PET SAĞLIĞI DERGİSİ ARALIK 2014 SAYI 70

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PET SAĞLIĞI DERGİSİ ARALIK 2014 SAYI 70"

Transkript

1 PET SAĞLIĞI DERGİSİ ARALIK 2014 SAYI Prostat hastalıklarına karşı farkındalık önemlidir 28 Pet Way Veteriner Kliniği 32 Tek tıp bakışıyla bilinçli ilaç kullanımı 54 KKTC nin ilk hayvan hastanesi 64 Kedi sahipleri kedilerinin streslerine karşı duyarsız 68 Ortak sorun; Konstipasyon

2

3

4 İÇİNDEKİLER 8 > Petinfo dan haberler Her zaman Türkiye den ve Dünya dan en yeni en güncel haberlere ulaştığınız bu köşemizde yine en önemli haberleri sizlerle paylaştık. sayfa > N&D yine Amerika nın en güvenilir mamaları listesinde Amerika nın en prestijli web sitesi ve derneği TruthaboutPetFood. com 2015 yılı en güvenilir mamalar listesini açıkladı. Bu değerlendirmeye geçen senede giren N&D mamaları bu yılda aynı başarıyı göstererek 2015 yılı listesine de girmeyi başardı. 18 > Leishmaniasis e yakından bir bakış Leishmaniasis vakaları insan hekimliğinde ve veteriner hekimlikte git gide artmaktadır. Dr. Bayer bu artan tehlikeye ışık tutarak leishmaniasisi tüm hatlarıyla inceliyor. sayfa > Prostat hastalıklarına karşı farkındalık önemlidir 8 yaşını geçmiş ve kısırlaştırılmamış erkek köpeklerin %80 inde bening prostat hiperplazisi gözlenmektedir. Bu konuda hayvan sahiplerini yeterince bilgilendiriyor musunuz? Gelin Dünya Prostat Farkındalık Ayı vesilesiyle hep beraber bu konuya ışık tutalım. sayfa > Sokak hayvanlarındaki artışı önlemek için kısırlaştırma önemli Çocukluğunu kedi ve köpeklerle bir arada geçiren Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan la mesleğine karşı duyduğu aşk hakkında güzel bir söyleşi gerçekleştirdik. sayfa 22 Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan hayvan sağlığı açısından kliniiklerde bilinçli antibiyotik kullanımının öneminden bahsetti. 32 > Tek tıp bakışıyla bilinçli ilaç kullanımı Bilinçsiz ilaç kullanımı sonucunda bakterilerde medyana gelen dirence Avrupa Antibiyotik Farkındalığı Günü vesilesiyle dikkat çekiyoruz. İşte ilaç kullanımıyla ilgili oldukça yararlı bilgiler sayfa > Köpekler kliniğine koşarak gelecek Unutmayınız ki; olumlu deneyimler daha az korku ve kötü beklenti demektir; olumsuz deneyimler ise, korkunun artması ve daha fazla kötü beklenti anlamına gelmektedir. 54 > KKTC nin ilk hayvan hastanesi Dünyadaki 2. özel veteriner fakültesi ünvanını koruyan YDÜ Veteriner Fakültesi nin Avrupa standartlarında hazırlanan hayvan hastanesinin açılışı oldukça görkemli geçti. sayfa 54 YDÜ Rektörü Ümit Hassan, KKTC nin ilk hayvan hastanesinin açılış konuşmasında yaşadıkları gururdan bahsetti. 64 > Kedi sahipleri kedilerinin streslerine karşı duyarsız 1300 kedi sahibi ile yapılan araştırmalara göre kedi sahiplerinin sadece %53 ü kedilerinin streslerini anlayarak sebepleri ortadan kaldırmaya çalışıyor. Araştırmalara göre çıkan diğer sonuçları sizlerle paylaştık. 68 > Kediler ve İnsanların Ortak Sorunu; Konstipasyon Hareketsiz yaşam tarzı, yetersiz sıvı ve lif tüketimi, kontrol edilemeyen stres faktörleri sindirim güçlüğüne yol açmaktadır. Hiçbir ilaç ve hiçbir operasyon bu rahatsızlığı tümüyle çözemez. sayfa 68 PETİNFO 2014/

5

6 EDİTÖR Ülkemizde gerçekleşen meslek kazalarına bir yenisinin eklenmemesi dileğiyle Sevimli dostlarımızın korkularını yok edelim! Hayvanlarda oluşan Veteriner hekim korkusuyla mutlaka her hekim karşı karşıya kalmıştır. Bazı köpekler klinik yolundan gitmeyi reddederek asi davranışlarda bulunurken, bazıları kliniğe geldiği anda korkup bir köşelere saklanabilmektedir. Hele ki yavru köpeklerin korkudan idrar kaçırmaları her veteriner hekimin başına gelmiş trajikomik bir hikayedir. Yetişkin insanların bile doktor korkusu varken, evcil dostlarımızın Veteriner hekim korkusu neden olmasın peki? Bu sayımızda sizlere sadık dostlarımız köpeklerin Veteriner hekim korkusunu nasıl yönetilmesi gerektiğine ışık tutarak, oldukça işinize yarayacağını düşündüğümüz bilgiler paylaştık. Ayrıca, tüm dünyada köpeklerde karşılaşılan prostat hastalıklarına karşı bilinçlendirme organizasyonlarıyla geçen Kasım ayından yola çıkarak prostat hastalıklarını sizlere bir kez daha hatırlatmak istedik. Geride bıraktığımız ay içinde gerçekleşen Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi nin görkemli açılışını paylaşmayı tabii ki unutmadık. Genel Koordinatörümüz Barış Kolgu nun bizzat katıldığı açılışa, Türkiye ve KKTC nin önde gelen devlet erkanları da katılarak açılış konuşması gerçekleştirdi. Alanında uzman öğretim üyesi kadrosunun yanı sıra, son teknolojiden ekipmanlarla donatılmış Avrupa standartlarındaki Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi ni veteriner hekim camiasına kazandıran Yakın Doğu Üniversitesi ailesine çok teşekkür ederiz. Bilimin ışığında kalın Saygılarımla Veteriner Hekim Ayça Üvez Veteriner Hekim YAĞMUR AĞCAOĞLU Konstipasyon Hareketsiz yaşam tarzı ve kontrol edilemeyen stres faktörleri konstipasyona yol açmaktadır. > syf 68 Veteriner Hekim GİZEM KUTUN Prostata karşı farkındalık 8 yaşını geçmiş ve kısırlaştırılmamış erkek köpeklerin %80 nde gözlenmektedir. > syf 20 petinfo Aralık / Sayı: 70 Pet Sağlığı Dergisi Ayda bir yayımlanır. YAYIN TÜRÜ SÜRELİ YEREL SAHİBİ Mat Medya Tanıtım Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. MEHMET AKTOP GENEL KOORDİNATÖR BARIŞ KOLGU bariskolgu@matmedya.com GENEL YAYIN YÖNETMENİ VE YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Vet. Hekim YAĞMUR AĞCAOĞLU yagmuragcaoglu@matmedya.com YAZI İŞLERİ SORUMLUSU VET. HEKİM AYÇA ÜVEZ aycauvez@matmedya.com VET. HEKİM GİZEM KUTUN gizemkutun@matmedya.com KATKIDA BULUNANLAR Veteriner HeK. Mahmut Velayi ART DİREKTÖR EBRU DERELİ ebrudereli@matmedya.com GRAFİK TASARIM EMEL VURAL emelvural@matmedya.com DANIŞMA KURULU PROF. DR. AHMET ERGÜN PROF. DR. NİLÜFER AYTUĞ PROF. DR. TAMER DODURKA Yrd. Doç. Dr. Özlem Şengöz Şirin Dr. Banu Dokuzeylül VET. HEKİM RAHŞAN EROL BASKI Gezegen Basım San. Ve Tic. Ltd. Şti. 100 YIL MAH. MASSİT MATBAACILAR SİTESİ 2. CADDE GEZEGEN BİNASI NO: 202/A BAĞCILAR/İST Sertifika No: ADRES YAYINCILAR SK. 10/ SEYRANTEPE - İSTANBUL TEL: ABONE BANU SAYINÇ banusayinc@matmedya.com Dergimizde yayınlanan röportaj ve ilanların sorumluluğu sahiplerine aittir. Fotoğraflar izinsiz kullanılamaz. Petinfo Dergisi veteriner hekimlere ve ecza depolarına yönelik bilimsel içerikli, mesleki, ücretsiz, sektörel bir yayındır. PETİNFO 2014/

7

8

9

10 NOTLAR Köpeklerin merak edilen sırrı Köpeklerin kakalarını yapmadan hemen önce, kendi etraflarında dönmelerin nedenleri keşfedildi. J Frontiers in Zoology dergisinde yayınlanan çalışmada, köpeklerin Dünya nın manyetik alanına göre dışkıladıklarını açıklandı. 2 yılı aşkın süredir yapılan gözlemlerde; köpeklerin kuzeygüney eksenini, doğu-batı eksenine tercih ettikleri kanıtlandı. Kakalarını yaparken bunu tercih etmelerinin sebebinin içgüdüsel olup olmadığı veya manyetik alan etkisini nasıl algıladıkları bilinmese de, kendi etraflarında dönme sebeplerinin bu ekseni bulmak olduğunu biliyoruz. Köpeklerin kakalarını yapmadan önce neden kendi eksenleri etrafında döndüğü keşfedildi. Kalıtımsal hastalık analizlerinin önemi Her 10 veteriner hekimden 9 u kalıtımsal hastalıkların izlenmesi gerektiğini düşünüyor. İngiliz Veteriner Hekimleri Derneği nin gerçekleştirdiği araştırmaya göre veteriner hekimlerin %90 ı kalça displazisi ve göz problemleri gibi kalıtımsal hastalıkların izlenmesinin hayvan sağlığını pozitif etkileyeceğine inanıyor. Bu doğrultuda farkındalık yaratmaya çalışan dernek, hayvan sahiplerini ve ırk yetiştiricilerini yavrunun ebeveynlerinin sağlıkları hakkında bilgi almaları gerektiği konusunda bilgilendirerek kalıtsal hastalıkların izlenmesi gerektiği mesajını yayıyor. İVHO dan klinisyenlere sevindirici haber Sorunların çözümü için iletişimin önemli olduğuna inanan İVHO Yönetim Kurulu bu amaçla Veteriner hekimlerin talepleri ile yönetim olarak belirledikleri sorunları bakanlık yetkililerine iletti. İVHO Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan, Kurul Üyeleri Fevzi Karaağaç, N. Erdinç Orhan, Necati Bozkurt tan oluşan heyet Veteriner Tıbbi Ürünler ile ilgili sorunları iletmek üzere Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Daire Başkanı Dr. Semra Yılmaz ile görüşme gerçekleştirdi. Görüşme sırasında, reçete, beşeri ilaçların kullanılması ve bulundurulması ile ilaç takip sistemi konusundaki sorunlar Dr. Yılmaz a iletildi. Dr. Yılmaz bu konularda yapılan çalışmaları anlattı ve meslek odalarıyla birlikte meslektaşlarımızın mağdur edilmeyeceğini belirtti. Daha sonra Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı Dr. Nahit Yazıcı yı ziyaret eden İVHO heyeti, görüşmede muayenehane ve poliklinik tanımının değiştirilerek klinisyen meslektaşlarımızın bu alandaki mağduriyetinin ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı. Dr. Yazıcı bu konularda odalar ve konseyin hemfikir olduğu bir değişiklik yapılabileceğini İVHO heyetine bildirdi. PETİNFO 2014/

