M-GARCH Modellerinin Karşılaştırmalı Analizi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "M-GARCH Modellerinin Karşılaştırmalı Analizi"

Transkript

1 Kocal Ünvrss Sosyal Blmlr Ensüsü Drgs (8) 9 / : GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz Hlal Bozkur Öz: Tk br dğşkn çn zamanla dğşn varyans kavramını l alan ARCH modl, çok sayıda çrn modllr çn gnşllmşr Bu modllrd n önml problm, çok sayıda paramrnn amn dlyor olmasıdır Bu çalışma Dagonal VEC, Sab Koşullu Korlasyon (CCC) v Dagonal BEKK gb -GARCH modllrn, Frobnus, Egnvalu v Forsnr rc gb mrk uzaklık knklr açısından karşılaşırmakadır Dagonal VEC, bncmark olarak düşünülmüşür Tml bulgu, Dagonal BEKK amnlrnn CCC modln gör bncmark modlnn sonuçlarına daa yakın sonuçlar vrdğ yönünddr Anaar klmlr: -GARCH, mrk uzaklık Grş akro konomk dğşknlrd öngörülmyn an arış ya da azalışlar (oynaklık), varyansın dğşmsn ndn olur Lraürd ARCH yapısı anıılmadan önc, bu an dğşmlr dğşknlk kavramı l şdğrd kullanılmakaydı Ancak koşullu varyans kavramının oraya aılmasıyla brlk, srlrdk öngörülmyn an dğşmlr, br dğr dyşl sry lşkn blrszlk, koşullu varyansla fad dln oynaklık (volaly) kavramı l dğrlndrlmy başlanmışır Bu sayd sok fyaları, nflasyon oranı, dövz kuru, faz oranı vb dğşknlrd gözlnn oynaklık (volaly), dğşn varyanslı (roskdask) br yapı alında k dğşknl (unvara) ARCH, GARCH modllr l amn dlmkdr Brdn fazla sayıda dğşkn olması durumunda orak yapıyı ölçmk üzr, çok dğşknl (mulvara) GARCH (-GARCH) modllr kullanımakadır İlk olarak Engl (98,983,995) arafından l alınan ARCH modlnd, koşullu olmayan varyans, glnksl konomr modllrnd varsayıldığı gb sab kn, koşullu varyans, sadüf dğşknn gçmş dğrlrn bağlıdır Br ARCH yapısı () gb düşünüldüğünd, Yrd Doç Dr Hlal Bozkur, Kocal Ünvrss, İİBF, İksa Bölümü Öğrm Üysdr

2 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 7 / Y ψ ~N ),, ( Y α α α α p p Y Y () Koşullu varyans ( ), gçmş dönm aa karlrnn br fonksyonu olarak dğrlndrldğ çn sab olmayacakır Dolayısıyla br ARCH yapısı, sıfır oralamalı, koşulsuz varyansı sab, ancak koşullu varyansı zaman çnd dğşbln br yapıda olacakır Bollrslv (986,987) ARCH yapısının uzanısı olarak GARCH modln oraya koymuşur odl, ARCH modlnd yr alan varyans şlğnn ARA yapısı l fad dlms üzrndr Bu şkld daa snk br gckm yapısına v daa uzun dönm blgsn zn vrlmkdr GARCH (p,q) modl () d yr almakadır: / E ψ ~N(, ), σ ) ( ) ( p q L L σ α α σ σ α α σ () odld koşullu varyans rm, m aa rmlrnn gckmlr, m d varyansın knd gckmlr l fad dlmkdr Dros-Njman (99) d fad dldğ gb, üm α v paramrlrnn, ) ( )) ( ( ) ( L L L α φ σ ngaf olmaması grkr Srnn durağanlığı dnklm köklrnn brm çmbr dışına düşms l sağlanmakadır Α() ()<

3 8 Hlal Bozkur s, aa payı kovaryans durağan olacakır (loj:984:99-3) Bu durum aynı zamanda aa rmlrnn ARA yapısı çnd ardışık bağımlı olmadığı br durumu fad mkdr (Bollrslv:99) ulvara GARCH (-GARCH) Çok dğşknl ARCH-GARCH modllr özllkl fnans dünyasında kullanılan knklrdr Bu ür modllrn çözümü, k dğşkn çrn yalın ARCH-GARCH modllrnn amnn gör daa karmaşık yönmlr çrmkdr Bu karmaşık yapıyı afflmk v ssmn büünün lşkn daa bas br yapı oraya koymak üzr brçok knk glşrlmşr Bu çalışmada, brakım -GARCH modllrn yr vrlmş, ardından bu modllrn bazılarının öngörü prformansları dğrlndrlmşr Dagonal VEC odl n dğşkndn oluşan br ssmd, k dğşkn lşkn GARCH amn kullanılarak, sıfır oralamaya sap aa rmn lşkn n boyulu varyans-kovaryans mars ld dlmkdr E ξ ~N(, H ) / Burada H, zayıf ksojn dğşknlr (x), nn p gckml dğrlr v nn karlrnn gckml dğrlrndn oluşacakır ' X vc( x x ) ' η vc( ) vch (3) VEC, vkör opraörü olmak üzr,

4 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 9 p p q q X η η (4) şlğ l blrlnr paramr mars ; v paramr mars, ; paramr vkörü, ; x n n j x n x n olmak üzr, p p q x η (5) şklnd ld dlr GARCH (,) modl çn düşündüğümüzd VEC gösrm aşağıdak gb olacakır:,,, ,,,, ,,, (6)

5 3 Hlal Bozkur VEC gösrm aşırı paramrlşmy brabrnd grcğndn, Bollrslv, Engl v Wooldrdg (988), kovaryans marsnn r br lmanının sadc knd gçmş dğrlr l blrlncğ dagonal (köşgn) gösrm kullanmışlardır Dagonal gösrm,,,, 3,, 33,, 33,,, (7) şklnddr Dolayısıyla,,,, 3,,, 33,,,, n( n ) şklndk dagonal gösrm l, kadar paramr amn dlmş olacakır Yalnız bu gösrmd nn pozf blrl olması grkr Dagonal VEC gösrmnd bu kısılamanın grçklşmsnn güçlüğündn yola çıkarak, Engl v Kronr (995) BEKK (Baba,Engl,Kraf,Kronr) modln ön sürmüşlrdr (8) BEKK-GARCH(,) odl VEC gösrmnd üm lr çn pozf anımlı olma kısıı r zaman sağlanamayacağından, Engl v Kronr (995) BEKK (Baba,Engl,Kraf,Kronr) GARCH(,) modln,

6 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 3 K q K q ' ' ' ' k k kh k k k H (9) şklndk br gösrml, sözü dln kısıı sağlamayı garan mşlrdr Bu gösrm, üm VEC gösrmlrnd pozf blrl olmayı sağlayacak şkld gnldr dğşknl br ssmd, dagonal gösrml BEKK modl, ' ' H ',,,,,, () vya, 3 ( ) () şklnddr Burada, v paramr marslrdr Böylc n dğşknl br ssm çn 8 ( n xn ) (sab paramrlr arç) ad paramr amn dlrkn, BEKK modlnd 8 ad paramr amn dlmş olacakır BEKK gösrmnd durağanlık koşulu, K p ( k k ) ( jk jk ) k K q k j () oplamının özdğrlr dn küçük olduğunda sağlanacakır (Engl v Kronr:995)

7 3 Hlal Bozkur 3 CCC-GARCH(,) odl Y, Nx boyuunda br vkör v H koşullu kovaryans mars olarak anımlandığında, y E( y ψ Var( ψ ) ) H H pozf anımlı olmak üzr, - dönmnd y j arasındak koşullu korlasyon, j j jj j / (, y v (3) olarak dğrlndrlblr Ancak koşullu kovaryanslar zamanla brlk dğşkç, koşullu korlasyonların da farklılaşacağı bklnr Ancak bazı durumlarda, koşullu korlasyonların zamandan bağımsız olarak sab kabul dlblr Bu sayd koşullu kovaryanslar, (, j,, N,, N, j j jj şklnd anımlanablr Bu durum ç kuşkusuz saplamalarda kolaylık sağlayacakır ω, pozf sab br sayı v ω σ,,, N, şklnd blrlnblr (Bollrslv,99) H D RD σ olmak üzr r br koşullu varyans, şklndk anımlamada, R sab koşullu korlasyonlar ( j ), D s dagonal lmanları koşullu sandar sapmalar olan NxN boyulu marslr olmak üzr, aşağıdak gb br gösrm ulaşılır:

