKTİFİ. Hülya GÜNAYDIN 14 Ocak 2010 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ nde AB PERSPEKTİFİ Hülya GÜNAYDIN 14 Ocak 2010 Proje Döngüsü Yönetimi nedir? Mantıksal çerçeve yaklaşımı temeline dayanan, proje ve programların hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde

Detaylı

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PROJE BAŞVURU FORMU

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PROJE BAŞVURU FORMU MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PROJE BAŞVURU FORMU Millî Eğitim Bakanlığı, Atatürk Bulvarı No: 98 Çankaya/ANKARA PROJE ÖZETİ * Başvuru Sahibinin Adı Projenin Adı Projenin Genel Hedefi Projenin Özel Amacı Projenin

Detaylı

PROJE yerde, süre bütçe ile, amaçların faaliyetler

PROJE yerde, süre bütçe ile, amaçların faaliyetler UYGULAMA Belirli bir yerde, belirli süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan amaçların gerçekleştirilmesine yönelik olarak planlanan faaliyetler bütünüdür. DÖNGÜSÜ Proje Fikrini Belirleme:

Detaylı

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation

Detaylı

Strateji Analizi 1/20

Strateji Analizi 1/20 Strateji Analizi Deniz GümüşelG REC TürkiyeT 1/20 Strateji Nedir? Strateji Analizi Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol. Strateji Analizi Nedir? Paydaşların, sorun ve hedeflerin aratırıldığı

Detaylı

Proje İzleme: Neden gerekli?

Proje İzleme: Neden gerekli? Proje İzleme: Neden gerekli? Mantıksal Çerçeve Matrisinde İzleme Göstergeleri Raporlama Araçlar Müdahale Mantığı / Projenin Kapsamı MANTIKSAL ÇERÇEVE Objektif Şekilde Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri

Detaylı

İZLEME DEĞERLENDİRME BİRİMİ SIKÇA SORULAN SORULAR. Başvuru sahibi kimdir? Proje nedir?

İZLEME DEĞERLENDİRME BİRİMİ SIKÇA SORULAN SORULAR. Başvuru sahibi kimdir? Proje nedir? Proje nedir? Mali destekten yararlanmak üzere Ajansa sunulan belli bir amaca odaklanmış, bütçesi ile bütünlük arz eden, belirli, süreli ve düzenli faaliyetler bütününe denir. Başvuru Rehberi nedir? Ajans

Detaylı

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ Sayfa 1/5 Revizyon Takip Tablosu REVİZYON NO TARİH AÇIKLAMA 00 01.03.2012 İlk Yayın 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, YTÜ nde KYS politika ve hedeflerinin belirlenmesi ve üniversite içerisinde yayılımı ilgili

Detaylı

STRATEJĠ GELĠġTĠRME MÜDÜRLÜĞÜ PROSEDÜRÜ

STRATEJĠ GELĠġTĠRME MÜDÜRLÜĞÜ PROSEDÜRÜ Hazırlayan Strateji Geliştirme Müdürü Kontrol Başkanlık Hukuk Danışmanı Onay Belediye Başkanı Yürürlük Tarihi 01.02.2010 Sayfa 1 / 9 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı; Kartal Belediyesi Strateji Geliştirme Müdürlüğü

Detaylı

AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları

AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları Aralık 2004 AB Bölgesel Programları Dairesi Başkanlığı

Detaylı

İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir

İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir Kurumlarımızda kullanılmakta olan önemli yönetim araçlarımız bulunmakta; İç Kontrol, Risk Yönetimi, Stratejik

Detaylı

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ Sayfa 1/6 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ndeki kalite güvence sistemi politika ve hedeflerinin belirlenmesi ve Fakülte içerisinde yayılımıyla ilgili süreçleri

Detaylı

Yerel yönetimler (belediye, il özel idaresi, köy tüzel kişiliği, muhtarlıklar),

Yerel yönetimler (belediye, il özel idaresi, köy tüzel kişiliği, muhtarlıklar), Teşvik Yatırım Teşvikleri AB HİBE DESTEKLERİ 1. Hibe Programı Nedir? AB-Türkiye Mali İşbirliği kapsamında yürütülen bölgesel kalkınma programlarında belirlenen öncelik alanlarında hibe programı uygulamasıyla