11

12 NOTLAR Beşeri ilaç kaynaklı pet zehirlenmeleri artışta İngiltere de yapılan araştırmalara göre petlerde beşeri ilaç kaynaklı zehirlenmeler oldukça artmakta. 100 Veteriner hekim arasında yapılan araştırmalarda 243 adet insan ilaçlarından zehirlenme vakası raporlandı. Vakaların%28 inde hayvan sahibi tarafından kendisine yaradığı için petine de yarayacağını düşünerek kullanıldığı saptandı. Özellikle parasetamol, ibuprofen, kalp ve diyabet hastalıkları ilaçları, kontroseptif ilaçlar, antidepresanlar ve uyku ilaçları gibi ilaçların kullanımı sonucu yaşanan zehirlenmeler oldukça yaygın olduğu gözlendi. Beşeri ilaç zehirlenme vakalarının çoğunluğu köpeklerde olmak üzere kediler, tavşanlar ve guinea piglerde de sıklıkla karşılaşılmaktadır. Araştırmalardan anlaşıldığı gibi beşeri ilaçlar pet hayvanları açısından ciddi tehlike oluşturmaktadır. Neredeyse 10 yaşını aşmış her 2 köpekten birinde kanser vakaları gözlenmektedir. Yeni umut; İmmunoterapi Kedi dışkısı, iyi pişmiş et ve topraktan bulaşan Toxoplazma gondii nin insanlarda şizofreni hastalığını tetiklediğini biliyor muydunuz? Toksoplazma gondii nin bilinmeyen etkisi Pensilvanya Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyoloji ve Epidemiyoloji Profesörü Gary Smith son çalışmasını Toksoplazma gondii nin şizofreni hastaları üzerindeki etkileri hakkında yaptı. Çalışmalar sonucunda her 5 şizofren hastasının birinin bu parazitle enfekte olduğu gözlendi. Amerika daki insan popülasyonunun yaklaşık yarısı T. gondii ile enfekte olamasına rağmen bu hastalığa karşı farkındalık çok azdır. Bazı hastalarda ölümcül toksoplazmik ensafalitis gibi hastalıklara neden olabilen bu parazitten kesinlikle korunmalıdır. Tıp otoriteleri uzun süredir sağlıklı insanlarda toksoplazmanın hiçbir yan etki meydana gelmediğini söyleseler de, son araştırmalarda parazitin beyin ve kaslarda şizofreniyi tetikleyici oldukça etkileri olduğunu ortaya çıkmıştır. Bazı çalışmalarda antipiskotik ilaçların bu parazitin üremesini engellediği gözlenmiştir. Fareler, sıçanlar ve insanlarda yapılan laboratuvar çalışmalarında T. gondii nin davranışlar ve kişilik değişikliklerine olduğu ortaya çıkmıştır. KöpeklerdeKİ kanser tedavilerinin şimdiye kadar yapılan en başarılısı, antikorları inhibe ederek kanserin büyümesini engellemektir. Viyana daki Messerli Araştırma Enstitüsü araştırmacıları bir ilki gerçekleştirerek, kanser hastası köpekleri antikorlarla tedavi etme yolunu geliştirdi. Araştırmacılar, insanlar kanser hücrelerinde sıklıkla karşılaşılan epidermal büyüme faktör reseptörlerinin köpektekilerle neredeyse %100 aynı olduğunu keşfetti. Bu benzerlik sayesinde köpeklerde kanser tedavilerinin bu yöntemlerle rahatlıkla tedavi edileceği düşünülüyor. PETİNFO 2014/

13

14 NOTLAR Bayer Bayer Liselerarası Bilim Yarışması ile gençleri günlük hayatlarında merak ettikleri şeyleri sorabilen, sorgulayabilen, doğada olan olayları gözlemleyebilen ve anlamaya çalışan bireyler haline getirmeyi hedefliyor. Bayer liseler arası bilim yarışması başlıyor Sağlık, beslenme ve ileri teknoloji ürünleri alanında uzmanlaşmış küresel bir şirket olan Bayer, Türkiye deki 60. yıldönümü vesilesiyle, lise öğrencilerine yönelik bir yarışma düzenliyor. Bayer Liseler arası Bilim Yarışması ile Bayer, öğrencileri fen ve bilim alanında çalışmalar yapmaya teşvik ederek ve çalışmalarını yönlendirerek bilimsel gelişimlerine katkıda bulunmayı amaçlıyor. Türkiye genelinde lise ve dengi okul öğrencilerinin katılabileceği ve Kent için Bilim teması altında gerçekleştirilecek yarışmada öğrencilerden kent yaşamını kolaylaştıran ve vatandaşların gündelik ihtiyaçlarına çözüm sunacak projeler oluşturmaları isteniyor. Engelliler için Bilim Projesi, Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm Projesi, Yaşlılar için Bilim Projesi, Enerji Tasarrufu için Bilim Projesi ve Ulaşım için Bilim Projesi gibi konu başlıklarına çözüm üreten projelerin değerlendirmeye alınacağı yarışmada son başvuru tarihi 16 Şubat Projelerin; özgünlük, bilimsel yöntem, yararlılık, uygulanabilirlik, sunum ve sonuç kriterlerine göre değerlendirileceği yarışmanın sonuçları ise 2 Mart 2015 tarihinde bayer.com.tr adresinde açıklanacak. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın izniyle gerçekleştirilen ve gençleri günlük hayatlarında merak ettikleri şeyleri sorabilen, sorgulayabilen, doğada olan olayları gözlemleyebilen ve anlamaya çalışan bireyler haline getirmeyi hedefleyen Bayer Liselerarası Bilim Yarışması hakkında daha detaylı bilgi için adresi ziyaret edilebilir. Küçük ırklar daha hassastır Küçük ırklar diğer ırklara göre sağlık problemlerine daha yatkındır. Küçük ırktan köpeklerin sağlık sigortaları kayıtlarını baz alınarak yapılan son araştırmalara göre işte en çok karşılaşılan ilk 5 hastalık; Medial patella luksasyonu, Intervertebral disk hastalığı, pankreatitis, göz problemleri, ağız problemleri 3 saniyelik hafıza tarih oldu! Son yayınlanan bir makalede balıkların aynı anda birçok nesneyi görebildiği ve aralarında ayrım yapabildiği raporlandı. İngiltere de yürütülen araştırma balıkların paralel görüş yeteneğinden yola çıkılarak başlanmıştı. Araştırmacılar, bu buluşla sadece 3 saniyelik hafızalarıyla ünlü olan balıkların daha zeki olduğunu ispatlamadıklarını, aynı zamanda felç ve dikkat eksikliği problemlerinin sağaltımı için yapılan çalışmaları kolaylaştıracağını düşünüyor. PETİNFO 2014/

15

16 Bu düzenlemeyle ihtiyaç duyulan alanlarda uzman veteriner hekim yetiştirilecektir. Veteriner hekimlikte uzmanlık Veteriner hekimler de doktorlukta olduğu gibi mesleki uzmanlık eğitim alabilecek. Yükseköğretim programı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanacak esaslara göre yürütülecek ve veteriner hekimlere belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlayacak. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile Bazı Kanun ve KHK larda Değişiklik Yapan Tasarı, TBMM Genel Kurulunda geçen hafta kabul edildi. Tasarıyla veteriner hekimlik, diş hekimliği ve eczacılığa uzmanlık eğitimi hakkı getirildi. Buna göre, veteriner hekimlikte uzmanlık eğitim 1955 yılından sonra Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikte yürütülmüş ancak 1981 yılında yürürlüğe giren Yükseköğretim Kanunu ile Ankara Üniversitesi Hayvan Yetiştirme ve Sağlık Bilimleri Uzmanlık Yüksekokulunun kapatılması nedeniyle uzman veteriner hekim yetiştirilmesi sona ermişti. Uzun yıllar uzman veteriner hekim yetiştirilmesi için uzmanlık eğitimin yapılamaması, mesleki bazı sorunlara ve uzman veteriner hekim açığına neden oldu. Yapılan düzenlemeyle veteriner hekimlere lisansüstü eğitim hakkı tanındı. Yükseköğretim Kanununda değişiklik öngören kanun taslağında Veteriner Hekimlikte Uzmanlık, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve veteriner hekimlere belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan bir yükseköğretim olarak tanımlandı. Böylece bakanlığın ve sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarda veteriner hekimlerin eğitilmesi, uzmanlaşması ve uzman veteriner hekim yetiştirilmesi amaçlanıyor.

17

18 NOTLAR N&D yine Amerika nın en güvenilir mamaları listesinde Amerika nın en prestijli web sitesi ve derneği TruthaboutPetFood.com 2015 yılı en güvenilir mamalar listesini açıkladı yılında TruthaboutPet- Food.com (Evcil hayvan yemleri hakkındaki gerçekler) kurulmuştur. Web sitesinin yazarı Susan Thixton uluslararası hayvan gıda tüketici derneği, TruthaboutPetFood (Evcil hayvan yemleri hakkında gerçek) derneği kurucu ortağı ve AAFCO Evcil hayvan yemi Komitesi ve Hammadde Tanımlama Komitesi ne danışmanlık konumuna sahiptir. Aynı zamanda yayınlanmış raporları Petsumer Report, Buyer Beware kitabının yazarı ve Dinner PAWsible da eş-yazarıdır. Susan birçok hayvan sahibi gibi evcil hayvan yemleri konusunda gerçeği zor yoldan öğrenmiştir. 21 yıl önce hayatında dönüm noktası olan dört ayaklı dostu Sam e veda etmeniz için iki haftanız kaldı haberi ile sarsılmış. Sam in kemik kanserinden kaybettikten sonra kanserin sebebini araştırmaya başlamış. Yapılan araştırmalar 10 yaş üzeri köpeklerin %50 sinin kanser sebebi ile ve geri kalan %50 nin böbrek, karaciğer hastalıkları sebebi ile öldüklerini doğrulamıştır. Dönemin en iyi ve tanınmış ticari maması, halen sektörün 1 numaralı mama markasını kullanmakta olan Susan, her gün 2 öğün elleri ile iyi sandığı mamayı Sam e sunmaktaymış. Veterineri kanserin sebebinin mama paketlerinde kullanılan raf ömrünü uzatan koruyucu madde olduğunu söyledikten sonra Susan, Sam için kullandığı mamanın üretici firmasına bu koruyucu madde hakkında bilgi istemiştir. Mama firmasından şok edici bir cevap ile bir daha sarsılan Susan a firma yetkilileri, bu koruyucu içerik sayesinde mamanın aslen 25 yıl raf ömrü olacağını bildirmiştir. Sam, 8 yasında hayata gözlerini yumarken 25 yıl taze kalabilecek mama kimin işine yarar? Bu olayın üzerine Susan Thixton araştırmalarını hayvan gıda sanayisi üzerine yapmıştır. Bugün web sitesinde yayınlanan evcil hayvan yemi kanunları, değişiklikleri, ücretsiz bülten sağlayan, abonelik tabanlı pet içerikleri, pet ürünleri hakkında bilgiler yorumlar ve alarm verilen mama markaları gibi tüm konular dünyaca ziyaret edilmekte ve takip edilmektedir. Kendisi evcil hayvan sahipleri tarafından bir koruyucu olarak bilinirken, mama firmalarının da kâbusu olmuştur. Susan Thixton, araştırmaları doğrultusunda her yıl ben kendi hayvanlarımı hangi mama ile güvenerek besleyebilirim listesi oluşturmakta ve yayınlayarak tüketicilerle paylaşmaktadır. Listenin içerisinde yer alabilecek mamanın tamamen doğal olması, beslenme kurallarına uygun oranda protein, yağ, vitamin ve mineralleri içermesi, kaynağının belli ve kaliteli olması gerekirken, hiçbir toksin, koruyucu ve yapay bir içerik içermemesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeye geçen senede giren N&D mamaları bu yılda aynı başarıyı göstermiş 2015 yılı listesine de girmeyi başarmıştır. Bu listeye herkes TruthaboutPetFood.com web sitesinden ulaşabilir. Listeye N&D girmesinin sebepleri; > İnsan gıdasına uygun teknolojilerde üretimi yapılmıştır, son teknoloji ekipmanlara sahiptir. > Vakum teknolojisi ile sıvı vitamin, mineral ve yağ, pişmiş mama tanelerine değer kaybına uğramadan sonradan ilave edilmiştir. > İçeriğinin tamamı tazedir, asla dondurulmuş ürün kullanılmamıştır. > Düşük karbonhidrat ve kül oranı içermektedir. > Garantili analiz tablosunda yer alan değerler %100 hayvansal proteinin net değeridir. Hiçbir bitkisel protein veya protein konsantresi (bezelye proteini) bu değerin içerinde yer almamaktadır. > İçeriğindeki tüm et ve sebzeler AB ye uygun değerde ve insan tüketimine uygun, Amerika Tarım Bakanlığı tarafından onaylı ve tasdiklidir. > İçeriklerinin tamamı GDO içermez. > Hiçbir protein değeri ve yağ değeri bitkisel protein ve bitkisel yağ oranını içermez, içeriğin %92 ile %97 hayvansal bazlıdır. > Veterinerlik resmi gazetelerinde güvenlik testleri ve glisemik tepki konusundaki iki bilimsel araştırması yayınlanmıştır. (Farmina da üretilen hiçbir mama güvenlik testinden geçmeden üretilmemiştir.) PETİNFO 2014/

