Tehlikeli Madde Ve Atık Yönetimi Dersi İş Sağlığı Ve Güvenliği Anabilim Dalı (YL)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tehlikeli Madde Ve Atık Yönetimi Dersi İş Sağlığı Ve Güvenliği Anabilim Dalı (YL)"

Transkript

1 Tehlikeli Madde Ve Atık Yönetimi Dersi İş Sağlığı Ve Güvenliği Anabilim Dalı (YL)

2 Tehlikeli maddeler kimyasal ve fiziksel yapısı itibariyle elde edilmesi, işlenmesi, saklanması, paketlenmesi, kullanılması, atılması ve taşınması çevreye, insanlara ve doğal hayata zararlı olabilecek tüm maddelere tehlikeli maddeler denir.

3 Çevre ve insan için tehlike arz eden yanıcı, yakıcı, kanserojen, patlayıcı, tahriş edici ve zehirli atıkların tümü için genel bir tanımdır. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre, tehlikeli atıklar proseslerine ve kaynaklarına göre çeşitli sınıflara ayrılmıştır. Bu sınıflar işletmelerden kaynaklanan tüm tehlikeli atıkları kapsamaktadır. Her sınıf, kendine has 6 haneli bir atık koduna sahiptir.

4 Tehlikeli atıkların çevre ve insan sağlığına etkisiz hale getirilebilmesi için bir takım özel işlemlere tabii tutulması gerekmektedir. Ülkemizde bu işlemler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış tesislerde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca atıkların bu tesislere taşınması sırasında kullanılan araçlar bir takım özel eklentilerle donatılmış ve TSE ve Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri tarafından lisanslandırılmıştır. Lisanslı firmalar dışında tehlikeli atıkların taşınması ve işlenmesi yasaktır.

5 Endüstri ve Otomotivde sıkça rastlanan bazı tehlikeli atıklar aşağıda listelenmiştir. Tehlikeli maddeler ile kontamine olmuş absorban ve ambalajlar (Örn. yağlı bez, üstübü, eldiven, boya ve yağ kutuları) Yağlı mekanik parçalar, Tank dipi çamurları, Kirli solventler, Kaplama oluşan durulama suları, Redüktör ve hidrolik yağları, Atık Aküler.

6 1. Birleşmiş Milletler Numaralandırma Sistemi 2. Uluslararası ADR Kemler Kodu 3. Birleşik Krallık EAC Kodları 4. Referans materyelleri 5. Kap boyutu şekli

7 Uluslararası sistemlerde, Birleşmiş Milletlerin Recommendation on the Transport of Dangerous Goods isimli çalışması temel alınarak yapılmaktadır. Avrupa da, karayolu taşımacılığında geçerli sistem European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road kısaca ADR dir. Bu uygulamaya göre tehlike sınıfları dokuz ana sınıfa ve her ana sınıf da alt sınıflara ayrılmaktadır.

8

9 Tehlike tanım No Un. No Figürün iki kere yazılması tehlikenin arttığı anlamına gelmektedir. X harfi gelirse, bunun anlamı maddenin su ile tehlikeli şekilde tepkimeye girmesidir.

10 Bilgi Kaynakları Bir kimyasal maddenin özellikleri ve tehlikesinin belirlenmesi Kimyasal maddenin davranışının tahmin edilmesi

11 Kimyasallarla ilgili önemli güvenlik ve sağlık bilgilerinin açık ve anlaşılabilir bir biçimde sağlanmasını amaçlayan veri kaynaklarıdır. Temel amacı, kimyasalların iş yerinde hedef kullanıcı olan işçilerce güvenli kullanımını sağlamaktır.

12

13 Sağlık ve güvenliğin korunması amacıyla ayrıntılı bilgi sağlar.

14 Kimyasal madde üretim tesisleri Depolar Yakıt istasyonları Silah depoları Hastaneler Laboratuarlar Kamyon terminalleri Uçuş sahaları Bakım tesisleri Kimyasal madde taşımacılığı yapılan limanlar

15 Aerosol spreyler Amonyak bazlı temizlik maddeleri Piller

16 Atıkların sınıflandırılması sürecinde, ulaşılabilir tüm bilgiler dikkate alınmalıdır, özellikle: Atığın orijininin ve formülünün tanımlanması, işleme ve üretim, Güvenlik veya ürün veri formu, Yeni şekillenmiş orta vadeli ürünler veya ürünlerin kendileri, kimyasal sınıflandırmaları ve sınıflandırılması, Bilinen atık analizlerinin belgelendirilmesi. Bazı durumlarda analitik prosedür azaltılabilir veya bilinen atık orijinine göre yönlendirilebilir. Eğer yukarıda belirtilen süreç, atığın, tehlike karakteristiklerine göre H1 ile H14 arası tehlikeli karakterlerden en az biri ile karakterize edilebileceği sonucuna götürüyorsa atık, tehlikeli atık olarak düşünülmelidir aksi takdirde tehlikesiz olarak değerlendirilir.

17 H1 Patlayıcı (R1 ile R6 arası, R9, R16, R18, R44) H2 Oksitleme R7 ve R8 H3-A Çok yanıcı Yanma noktası 21 C (R11, R17 ve R30 ve ilaveten çok yanıcılar için R12) H3-B Yanıcılar Yanma noktası 21 0 C (R11, R17 ve R30 ve ilaveten çok yanıcılar için R12) H4 Tahriş Edici Toplam konsantrasyon 10 % R41 olarak sınıflandırılan maddeler (ilaveten hassaslaştırma için R66 ve R67) Toplam konsantrasyon 20 % R36 ile R38 arası sınıflandırılmış maddeler (aynı zamanda R karakterisitklerinin kombinasyonu) H5 Zararlı Toplam konsantrasyon 25 % zararlı maddelerin (R20 ile R22 arası, R39, R42, R43, R48, R64, R65, R68 ve bunların kombinasyonları)

18 H6 Toksik Toplam konsantrasyon 0,1 % çok toksik maddelerin (R26 ile R28 arası, kombinasyonlar) H7 Toplam konsantrasyon 3 % toksik maddelerin (R23 ile R25 arası, kombinasyonlar) Kanserojen Konsantrasyon 0,1 % kategori 1 veya 2 ye ait kanserojen maddeler (R45 ve R49), Konsantrasyon 1 % kategori 3 e ait kanserojen maddeler (R40) H8 Korozif Toplam konsantrasyon 1 % R35 olarak sınıflandırılmış korozif maddeler, H9 Bulaşıcı Toplam konsantrasyon 5 % R34 olarak sınıflandırılmış korozif maddeler H10 Teratojeni k (üreme için toksik) Konsantrasyon 0,5 % R60 veya R61 olarak sınıflandırılmış, kategori 1 veya 2 ye ait üretim için toksik maddeler Konsantrasyon 5 % R62 veya R63 olarak sınıflandırılmış olan kategori 3 e ait üretim için toksik madde

19 H11 Mutajenik Konsantrasyon 0,1 % R46 olarak sınıflandırılmış olan kategori 1 veya 2 ye ait mutajenik madde, H12 H13 Konsantrasyon 1 % R68 olarak sınıflandırılmış olan kategori 3 e ait mutajenik madde (kombinasyonlar da dahil) (R29, R31, R32, kombinasyonlar da dahil) (R14, R15, R19, kombinasyonlar da dahil) H14 Ekotoksik Sucul çevre: R53, kombinasyonları, sucul olmayan çevre, Toplam konsantrasyon 0,25 % R50 olarak sınıflandırılmış olan ekotoksik maddeler, Toplam konsantrasyon 2,5 % R51 olarak sınıflandırılmış olan ekotoksik maddeler ve kombinasyonları Toplam konsantrasyon 25 % R52 olarak sınıflandırılmış olan ekotoksik maddeler ve kombinasyonları; Özellikle karasal çevre ve ozon tabakası: Toplam konsantrasyon 0,1 % R59 olarak sınıflandırılmış olan ekotoksik maddeler; R54 ile R58 arası

20 Alev etkisi altında patlayabilen yada dinitrobenzenden daha fazla şekilde şoklara ve sürtünmeye hassas olan maddeler ve preparatlar, kendi başına kimyasal reaksiyon yolu ile belli bir sıcaklık ve basınçta hızla gaz oluşmasına neden olabilecek madde veya atıklar Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

21 TNT, üç adımda sentezlenir. İlk adımda toluen, sülfürik ve nitrik asit karışımı bir çözeltide nitrolanarak MNT (mononitrotoluen) sentezlenir. Bu çözeltideki nitrik asit nitrolama için gerekli nitro grubunu sağlarken, sülfürik asit katalizör görevi görür. MNT tekrar nitrolanıp dinitrotoluen (DNT)'e dönüştürüldükten sonra üçüncü bir nitrolama ile TNT elde edilir.