8 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 33 H N NN K N NN N NN N N N NN N N NN NN K (4) NN Bu alyl koşullu kovaryanslar, sab koşullu korlasyon varsayımı alında, koşullu sandar sapmalarca blrlnmkdr (Bauwns,3) Ts(), BEKK v fakör yönmlr l amn dln GARCH modlnn paramrlrnn yorumlanmasının güç olduğu v varyans-kovaryansların glck üzrndk n klrnn görülmdğn lr sürrk, L (Lagrang ulplr) sn kullanarak, sab korlasyon poz alında GARCH modln amn mşr Sab korlasyon varsayımı alında, L s l paramrlr üzrn konulacak kısılamalar yardımıyla modln amn dlblcğn gösrmşr Ts v Tsu (), korlasyonun zaman boyuu çnd sab dğl dğşblr olablcğ varsayımı alında, H D R D şlğnd GARCH modln amn mşlrdr Hr br koşullu varyans k dğşknl GARCH modl l amn dlmk v koşullu korlasyon mars oorgrsf arkl oralama formu l fad dlmkdr odl VEC gösrm üzrn kurulmuşur Koşullu korlasyon marsnn pozf blrl olmasını sağlamak çn sab koşullu korlasyonlu -GARCH (CCC--GARCH) yrn, korlasyonların dğşblcğ varsayımı alında oluşurdukları modl, En Çok Bnzrlk (aksmum Lklood) yönm l amn mşlrdr Q p q, q p q p (5) o, p

9 34 Hlal Bozkur Durağanlık koşulu, Q q p q p p l sağlanmakadır Engl () v Engl-Sppard (), GARCH modllrnn amnn yn br açılım grrk, Bollrslv (99) n ön sürdüğü sab koşullu korlasyon varsayımını glşrmşr Koşullu korlasyonun zaman çnd dğşblcğn öngörrk, çok dğşknl br yapı çnd, lgl dğşknlrn oralama v H koşullu varyansı l normal dağılacağını gösrmşlrdr r / F ~ N (, H ) (6) H D R D R ; zamana bağlı olarak dğşn korlasyon marsn fad mkdr Tamn dclr L yönm l amn dlmk v sandar GARCH modlnd olduğu gb, kasayıların ngaf olmaması v kasayıların oplamının brdn küçük olması suryl durağanlığın sağlanması kısıları gçrl olmakadır 4 Orogonal GARCH (O-GARCH) Orjnal vr snn brbrlr l korlasyonsuz blşnlr dönüşms varsayımı üzrn kurulan O-GARCH odl Alxandr (,) arafından ayrınılı olarak nclnmşr O-GARCH odl, ssmd yr alan k an dğşkn çn N gözlmdn oluşan (Nxk) GARCH kovaryans marsnn, m sayıda ml blşn a k dğşknl GARCH modlndn ürlmsn dayanır Ssmd yr alan üm dğşknlr ml blşnlrn ayrışırılır v bu sur brbrn orogonal blşnlr oluşurulmuş olur Van Dr Wd () Gnllşrlmş O-GARCH odl nd, orjnal ssmdk dğşknlr arasında zayıf korlasyon olması alnd, mars dğrlrnn orogonal olamayablcğ fkrn lr sürmüşür Orogonal marsn dğrlr, örnk kovaryans marsndn sağlanacağı çn, vrlrd gözlnck zayıf korlasyon, anımlanan marsn orogonal olmasına ngl olablr Bu düşüncdn yola çıkarak, koşullu olmayan blgy

10 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 35 m( m ) başvurularak, m yrn roasyon paramrs şlğnd, m ad k dğşknl GARCH (,) modl, L l amn dlmkdr 5 Tml Blşnlr (Prncpal Componn) GARCH Yönm -GARCH modllrnn, k dğşknl GARCH modllr üzrndn amn dlmsn yönlk yönmlrdn br d Tml Blşnlr GARCH modldr odln şlyş brçok bakımdan O-GARCH modln bnzr Orjnal daa sandarlaşırıldıkan sonra, ml blşnlr noasyonu, sandarlaşırılan dğrlr çn uygulanmakadır Bu alyl GARCH modl, n önml ml blşnlr çn amn dlmş olacakır (Burns,5) Tml Blşnlr Yönm nd brnc adım, lgl dğşknlrn sandarlaşırılmasıdır x μ S (7) σ Burada, x ;,,, n kadar olan dğşkn, S s; x dğşknlrnn sandarlaşırılmış dğrlr, μ ; lgl dğşknn oralaması, σ ; dğşknn sandar aasıdır Sandarlaşırılmış dğrlrn kullanılması suryl ld dlck mars S' S T, asıl ssmn korlasyon marsn fad mkdr Korlasyon marslrnn özvkörlrndn (gn vcor) oluşan mars W l fad dck olursak, sandarlaşırılmış dğşknlrn ml blşnlr, PSW (8) şklnd ld dlr

11 36 Hlal Bozkur Bu şkld ld dlck doğrusal dönüşüm, blşnlr arasındak sıfır korlasyon ndnyl orogonal olma özllğn mn dckr PSW şlğnd SPW aln dönüşürüldüğünd, S w p w p wk pk (9) w lr fakör ağırlıklarını fad rmkdr (3) şlğndn orjnal dğrlr dönüldüğünd, x μ w p w p w k pk ω wσ j ε () olup, lgl dğşkn ml blşnlrnc fad dlmkdr Bu şkld ssm grn dğşkn sayısından daa az olan fakörlr brbrlrn orogonal olacakır A ( ω j ); normallşrlmş fakör ağırlıklarının kxm mars olmak üzr, fakörlr lşkn kovaryans mars br köşgn mars olacakır V ADA' Vε D dag( V ( p ),, V ( p )) v r () V ε ; aaların kovaryans mars, asıl ssm msl dck olan ml blşnlrn br formudur V ADA' () k( k ) Bu şkld ad varyans v kovaryans saplanması yrn, sadc r an varyans saplanmış olacakır (Alxandr,,) Böylc çok sayıda olan dğşkn yrn, bu dğşknlrn daa az sayıda doğrusal blşmlrnn oluşurulmasıyla, amnd praklk sağlanmakadır odllrn Karşılaşırılması: rk Uzaklık Lraürd, -GARCH modllrnn prformanslarını karşılaşırmak üzr az sayıda çalışma bulunmakadır Bu çalışmalardan br Slvonnonn v Trasvra (8) d yr

12 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 37 bulmaka v amn sonuçlarının gnl fonksyonl bçm aası (msspcfcaon)nın araşırılması üzrnd durulmakadır odl prformanslarını dğrlndrmk üzr yapılan çalışmalardan br dğr, Laurn, Rombous, Slvnnonn v Volan (6) ar Yazarların çalışmalarında mrk uzaklık yaklaşımı kullanılmışır rk uzaklık, k vkör arasındak uzaklığı ölçn br ölçüdür Vrln br uzaydak u v v gb rang k vkör nokası çn uzaklık, rl dğrl br fonksyon olarak fad dlblr: dd(u,v) Burada k özllk vardır: )u vkörü v l çakışığı zaman uzaklık sıfırdır )İk noka arasında arasında farklılık var s, k vkör arasındak uzaklık, pozf br rl sayı l msl dlr Br vkör uzayı, sözü dln özllklr saps, mrk uzay adını alır d fonksyonunun sap olduğu özl bçmlrdn br Ökl(Eucld)-uzayı dır u (a, a,,a n )v v (b, b,,b n )vkörlr n boyulu olduklarında, Ökl uzaklık fonksyonu, d( u, v) ( a b ) ( a b ) ( a n bn ) (3) Ökl uzayı k vkörün skalar çarpımının karkökü cnsndn d fad dlblr: ' d( u, v) ( u v) ( u v) (4) Bu dfa karkök çndk fad, n ad lmanın karlrnn oplamı olacakır(cang, ÇvKp v dğ) odllrn prformanslarını karşılaşırmak üzr üç mrk uzaklık ölçüsü l alınmışır Sözü dln uzaklık ölçülrnd, Bncmark modlnn kovaryans mars (H ) v dğr modln kovaryans mars smglryl fad dlmşr Frobnus rk Ökl uzayında, k vkör arasındak uzaklığı ölçmk çn l alınan bakış açısına bnzr br formda saplanan br ölçüdür d ( H (5), j, j, )

13 38 Hlal Bozkur Bu ölçünün saplanmasında, k amn modlnn kovaryans marsnn farklarının karlrnn oplamı, karkök çnd dğrlndrlmkdr (Laurn vd,:6) Özdğr (Egnvalu) rk Özdğr mrk, ml blşnlr yönmn bnzr br yapı üzrn kurulmuşur v H k amn modlndn ld dln kovaryans marslr smrk v rl dğrlr çrmk üzr, k mars arasındak fark Hrman olacakır Bu ndnl k kovaryans mars arasındak fark aşağıdak şkld ld dlr: d (, H ) (6) max Burada max (, H ), ( H ) marsnn ranspozs l çarpımından oluşan ' marsn n büyük özdğrn şr ( H ) ( H ) Kovaryans marslr smrk v yarı pozf blrl olduğu çn, ml blşnlr analz, marslrn arasındak farka lşkn n büyük özdğrn pozf v marslr arasındak n büyük fark şklnd ld dlmsn sağlayacakır (Laurn vd,:6) 3 Forsnr v oonn rk İk smrk v yarı-pozf blrl marslr arasındak uzaklık, özdğrlrn logarmk karlrnn oplamı l fad dldğnd aşağıdak formüll ulaşılmakadır: d n ln ( max(, H )) (7) Kovaryans marslr smrk v yarı-pozf blrl olduğu çn, özdğrlrn pozf olması sağlanacakır (Laurn vd,:6) Çalışmada ld dln amn sonuçları, grk msspsfkasyon slr grks mrk uzaklık yardımıyla yorumlanacakır Hrman mars; ranspozsnn şlnğ kndsn ş olan marsr