19

20 Leishmaniasis, insanlarda genellikle visseral formda gözlenmektedir. Leishmaniasis e yakından bir bakış Leishmaniasis vakaları insan hekimliğinde ve veteriner hekimlikte git gide artmaktadır. Dr. Bayer bu artan tehlikeye dikkat çekerek leishmaniasis i tüm hatlarıyla inceliyor. Birçok Leishmania türü insanlar ve köpeklerde hastalıklara sebep olmaktadır. Özellikle de Leishmania infantum un meydana getirdiği enfeksiyonlar, köpeklerin sağlığını ciddi derecede tehdit etmektedir. Leishmania infantum etkeni, hastaların lökositlerine saldırı geliştirerek parçalanmasına sebep olarak hayvanlarda ağır öldürücü bir hastalık meydana getirmektedir. Phlebotomus spp. adında kum sineği tarafından bulaşan leishmaniasis, genellikle tropikal ve subtropikal iklim gözlenen eski ve yeni dünya bölgelerinde karşılaşılmaktadır. Dolayısıyla bu bölgelerde yaşayan ya da bu bölgelere tatile giden korunmasız köpeklerin leishmaniasis hastalığına yakalanma ihtimali oldukça yüksektir. Birçok ülkede en çok sevilen evcil hayvan olarak bilinen köpeklerin, Leishmania infantumun en önemli rezervuarı olduğu ve etkeni insanlara bulaştırabileceği her zaman göz önünde tutulmalıdır. Leishmaniasis, insanlarda genellikle visseral formda gözlenmektedir. Enfeksiyonun ağır formda seyretmemesi sebebiyle tedavinin geciktirilmesi durumunda insanlarda hastalık ölümcül olabilmektedir. Unutulmamalıdır ki, leishmaniasis, malaria ve lenfatik filariasisten sonra gelen 4. en önemli vektörel hastalıktır. Leishmaniasis, tanısı kolay konulmayan bir hastalıktır Köpeklerde leishmaniasis her organa, dokuya ve biyolojik sıvıya geçebilen sistemik bir hastalıktır. Köpeklerde gerçekleşen leishmaniasis vakalarında genellikle belirgin olmayan klinik belirtilerle karşı karşıya kalınmaktadır. PETİNFO 2014/

21 Hastalık sırasında ortaya çıkan spesifik semptomlar ve klinik belirtilerden bazıları şunlardır; Deri lezyonları, kilo kaybı ve kas atrofileri, egzersizlere karşı intolerans, iştahta azalma, halsizlik, topallık, diyare, poliüri, polidipsi, lenfadenomegali ve splenomegali, mukozal membranlarda solukluk ve kanamaya eğilim, göz lezyonları. Leishmaniasisin tipik patolojik bulgularında; dermatitis, glomerulonefritis nedenli kronik intersitisyal nefritis, non-spesifik lenfadenopati ve kemiği iliği hiperplazisi gözlenmektedir. Leishmania infantum un kesin tanısının yapılabilmesi için, mutlaka spesifik laboratuvar testlerinden yardım alınması gerekmektedir. Yaygın olarak kullanılan testler > Çeşitli serolojik yöntemlerle spesifik anti-leishmania antikorları saptayarak yapılan tespitler (ELISA, IFT gibi) > Parazitin parçaladığı dokulardan sitoloji, histoloji veya moleküler tekniklerle yapılan tespitler Özellikle renal hastalıklar için destekleyici sağaltım önemlidir Köpeklerde gözlenen Leishmania infantum enfeksiyonlarının sağaltımında genellikle meglumine antimonite veya allopurinol kullanılmaktadır. Fakat yerleşmiş bir enfeksiyonu vücuttan tamamen eradike etmek oldukça zordur. Renal hastalıklarında gözlendiği vakalarda ayrıca ACE inhibitörlerinin kullanılması da önerilmektedir. Köpek leishmaniasis hastalığında her ne kadar deri lezyonlarıyla en sık karşılaşılsa da, hastalığın esas değerlendirmesi proteinuri ve renal fonksiyonlara bakılarak ve olası böbrek hastalığını sınıflandırarak yapılmaktadır. Hastalığın spesifik tedavisinde, olası böbrek hastalıklarının erken teşhisi yapılmalı ve destekleyici sağaltıma biran evvel odaklanılmalıdır. Rastgele gerçekleştirilen vaka takibi çalışmalarında, terapötik renal diyetlerinin kronik böbrek hastası köpeklerin yaşam sürelerini uzattığı ve yaşam kalitesini artırdığını gözlenmiştir. Hastalığın eradikasyonunda korunma önemli bir anahtardır Araştırmalarda, Leishmania infantum enfeksiyonu gelişen köpeklerin % 50 sinin klinik tanıda gayet sağlıklı olduğu gözlenmiştir. Fakat bütün asemptomatik ve semptomatik köpekler, kum sivrisineği tarafından Leishmania enfestasyonuna maruz kalmış birer konakçıdır. Özellikle de asemptomatik köpeklerin, Leishmania vektörlerinin bilinmeyen rezervuarları olması ve Köpeklerde leishmaniasis hızla büyüyen ciddi bir tehlikedir. Köpekler, Phlebotomus spp. adındaki kum sineği tarafından bulaşan leishmaniasis hastalığının primer rezervuarıdır ve bu tehlikeli hastalığın köpeklerden insanlara geçebileceği göz ardı edilmemelidir. leishmaniasisden ari olan alanlara hastalığı taşıyabilmelerinde dolayı oldukça tehlikelidir. Yani köpeklerde leishmaniasis hızla büyümesi sebebiyle dikkat edilmesi gereken bir tehdittir. Birçok Avrupa ülkesi yüksek endemik Leishmaniasis riskine sahiptir. Kum sineği ısırıklarına karşı etkili korumanın sağlandığından emin olunmalıdır. Bu doğrultuda önereceğiniz antiparaziter ilaçlar şu özelliklere sahip olmalıdır; > Kum sineklerine karşı uzun ömürlü kovucu etkisi kanıtlanmış olmalıdır. > Leishmaniasis hastalığının bulaşma riskini azalttığı onaylanmış olmalıdır. > Hayvan sahipleri tarafından kolay uygulanabilmelidir. (spot on)

22 KÖPEK Prostat hastalıkları hakkında hayvan sahipleri yeterince bilinçli mi? Gelin, Dünya Prostat Farkındalık Ayı vesilesiyle hep beraber bu konuya ışık tutalım. Prostata karşı farkındalık 8 yaşını geçmiş ve kısırlaştırılmamış erkek köpeklerin %80 inde bening prostat hiperplazisi gözlenmektedir. PETİNFO 2014/

23 Kısırlaştırılmamış yaşlı köpekler için ciddi bir tehlike olan prostata karşı hayvan sahipleri ne kadar bilinçli. İnsanlarda da ızdırap verici bir komplikasyon olan prostat problemlerinin evcil dostlarını da tehdit ettiğini ne kadar farkındalar? Bu konuda biz Veteriner hekimlere düşen görev onları bu konuda bilinçlendirerek, damızlık olarak kullanılmayacak olan erkek köpeklerin çok fazla zaman kaybetmeden kısırlaştırılmasını gerektiğini onlara kabullendirmektir. Birçok hayvan sahibi köpeklerinin böyle bir risk altında olduğunun farkında değil Canin Prostat Farkındalık Ayı prostat hastalığından sadece insanların başına gelmediği köpeklerinde bu hastalıktan muzdarip duruma düştüğünü tüm insanlara duyurmak üzere düzenlenmiş bir faaliyettir. Hayvan sahipleri 5 yaşını geçmiş kısırlaştırılmamış köpeğinin risk altında olduğunu farkına varıp onu bu hastalık yönünden izlenmesi gerektiğini mutlaka anlamalıdır. Bazı işaretler prostat hastalıklarını gösterse de birçok Benign Prostat Hiperplazisi vakası sessiz seyretmektedir. Bu konuda bilinçli olmayan bir köpek sahibi köpeğinin bu rahatsızlığını göz ardı edebilmektedir. Bu sebeple prostat vakaları köpeklerde çok geç aşamalarda saptanmaktadır. Sevgili dostlarımızı bu hastalıktan koruyabilmemiz açısından bizlere düşen görev prostat hastalıklarının ciddiyeti hakkında hayvanseverleri bilgilendirmektir. Prostat üretra çevresini saran ve sekret üreten ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Yaşlılıkta bu bez aşırı olarak büyüyebildiği gibi kısırlaştırılan hayvanlarda büyümeyi durdurur ve bezin atrofi olmasına neden olur. Prostat bezinin asıl fonksiyonu spermin rahatça hareket edebileceği optimal çevreyi sağlamaktadır. Prostat bezi kontrolleri rektal palpasyonla rahatlıkla yapılabilmekte ve olası büyümelerde de kolaylıkla tespit edilebilmektedir. Özellikle de iyi huylu büyümeler basit ilaç kullanımlarıyla kolaylıkla sağaltılabilmektedir. Fakat tümöral durumlar can sıkıcıdır. Hayvan sahipleri bu tip olumsuzluklar hakkında da mutlaka bilinçlendirilmelidir. Maalesef ki bazı hayvan sahipleri köpeklerinde prostat problemleri olduğundan bile habersiz. Bu konuda Veteriner hekimlere düşen görev büyüktür. Kısırlaştırmayla köpekleri benign prostat hiperplazisinden tamamen korunulabilir Prostat bezinin aktiviteleri testesteron hormonu tarafından yönetilmektedir. Kastre olmuş hayvanlarda testesteron düzeyinin SEVİMLİ dostlarımızı bu hastalıktan koruyabilmemiz İÇİN bizlere düşen görev prostat hastalıklarının ciddiyeti hakkında hayvanseverleri bilgilendirmektir. azalmasıyla prostat bezi birkaç hafta içerisinde iyice küçülmektedir. Böylece risk git gide azalmaktadır. Fakat bu konuda genetik özellikler, ırk yatkınlığı da oldukça önemlidir. Kötü huylu olmayan prostat hastalıkları enfeksiyöz (prostatitis ve prostat apsesi) ve enfeksiyöz olmayan (benign prostat hiperplazisi, kistler, kanser, skuamöz metaplazi ve atrofi) olmak üzere iki başlık altında toplanabilir. Bu hastalıkların büyük çoğunluğunun prostat büyümesi ile sonuçlanması ve benzer klinik bulguların gözlenmesi, en uygun tedavi ve daha iyi bir prognoz için spesifik tanı oldukça gereklidir. Anamnez, klinik ve laboratuvar bulgularına ilaveten, genellikle prostatın radyografisi ve ultrasonografisi, prostat sıvısı veya dokusunun kültürü, sitolojisi veya histopatolojisi de mutlaka yapılmalıdır. Test sonuçlarına göre de tedavi seçenekleri gözden geçirilmeli ve olumsuz faktörler ortadan kaldırılmalıdır. Prostat kanserleri ise köpeklerde sık görülen bir sorun değildir. Ancak prostat kanseri meydana geldiğinde, hastalık hızlı ilerler ve genellikle ölüme yol açar. Köpek prostat kanserinin belirtilerinin erken tanısı tedavi başarısı için oldukça yararlıdır. Prostat vakaları geç aşamalarda saptanmaktadır.