22 Kütlesel patlama tehlikesine sahip tehlikeli madde sınıfına TNT, dinamit ve barut gibi tanındık patlayıcılar girmektedir. Bunun yanı sıra askeri amaçlı kullanılan birçok patlayıcıda bu sınıfa dahil edilebilir. Kütle halinde patlama tehlikeli maddenin bir bütün olarak patlamasıdır. Dinamiti veya TNT yi incelediğimizde; patlama sonrası patlayıcı maddenin kütlesel olarak yok olur. Bu tip patlayıcılar kendileri fiziksel zarar verici parçalar oluşturmazken (şarapnel) etrafındaki kütleleri ısı ve basınç etkisiyle birer şarapnel haline getirir.

23 Barut kimyasal olarak potasyum nitrat, odun kömürü ve sülfürden oluşur. Bu bileşim içindeki oranlar tarih boyunca kullanım yerleri için değişiklik göstermiştir. Yandığı zaman çıkardığı sıcak ve basınçlı gaz ateşli silahlarda itici kuvvet oluşturur.

24 Parça tesiri şarapnel niteliği gösteren çevresine fiziksel hasar verebilen patlayıcılardır. Genellikle askeri ve terörist faaliyetlerde kullanılır. Örnek; El Bombası.

25 Kütle halinde patlamayan ancak hava basıncından veya parça tesirinden dolayı düşük bir tehlike teşkil eden, yangın tehlikesine sahip maddeler ve cisimler bu sınıfta incelenir. Örnek olarak tahrikli patlayıcılar ve roket motorları verilebilir.

26 Büyük bir şok dalgası yaratarak patlama küresi dâhilindeki materyallere ani ve yüksek basınç uygulama yöntemi ile hedefi etkisiz hale getirmeye dayanan konvansiyonel patlayıcılardır. Oluşan ısı ve ışık miktarı diğer tiplere nazaran daha azdır. Terörist örgütler tarafından yaygın olarak kullanılan boru tipi bombalar tahrik tipidir.

27 Özel bir tehlike teşkil etmediği için, patlama olasılığı düşük olan bu maddelere örnek havai fişekler ve hafif silahlardır.

28 Havai fişekler estetik ve eğlence amaçlı kullanılan düşük atlayıcı güçlü piroteknik aygıtlardır. Havai fişeklerin en yaygın kullanıldığı alan havai fişek gösterileridir. Havai fişeklerin değişik formlarının ortak özelliği ışık, ses, duman çıkarmaları ve havada hareket edebilmeleridir. Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, mor, gümüş renkli kıvılcımlar ve renkli alevler çıkarmak için tasarlanabilirler.

29 Piroteknik, işlenmesi için başka makine veya alete ihtiyaç duyan, dışarıya ısıveren (ekzotermik) kimyasal bir reaksiyona girdiğinde ısı, ışık, gaz, sis veya ses verme özelliği olan madde bilimidir. Piroteknik bilimi, havai fişek üretiminin yanında kibrit, oksijen kandili, patlayıcı sürgü ve bağları ve otomobil hava yastıklarının üretimlerini de içine alır.

30 Kütle halinde patlama, patlayıcı özelliği olan maddenin bir bütün olarak kütlesel olarak patlayıp etrafına zarar vermesidir. Kütle halinde patlama özelliği olan maddelerin yapılarında genellikle N ( Azot ) ihtiva eder. Azot yapısındaki serbest, kararsız elektron çifti sebebiyle reaksiyona girme yatkınlığı fazladır. Örnek; Amonyum Nitrat, TNT ayıp etrafına zarar vermesidir.

31 Yangın Oluşmadığı Durumlara Yapılması Gerekenler Tehlike alanını boşaltın ve girişi yasaklayın Tutuşturucu kaynaklarını yok edin (sigara, kıvılcım) Elektrikli detantörlerin 100m yakınına kadar telsizli haberleşme cihazlarını kullanmayın Saçılmış malzemeye dokunmayın, arasında yürümeyin Bomba uzmanlarını çağırın

32 Kimyasal yapıları itibariyle kolay veya zor tutuşup yanabilen gazlardır. Yanma sonucu yapılarındaki elementlere göre çeşitli ürünler oluştururlar. Bu ürünler birçoğu insan sağlığını etkileyen gazlardır. Alevlenir gazların büyük çoğunluğu yapılarında C (Karbon) bulundururlar (Asetilen, Bütan, Propan, Etilen).

33 Yer kabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir çeşit yanıcı gaz karışımıdır. Bir petrol türevidir. Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci sırayı alır.

34 Geneli Soygazlar olarak adlandırdığımız periyodik cetvelin 8A grubunda yer alan elementler ve Karbondioksit gibi yanmayan ve zehirli olmayan gazlar bu bölümde incelenir.

35 Hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal, biyokimyasal ya da radyoaktif nitelikte zararlar veren gazlardır.

36 Ankara BŞB İtfaiye Daire Başkanlığı Tehlikeli Maddeler ve Sınıflandırılması

37 Tutuşma noktası ºC arasında olan maddelere yanıcı sıvılar denir. Katran, fuel oil, motor yağları yanıcı sıvılardır. Tutuşma noktası 60.5 ºC den düşük olan maddeler ise alev alabilen sıvılardır. Örneğin benzin, benzol, toluol, etil asetat, butanon, gazyağı, motorin, butanol alev alabilen sıvılardır.

38

39 1. Bazıları kanserojendir 2. Buharlar bir ateşleme kaynağına gidebilir ve parlayabilir 3. Buhar patlamaları kapalı yerlerde, açık yerlerde ya da kanalizasyonlarda olabilir 4. Akıntıları kirlenmeye sebep olur

40 Kimyasal yapıları itibariyle uygun basınç ve sıcaklıkta alev oluşturan maddelerdir. Bu maddelere en güzel örnek naftalin, kükürt, metaldehit, zirkonyum ve magnezyumdur.

41 Taşınması, depolanması veya saklanması sırasında meydana gelen ısınma, sürtünme, elektriklenme gibi olaylar sonucu kendiliğinden yanabilen maddelerdir. Bu maddeler uygun ambalajlar içinde havasız ortamda saklanırlar. Örnek; Beyaz Fosfor, Sodyum-Potasyum- Kalsiyum, Fosfor bileşikleri, Alüminyum tozları.

42 Su ile hatta havanın nemi ile reaksiyona girerek yanıcı ve patlayıcı olan Hidrojen ve Asetilen gazlarını açığa çıkarırlar. Örn: Sodyum, Potasyum, Kalsiyum metalleri, bu metallerin peroksitleri

43 Sodyum metali su ile temas ettiğinden suyun yapısındaki hidrojeni açığa çıkarır ve ekzotermik tepkime olduğu için de dışarıya verdiği ısı hidrojen gazını yakarak şiddetli Patlama meydana getirir.