Detaylı

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ Sayfa 1/6 Revizyon Takip Tablosu REVİZYON NO TARİH AÇIKLAMA 00 02.07.2018 İlk yayın 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Toros Üniversitesi Meslek Yüksekokulunda Kalite Yönetim Sistemi politika, hedef ve iş akışlarındaki

Detaylı

Hibe Programları ve Hibe Başvurusunun Yapılması

Hibe Programları ve Hibe Başvurusunun Yapılması Hibe Programları ve Hibe Başvurusunun Yapılması İÇERİK I. HİBE PROGRAMI VE PROJELERİN HAZIRLANMASI II. III. IV. BAŞVURU DOSYASININ HAZIRLANMASI VE TESLİM EDİLMESİ BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ SÖZLEŞMENİN

Detaylı

BAKANLIĞIMIZ İÇ KONTROL SİSTEMİ ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

BAKANLIĞIMIZ İÇ KONTROL SİSTEMİ ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI BAKANLIĞIMIZ İÇ KONTROL SİSTEMİ ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI OCAK 2015 Sunum Planı İç Kontrol ün Tanımı ve Amaçları Birimlerin Sorumlulukları İç Kontrol Standartları Bakanlıkta

Detaylı

Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama Merkezi PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ PDY EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRCİ EĞİTİMİ HİZMET TEKLİFİ

Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama Merkezi PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ PDY EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRCİ EĞİTİMİ HİZMET TEKLİFİ Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama Merkezi PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ PDY EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRCİ EĞİTİMİ HİZMET TEKLİFİ 2012, İzmir Bu teklif kurumların talep ve ihtiyaçlarına göre yeniden

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İç Denetim Birimi Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İç Denetim Birimi Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ Sayfa No : 1/7 1.AMAÇ İstanbul Üniversitesinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve

Detaylı

Ankara Kalkınma Ajansı

Ankara Kalkınma Ajansı Ankara Kalkınma Ajansı 03.08.2011 Toplantı İçeriği Proje Döngüsü ve Mantıksal Çerçeve Başvuru Formu Proje Döngüsü Yönetimi Mantıksal Çerçeve ve Uygulaması Proje Tanımı Başvuru Sahibi ve Başvuru Süreci

Detaylı

T.C. ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM BİRİMİ KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI

T.C. ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM BİRİMİ KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI T.C. ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM BİRİMİ KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI ANKARA-2017 İÇİNDEKİLER 1. GENEL HÜKÜMLER... 3 2. İÇ DEĞERLENDİRMELER... 3 2.1. SÜREKLİ İZLEME... 3 2.2.

Detaylı

İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi

İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi kapsamında, İhracatçı Birlikleri üyesi 100 şirkette, inovasyon yönetimi yetkinliğinin sürdürülebilir şekilde arttırılması ve uluslararası

Detaylı

PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ

PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ Genel Amacı Bakanlık personeli ve Bakanlık politikaları doğrultusunda protokol yapılan kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin; fon kaynaklarına erişimi ve proje hazırlama konusunda

Detaylı

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU. Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU. Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman 2 AB MALİ YARDIMLARI Ekonomik ve sosyal gelişmişlik farklılıklarını gidermek 3 AB MALİ YARDIMLARI AB Üyeliğine hazırlanmaları

Detaylı

3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI

3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI 3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L PROJE BAŞLATMA BELGESININ OLUŞTURULMASı Proje başlatma belgesinin oluşturulması, projeyi resmi olarak onaylayan

Detaylı

T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI EĞİTİM YÖNERGESİ

T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI EĞİTİM YÖNERGESİ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI EĞİTİM YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımalar, Hedefler, İlkeler Amaç MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı nda çalışan