14 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 39 3 Daa v Amprk Sonuçlar Çalışmanın amprk kısmında, Türky konomsn lşkn f (opan şya fya ndks), gclk faz oranı (r v rl dövz kuru (xc) dğşknlrnn 99-8 dönm afalık (n988) logarmk dğrlr kullanılmışır Sözü dln srlrn anımlayıcı sasklr aşağıdak abloda vrlmşr Tablo : Tanımlayıcı İsasklr LOGEXC LOGP LOGR an dan axmum nmum Sd Dv Skwnss Kuross Jarqu-Bra Probably 47 Sum Sum Sq Dv Obsrvaons Tabloda yr alan dğrlr nclndğnd, r üç dğşknd d normallk sapma gözlnmkdr Kuross dğrlrn gör, faz oranı svr, f s basık br görünüm sapr Tablo : ADF Ts Sonuçları p (Sabrn) 954 Δp r (Sabrn) -746 Δr -96 xc (Sabrn) -345 Δxc -599 % v %5 krk dğrlr sırasıyla v -344, p çn s v -864 ür

15 4 Hlal Bozkur Tablo sonuçlarına gör, p v xc brnc farkları l, r s svysnd durağandır Bundan sonrak aşamada, srlr durağan oldukları mrbd modl dal dlmşlrdr Tamnd, AR(5)-GARCH(,) sürc zlnmşr Hr üç modl lşkn amn sonuçları Ek d yr almakadır Tamn sonuçları fonksyonl bçm açısından dğrlndrldğnd Tablo 3 d yr alan sonuçlara ulaşılmakadır Tablo 3: Koşullu Korlasyonlar Arasındak Korlasyonlar v Log-Lklood, odl Sçm Krrlr Dagonal VEC Dagonal BEKK CCC Log-Lklood AIC SW HQ Dagonal VEC Dagonal BEKK CCC Tablodan ld dln blglr gör, Dagonal VEC v Dagonal BEKK modlnn koşullu korlasyon dğrlr, brbrlr l yüksk drcd korlasyona sapr CCC modl l, dğr k modldn ld dln koşullu korlasyonlar arasındak lşk oldukça zayıfır Dğr arafan Log-lklood v AIC; SW v HQ krrlr brlk dğrlndrldğnd, n y sonucu vrn modl Dagonal BEKK modldr odl prformansını dğrlndrmk üzr sandarlaşırılmış aalara lşkn ookorlasyonu araşırmak çn kullanılan brakım slr mvcuur Bu slrdn br bölümü Ljung-Box üzrn nşa dlmş v çoklu GARCH yapısı çn modfy dlmş slrdr (L and clod (98)) Ancak bu slrn güvnlrlğ konusunda farklı fkrlr mvcuur odl prformansları dğrlndrmk üzr kullanılan knklrdn dğr mrk uzaklıkır Bu amaçla saplanan üç yönmdn ld dln sonuçlar aşağıdak gbdr:

16 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 4 Tablo 4: rk Uzaklık Ölçülr Frobnus rk Özdğr rk Forsnr rk 968 H, BEKK 697 H, CCC 35 H, BEKK 697 H, CCC H, BEKK 33 H, CCC -GARCH modllr lraüründ, lk oraya aılan s olması bakımından Dagonal VEC modl bncmark modl olarak blrlnmşr Tablodan ld dln sonuçlara dayanarak, r üç ölçüy gör Dagonal BEKK modlnn, Dagonal VEC modln daa yakın sonuçlar vrdğ söylnblr Eld dln bu sonuç, k modln koşullu korlasyonları arasındak yüksk korlasyon blgs l uarlıdır Ek d yr alan modl amn sonuçlarına gör, Dagonal BEKK modlnn amn dlms ncsnd ld dln ARCH v GARCH kasayıları anlamlıdır Aynı zamanda < şarı sağlanmakadır Sonuç Lraürd -GARCH modllrnn amn sonuçlarının karşılaşırılmasına lşkn az sayıda çalışma mvcuur Bu çalışmaların br bölümü mrk uzaklık, br bölümü s fonksyonl bçm üzrn yoğunlaşmışır Bu çalışmada, rfrans gösrln çalışmalar ışığında, bazı -GARCH modllrnn amn prformansları dğrlndrlmşr Önclkl -GARCH modllr, ork açılımları l l alınmış, ardından Dagonal VEC, Dagonal BEKK v CCC modllrnn amn prformansları dğrlndrlmşr Karşılaşırmada mrk uzaklığa yönlk olarak kullanılan üç knk, Frobnus mrk, Özdğr rk v Forsnr v oonn rk krrlrdr Bncmark modl olarak Dagonal VEC sçldğnd, r üç knğ gör Dagonal BEKK modlnn CCC modln gör daa yakın sonuçlar vrdğ söylnblr Bu sonuç, Dagonal BEKK v

17 4 Hlal Bozkur Dagonal VEC modllrnn koşullu korlasyonları arasında gözlnn yüksk korlasyon l lnldr Dğr arafan modllr, fonksyonl bçm açısından dğrlndrldğnd, Dogonal BEKK modlnn daa y sonuçlar vrdğ gözlnmkdr Dagonal BEKK amnndn ld dln koşullu korlasyonlar dğrlndrldğnd p l r, p l xc dğşknlr arasında (gckmlr d saba kaıldığında) korlasyon lşksnn olduğu görülmkdr Bu durum, nflasyona lşkn koşullu korlasyonun, dğr k dğşkn üzrnd kl olduğu sonucuna şar mkdr T Comparav Analyss Of -GARCH odls Absrac: T ARCH modl n capurng m-varyng varanc of conomc daa n unvara cas as bn xndd o mulvara cas An mporan problm w s modls s a larg numbr of paramrs a av o b smad Ts papr compars dffrn -GARCH yp modls, namly T Dagonal VEC, Consan Condonal Corrlaon (CCC) and Dagonal BEKK n rms of r marx dsanc mrcs apply r dsanc mrcs, namly Frobnus, Egnvalu v Forsnr rc T Dagonal VEC s consdrd as bncmark T man fndng s a Dagonal BEKK smaon gvs mor clos rsuls w bncmark an CCC Kywords: -GARCH, mrc dsanc Kaynaklar Alxandr, C () Orogonal GARCH n asrng Rsk Volum, FT Prnc Hall, pp -38 Alxandr, C () Prncpal componn odls for Gnrang Larg GARCH Covaranc arcs, Economc Nos, 3(), pp Bauwns, L (3), ulvara GARCH modls, Unvrsé caolqu d Louvan, yayınlanmamış drs nou p://zoncourscca/documns/a mgarc-slds-LB-prnpdf (44) Bollrslv, T, 986 Gnralsd auorgrssv condonal roscdascy Journal of Economrcs 3, 37 37

18 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 43 Bollrslv, T, 99 odllng cornc n sor-run nomnal xcang ra: a mulvara gnralzd ARCH approac Rvw of Economcs and Sascs 7, Bollrslv, T, Engl, R F, Wooldrdg, J (988) A capal ass p rcng modl wm varyng covaranc Journal of Polcal Economy, 96, 6 3 Bollrslv, Tm, 987 A Condonally Hroskdasc Tm Srs odl for Spculav Prcs and Ras of Rurn T Rvw of Economcs and Sascs 3, Burns, Parck, 5 ulvara GARCH w only unvara smaon, arc- 5, -5 Cang, Alpa, C(986), amaksl İksadın Tml Yönmlr,Çv:Ergun Kp, uzaffr Sarımşl, Osman aydoğuş, Tor Yayınları, Ankara Dros, Fk C and Njman, To E99 Tmporal aggrgaon of GARCH procsss, Economrca 6/4, 99-7 Engl, RF and Sppard, K Trocal and mprcal proprs of dynamc condonal corrlaon mulvara GARCH Dscusson Papr, Spmbr - 5 Engl, RF, Kronr, KF, 995 ulvara smulanous gnralzd ARCH Economrc Tory, 5 Engl, RF, 98 Auorgrssv condonal roskdascy w smas of varanc of Und Kngdom nflaon Economrca 5, Engl, RF Dynamc condonal corrlaon a smpl class of mulvarıa garc modls Dscusson Papr, ay, 9 Engl, RF,983 Esmas of varanc of US nflaon basd upon ARCH modl Journal of ony, Crd and Bankng 5, 86-3 Engl, RF (d)995 ARCH Slcd Radngs Oxford Unvrsy Prs, Oxford Laurn, S JVK Rombous, Annasna Slvnnonn and Francsco Volan (6), Comparıng And Rankıng Covarıanc Srucurs Of -Garc Volaılıy odls, Ox-rcs Nws Programm, Ocobr 4, 6, London

19 44 Hlal Bozkur L, WK, clod, AI (98) Dsrbuon of rsdual auocorrlaons n mulvara ARA m srs modls Journal of Royal Sascal Socy Srs B (odologcal), 43,, 3-39 loj, Andrs, 987 A condonal varanc modl for daly dvaons of an xcang ra Journal of Busnss and Economc Sascs 5,, 99-3 Slvnnonn, A, Trasvsa, T, 8, ulvara GARCH modls SSE/EFI Workng Papr Srs n Economcs and Fnanc, 669 Ts, YK, Tsu, AKC, A mulvara gnralzd auorgrssv condonal roscdascy modl w m-varyng corrlaons Journal of Busnss and Economc Sascs, Ts, YK A s for consan corrlaons n a mulvara GARCH modl Journal of Economrcs, 98, 7-7 Wd, Van Dr R, GO-GARCH:A mulvara gnralzd orogonal GARCH modl Journal of Appld Economrcs 7,

20 -GARCH odllrnn Karşılaşırmalı Analz 45 Ek : Dagonal BEKK odlndn Eld dln Koşullu korlasyonlar xc p r xc(-) p(-) r(-) xc(-) p(-) r(-) xc(-3) p(-3) r(-3) xc p -3 r -5 xc (-) p (-) r (-) xc (-) p (-) r (-) xc (-3) p (-3) r (-3) Ek :Dagonal-VEC, CCC v Dagonal BEKK Tamn Sonuçları Tamn odllr Dagonal-VEC 48(9645) 35(636) 738(899875) CCC 73(5357) 9637(63397) 4(84) Dagonal BEKK 47(9399) 43(339) 855(7985) () v (),% v %5 anlamlılığa şar mkdr Paranz çndk dğrlr, sasklrn gösrmkdr

Sabit kur sisteminde ise faiz denge sistemi çalışamamaktadır. Çünkü kur sabittir. Yurt içi faiz oranının yurt dışı faize oranına eşit olmalıdır.