44 Diğer maddelerle, özellikle de yanıcı maddelerle temas halinde iken yüksek oranda ekzotermik reaksiyonlar veren maddeler ve preparatlar

45 Bu maddeler kendileri yanıcı olmadıkları halde bünyelerinde yanma için gerekli olan oksijeni bulundurduklarından yanabilen maddelerle temas edince reaksiyon başlatırlar patlayıcı özelliğe sahiptir. Örn: Hidrojen Peroksit, Perklorik Asit, Sodyum-Potasyum Nitratlar, Bu metallerin peroksitleri, permanganatları, Kloratlar, Perkloratlar, Kalsiyum Karbonat, Kromik Asit, Amonyum Nitrat

46 Kendiliğinden parlayarak parçalanma, çok hızlı yanma, şok veya sürtünme etkisine duyarlılıklar vardır. Başka maddelerle hızlı bir şekilde birleşme ve göze zarar verme özellikleri gösterirler. Örn: Benzoil Peroksit, Perasetik Asit, Asetil Peroksit Çözeltisi

47 Sıvı oksijen hidrokarbonlarla (benzin, madeni yağlar, katılaşmamış akışkan asfalt) temas durumunda patlayabilir. Yangın ortamında yangınla temas ettiği zaman yanma ve patlamaları arttırır. Solunduğu, yutulduğu yada deriden emildiği takdirde zehirliyebilir. Göz ve deriyle temas yanmaya sebep olabilir. Bu maddelerin akıntı su kirlenmesine sebep olabilir. Bu maddeler diğer yanıcı maddeleri ateşleyebilir. Zehirli duman üretebilir.

48 a.21ºc nin altında parlama noktasına sahip sıvı maddeler ve preparatlar (aşırı tutuşabilen sıvılar dahil) b.herhangi bir enerji kaynağı uygulaması olmaksızın ortam sıcaklığındaki hava ile temas ettiğinde ısınabilen ve sonuç olarak tutuşabilen maddeler ve preparatlar, c.bir ateşleme kaynağı ile kısa süre temas ettiğinde kolayca tutuşabilen ve ateşleme kaynağı uzaklaştırıldıktan sonra yanmaya ve tükenmeye devam eden katı maddeler ve preparatlar,

49 a.normal basınçta, havada tutuşabilen gazlı maddeler ve preparatlar, b.su veya nemli hava ile temas ettiğinde, tehlikeli miktarda yüksek oranda yanıcı gazlara dönüşen maddeler ve preparatlar. Örn: Etil alkol, Aseton

50 21ºC ye eşit veya daha yüksek yada 55 ºC ye eşit yada daha düşük parlama noktasına sahip olan sıvı maddeler ve preparatlar. Örn: butil alkol, xsylen vs.

51 Deri ile yada balgam membranı ile ani, uzun süreli yada tekrar eden temaslar halinde yanığa sebebiyet verebilen, korozif olmayan maddeler ve preparatlar. Örn: Fumarik asit

52 Solunduğu veya yenildiğinde yada deriye nüfuz ettiğinde belirli bir sağlık riski içeren maddeler ve preparatlar.

53 Solunduğunda veya yenildiğinde yada deriye nüfuz ettiğinde, sağlık yönünden ciddi, akut veya kronik risk oluşturan ve hatta ölüme neden olan madde ve preparatlar.

54 Hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal, biyokimyasal ya da radyoaktif nitelikte zararlar veren her türlü maddedir. Zehrin en tipik özelliği bu zararlı etkisini en küçük dozlarda bile göstermesidir.

55 Anilin, Arsenik, Metil Bromid, Karbon Tetraklorid, Çinko Fosfit, Hidrosiyanik Asit, Talyumtozları, Kurşun bileşikleri, Magnezyum ve Kalsiyum Kloratlar, Cıva bileşikleri, Dimetil Sülfat, Baryum Sülfür, Metil Alkol, Nikotin. Bu maddelerin bazılarının çok az dozu diğerlerine göre daha etkili olabilir.

56 İnsanda arsenik zehirlenmesi, genellikle arsenik -3- oksit (arsenik anhidrit), bakır asetoarsenit, kalsiyum veya kurşun arsenat gibi arsenik bileşikleriyle hazırlanmış böcek ilaçlarının ağız veya teneffüs yoluyla alınmasından meydana gelir.

57 Sürekli olarak kurşun ya da kurşun tozlarıyla temas eden işçilerde (dökümcü, dizgi operatörü, vernikçi, kalaycı, camcı, akümülatör, elektrik kablosu, mermi, macun, lastik ve kağıt işçileri) görülen zehirlenme.

58 Solunduğunda veya yenildiğinde yada deriye nüfuz ettiğinde, kansere yol açan veya etkisinin artmasına neden olan madde ve preparatlar.

59 Temas halinde canlı dokuları tahrip eden madde ve preparatlar.

60 Korozif kelime anlamıyla metal veya metal alaşımlarının oksitlenme veya diğer kimyasal etkilerle aşınma durumu olarak tanımlanabilir. Demirin paslanması, alüminyumun oksitlenmesi korozyona örnek olarak verilebilir. Korozif etki gösteren maddeler; sülfürik asit, nitrik asit, hipoklorik asit gibi mineral asitler ve soda, potas, amonyak (amonyak zehirlenmesi), hipoklorid (çamaşır suyu) gibi kostik alkalilerdir.

61 İnsan veya diğer canlı organizmalarda hastalığa neden olduğu bilinen veya geçerli nedenler dolayısıyla güvenli olarak inanılan varlığının sürdürebilen mikroorganizmaları veya toksinleri içeren maddeler.

62 Enfeksiyöz hastalık, intaniye, bulaşım olarak da bilinir. Hastalık yapıcı herhangi bir yolla insana geçme özelliğindeki mikropların veya parazitlerin vücuda girmesiyle ortaya çıkan hastalık tablosudur. Bu hastalıklar, bir bireyden diğerine veya bir türden diğerine geçebilmelerinden dolayı, genellikle bulaşıcı hastalık olarak tanımlanırlar.

63 Hastalığı yapan organizmalar, virüsler, bakteriler, mantarlar olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya birkaç yolla insana geçebilme özelliğindedir. İnsandan insana, hayvandan insana olduğu gibi, topraktan insana da bulaşma olabilir.

64 Belli başlı bulaşıcı hastalıklar: Bruselloz, Çiçek hastalığı, Difteri, Dizanteri (amipli veya basilli), Grip, Hepatit, Kızamık, Kolera, Menenjit, Psittakoz, Sıtma, Suçiçeği, Tetanos, Tularemi, Tüberküloz, Uyku hastalığı, Zatürre, Tifo, Tifüs.

65 Solunduğunda, yenildiğinde veya deriye nüfuz ettiğinde, doğuştan gelen kalıtımsal olmayan sakatlıklara yol açan veya yol açma riskini artıran madde ve preparatlar.

66 Solunduğunda, yendiğinde veya deriye nüfuz ettiğinde, kalıtsal genetik bozukluklara yol açan veya yol açma riskini artıran madde ve preparatlar.

67 Havayla, suyla veya bir asitle temas etmesi sonucu zehirli veya çok zehirli gazları serbest bırakan madde veya preparatlar.

68 Yukarıda listelenen karakterlerden herhangi birine sahip olan atıkların bertarafı esnasında ortaya çıkan madde ve preparatlar.

69 Çevrenin bir veya daha fazla kesimi üzerinde ani veya gecikmeli zararlı etkiler gösteren veya gösterme riski taşıyan madde ve preparatlar.