Detaylı

PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK DANIŞMANLIĞI

PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK DANIŞMANLIĞI PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK DANIŞMANLIĞI Performans programları, idare bütçelerinin stratejik planlarda belirlenmiş amaç ve hedefler doğrultusunda hazırlanmasına yardımcı olmak üzere hazırlanan temel

Detaylı

Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması. Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması Sayfa 1/22

Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması. Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması Sayfa 1/22 Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması Hibe Başvuru Formlarının Doldurulması Sayfa 1/22 1. Hibe Başvuru Rehberi Başvuru Rehberi tüm bilgileri içerir MFİB Yararlanıcı Kuruluş www.mfib.gov.tr www.deltur.cec.eu.int

Detaylı

ORDU ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler

ORDU ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler ORDU ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler Amaç MADDE 1 Bu yönerge Üniversitenin Stratejik Planı kapsamında; misyon, vizyon ve temel değerlerinin

Detaylı

PROJE UYGULAMA SÜRECİ 2010 YILI MALİ DESTEK PROGRAMLARI SATIN ALMA EĞİTİMİ

PROJE UYGULAMA SÜRECİ 2010 YILI MALİ DESTEK PROGRAMLARI SATIN ALMA EĞİTİMİ PROJE UYGULAMA SÜRECİ 2010 YILI MALİ DESTEK PROGRAMLARI SATIN ALMA EĞİTİMİ 2 İÇERİK SATIN ALMA NEDİR? GENEL ÇERÇEVE SATIN ALMA STRATEJİSİ / PLANI SATIN ALMA SÜREÇLERİNİN İZLENMESİ ÖZEL DURUMLAR 3 Satın

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1. (1) Bu Yönergenin amacı İstanbul Teknik Üniversitesinin eğitim-öğretim ve araştırma

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı; Fırat Üniversitesine bağlı olarak kurulan Proje

Detaylı

PROJE KAYNAKLARI KAYNAK 5: ANKARA KALKINMA AŞANSI DESTEK PROGRAMLARI 1

PROJE KAYNAKLARI KAYNAK 5: ANKARA KALKINMA AŞANSI DESTEK PROGRAMLARI 1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü PROJE KAYNAKLARI KAYNAK 5: ANKARA KALKINMA AŞANSI DESTEK PROGRAMLARI 1 Ankara Kalkınma Ajansı tarafından sağlanan destekler; teknik destek ve

Detaylı

T. C. KAMU İHALE KURUMU

T. C. KAMU İHALE KURUMU T. C. KAMU İHALE KURUMU Elektronik İhale Dairesi KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BT Strateji Yönetimi BT Hizmet Yönetim Politikası Sürüm No: 6.0 Yayın Tarihi: 26.02.2015 444 0 545 2012 Kamu İhale Kurumu Tüm hakları

Detaylı

TRAKYA KALKINMA AJANSI. 2013/2014 Yılı Proje Teklif Çağrısı Proje Başlangıç Toplantısı

TRAKYA KALKINMA AJANSI. 2013/2014 Yılı Proje Teklif Çağrısı Proje Başlangıç Toplantısı TRAKYA KALKINMA AJANSI 2013/2014 Yılı Proje Teklif Çağrısı Proje Başlangıç Toplantısı Gündem Mali Destek Yasal Çerçeve 5449 Sayılı Kanun Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği Destek Yönetim Kılavuzu

Detaylı

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP)

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) 1. Bölgesel Eğitim Merkezi (RTP) Bilindiği üzere; Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Bölgesel Eğitim

Detaylı

ÇANKIRI KARATEKĐN ÜNĐVERSĐTESĐ STRATEJĐ GELĐŞTĐRME KURULUNUN KURULUŞ VE ĐŞLEYĐŞĐ HAKKINDAKĐ YÖNERGE. BĐRĐNCĐ BÖLÜM Genel Hükümler

