T.C. TARIM VE KÖY LER BAKANLI I Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü ü

Transkript

1 Say : B.12.0.KKG.0.19/ Konu : Ku Gribi ve/veya Newcastle Hastal Bölümlendirme Talimat Bilindi i üzere Ülkemizde ç kan Ku Gribi ve Newcastle hastal klar di er ülkelerin getirdikleri ihracat yasaklar nedeniyle Ülke ekonomisine büyük zararlar vermektedir. Bu nedenle OIE ve Avrupa Birli i mevzuatlar temel al narak haz rlanm olan Hastal ktan Arilikte Bölümlendirme Yönetmeli i tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e girmi tir. Bu Yönetmelik çerçevesinde, Ku gribi (AI) ve/veya Newcastle (ND) hastal ndan ari hayvanc l k i letmelerinin olu turulmas amac yla Ku Gribi ve/veya Newcastle Hastal Bölümlendirme Talimat haz rlanm t r. Ku Gribi ve/veya Newcastle Hastal ndan ari bölüm olu turmak isteyen i letmelere bölüm izni verilmesi ve izin verilen bölümlerin denetlenmesine yönelik uygulama prensipleri a a da belirtilmi tir. 1.BÖLÜMÜN TANIMLANMASI 1.1.Bölüm; hayvanc l k i letmeleri ve onlarla ilgili yem üniteleri, kesimevleri, i leme tesisleri, vs. gibi i levsel birimler ile onlar n kar l kl ili kilerini, bir bölümdeki hayvanlar aras ndaki epidemiyolojik ayr ma ve farkl sa l k statüsüne sahip alt popülasyonlara olan katk lar da dahil olmak üzere tüm parçalar n n yerini göstererek aç k bir ekilde tan mlanmal d r. 1.2.Bu talimata göre bölümün tan m, Ku gribi ve/veya Newcastle hastal n n epidemiyolojik etkenleri, hayvan üretim sistemleri, biyogüvenlik uygulamalar, alt yap sal faktörler ve survey çerçevesinde yap lmal d r. 2.BÖLÜM ZN Ç N BA VURU 2.1.Bölüm izni almak için ba vuracak i letmenin veya üretim çiftli i, kuluçkahane, yem fabrikalar gibi i letmelerin, do rudan temas veya aerosol yay lmay engellemek üzere sa l k durumu bilinmeyen veya daha dü ük düzeyde olan di er kanatl i letmelerinden AI için minimum 300 metre ve ND için minimum 1 km uzakl kta olmas gerekir. 2.2.Ku gribi ve/veya Newcastle hastal için bölüm izni almak isteyen Bölüm sahibi/bölüm sorumlusu imzal dilekçesi ve a a da belirtilen bilgi ve belgeleri içeren 3 nüsha bölüm dosyas ile bölüm merkezinin ba l bulundu u l Müdürlü üne müracaat eder Her bir bölüm dosyas n n içinde iki ayr dosya bulunacakt r.

