Automata (Özdevinim): Sınıftaki hareketli oyuncaklar Öğretmen kılavuzu

Transkript

1 Automata (Özdevinim): Sınıftaki hareketli oyuncaklar Öğretmen kılavuzu 1. Giriş Bu kılavuz, sınıflarında eğitimi destekleyip, geliştirmek amacıyla hareketli oyuncaklar atölye çalışması yapmak isteyen tüm öğretmenler için hazırlanmıştır. Projenin internet sitesinde yayınlanan bu belge iki basamakta hazırlanmıştır. a. Kasım 2012 de başlayan pilot uygulamalardan önce taslağı hazırlanmış: b. Nisan 2013 de pilot uygulamalardan sonra ise son hali verilmiştir. Bu kılavuzda, ilgili atölye çalışması deneyimini farklı ders ve okullarda uygulamayı sağlamak amacıyla size bazı teknik ve yönteme yönelik bilgiler sunulmaktadır. 1.1 Özdevinimli oyuncaklar ile öğrenme Özdeviniml oyuncaklar bir öyküsü olan mekanik yapılardır ve bu yüzden çocuklar tarafından kolaylıkla anlaşılan, çok hoşlanılan ve yine çocuklar tarafından tasarlanan iletişim araçlarıdır. Özdevinimli oluşumlar beceri alanlarını geliştirip onlara katkıda bulunurlar. Özdevinim mekanizmasını anlamak için çocuklar beceri kazanımını gerektiren bir dizi etkinliği izlemek zorundadırlar. Bu etkinlikler: Öykü anlatımı Öykü çözümlemesi Mekanik yapının tasarımı Mekanik yapının yapımı Grup çalışması Page 1

2 2. Sınıf çalışması Baslangıc evresi. Öğrenim hedeflerinin kararlaştırılması Öğretmenin görevi: çocuklar için geliştirilmesi hedeflenen öncelikli beceri alanlarının tespit edilmesi 1. Evre: Öykünün oluşturulması Sınıf içi özdevinim atölye çalışmasının başlangıç noktası bir öyküdür. Bunun için öğretmen şunlardan yararlanabilir: Varolan bir metin (öykü, peri masalı, ninni, şiir, masal) Tüm sınıf için ortak bir metin seçilebileceği gibi çocuklar kendilerinin dilediği bir öyküyü de seçebilirler Çocuklar tarafından oluşturulacak özgün bir metin (bireysel veya grup çalışması ile) Bilinen bir öykünün alınıp bunun çocuklar tarafından uyarlaması veya genişletilmesi yapılarak Öyküyü seçtikten ve veya oluşturduktan sonra çocuklar bu öyküden bir veya birden fazla mizansen seçerler. Çocukların görevi: Metni seçmek veya oluşturmak; mizansen(leri) seçmek Öğretmenin görevi: Öykü üzerinde çalışmak için çocuklara uygun en uygun yöntemi belirlemek; çocuklar için açık ve anlaşılabilir yönergeler hazırlamak 2. Evre: Özdevinim projesini gerçeklestirme Çocuklar anahtar noktaları belirledikten sonra, bu noktaları nasıl canlandıracaklarını ve bunları iki boyutlu ortamdan üç boyutlu ortama nasıl geçireceklerini planlarlar. Çocukların görevi: üç boyutlu ortamın nasıl oluşturulacağını belirleme karakterleri, malzemeleri, renkleri vb. belirleme materyalleri bulma (geri dönüşümlü malzemeler vb.) mizansene vermek istedikleri hareketi belirleme Page 2