ÇANKIRI KARATEKĐN ÜNĐVERSĐTESĐ STRATEJĐ GELĐŞTĐRME KURULUNUN KURULUŞ VE ĐŞLEYĐŞĐ HAKKINDAKĐ YÖNERGE. BĐRĐNCĐ BÖLÜM Genel Hükümler ÇANKIRI KARATEKĐN ÜNĐVERSĐTESĐ STRATEJĐ GELĐŞTĐRME KURULUNUN KURULUŞ VE ĐŞLEYĐŞĐ HAKKINDAKĐ YÖNERGE Amaç BĐRĐNCĐ BÖLÜM Genel Hükümler MADDE 1 Bu yönerge, Üniversitenin misyon, vizyon ve temel değerlerinin

Detaylı

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ RİSK YÖNETİM MODELLERİ

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ RİSK YÖNETİM MODELLERİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ RİSK YÖNETİM MODELLERİ HAZIRLAYAN : ŞERİF OLGUN ÖZEN, CGAP KİDDER EĞİTİM KOMİTESİ BAŞKANI ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANI sozen@csgb.gov.tr EĞİTİMİN

Detaylı

Doküman No:ITP 16.1 Revizyon No: 01 Tarih: Sayfa No: 1/5 KALİTE SİSTEM PROSEDÜRLERİ PROJE YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

Doküman No:ITP 16.1 Revizyon No: 01 Tarih: Sayfa No: 1/5 KALİTE SİSTEM PROSEDÜRLERİ PROJE YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Doküman No:ITP 16.1 Revizyon No: 01 Tarih: 09.05.2016 Sayfa No: 1/5 1. AMAÇ Etkin ve verimli bir biçimde proje amacına ve hedeflerine ulaşılması için insanların, finansal ve teknik kaynakların ve zamanın

Detaylı

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ PROSEDÜRÜ Doküman No: Yürürlük Tarihi: Revizyon Tarih/No:

STRATEJİK YÖNETİM VE YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ PROSEDÜRÜ Doküman No: Yürürlük Tarihi: Revizyon Tarih/No: 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Kırklareli Üniversitesi politika ve hedeflerinin belirlenmesi ve üniversite içerisinde yayılımı ilgili süreçleri tanımlamak, İKS nin uygunluğunu gözden geçirmek amacıyla yürütülecek

Detaylı

TRAKYA KALKINMA AJANSI. 2012/2013 Proje Teklif Çağrısı Başarılı Projeler Başlangıç Toplantısı

TRAKYA KALKINMA AJANSI. 2012/2013 Proje Teklif Çağrısı Başarılı Projeler Başlangıç Toplantısı TRAKYA KALKINMA AJANSI 2012/2013 Proje Teklif Çağrısı Başarılı Projeler Başlangıç Toplantısı Mali Destek Yasal Çerçeve Proje Teklif Çağrısı Süreci İzleme ve Değerlendirme Süreci Destek Sözleşmesi Önemli

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ. Nispetiye Cad. Belediye Sitesi A4 Blok No:14A Etiler İstanbul Telefon: / Faks:

AVRUPA BİRLİĞİ. Nispetiye Cad. Belediye Sitesi A4 Blok No:14A Etiler İstanbul Telefon: / Faks: AVRUPA BİRLİĞİ VE KALKINMA AJANSLARI İÇİN UYGULAMALI PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ Avrupa Birliği; Türkiye de her yıl farklı katılım öncesi mali yardım programları kapsamında Türkiye de çeşitli konularda hibe

Detaylı

İkraz No: 8531-TR Proje Adı: Sağlık Sisteminin Güçlendirilmesi ve Desteklenmesi Projesi Proje Süresi: Başvuru Numarası:

İkraz No: 8531-TR Proje Adı: Sağlık Sisteminin Güçlendirilmesi ve Desteklenmesi Projesi Proje Süresi: Başvuru Numarası: T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU SAĞLIK SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ VE DESTEKLENMESİ PROJESİ KAPSAMINDA ALINACAK DANIŞMANLAR İÇİN İSTİHDAM DUYURUSU İLGİ BİLDİRİMİNE DAVET İkraz No: 8531-TR

Detaylı

İnoSuit - İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi

İnoSuit - İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi İnoSuit - İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi Üniversite-sanayi işbirliğine dayanmakta olan İnoSuit - İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi kapsamında, İhracatçı Birlikleri üyesi şirketlerde inovasyon yönetimi