Sabit kur sisteminde ise faiz denge sistemi çalışamamaktadır. Çünkü kur sabittir. Yurt içi faiz oranının yurt dışı faize oranına eşit olmalıdır. B..A. Dövz Kuru Rjmlr Srbs Kur ssmnd hüküm yrl para brmnn dğr şu şkld dürülblr: gnşlc para polkaları aracılığı l pyasaya para sürrk faz oranlarının düşmsn, faz oranlarının düşms l sıcak para yrl paradan

Detaylı

Sakarya Ticaret Bozrsası. Üye Memnuniyet ve Beklenti Anketi. Raporu

Sakarya Ticaret Bozrsası. Üye Memnuniyet ve Beklenti Anketi. Raporu Tcar zsı My v Bkln k Mar 2015, SAKARYA Tcar sı 2014 Yılı My v Bklnlrnn Eld Edlms İçn Yapılan k İlşkn r Tcar sı hm ISO 9001 Toplam Kal Yönm Ssm, hm d TOBB Oda/ Akrdasyon Ssmnn grğ olarak gnş çaplı br My

Detaylı

Sakarya Ticaret Borsası. Üye Memnuniyet ve Beklenti Anketi. Raporu

Sakarya Ticaret Borsası. Üye Memnuniyet ve Beklenti Anketi. Raporu Tcar sı My v Bkln k Ocak 2016, SAKARYA Tcar sı My v Bklnlrnn Eld Edlms İçn Yapılan k İlşkn r Tcar sı hm ISO 9001 Toplam Kal Yönm Ssm, hm d TOBB Oda/ Akrdasyon Ssmnn grğ olarak My v Bkln k çalışması grçklşrmşr.

Detaylı

Reel Döviz Kuru Hareketlerinin Firma Performansına Etkisi: Türk Firmaları Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Reel Döviz Kuru Hareketlerinin Firma Performansına Etkisi: Türk Firmaları Üzerine Ampirik Bir Çalışma h PDF vrson of an undd manuscrp has bn pr rvwd and accpd for publcaon. Basd upon h publcaon ruls of h journal h manuscrp has bn formad bu no fnalzd y. Bfor fnal publcaon h manuscrp wll b rvwd for gally

Detaylı

Sosyoekonomi / 2006-1 / 060103. M. Emin İnal & Derviş Topuz & Okyay Uçan. Sosyo Ekonomi. Doğrusal Olasılık ve Logit Modelleri ile Parametre Tahmini

Sosyoekonomi / 2006-1 / 060103. M. Emin İnal & Derviş Topuz & Okyay Uçan. Sosyo Ekonomi. Doğrusal Olasılık ve Logit Modelleri ile Parametre Tahmini Sosyokonom / 2006- / 06003. M. Emn İnal & Drvş Topuz & Okyay Uçan Sosyo Ekonom Ocak-Hazran 2006- Doğrusal Olasılık v Logt Modllr l Paramtr Tahmn M. Emn İnal Drvş Topuz Okyay Uçan nal@ngd.du.tr drvs_topuz@ngd.du.tr

Detaylı

İSTATİSTİK TERMODİNAMİK

İSTATİSTİK TERMODİNAMİK MIT OpnCoursWar http://ocw.mt.du 5.60 Thrmodnamk v Kntk Bahar 2008 Bu malzmlr atıfta bulunmak vya kullanım şartlarını öğrnmk çn http://ocw.mt.du/trms stsn zyart dnz İSTATİSTİK TERMODİAMİK İstatstk mkanğn

Detaylı

Bir ekonomide mal piyasası dengesi aşağıdaki şekliyle dengeye geldiği varsayılmaktadır;

Bir ekonomide mal piyasası dengesi aşağıdaki şekliyle dengeye geldiği varsayılmaktadır; B.. A. Ürm, Faz Oranları v Dövz Kuru Br konomd mal pyasası dngs aşağıdak şklyl dngy gldğ varsayılmakadır; Y C Y T I Y r G IM Y X Y ( ) (, ) (, ) (, ) ( ) (, ) (, )/ (, ) ğr n dış car aşağıdak gb yazılırsa;

Detaylı

Bir Kompleks Sayının n inci Kökü.

Bir Kompleks Sayının n inci Kökü. Prof.Dr.Hüsy ÇAKALLI Br Komplks Sayıı c Kökü. hrhag br sab doğal sayı olmak ür, br komplks sayıı c kökü, c kuvv bu sayıya ş ola komplks sayıdır. ( r(cos s olsu v (cos s dylm. Bu akdrd ( [ (cos s] dr v

Detaylı

AN IMPROVED PROGRAMME FOR QUASI STATIC AND KINEMATICS DEFORMATION ANALYSIS IN LEVELLING NETWORK

AN IMPROVED PROGRAMME FOR QUASI STATIC AND KINEMATICS DEFORMATION ANALYSIS IN LEVELLING NETWORK ÜKSEKLİK ĞLRND USİ SİK VE KİNEMİK DEFORMSON NLİZİ İÇİN GELİŞİRİLEN PROGRM S. DOĞNLP C. Ö. İĞİ C. İNL B. URGU Slçuk Ünrss Mündslk Mmarlık Faküls Jodz Foogramr Mündslğ Bölümü Jodz nablm Dalı Konya sdoganalp@slcuk.du.r

Detaylı

FREKANS-DOMENİNDE MODELLEME

FREKANS-DOMENİNDE MODELLEME Bölü FEANS-DOMENİNDE MODELLEME. Grş Bu bölüd daha önc Yükk Maak drlrnd gördüğüüz konrol lrnn analz v aarılarında çok büyük kolaylıklar ağlayan Lalac dönüşüünü kıaca haırlayacağız. Daha onra doğrual, zaanla

Detaylı

Bağımlı Kukla Değişkenler

Bağımlı Kukla Değişkenler Bağımlı Kukla Dğşknlr Bağımlı dğşkn özünd k dğr alablyorsa yan br özllğn varlığı ya da yokluğu söz konusu s bu durumda bağımlı kukla dğşknlr söz konusudur. Bu durumdak modllr tahmn tmk çn dört yaklaşım

Detaylı

Bu malzemelere atıfta bulunmak veya kullanım şartlarını öğrenmek için http://ocw.mit.edu/terms sitesini ziyaret ediniz

Bu malzemelere atıfta bulunmak veya kullanım şartlarını öğrenmek için http://ocw.mit.edu/terms sitesini ziyaret ediniz MIT OpnoursWar http://ocw.mt.du 5.6 Thrmodnamk v Kntk Bahar 8 Bu malzmlr atıfta bulunmak vya kullanım şartlarını öğrnmk çn http://ocw.mt.du/trms stsn zyart dnz MODEL SİSTEMLER Molkülr gçş, dönm v rşm çn

Detaylı

Implementation of the sliding mode control method with a varying sliding surface on an electromechanical fin actuation system

Implementation of the sliding mode control method with a varying sliding surface on an electromechanical fin actuation system Journal o h Fauly o Engnrng and Arhur o Gaz Unvrsy 3:3 (17) 987-998 Dğşkn kayma yüzyl kayan kpl dnm yönmnn lkromkank br kana ahrk ssmn uygulanması Büln Özkan * Türky Blmsl v Tknolojk Araşırma Kurumu, Savunma

Detaylı

4. BİR BOYUTLU ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ

4. BİR BOYUTLU ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ üm yayın hakları Prof. Dr. Büln Yşlaa ya ar. İznsz çoğalılamaz. 4. BİR BOYUU ZAMANA BAĞI ISI İEİMİ Zamana bağlı ısı gçş roblmlr gnllkl ssmn sınır koşulları dğşğnd oraya çıkar. Zamana bağlı ısı roblmlrn