70

71 Fiziksel zararların başında elektromanyetik radyasyon ve iyonize radyasyon gelmektedir. Elektromanyetik Dalgalar Ve İnsan Sağlığı Sıkça Sorulan Sorular Ve Yanıtları, TÜBİTAK-BİLTEN 2001

72 Elektromanyetik dalgalar, birçok doğal ve insan yapımı kaynaklar tarafından yayılmakta ve hayatımızda önemli bir rol oynamaktadır. Radyo Frekans (RF) bölgesinde yer alan elektromanyetik dalgalar iletişimde, radyo ve televizyon yayınlarında kullanılmaktadır. Teknolojideki gelişmelerin bir sonucu olarak da elektromanyetik dalgaların kullanımı her geçen gün artmakta ve bundan dolayı günlük yaşantıda doğada bulunanın çok üstündeki seviyelerde elektromanyetik dalgalara maruz kalınmaktadır. Son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan cep telefonları ve uzantısında baz istasyonlarına ilişkin soru işaretleri kamuoyu gündeminin ön sıralarına yerleşmiştir. Elektromanyetik Dalgalar Ve İnsan Sağlığı Sıkça Sorulan Sorular Ve Yanıtları, TÜBİTAK-BİLTEN 2001

73

74 Elektromanyetik dalgalar, frekansına göre değişik tiplerde sınıflandırılmıştır. Bu tipler sırasıyla Radyo dalgaları Mikrodalgalar Terahertz ışınımı Kızılötesi ışınım Görünür ışık Morötesi ışınım X-ışınları ve Gama ışınlarıdır. Elektromanyetik Dalgalar Ve İnsan Sağlığı Sıkça Sorulan Sorular Ve Yanıtları, TÜBİTAK-BİLTEN 2001

75

76 RF elektromanyetik dalgalarının foton enerjileri, atomları ve molekülleri iyonlaştıracak düzeyde değildir. Elektromanyetik radyasyonun göreceli olarak düşük frekanslı biçimleri olan görünen ışık, kızılötesi radyasyon ve RF dalgalar iyonlaştırıcı olmayan radyasyona örnektir.

77 Güneşten Dünyaya gelen ışınlar, büyük ölçüde iyonlaştırıcı olmayan radyasyondan oluşur, çünkü iyonlaştırıcı uzak ultraviyole ışınlar, özellikle oksijen gibi atmosferdeki gazlar tarafından filtrelenir.

78 Fakat, fotokimyasal reaksiyonlar ve serbest radikal maddeler yüzünden güneş yanığı gibi moleküler hasara sebep olurlar. Ultraviyole (UV) radyasyona maruz kalma melanom gibi deri kanseri hastalıkları ve katarakta neden olmaktadır.

79 Soğutucu olarak kullanılan kloroflorokarbonlarda (CFC'ler), aeresol iticilerde veya bazı plastik maddelerin üretiminde ozon tabakasına zarar veren bazı kirleticiler bulunmaktadır. Böylece daha fazla UV ışığı bize ulaşıp doğrudan zarar verir. Ayrıca UV ışınlar soluduğumuz havada ozon artışına neden olarak dolaylı olarak da zarar verirler.

80 İyonize olmayan elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanların zararları ile ilgili yapılan çalışmalar son yıllarda artmıştır. Çevre ve sağlık üzerinde henüz kanıtlanmış olumsuz etkiler yoktur.

81 Atomları iyonlaştırabilecek kadar enerjiye sahip olan radyasyondur. İyonlaşma, hücreye, daha da önemlisi DNA ya zarar verebileceğinden, kansere neden olma ihtimali vardır, maruz kalınan iyonlaştırıcı radyasyon çeşidine ve doz miktarına göre bu ihtimal artar. Kabaca, 10 elektron volt (ev) üzerinde enerjiye sahip foton veya parçacıklar iyonlaştırıcı özelliğe sahip radyasyon çeşitleridir.

82 1. Alfa Parçacıkları 2. Beta Parçacıkları 3. X ışınları 4. Gama ışınları 5. Nötronlar

83 Direkt olarak kaynağından İnsan üretimi kaynaklardan veya Tıbbi teşhis ve tedavi sırasında alırlar

84 Kimyasal olarak tepkimeye girmeyen, kokusuz, tatsız ve renksiz olan doğal bir radyoaktif gazdır. Toprak ve kayalar üzerinde yer alan uranyumun parçalanması ile oluşur. Alfa partikül yayınlayan Radon gazı yıllardır bilinen önemli bir kanserojendir. Akciğer kanserlerinde sigaradan sonra en önemli etken olup, akciğer kanserlerinin %3 ile 15 inden sorumludur.

85 Esas konu hastanelerde kullanılması da değil, esasen Indoor-Ev İçi Maruziyetin durumudur. Radon gazı, doğal kaynaklardan yayımlanmaktadır. Granit taşları önemli bir kaynak olmakla beraber, bina yapımlarında kullanılan diğer malzemelerden, tuğlalardan da ev içerisine sızabilir. Ev temelinde yer alan çatlaklar üzerinden sulardan, hatta dışarıdaki havadan da ev içerisine girebilir.

86 Ülkemizdeki ilk çalışmalar TAEK tarafından 1984 yılında yapılmıştır (Türkiye de Konutlarda Radon Ölçümü Çalışması) yılı sonunda toplam 54 ilde 4337 evde radon ölçümü yapılmıştır ve ortalama 74 Bqm/mm 3 bulunmuştur. Evlerin %99 u 200 Bqm/mm 3 den düşük değerdedir ve TAEK sınır değerleri 400 ü aşmadığı saptanmıştır.

87 Nükleer reaktörlerin çalışması sırasında atık olarak ortaya çıkan Plütonyum üst düzeyde zehirli ve kanser yapıcıdır. Doğada bulunma ömrü 250 yıldır.

88 Açığa çıkan bir diğer radyoaktif madde olan STRONSİYUM yağış yoluyla bitkilere oradan da hayvanların sütüne geçerek insanlara bulaşır. Kan kanserine ( lösemi) yol açar. 280 yıl ömrü vardır.

89 SEZYUM ve İYOD da besin yoluyla insan vücuduna girer ve Tiroid bezi kanserine, çocuklarda büyüme aksaklıklarına ve genetik bozukluklara neden olur yılında Çernobil de meydana gelen nükleer patlama sonucu etki alanına giren bölgelerde radyasyonun zararları etkilerine uzun yıllar rastlanmıştır.

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve güvenliği için Eğitim Seti

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve güvenliği için Eğitim Seti Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve güvenliği için Eğitim Seti Kimyasallar; herkesin yaşamının bir parçasıdır. Dünyada 5 7 milyon değişik türde kimyasal madde bulunmaktadır. Kimyasal maddeler

Detaylı

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi. Tehlikeli Kabul Edilen Atıkların Özellikleri Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-III A

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi. Tehlikeli Kabul Edilen Atıkların Özellikleri Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-III A Atık Yönetimi Yönetmeliği EKIII A ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi Tehlikeli Atıkların Özellikleri Özgür ZEYDAN (Phd.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ H1 Patlayıcı H2 Oksitleyici H3A Yüksek Oranda Alevlenir

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ

TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan Abdurrahman KAR Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) Ferhuniye Mah Mümtaz Koru Sok. Çetinkaya İş Merkezi

Detaylı

Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ. Şok, sürtünme, alev ve diğer tutuşturucu kaynakları ile temasında patlama riski.

Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ. Şok, sürtünme, alev ve diğer tutuşturucu kaynakları ile temasında patlama riski. Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ Risk İbaresi Risk İbaresinin Açık İfadesi R 1 R 2 R 3 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 R 9 R 10 R 11 R 12 R 14 R 15 R 16 R 17 R 18 R 19 R 20 R 21 R

Detaylı

Kullandığınız kimyasalların tehlikeli olduğunu biliyor musunuz?

Kullandığınız kimyasalların tehlikeli olduğunu biliyor musunuz? Kullandığınız kimyasalların tehlikeli olduğunu biliyor musunuz? Üretim prosesinde kullandığımız birçok kimyasal madde, tehlikeli madde olma özelliğini taşıyor ve ambalajı üzerinde çeşitli işaretler görüyoruz.

Detaylı

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d.

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d. 1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? 3- Aşağıdakilerden hangisi Zararlı Madde sembolüdür? 4- Aşağıdakilerden hangisi Oksitleyici (Yükseltgen)

Detaylı

ATIK SINIFLARI BERTARAF YÖNTEMLERİ

ATIK SINIFLARI BERTARAF YÖNTEMLERİ ATIK SINIFLARI EK I Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Aşağıda başka şekilde belirtilmemiş üretim veya tüketim artıkları, Standart dışı ürünler, Son kullanım süresi geçmiş olan ürünler, Dökülmüş, niteliği bozulmuş

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü

Detaylı

3 )Peroksitlerle deney yapılırken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?