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU Yükseköğretim Kalite Kurulunun Kurulma Nedeni Yükseköğretimde yapısal değişikliği gerçekleştirecek ilk husus Kalite Kuruludur. Yükseköğretim Kurulu girdi ile ilgili

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1- (1) Bu Yönerge, Çukurova Üniversitesi nin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri

Detaylı

Üniversite, araştırma ve özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin. biraraya gelerek, projelerini birbirlerine tanıtmaları ve işbirlikleri

Üniversite, araştırma ve özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin. biraraya gelerek, projelerini birbirlerine tanıtmaları ve işbirlikleri Programın Amacı Üniversite, araştırma ve özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin biraraya gelerek, projelerini birbirlerine tanıtmaları ve işbirlikleri kurmalarına yönelik düzenlenen ulusal veya uluslararası

Detaylı

PRAG. Avrupa Birliğinin Dış Faaliyetlerine İlişkin Sözleşme Usulleri için Uygulama Rehberi. Esin Seitters March 2011

PRAG. Avrupa Birliğinin Dış Faaliyetlerine İlişkin Sözleşme Usulleri için Uygulama Rehberi. Esin Seitters March 2011 PRAG Avrupa Birliğinin Dış Faaliyetlerine İlişkin Sözleşme Usulleri için Uygulama Rehberi Esin Seitters March 2011 Prag Nedir AB ihale prosedürlerini ve kurallarını içeren ana kaynak AB genel bütçesi ve

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU VE KİDR RAPORLAMA SÜRECİ

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU VE KİDR RAPORLAMA SÜRECİ YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU VE KİDR RAPORLAMA SÜRECİ 13.04.2016 ANKARA YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU YÜKSEKÖĞRETİM KURUMU KALİTE KOMİSYONU* MADDE 7 (1) Yükseköğretim

Detaylı

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI DİCLE KALKINMA AJANSI

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI DİCLE KALKINMA AJANSI MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI 2 Planlama Aşaması MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI 1. Mantıksal çerçeve matrisinin oluşturulması 2. Süre ve Faaliyet Planlaması 3. Bütçeleme Mantıksal Çerçeve Matrisi 3 Proje Mantığı

Detaylı

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir? T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli

Detaylı

Bu çalışmada güncel Kalkınma Ajansı desteklerinin derlenmiş listesi bulunmaktadır. Derlenen bilgiler www.doka.org.tr adresinden alıntıdır.

Bu çalışmada güncel Kalkınma Ajansı desteklerinin derlenmiş listesi bulunmaktadır. Derlenen bilgiler www.doka.org.tr adresinden alıntıdır. Bu çalışmada güncel Kalkınma Ajansı desteklerinin derlenmiş listesi bulunmaktadır. Derlenen bilgiler www.doka.org.tr adresinden alıntıdır. Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı İçindekiler Tablosu Genel Bilgiler...

Detaylı

2012 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI

2012 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI NO SORU CEVAP 1 2 3 Dicle Kalkınma Ajansı 2012 Yılı Teknik Destek Programıyla neyi hedeflemektedir? Ajans, Teknik Desteği hangi yollarla sağlar? Ajans ın Teknik Destek Programı kapsamında destek sağlayacağı

Detaylı

Kontrol: Gökhan BİRBİL

Kontrol: Gökhan BİRBİL Doküman Adı: İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ Doküman No.: Revizyon No: 04 Yürürlük Tarihi: 05.01.2012 Hazırlayan: Tekin ALTUĞ Kontrol: Gökhan BİRBİL Onay: H. İrfan AKSOY Sayfa 2 / 7 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, TÜRKAK

Detaylı

T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde(1)- (1)Bu yönergenin amacı,

Detaylı

BİLİŞİM EĞİTİM KÜLTÜR ve ARAŞTIRMA DERNEĞİ

BİLİŞİM EĞİTİM KÜLTÜR ve ARAŞTIRMA DERNEĞİ İç Kontrol Uyum Eylem Planı Danışmanlığı İç kontrol ; Sistemli, sürekli, süreç odaklı, kontrollü iyi yönetimi ifade etmektedir. Buradaki kontrol anladığımız tarzda denetimi ifade eden kontrol değildir.