3 Öğretmenin görevi: Bu aşamada öğretmenler aşağıdaki olası rolleri üstelenebilirler: Öğretmenler hazırlanan malzemeler ile özdevinimli yapının oluşturulmasına başlayabilir ve çeşitli hareket türlerini sergileyebilirler Öğretmenler amaçlanan hareket çeşidine göre, önce her bir hareketi sergileyen modeli gösterip, çocukları diledikleri hareketi verebilecekleri modeli oluşturmada yönledirebilirler Öğretmenler tamamlanmış bir özdevinimli tasarımı göstererek başlayabilir ve çocuklardan hareket mekanizmasına yönelik savlar oluşturmalarını isteyebilirler (tümdengelimsel öğrenme) 3. Evre: Özdevinimli yapının oluşturulması özdevinimi tasarlama, belirli bir ölçekte sanatsal ögelerin çizimi ve anlaşılması mekanik yapının ve bileşenlerinin tasarımı mekanik yapının, bileşenlerinin ve sanatsal içeriğe sahip üst yapının bir araya getirilmesi özdevinim mekanizmasının hareketinin sınanması ve yapıda olası gerekli değişikliklerin yapılması Seçenekler Öğrenciler her bir öykü için bir özdevinim mekanizması oluşturabilirler Öğrenciler bir veya birden fazla öyküye ait mizansenler için hareketleri sergileyen birden fazla özdevinimli oyuncak yaratabilirler. Öğretmenin görevi: Öğretmenler, özellikle potansiyel tehlike oluşturabilecek sıcak tutkal veya çuvaldız gibi araçlar ile çalışırken öğrencilere devinim mekanizmasını oluşturmada yardımcı olmalıdırlar. Ayrıca, öğrencilere oluşturmak istedikleri hareketi verebilecek mekanizmanın seçiminde de yardımcı olunmalıdır. Çocukların görevi: Mekanizmanın ve karakterlerin oluşturulması Özdevinim tasarımı mizansenin yaratılmasıyla gerçekleştirilebilir. Çocuklar devinim mekanizmasını içeren kutuyu dekore ederek hareketli karakterin arkasındaki uygun mizanseni oluşturabilirler. Bu, özellikle küçük yaştaki çocuklar ve mekanizma oluşturmayı sevmeyen çocuklar için uygun bir görev olarak görülebilir. Page 3

4 4. Evre: Müfredat konularında kullanım Özdevinim üretim süreci ve sonuçta ortaya çıkan ürün, özellikle bir becerinin geliştirilmesine yönelik bütünsel bir etkinlik olarak düşünülebilir. Bunun yanısıra, üretilen özdevinimli mekanizma yabancı dil, edebiyat ve matematik konularının öğrenilmesi ve öğretilmesinde araç olarak da kullanılabilir. 5. Evre: Dönüt alma İlgi ve yapılan etkinlikten zevk alma Eğitsel değer ve yarar Edinilen beceri Aşağıda, değerlendirmenin nasıl yapılandırılabileceğine ilişkin bir örnek yer almaktadır: Atölye çalışmasına başlamadan önce: Öğrenim hedefleri ve öğretmen görüşleri Çocukların beklentileri Bu açılardan değerlendirmeleri sözel olarak gerçekleştirebilirsiniz. Atölye çalışması sonrasında: Etkinlik algılamasına yönelik sormaca (çocuklar için) Bu sormaca çocukların dönütlerini değerlendirmek açısından yaralı olacaktır: eğer etkinlikten hoşlanıyorlarsa ve bu onları güdülüyorsa, etkinliğin hangi aşamasının bunda rol oynadığı belirecektir. Bu değerlendirme etkinliğin yeniden gerçekleştirilmesi konusunda fikir vermesi açısından yararlı olacaktır. Atölye çalışması sırasında: Gözlemlerin bir etkinlik güncesi ile kayıt altına alınması yararlı olabilir. Gunce örneği ekte bulunmaktadır. 3. Malzemeler Dış yapı için: Mekanizmanın içerisine yerleşeceği bir kutu. Kutu tahta, plastik veya kağıttan olabilir. Önemli olan kutunun kolayca açılabilir ve delinebilir olmasıdır. Page 4