3 )Peroksitlerle deney yapılırken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır? 1)Aşağıdakilerden hangisi kuvvetli patlayıcılar sınıfına girer? Dumansız barut Kibrit Roket yakıtı Havai fişek Dinamit** 2) Yanıcı sıvıları parlayıcı sıvılardan ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ EKIV TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ TEHLİKE ÖZELLİĞİ İŞARETİ SEMBOLÜ (Turuncu zemin üzerine siyah baskı) PATLAYICI E OKSİTLEYİCİ O ALEVLENİR

Detaylı

IMDG Code INTERNATIONAL MARTIME DANGEROUS GOODS CODE

IMDG Code INTERNATIONAL MARTIME DANGEROUS GOODS CODE IMDG Code INTERNATIONAL MARTIME DANGEROUS GOODS CODE IMDG Kod ve Amacı IMDG kod : Paketli haldeki tehlikeli yüklerin deniz yoluyla emniyetli Şekilde taşınması için Uluslararası Denizcilik Örgütü ( IMO

Detaylı

Temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması. Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım olanaklarının değerlendirilmesi

Temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması. Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım olanaklarının değerlendirilmesi 10.06.2011 Atıkların kaynağında azaltılması Temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım olanaklarının değerlendirilmesi Atıkların çevreye zarar vermeden toplanması,

Detaylı

ODEN LOJİSTİK A.Ş Tehlikeli Madde Kodları ve Sembolleri

ODEN LOJİSTİK A.Ş Tehlikeli Madde Kodları ve Sembolleri ODEN LOJİSTİK A.Ş Tehlikeli Madde Kodları ve Sembolleri Tehlikeli ve denizi kirletme riski olan maddelerin denizde taşıma yapan gemiler tarafından taşınması International Convention for the Safety of the

Detaylı

VIA GRUBU ELEMENTLERİ

VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde

Detaylı

Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol

Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol KİMYASAL ATIKLAR Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol Yönetmeliği ne uygun olarak yapılmalıdır.

Detaylı

Sirküler No : TMGD-07-15/002 Konu : Tehlikeli Madde Taşımacılığında taşıtlarda bulunması zorunlu Yazılı Talimat

Sirküler No : TMGD-07-15/002 Konu : Tehlikeli Madde Taşımacılığında taşıtlarda bulunması zorunlu Yazılı Talimat 29.07.2015 Sirküler No : TMGD-07-15/002 Konu : Tehlikeli Madde Taşımacılığında taşıtlarda bulunması zorunlu Yazılı Talimat YAZILI TALİMAT Tehlike veya bir kaza durumunda araç personelinin nasıl hareket

Detaylı

İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü,

İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, TOZ İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, Termal Konfor gibi unsurlardan biriside Tozdur. Organik

Detaylı

Sınıf 5.1 maddeleri ve bu gibi maddeleri içeren nesneler aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır:

Sınıf 5.1 maddeleri ve bu gibi maddeleri içeren nesneler aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır: 2.2.51 Sınıf 5. 1 Yükseltgen maddeler 2.2.51.1 Kriterler 2.2.51.1.1 Sınıf 5.1 başlığı, kendilerinin alevlenir olmaları gerekmediği halde, genellikle oksijen vererek başka malzemelerin yanmasına neden olan

Detaylı

TEHLİKELİ MADDELER VE SEMBOLLERİ. Ömer KAYAPINAR A Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı

TEHLİKELİ MADDELER VE SEMBOLLERİ. Ömer KAYAPINAR A Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı TEHLİKELİ MADDELER VE SEMBOLLERİ Ömer KAYAPINAR A Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı TEHLİKELİ MADDELER Patlayıcı, oksitleyici, alevlenir, kolay alevlenir, çok kolay alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı,

Detaylı

EVSEL ATIKLAR VE TEHLİKELERİ. Mustafa Cüneyt Gezen, DGSA, CIH

EVSEL ATIKLAR VE TEHLİKELERİ. Mustafa Cüneyt Gezen, DGSA, CIH EVSEL ATIKLAR VE TEHLİKELERİ TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ: H1 Patlayıcı H2 Oksitleyici H3 A Yüksek oranda alevlenir H3 B Alevlenir H4 Tahriş edici H5 Zararlı H6 Toksik H7 Kanserojen H8

Detaylı

Class 5.2./ Organik peroksitler çoğunlukla çabuk yanan ve çarpma sürtmeye duyarlı maddeler

Class 5.2./ Organik peroksitler çoğunlukla çabuk yanan ve çarpma sürtmeye duyarlı maddeler TEHLİKELİ MADDELER İÇİN IMO SINIFLARI Tehlikeli ve denizi kirletme riski olan in denizde taşıma yapan gemiler tarafından taşınması International Convention for the Safety of the Life at Sea (SOLAS) ve

Detaylı

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir?

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? 1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? a) Kondüksüyon b) Konveksiyon c) Radyasyon d) Yanma e) Perstüksüyon

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Sayfa 1/7 ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: DONA KLOR 90 Ürünün uygulama alanı: Havuz Kimyasalı Üretici/Tedarikçi:UKM Uğur Kimya Makina Bilgi merkezi:

Detaylı

Dr. Özgür DOĞAN, H. Merve BAŞAR, Dr. Sönmez DAĞLI, Dr. Mehmet ÜNSAL, Dr. Leyla TOLUN. 2011 Atık Yönetimi Sempozyumu 16-21/04/2011 ANTALYA

Dr. Özgür DOĞAN, H. Merve BAŞAR, Dr. Sönmez DAĞLI, Dr. Mehmet ÜNSAL, Dr. Leyla TOLUN. 2011 Atık Yönetimi Sempozyumu 16-21/04/2011 ANTALYA TEHLİKELİ ATIKLARIN BELİRLENMESİNDE UYGULANACAK ANALİZLER LABORATUVAR HİZMETLERİ Dr. Özgür DOĞAN, H. Merve BAŞAR, Dr. Sönmez DAĞLI, Dr. Mehmet ÜNSAL, Dr. Leyla TOLUN 2011 Atık Yönetimi Sempozyumu 16-21/04/2011

Detaylı

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI 3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI Doğada 103 elementin olduğu bilinmektedir. Bunlardan 84 metal elementlerdir. Metal elementler toksik olan ve toksik olmayan elementler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

TEHLİKELİ MADDELERİN DEPOLANMASINDA, TAŞINMASINDA ve KULLANILMASINDA GÜVENLİK ÖNLEMLERİ TALİMATI

TEHLİKELİ MADDELERİN DEPOLANMASINDA, TAŞINMASINDA ve KULLANILMASINDA GÜVENLİK ÖNLEMLERİ TALİMATI Yayın Tarihi :09.03.2010 Rev.No: 05 Rev.Tarihi: 13.03.2014 Sayfa No : 1 / 10 1. AMAÇ Parlayıcı, patlayıcı ve yanıcı maddelerin taşınmasında, depolanmasında ve kullanılmasında, SEÇ (Sağlık Emniyet ve Çevre)

Detaylı

TÜRKİYE EŞLEŞTİRME. Tehlikeli Mal Taşımacılığı Konusunda Destek Ankara 2014 Taşıma sırasında evraklar. Yazılı talimatlar.