2 Ku gribi ve/veya Newcastle hastal klar n n epidemiyolojik statüsü ve risk faktörlerini dikkate alarak bölüm ve çevresini tan mlayan bilgi ve belgelerin bulundu u bölümle ilgili bir dosya bulunacakt r. Bu dosya içerisinde; a) Hastal ktan Arilikte Bölümlendirme Yönetmeli inin Ek-1 inde yer alan bir adet Beyanname, b) Bölümde yer alan tüm i letme veya i letmelere ait onayl çal ma izni fotokopisi, Halihaz rda kurulu hayvanc l k i letmelerinden henüz Bakanl kça verilen Çal ma zin Belgesine sahip olmayanlar n 9/8/2011 tarihine kadar ba vuru yapmas ve söz konusu çal ma izin belgesini 9/8/2013 tarihine kadar bölüm merkezinin ba l bulundu u il müdürlü üne teslim etmesi gerekmektedir. c) Hastal ktan Arilikte Bölümlendirme Yönetmeli i nin Ek-1 inde yer alan Beyanname ile bölümde olduklar beyan edilen tüm i letmelerin yerlerinin gösterildi i uygun ölçekli bir harita, ç) Bölümde yer alan tüm i letmelerin birbiriyle olan ili kisini ve bölümün i letmeleri aras ndaki i levsel etkile imleri ve ak grafi ini gösteren bir kroki veya ema, d) Bölüm i letmelerinin ihbar mecburi Ku gribi ve/veya Newcastle hastal yönünden geçmi i ve epidemiyolojik statüsü ile ilgili bilgileri içeren Ek-1 de yer alan Bölüm Çevresel Risk Faktörleri De erlendirme Raporu (Bu formda yer alan hayvan sa l ile ilgili bilgilerin doldurulmas na l/ lçe Müdürlükleri yard mc olur.), e) Bölüm içerisinde yer alan tüm i letmelerde uygulanan genel biyogüvenlik planlar, bu planlar n uygulanmas ndan sorumlu olan sorumlular, planlar n nas l denetlendi i, planlar n nas l do ruland ve izlendi i, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin nas l yap ld hakk nda genel bilgileri içeren bir özet bilgi ve bunlarla ilgili belgeler. (Bölüm i letmeleri için ortak haz rlanan HACCP Plan ve bölüm içerisindeki i letmeler aras nda giri ç k lar düzenleyen genel uygulama talimatlar ve biyogüvenlik planlar n n uygulanmas na yönelik programlar gibi) Bölüm dosyas n n içinde bölümde yer alan her bir i letmeye ait ayr ayr dosyalar n bulundu u bir dosya bulunacakt r. Her bir i letme dosyas n n içerisinde de; a) letmenin ihbar mecburi Ku gribi ve/veya Newcastle hastal yönünden çevresel risk faktörlerini dikkate alarak tan mlanmas n sa layan Ek-2 de yer alan letme Çevresel Risk Faktörlerinin De erlendirme Raporu (Bu formda yer alan hayvan sa l ile ilgili bilgilerin doldurulmas na l/ lçe Müdürlükleri yard mc olur.), b) Bölüm i letmelerinin etraf ndaki çit, engel, kilitli kap lar gibi fiziksel bariyerler ile i letme ve i letme içerisinde yer alan binalar n biyogüvenlik tedbirleri dikkate al narak giri yerlerinin tan mland ve biyogüvenlik seviyesine göre s n fland r larak renk kodlar yla emaland r ld i letme plan,

3 c) Renk kodlar ile emaland r lan yerlere giri için yetkili ve yetkisiz ki ilerin belirlendi ini gösteren i letmenin i leticisi veya bölüm sorumlusu taraf ndan imzalanan bir belge, Bu belgede yetkisiz ki ilerin giri lerine izin verilmiyorsa bunun nas l sa land veya bir plan çerçevesinde giri lerine müsaade ediliyorsa bu duruma ait bir plan n da olmas gerekmektedir. ç) Bölüm i letmelerinde i letme yönetimi, izlenebilirlik ve biyogüvenlik ile ilgili al nmas gereken önlemler Ek-3 de yer alan letmelerde Al nmas Gereken Önlemler