24 KÖPEK VETERİNER HEKİM Mahmut Velayi den prostat İLE ilgili hatırlatmalar 20 yılı aşkın tecrübesiyle hayvan sahiplerinin gönüllerinde taht kurmuş bir Veteriner hekim olan Boğaziçi Veteriner Polikliniği sahibi Mahmut Velayi prostat hastalıklarında uyguladıkları tanı ve tedavi prosedürlerini Prostat farkındalık ayı vesilesiyle Petinfo yla paylaştı. Prostat, spermlerin içinde hareket ettikleri sıvıyı sağlayan ve bu sıvının antibakteriyel özelliği ile de onları koruyan bir bezdir. Prostat hastalıkları köpeklerde sıklıkla gözlenir ve bu hastalıkların prevalansı ilerleyen yaşla artmaktadır. Prostat hastalıkları (prostat adenokarsinomu hariç), çoğunlukla seksüel olarak sağlam köpeklerde gözlenir. Prostat hastalıkları enfeksiyöz (prostatitis ve prostat apsesi) ve enfeksiyöz olmayan (benign prostat hiperplazisi, kistler, kanser, skuamöz metaplazi ve atrofi) olmak üzere iki başlık altında sınıflandırılabilir. Bu hastalıkların büyük çoğunluğunun prostatomegali ile sonuçlanması ve benzer klinik bulguların gözlenmesi, en uygun tedavi ve daha iyi bir prognoz için spesifik tanıyı gerekli kılmaktadır. Tanısı uyumlu anamnez, klinik ve laboratuvar bulgularına ilaveten, genellikle prostatın radyografisi ve ultrasonografisi, prostat sıvısı veya dokusunun kültürü, sitolojisi ve/veya histopatolojisi ile yapılır. Hastalığın tanısına göre tedavi farklı medikal ve/veya cerrahi tedavi seçenekleri ile hastalığın oluşumundaki etiyolojik faktörlerin kaldırılmasını içerir. Prostatitis prostat bezinin bakteriyel bir inflamasyonudur. Spermi idrar yoluna gönderen prostat kanalcıklarının idrar yoluna açıldığı bölgede prostatitis başlar. 1Yanlışlıkla prostat içerisine giren idrarda mikrop bulunması (enfeksiyöz) bakteriyel prostat iltihabına yol açar. 2Enfeksiyöz olmayan prostatitte idrarın asidik olması prostat dokusunun içerisinde olumsuz reaksiyonlara neden olur. 3Nervöz sebeplerden dolayı meydana gelen idrar tutucu kasın gevşememesi sonucu artan basınç, idrarın prostata geri dönmesine yol açar. Mahmut Velayi, prostat hastalıkları prevalansı ilerleyen yaşlarda artar ve çoğunlukla seksüel olarak sağlam köpeklerde gözlendiğinin altını çiziyor. Prostat hiperplazisi hastalığının sebebi nedir? Bezinin büyümesi sonucunda başlayan bir takım rahatsızlıklar ileri vakalarda oldukça acı verici olmaya başlar. Prostat bezinin büyüme nedenleri arasında; yaşlanma sonucu prostatın hiperplazisi, prostat tümörleri, bakteriyel enfeksiyonlar örnek olarak gösterilebilir. Hastalığın belirtileri nelerdir? Prostat büyümesinin erkek köpeklerdeki en büyük belirtisi ağrılı dışkı yapmadır. Çünkü prostat hemen rektum un altındadır. Prostat büyümesi sonucu rektum üzerine baskı uygulanır. Bu baskı sonucu köpek ıkınmak zorunda kalır. Ikınma sonucunda ise prostata baskı oluşur. Bu kısır döngünün sonucu ise her dışarı çıkma ihtiyacı sırasında duyulan ağrıdır. Penisden zaman zaman kanlı bir akıntı gelebilir, Hastanın yürüyüşü ağrı duyusu ile paralel olarak kısa ve tutuktur yani semptomlar kronikteki gibidir. Akut bakteriyel prostatitis de sistemik bir enfeksiyon oluşabilir ve genelde ateş vardır. Eğer vaka kronik bir yapıya bürünürse yıllarca sürebilir. Bahsedilen semptomlar görüldüğünde veteriner hekiminize başvurmanız önerilir. Erken teşhis her zaman önemlidir. Tanı bir idrar tahlili, tam kan sayımı ve biyokimya Prostat Hastalığı kolon idrar kesesi normal prostat idrar kesesi kolon prostat büyümesi PETİNFO 2014/

25

26 KÖPEK Prostat hastalıklarında kullanılan bazı tanı yöntemleri Prostat hastalıklarından korunmanın yolları Hayvan sahibi köpeğini çiftleştirilmeyi ve yavru almayı düşünmüyorsa kısırlaştırılmanın gerekliliği anlatılmalıdır. 6 yaşını geçmiş kısırlaştırılmamış erkek köpeklerin düzenli olarak prostat muayenesi yapılmalıdır. Hayvan sahibi bilgilendirilmelidir. Anemnezde prostat hastalıklarının semptomlarına dikkat edilmeli, semptomlar hakkında hayvan sahipleri bilgilendirilmeli ve köpeklerinin risk altında olduğu belirtilmelidir. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis her zaman en iyi sonuçlara ulaşılmasını sağlar. tahlilleri ile başlar. Abdomen x-ray ve şüpheli görüntü var ise usg gibi daha ileri teknikler uygulanabilir. Prostat masajı öncesi ve sonrası yapılan idrar ve prostatik sekresyonların kültürü ve mikroskopik incelemelidir. Gizli enfeksiyon mevcudiyet oranı yüksek olduğundan. Tedaviye yönelik antibiyotik kullanımı hasta bakteriyel prostatit belirtisi vermese de önerilmektedir. Eğer hasta tedaviye cevap verirse, antibiyotiklerin kullanımına 3-4 hafta süre ile devam edilir. Bazı durumlarda bu kullanım bir kaç ay kadar sürebilmektedir. Prostatitis semptomlarına benzer diğer hastalıklar Uriner yol enfeksiyonları: İdrar kesesi veya böbrek kaynaklı olabilir. Hatta bazen prostatitis ile beraber seyreder. Prostatic Abse- Benign Prostatic Hyperplasia (BPH): Genelde yaşlı ve kısırlaştırılmamış hayvanlarda prostatomegaly (hacimsel artış) görülür. Prostatic Neoplasia: Kanser olan hayvanlar sistemik hastalık belirtileri gösterebilir. Genellikle kilo kaybı tespit edilir. Hayvan sahiplerine köpeğinin risk altında olduğu mutlaka anlatılmalıdır. Squamous Metaplasia: Prostat masajı öncesi ve sonrası yapılan idrar ve prostatik sekresyonların kültürü ve mikroskopik incelemeleri, diğer sebeplerle oluşan prostatitden enfeksiyonun sebep olduğu prostatiti ayırmak için yararlı olabilmektedir. Gizli enfeksiyon mevcudiyet oranı yüksek olduğundan. Tedaviye yönelik antibiyotik kullanımı hasta bakteriyel prostatit belirtisi vermese de önerilmektedir. Eğer hasta tedaviye cevap verirse, antibiyotiklerin kullanımına 3-4 hafta süre ile devam edilir. Bazı durumlarda bu kullanım bir kaç ay kadar sürebilmektedir. Prostat nasıl önlenebilir? Hastalığın görüldüğü köpeklerde kısırlaştırma yapılması sorunun çözümüne katkıda bulunması açısından önemlidir. Çünkü prostatın büyümesini sağlayan testesteron hormonudur. Bu hormon ortadan kaldırıldığında prostat genellikle normal boyutlarının altına düşer. Bakteriyel kaynaklı prostat büyümelerinde yaklaşık 20 günlük bir tedavi yeterli olabilmektedir. Nadir olarak görülse de prostat kanseri vakalarında ise genelde yapacak çok fazla bir şey yoktur. Hastanın genel durumu uygunsa prostatın alınması ve kısırlaştırma en geçerli yoldur. PETİNFO 2014/

27

28

29

30 KLİNİK Sokak hayvanlarındaki artışı önlemek için kısırlaştırma önemli Çocukluğunu kedi ve köpeklerle bir arada geçiren Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan la Pet Way Veteriner Kliniği nde mesleğine karşı duyduğu aşk hakkında güzel bir söyleşi gerçekleştirdik. Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan mesleğinde yaşadığı en özel anları sadece Petinfo ya anlattı. Kendini bildi bileli hayvanlarla iç içe yaşayan ve gerçek bir hayvan sever olan Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan nın üniversite tercihlerinde Veteriner Fakültesi ni tercih etmesini sevdikleri hiç yadırgamamış. Ayça Bayrak Turan la Pet Way Veteriner Kliniği nin açılış serüveni ve bu sevimli klinikte yaşadığı acı tatlı anıları hakkında keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Veteriner hekim olmaya nasıl karar verdiniz? Sizi bu mesleğe yönelten en büyük etken neydi? Ben çalışan bir anne ve babanın tek çocuğuydum. Bu sebepten dolayı ilkokuldan itibaren annem ve babam eve gelene kadarki sürede bahçemizde beslediğimiz kedileri eve alıp onlarla oynardım. Yani bana arkadaşlık ederlerdi. Bu yüzden kendimi bildim bileli hep kedi ve köpeklerle iç içeydim. Sokaktaki kedi ve köpekleri besler, tarar ve severdim. Yani küçüklükten beri bir hayvan severim diyebiliriz. Hal böyle olunca bu meslek benim için kaçınılmazdı açıkçası. Fakülteyi kazandığım andaki mutluluk tarif edilemezdi benim için. Veteriner Fakültesi nde okurken hayalinizde klinisyen olmak var mıydı? Pet Way Veteriner Kliniği ni açmaya nasıl karar verdiniz, bu süreci bize kısaca anlatır mısınız? Fakültede okurken de klinisyenlik dışında bir şey yapmayı açıkçası hiç PETİNFO 2014/