Detaylı

İSTATİSTİK TERMODİNAMİK

İSTATİSTİK TERMODİNAMİK MI OpnCoursWar http://ocw.mt.du 5.60 hrmodnamk v Kntk ahar 008 u malzmlr atıfta bulunmak vya kullanım şartlarını öğrnmk çn http://ocw.mt.du/trms stsn zyart dnz İSİSİK ERMODİMİK Makroskopk trmodnamk sonuçların

Detaylı

Çok Parçalı Basınç Çubukları

Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok parçalı basınç çubukları gnl olarak k gruba arılır. Bunlar; a) Sürkl brlşk parçalardan oluşan çok parçalı basınç çubukları b) Parçaları arasında aralık bulunan çok parçalı

Detaylı

MONOSİMETRİK VE AÇIK KESİTLİ BİR EULER-BERNOULLI KİRİŞİNİN İKİ FARKLI METOTLA SERBEST TİTREŞİM ANALİZİ

MONOSİMETRİK VE AÇIK KESİTLİ BİR EULER-BERNOULLI KİRİŞİNİN İKİ FARKLI METOTLA SERBEST TİTREŞİM ANALİZİ P A U K K A E Ü Nİ V E İ E İ Ü H E N Dİ İK F A K Ü E İ P A U K K A E U N I V E I Y E N G I N E E I N G F A C U Y Ü H E N Dİ İK Bİİ E İ D E Gİİ J O U N A O F E N G I N E E I N G C I E N C E YI Cİ AYI AYFA

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

KESİKLİ SEÇİM MODELLERİ

KESİKLİ SEÇİM MODELLERİ do:.34/rg...36.56 DERS NOTLARI KESİKLİ SEÇİM MODELLERİ Doç. Dr. /İstanbul Aydın Ünvrsts Ekono v Fnans Bölüü Ergnbay Uğurlu E. Ugurlu, p.-9. Drs Notları Şubat Ktapçık 3 do:.34/rg...36.56 KESİKLİ SEÇİM MODELLERİ

Detaylı

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 6 BÖÜM ATENATİF AKIM MODE SOU - DEKİ SOUAIN ÇÖÜMEİ (t) 30snπt s grlmn maksmum dğr, m 30 volt tkn dğr d, m 30 5 Akımın zamanla dğşm dnklmndn, (t) max sn~t (t) 0 sn00rt Maksmum akım, max 0 A CEAP D İltknn

Detaylı

SKALER ALAN KOZMOLOJİLERDE MANYETİK ALAN KAYNAKLI BAZI KOZMOLOJİK MODELLER

SKALER ALAN KOZMOLOJİLERDE MANYETİK ALAN KAYNAKLI BAZI KOZMOLOJİK MODELLER SER N OZOOJİERDE NYETİ N YNI ZI OZOOJİ ODEER * zban NZ İsmal TRHN Çanakkal Onskz ar Ünvrss Çan slk Yükskokulu Elkrk v Enrj ölümü Çanakkal kkanmaz@comu.du.r Çanakkal Onskz ar Ünvrss Fn Edbya Faküls Fzk

Detaylı

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama Çukurova Ünverses İİBF Dergs Cl:15.Sayı:.Aralık 11 ss.1-18 Koşullu Varyans Modeller: İmkb Serler Üzerne Br Uygulama Condııonal Varıance Models: An Alıcaıon on Isanbul Sock Exchange Serıes H.Alan Çabuk

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. PID Denetleyiciler

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. PID Denetleyiciler OOMAİ ONROL SİSEMLERİ ID Dnlyclr ml Dnm ürlr k öngülü nm mlrn farklı yönmlrl ınıflanırmak mümkünür. Dnm kn gör; A kl vya 2 konumlu nm B Sürkl Dnm Oranı nm k rporonal 2 İngral nm k I Ingral 3 ürv nm k D

Detaylı

Ölçme Kuramnda Temel Yaklamlar

Ölçme Kuramnda Temel Yaklamlar yurdugul@hacttp.du.tr Ölçm Kuramnda Tml Yaklamlar Gözlnn l gözlnmyn arasndak bantlar, br baka fad l ölçülbln dknlrdn gözlnmyn dknlrn ld dlmsn dayanan yaklamlar ölçmnn tml konularn oluturmaktadr. Bu bantlar

Detaylı

İLETKEN ve YARIİLETKENLERDE HALL OLAYI

İLETKEN ve YARIİLETKENLERDE HALL OLAYI İLETKEN v YARIİLETKENLERDE HALL OLAYI 1. HALL OLAYI Mtallrdk ltknlk, srst haldk lktronların uygulanan lktrk alan doğrultusundak harktlr ntcsnd ld dlr. Yarıltknlrd s, lktronların harcnd oşluklarda lktrksl

Detaylı

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. İçten Yanmalı Motorlarda Performans ve Enerji Dağılımı Deneyi

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. İçten Yanmalı Motorlarda Performans ve Enerji Dağılımı Deneyi BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ İçtn Yanmalı Motorlarda rformans v Enrj Dağılımı Dny Laboratuvar Tarh: Laboratuvarı Yöntn: Laboratuvar Yr: Laboratuvar Adı:

Detaylı

7. BİRİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DENKLEM SİSTEMLERİ

7. BİRİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DENKLEM SİSTEMLERİ 7 GİİŞ 7 BİİNCİ METEBEDEN LİNEE DENKLEM SİSTEMLEİ Yüksk mrbd lr dfrasl dklm çözümüü zor olması d l dklm mrbd lr dfrasl dklm ssm, burada da lr br problm döüşürülrk blgsaar oramıda çözüm araır Örk: Mkak

Detaylı

TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK

TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK Toprak Krllğnn Kontrolü V Noktasal Kaynaklı Krlnmş Saalara Dar Yöntmlk DOĞA Çvr Yöntm v Altrnat Enrj Tknolojlr Mündslk Danışmanlık Eğtm Hzmtlr San. Tc. Ltd. Şt. TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL

Detaylı

PASİF DENDTRİT ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLERİNİN BENZETİMİ İÇİN BİR YAZILIM

PASİF DENDTRİT ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLERİNİN BENZETİMİ İÇİN BİR YAZILIM PAMUKKAE ÜNİ ERSİ TESİ MÜHENDİ Sİ K FAKÜTESİ PAMUKKAE UNIERSITY ENGINEERING COEGE MÜHENDİ Sİ K B İ İ MERİ DERGİ S İ JOURNA OF ENGINEERING SCIENCES YI CİT SAYI SAYFA : 006 : 1 : 1 : 97-104 PASİF DENDTRİT

Detaylı

Hibrid Sürücülü Bir Pres Mekanizmasının Dinamik Modellemesi ve Benzetimi

Hibrid Sürücülü Bir Pres Mekanizmasının Dinamik Modellemesi ve Benzetimi Uluslaaası Kaılımlı 17. Makna Tos Smpozyumu, İzm, 1-17 Hazan 1 Hbd Süücülü B Ps Mkanzmasının Dnamk Modllms v Bnzm M. Ekan Küük * L. Canan Dülg Gazanp Ünvss Gazanp Ünvss Gazanp Gazanp Öz Çalışmada hbd süücülü

Detaylı

YÖNETMELİK TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK

YÖNETMELİK TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK 8 Hazran 2010 SALI Rsmî Gazt Sayı : 27605 Çvr v Orman Bakanlığından: YÖNETMELİK TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

ESTIMATION of VARIANCE COMPONENTS of TWO SYSTEM COORDINATES in 2D SIMILARITY TRANSFORMATION

ESTIMATION of VARIANCE COMPONENTS of TWO SYSTEM COORDINATES in 2D SIMILARITY TRANSFORMATION İKİ BOYULU BNZRLİK DÖNÜŞÜÜND İKİ SİS KOORDİNLRININ VRYNS BİLŞNLRİNİN KSİRİİ C. YDIN, S. Ö. UYGUR Yıldız n Ünvrss, İnşaa Faüls, Hara ühndslğ Bölümü, Jodz nablm Dalı, İsanbul, cadn@ldz.du.r Yıldız n Ünvrss,

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

MAK TERMODİNAMİK (CRN: 22594, 22599, 22603, ) BAHAR YARIYILI ARA SINAV-1

MAK TERMODİNAMİK (CRN: 22594, 22599, 22603, ) BAHAR YARIYILI ARA SINAV-1 MK - ERMODİNMİK.0.00 CRN: 594, 599, 60, 608 ) 009-00 BHR YRIYILI R SIN- Soru -) Br pston-slndr düznğnd, başlangıçta 75 kpa basınçta doyuş sııbuhar karışıı, 5 kg su bulunaktadır. Suyun.09 kg lık bölüü sıı

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SKY ÜNİESİTESİ TEKNOOJİ FKÜTESİ EEKTİKEEKTONİK MÜHENDİSİĞİ EM01 EEKTONİKI DESİ BOTU FÖYÜ DENEYİ YPTIN: DENEYİN DI: DENEY NO: DENEYİ YPNIN DI v SOYDI: SINIFI: OKU NO: DENEY GUP NO: DENEY TİHİ PO TESİM

Detaylı

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum Minimum Problemleri

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum Minimum Problemleri DERS 9 Grafik Çizimi, Maksimum Minimum Problmlri Bundan öncki drst bir fonksiyonun grafiğini çizmk için izlnbilck yol v yapılabilck işlmlr l alındı. Bu drst, grafik çizim stratjisini yani grafik çizimind

