TEFER KAPSAMINDA KURULAN OTOMATİK METEOROLOJİ GÖZLEM İSTASYONLARI KULLANICI EĞİTİM KİTABI

Transkript

1 T.C. DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEFER KAPSAMINDA KURULAN OTOMATİK METEOROLOJİ GÖZLEM İSTASYONLARI KULLANICI EĞİTİM KİTABI MÜSLÜM YİĞİT SALİH ÇAKIL ELEKTRONİK GÖZLEM SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ NİSAN 2010 TEKNİK ELEMAN BASIMI -i-

2 Kitap Adı: Tefer Kapsamında Kurulan Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonları Kullanıcı Teknik Eğitim Kitabı Basım Türü : Teknik Eleman Basımı Uygulama Numarası : 3.1 Hazırlayanlar : Müslüm YİĞİT Salih ÇAKIL Hazırlanma Tarihi : Nisan 2010 Basım Yeri : Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Matbaası -ii-

3 ÖNSÖZ Bu kitabın hazırlanmasındaki amacımız mevcut fakat dağınık olan bilgileri bir araya toplamak, kullanılan elemanlar, malzemeler, programlar hakkında daha detaylı teknik bilgiler hazırlamak ve bunlardan en önemlisi kullanılan yabancı dildeki kelimelerin Türkçe karşılıklarının yaygınlaşmasını sağlamaktır. Otomatik Meteoroloji İstasyonlarının eğitimi, farklı kullanıcılar için farklı ders konuları ile eğitim verilmektedir. Bu nedenle kitaplarının da farklı olması gerektiği düşünülmüştür. Bu ihtiyaca karşılık birinci kitap hazırlanarak kullanıcılara sunulmuştur. 1.KİTAP ; Otomatik Meteoroloji İstasyonlarında çalışan, veya bunları kullanan ( Marina, Tigem ve Tarım işletmeleri ile Helikopter Havaalanları ) personeller için hazırlanan Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu (RASATMATİK) 1. Kademe Tamir, Bakım Kullanıcı Kitabı. 2.KİTAP; İstasyon Müdürlüklerinde veya Bölge Müdürlüklerinde Otomatik Meteoroloji İstasyonları tamir ve bakımlarını yapan Teknik Personel için hazırlanan Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu (RASATMATİK) 2.Kademe Tamir, Bakım ve Teknik Personel Yardımcı Kitabı. 3.KİTAP Genel Müdürlük de Elektronik Gözlem Sistemlerinde çalışan Teknik Personele yardımcı olmak için hazırlanan Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu ( RASATMATİK) 3. Kademe Teknik Kitabı. Otomatik Meteorolojik Gözlem Sistemleri ile ilgili yapılan hizmet içi eğitimlerimizdeki amacımız, otomatik Meteoroloji Gözlem istasyonları ile ilgili kişilerin aynı dili kullanmaları, birbirlerini anlamaları, arızaların doğru tespit edilmesi, arızaların karşı tarafa doğru anlatılması ve mümkünse arızanın yerinde giderilmesidir. Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen Elektronik Gözlem Sistemleri çalışanlarına ve teknik desteğini esirgemeyen sayın Ekrem GÜLSOY a teşekkür ederiz. Müslüm YİĞİT Salih ÇAKIL -iii-

4 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Müslüm YİĞİT Doğum Yeri : Akkaya - Sivas Doğum Tarihi : Medeni Hali : Evli Lise Lisans Yabancı Dil : Meteoroloji Teknik lisesi : Gazi Üniversitesi Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü : İngilizce İş Tecrübesi Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Hava Tahminleri Dairesi Başkanlığı Analiz Bürosu İdari Mali İşler Dairesi Başkanlığı Tesis Bakım Onarım Şube Müdürlüğü Motor Atölyesi İdari Mali İşler Dairesi Başkanlığı Elektronik Gözlem Sistemleri Şube Müdürlüğü Otomatik İstasyon Atölyesi -iv-

5 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Salih ÇAKIL Doğum Yeri : Ankara Doğum Tarihi : Medeni Hali : Evli Lise : A.Paşa Endüstri Meslek Lisesi Lisans : Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik Öğretmenliği Bölümü Yabancı Dil : İngilizce İş Tecrübesi Ankara Elektronik San.Tic. Ltd. Şti. Kurucu Ortak Milli Eğitim Bakanlığı Balgat Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Elektronik Öğretmeni Yd Sb. Öğretmen Kars Çıraklık Eğitim Merkezi Md. Elektronik Öğretmeni Zonguldak Karaelmes Üniversitesi Alaplı Meslek Yüksek okulu Endüstriyel Elektronik Bölümü Öğretim Görevlisi Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Anadolu Meteoroloji Meslek Lisesi Elektronik Öğretmeni İdari Mali İşler Dairesi Başkanlığı Elektronik Gözlem Sistemleri Şube Müdürlüğü Otomatik İstasyon Atölyesi -v-

6 İÇİNDEKİLER Önsöz iii ÖZGEÇMİŞ... iv İÇİNDEKİLER..... vi BÖLÜM 1 : GENEL TANIM Tefer Projesinin Tanıtımı Tefer Projesi Kapsamında Kurulan İstasyonlar Kurulan İstasyonların Harita Üzerindeki Yerleri Kurulan İstasyonların Listeleri Grup İstasyonların Listesi Grup İstasyonların Listesi Grup İstasyonların Listesi Grup İstasyonların Listesi Grupların Özellikleri ve Bulunan Sensörlerin Listesi Otomatik Meteoroloji İstasyonunun Genel Tanıtımı Rasat Parkı Ölçüleri Rasat Parkının Genel Görüntüsü Kurulu İstasyonlardan Örnek Görüntüler Kurulan İstasyonların Yerleşim Planı Grup İstasyonların Yerleşim Planları Grup İstasyonların Yerleşim Planları Grup İstasyonların Yerleşim Planları Yeni Kurulacak İstasyonlarda Yapılması Gerekenler Yeni Kurulacak İstasyonun Yerinin Tespiti Meteorolojik Veri Açısından Yer Tespiti Elektrik Bağlantısı Açısından Yer Tespiti Yeni Kurulacak İstasyonların Planları Kurulacak 1.Grup İstasyonun Yerleşim Planı Kurulacak 2.Grup İstasyonun Yerleşim Planı Kurulacak 3.Grup İstasyonun Yerleşim Planı Rüzgâr Direği Betonu Ölçüleri Yağmur Sensörü Beton Ölçüleri Yeri Değiştirilen İstasyonların Listesi 20 -vi-

7 BÖLÜM 2 : OTOMATİK İSTASYONDA BULUNAN MALZEMELER 2.1 Meteoroloji Ofisinde Bulunan Malzemeler Kesintisiz Güç Kaynağı Receiver (Alıcı) Data Hattı Kutusu Enerji Hattı Kutusu Rasat Parkında Bulunan Malzemeler Sensörler Rüzgâr Hız Sensörü Rüzgâr Hız Sensörünün Özellikleri Rüzgâr Hız Sensörünün Bağlantı Şekli Rüzgâr Yön Sensörü Rüzgâr Yön Sensörünün Özellikleri Rüzgâr Yön Sensörünün Bağlantı Şekli Sıcaklık ve Nem sensörü Sıcaklık ve Nem Sensörünün Özellikleri Datalogger a Bağlantı Şekli Basınç Sensörü Basınç Sensörünün Özellikleri Datalogger a Bağlantı Şekli Toprak Sıcaklıkları Sensörü Toprak Sıcaklık Sensörlerinin özellikleri Datalogger a Bağlantı Şekli Toprak Nemi Sensörü Toprak Nem Sensörönün Özellikleri Datalogger a Bağlantı Şekli Yağış Sensörü Yağış Sensörünün Özellikleri Datalogger a bağlantı Şekli Küresel Güneşlenme Sensörü Küresel Güneşlenme Sensörünün Özellikleri Datalogger a Bağlantı Şekli Direkt Güneşlenme Sensörü Direkt Güneşlenme Sensörü Özellikleri..51 -vii-