31 Stajyer Yusuf Süzer, Veteriner Hekim Ceren Dönmez, Veteriner Hekim Ayça Bayrak Turan düşünmedim. Çünkü hayvanlara temas etmeden bir günüm geçmiyordu. Fakülteyi bitirmeden de kliniklerde çalışmaya başlamıştım zaten. Fakülteyi bitirdikten sonra 4 sene iki farklı klinikte çalıştım. Hem tecrübe sahibi olabilmek için hem de klinik işletmeciliğini iyice öğrenebilmek için. Ve 2000 yılının temmuz ayında Pet Way Veteriner Kliniği ni kurmaya karar verdim. Tam 10 senedir aynı yerde faaliyetimize devam ediyorum. Meslek hayatınızda benim için unutulmaz bir anıdır dediğiniz bir olay var mı? Meslek hayatımda iyi kötü birçok anım var tabi ki. Mesela ilk yaptırdığım doğumda bir kangalın 14 tane yavrusu olmuştu. Diğer bir anım ise kliniğinde yakınında bir evde çıkan yangında mahsur kalan Terrier ırkı bir köpeği hayata döndürmekti. Bunlar ilk aklıma gelenler. Klinisyenlik çok kutsal bi meslek. Bir hayvanı tekrar hayata döndürmek kadar mutluluk verici başka birşey yok bu dünyada. Kaybettiğiniz ama unutamadığınız hastalarınız hiç oldu mu? Kısaca bahseder misiniz? Tabi bütün çabalarımıza rağmen kaybettiğimiz hastalarımız oluyor. Bunlar da çok üzücü. Kaybettiğim ve hala unutamadığım hastalarımdan biri 50 günlükten itibaren hekimliğini yaptığım ve temmuz ayında kaybettiğim Zorbey isimli kangaldı. Dünyada bile bir benzeri olmayan çok zorluklarla teşhis ettiğimiz Sinir Kılıfı Tümörü ne rastladık onda. Yapılan kemoterapi tedavisine cevap vermemesinden dolayı Zorbey i kaybettik. Hala İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi nde kadavrası üzerinde araştırmalar devam ediyor. Bir de çok kısa zaman önce kliniğimin ilk kayıtlı hastası olan tekir Osman isimli kedimizi kaybettik. O da benim için üzücü bir kayıptı. Hayvanseverlik nasıl olmalıdır? Gerçekte hayvanseverlik benim için bir hayvanın karnını doyurmakla bitmiyor açıkçası. Onların refahı ve sağlıklı bir hayat geçirmeleri için yapılması gereken bir çok şey var. Ülkemizde birçok sokak hayvanı var. Bu yüzden koruyucu veteriner hekimlik bizim ülkemizde çok önemli. Her yıl rutin aşılarının ve iç- dış parazit tedavisinin düzenli yaptırılması şart. Kış ayları için öneriler Kış aylarında daha çok viral veya bakteriyel sebepli seyreden üst solunum yolları hastalıklarına çok sık rastlamaktayız. Bu yüzden klinik olarak mevsim geçişlerinde hayvan sahiplerine daha tedbirli davranmalarını öneriyoruz. Hayvanlarının aşı tarihlerini atlamamaları için uyarılarda bulunuyoruz.

32 KLİNİK Ayça Bayrak Turan, antibiyotik kullanımını mevcut hastalığın viral ya da bakteriyel olduğunu saptadıktan öneriyor. Köpek besleyen hayvan sahiplerinin, hayvanlarının egzersizlerine dikkat etmeleri, özellikle kısırlaştırılmış veya kısırlaşmamış hayvanlar için uygun beslenmeye geçilmesi gerekmektedir. Bunlar gerçek bir hayvanseverin baktığı hayvana verdiği önemi gösterir. Hasta sahiplerinden aldığınız garip sorular oluyor mu? Hasta sahiplerinin veteriner hekime bakışı sizce nasıl? İlk defa hayvan sahibi olan müşterilerimizden ilginç sorular alıyoruz. Bu sorular genellikle tüyünden bize bir şey geçer mi?, beni ısırırsa kuduz olur muyum? veya hayvanım hapşırıyor hastalığı bana bulaşır mı? gibi sorular oluyor. O yüzden bu sorularla bize gelen hasta sahipleriyle ilk muayenemiz biraz uzun sürer. Günümüz koşullarında hasta sahiplerinin veteriner hekime bakış açısı, kişinin hayvanına ne derece önem verdiğiyle doğru orantılıdır. Son zamanlarda antibiyotiğe karşı dirençli bakterilerdeki artış sebebiyle uzmanlar antibiyotik kullanımına dikkat çekiyor. Bu durum veteriner hekimlerin prognozda istenilen sonucun elde edilmesini zorlaştırmakta. Peki ya siz kliniğinizde antibiyotik direncine karşı nasıl önlemler alıyorsunuz? Günümüz koşullarında beşeri hekimlikte olduğu gibi bizde de bilinçsiz antibiyotik kullanımı bakterilerin dirençli hale gelmesine sebep oldu. Biz gelen hastalarımıza hastalığın viral ya da bakteriyel olduğunu saptadıktan sonra antibiyotik kullanıp kullanmayacağımıza karar veriyoruz. AYÇA BAYRAK TURAN, DÜNYADA BİR HAYVANI HAYATA DÖNDÜRMEK KADAR MUTLULUK VERİCİ BAŞKA BİRŞEYİN OLMADIĞININ ALTINI ÇİZEREK KLİNİSYENLİĞİN ÇOK KUTSAL BİR MESLEK OLDUĞUNU SÖYLEDİ. Bu yüzden hemogram, formül lökosit, CRP gibi kan parametrelerine bakarak tedavi protokolü hazırlıyoruz. Bazı inatçı vakalarda antibiyograma başvurarak etkin antibiyotiği seçip tedaviye devam ediyoruz. Türkiye de sokak hayvanı sayısında önlenemeyen bir artış söz konusu. Sizce bu konuda yapılması gerekenler nelerdir? Kliniğimizin bulunduğu bölge hayvanseverlerin bolca bulunduğu bir semt. Neyse ki bu bölgedeki hayvanseverler kısırlaştırma bilincine sahipler. Biz de bu konuda onlara yardımcı oluyoruz. Ayrıca Kadıköy Belediyesi de bu konuda iyi çalışan bir kurum. Onların da desteğiyle sokak hayvanlarının sayısını kontrol altında tutmaya çalışıyoruz. PETİNFO 2014/

33

34 KEDİ&KÖPEK Tek tıp bakışıyla sorumlu ilaç kullanımı Bilinçsiz ilaç kullanımı sonucunda bakterilerde medyana gelen dirence Avrupa Antibiyotik Farkındalığı Günü vesilesiyle dikkat çekiyoruz. İşte ilaç kullanımıyla ilgili oldukça yararlı bilgiler VİSAD Genel Sekreteri Musa Arık yanlış antimikrobiyel kullanımını tek tıp bakış açısıyla değerlendirdi. Antimikrobiyal ajanlar özellikle bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaçlardır. İnsan ve hayvanlarda hastalıkların tedavisi ve yayılımının önlenmesi açısından elzemdir. Ancak son yıllarda bazı bakteriler farklı antibiyotiklere karşı kısmen veya tamamen direnç göstermektedir. Bu fenomene antimikrobiyal direnç (AMD) denilmektedir. AMD bakteri, parazit, virüs ve mantarların neden olduğu gittikçe artan enfeksiyonların tedavisini ve etkin korunma önlemlerini tehdit etmektedir. Esasında AMD yeni bir problem değildir. Fakat gittikçe daha tehlikeli olmakta, acil güç birliği ihtiyacını zorlamaktadır. AMD oluşumunda; bilinçsiz ilaç kullanımı, düşük kaliteli ilaç kullanımı, yetersiz sürveyans, araştırma yetersizliği, uygulamada kararlı olunmaması, enfeksiyon kontrolünün yetersizliği gibi hususlar önemli rol oynamaktadır. AMD konusunda Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı (OIE) gibi uluslararası kuruluşlar birlikte çalışmaktadır. Bu üç önemli kuruluş birçok ülkede mevzuat düzenlemesinin yokluğu, laboratuvar desteğinin yetersizliği, insan ve hayvan sağlığı sektöründe yetersiz izleme olduğu konusunda aynı kanaate sahipler. WHO, 2011 yılı Dünya Sağlık Günü temasını AMD olarak belirlemiş ve Bugün Tedbir Alınmazsa Yarın Çaremiz Kalmayacak sloganını kampanyada kullanmıştır yılında gerçekleşen 67. nci Dünya Sağlık Asamblesinde WHO nden AMD Küresel Eylem Planı nın hazırlanması ve bir sonraki asamblede sunulması kararlaştırılmıştır. OIE ve Dünya Veteriner Hekimleri Birliği, 2012 yılı Dünya Veteriner Hekimliği günü temasını AMD olarak belirlemiş, bu konuda farkındalık yapılması amacıyla uluslararası boyutta yarışma düzenlemiştir. Türk Veteriner Hekimleri Birliğine hazırladığı broşürle birincilik ödülüne layık görülmüştür. AMD oluşumunu engellemek için kurumlar ve meslekler arası işbirliği öne çıkmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde gıda amaçlı üretilen hayvanlarda antimikrobiyal ürünlerin bilinçli ve güvenli kullanımı için IFAH-Europe ilgili PETİNFO 2014/

35 Antibiyotikler yalnızca gerekli olduğu zamanlarda kullanılmalıdır Profilaktik kullanımın yalnızca hastalık riskinin açıkça ortada olduğu olgularla sınırlı tutulması ve mümkün oldukça geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanımından kaçınılması önemlidir. Muayeneyi ve klinik tanıyı takiben antimikrobiyellerin doğru dozajda reçete edilmesi, bu ajanların günümüzde ve gelecekte etkisini korumasını sağlayacak olan önemli bir önlemdir. Daima tedavinin daha sonra da ne kadar iyi işlev gördüğünü değerlendirin ve kaydedin. Antibiyotikleri gerekli olduğunda kullanın ve reçete etmeden önce kesin tanıdan emin olun. sektörel dergilere dağıtılmıştır. Avrupa da 18 Kasım günü Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü olarak kutlanmaktadır yılı Avrupa Antibiyotik Farkındalık Gününde; Avrupa Veteriner Federasyonu, Avrupa İnsan Hekimleri Daimi Komitesi ve Avrupa Diş Hekimleri Konseyi tarafından antimikrobiyallerin sorumlu kullanımı konusunda insan hekimleri, diş hekimleri ve veteriner hekimlere tavsiye niteliğinde bir kılavuzu ortak bildiri ile duyurmuştur. paydaşlarla koordinasyon içerisinde çalışmaktadır. Bu doğrultuda farkındalığı artırmak amacıyla hazırlanan kitapçık üye ülke dillerine çevrilerek ulusal düzeyde dağıtılmış, IFAH web sayfasına konularak ilgili paydaşların kullanımına sunulmuştur. IFAH-Europe VİSAD ile de iletişim içerisindedir. Türkiye de farkındalığı artırmak için; AB de gıda amaçlı üretilen hayvanlarda antimikrobiyal ürünlerin bilinçli ve güvenli kullanımı kitapçığı VİSAD tarafından Türkçe ye çevrilerek, IFAH ve VİSAD web sitelerine konulmuş, ayrıca veteriner sağlık ürünleri sanayicileri, Bakanlık, mesleki ve sektörel kuruluşlar, sektör paydaşları ve Muayene süreciniz kapsamında, duyarlılık testlerini de içeren tanı testleri yapın Antimikrobiyeller reçete edilmeden önce bir tanı testinin yapılması, doğru tanının konması açısından son derece yararlı olabilmektedir. Tedaviye derhal başlanması gerektiğinde dahi, laboratuvar bulguları sonucunda ilk kararınızı doğrulayacak ya da tedavinizi değiştirmenizi sağlayabilecek bir test yapılması önerilmektedir. Hastalarınızı ya da hayvan sahiplerini daima tavsiyenizi istemeleri konusunda teşvik edin Etkili bir sağlık planı hazırlanması bir hastalıkta acil durum riskini ve sonuç olarak antimikrobiyel kullanımı gerekliliğini azaltabilmektedir. Hastalarınız, onların yakınları ya da hayvan