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

Termodinamiğin Yasaları:

Termodinamiğin Yasaları: NTR0PĐ trop kavramı, makroskopk görüş açısıda (klask trmodamk), mkroskopk görüş açısıda (statstksl trmodamk) v formasyo görüş açısıda (formasyo tors) olmak üzr, üç şkld l alıablr. trop statstksl taımlaması

Detaylı

NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ OKSİTLERİNİN ELEKTRONİK VE OPTİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ: AB İNİTİO YÖNTEMİ *

NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ OKSİTLERİNİN ELEKTRONİK VE OPTİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ: AB İNİTİO YÖNTEMİ * Ç.Ü. Fn v Mühndslk Blmlr Drgs Yıl:016 Clt:34-6 ADİR TOPRAK ELEMETLERİ OKSİTLERİİ ELEKTROİK VE OPTİK ÖZELLİKLERİİ İCELEMESİ: AB İİTİO YÖTEMİ * Invstıgatıonof ElctronıcandOptıcalProprtıs of RarEarthsOxıds:

Detaylı

Kabak ve Patlıcan Dilimlerinin Kuruma Davranışının Deneysel İncelenmesi. Experimental Investigation of Drying Kinetics of Pumpkin and Eggplant Slices

Kabak ve Patlıcan Dilimlerinin Kuruma Davranışının Deneysel İncelenmesi. Experimental Investigation of Drying Kinetics of Pumpkin and Eggplant Slices KSU Mühndslk Blmlr Drgs, 19(), 016 1 KSU. Journal of Engnrng Scncs, 19(), 016 Kabak v Patlıcan Dlmlrnn Kuruma Davranışının Dnysl İnclnms Muhammd Safa KAMER 1, Hüsyn Emr ŞAHİN 1, Krm SÖNMEZ 1, Muharrm İMAL

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

QUADRO. ProfiScale QUADRO Mesafe ölçüm cihazı. www.burg-waechter.de. tr Kullanım h kılavuzu. ft 2 /ft 3 QUADRO PS 7350

QUADRO. ProfiScale QUADRO Mesafe ölçüm cihazı. www.burg-waechter.de. tr Kullanım h kılavuzu. ft 2 /ft 3 QUADRO PS 7350 QUADRO PS 7350 QUADRO 0,5 32 m 0,5 32 m m 2 /m 3 t 2 /t 3 prcson +1% ProScal QUADRO Msa ölçüm cazı tr Kullanım ılavuzu www.burg-wactr.d BURG-WÄCHTER KG Altnor Wg 15 58300 Wttr Grmany Extra + + 9V Grş Düşünün

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

AYRIK VE SÜREKLİ ZAMANLI BİRİNCİ DERECEDEN SİGMA-DELTA MODÜLATÖRÜNÜN PRATİK OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

AYRIK VE SÜREKLİ ZAMANLI BİRİNCİ DERECEDEN SİGMA-DELTA MODÜLATÖRÜNÜN PRATİK OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLMESİ AYRIK VE SÜREKLİ ZAMANLI BİRİNCİ DERECEDEN SİGMADELTA MODÜLATÖRÜNÜN PRATİK OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLMESİ D. Hanba * v A. Uçar ** *Fırat Ünvrsts Elktronk Blgsaar Eğtm dhanba@frat.du.tr ** Fırat Ünvrsts Elktrk

Detaylı

Elektromanyetik Dalga Teorisi

Elektromanyetik Dalga Teorisi lkomanyk Dalga Tos Ds-1 Dfansyl Fomda awll Dnklml İngal Fomda awll Dnklml Fazöln Kullanımı Zamanda amonk Alanla alzm Oamı Dalga Dnklml B awll Dnklmlnn Dfansyl Fomu D. D ρ. B Faaday Kanunu Amp Kanunu Gauss

Detaylı

Coulomb - Gauss. Elektrik Akısı. Elektrik Akısı, devam. Bölüm 24 GAUSS YASASI. Elektrik Akısı Gauss Yasası

Coulomb - Gauss. Elektrik Akısı. Elektrik Akısı, devam. Bölüm 24 GAUSS YASASI. Elektrik Akısı Gauss Yasası lktrk Akısı Gauss Yasası Bölüm 4 GAUSS YASASI Gauss Yasasının Yüklü Yalıtkanlara Uygulanması lktrostatk Dngdk İltknlr Sorular - Problmlr Coulomb - Gauss Gauss Yasası v lktrk alanının başka hsap yolları!

Detaylı

Türkiye de doğrudan yatırımların belirleyicileri üzerine bir analiz: CCC-MGARCH Modeli ile tahmin

Türkiye de doğrudan yatırımların belirleyicileri üzerine bir analiz: CCC-MGARCH Modeli ile tahmin ODTÜ Glişm Drgisi, 36 (Haziran), 9, 7-9 Türkiy d doğrudan yaırımların blirlyicilri üzrin bir analiz: CCC-MGARCH Modli il amin Hilal Bozkur Kocali Ünivrsisi, ĐĐBF Đkisa Bölümü, Umup Yrlşksi, Đzmi, Kocali

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

KOLON EKSENLERİNİN SEÇİMİNİN KESİT TESİRLERİNE ETKİSİ

KOLON EKSENLERİNİN SEÇİMİNİN KESİT TESİRLERİNE ETKİSİ PAMUKKAE ÜNİ VEİ TEİ MÜHENDİ İ K FAKÜTEİ PAMUKKAE UNIVEITY ENGINEEING COEGE MÜHENDİ İ K B İ İ MEİ DEGİ İ JOUNA OF ENGINEEING CIENCE YI CİT AYI AYFA : 6 : 1 : 1 : 65-7 KOON EKENEİNİN EÇİMİNİN KEİT TEİEİNE

Detaylı

GENETİK ALGORİTMA KULLANILARAK GÜÇ SİSTEMLERİNDE OPTİMAL ÇALIŞMA ŞARTLARININ BELİRLENMESİ

GENETİK ALGORİTMA KULLANILARAK GÜÇ SİSTEMLERİNDE OPTİMAL ÇALIŞMA ŞARTLARININ BELİRLENMESİ Gaz Ünv Müh Mm Fak Dr J Fac Eng Arch Gaz Unv Clt 4, No 3, 539-548, 009 ol 4, No 3, 539-548, 009 GENETİK ALGORİTMA KULLANILARAK GÜÇ SİSTEMLERİNDE OPTİMAL ÇALIŞMA ŞARTLARININ BELİRLENMESİ Al ÖZTÜRK v Srhat

Detaylı

ÜSTEL DAĞILIM. üstel dağılımın parametresidir. Birikimli üstel dağılım fonksiyonu da, olarak bulunur. olduğu açık olarak görülmektedir.

ÜSTEL DAĞILIM. üstel dağılımın parametresidir. Birikimli üstel dağılım fonksiyonu da, olarak bulunur. olduğu açık olarak görülmektedir. ÜSTL DAĞILIM Tanım : X > olma üzr sürli bir rasgl dğişn olsun. ğr a > için X rassal dğişni aşağıdai gibi bir dağılıma sahip olursa X rasgl dğişnin üsl dağılmış rassal dğişn v onsiyonuna da üsl dağılım

Detaylı

ASTRONOTİK DERS NOTLARI Verim =

ASTRONOTİK DERS NOTLARI Verim = ASTRONOTİK DERS NOTLARI 04 TANIMLAR Katı v sıvı yakıtların n büyük sorunu VERİMLİLİK tr. En y otorlarda bl nrjnn ancak %40 dan yararlanılır. Bu açıdan bakıldığında kyasal yakıtlı otorlar pyc vrszdrlr.

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri   Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL

Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL Kablosuz Saısal Habrlşmd Paramtr Kstrm Yrd. Doç. Dr. Brol SOYSAL Atatür Ünvrsts Mühndsl Faülts Eltr-Eltron Mühndslğ Bölümü LMS v RLS Algortmaları: Gnş bantlı ltşm sstmlrnd arşılaşılan sorunların büübrısmının

Detaylı

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Eşt Varyans Y X Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Farklı Varyans Zaman Farklı Varyans le Karşılaşılan Durumlar Kest Verlernde. Kar dağıtım

Detaylı

Elektromanyetik Dalga Teorisi

Elektromanyetik Dalga Teorisi 84 lkomank Dalga Tos DRS-4 Kapl Oamda Dülm Dalgala Düşük Kapl Dlkkl İ İlknl Gup Güç v n Dülm Dalgalan Dülm Snlaa Dk Glş Kapl Oamda Dülm Dalgala ğ b oam lkn s lkk alann valğndan dola = akm akacak Bu duumda;

Detaylı

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum-Minimum Problemleri. 9.1. Grafik çiziminde izlenecek adımlar. y = f(x) in grafiğini çizmek için

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum-Minimum Problemleri. 9.1. Grafik çiziminde izlenecek adımlar. y = f(x) in grafiğini çizmek için DERS 9 Grafik Çizimi, Maksimum-Minimum Problmlri 9.. Grafik çizimind izlnck adımlar. y f() in grafiğini çizmk için Adım. f() i analiz diniz. (f nin tanım kümsi, f() in tanımlı olduğu tüm rl sayıların oluşturduğu

Detaylı

HAYVAN BARINAKLARINDA DOĞAL HAVALANDIRMA VERDİSİNİN BELİRLENMESİ İÇİN BİR BİLGİSAYAR PROGRAMI GELİŞTİRİLMESİ

HAYVAN BARINAKLARINDA DOĞAL HAVALANDIRMA VERDİSİNİN BELİRLENMESİ İÇİN BİR BİLGİSAYAR PROGRAMI GELİŞTİRİLMESİ OMÜ Zr. Fak. Drgs, 005,0(1):30-36 J. f Fac. f Agrc., OMU, 005,0(1):30-36 HAYVAN BARINAKLARINDA DOĞAL HAVALANDIRMA VERDİSİNİN BELİRLENMESİ İÇİN BİR BİLGİSAYAR PROGRAMI GELİŞTİRİLMESİ Gürkan A. K. GÜRDİL

Detaylı

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir?