TÜRKİYE EŞLEŞTİRME. Tehlikeli Mal Taşımacılığı Konusunda Destek Ankara 2014 Taşıma sırasında evraklar. Yazılı talimatlar. TÜRKİYE EŞLEŞTİRME Tehlikeli Mal Taşımacılığı Konusunda Destek Ankara 2014 Taşıma sırasında evraklar Yazılı talimatlar SÜRÜCÜ İÇİN YAZILI TALİMATLAR SÜRÜCÜ TARAFINDAN ANŞILACAK BİR DİLDE TAŞIMACILIĞIN

Detaylı

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması METALLER Metaller doğada..atomlu halde ya da bileşikleri halinde bulunur. Oda sıcaklığında..hariç

Detaylı

YANMA. Özgür Deniz KOÇ

YANMA. Özgür Deniz KOÇ YANMA Özgür Deniz KOÇ 16360057 1 Yanma Tepkimesi Yanma Çeşitleri İÇİNDEKİLER Yavaş Yanma Hızlı Yanma Parlama ve Parlatma Kendi Kendine Yanma 2 Yanma Sınıfları Yanma Kayıpları 3 Yanma Tepkimesi Nedir Bir

Detaylı

ERPİLİÇ ENTEGRE TESİSLERİ

ERPİLİÇ ENTEGRE TESİSLERİ ERPİLİÇ ENTEGRE TESİSLERİ AMONYAK KAÇAĞI TALİMATI REVİZYON REVİZYON NO AÇIKLAMA TARİH 0 YENİ YAYIN 09.04.2013 TEHLİKELERİN TANIMI İnsan Sağlığı Amonyak, solunması durumunda zehirleyici, vücuda temas halinde

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU DEMİR SÜLFAT LİKİT 1) MADDE VE ŞİRKET TANIMI Ürünün Tanımı: Demir (II) Sülfat likit Ürün İsmi: TUROKS D2S Üretici/ Tedarikçi Firma: Turoksi Kimyevi Maddeleri San. Tic. Ltd.

Detaylı

Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri)

Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri) Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri) Risk ve güvenlik cümleleri (cümlecikleri), kimyasal madde ambalajlarının üzerinde ilgili kimyasal hakkında risk ve güvenlik bilgilerini

Detaylı

FOSİL YAKITLARIN YANMASI

FOSİL YAKITLARIN YANMASI Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9

TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9 İçindekiler ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... ix TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ... 3 Vaka Çalışması... 9 Kaynaklar... 9 TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNDE SINIFLANDIRMA....11 2. Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması...

Detaylı

ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM

ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER 7-E Janset GÜNEY Su Hazal ÇALLI DANIŞMAN ÖĞRETMEN Nilüfer DEMİR İZMİR 2014 İÇİNDEKİLER 1.PROJENİN AMACI...2 2. RADYASYON

Detaylı

Morötesi ışınlar (ultraviole ışınlar); güneş ışını içerisinde bulunduğu gibi yapay olarak da meydana getirilir ve x-ışınlarına göre dalga boyları

Morötesi ışınlar (ultraviole ışınlar); güneş ışını içerisinde bulunduğu gibi yapay olarak da meydana getirilir ve x-ışınlarına göre dalga boyları RADYASYON 1.Radyasyonun tanımı, türleri, kaynakları: Radyasyon Latince bir kelime olup dilimizde ışıma olarak kullanılır. Atomlardan, Güneş ten ve diğer yıldızlardan yayılan enerjiye, radyasyon enerji

Detaylı

ADR SINIFLANDIRMA ALIŞTIRMALARI SINIF 1

ADR SINIFLANDIRMA ALIŞTIRMALARI SINIF 1 ADR SINIFLANDIRMA ALIŞTIRMALARI SINIF 1 1. Sınıf 1 maddelerin uyum grupları : A. Sınıflandırma kodunun önemli bir parçasıdır; B. Benzeri tehlike özelliklerine sahip madde gruplarıdır; C. Taşıma sırasında,

Detaylı

Kütle olarak patlama tehlikesi olan maddeler ve nesneler (Kütle olarak patlama, bir anda hemen hemen tüm yükü etkileyebilecek bir patlamadır).

Kütle olarak patlama tehlikesi olan maddeler ve nesneler (Kütle olarak patlama, bir anda hemen hemen tüm yükü etkileyebilecek bir patlamadır). Tüm Sınıflara Ait Alt Sınıflandırma Kodları Aşağıda Toplu Olarak Verilmiştir. SINIF 1 1.1 Kütle olarak patlama tehlikesi olan maddeler ve nesneler (Kütle olarak patlama, bir anda hemen hemen tüm yükü etkileyebilecek

Detaylı

MERSİN ENTEGRE SAĞLIK KAMPÜSÜ - KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ MODELİ ATIK YÖNETİMİ YÖNETİM VE HİZMET PLANI. Hastane Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkları & Yönetimi

MERSİN ENTEGRE SAĞLIK KAMPÜSÜ - KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ MODELİ ATIK YÖNETİMİ YÖNETİM VE HİZMET PLANI. Hastane Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkları & Yönetimi MERSİN ENTEGRE SAĞLIK KAMPÜSÜ - KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ MODELİ ATIK YÖNETİMİ YÖNETİM VE HİZMET PLANI Hastane Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkları & Yönetimi SUNUM İÇERİĞİ YASAL DÜZENLEMELER Tıbbi Atıkların Kontrolü

Detaylı

GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU. 1 Madde/Müstahzar ve Şirket/Đş Sahibinin Tanıtımı

GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU. 1 Madde/Müstahzar ve Şirket/Đş Sahibinin Tanıtımı Form No: MSDS0855 Sayfa No: 1 / 7 1 Madde/Müstahzar ve Şirket/Đş Sahibinin Tanıtımı Madde/Müstahzarın tanıtılması Müstahzarın adı: CLAX SPOTLESS BOYA VE YAĞ ÇÖZÜCÜ Madde/Müstahzarın kullanımı Önerilen

Detaylı

Doç. Dr. Cevat Yaman. Gebze Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Doç. Dr. Cevat Yaman. Gebze Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Türkiye de Tehlikeli Atıkların Yönetimi ve Mevcut Durumu Doç. Dr. Cevat Yaman Gebze Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Sunum İçeriği 1. Tehlikeli Atıkların Tanımlanması 2. Tehlikeli Atıkların

Detaylı

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ ARES EĞĠTĠM [Metni yazın] MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ 1-ASİTLER Suda çözündüklerinde ortama H + iyonu verebilen bileşiklere asit denir. ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ

Detaylı

SİGARANIN ZARARLARI VE İÇİNDEKİ ZARARLI MADDELER

SİGARANIN ZARARLARI VE İÇİNDEKİ ZARARLI MADDELER SİGARANIN ZARARLARI VE İÇİNDEKİ ZARARLI MADDELER TÜTÜN DUMANININ ZARARLARI 1 / 5 Tütün dumanına maruziyet, başkalarının içtikleri tütün ürününden soluduğumuz duman ya da yanan bir sigara, puro, pipo ve

Detaylı

9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ

9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ 9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ Radyasyonun indirekt etkisi iyonlaştırdığı su moleküllerinin oluşturdukları serbest radikaller aracılığıyla olmaktadır. Çünkü

Detaylı

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Hazırlayan: Kübra TOP 20534284 Deneyin Adı: OKSiJENiN SABUN KÖPÜĞÜNÜ ARTTIRMASI Deneyin Amacı: Hidrojen peroksitin parçalanmasıyla açığa çıkan Oksijenin

Detaylı

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ. Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ. Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği KAYNAK İki malzemenin, ısı veya basınç veya her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden birleştirmedir.