8 Datalogger a Bağlantı Şekli Açık Siper Sıcaklık ve Nem Sensörleri Bir Metre Açık Siper Sıc. ve Nem Sensörü m Açık Siper Sıc. Nem Sensörü Öz Datalogger a Bağlantı Şekli İki Metre Açık Siper Sıc. ve Nem Sensörü m Açık Siper Sıc.Nem Sensörü Öz Datalogger a Bağlantı Şekli Datalogger Kutusu Datalogger Kutusunun İçindeki Malzemeler Datalogger Datalogger ın Özellikleri Datalogger ın Bağlantı Şekli PSTN Line Modem Özellikleri Surge Protektör Kartları ve Özellikleri Datalogger Kutusunun Aydınlatma Lambası Enerji Kutusu Enerji Kutusunda Bulunan Malzemeler Batarya Hat Koruyucu Hat Koruyucu Kartının Özellikleri Transformatörün Transformatörün Özellikleri Şarj Regülatörü Şarj Regülatörü Özellikleri Konvertör ve Adaptörü Konvertörün Özellikleri Enerji Kutusunda Kullanılan Diğer Malzemeler Yıldırım Yakalama Ucunun Özellikleri.. 71 BÖLÜM 3)- OTOMATİK İSTASYONDA KULLANILAN YAZILIMLAR 3.1 Loggernet programı Loggernet programının çalıştırılması Loggernet programının Setup ayarı Loggernet programının Datalogger a bağlanması 75 -viii-

9 Datalogger a program gönderme Dataloggerdan program çekme Datalogger Saatini ayarlama Dataloggerdan anyık verileri görme Dataloggerdan eski verileri çekme Eski verileri inceleme PC 208 Programının Kullanılması PC 208 Programının Amacı ve Çalıştırılması PC 208 Programı Yardımıyla Datalogger a Bağlanma PC 208 Programının Setup Ayarlarının Yapılması Datalogger a Program Gönderme Datalogger dan Program Çekme Datalogger Saatini Set (Ayarlamak) Etmek Datalogger daki Anlık Verileri Görme Datalogger dan Eski Verileri Çekme Datalogger dan Eski Verileri İnceleme ve Görüntüleme EDLOG Programının İncelenmesi Datalogger Yazılımı 95 BÖLÜM 4)- OTOMATİK İSTASYONUN BAKIMI 4.1 Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonunun Bakım Çizelgesi Meteoroloji Ofisindeki Cihazların Bakımı Kesintisiz Güç Kaynağının Bakımı UPS in 1. Kademe Kullanıcı Bakımının yapılması UPS in 2. Kademe Teknik Bakımı UPS in 3. Kademe Teknik Bakımı Rasat parkındaki Cihazların Bakımı Rasat Parkının Fiziksel Muayene ve Bakımının Yapılması Rasat Parkının 1. Kademe Bakımının Yapılması Rasat Parkının 2. Kademe Bakımının Yapılması Rasat Parkının 3. Kademe Bakımının Yapılması Yağış Ölçerin Muayene ve Bakımının Yapılması Yağış Ölçerin 1. Kademe Mu. ve Bak Yağış ölçerin Temizliğinin Yapılması Yağış Ölçerin 2. Kademe Muayene ve Bak. Yap ix-

10 Yağış Ölçerin 3. Kademe Muayene ve Bak. Yap Yağış Sensörü Doğruluk Testinin Yapılması Hava Sıcaklık ve Nem Algılayıcısı Bakımının Yapılması Hava S.ve Nem Al. Kademe Mu.ve Bk Hava Sıc. Ve Nem Al. 2. Kademe Mu. ve Bak.Yap Hava Sıc. Ve nem Al. Filtresini Temizlemek Açık Siper 1m ve 2m Hava Sıc.ve Nem Al. Bak. Yapılması Algılayıcının 1. Kademe Muayene ve Bak.Yap Algılayıcının 2. Kademe Muayene ve Bak.Yap Algılayıcının Filtresini Temizlemek Algılayıcının 3. Kademe Muayene ve Bak.Yap Rüzgar Hız Algılayıcısının Muayene ve Bak. Yapılması Rüzgar Hız Al. 1. Kademe Muayene ve Bak. Yap Rüzgar Hız Al. 2. Kademe Muayene ve Bak. Yap Rüzgar Yön Algılayıcısının Muayene ve Bak. Yap Rüzgar Yön Al. 1. Kademe Muayene ve Bak. Yap Rüzgar Yön Al. 2. Kademe Muayene ve Bak. Yap Toprak Sıcaklık Al. Muayene ve Bakımının Yapılması Toprak Sıcaklık Al. 1. Kademe Mu. ve Bak.Yap Toprak Sıcaklık Al. 2. Kademe Mu. ve Bak.Yap Toprak Sıcaklık Al. 3. Kademe Mu. ve Bak.Yap Toprak Nem Al. Muayene ve Bakımının Yapılması Toprak Nem Al. 1. Kademe Muayene ve Bak.Yap Toprak Nem Al. 2. Kademe Muayene ve Bak.Yap Toprak Nem Al. 3. Kademe Muayene ve Bak.Yap Küresel Güneşlenme Al. Muayene ve Bakımının Yapılması Küresel Gün. Al. 1. Kad. Muayene ve Bak.Yap Küresel Gün. Al. 2. Kad. Muayene ve Bak.Yap Küresel Gün. Al. 2. Kad. Bakımı.Yap Küresel Gün. Al. 3. Kad. Muayene ve Bak.Yap Küresel Gün. Al. 3. Kad. Bakımı.Yap Direkt Güneşlenme Al. Muayene ve Bakımının Yapılması Direkt Gün. Al. 1. Kad. Muayene ve Bak.Yap Direkt Gün. Al. 2. Kad. Muayene ve Bak.Yap x-

11 Kaba ayarının Yapılması İnce Ayarın yapılması BÖLÜM 5) KULLANILAN MALZEMELERİN SÖKÜLÜP TAKILMASI 5.1 Meteoroloji Ofisinde bulunan Malzemelerin Sökülüp Takılması Bilgisayar Kasasının Sökülüp Takılması Kesintisiz Güç Kaynağının Sökülüp Takılması Meteoroloji ofisindeki Konvertörün Sökülüp Takılması Ofisdeki Konvertörün Sökülmesi ve takılması Konvertörün Hiperterminal ile kontrolü Rasat Parkındaki Malzemelerin Sökülüp Takılması Rasat Farkındaki Konvertörün Sökülüp Takılması Metrelik Rüzgar Direğinin Yatırılıp Kaldırılması Direğin Yatırılması Direğin Kaldırılması Rüzgar Yön Sensörü nün Sökülüp Takılması Yön Sensörü nün Sökülmesi Yön Sensörü nün Takılması Rüzgar Hız Sensörü nün Sökülüp Takılması Hız Sensörü nün Sökülmesi Hız Sensörü nün Takılması Sıcaklık ve Nem Sensörü nün Sökülüp Takılması Sıcaklık ve Nem Sensörü nün Sökülmesi Sıcaklık ve Nem Sensörü nün Yerine Takılması Yağış Sensörü nün Sökülüp Takılması Yağış Sensörü nün Sökülmesi Yağış Sensörü nün Takılması Yağış Sensörü RIMC=-8400 değiştirilmesi M ve 2M Açık siper Sıcaklık ve Nem Sensörlerinin değişimi Sensörün sökülmesi Sensörün Takılması Toprak Sıcaklıklarının Sökülüp Takılması Toprak Sıcaklıklarının Sökülmesi Toprak Sıcaklıklarının Takılması Toprak Nem Sensörü nün Sökülüp Takılması xi-