bölümünde belirtilmi tir. Bölüm i letmelerinin dosyalar nda söz konusu önlemlerin al nmas n sa layacak ekilde haz rlanan ve Ek-4 de yer alan standart uygulama talimatlar ile bu talimatlar n uygulanmas na yönelik haz rlanan programlar ve uygulama kay tlar n n hangi belgelerle tutulaca n gösteren uygulama kay t formlar, d) Arili e konu hastal k veya hastal klar ile ilgili i letme içerisinde kritik kontrol noktalar n n ve kritik s n rlar n n belirlendi i, izleme yöntemleri, do rulama, düzeltici faaliyetler ve bunlarla ilgili kay tlar n nas l tutulaca n gösteren i letmeye ait HACCP plan. letme HACCP plan nda ise; - letme içerisine ve d ar s na ürün ak ile ilgili tan mlamalar n yap lmas, - Her bir ürün ve yol taraf ndan sunulan riske ait analizlerin yap lmas, - letmelerdeki kritik kontrol noktalar n n belirlenmesi, - Kritik kontrol planlar nda riski yok etmek için yap lmas gerekenlerin listesinin olmas gerekmektedir. Kanatl bulunan i letmelerin HACCP Plan nda ayr ca a a daki hususlar n da yer almas gerekmektedir. 1) Üretime ait tüm veriler ile belirlenmi dönemlere ait hastalanma ve ölüm oran, kullan lan ilaçlar, do an hayvanlar, yem ve su tüketimi ile ilgili kay tlar, 2) Aktif ve pasif survey ile tarama analizleri için numune alma planlar ile numune alma s kl, metotlar ve sonuçlar ile ilgili bilgileri, 3) Tüm ziyaretçileri izleyebilmek ve gerekti inde temas kurabilmek üzere, i letmeye gelen ziyaretçilerin kay t ve bilgileri, 4) Kullan lan a ile ilgili detay bilgi uygulama tarihleri ile a lama programlar ile ilgili bilgileri, 5) letmelerde çal an tüm personelin, biyogüvenlik tedbirleri ve yönetim uygulamalar ile HACCP plan n n kurallar konusunda e itildi ini gösteren belgeleri, 6) HACCP plan muhtemel tehlikelerin listesini ve bu tehlikelerin ortaya ç kma yollar n göz önünde bulundurmay,

4 7) Artan risk durumlar na kar al nacak önlemleri de içeren uygulamalar. 3.BÖLÜM ZN N N VER LMES 3.1.Bölümlendirme izni ba vurusunda bölüm merkezinin ba l bulundu u l Müdürlü üne verilen dilekçe, bilgi ve belgeler; il denetim ekibi taraf ndan 30 gün içerisinde incelenir. 3.2.Eksik görülen bilgi ve belgeler var ise yaz ile ba vuru sahibine tamamlat l r. 3.3.Yap lan inceleme sonucunda bilgi ve belgeleri uygun görülen bölüm, il denetim ekibince 15 gün içerisinde denetlenmeye ba lan r. Bölüm içerisinde yer alan i letmelerin en az %10 unun kapsayacak ekilde denetleme yap l r. 3.4.Yem üniteleri, kesimhane/kombina, i leme tesisleri, kuluçkahane ve dam zl klar gibi bölüm içerisinde yer alan i letmeler, uygulamada olan ilgili mevzuatlar çerçevesinde ve i letmelerde al nmas gereken önlemler ve standart uygulama talimatlar bak m ndan bu talimata göre denetlenir. Bu tip bir i letmede yap lan denetim sonucunda, ilgili mevzuatlar çerçevesinde doldurulmas gereken denetim raporu ve ek olarak bu Talimat n Ek-7 sinde yer alan denetim raporu doldurulur. 3.5.Kanatl üretim i letmeleri ise ilaç, a, yem, kümes kart gibi kay tlar Kanatl Sektörü Canl Üretim Faaliyetlerinin Denetimi ile ilgili 2006/10 say l Genelge kapsam nda, i letmelerde al nmas gereken önlemler ve standart uygulama talimatlar bak m ndan bu talimata göre denetlenir. Kanatl üretim i letmelerinde yap lan denetim sonucunda, 2006/10 say l Genelge kapsam nda yap lacak olan denetimleri de kapsayacak ekilde haz rlanan ve bu talimat n Ek- 7 sinde yer alan denetim raporu doldurulur. 