5 Şekil 1. Ayakkabı kutusu Mekanizma için: o Köpük veya plastikten elde edilebilecek delikli tekerler. Şekil 2. Tekerlerin kesilebileceği malzeme ve delikli tekerler Ahşap uzun çubuklar (şiş seklinde yuvarlak çubuklar). Mangal yapmada kullanılan ahşap şişler olabilir çünkü çocuklar bunları kolayca kesebilirler. Şekil 3. Çubuklar o Pipetler. En uygun olanları, İçecek kısımdan bükülebilenler olacaktır. Page 5

6 Şekil 4. Pipetler o Mantar ve plastik şişe kapakları. Şekil 5. Plastik kapaklar (yukarıda) ve mantarlar (aşağıda) Kukla karakterler için: Öykü anlatım bölümünü gerçekleştirmek için çeşitli malzemeler kullanılabilir: renkli plastik levhalar, mukavva, plastic malzeme, ahşap çubuklar, pipetler, renkli kurdelalar, kumaşlar, krepon kağıdı, renkli kağıtlar, gazeteler, geri dönüşüm ürünleri ve doğal malzemeler ve öğretmen ve öğrencilerin aklına gelebilecek bütün malzemeler. Aletler: Sıcak tutkal, çuvaldız, makas, kargaburnu pense, bıçak vb. (risk oluşturması nedeniyle bu malzemeler doğrudan çocuklar tarafından kullanılmamalıdır). Page 6

7 Çok çeşitli malzeme kullanılabileceğinden, öğretmenler öğrencilerden işe yarayabilecek nesneleri arayıp bulmaları için teşvik ederek bu atölye çalışması sürecine diğer bir boyut da katabilirler. 3.1 Çok basit bir özdevinim mekanizması nasıl oluşturulabilir? 1. Bağlantıdaki videoyu izleyiniz ve mekanizmanın nasıl çalıştığını gözlemleyiniz. - AvSs&list=PL97CC7CB303710A7B&index=19&feature=plpp_video 2. Bir kutu alınız (gereksiniminiz olan bir ayakkabı kutusudur). Kutunun üst kısmına gerek duymayacaksınız. 3. Gerek duyacağınız malzemeler: - Mekanizma için uzun ahşap çubuklar - İçerisinden çubukları geçireceğiniz pipetler - Şişe kapakları ve mantarlar - Tekerleri kesmek için veya kuklada kullanmak için yumuşak köpük malzeme Page 7

8 4. Gereksinim duyacağınız aletler (sıcak tutkal ve çuvaldız öğretmen denetiminde kullanılmalıdır) - Makas - Yapıştırıcı - İşaret kalemleri - Çuvaldız 5. Kutuyu açınız, iki uzun çubuk ve iki tekerlek kullanarak kutunun içerisine mekanizmayı yapınız (tekerlekleri şişe kapaklarından ve köpüklerden keserek yapabilirsiniz): Page 8

9 6. Dikey konumda yerleşecek çubuk bir pipetten geçirilip, tutkalla kutunun üst kısmına sabitlenmelidir. 7. Figürleri kağıt veya plastık kullanarak yapınız. 8. Dikey konumda olacak çubuğa bu figürü yerleştiriniz. Page 9

10 9. Yatay konumdaki çubuğun ucuna bir çevirme kolu yerleştiriniz. Bunu bir şişe kapağı ile yapabilirsiniz. 10. Herşey tamam! Şimdi kolu çevirip özdevinimli oyuncağınızın hareketini izleyin! 4. Çocuklar için Çocukların kendilerini ifade etmelerini sağlayınız Tüm çocuklara düşüncelerini, rahatsızlıklarını, fikirlerini, planlarını, sorularını vb. yazmaları için bir etkinlik güncesi defteri sağlayınız. Süreç hakkında farkındalık oluşturmalarını sağlayınız Proje sürecine ilişkin iletişim resimler, basit ve görsel işaret temelli göndergelerle sağlanabilir. Page 10

11 Olası işleyiş sürecini resimlerle gösteren bir poster. öğretmen tarafından çizilebilecek bir poster olabilir. Bilgiyi içeren ve Projeyi çocuklara açıklamak için hazırlanmış bir videoya aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilir: Şekil 6. Çocuklar için poster Page 11