12 Toprak Nem Sensörü nün Sökülmesi Toprak Nem Sensörü nün Takılması Küresel Radyasyon Sensörü nün Sökülüp Takılması Küresel Radyasyon Sensörü nün Sökülmesi Küresel Radyasyon Sensörü nün Takılması Direkt Radyasyon (Tarker) Sensörü nün Sökülüp Takılması Direkt Güneşlenme Sensörü nün Sökülmesi Direkt Güneşlenme Sensörü nün Takılması Basınç Sensörünün Sökülüp Takılması Basınç Sensörünün Sökülmesi Basınç Sensörünün Takılması 148 BÖLÜM 6)- YENİLENEN HABERLEŞME SİSTEMLERİ 6.1 Haberleşme Sistemlerinin Değiştirilmesinin Amacı GSM Mobil İletişim İçin Küresel Sistem GSM Sistemlerinin Gelişimi GPRS Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmeti GPS Küresel Yer Belirleme Sistemi TCP-IP ile Haberleşen İstasyonlar Vsat Haberleşen Sistemler Vsat İle Haberleşen Sistemlerin Listesi Vsat ile Haberleşen Sistemlerin Şeması GSM ile Haberleşen Sistemler GPRS Protokolüyle Haberleşen Sistemlerin Listesi GPRS Teknolojisi ile Haberleşen Sistemlerin Şeması DSL ile Haberleşen Sistemlerin Şeması LAN ile Haberleşen Sistemlerin Şeması Haberleşme Kutusunda Bulunan Malzemeler Haberleşme Kutusunun Genel Görüntüsü Owasys Telemetri Cihazı Sistemin Bağlantı Kablosu Besleme Ünitesi Enerji Hattı Koruyucusu Akü Termostat ve Isıtıcı xii-

13 Data Hattı Koruyucusu Sigorta ve Priz Anten AWOS Bilgi Sunumu Yazılımının Kullanılması Kullanıcı Giriş Ekranı Kullanıcı Şifreleri Awos Bilgi Sunumu Ana Ekran Görüntüsü İstasyon Seçimi Period Seçimi Format Seçimi Tarih Aralığı Sensör Bilgilerinin Seçimi Geçmiş Değerleri Görüntüle Anlık Değerleri Görüntüle Arızaların Tespiti ve Giderilmesi GPRS Bağlantısının Bulunmaması Anlık Verilerin Gösterilememesi Bilgilerin GPRS Sistemine Gelmemesi Durumu. 190 BÖLÜM 7)- ARIZA ARAMA VE ARIZANIN GİDERİLMESİ 7.1 Arıza Takip Formu Arıza Takip Formunun Doldurulması Bilgisayar Ekranındaki anlık Bilgilerin hepsi Eksik Bilgisayar ile Rasat parkında veri işlemcisine Bağlanılmıyor Ekranda Rüzgar hız bilgisi görünmüyor Ekranda Sadece rüzgar yön bilgisi eksik Bilgisayar Ekranında sadece sıcaklık bilgisi eksik Bilgisayar Ekranında sadece nem bilgisi eksik Bilgisayar Ekranında hava sıcaklık ve Nem Bilgisi Görülmemekte Yağış bilgisi Ekranda yok yada çok farklı ölçüyor 203 -xiii-

14 METEOROLOJİK TERİMLERİN TÜRKÇE KARŞILIKLARI Awos : RASATMATİK ( Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu ) Tracker :Günebakan (Güneş izleyicisi ) Sensör : Algılayıcı ( Ölçer)= Fiziksel büyüklükleri Elektriksel büyüklüklere çeviren eleman, Datalogger :Veri işlemcisi Memory :Hafıza (bellek) Konvertör : Çevirici Higrograf :Nem Miktarını Ölçüp Kaydeder.( Yazıcılı Mekanik nem ölçer ) Anemometre : Rüzgar Hız ve Yön Ölçer, Plüviyometre : Yağış ölçer, Plüviyograf : Yağış Ölçerek Kaydeder, (Yazıcılı, Mekanik yağış ölçer ) Totalizatör : Toplam Yağış Miktarını ölçer, Evaporimetre: Buharlaşma Ölçer, Aktinometre : Direk Güneşlenme Ölçer,( Kağıt üzerine yakma yöntemi ile süresini ölçer) Piranometre : Küresel Güneşlenme Ölçer, Helyograf : Güneşlenme Süresi Ölçer, Silyograf : Bulut Taban Yüksekliği Ölçer Pirheliometre : Direkt güneşlenmeyi elektronik olarak ölçer.( İzleyici ile birlikte) -xiv-

15 -xv-

16 BÖLÜM 1: GENEL TANIM 1.1 Tefer Projesinin Tanıtımı TEFER kelime olarak Turkey Emergency Flood and Earthquake Recovery Project (Türkiye Sel ve Deprem Acil Yardım Projesi) kelimelerinin baş harflerinden türetilmiştir. 21 Mayıs 1998 te Batı Karadeniz Bölgemizde meydana gelen şiddetli yağışlar sonucu oluşan sel ve taşkınlar, büyük mal ve can kaybına sebep olmuştur. Bu afet karşısında Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IRBD-Dünya Bankası) kredisi ile sel felaketi esnasında ağır hasar gören veya çöken konutların yeniden inşası ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi ile bu tip afetlerin zararlarının azaltılmasına yönelik hızlı bir program belirlemiş ve bunu uygulamaya koymuştur. Daha sonra bu programa, 27 Haziran 1998 de Adana da meydana gelen deprem zararlarının giderilmesi ile ilgili uygulamalar da dahil edilmiş ve proje, Türkiye Sel ve Deprem Acil Yardım Projesi olarak yürürlüğe girmiştir. Kısa adı TEFER olan (Turkey Emergency Flood and Earthquake Recovery Project) ve 11 Eylül 1998 tarihinde imzalanıp, 27 Eylül 1998 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren bu projede pek çok kamu kurum ve kuruluşu uygulayıcı olarak yer almakta ve her kurumun kendi görev alanı ile ilgili yatırım ve hizmetleri bu projede yer almaktadır. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile birlikte (DMİ), Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM), Afet İşleri Genel Müdürlüğü (AİGM), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE) Belediyeler Bu proje kapsamında D. Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Samsun Alanya hattının batısına 206 adet Otomatik Meteorolojik Gözlem İstasyonu (AWOS), 3 adet Meteorolojik Hava Radarı kurulması, buralardan alınacak verilerin uydu haberleşmesi (VSAT) yoluyla Genel Müdürlüğe ulaştırılmasının sağlanması, bu verilerin işlenmesi amaçlı yüksek performanslı bilgisayar sistemleri satın alınması ve işletilmesi görevlerini üslenmiştir. -1-

17 1.2. Tefer Projesi Kapsamında Kurulan İstasyonlar Proje kapsamında Kurulan İstasyonların Harita Üzerinde Gösterilmesi Şekil 1.1 Kurulan otomatik İstasyonların Harita üzerinde yerleri ve grupları -2-

18 KURULAN İSTASYONLARIN LİSTESİ GRUP KURULAN OTOMATİK İSTASYONLARIN LİSTESİ 1 AFYON BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 2 ANTALYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 3 ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 4 AYDIN İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 5 BALIKESİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 6 BORNOVA / İZMİR 7 BOLU İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 8 BURSA İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 9 ÇANAKKALE İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 10 EDİRNE İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 11 ESKİŞEHİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 12 ISPARTA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 13 İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 14 KASTAMONU İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 15 MANİSA İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 16 MUĞLA İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 17 SİNOP İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 18 TEKİRDAĞ İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 19 UŞAK İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 20 ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Tablo 1.1 Birinci Grup Otomatik İstasyonların Listesi GRUP KURULAN OTOMATİK İSTASYONLARIN LİSTESİ Sıra No İSTASYON ADI BAĞLI BULUNDUĞU BÖLGE BULUNDUĞU İL İSTASYON BULUNDUĞU YERİN DURUMU 1 ACIPAYAM AFYON Denizli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 2 AKÇAKOCA ZONGULDAK Düzce İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 3 AKHİSAR İZMİR Manisa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 4 ALANYA ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 5 ALAŞEHİR İZMİR Manisa MES. YÜK. OKULU 6 ALİAĞA İZMİR İzmir BELEDİYE 7 AMASRA ZONGULDAK Bartın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 8 AYVALIK BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 9 BAFRA SAMSUN Samsun İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 10 BALA ANKARA Ankara T.M.O 11 BANDIRMA BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 12 BARTIN ZONGULDAK Bartın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 13 BAYAT AFYON Afyon BELEDİYE 14 BERGAMA İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 15 BEYPAZARI ANKARA Ankara İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 16 BİLECİK ESKİŞEHİR Bilecik İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ -3-