3.6.Bölümde yer alan i letmelerin birden fazla il s n r içerisinde bulunmas durumunda her ilde ayr denetim ekipleri olu turulur. Her il denetim ekibi kendi il s n r içerisinde bulunan i letmeleri denetler. Koordinasyonu ise ba vuru yap lan l Müdürlü ü sa lar l denetim ekibi taraf ndan düzenlenen denetim raporlar nda, i letmede eksiklik tespit edilmi ise, eksikliklerin belirtildi i denetim raporunun bir sureti, i letme sahibine/sorumlusuna tutanakla teslim edilir, bölüm sorumlusuna ise resmi yaz ile eksikliklerin giderilmesi için gönderilir. 3.8.Denetim raporlar ndaki eksiklikleri gideren bölüm sorumlusu durumu il müdürlü üne yaz ile bildirerek yeni bir denetim yap lmas n talep eder. 3.9.Yerinde yap lan denetimler sonras nda il denetim ekibi taraf ndan bölüm i letmelerinde herhangi bir eksiklik tespit edilmezse, bölüm içerisinde yer alan kanatl üretim i letmelerinde

5 Ku gribi ve/veya Newcastle hastal klar na yönelik Ek-5 de yer alan aktif survey çal mas ba lat l r letmede yap lan survey sonucunda sertifikaland r lacak hastal a ait bulguya rastlanmad nda, müracaat dosyas n n bir nüshas, denetim raporlar ve survey sonuçlar l Müdürlü ü taraf ndan onaylanarak Genel Müdürlü e gönderilir Bakanl k denetim ekibi taraf ndan müracaat dosyas, denetim raporlar ve survey sonuçlar incelenir Genel Müdürlük il denetim ekibinin çal malar n esas alarak Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas düzenleyebilece i gibi Bakanl k Denetim Ekibini yerinde inceleme için görevlendirebilir letmeye bölüm izni Genel Müdürlük taraf ndan verilir. 4.HASTALIKTAN AR BÖLÜM SERT F KASININ DÜZENLENMES 4.1.Genel Müdürlük taraf ndan izin verilen bölüme Yönetmeli in Ek-2 sinde yer alan Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas tanzim edilir. 4.2.Genel Müdürlük taraf ndan düzenlenen Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas bölüm sorumlusuna verilmek üzere ilgili il müdürlü üne gönderilir l müdürlü ü, müracat dosyas n n di er 2 nüshas nda bulunan belgeleri onaylar, birer nüshas n ve Genel Müdürlük taraf ndan gönderilen Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas n Bölüm sorumlusuna teslim eder. 4.4.Sertifika, istenilen ko ullar n devaml l sa land sürece geçerlidir. 5.BÖLÜM ADININ VE Z N NUMARASININ VER LMES 5.1.Kanatl ile ilgili bölümlere bölüm ad olarak ba vuruda bulunan irketin ad verilir. 5.2.Bölüm izin numaras a a daki ekilde verilir. Örnek: TR-06-KE.0001: TR harfleri Türkiye yi, 06 l Kodunu, K harfi kanatl y, E harfi etlik tavu u, 0001 numaras ise bölüm izni verilen etlik bölümlere verilen s ray, TR-06-KY-0001: TR harfleri Türkiye yi, 06 l Kodunu, K harfi kanatl y, Y harfi yumurtac tavu u, 0001 numaras ise bölüm izni verilen yumurtac bölümlere verilen s ray, TR-06-KH-0001: TR harfleri Türkiye yi, 06 l Kodunu, K harfi kanatl y, H harfi hindi i letmelerini, 0001 numaras ise bölüm izni verilen hindi bölümlerine verilen s ray, TR-06-DK-0001: TR harfleri Türkiye yi, 06 l Kodunu, D harfi dam zl, K harfi kuluçkahaneyi, 0001 numaras ise bölüm izni verilen dam zl k ve kuluçkahane bölümlerine verilen s ray ifade eder.