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ KALİTE KOMİSYONU ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ KALİTE KOMİSYONU ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar SELÇUK ÜNİVERSİTESİ KALİTE KOMİSYONU ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Usul ve Esaslar ın amacı; Üniversitemizde yapılacak kalite güvencesi

Detaylı

PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ (PCM) Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi NİSAN 2015

PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ (PCM) Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi NİSAN 2015 PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ (PCM) Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi NİSAN 2015 PROJE NEDİR? Zaman, Kaynak, Amaç Belirli bir zaman aralığı içinde, mevcut kaynakları kullanarak, önceden tanımlanan hedef

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İç Denetim Birimi Başkanlığı KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İç Denetim Birimi Başkanlığı KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İç Denetim Birimi Başkanlığı KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI Ocak 2013 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam Madde 1 (1) Bu Programın amacı, Bakanlığımızda

Detaylı

10 SORUDA İÇ KONTROL

10 SORUDA İÇ KONTROL T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL 1 Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini

Detaylı

ÇEKAP PROJESİ KAPANIŞ TOPLANTISI DÜZENLENDİ

ÇEKAP PROJESİ KAPANIŞ TOPLANTISI DÜZENLENDİ ÇEKAP PROJESİ KAPANIŞ TOPLANTISI DÜZENLENDİ Türkiye de Çevre Yönetimi için Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi (ÇEKAP) Projesi Ankara da düzenlenen Kapanış Toplantısı ile tamamlandı. Paydaşlar toplantıya

Detaylı

PROGRAM KÜNYESİ PROGRAMIN ADI 2016 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI PROGRAM REFERANS NO TRC2/16/TD

PROGRAM KÜNYESİ PROGRAMIN ADI 2016 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI PROGRAM REFERANS NO TRC2/16/TD 2 3 PROGRAM KÜNYESİ PROGRAMIN ADI 2016 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI PROGRAM REFERANS NO TRC2/16/TD PROGRAMIN AMAÇ VE ÖNCELİKLERİ Ajans tarafından sağlanacak teknik desteğin amacı, bölgedeki yerel aktörlerin

Detaylı

Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak

Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak 12. hafta Mantıksal Çerçeve Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak benimsemiştir. İlk uygulama rehberleri

Detaylı

YÖNETİMİN SORUMLULUĞU PROSEDÜRÜ

YÖNETİMİN SORUMLULUĞU PROSEDÜRÜ 1. AMAÇ Doküman No: P / 5.1 Revizyon No : 0 Sayfa : 1 / 5 Yayın Tarihi: 19.01.2010 Bu prosedürün amacı, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Yönetimi nin Kalite Politikası ve hedeflerini oluşturmak, yönetim sistemini

Detaylı

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. BÖLÜM 1 1.1 PROJE NEDİR? WEB PROJESİ YÖNETİMİ Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. 1.2 PROJELERİN ORTAK UNSURLARI NELERDİR? Başlama

Detaylı

ESKİ HÜKÜMLÜ KENDİ İŞİNİ KURMA PROJESİ BAŞVURU FORMU (2018/1. Dönem)

ESKİ HÜKÜMLÜ KENDİ İŞİNİ KURMA PROJESİ BAŞVURU FORMU (2018/1. Dönem) Hakiki Reklam; Hibe almak için,aradığınız ve ihtiyacınız olan her şey Brüksel Uzmanları Danışmanlık güvencesi ile ; www.isplaniornekleri.com'da Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Çalışma İş Sağlığı ve Güvenliği

Detaylı

DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KALİTE YÖNETİM VE AR-GE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN TEŞKİLAT YAPISI VE ÇALIŞMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK

DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KALİTE YÖNETİM VE AR-GE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN TEŞKİLAT YAPISI VE ÇALIŞMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KALİTE YÖNETİM VE AR-GE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN TEŞKİLAT YAPISI VE ÇALIŞMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar Amaç MADDE 1- (1) Bu

Detaylı

Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler

Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler ECA Bölge Perspektifi Marius Koen TÜRKİYE: Uygulama Destek Çalıştayı 6-10 Şubat 2012 Ankara, Türkiye 2 Kapsam ve Amaçlar

Detaylı

MFİB Tarafından Açılan Üç Yeni Hibe Programının Tanıtımı. 6 Temmuz 2012 2012 yılı 2. ABUDYK Toplantısı Antalya

MFİB Tarafından Açılan Üç Yeni Hibe Programının Tanıtımı. 6 Temmuz 2012 2012 yılı 2. ABUDYK Toplantısı Antalya MFİB Tarafından Açılan Üç Yeni Hibe Programının Tanıtımı 6 Temmuz 2012 2012 yılı 2. ABUDYK Toplantısı Antalya 1 1) Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Yerel ve Ulusal STK ların Kapasitesinin Güçlendirilmesi

Detaylı

ÜRETİCİ BİRİM ONAY BÜYÜK ÇİFTLİK BAŞVURU SÜRECİ 2015-16 SEZONU

ÜRETİCİ BİRİM ONAY BÜYÜK ÇİFTLİK BAŞVURU SÜRECİ 2015-16 SEZONU AMAÇ ÜRETİCİ BİRİM ONAY BÜYÜK ÇİFTLİK BAŞVURU SÜRECİ 2015-16 SEZONU Bu doküman 2015-16 pamuk üretimi sezonunda IPUD ile birlikte çalışarak Türkiye de Better Cotton üretimi gerçekleştirmek isteyen kurumlar

Detaylı

Proje Nedir? Sorun Analizi ve Sorun Ağacı Oluşturma. Hedef Analizi ve Hedef Ağacı Oluşturma. Paydaş Analizi. Strateji Analizi

Proje Nedir? Sorun Analizi ve Sorun Ağacı Oluşturma. Hedef Analizi ve Hedef Ağacı Oluşturma. Paydaş Analizi. Strateji Analizi FİKİRDEN PROJEYE... Proje Nedir? Mevcut Durum Analizi ve Grup Çalışması Sorun Analizi ve Sorun Ağacı Oluşturma Hedef Analizi ve Hedef Ağacı Oluşturma Paydaş Analizi Strateji Analizi Faaliyet ve Zaman Planlaması

Detaylı

TÜBİTAK BİLİM VE TOPLUM DAİRE BAŞKANLIĞI EĞİTİM ARAŞTIRMALARI MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI

TÜBİTAK BİLİM VE TOPLUM DAİRE BAŞKANLIĞI EĞİTİM ARAŞTIRMALARI MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI TÜBİTAK BİLİM VE TOPLUM DAİRE BAŞKANLIĞI EĞİTİM ARAŞTIRMALARI MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu esasların amacı, toplumda

Detaylı

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Madde 1 Bu Yönergenin amacı Bülent Ecevit Üniversitesinin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri

Detaylı

Ders Adı : SOSYAL PROJE GELİŞTİRME Ders No : Teorik : 1 Pratik : 2 Kredi : 2 ECTS : 5. Ders Bilgileri. Ön Koşul Dersleri.

Ders Adı : SOSYAL PROJE GELİŞTİRME Ders No : Teorik : 1 Pratik : 2 Kredi : 2 ECTS : 5. Ders Bilgileri. Ön Koşul Dersleri. Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : SOSYAL PROJE GELİŞTİRME Ders No : 0310420162 Teorik : 1 Pratik : 2 Kredi : 2 ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 10 TEMEL BILGI ALANı (PMI YAKLAŞıMı) Proje Entegrasyon Yönetimi Proje Kapsam Yönetimi Proje Zaman Yönetimi Proje Maliyet Yönetimi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE MAHKEME YÖNETİMİ SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ BİLGİ NOTU

AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE MAHKEME YÖNETİMİ SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ BİLGİ NOTU AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE MAHKEME YÖNETİMİ SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ BİLGİ NOTU TÜRKİYE'DE MAHKEME YÖNETİMİ SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ Geri Plan: Mahkeme Yönetimi Sisteminin

Detaylı

Hedefler, Aktiviteler, Çıktılar

Hedefler, Aktiviteler, Çıktılar Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi

Detaylı

PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU

PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU T. C. DİYARBAKIR-ŞANLIURFA KALKINMA AJANSI PROGRAM YÖNETİMİ BİRİMİ 2009 YILI FAALİYET RAPORU Diyarbakır 2010 GİRİŞ TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) Düzey 2 Bölgesi Kalkınma Ajansı, 25.02.2006 tarih ve 5449

Detaylı

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME (ADEK) ESASLARI

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME (ADEK) ESASLARI ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME (ADEK) ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 Bu Esaslar 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu

Detaylı

KOBİ VE ÇEVRE VE TURİZM ALTYAPISI MALİ DESTEK PROGRAMLARI BAŞLANGIÇ TOPLANTISI

KOBİ VE ÇEVRE VE TURİZM ALTYAPISI MALİ DESTEK PROGRAMLARI BAŞLANGIÇ TOPLANTISI KOBİ VE ÇEVRE VE TURİZM ALTYAPISI MALİ DESTEK PROGRAMLARI BAŞLANGIÇ TOPLANTISI TR82-2011-KOBİ TR82-2011-ÇTA SUNUM İÇERİĞİ Yasal Çerçeve 2011 Yılı Mali Destek Programları Proje Uygulama Dönemi Sözleşme

Detaylı

İÜ İç Denetim Birim Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ

İÜ İç Denetim Birim Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ Sayfa No : 1/6 1.AMAÇ İstanbul Üniversitesinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve

Detaylı

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK / /02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK / /02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK.0.24-150/4005-1205 04/02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları BAŞBAKANLIĞA... BAKANLIĞINA... MÜSTEŞARLIĞINA... BAŞKANLIĞINA...

Detaylı

ERASMUS+ SIK SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI

ERASMUS+ SIK SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI ERASMUS+ SIK SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI 2015 ERASMUS+ OKUL EĞİTİMİ (KA1-Bireylerin Öğrenme Hareketliliği Özelindeki Sorular) SORU VE CEVAPLAR Öğretmenlik mesleğine yeni başlayan kişiler, Türkiye Ulusal

Detaylı

MANTIKSAL ÇERÇEVE. İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi

MANTIKSAL ÇERÇEVE. İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi MANTIKSAL ÇERÇEVE İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, proje planlaması ve yönetimini desteklemek üzere kullanılan bir analitik süreç ve

Detaylı

T.C. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNUM ESASLARI YÖNERGESİ

T.C. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNUM ESASLARI YÖNERGESİ T.C. İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNUM ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK ve TANIMLAR Amaç Madde 1. Bu yönergenin amacı, İstanbul Arel Üniversitesi bünyesindeki Akademik

Detaylı

T.C. AVRUPA MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME UYGULAMA YÖNERGESİ

T.C. AVRUPA MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME UYGULAMA YÖNERGESİ T.C. AVRUPA MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME UYGULAMA YÖNERGESİ BÖLÜM: I MADDE 1- Amaç Bu yönergenin amacı, Avrupa Meslek Yüksekokulu akademik birimlerinin eğitim, öğretim

Detaylı

Bölgesel Eğitim Programı (RTP), eğiticilerin eğitilmesi esasına dayanan özel bir TAIEX programıdır.

Bölgesel Eğitim Programı (RTP), eğiticilerin eğitilmesi esasına dayanan özel bir TAIEX programıdır. 1. Özet TAIEX Bölgesel Eğitim Programı (RTP) Rehberi Ağustos 2014 Versiyonu Bölgesel Eğitim Programı (RTP), eğiticilerin eğitilmesi esasına dayanan özel bir TAIEX programıdır. Bölgesel Eğitim Programı,

Detaylı