19 17 BODRUM ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 18 BOLVADİN AFYON Afyon İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 19 BOYABAT SAMSUN Sinop DEV. HASTANESİ 20 BOZCAADA BALIKESİR Çanakkale İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 21 BOZKURT ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 22 BOZÜYÜK ESKİŞEHİR Bilecik İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 23 BUCAK ISPARTA Burdur END. MES. LİS 24 BURDUR ISPARTA Burdur İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 25 BURHANİYE BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 26 CİDE ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 27 CİHANBEYLİ KONYA Konya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 28 ÇANKIRI ANKARA Çankırı İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 29 ÇARDAK AFYON Denizli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 30 ÇAYCUMA ZONGULDAK Zonguldak İLÇE SPOR. MÜD. 31 ÇERKEŞ ANKARA Çankırı İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 32 ÇERKEZKÖY İSTANBUL Tekirdağ KAYMAKAMLIK 33 ÇEŞME İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 34 ÇINARCIK İSTANBUL Yalova İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 35 ÇİÇEKDAĞI KIRŞEHİR Kırşehir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 36 ÇİFTELER ESKİŞEHİR Eskişehir BELEDİYE 37 ÇİVRİL AFYON Denizli TARIM İLÇE MÜD 38 ÇORLU İSTANBUL Tekirdağ İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 39 ÇORUM SAMSUN Çorum İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 40 DATÇA ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 41 DEMİRCİ İZMİR Manisa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 42 DENİZLİ AFYON Denizli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 43 DEVREK ZONGULDAK Zonguldak BELEDİYE 44 DEVREKÂNİ ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 45 DİKİLİ İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 46 DİNAR AFYON Afyon İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 47 DURSUNBEY BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 48 DÜZCE ZONGULDAK Düzce İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 49 EDREMİT BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 50 EĞİRDİR ISPARTA Isparta İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 51 ELMADAĞ ANKARA Ankara KAYMAKAMLIK 52 ELMADAĞ RADAR ANKARA Ankara RADAR SAHASI 53 ELMALI ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 54 EMET ESKİŞEHİR Kütahya ORMAN. İŞL. MÜD. 55 EMİRDAĞ AFYON Afyon İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 56 EREĞLİ ZONGULDAK Zonguldak İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 57 EŞME AFYON Uşak BELEDİYE 58 FETHİYE ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 59 FİNİKE ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 60 FLORYA İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 61 FOÇA İZMİR İzmir BELEDİYE 62 GEBZE İSTANBUL Kocaeli EĞT. UYG. VE İŞ MER. 63 GEDİZ ESKİŞEHİR Kütahya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 64 GEMLİK BALIKESİR Bursa DEV. HASTANESİ 65 GEYVE İSTANBUL Sakarya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 66 GÖKÇEADA BALIKESİR Çanakkale İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 67 VEZİRKÖPRÜ SAMSUN Amasya Belediye -4-

20 68 GÖLBAŞI (UFUK DANİŞMENT) ANKARA Ankara İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 69 GÖLCÜK İSTANBUL Kocaeli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 70 GÖLHİSAR ISPARTA Burdur BELEDİYE 71 GÖNEN BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 72 GÖYNÜK ZONGULDAK Bolu KARAYOLLARI BAK.EVİ 73 AĞLASIUN ISPARTA Burdur TİGEM 74 GÜNEY AFYON Denizli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 75 GÜZELÇAMLI İZMİR Aydın BELEDİYE 76 HAYMANA ANKARA Ankara T.M.O 77 BOZDAĞI İZMİR İzmir Belediye 78 ILGAZ ANKARA Çankırı İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 79 İBRADI ANTALYA Antalya KAYMAKAMLIK 80 İNEBOLU ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 81 İNEGÖL BALIKESİR Bursa BELEDİYE 82 İPSALA İSTANBUL Edirne İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 83 İVRİNDİ BALIKESİR Balıkesir BELEDİYE 84 GÜZÜLYALI İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 85 İZNİK BALIKESİR Bursa BELEDİYE 86 KALE/DEMRE ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 87 KALE/DENİZLİ AFYON Denizli BELEDİYE 88 KAMAN KIRŞEHİR Kırşehir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 89 KARABÜK ZONGULDAK Karabük İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 90 KARACABEY BALIKESİR Bursa BELEDİYE 91 KARASU İSTANBUL Sakarya BELEDİYE 92 KARTAL İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 93 KAŞ ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 94 KELES BALIKESİR Bursa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 95 KEMER/ANTALYA ANTALYA Antalya KAYMAKAMLIK 96 KESKİN ANKARA Kırıkkale İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 97 KIBRISCIK ZONGULDAK Bolu BELEDİYE 98 KIRIKKALE ANKARA Kırıkkale İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 99 KIRKLARELİ İSTANBUL Kırklareli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 100 KIRŞEHİR KIRŞEHİR Kırşehir BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 101 KIZILCAHAMAM ANKARA Ankara İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 102 KOCAELİ İSTANBUL Kocaeli İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 103 KONYA KONYA Konya BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 104 KORKUTELİ ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 105 KÖYCEĞİZ ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 106 KUMKÖY İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 107 KURŞUNLU ANKARA Çankırı İLÇE KÖY HİZ. 108 KUŞADASI İZMİR Aydın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 109 KÜTAHYA ESKİŞEHİR Kütahya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 110 LÜLEBURGAZ İSTANBUL Kırklareli İLÇE TARIM. MÜD 111 M.KEMALPAŞA BALIKESİR Bursa BELEDİYE 112 SEYİTGAZİ ESKİŞEHİR Eskişehir Belediye 113 MALKARA İSTANBUL Tekirdağ İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 114 MANAVGAT ANTALYA Antalya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 115 MANYAS BALIKESİR Balıkesir BELEDİYE 116 MARMARİS ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 117 MİLAS ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ -5-

21 118 MORDOĞAN İZMİR İzmir BELEDİYE 119 MUDANYA BALIKESİR Bursa BELEDİYE 120 NALLIHAN ANKARA Ankara İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 121 NAZİLLİ İZMİR Aydın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 122 OSMANCIK SAMSUN Çorum İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 123 ÖDEMİŞ İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 124 POLATLI ANKARA Ankara İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 125 SAKARYA İSTANBUL Sakarya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 126 SALİHLİ İZMİR Manisa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 127 SAMANDIRA İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 128 SANDIKLI AFYON Afyon TARIM İLÇE MÜD 129 SARIYER İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 130 SEFERHİSAR İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 131 SELÇUK İZMİR İzmir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 132 SENİRKENT ISPARTA Isparta İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 133 İSCEHİSAR Afyon Afyon Belediye 134 SİMAV ESKİŞEHİR Kütahya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 135 SİVRİHİSAR ESKİŞEHİR Eskişehir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 136 SÖĞÜT ESKİŞEHİR Bilecik İLÇE M.E. MÜD. 137 SÖKE İZMİR Aydın ÜNİVERSİTE 138 SULTANHİSAR İZMİR Aydın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 139 SÜTÇÜLER ISPARTA Isparta DEV. HASTANESİ 140 ŞABANÖZÜ ANKARA Çankırı ORMAN. İŞL. MÜD. 141 ŞARKİKARAAĞAÇ ISPARTA Isparta BELEDİYE 142 ŞEREFLİKOÇHİSAR ANKARA Ankara KALDIRIM TUZ İŞL. 143 ŞİLE İSTANBUL İstanbul İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 144 TAVŞANLI ESKİŞEHİR Kütahya İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 145 TEFENNİ ISPARTA Burdur İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 146 TOSYA ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 147 ULUBORLU ISPARTA Isparta İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 148 ULUDAĞ BALIKESİR Bursa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 149 UZUNKÖPRÜ İSTANBUL Edirne İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 150 ÜNAL ERKAN DİYARBAKIR Diyarbakır POLİS HELİPORTU 151 YALOVA İSTANBUL Yalova İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 152 YALVAÇ ISPARTA Isparta İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 153 YAPRAKLI ANKARA Çankırı İLÇE M.E. MÜD. 154 YATAĞAN ANTALYA Muğla İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 155 YENİCE ZONGULDAK Zonguldak DİYANET Tablo 1.2 İkinci Grup Otomatik İstasyonların Listesi -6-