36 KEDİ&KÖPEK OIE ve Dünya Veteriner Hekimleri Birliği nin Antimikrobiyel direncine karşı farkındalık yaratmak amacıyla düzenlediği uluslararası boyutta yarışmada, Türk Veteriner Hekimleri Birliği hazırladığı broşürle birincilik ödülüne layık görülmüştür. sahipleriyle doğrudan iletişim kurmanız, koruyucu önlemlerin yanı sıra antibiyotik kullanımının riskleri ve olumsuz yönlerinin ne kadar önemli olduğu konusunda mesaj vermenize yardımcı olacaktır. Hastalarınıza ve/veya onların bakımından sorumlu olan kişilere, antimikrobiyellerin doğru kullanımını açıklamayı unutmayın. Mümkün olan her durumda, antimikrobiyelleri etiket dışı olarak reçete etmekten kaçının Antimikrobiyellerin ruhsatla tanımlanmış olan koşulların dışında kullanımı, insanlar ve hayvanlar için risklere ve yan etkilere yol açabilmektedir. Bu nedenle mümkün olan her durumda bu tür kullanımdan kaçınılmalıdır. Etiket dışı kullanımın hasta için en iyi yararı sağlayacağına karar verilen her durumda, hastalarınızdan ve/veya onların bakımından sorumlu olan kişilerden geçerli onay almayı ve olguyu yakından takip etmeyi unutmayın. Kritik önem taşıyan antimikrobiyelleri son çare olarak saklayın Florokinolonlar, üçüncü ve dördüncü kuşak sefalosporinler ve makrolidler gibi bazı antimikrobiyeller, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Kritik Önem Taşıyan Antimikrobiyeller (CIA) olarak sınıflandırılmaktadır. Bu antimikrobiyelleri, bir duyarlılık testi yaptıktan sonra en son çare olarak ve yalnızca istisnai durumlarda etiket dışı olarak reçete etme konusunda dikkatli davranın. Reçete verilerinizi ulusal yetkili makamlara bildirme açısından hazırlıklı olun Yetkili makamların, antimikrobiyel kullanımını ve herhangi bir direnç gelişimini değerlendirmek için reçete verilerini doğru şekilde izlemesi gerekmektedir. Talep edildiğinde yetkili makamlarla işbirliği yapın ve daima, meslek ahlakı kurallarınıza ve ulusal mevzuata uygun olarak verilerinizi paylaşın. Antimikrobiyellerin neden olduğundan kuşku duyduğunuz tüm advers etkileri bildirin Antimikrobiyellerin etkisini koruyarak şekilde sürdürmek herkesin görevidir. Lütfen etkinlik eksikliği de dahil olmak üzere, antimikrobiyellerin neden olduğu tüm yan etkileri bildirmeyi unutmayarak kendinize düşen görevi yerine getirin. Antimikrobiyeller reçete edilmeden önce antibiyogram yapılması kesin tanı açısından oldukça yararlıdır. OIE den amd ne karşı öneriler > Veteriner hekimliğinde antimikrobiyal ajanların sorumlu ve bilinçli kullanımının teşvik edilmesi, > Veteriner hizmetlerinde daha iyi organizasyon için yeniden değerlendirme yapılması, > Hayvancılıkta antimikrobiyal kullanımının miktarının izlenmesi, > Ulusal AMD sürveyans ve izleme programlarının harmonizasyonu, > Risk değerlendirme önlemlerinin uygulanması. PETİNFO 2014/

37

38

39

40 KAPAK Kliniğe korkmadan koşarak gelecekler 6 adımda kliniğinize gelen köpek hastalarınızdaki korkuyu yok edin!

41 unutmayınız ki; olumlu deneyimler daha az korku ve daha az kötü beklenti demektir; olumsuz deneyimler ise, korkunun artması ve daha fazla kötü beklenti anlamına gelmektedir. Bildiğimiz bir dilde konuşabilmek, küçümsenemeyecek bir bağımsızlık sağlar. Dilini konuşabildiği bir ülkede yardıma ihtiyaç duyan bir kişi, yardım isteyebilmesiyle ya da yardımı anlayabilmesiyle bağlantılı bir zorluk yaşamaz. Bu tür bir çaresizliği azaltma çabalarımız bile, doğru iletişimin ne kadar büyük bir önem taşıdığını göstermektedir: Kitaplarda yer alan pek çok cümle, size tuvaletin nerede olduğunu nasıl soracağınızı öğretir; ancak ironik olan durum, sözlü olarak verilen bir yanıtı anlamak için biraz dil becerisine ihtiyacınız olmasıdır. Bu da karşınıza çıkan ilk sorundur. Sonunda tuvalete ulaşmayı başarırsanız, ama bunun nedeni muhtemelen bir kişinin size uygun yeri işaretle göstermesi ya da nazikçe kolunuzdan tutup sizi tuvalete götürmesi olmuştur. Veteriner hekimlikte hiçbir teknik, hedeflerin paylaşılmasını ve ulaşılabilir olmasını sağlayan bir sinyal gönderme sistemi kullanımı kadar küçümsenmemiştir. Yeni araştırma sonuçları, özellikle köpeklerin, isimler, fiiller ve niteleme sözcüklerinden oluşan oldukça geniş bir insan sözcükleri dağarcığı olabildiğini ve insanların komutlarını yorumlama ve bunlara karşılık verme açısından mükemmel bir becerileri olduğunu göstermektedir bir şeyi öğretmenin en kolay yolu, onu işaret etmektir. İnsanların köpek dilini ne kadar iyi öğrendiklerine ilişkin az sayıda yayın vardır; ancak mevcut araştırmalar, uç noktadaki köpek sesleri dışında (gerçek ve yaklaşan bir tehlikeyi anlarız) her şeyi yanlış yorumladığımızı ve pek çok fiziksel stres ve endişe işaretini yanlış ya da eksik yorumladığımızı düşündürmektedir. Hastalarımıza eşlik eden insanlarla olan iletişim becerilerimiz de bazen sorunlu olabilmektedir: hasta sahiplerinin, Veteriner hekimler tarafından sözleri kesilmeden önce

VETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL STRATEJİLERİ EYLEM PLANI

VETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL STRATEJİLERİ EYLEM PLANI VETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VETERİNER SAĞLIK ÜRÜNLERİ ve HALK SAĞLIĞI DAİRESİ BAŞKANLIĞI A Veteriner Hekimlik Alanında Antimikrobiyel

Detaylı

Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU

Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU insanlarda ölümcül hastalığa neden olabilir; her ne kadar genellikle çok daha az ciddi olsa da insan çiçek virüsü hastalığına benzer. Maymun çiçek virüsü

Detaylı

DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ. *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı

DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ. *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ Uzm. Vet. Hekim Tayfun İDE* Uzm. Vet. Hekim A.Sarper BOZKURT* *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı

Detaylı

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ Prostat her erkekte doğumdan itibaren bulunan, idrar torbasının hemen altında yer alan bir organdır. Yaklaşık 20 gr ağırlığındadır ve idrar torbasındaki idrarı

Detaylı

BVKAE www.bornovavet.gov.tr

BVKAE www.bornovavet.gov.tr Türkiye Veteriner İlaçları Pazarı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi 28-29 Nisan, 2008 - Konya İsmail Özdemir VİSAD - Veteriner Sağlık Ürünleri

Detaylı

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir.

Prostat bezi erkeğin üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Mesanenin. altında, rektumun (makat) önünde yerleşmiş ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Prostat nedir? Ne işe yarar? Prostat kanseri nedir? Prostat kanserinin nedenleri nelerdir? Kimler risk altındadır? Prostat kanserinin belirtileri nelerdir? Erken teşhis mümkün müdür? Teşhis nasıl koyulur?

Detaylı

Hepatit B ile Yaşamak

Hepatit B ile Yaşamak Hepatit B ile Yaşamak NEDİR? Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan, kan yolu ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir virüs hastalığıdır. Zaman içerisinde karaciğer hasarlarına ve karaciğer kanseri

Detaylı

ULUSAL ALZHEİMER HASTALIĞI STRATEJİK PLANI GÜNCELLEMESİ

ULUSAL ALZHEİMER HASTALIĞI STRATEJİK PLANI GÜNCELLEMESİ ULUSAL ALZHEİMER HASTALIĞI STRATEJİK PLANI 2015-2016 GÜNCELLEMESİ GENEL Alzheimer hastalığının belirtilerinin halkımıza anlatılması, hastaların erken dönemde hekime başvurarak tanı almalarının ve uygun

Detaylı

AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK

AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin

Detaylı

Basiskele. Basiskele

Basiskele. Basiskele STOP DO NOT ENTER RESERVED PARKING Akılcı ilaç kullanımı; kişilerin hastalığına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun sürede, uygun dozda, uygun doz aralıklarında en düşük maliyetle

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

KANSER TANIMA VE KORUNMA

KANSER TANIMA VE KORUNMA KANSER TANIMA VE KORUNMA Uzm. Dr Dilek Leyla MAMÇU Sunum İçeriği Genel Bilgiler Dünyada ve Ülkemizdeki son durum Kanser nasıl oluşuyor Risk faktörleri neler Tedavi seçenekleri Önleme mümkün mü Sorular/

Detaylı

ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ 2018 FARKINDALIK AKTİVİTELERİ

ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ 2018 FARKINDALIK AKTİVİTELERİ ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ 2018 FARKINDALIK AKTİVİTELERİ Prof. Dr. Çiğdem Kayacan STK ve kanun yapıcılar bir arada Multidisipliner yaklaşım Amaç Kanıta dayalı tedavi yaklaşımı Halk ve sağlık çalışanı farkındalığı

Detaylı

3. ULUSLARARASI BİYOSİDAL KONGRESİ

3. ULUSLARARASI BİYOSİDAL KONGRESİ 3. ULUSLARARASI BİYOSİDAL KONGRESİ 22-25 Kasım 2016 ANTALYA GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye de Veteriner Tıbbi Ürünlerin Mevcut Durumu,

Detaylı

Kan Kanserleri (Lösemiler)

Kan Kanserleri (Lösemiler) Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci

Detaylı

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik

Detaylı

Prostat kanserine karşı erken teşhis için

Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat kanserine karşı erken teşhis için Prostat Erkeğin hassas noktasi Sayın Erkekler, Almanya da her yıl 40.000 den fazla erkek yeniden prostat kanserinden hastalanıyor. Ancak tüm erkeklerin % 15 ile

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü. Ardahan Lise Öğrencileri EĞİTİM SEMİNERİ

T.C. Sağlık Bakanlığı Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü. Ardahan Lise Öğrencileri EĞİTİM SEMİNERİ T.C. Sağlık Bakanlığı Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü Ardahan Lise Öğrencileri EĞİTİM SEMİNERİ AKıLCı İLAÇ KULLANıMı TANıMı İLK DEFA 1985 YıLıNDA DÜNYA SAĞLıK ÖRGÜTÜ TARAFıNDAN YAPıLMıŞTıR. KİŞİLERİN KLİNİK

Detaylı

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur. Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül

Detaylı

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık Doç. Dr. Onur POLAT Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık personeli gibi hastalardan bulaşabilecek

Detaylı

GÖREVLENDIRME KARARLARI

GÖREVLENDIRME KARARLARI Portal Adres GÖREVLENDIRME KARARLARI : www.hakimiyet.com İçeriği : Gündem Tarih : 21.01.2015 : http://www.hakimiyet.com/genel/gorevlendirme-kararlari-h783915.html 1/3 GÖREVLENDIRME KARARLARI 2/3 GÖREVLENDIRME

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır.