Detaylı

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere

Detaylı

BAGFAŞ DÖKÜMANTASYON, KONTROL ve KAYIT, KİMYASAL MALZEME YÖNETİM PROSEDÜRÜ

BAGFAŞ DÖKÜMANTASYON, KONTROL ve KAYIT, KİMYASAL MALZEME YÖNETİM PROSEDÜRÜ BAGFAŞ DÖKÜMANTASYON, KONTROL ve KAYIT, KİMYASAL MALZEME YÖNETİM PROSEDÜRÜ AMAÇ Kimyasal Malzeme Yönetim Prosedürü ile, BAGFAŞ tesisi içine gelen, depolanan, kullanılan her türlü kimyasalın insana ve çevreye

Detaylı

Evimizdeki Tehlikeli Atıklar

Evimizdeki Tehlikeli Atıklar On5yirmi5.com Evimizdeki Tehlikeli Atıklar Çevreyi ve sağlığımızı korumak istiyorsak en önce evimizden başlamalıyız. Öyle ki, Çevre ve Orman Bakanlığı, evimizde ortalama 1,5 kg ila 5 kg arasında tehlikeli

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa 1 nin 5 BÖLÜM 1: Madde/Müstahzar Ve Şirket/İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzarın tanıtılması 1.2. Madde/Müstahzarın kullanımı 1.3. Şirket/İş sahibinin tanıtımı Üretici Şirket adı: Cadde: Şehir:

Detaylı

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA ÖĞRETMENLĐĞĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME 8. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 3. ÜNĐTE: MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ KONU: BAZLAR ÇALIŞMA YAPRAĞI

Detaylı

Kimyasal Risk Etmenleri

Kimyasal Risk Etmenleri Kimyasal Risk Etmenleri 26/12/2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve yayım tarihinde yürürlüğe girmiş Son değişiklik tarihi 20/03/2008 tarihli ve 26822 s.r.g. "İşyerinde Kimyasal Maddelerle

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU : DİETİL ETER

GÜVENLİK BİLGİ FORMU : DİETİL ETER Sayfa No : 1/4 1. MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı Formülü Firma : : C 4 H 10 O : TEKKİM KİMYA Organize Sanayi Bölgesi. Mavi Cad.8Sokak. No: 1 BURSA Telefon : 0 (224) 243 21 71 Acil Telefon : 05382084672-05362141138

Detaylı

Atık toplama prosedürünü her laboratuvar kendi bünyesinde belirlemelidir.

Atık toplama prosedürünü her laboratuvar kendi bünyesinde belirlemelidir. 5. ÇEVRE GÜVENLİĞİ Atık toplama prosedürünü her laboratuvar kendi bünyesinde belirlemelidir. 5.1. Kimyasal Atıklar Kimyasal atıkların nötralize edilerek depolanması daha fazla kimyasal harcanması ve oluşabilecek

Detaylı

Cas No Kimyasal Maddeler % Konsantrasyon Sınıf R ibareleri 64-17-5 Ethyl Alcohol >%30 F R 11 67-63-0 2- Propanol <%5 F,Xi R11,R36,R67

Cas No Kimyasal Maddeler % Konsantrasyon Sınıf R ibareleri 64-17-5 Ethyl Alcohol >%30 F R 11 67-63-0 2- Propanol <%5 F,Xi R11,R36,R67 91/155/EC ve Maddeler ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik Yayın Tarihi 01/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR AİRFRESH FANTASTİK

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG

MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG 3.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2017 YAKITLAR -YANMA Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Özellikle ülkemiz

Detaylı

TEKSTİL İŞL.SAN.TİC.A.Ş RİSK ANALİZİ DEĞERLENDİRME FORMU

TEKSTİL İŞL.SAN.TİC.A.Ş RİSK ANALİZİ DEĞERLENDİRME FORMU TEKSTİL İŞL.SAN.TİC.A.Ş RİSK ANALİZİ DEĞERLENDİRME FORMU RİSK ANALİZ NO: 0001 RİSK ANALİZ TARİHİ: BÖLÜM: KİMYASAL DEPO VE BOYA MUTFAKLARI BÖLÜMÜ TEH. TEHLİKE FAALİYET / KİMLER RİSK KORUMA İHTİMAL ŞİDDET

Detaylı

Çevre İçin Tehlikeler

Çevre İçin Tehlikeler Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.

Detaylı

MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu)

MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu) 1. KİMYASAL ÜRÜN & ŞİRKET TANIMI Ürün Adı: SPT-1657 Ürün tanımı: Tek komponentli Poliüretan yapıştırıcı Fabrika:. SAMHO CHEMICAL CO. LTD. Adres: 241-2, Chongwon-ri, Mado-myun, Hwasung-City Kyunggi-do,

Detaylı

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri 7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU LAKTİK ASİT

GÜVENLİK BİLGİ FORMU LAKTİK ASİT Sayfa No : 1/4 1. MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı : Laktik Asit %80 Formülü : C3H6O3 Firma : TEKKİM KİMYA. Organize Sanayi Bölgesi. Mavi Cad. 8 Sokak. No: 1 BURSA Telefon : 0 (224) 243 21 71 Acil Telefon

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU

ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: WINE COLOR Beyazlar için Boya ve Leke Sökücü Ürünün uygulama alanı: Çamaşır hijyeni ürünü Üretici/Tedarikçi:UKM

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ)

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ) T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ) CEREN ŞAHİN 145148006 İŞSAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE GÜNCEL UYGULAMALAR YANGIN ÇEŞİTLERİ VE KULLANILMASI GEREKEN

Detaylı

3. SORUMLULAR: Hastane Yöneticisi ve Başhekim, Hastane Müdürü, Tesis Güvenliği Komitesi,Uygulanmasından tüm çalışanlar sorumludur.

3. SORUMLULAR: Hastane Yöneticisi ve Başhekim, Hastane Müdürü, Tesis Güvenliği Komitesi,Uygulanmasından tüm çalışanlar sorumludur. STK.PR.01 YAYIN TARİHİ: 15.10.2011 REV. TARİHİ: ARALIK 2014 REV. NO:02 Sayfa 1 / 5 1. AMAÇ: Bu prosedür hastanemizde kullanılan tehlikeli maddelerin kontrol altında tutulması, güvenli taşınması, depolanması

Detaylı

Cas No Kimyasal Maddeler % Konsantrasyon Sınıf R ibareleri 64-17-5 Ethanol %15-30 F R 11 7173-51-5 Dideclydimethylammonıum chlorıde <%1 C R 22,R 34

Cas No Kimyasal Maddeler % Konsantrasyon Sınıf R ibareleri 64-17-5 Ethanol %15-30 F R 11 7173-51-5 Dideclydimethylammonıum chlorıde <%1 C R 22,R 34 91/155/EC ve ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik Yayın Tarihi 01/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR ALCOHOL 100 Ürün Tanımı

Detaylı

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar Düzenli Depolama - 1. Sınıf (Tehlikeli Atık Düzenli Depolama) 01 03 04* Sülfürlü cevherlerin işlenmesinden kaynaklanan asit üretici maden atıkları 01 03 05* Tehlikeli madde içeren diğer maden atıkları

Detaylı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzar, Kimyasalın /Malzemenin Tanıtılması Ürün Adı : CAS No : 71-36-3 Kullanım alanları : N-Butanol ağırlıklı olarak boya ve

Detaylı

Madde/Müstahzar Adı: SUMA TOZ Hazırlama Tarihi: 11.01.2011 Yeni Düzenleme Tarihi: 11.01.2011 Versiyon: 3 Form No: MSDS0770 Sayfa No: 1 / 6

Madde/Müstahzar Adı: SUMA TOZ Hazırlama Tarihi: 11.01.2011 Yeni Düzenleme Tarihi: 11.01.2011 Versiyon: 3 Form No: MSDS0770 Sayfa No: 1 / 6 Form No: MSDS0770 Sayfa No: 1 / 6 1 Madde/Müstahzar ve Şirket/Đş Sahibinin Tanıtımı Madde/Müstahzarın tanıtılması Müstahzarın adı: SUMA TOZ Madde/Müstahzarın kullanımı Önerilen kullanım alanı: Profesyonel

Detaylı

Element ve Bileşikler

Element ve Bileşikler Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların

Detaylı

GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU

GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU Güneş ışınımı değişik dalga boylarında yayılır. Yayılan bu dalga boylarının sıralı görünümü de güneş spektrumu olarak isimlendirilir. Tam olarak ifade edilecek olursa;

Detaylı

: NESTA MATİK GÜVENLİK BİLGİ FORMU

: NESTA MATİK GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1- Madde/Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı Ürün Adı : Ürün Kodu : AK10008 Kullanım Alanı : Endüstriyel temizlik malzemesi, bulaşık makinesi deterjanı Üretici Firma : ACAR KİMYA - HALİT ACAR Adres