22 GRUP KURULAN OTOMATİK İSTASYONLARIN LİSTESİ Sıra No İSTASYON ADI BAGLI BULUNDUĞU BÖLGE İL İSTASYON DURUMU 1 AKSU-ANAMAS ISPARTA Antalya KAYMAKAMLIK 2 HAYDARLI ANTALYA Afyon TİGEM 3 ALAÇAM SAMSUN Samsun KAYMAKAMLIK 4 ARAÇ ZONGULDAK Kastamonu BELEDİYE 5 ATABEY ISPARTA Isparta BELEDİYE 6 BİGADİÇ BALIKESİR Balıkesir İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 7 BOLU DAĞI ZONGULDAK Bolu KARAYOLLARI BAK. EVİ 8 ÇATALZEYTİN ZONGULDAK Kastamonu İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 9 ÇAY AFYON Afyon İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 10 DUMLUPINAR ESKİŞEHİR Kütahya BELEDİYE 11 ERDEK BALIKESİR Balıkesir BELEDİYE 12 ESKİPAZAR ZONGULDAK Karabük DEV. HASTANESİ 13 EZİNE BALIKESİR Çanakkale BELEDİYE 14 GEREDE ZONGULDAK Bolu BELEDİYE 15 İSTANBUL ÜN. İSTANBUL İstanbul ÜNİVERSİTE 16 KALECİK ANKARA Ankara İLÇE M.E. MÜD. 17 KÖPRÜBAŞI İZMİR Manisa İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 18 KUMLUCA ANTALYA Antalya TARIM KREDİ KOOP. 19 LAPSEKİ BALIKESİR Çanakkale BELEDİYE 20 MUCUR KIRŞEHİR Kırşehir KAYMAKAMLIK 21 PAMUKKALE AFYON Denizli ÜNİVERSİTE 22 PAZARYERİ ESKİŞEHİR Bilecik İLÇE TARIM. MÜD 23 SEBEN ZONGULDAK Bolu BELEDİYE 24 SUSURLUK BALIKESİR Balıkesir BELEDİYE 25 ŞUHUT AFYON Afyon BELEDİYE 26 TAVAS AFYON Denizli BELEDİYE 27 ULUS ZONGULDAK Bartın İSTASYON MÜDÜRLÜĞÜ 28 YAKASENEK-SULTANDAĞI AFYON Afyon BELEDİYE Tablo 1.3 Üçüncü Grup Otomatik İstasyonların Listesi GRUP KURULAN OTOMATİK İSTASYONLARIN LİSTESİ 1 ZONGULDAK ACISU (RADAR) 2 BALIKESİR RADAR (BALYA) 3 İSTANBUL ÇATALCA (RADAR) 4 ANKARA ELMADAĞ (RADAR) Tablo 1.4 Dördüncü Grup Otomatik İstasyonların Listesi -7-

23 GRUPLARDA BULUNAN SENSÖRLERİN LİSTESİ TEFER projesi kapsamında kurulan 206 adet Otomatik Meteorolojik Gözlem İstasyonları (RASATMATİK) Sinoptik ve Klimatolojik amaçlı olup dört farklı istasyon tipi vardır. Her grup istasyonun sensör içeriği farklıdır. Kurulum aşamasında grupların seçimi yapılır iken çoğunlukla Bölge Müdürlüklerine en kapsamlı otomatik istasyon olan 1. Grup tercih edilmiş, İstasyon Müdürlüklerinin bulunduğu yerler 2. Grup, Meteorolojinin Fiziki mekânı olmadığı yerlerde mümkün olduğu kadarda 3. grup, Radar sahalarında ve kar yüksekliğinin potansiyel olabileceği yerlerde de 4.grup istasyonların kurulması öngörülmüştür. Gruplarda bulunan sensörlerin listesi aşağıda verilmiştir. SENSÖRÜN ADI 1.GRUP 2.GRUP 3.GRUP 4.GRUP Rüzgâr Hız Algılayıcı (Sensörü) X X X X Rüzgâr Yön Algılayıcı (Sensörü) X X X X Yağış Algılayıcı (Sensörü) X X X X Sıcaklık Ve Nem Algılayıcı (Sensörü) X X X X Basınç Algılayıcı (Sensörü) X X X Toprak 5 Cm Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak 10 Cm Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak 20 Cm Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak 50 Cm Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak 100 Cm Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak Üstü Sıcaklık Algılayıcı X X Toprak Nemi Algılayıcı X X Küresel Güneşlenme Algılayıcı X Direkt Güneşlenme Algılayıcı X Açık Siper 1m Sıc. Ve Nem Algılayıcı X Açık Siper 2m Sıc. Ve Nem Algılayıcı X Kar Yüksekliği Algılayıcı X Tablo 1.5 Gruplarda Bulunan Algılayıcıların Listesi Öncelikli olarak çalıştığınız istasyonun grubunun tespit ediniz. İstasyonun Bulunduğu Yerin Adı :. Bağlı Olduğu Bölge Md. İstasyonun ICAO Kodu ve No Tespit Edilen Grup Ek Bilgi :.. : : : Not: Grup Numarasını Yukarıdaki istasyonların kurulduğu yerlerden çıkarabilirsiniz; ya da Tablo1 5 te bulunan algılayıcıların istasyonunuzda bulunup bulunmamasına bakarak istasyonun kaçıncı grup istasyon olduğunu seçmeniz mümkün olacaktır. -8-

24 1.3. OTOMATİK METEOROLOJİ GÖZLEM İSTASYONUNUN GENEL TANITIMI Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu kelimelerinin İngilizce karşılığı olarak; AWOS : Automated Weather Observing Station veya AWOS: Otomatik Meteorolojik Gözlem İstasyonu (OMGİ) vb kısaltmalar kullanılmaktadır. Bu kitapta Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu kelimelerinin kısaltılması olarak RASATMATİK kelimesi kullanılması uygun görülmüştür. RASATMATİK üç ana bölümden meydana gelmektedir. Bunlar; 1. Sensör Parkı (Rasat Parkı) ve Veri Toplama Ünitesi: Bu kısım RASATMATİK in dış ünitesidir. Burada sensörlerden elde edilen verilerle Veri Toplama Ünitesinde (DCU, DataLogger vs.) depolama, hesaplama, ilgili yerlere gönderme işlemleri yapılır. 2. Meteoroloji Ofisi: Rasat Parkında elde edilen bilgiler veri hattı ile buraya gelir. Meteoroloji ofisinde bilgilerin görüntülendiği, hesaplamaların yapıldığı, rasatların oluşturulduğu bilgisayar ünitesi bulunur. 3. VSAT Ünitesi: Rasatların ve sensör bilgilerinin Genel Müdürlüğe gönderildiği VSAT ünitesi bulunur. VSAT ın iç ünitesi Receiver ve dış ünitesi çanak ve LNB dir. Şekil 1.2. Otomatik İstasyonun Ana Bölümleri -9-

25 1.4 RASAT PARKI ÖLÇÜLERİ RASAT PARKINDA BULUNAN MALZEMELERİN GENEL GÖRÜNTÜSÜ Şekil 1.3 Rasat Parkının Genel Görüntüsü -10-