Genellikle 50 yaş üstünde görülür ancak seyrekte olsa gençler de de görülme olasılığı vardır. Erkek üreme sisteminin önemli bir üyesi olan prostatta görülen malign (kötü huylu)değişikliklerdir.erkeklerde en sık görülen kanser tiplerindendir. Amerika'da her 5 erkekten birinde görüldüğü tespit edilmiştir.yine

Detaylı

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ MENOPOZ DÖNEMİ BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Menopoz nedir?

Detaylı

6331 sayılı İş Kanunu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışmalar yaparak, Şifa Ortak Sağlık Güvenlik Birimi tarafından ;

6331 sayılı İş Kanunu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışmalar yaparak, Şifa Ortak Sağlık Güvenlik Birimi tarafından ; 17.12.2013 İŞ GÜVENLİĞİ KAPSAMINDAKİ HİZMET TEKLİFİ TEKLİF BİLGİLERİ YETKİLİ ANKARA DİŞ HEKİMLERİ ODASI DANIŞMAN ŞİFA ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ ADRES: HEPKEBİRLER MAH. NASRULLAH İŞ MERKEZİ KAT:5

Detaylı

Hepatit C ile Yaşamak

Hepatit C ile Yaşamak Hepatit C ile Yaşamak NEDİR? Hepatit C kan yoluyla bulaşan Hepatit C virüsünün(hcv) neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. 1 NEDİR? Hepatit C virüsünün birçok türü (genotipi ) bulunmaktadır. Ülkemizde

Detaylı

18-24 Mart Yaşlılar Haftası münasebetiyle Üniversitemiz Tıp Fakültesi ve Karabük Alzheimer Derneği organizasyonluğunda üniversitemiz ev sahipliğinde Yaşlılık-Bunama ve Alzheimer Hastalığı Tanıtım ve Bilinçlendirme

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

her hakki saklidir onderyaman.com

her hakki saklidir onderyaman.com Orşit Orşit, testis içinde ağırlıklı lökositik eksuda ve dışında seminifer tübüllerde tübüler skleroza neden olan testisin inflamatuar lezyonudur. İnflamasyon ağrı ve şişliğe neden olur. Seminifer tübüllerdeki

Detaylı

Sağlıklı Hamilelik BR.HLİ.081

Sağlıklı Hamilelik BR.HLİ.081 Sağlıklı BR.HLİ.081 Sağlıklı Sağlıklı bir hamilelik geçirmek hamilelik öncesi dönemde sağlığınızla ilgili testleri yaptırmakla başlar. Bu nedenle çocuk istediğinize karar verdiğinizde önce bir kadın hastalıkları

Detaylı

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır.

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır. Alzheimer hastalığı nedir, neden olur? Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Detaylı

Ders Yılı Dönem-V Üroloji Staj Programı

Ders Yılı Dönem-V Üroloji Staj Programı 2018 2019 Ders Yılı Dönem-V Üroloji Staj Programı DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 5 ÜROLOJİ STAJI EĞİTİM PROGRAMI Stajın adı Stajın süresi Öğretim yeri Anabilim dalı başkanı Staj sorumluları Eğiticiler

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi Değerli Hekim Arkadaşımız, Bu anket ülkemizdeki farklı eğitim kurumlarınca uygulanan örnekler temel alınarak UÜTF Tıp

Detaylı

ADANA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ

ADANA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ ADANA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ İSTATİSTİK 2013 HAZIRLAYAN Şennur ERDEM Tıbbi Teknolog GİRİŞ Ağız ve diş sağlığı, genel sağlığın, yaşamsal fonksiyonların ve yaşam kalitesinin önemli bir parçasıdır. Dünya

Detaylı

Ulusal Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç Stratejik Eylem Planı

Ulusal Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç Stratejik Eylem Planı Türkiye Halk Sağlığı Halk Genel Sağlığı Müdürlüğü Kurumu Ulusal Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç Stratejik Eylem Planı Doç. Dr. Serap SÜZÜK YILDIZ Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı, PhD SB

Detaylı

SİZDEN GELENLERLE GÜCÜMÜZE GÜÇ KATIYORUZ

SİZDEN GELENLERLE GÜCÜMÜZE GÜÇ KATIYORUZ SİZDEN GELENLERLE GÜCÜMÜZE GÜÇ KATIYORUZ 99.Sayı 55.Sayı EKİM 206.Sayı ŞUBAT 203 AĞUSTOS 2008 Uzm. Hem. Kıymet YILMAZ Hemşirelik Gelişim Koordinatörlüğü Eğitim ve Gelişim Sorumlusu Acıbadem Hemşirelik

Detaylı

HASTANE ENFEKSİYONLARI KAÇINILMAZDIR. SADECE BİR KISMI ÖNLENEBİLİR.

HASTANE ENFEKSİYONLARI KAÇINILMAZDIR. SADECE BİR KISMI ÖNLENEBİLİR. Hastalar hastaneye başvurduktan sonra gelişen ve başvuru anında inkübasyon döneminde olmayan veya hastanede gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkabilen infeksiyonlar Genellikle hastaneye

Detaylı

TÜRKĠYE DE KUDUZ VE YÜRÜTÜLEN ÇALIġMALAR

TÜRKĠYE DE KUDUZ VE YÜRÜTÜLEN ÇALIġMALAR TÜRKĠYE DE KUDUZ VE YÜRÜTÜLEN ÇALIġMALAR Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı 0 312 565 5347 ebruaydin.tr@gmail.com ebru.aydin@thsk.gov.tr KUDUZ Kuduz, dünyada hâlâ önemini koruyan

Detaylı

Yeme Davranışlarının SAĞLIK ETKİLERİ. Ziyneti Kocabıyık Türkiye Gazetesi Sağlık Editörü

Yeme Davranışlarının SAĞLIK ETKİLERİ. Ziyneti Kocabıyık Türkiye Gazetesi Sağlık Editörü Yeme Davranışlarının SAĞLIK ETKİLERİ Ziyneti Kocabıyık Türkiye Gazetesi Sağlık Editörü Bu yılın konusu yeme davranışının etkileri Bu yılın cevap aranan soruları ise: Toplum sağlığının iyileştirilmesinde

Detaylı

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Yazar Ad 61 Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Ülkemizde kalp damar hastalıkları erişkinlerde en önemli ölüm ve hastalık nedeni olup kanser veya trafik kazalarına bağlı ölümlerden daha sık görülmektedir. Halkımızda

Detaylı

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir?

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir? Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (İstanbul) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

SAĞLIK BAKANLIĞI BAKIŞ AÇISI İLE «TEK SAĞLIK» UYGULAMALARI

SAĞLIK BAKANLIĞI BAKIŞ AÇISI İLE «TEK SAĞLIK» UYGULAMALARI SAĞLIK BAKANLIĞI BAKIŞ AÇISI İLE «TEK SAĞLIK» UYGULAMALARI Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı Halk Sağlığı Uygulamalarında Veterinerlik Hizmetlerinin Rolü Sempozyumu Ankara,

Detaylı

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik

Detaylı

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan

Detaylı

Zoonoz Hastalıklar İle İlgili Seminer

Zoonoz Hastalıklar İle İlgili Seminer Zoonoz Hastalıklar İle İlgili Seminer Zeytinburnu Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü tarafından, İlçemiz okullarında öğrencilerimize zoonoz hastalıklarla ilgili bilgilendirmek üzere seminerler gerçekleştirilmiştir.

Detaylı

Akılcı İlaç Kullanımı. Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015

Akılcı İlaç Kullanımı. Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015 Akılcı İlaç Kullanımı Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına

Detaylı

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans

Detaylı

ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ STRATEJİK EYLEM PLANI ( )

ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ STRATEJİK EYLEM PLANI ( ) ANTİMİKROBİYAL DİRENÇ STRATEJİK EYLEM PLANI (2018-2023) Prof. Dr. Selçuk KILIÇ T.C. Sağlık Bakanlığı Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi Başkanlığı Antimikrobiyal Direnç

Detaylı

Halk Sağlığı. YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ

Halk Sağlığı. YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Halk Sağlığı YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Halk Sağlığı, organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda; - çevre sağlığı koşullarını düzelterek - bireylere sağlık bilgisi vererek - bulaşıcı hastalıkları

Detaylı

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri...

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser Nedir? Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk

Detaylı

İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin.

İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin. İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin. Hayatınızı kısıtlamayın! Bazı hastalıklar var ki günlük yaşantımızı büyük oranda etkileyip yaşam kalitemizi düşürüyor. Bu hastalıkların başında da enkotinans ya

Detaylı

1-7 NİSAN KANSER HAFTASI

1-7 NİSAN KANSER HAFTASI 1-7 NİSAN KANSER HAFTASI 1-7 nisan Kanser haftası nedeniyle Halk Sağlığı Müdürü Uzm.Dr. Mustafa Nuri Ceyhan, bir açıklama da bulundu. Bu konuda ki açıklama metni aynen şöyle: 01-07 Nisan Tüm Dünyada halkı

Detaylı

TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU

TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU (AİLE HEKİMİ, AİLE SAĞLIĞI ELEMANI, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ HEKİMİ, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ SAĞLIK PERSONELİ) Prof.

Detaylı

Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri

Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri Eczacıbaşı Topluluğu kuruluşlarından Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri, Türkiye nin yerinde sağlık ve bakım çözümleri sunan ilk ve en büyük kuruluşudur.

Detaylı

Engelli_kitabi:Mizanpaj :32 Page 1

Engelli_kitabi:Mizanpaj :32 Page 1 Engelli_kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 11:32 Page 1 Engelli_kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 11:32 Page 2 Engelli_kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 11:32 Page i AFETE HAZIR OKUL Bu kitap, Başbakanlık Afet ve Acil

Detaylı

Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü ve Amacı

Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü ve Amacı Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü ve Amacı Antibiyotik direnci, toplum sağlığını tehdit eden en önemli unsurlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu problemin kontrolü için, toplumun ve siyasi yetkililerin

Detaylı

İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0

Detaylı

TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ)

TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ) TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ) Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı 1 SAĞLIK BAKANLIĞINDA ZOONOTİK HASTALIKLAR İLE İLGİLİ YAPILANMA

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı

Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç tarafından Prof.

Detaylı

FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR

FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR Yeni yapılan çalışmalar birçok insanın egzersiz sırasında veya sonrasında çok fazla su tükettiğini ortaya koyuyor. Clinical Journal of Sport Medicine de yayımlanan çalışma,

Detaylı

Gelin, Yarışın; Fikriniz Saklı Kalmasın...