Detaylı

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü

Detaylı

Hazırlama Tarihi: 11.01.2011 Yeni Düzenleme Tarihi: 11.01.2011 Versiyon: 5 Form No: MSDS1977 Sayfa No: 1 / 7

Hazırlama Tarihi: 11.01.2011 Yeni Düzenleme Tarihi: 11.01.2011 Versiyon: 5 Form No: MSDS1977 Sayfa No: 1 / 7 Form No: MSDS1977 Sayfa No: 1 / 7 1 Madde/Müstahzar ve Şirket/Đş Sahibinin Tanıtımı Madde/Müstahzarın tanıtılması Müstahzarın adı: SUMA CRYSTAL A8 Madde/Müstahzarın kullanımı Önerilen kullanım alanı: Profesyonel

Detaylı

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER YASEMĐN KONMAZ 20338575 Çalışma Yaprağı Ders Anlatımı: REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER: 1.Reaktif Maddelerin

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ETİL ASETAT CAS NO: 141-78-6 EC NO :205-500-4

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ETİL ASETAT CAS NO: 141-78-6 EC NO :205-500-4 TEKKİM KİMYA Sayfa No : 1/5 1. MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı :Etil asetat Formülü :C 4H 8O 2 Firma : TEKKİM KİMYA. Organize Sanayi Bölgesi. Mavi Cad.8.Sokak. No: 1 BURSA Telefon : 0 (224) 243 21 71

Detaylı

maddelere saf maddeler denir

maddelere saf maddeler denir Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:

Detaylı

Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar

Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar HİDROKARBONLAR C ve H elementlerinden oluşan bileşiklere denir. Temel element karbondur. KARBON ELEMENTİNİN BAĞ YAPMA ÖZELLİKLERİ Karbon atomları

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ "RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar SELÇUK ÜNİVERSİTESİ "RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- Bu yönerge, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK

KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK Kaynak : İki malzemenin, ısı veya basınç veya her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden birleştirmedir. KAYNAK ÇAŞİTLERİ SOĞUK BASINÇ KAYNAĞI SICAK

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-202 ULTRA ÇAMAŞIR SUYU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-202 ULTRA ÇAMAŞIR SUYU Sayfa No : 1/5 Bölüm 1. Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde / Müstahzar Tanıtılması Ürün Adı : Kimyasal Aile : Karışım CAS No : Yok EINECS No : Yok 1.2. Madde / Müstahzarın Kullanımı

Detaylı

Soluduğumuz havanın temiz olması sağlığımız için çok önemlidir.

Soluduğumuz havanın temiz olması sağlığımız için çok önemlidir. mız Temiz mi? Ana Tema Önerilen Süre Kazanımlar Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler Yöntem ve Teknikler Araç ve Gereçler Soluduğumuz havanın temiz olması sağlığımız için çok önemlidir. 2-3 ders saati nın

Detaylı

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması DENEYĐN ADI Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması Deneyin amacı Organik bir bileşikte karbon ve hidrojen elementlerinin nitel olarak tayin etmek. Nicel ve nitel analiz

Detaylı

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Radyasyonun Keşfi 1895 yılında Wilhelm Conrad Röntgen tarafından X-ışınlarının keşfi yapılmıştır. Radyasyonun Keşfi 1896 yılında

Detaylı

ELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ

ELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Elementler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Elementler çok sayıda

Detaylı

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.

Detaylı

%8-10 13845-36-8 237-574-9 S 26 S 36 1% 28348-53-0 248-983-7 _ 2% _

%8-10 13845-36-8 237-574-9 S 26 S 36 1% 28348-53-0 248-983-7 _ 2% _ Bölüm 1. Madde / Müstahzar ve Şirket / İŞ Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde / Müstahzar Tanıtılması Ürün Adı ENDÜSTRİYEL BULAŞIK MAKİNASI DETERJANI Kimyasal Adı KARIŞIM CAS No :YOK EINECS No :YOK 1.2. Madde

Detaylı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC 91/155/EC ve ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik Yayın Tarihi 01/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR KT-34 L Ürün Tanımı Sebze

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ E BİLEŞİKLER VE FRMÜLLERİ (4 SAAT) 1 Bileşikler 2 Bileşiklerin luşması 3 Bileşiklerin Özellikleri 4 Bileşik Çeşitleri 5 Bileşik

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91 / 155 / EEC, 93 / 112 / EC, 2001 / 58 / EC ye göre

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91 / 155 / EEC, 93 / 112 / EC, 2001 / 58 / EC ye göre Düzenleme tarihi 1/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR DAİLY MAT Ürün Tanımı Otomatlar için Günlük Temizlik ve Bakım Maddesi Ürün Kodu ZH-008 Ürünün Uygulama Alanı Zemin Hijyeni Üretici/Tedarikçi

Detaylı

KALSİYUM KARBONAT (KALSİT)

KALSİYUM KARBONAT (KALSİT) 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANITIMI Ürünün Adı : KALSİYUM KARBONAT Ürünün Kimyasal Formülü : CaCO 3 Yapı malzemelerinin üretiminde; kimyasal proseslerde; metalürji ve cam Kullanım Alanları : üretiminde;

Detaylı

YAKIT PİLLERİ. Cihat DEMİREL

YAKIT PİLLERİ. Cihat DEMİREL YAKIT PİLLERİ Cihat DEMİREL 16360030 İçindekiler Yakıt pilleri nasıl çalışır? Yakıt Pili Çalışma Prensibi Yakıt pilleri avantaj ve dezavantajları nelerdir? 2 Yakıt Pilleri Nasıl Çalışır? Tükenmez ve hiç

Detaylı

TEHLİKELİ MADDELERİN VE MÜSTAHZARLARIN SINIFLANDIRILMASI EĞİTİMİ

TEHLİKELİ MADDELERİN VE MÜSTAHZARLARIN SINIFLANDIRILMASI EĞİTİMİ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TEHLİKELİ MADDELERİN VE MÜSTAHZARLARIN SINIFLANDIRILMASI EĞİTİMİ Haydar HAZER İSTANBUL Nisan 2009 1 MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI VE ETİKETLENMESİ Madde Üreticileri veya İthalatçıları

Detaylı

Ürün Detayı: Mermer, granit, porselen karo vb. için yüzey koruyucu

Ürün Detayı: Mermer, granit, porselen karo vb. için yüzey koruyucu 1. ÜRÜN VE ŞİRKET TANIMI Ürün Detayı: Mermer, granit, porselen karo vb. için yüzey koruyucu Ticari İsmi: Vitra Fix Yüzey Koruyucu Üretici: Koramic Yapı Kimyasalları Eskişehir Karayolu 5. km Bozüyük 11300

Detaylı

İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını. ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir.

İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını. ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir. İş Sağlığı ve Güvenliği İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir. Çalışanların sağlığı ve güvenliğin bozulması

Detaylı

AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00

AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00 AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00 YANMA NEDİR? Maddenin ısı ( sıcaklık ) ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Bir yangının başlayabilmesi için gerekenler : 1- OKSİJEN ( HAVA ) 2- SICAKLIK

Detaylı

1. ÜRÜN VE FİRMA TANITIMI KİMYASAL ADI SODYUM HİPOKLORİT KAPALI FORMULÜ NaOCl TİCARİ ADI HYPO

1. ÜRÜN VE FİRMA TANITIMI KİMYASAL ADI SODYUM HİPOKLORİT KAPALI FORMULÜ NaOCl TİCARİ ADI HYPO 1. VE FİRMA TANITIMI KİMYASAL ADI SODYUM HİPOKLORİT KAPALI FORMULÜ NaOCl TİCARİ ADI HYPO KULLANIM ALANI Textil ağartılması, ev ve çamaşırhanelerde beyazlatıcı olarak, su klorlanması ve genel dezenfektasyon

Detaylı