26 KURULAN İSTASYONLARDAN GÖRÜNTÜLER Şekil 1.4 Kurulmuş Bazı İstasyonlardan Fotoğraflar -11-

27 1.4.3 KURULAN İSTASYONLARIN YERLEŞİM PLANLARI GRUP OTOMATİK İSTASYONUN YERLEŞİM PLANI Şekil 1.5 Birinci Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil 1.5 te 1. Grup olarak kurulmuş istasyonlardaki (Bu istasyonlar Tablo1.1 de verilmiştir) Rasat parkının planı görülmektedir. Rasat parkı kapısının kuzey doğrultusunda kurulmuş olması gerekmektedir. Yeni kurulacak istasyonlarda veya rasat parkının yerinin değişmesi istendiği durumlarda bu proje kullanılmamaktadır. İleriki konularda yeni kurulacak istasyonların planını inceleyiniz. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*0,8 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablolar bulunmaktadır. -12-

28 GRUP OTOMATİK İSTASYONLARIN YERLEŞİM PLANLARI Şekil 1.6 İkinci Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil 1.6 da 2.Grup olarak kurulmuş istasyonlardaki (Bu istasyonlar Tablo1.2 de verilmiştir) rasat parkının planı görülmektedir. Rasat parkı kapısının kuzey doğrultusunda kurulmuş olması gerekmektedir. Yeni kurulacak istasyonlarda veya rasat parkının yerinin değişmesi istenildiği durumlarda bu proje kullanılmamaktadır. İleriki konularda yeni kurulacak istasyonların planını inceleyiniz. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*0,8 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablolar bulunmaktadır. -13-

29 GRUP İSTASYONLARIN YERLEŞİM PLANLARI Şekil 1.7 Üçüncü Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil 1.7 de 3.Grup olarak kurulmuş istasyonlardaki (Bu istasyonlar Tablo 1.3 te verilmiştir) rasat parkının planı görülmektedir. Rasat parkının kapısının kuzey doğrultusunda kurulmuş olması gerekmektedir. Yeni kurulacak istasyonlarda veya Rasat parkının yerinin değişmesi istendiğinde bu proje kullanılmamaktadır. İleriki konularda Yeni Kurulacak istasyonların planını inceleyiniz. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*0,8 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablolar bulunmaktadır. -14-

30 YENİ KURULACAK İSTASYONLARDA YAPILMASI GEREKENLER YENİ KURULACAK İSTASYONUN YERİNİN TESPİTİ METEOROLOJİK VERİ AÇISINDAN RASAT PARKININ YER TESPİTİ Rasatların yapılacağı yerin seçilmesi, aletleri gayet ahenkli ve ayarlı bir tarzda çalıştırabilmek kadar önemli bir faktördür. Bu itibarla bir istasyon tesis edilmeden evvel nazarı itibare alınacak en önemli husus, uygun yerin seçilmesidir. Bir istasyon için yer seçilirken, rasatların o civarı temsil edeceği bilgisi asla hatırdan çıkarmamalıdır. Rasatların iklimi ortaya çıkaracak, mahallin özelliklerini temsil edecek şekilde yapılması bir kaide haline getirilmelidir. Topografya itibariyle mikro klima üzerine etkisi az olan yerlerin seçilmesi gerekmektedir. Bu sebepten dolayı, dar bir vadi veya tepenin taban kısmı, dik bir meyil, her hangi bir sırt veya zirve, yerin temel iklim karakteristiğini temsil eden klimatik özelliklerden ziyade serbest atmosfere karşı maruz bulundurulan klimatik özelliklere büyük engel teşkil ederler. Teknik şartları itibariyle uygun yerlerde kurulan istasyonların yer değiştirmeden evvel en az 10 yıl rasat yapması gerekir. Dünya Meteoroloji Teşkilatı Meteorolojik Alet ve Gözlem Metotları 8 no.lu Rehberine göre rasat parkı seçilmesinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir Rasat parkı gün boyunca (Güneşin değişik gelme açılarına göre) gölge düşmeyecek yerlerden seçilmelidir. Rasat parkının etrafının hava akımına müsaade eden ve yetkisiz personelin girmemesi için çitlerle çevrilmesi gerekmektedir. Rasat parkının bulunduğu yerleri kısa çim olmalı veya mevcut yeri temsil eden özelliklerde olmalıdır. Toprak Sensörlerinin konulduğu yerin genişliği 30 cm den az olmamalıdır. Toprak Gözlemleri için 2 m * 2 m lik alan ayrılmalıdır. Rasat parkının kurulduğu alan çevresinde eğimli alan olmamalı bunun yanı sıra rasat parkı çukur içerisinde de olmamalıdır. Rasat parkı ağaçlardan, duvarlardan, bina ve diğer engellerden uzak olmalıdır. Herhangi bir engelin ( Çit de dahil olmak üzere ) yağış ölçerden uzaklığı, yağış ölçerin üst kısmından en az iki kat uzak olmalıdır. Bununla birlikte yüksekliğinin 4 kat mesafede olması tercih edilir. Güneşlenme cihazları, yağış ölçer ve Rüzgâr ölçerler kendi gereksinimlerini karşılayacak şekilde uygun yerlerin seçilmesi gerekir. Bu cihazlar diğer cihazlarla birlikte aynı park içerisinde bulunmalıdır. Seçilen alan Rüzgâr ölçümleri için en uygun yer olmayabilir. Başka bir konumdaki gözlem noktası rüzgâr ölçümleri için rüzgâr ölçümlerini temsil edebilir. -15-

31 ELEKTRİK BAĞLANTISI AÇISINDAN YER TESPİTİ Mevcut sistemlerde Rasat parkı ile Meteoroloji ofisi arasında rasat parkı için gerekli olan enerjiyi sağlamak için tek damarlı 4*2.5 mm 2 lik enerji kablosu kullanılmalıdır. Rasat parkına iletilmesi gereken 220 V 50 Hz gerilim Meteoroloji ofisindeki sigorta kutusuna oradan da Kesintisiz güç kaynağına bağlanması gerekmektedir. Dolayısıyla Rasat parkının, Meteoroloji ofisi ile Rasat parkı arasında enerji hattını çekmenin mümkün olabileceği yere konumlandırılması gerekmektedir. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında veri iletişimini sağlamak için 8*0.8 mm 2 mm lik ekranlı çok telli veri kablosu kullanılmaktadır. Data kablosunun her iki ucunda da konvertör bulunmaktadır. Veri kayıplarının olmaması için Data hattı mesafesinin en fazla 250 metre olarak sınırlandırılması gerekmektedir. Bu mesafeden fazla olduğu durumlarda bilgilerde kayıpların olması muhtemeldir. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında olması gerekli olan Enerji ve Data hatlarının kabloları ayrı PVC içerisinde ve toprağın en az 60 cm altında olması gerekmektedir. Rasat parkına giriş yapılırken Rasat parkı kapısının altından yapılacak şekilde planlanmalıdır. -16-

32 YENİ KURULACAK İSTASYONLARIN PLANLARI YENİ KURULACAK 1.GRUP İSTASYONUNUN YERLEŞİM PLANI Şekil 1.8 Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil Grup olarak Rasat parkının yeniden kurulacağı durumlarda bu plana göre hareket edilmesi gerekmektedir. Rasat parkının kapısının kuzey doğrultusunda kurulması gerekmektedir. Rüzgâr direği, yağış sensörü, aydınlatma direği ve güneşlenme sensörleri için beton atılma aşamasında beton içerisine uygun ölçülerde ve şekillerde toprak altı kafes demirlerinin betona sabitlenmesi gerekmektedir. Gerekli görüldüğünde bu kafesler Elektronik Gözlem Sistemleri Müdürlüğünden istenebilir. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*0,8 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablo bağlantısı bulunması gerekmektedir. -17-

33 YENİ KURULACAK 2.GRUP İSTASYONUNUN YERLEŞİM PLANI Şekil 1.9 Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil1.9 da 2. Grup olarak Rasat parkının yeniden kurulacağı durumlarda bu plana göre hareket edilmesi gerekmektedir. Rasat parkının kapısının kuzey doğrultusunda kurulması gerekmektedir. Rüzgâr direği, yağış sensörü ve aydınlatma direği için beton atılma aşamasında beton içerisine uygun ölçülerde ve şekillerde toprak altı kafes demirlerinin betona sabitlenmesi gerekmektedir. Gerekli görüldüğünde bu kafesler Elektronik Gözlem Sistemleri Müdürlüğünden istenebilir. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*0,8 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablo bağlantısı bulunması gerekmektedir. -18-