Gelin, Yarışın; Fikriniz Saklı Kalmasın... Gelin, Yarışın; Fikriniz Saklı Kalmasın... 2018 2016 2017 2014 2015 Genç Beyinlerle; Güçlü Projelere, Güçlü Yarınlara... Bilim ve Fikir Festivali gençlerin, ilginç fikirlerini ortaya çıkarmak, değerlendirmek,

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ. Sağlık Hizmetleri. Hizmetleri. Hizmetleri. n Destek Sağlık Hizmetleri. n Veteriner Halk Sağlığı

SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ. Sağlık Hizmetleri. Hizmetleri. Hizmetleri. n Destek Sağlık Hizmetleri. n Veteriner Halk Sağlığı YÖNETİMİ Sağlık n Destek Sağlık n Veteriner Halk Sağlığı n Acil Sağlık ve Cankurtarma n Sağlıklı Gıda n İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ I 011 FAALİYET RAPORU Sağlık Yönetimi 14 YÖNETİMİ Stratejik Amaç 4

Detaylı

UYUŞTURUCU ÖZGÜRLÜĞÜN SONU!

UYUŞTURUCU ÖZGÜRLÜĞÜN SONU! Risk Faktörleri BİRECİK RAM Tedavi İçin Psikolojik sorunları olan ya da herhangi bir madde bağımlılığı bulunan ebeveynin çocukları daha büyük risk altındadırlar. Madde kullanan ve tedavi olmak isteyen,

Detaylı

BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber

BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber Bireysel Eğitim Planı nedir? Bireysel Eğitim Planı yazılı bir plandır. Tek bir özel öğrencinin güçlü yanlarını ve ihtiyaçlarını, bu öğrencinin ihtiyaçlarını

Detaylı

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Kanser Kontrolü ndeki Rolü DR. PINAR SAİP TÜRK TIBBİ ONKOLOJİ DERNEĞİ BAŞKANI Misyonumuz Ülkemizdeki tıbbi onkologların özlük haklarını savunmak, birlikte çalışma kültürünü

Detaylı

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 60

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 60 ÖZET: Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı nın (BAKA) yeni Genel Sekreteri Mehmet Sırrı Özen, görevine geçen ay başladı. Özen; ilk olarak ekip arkadaşlarım diye hitap ettiği BAKA nın personeliyle toplantı yaptı,

Detaylı

ACİLİYET NEDİR, FARKINDA MISINIZ? TODUP- E4 GRUP: TRİAJ

ACİLİYET NEDİR, FARKINDA MISINIZ? TODUP- E4 GRUP: TRİAJ ACİLİYET NEDİR, FARKINDA MISINIZ? TODUP- E4 GRUP: TRİAJ ACİL SERVİS NEDİR? Acil servis, insanların yaşamını tehdit eden veya kısa zaman içinde müdahale edilemezse tamiri mümkün olmayan ve/veya zor olan

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

ZOONOTİK HASTALIKLARDA TEK SAĞLIK YAKLAŞIMI VE ÖNEMİ KUDUZ ÖRNEĞİ

ZOONOTİK HASTALIKLARDA TEK SAĞLIK YAKLAŞIMI VE ÖNEMİ KUDUZ ÖRNEĞİ ZOONOTİK HASTALIKLARDA TEK SAĞLIK YAKLAŞIMI VE ÖNEMİ KUDUZ ÖRNEĞİ Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı T.C. Sağlık Türkiye T.C. Bakanlığı Halk Sağlık Sağlığı Bakanlığı Kurumu Zoonotik

Detaylı

AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ

AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Akılcı İlaç Kullanımı Nedir? Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Kenya da Dünya Sağlık Örgütü

Detaylı

Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi

Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Dr. Mustafa Bahadır Sucaklı 2. Ulusal Klinik Mikrobiyoloji Kongresi 12 Kasım 2013 Antalya 1 Akut Sağlık Olaylarına Cevap İnceleme ve risk değerlendirmesi İnceleme

Detaylı

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR! Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik

Detaylı

HAZİRAN 2014. LİDER, 17. BAL Kültür Festivaline Katıldı

HAZİRAN 2014. LİDER, 17. BAL Kültür Festivaline Katıldı HAZİRAN 2014 LİDER, 17. BAL Kültür Festivaline Katıldı Bornova Anadolu Lisesi nin 17. sini gerçekleştirdiği Kültür ve Sanat Festivalinde Lider Evcil Hayvan Beslenme Ürünleri olarak standımız ile yer aldık.

Detaylı

UZMAN ÇOCUK GÜVENLİĞİ TAVSİYE VE DESTEK

UZMAN ÇOCUK GÜVENLİĞİ TAVSİYE VE DESTEK UZMAN ÇOCUK GÜVENLİĞİ TAVSİYE VE DESTEK KCS Danışmanlık Uluslararası okulları ve organizasyonları çocuklarınız için daha güvenli hale getirir Uluslararası lider uzamanlardan ve kuruluşlardan direk bilgiye

Detaylı

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü 1 1 AB Enstitüleri Avrupa Parlamentosu Avrupa Birliği Konseyi Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Sosyal Komite Bölge Komiteleri Adalet Divanı 2 2 Komisyonda Bulunanlar

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ DERS MÜFREDATI

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ DERS MÜFREDATI II. YARIYIL I. YARIYIL KAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ MÜFREDATI ADI T U K AKTS VETERİNER ZORUNLU LER VET101 Anatomi I 3 4 5 9 VET103 Histoloji

Detaylı

Afete Hazır Okul Kampanyası. Afet Bilinci Eğitimi Eğitmen Kılavuzu. Okul Afet ve Acil Durum Yönetimi Planı Hazırlama Kılavuzu

Afete Hazır Okul Kampanyası. Afet Bilinci Eğitimi Eğitmen Kılavuzu. Okul Afet ve Acil Durum Yönetimi Planı Hazırlama Kılavuzu Afete Hazır Okul Kampanyası Afet Bilinci Eğitimi Eğitmen Kılavuzu Okul Afet ve Acil Durum Yönetimi Planı Hazırlama Kılavuzu AFETE HAZIR OKUL Bu kitap, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Detaylı

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi TÜRKİYEDE BÖBREK NAKLİ 1975 yılında canlı 1978 yılında kadavra E.Ü.T.F Hastanesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi 1988

Detaylı

[Tıp Eğitiminde HIV/AIDS Üzerine Savunuculuk Projesi]

[Tıp Eğitiminde HIV/AIDS Üzerine Savunuculuk Projesi] [TıpEğitimindeHIV/AIDSÜzerineSavunuculuk Projesi] [HIV/AIDSkonusundaTıpEğitimiiçerisindeMüfredatÖnerileri] [AuthorName] ÖZET [TıpMüfredatıiçerisindeHIV/AIDS intıbbi,sosyal,etiketkileşimlerivebunun yanındahastahaklarıvehastayayaklaşımkonularındasadecebilgianlamında

Detaylı

GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA

GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA Gece yatak ıslatma sorunu insanlık tarihinde kayıtları bulunan en eski sağlık problemlerinden biridir. 5 yaşına gelmiş bir çocukta yatak ıslatma normal

Detaylı

ENGELLI ATAMASI EKPSS SONUÇLARI

ENGELLI ATAMASI EKPSS SONUÇLARI Portal Adres ENGELLI ATAMASI EKPSS SONUÇLARI : www.haberahval.com İçeriği : Gündem Tarih : 05.09.2014 : http://www.haberahval.com/engelli-atamasi-suba-h050459.html 1/9 2/9 3/9 4/9 5/9 6/9 7/9 8/9 9/9 Portal

Detaylı

AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Kürşat Tigen

AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Kürşat Tigen AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Kürşat Tigen İLAÇLAR Hastalıklardan korunma, teşhis, tedavi veya vücudun herhangi bir faaliyetini değiştirmek amacıyla kullanılan kimyasal, bitkisel, biyolojik kaynaklı ürünler

Detaylı

Çevremizdeki Sağlık Kuruluşları VE Sağlık Hizmetleri

Çevremizdeki Sağlık Kuruluşları VE Sağlık Hizmetleri Çevremizdeki Sağlık Kuruluşları VE Sağlık Hizmetleri Çevremizde bulunan sağlık kuruluşları, herhangi bir sağlık probleminde müdahalede bulunan ve tedavi amacı güden kuruluşlardır. Yaşadığınız çevrede bulunan

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?

Detaylı

21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi

21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi 21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi MANİSA HABER Soğuklarla birlikte sinüzit vakalarında artış yaşanıyor Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ercan Pınar, havaların

Detaylı

3. SINIF PYP VELİ BÜLTENİ. (11 Mayıs -19 Haziran 2015 )

3. SINIF PYP VELİ BÜLTENİ. (11 Mayıs -19 Haziran 2015 ) 3. SINIF PYP VELİ BÜLTENİ (11 Mayıs -19 Haziran 2015 ) Sayın Velimiz, Okulumuzda yürütülen PYP çalışmaları kapsamında; disiplinler üstü temalarımız ile ilgili uygulama bilgileri size tüm yıl boyunca her

Detaylı

Gaziler Derneği, Başkanımız Ecz. Okan Şahin'i ve Saymanımız Ecz. Melis Ezer Us u ziyaret etti.

Gaziler Derneği, Başkanımız Ecz. Okan Şahin'i ve Saymanımız Ecz. Melis Ezer Us u ziyaret etti. 1 Kasım 2017 Suriyeli hastaların kesintiye uğrayan reçeteleri ile ilgili Ankara'da yapılan İtiraz Komisyonu toplantısına Odamızı temsilen Ecz. Ümit Cömert katılım sağladı. Tek dosyanın görüşüldüğü toplantıda

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan

Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan Seminerin Amacı? Aday ve potansiyel aday ülkelere, AB Gıda Güvenlik Otoritesi (EFSA) tarafından AB üye ülkelerinde risk iletişiminin

Detaylı

COUMADİN TEDAVİSİ. Cerrahi Servisler

COUMADİN TEDAVİSİ. Cerrahi Servisler COUMADİN TEDAVİSİ Cerrahi Servisler Coumadin tedavisi hakkında merak ettikleriniz Bu kitapçık Coumadin tedavinizin daha başarılı ve yaşamınızın olabildiğince normal hale gelmesine yardımcı olmak üzere

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

BUNAMA (DEMANS) NEDİR?

BUNAMA (DEMANS) NEDİR? BUNAMA (DEMANS) NEDİR? Bunama, genellikle 60 yaşın üzerindeki bireylerde çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan, başta hafıza olmak üzere zihinsel işlevlerin zayıfladığı, uzun süreli bir sağlık sorunudur.

Detaylı

Subkutan spesifik immünoterapi

Subkutan spesifik immünoterapi Subkutan spesifik immünoterapi Hasta için bir bilgi Spesifik immünoterapi Doktorunuzun yaptığı alerji testleri, sizde (veya çocuğunuzda) alerji olduğunu göstermiştir. Gözde kaşınma veya sulanma (= konjunktivitis),

Detaylı

GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR

GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR T.C.Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği Başkanlığı na ve Sosyal Güvenlik Kurumu

Detaylı

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir.. Demansın en sık nedeni ALZHEİMER HASTALIĞI DIR. Yaşla gelen unutkanlık ALZHEİMER HASTALIĞI nın habercisi olabilir!!! ALZHEİMER

Detaylı