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir? MEH535 Örünü Tanıma 7. Kümeleme (Cluserng) Doç.Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elekronk ve Haberleşme Mühendslğ Bölümü web: hp://akademkpersonel.kocael.edu.r/kemalg/ E-posa: kemalg@kocael.edu.r Verde eke blgs yok Denemsz

Detaylı

Rastgele Süreçler. Rastgele süreç konsepti (Ensemble) Örnek Fonksiyonlar. deney. Zaman (sürekli veya kesikli) Ensemble.

Rastgele Süreçler. Rastgele süreç konsepti (Ensemble) Örnek Fonksiyonlar. deney. Zaman (sürekli veya kesikli) Ensemble. 1 Rastgele Süreçler Olasılık taması Rastgele Deney Çıktı Örnek Uzay, S (s) Zamanın Fonksiy onu (t, s) Olayları Tanımla Rastgele süreç konsepti (Ensemble) deney (t,s 1 ) 1 t Örnek Fonksiyonlar (t,s ) t

Detaylı

DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ MATEMATİK KLÜBÜ FEN LİSELERİ TAKIM YARIŞMASI 2007 SORULARI

DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ MATEMATİK KLÜBÜ FEN LİSELERİ TAKIM YARIŞMASI 2007 SORULARI DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ MATEMATİK KLÜBÜ FEN LİSELERİ TAKIM YARIŞMASI 007 SORULARI Doğuş Ünivrsitsi Matmatik Kulübü tarafından düznlnn matmatik olimpiyatları, fn lislri takım yarışması sorularından bazıları

Detaylı

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir. YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik

Detaylı

Sigma 2006/2 Araştırma Makalesi / Research Article ANALISING OF THE STABILITY OF NONLINEAR SYSTEMS BY USING THE FLOQUET THEORY

Sigma 2006/2 Araştırma Makalesi / Research Article ANALISING OF THE STABILITY OF NONLINEAR SYSTEMS BY USING THE FLOQUET THEORY Joural of Egrg ad Naural Sccs Mühdslk v F Blmlr Drgs Sgma 006/ raşırma Makals / Rsarch rcl NLISING OF THE STBILITY OF NONLINER SYSTEMS BY USING THE FLOQUET THEORY İlyas ÇNKY *, bdullah YILDIZ Sakarya Üvrss,

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Tahvilin Fiyatı ve Bugünkü Değeri Bir yıl sonra 100 dolar vermeyi taahhüt eden bir tahvilin bugünkü değeri :

Tahvilin Fiyatı ve Bugünkü Değeri Bir yıl sonra 100 dolar vermeyi taahhüt eden bir tahvilin bugünkü değeri : B.E.A. Finansal Piyasalar v Bklnilr Mrkzi hükümin büç açığının karşılanması için piyasaya sunduğu borçlanma aracı ahvillrin iki ml özlliği vardır: a) Tanımlanmış Risk: bu risk anımı vad sonunda ahvili

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

Anlık ve Ortalama Güç

Anlık ve Ortalama Güç ALTERNATİF AK-Dere Analz Bölü-4 AC Güç Anlık Güç Oralaa güç Güç fakörü Akf, reakf güç Kpleks güç Reakf güç düzele (Kpanzasyn aksu akf güç ransfer Anlık Güç, p( (herhang br ank güç p Anlık e Oralaa Güç

Detaylı

Türkiye. 2010 İnsani Gelişme Raporu nda İnsani Gelişme Endeksi değerinin ve sıralama değişikliklerinin açıklanması

Türkiye. 2010 İnsani Gelişme Raporu nda İnsani Gelişme Endeksi değerinin ve sıralama değişikliklerinin açıklanması 2010 İa Glşm Raporu brlşk dklr açıklama otu Türky 2010 İa Glşm Raporu da İa Glşm Edk dğr v ıralama dğşklklr açıklamaı Grş 2010 İa Glşm Raporu İa Glşm Edk (İGE) haplamaıda kullaıla götrglr v mtodolojd pk

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain *

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain * BİR ESAS İDEAL BÖLGESİ ÜZERİNDEKİ SONLU DOĞURULMUŞ BİR MODÜLÜN DİREK PARÇALANIŞI * Drec Decompoon of A Fnely-Generaed Module Over a Prncpal Ideal Doman * Zeynep YAPTI Fen Blmler Enüü Maemak Anablm Dalı

Detaylı

Appendix B: Olasılık ve Dağılım Teorisi

Appendix B: Olasılık ve Dağılım Teorisi Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ekonometri I Ders Notları Ders Kitabı: J.M. Wooldridge, Introductory Econometrics A Modern Approach, 2nd. edition, Thomson Learning Appendix B: Olasılık ve Dağılım

Detaylı

YTÜ İktisat Bölümü EKONOMETRİ I Ders Notları

YTÜ İktisat Bölümü EKONOMETRİ I Ders Notları Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ekonometri I Ders Kitabı: J.M. Wooldridge, Introductory Econometrics A Modern Approach, 2nd. edition, Thomson Learning Appendix B: Olasılık ve Dağılım Teorisi

Detaylı

YTÜ İktisat Bölümü EKONOMETRİ I Ders Notları

YTÜ İktisat Bölümü EKONOMETRİ I Ders Notları Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ekonometri I Ders Kitabı: J.M. Wooldridge, Introductory Econometrics A Modern Approach, 2nd. edition, Thomson Learning Appendix B: Olasılık ve Dağılım Teorisi

Detaylı

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği Enflasyon Hedeflemes Sürecnde ara Taleb İskrarının ARDL Model Yaklaşımı İle Analz: Türkye ve Endonezya Örneğ Musa ATGÜR Dokora Öğrencs Ege Ünverses, Sosyal Blmler Ensüsü musaagur@yahoo.com N. Oğuzhan ALTAY

Detaylı

ISI GERİ KAZANIMI (Çapraz Akış) DENEY FÖYÜ

ISI GERİ KAZANIMI (Çapraz Akış) DENEY FÖYÜ ISI GERİ KAZANIMI (Çapraz Akış) DENEY FÖYÜ (Dny Yürüücüsü: Arş. Gör. Doğan ERDEMİR) Dnyin Amacı v Dny Hakkında Gnl Bilgilr Dnyin amacı sı gri kazanımı (çapraz akış) sismlrind;. Sıcaklık dğişimlrinin ölçümü

Detaylı

TÜRKİYE DE PARASAL AKTARIMIN FAİZ KANALININ GRANGER NEDENSELLİK VE TODA-YAMAMOTA YÖNTEMLERİ İLE ANALİZİ

TÜRKİYE DE PARASAL AKTARIMIN FAİZ KANALININ GRANGER NEDENSELLİK VE TODA-YAMAMOTA YÖNTEMLERİ İLE ANALİZİ TÜRKİYE DE PRSL KTRIMIN FİZ KNLININ GRNGER NEDENSELLİK VE TOD-YMMOT YÖNTEMLERİ İLE NLİZİ Fgn ÜYÜKKIN * Hlal OZKURT ** Va ENGİZ *** ÖZ Parasal aarım manzması ara olasının üzrnn rl onom av lğ çşl analların

Detaylı

Sistem Dinamiği ve Modellemesi. Doğrusal Sistemlerin Sınıflandırılması Doğrusal Sistemlerin Zaman Davranışı

Sistem Dinamiği ve Modellemesi. Doğrusal Sistemlerin Sınıflandırılması Doğrusal Sistemlerin Zaman Davranışı Sim Dinmiği v Modllmi Doğrul Simlrin Sınıflndırılmı Doğrul Simlrin Zmn Dvrnışı Giriş: Sim dinmiği çözümlmind, frklı fizikl özlliklr şıyn doğrul imlrin krkriiklrini blirlyn ml bğınılr rınd bnzrlik noloji

Detaylı

Elastik Zemine Oturan Kalın Plaklar İçin Kayma Kilitlenmesiz Bir Sonlu Eleman Modeli *

Elastik Zemine Oturan Kalın Plaklar İçin Kayma Kilitlenmesiz Bir Sonlu Eleman Modeli * İMO Tn Drg, 534-5358, Yazı 346 Elast Zmn Oturan Kalın Plalar İçn Kama Kltlnmsz r Sonlu Elman Modl * Korhan ÖZGA* Aş T. DALOĞLU** ÖZ u çalışmada, alınlı doğrultusunda ama şl dğştrmlrn dat alan 4 düğüm notalı