34 YENİ KURULACAK 3.GRUP İSTASYONUNUN YERLEŞİM PLANI Şekil 1.10 Grup İstasyonların Yerleşim Planları Şekil 1.10 da 3. Grup olarak Rasat parkının yeniden kurulacağı durumlarda bu plana göre hareket edilmesi gerekmektedir. Rasat parkının kapısının kuzey doğrultusunda kurulması gerekmektedir. Rüzgâr direği, yağış sensörü ve aydınlatma direği için beton atılma aşamasında beton içerisine uygun ölçülerde ve şekillerde toprak altı kafes demirlerinin betona sabitlenmesi gerekmektedir. Gerekli görüldüğünde bu kafesler Elektronik Gözlem Sistemleri Müdürlüğünden istenebilir. Rasat parkı ile Meteoroloji Ofisi arasında ( Bilgisayarların bulunduğu oda) 8*1.5 mm 2 Data ve 4*2.5 mm 2 Enerji hattı toprağın en az 60 cm altında ayrı PVC içerisinde kablo bağlantısı bulunması gerekmektedir. -19-

35 RÜZGÂR DİREĞİ BETONU ÖLÇÜLERİ Şekil 1.11 Rüzgâr Beton Direği Ölçüleri YAĞMUR SENSÖRÜ BETON ÖLÇÜLER Şekil 1.12 Yağmur Algılayıcı Beton ölçüleri -20-

36 1.5 İSTASYONLARDA YAPILAN YER DEĞİŞİKLİKLER Komple taşınan otomatik istasyonların listesi 1. Isparta-Ağlasun istasyonu Konya - Gözlü Tigem sahasına taşınmıştır Kastamonu-Araç istasyonu Muğla -Turgut Reis Marina Sahasına taşınmıştır Balıkesir Bölge Müdürlüğündeki İstasyon Şanlıurfa-Ceylanpınar Tigem e, Manisa-Turgutlu İstasyonu Diyarbakır a Ünal Erkan Polis heliportuna, İzmir-Foça istasyonu Aydın Çıldır Askeri heliporta, Bolu-Göynük İstasyonu Hatay-Reyhanlı Tigem e taşınmıştır Afyon Haydarlı İstasyonu Antalya Aksu-Boztepe Tigem e taşınmıştır Ankara-Haymana İstasyonu Ankara Polatlı Tigem e taşınmıştır İzmir Bozdag İstasyonu Ankara Haymana Tarıma (İkizce) taşınmıştır Afyon-İscehisar istasyonu Siirt Hava alanına taşınmıştır Balıkesir İvrindi İstasyonu Sivas-Ulaş Tigem sahasına taşınmıştır Denizli-Kale İstasyonu Malatya Sultansuyu Tigem e taşınmıştır İzmir-Mordoğan istasyonu Uşak Havaalanına taşınmıştır İzmir-Bornova istasyonu İzmir Menemen Köy hizmetleri sahasına taşınmıştır Bursa -Mudanya istasyonu Adana Ceyhan Çukurova Tigem e taşınmıştır Afyon- Sandıklı istasyonu Konya-Kadınhanı-Altınova Tigem e taşınmıştır Eskişehir Seyitgazi istasyonu Eskişehir - Mahmudiye Tigem e taşınmıştır Samsun-Vezirköprü istasyonu Amasya Gökhöyük Tigem e taşınmıştır Karabük-Yenice istasyonu Tokat Havaalanına taşınmıştır Zonguldak-Çaycuma istasyonu Zonguldak Kokaksu Havalimanına taşınmıştır Ankara- Kalecik istasyonu Kırşehir Malya Tigem e taşınmıştır İstanbul-Kartal istasyonu Kartal yakacık mevkiine taşınmıştır Çorum-Osmancık İstasyonu Hükümet binasına taşınmıştır Balıkesir- Susurluk istasyonu, Susurluk Huzur Evi bahçesine, İstanbul-Samandıra istasyonu Samandıra havaalanına Çanakkale-lapseki istasyona Aydın-Didim istasyonuna Isparta-Aksu istasyonu ilçe içerisinde Belediye ye taşınmıştır Denizli-Tavas istasyonu İzmir-Foça Topraksu Kaynaklarına, İzmir- Güzelçamlı İstasyonu Bursa-Kemalpaşa ya taşınmıştır. Ekim Balıkesir-Bigadiç İstasyonu ilçe içerisinde, Temmuz Bolu-Seben istasyonu ilçe içerisinde, Ekim Zonguldak-Ereğli Fabrika İçerisinde, Ekim Tokat Havaalanı,Tokat-Başçiftlik ilçesine, Haziran Ankara-Elmadağ İlçe içerisinde MKE Barutsan ın bahçesine, Temmuz Dursunbey istasyonu kendi içerisinde Ekim Bayat İstasyonu ilçe içerisinde Temmuz Pamukkale istasyonu İlçe içerisinde taşında

37 Meteoroloji ofisi ya da bilgisayar odasının yeri değiştirilenlerin listesi; 1. Bafra istasyonunun da Bilgisayar Odasının yeri taşınmıştır. 2. Çanakkale İstasyonunun da Meteoroloji Ofisi Başka binaya taşınmıştır. 3. Kıbrısçık istasyonunda Bilgisayar odası Belediye toplantı salonundan Belediye garajına taşınmıştır. Rasat parkının yeri değiştirilenler; 1. Demirci İlçesinde rasat parkının yeri taşınmıştır Elmadağ ilçesindeki rasat parkının yeri taşınmıştır. 3. Çanakkale-Gökçeada İstasyonu bahçe içerisinde taşınmıştır, Temmuz Bolu-Gerede İstasyonu bahçe içerisinde taşınmıştır. Ekim Kastamonu-Devrekani istasyonu bahçe içerisinde taşınmıştır. Ekim Muğla-Marmaris istasyonu bahçe içerisinde, Temmuz Muğla-Bodrum İstasyonu bahçe içerisinde, Temmuz Sakarya-Geyve İstasyonu bahçe içerisinde, 9. İstanbul-Şile İstasyonu bahçe içerisinde, Temmuz İstanbul-Sarıyer İstasyonu bahçe içerisinde, Temmuz Kırıkkale-Keskin İstasyonu bahçe içerisinde 2007 Sensörlerin yeri değiştirilenler; 1. Zonguldak Bölge Direk güneşlenme sensörü Bahçe içerisinde, Ekim İstanbul Bölge Direk güneşlenme sensörü Samandıra istasyonuna Mayıs Manisa Güneşlenme Sensörleri Balıkesir-Dursunbey istasyonuna, Ekim Uşak Güneşlenme sensörleri Uşak-havaalanına, Ağustos Antalya Bölge güneşlenme sensörleri, Antalya-Elmalı İstasyonuna, Ağustos Eskişehir Bölge güneşlenme sensörleri, Eskişehir-Sivrihisar, Temmuz Edirne İstasyonu Güneşlenme sensörleri, Kırklareli istasyonuna, Mayıs İzmir-Kuşadası Rüzgar sensörleri ofis binasına taşındı, İzmir Bölge istasyonunun rüzgar sensörleri binaya taşındı,

38 BÖLÜM 2: OTOMATİK İSTASYONDA BULUNAN MALZEMELER 2.1 METEOROLOJİ OFİSİNDE BULUNAN MALZEMELER METEOROLOJİ OFİSİNDE BULUNAN MALZEMELERİN GENEL BAĞLANTI ŞEKLİ Rasat parkından gelen bilgiler,meteoroloji ofisinde bilgisayar ünitesinde görüntülenebilir, bazı istasyonlarımızda görüntüleme üniteleri bulunmamaktadır. Bu durumda bilgileri internet üzerinden görülebilmektedir. Meteoroloji Ofisinde bulunan malzemelerin listesi: 1. Madacos Kutusu 2. Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) 3. AT Receiver (Uydu alıcı ünitesi) (Bazı istasyonlarımızda devreden çıkarılmıştır) 4. Data Hattı Kutusu 5. Enerji Kutusu Klavye -23-

39 KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (UPS) ---UPS ani elektrik kesintilerinde bilgisayarın bir süre daha çalışması ve sonra güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlar. ---UPS fişini prize takarken fiş üzerindeki FAZ yazılı ucun prizin faz ucuna takılması gerekir. ---Prizin faz ucu kontrol kalemi ile tespit edilebilir. ---UPS cihazını kapatmak için Açma- Kapama Düğmesine en az 2-3 sn basılı tutulmalıdır. ---UPS in bağlanılacağı prizde Nötr ile Toprak arasındaki gerilimin en fazla 3 VAC olmalıdır. ---Normal çalışma durumunda UPS göstergesi resimdeki gibi olmalıdır. KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (UPS) Markası GESS Modeli KGK2200 Gücü 2200 W Çıkış Voltajı 220V AC Giriş Voltajı V AC Giriş Frekansı Hz Akü Tipi Bakımsız Kuru Tip Akü Voltajı 12V X 18 Ah 4 Adet Şekil 2.6 UPS in Ön Panel Görüntüsü -24-

40 UPS Arka Görüntüsü ve kablo bağlantıları resimde belirtilmiştir. Soğutucu Fan Sigorta Harici Akü Bağlama Klemensi Bilgisayara Data Kablosu (RS232) Enerji Çıkışları Sigorta 220V AC Enerji Girişi Şekil 2.7 UPS in Arka Panel Görüntüsü -25-

41 Bilgisayar Sinyal Kablosu (RS232) İptal Edildi. UPS Enerji Çıkışları (Grup Prize ve Enerji Kutusuna) UPS Enerji Girişi (Şehir Şebekesinden) (220 V AC) Şekil 2.8 UPS Bağlantı Şekli VSAT Enerji Kablosu Converter Güç Adaptörü Grup Prize Bağlanacak Enerji Kabloları Şekil 2.9 Grup Prize Bağlanacak Enerji Kablolarının Yerleri 2007 yılından sonra haberleşme sistemlerinde değişiklik yapıldıktan sonra adaptör ve madacos kutusunun enerjilerinin takılı olması gerekmektedir. -26-

42 RECEİVER (ALICI) VSAT ( Very Small Aperture Terminal) Receiver (alıcısı) ofis dışındaki çanak anten sayesinde ofisinizdeki otomatik istasyon bilgisayarı ile diğer bilgisayarların Genel Müdürlük MESIR sisteminin haberleşmesini sağlar. Bilgi alma-gönderme işlemleri VSAT aracılığıyla yapılır. İstasyonlarda VSAT sistemi bina dışında çanak anten ve bina içerisinde Receiver (alıcı) dan oluşur. VSAT arıza takibi alıcı üzerindeki lambalardan ve LCD göstergeden takip edilir. Norma çalışma durumunda:on LINE, RCVR LOCK ve POWER lambaları sürekli yanmalı, TRANSMİT lambasının ise sönük, ancak gönderme anında yanıp sönmesi gerekir. VSAT Alıcısı Ön Görüntüsü LCD GÖSTERGE AŞAĞI YUKARI BUTONLARI TRANSMIT: Gönderme anında yanıp Söner ON LINE: Alma-Gönderme Normal RCVR LOCK: Alma Var POWER: Enerji Var Şekil 2.13 Receiver ın Ön Görünüşü VSAT Çanak anteni ve LNB Şekil 2.14 VSAT Receiver Kablo Bağlantıları Aşağıdaki Şekildedir -27-

43 Açma-Kapama Düğmesi VSAT Alıcısı Arka Görüntüsü Enerji Girişi LNB den Gelen RF Kablosu RS232 Bağlantı Portları Bilgisayara Giden Bağlantı Kablosu (Ethernet ) Çanak Anten Kablosu Şekil 2.15 Receiver in Arka Panel Bağlantı Yerleri -28-

44 DATA HATTI KUTUSU Rasat parkından gelen data hattı bu kutuya gelir. İçerisinde RS Converter ve telefon hattı bağlantı kutusu vardır. Converter e 9V DC adaptör bağlanır. Enerji Kutusu Data Hattı Kutusu Şekil 2.16 Data Hattı Kutusunun Görünüşü Rasat Parkına Giden Telefon Hattı Bilgisayara Giden Telefon Kablosu Converter Enerji Kablosu Rasat Parkından Gelen Data Kablosu Bilgisayara Data Kablosu RS Converter Data Hattı Şekil 2.17 Data Hattı Kutusunun İç Görünüşüu -29-

45 Meteoroloji Ofisinde ise RS485 formatındaki bilgi konvertör yardımıyla RS232 formatına çevrilerek bilgisayara iletilir. Rasat Parkından gelen data kablosu konvertöre bağlanır. Enerji Bağlantısı Rasat Parkından Gelen Data Kablosu Bilgisayara Data Kablosu (RS232) Şekil 2.18 Konvertörün Genel Görüntüsü Konverterin diğer ucuna bilgisayara giden kablo takılır. Bu kablo ucunda RS dönüştürücü fiş takılarak RS232 kablosu ile bilgisayara takılır. Haberleşme çift taraflı yapılmaktadır. Bilgi gönderme alma yaparken yan yana duran iki kırmızı lamba yanıp söner Converterlerin güç adaptörü takılı ve lambasının sürekli yanıyor olması gerekir. Not :Konvertör üzerindeki anahtarların konumları aşağıdaki gibi olmalıdır. DCU tarafındaki converterde düğme konumları Üstteki Düğmeler: DTE SIM Alttaki Düğme : Ortada: (T-ON/R-ON) Meteoroloji Ofisindeki converterde düğme konumları Üstteki Düğmeler: DCE SIM Alttaki Düğme : Ortada: (T-ON/R-ON) -30-

46 Şekil 2.19 Data Hattı Kutusunun İç Bağlantı Şekli Şekil 2.20 Konvertörlerin Çapraz Bağlanma Şekli -31-

47 Şekil 2.21 Rasat Parkı Ve Meteoroloji Ofisi Arasındaki Konvertörlerin Bağlantı Şekli -32-

48 ENERJİ HATTI KUTUSU UPS den alınan 220V AC önce enerji kutusuna bağlanır. Buradan rasat parkı aydınlatmasına ve datalogger kutusuna enerji verilir. ata Hattı utusu Şekil 2.22 Enerji Kutusunun Genel Görüntüsü DataLogger Ana Sigorta Rasat Parkı Aydınlatma Lambası Sigortası Rasat Parkı Aydınlatma Lambası Şalteri Şekil 2.23 Enerji Kutusunun Ön Görünüşü -33-

49 Şekil 2.24 Enerji Kutusunun Bağlantı Şekli -34-

50 2.2. RASAT PARKINDA BULUNAN MALZEMELER SENSÖRLER RÜZGÂR HIZ SENSÖRÜ RÜZGÂR HIZ SENSÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ Rüzgâr hız sensörü direğin tepesinde 10 metre yükseklikteki rüzgâr hızının ölçülmesinde kullanılır. Rüzgâr hız sensörü üç kepçeli, opto-elektronik prensibi ile ( Dönüş sayısına göre ) çalışmaktadır. Sensör içerisindeki optik sayıcı, sensör milinin birim zamandaki dönüş sayısını ölçer. Şekil 2.25 Rüzgâr Algılayıcıları RÜZGÂR HIZ SENSÖRÜ Markası LASTEM Sensör Kodu DNA 002 Çalışma Prensibi Optoelektronik Ölçüm Aralığı 0 60 m/s Hassasiyeti 0.1 m/s Doğruluk 0.1 m/s Çalışma Sıcak ºC Isıtıcı Gücü 24 V, 25W Şekil 2.26 Rüzgâr Algılayıcılarının Genel Görüntüsü -35-