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı

DENEY 10 PM DC Servo Motor Karakteristikleri

DENEY 10 PM DC Servo Motor Karakteristikleri DNY 0 PM DC Srvo Moor rkrklr DNYİN AMACI. PM DC rvo oorlrın krkrk prrlrn nlk.. PM DC rvo oorlrın krkrk prrlrn ölçk. GİİŞ Dc rvo oor, konrol lr çlışlrınd, konrol orn uygun olrk konrol yönlr glşrk çn, konrol

Detaylı

GAUSS IŞINLARININ SAÇILMASININ SINIR KIRINIM DALGASI TEORİSİ İLE İNCELENMESİ

GAUSS IŞINLARININ SAÇILMASININ SINIR KIRINIM DALGASI TEORİSİ İLE İNCELENMESİ ludağ Ünvrsts Mühndslk-Mmarlık Fakülts Drgs, Clt 5, Sayı, GASS IŞINLAININ SAÇILMASININ SINI KIINIM DALGASI TEOİSİ İLE İNCELENMESİ ğur YALÇIN * Özt: u çalışmada, Gauss ışınlarının yutucu yarım br düzlmdn

Detaylı

Ek-1: Jenerik Kirletici Sınır Değerler Listesi

Ek-1: Jenerik Kirletici Sınır Değerler Listesi Ek1: Jnrk Krltc Sınır Dğrlr Lsts ORGANİKLER Krltc JENERİK KİRLETİCİ SINIR DEĞERLERİ LİSTESİ a CAS No Akrlamd 79061 0,1 Akrlontrl 107131 1 Akroln 107028 39 Aldrn 309002 0,03 Toprağın yutulması v dr tması

Detaylı

Veri, Sayma ve Olasılık. Test / 30. soru 1. soru 5. soru 2. soru 6. soru 3. soru 7. soru 8. soru 4

Veri, Sayma ve Olasılık. Test / 30. soru 1. soru 5. soru 2. soru 6. soru 3. soru 7. soru 8. soru 4 Test / 0 soru soru Bir zr t ld nd üste gelen sy n n tek oldu u ilindi ine göre, sy n n sl sy olm Bir çift zr t ld nd üste gelen sy lr n toplm n n 0 oldu u ilindi ine göre, zrlrdn irinin olm soru soru Bir

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOK DEĞİŞKENLİ EŞİKSEL OTOREGRESİF MODELLER ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Ümran Münire KAHRAMAN DOKTORA TEZİ İsaisik Anabilim Dalı 2012 KONYA Her Hakkı Saklıdır TEZ

Detaylı

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 5 ÖÜ EEREİ İDÜSİ DE SRU - DEİ SRURI ÇÖZÜERİ anyetk akı değşm DU = U U = 0 Wb/m olur 40cm 50cm - uçlarında oluşan ndüksyon emk sı f D DU t ( ) = 4V olur 05 Çerçevenn alanı = ab = 4050 = 000 cm = 0 m olur

Detaylı

SPEKTRAL HESAP. Bir Serbestlik Dereceli Sistemler Bir serbestlik dereceli doğrusal elastik siteme ait diferansiyel hareket denklemi,

SPEKTRAL HESAP. Bir Serbestlik Dereceli Sistemler Bir serbestlik dereceli doğrusal elastik siteme ait diferansiyel hareket denklemi, Nuri ÖHENDEKCİ SPEKAL HESAP Yapıları ekileyen deprem dalgaları amamen belirli değildir; bu dalgaların özelliklerinde rasgelelik vardır. aman parameresine bağlı bu deprem dalgalarının farklı arilerde oluşmasıyla

Detaylı

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Sayı: san 0 ss. 05-5 Doğal İşszlk Oranı mı? İşszlk Hsers m? ürkye İçn Sekörel Panel Brm Kök Sınaması Analz Is aural Rae of Unemploymen or Hyseress? Secor-Specfc

Detaylı

İçindekiler. Ön Söz... xiii

İçindekiler. Ön Söz... xiii İçindekiler Ön Söz.................................................... xiii Bölüm 1 İstatistiğe Giriş....................................... 1 1.1 Giriş......................................................1

Detaylı

Çizelge Kitle varyansının bilindiği durumda kitle ortalamasının hipotez testi. H reddedilir. ise. reddedilir.

Çizelge Kitle varyansının bilindiği durumda kitle ortalamasının hipotez testi. H reddedilir. ise. reddedilir. Çielge 6... ipoe esinde durumlar Yokluk hipoei Karar Doğru Yanlış Yokluk Re I. ip haa Doğru karar hipoei Kabul Doğru karar II. Tip haa Çielge 6... Kile varyansının bilindiği durumda kile oralamasının hipoe

Detaylı

Bilgi Tabanı (Uzman) Karar Verme Kontrol Kural Tabanı. Bulanık. veya. Süreç. Şekil 1 Bulanık Denetleyici Blok Şeması

Bilgi Tabanı (Uzman) Karar Verme Kontrol Kural Tabanı. Bulanık. veya. Süreç. Şekil 1 Bulanık Denetleyici Blok Şeması Bulanık Dntlyicilr Bilgi Tabanı (Uzman) Anlık (Kskin) Girişlr Bulandırma Birimi Bulanık µ( ) Karar Vrm Kontrol Kural Tabanı Bulanık µ( u ) Durulama Birimi Anlık(Kskin) Çıkış Ölçklm (Normali zasyon) Sistm

Detaylı

Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin

Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin Kitle ve Örneklem Örneklem Dağılımı Nokta Tahmini Tahmin Edicilerin Özellikleri Kitle ortalaması için Aralık Tahmini Kitle Standart Sapması için Aralık

Detaylı

TEST 1 ÇÖZÜMLER MIKNATISLAR VE MANYETİK ALAN

TEST 1 ÇÖZÜMLER MIKNATISLAR VE MANYETİK ALAN E ÇÖÜER AAR VE AEİ AA 1. üzlem üzlem Br mık na tıs br cs m t yor sa bu c sm ke sn lk le mık na tıs tır; çe k yor sa mık na tıs ola b lr e, ol ma yab lr e. Bu na gö re; ve mık na tıs ta ra fın an tl ğ çn

Detaylı

DOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELLERİ. Durağan ARIMA Modelleri: Otoregresiv Modeller AR(p) Süreci

DOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELLERİ. Durağan ARIMA Modelleri: Otoregresiv Modeller AR(p) Süreci DOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELLERİ Durağan ARIMA Modelleri: Otoregresiv Modeller AR(p) Süreci Tek Değişkenli Zaman Serisi Modelleri Ekonomik verilerin analizi ile ekonomik değişkenlerin gelecekte alabilecekleri

Detaylı

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ K-203 GERİ KAZANIMLI LOKAL HAVALANDIRMA SETİ

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ K-203 GERİ KAZANIMLI LOKAL HAVALANDIRMA SETİ T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ K-203 GERİ KAZANIMLI LOKAL HAVALANDIRMA SETİ HAZIRLAYAN: EFKAN ERDOĞAN KONTROL EDEN: DOÇ. DR. HÜSEYİN BULGURCU BALIKESİR-2014

Detaylı

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI Ekonomeri 8 Ocak, 0 Gazi Üniversiesi İkisa Bölümü SORU SETİ 0 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI PROBLEM Aşağıda verilen avuk ei alebi fonksiyonunu düşününüz (960-98): lny = β + β ln X + β ln X + β ln X +

Detaylı

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon Türk İmala Sanaynde İshdam, İhraca ve Kapase Kullanım Oranı İlşks: Panel Koenegrasyon Seçkn SUNAL Elçn AYKAÇ Absrac In hs sudy he relaon beween employmen fgures and expors and capacy ulzaon of frms ha

Detaylı

Sınav süresi 80 dakika. 1. (a) 20 puan 2 dy. Solution: 2 dy. y = 2t denklemi lineer diferansiyel denklemdir. Denklemin integrasyon çarpanını bulalım.

Sınav süresi 80 dakika. 1. (a) 20 puan 2 dy. Solution: 2 dy. y = 2t denklemi lineer diferansiyel denklemdir. Denklemin integrasyon çarpanını bulalım. May 7, 7 3:-4:3 MATH6 Final Exam / MAT6 Final Sınavı Pag of 7 Your Nam / İsim Soyisim Your Signaur / İmza Sudn ID # / Öğrnci Numarası Profssor s Nam / Öğrim Üysi Kopya çkn vya kopya çkm girişimind bulunan

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EET305 OTOMATİK KONTROL I Dr. Uğur HASIRCI

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EET305 OTOMATİK KONTROL I Dr. Uğur HASIRCI DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TENOLOJİ FAÜLTESİ ELETRİ-ELETRONİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EET305 OTOMATİ ONTROL I ALICI DURUM HATASI ontrol sistmlrinin tasarımında üç tml kritr göz önünd bulundurulur: Gçici Durum Cvabı

Detaylı

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 6. Hafta

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 6. Hafta Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 6. Hafta Dr. Mevlüt CAMGÖZ 1 Dr. Mevlüt CAMGÖZ İçerik Karakteristik Doğru ve Beta Katsayısı Karakteristik Doğrunun Tahmini Beta Katsayısının Hesaplanması Agresif ve

Detaylı