6 5.3. Bölüm ad ve izin numaras verilen bölümlerle ilgili bir liste tutulur. 6.BÖLÜM DOSYASINDAK B LG VE BELGELERDE DE KL K YAPILMASI 6.1.Bölüm dosyas içerisinde yer alan bilgi ve belgelerde de i iklik yapmak isteyen bölüm sorumlusu, de i iklik yapaca bilgi ve belgelerden 3 nüsha haz rlayarak, de i iklik nedenlerini belirten bir dilekçe ile il müdürlü üne müracaat eder l Müdürlü ü de i ikli i istenen bilgi ve belgelerden bir nüshas n onaylayarak, de i iklik nedenlerini belirten bir yaz ile Genel Müdürlü e gönderir. 6.3.Genel Müdürlük bölüm dosyas ndaki bilgi ve belgelerde de i iklik yap lmas n uygun görürse bu durumu ilgili il müdürlü üne bildirir l müdürlü ünde bulunan ve de i ikli i istenen bilgi ve belgelerden 2 nüshas n onaylayarak, bir nüshas n bölüm sorumlusuna verir. Bir nüshas n da il müdürlü ünde bulunan bölüm dosyas ndaki de i ikli i istenen evraklar n üzerine takar, eski bilgi ve belgelerin üzerine de iptal yaz s yazar ve iptal tarihini üzerine not olarak dü er. 7. BÖLÜMLER N DENET M 7.1.Denetim Çe itleri: Genel Denetimler Bakanl k Denetim Ekibi ya da l Denetim Ekibi taraf ndan Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas na sahip bölümde, gerek görüldü ünde, sertifikaland rmaya esas hususlar n halen devam etti inin teyidi amac yla yap lan denetimlerdir Rutin Denetimler l denetim ekibi taraf ndan Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas na sahip bölümde y lda en az iki kez yap lan denetimlerdir l denetim ekibi i yo unlu u nedeniyle Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas na sahip bölümde yer alan kanatl i letmelerinin hepsini denetleyemeyecek ise, kanatl bulunan i letmelerin en az % 10 u a a daki risk de erlendirmesi ve basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullan larak denetlenecektir.

7 Risk de erlendirmesi ile denetlenecek i letmelerin tespitinde; a) Bir önceki denetim sonuçlar nda problem tespit edilen i letmeler, b) Kümes ya da i letme sahibinin de i mesi, c) hbari mecburi bir kanatl hastal n n ç kt veya ilaçlar n izin verilenlerden farkl kullan m veya bölümlendirme izni için istenilen ko ullar n devaml l n n sa lanmad konusunda al nan duyumlar, ç) Daha önce ihbar mecburi kanatl görüldü ü i letmeler, d) Kal nt izleme program çerçevesinde yap lan kontrollerde problem tespit edilenler, e) l müdürlü ünce i letmelerde kontrol yap lmas gerekli görülen di er nedenler dikkate al nacakt r Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi Kullan larak Denetlenecek letme Say lar n n Belirlenmesi; Risk de erlendirmesi ile belirlenen i letmelerin d nda kontrole al nacak i letmeler, bu yöntem kullan larak tespit edilecektir. Bu yöntem ile seçilecek i letmelerin say s bölümdeki kanatl i letme say s n n % 2 sinden az olmayacakt r. Basit tesadüfi örneklemede kura yöntemi veya basit tesadüfi örnekleme tablosu kullan lacakt r. Örne in: A Bölümünde 30 kanatl i letmesi var ise; her y l n 6 ay nda bu i letmelerin %10 u yani en az 3 i letme denetlenecektir. Denetlenecek kümeslerin tespitinde risk de erlendirmesi yukar daki kriterlere göre yap lacakt r. Bu ekilde tespit edilen kümeslerin say s toplam denetlenecek i letme say s ndan ç kar lacak ve kalan say da kümesin tespiti ise basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre yap lacakt r. Risk de erlendirmesine göre 1 kanatl i letmesi tespit edilmi se geri kalan 2 i letme basit tesadüfi örnekleme ile belirlenecektir. Bu yöntem 2 ekilde uygulanabilir. Kura Usulü ile Denetlenecek letmelerin Belirlenmesi: Bölümde az say da i letme bulunmas durumunda bu yöntem kullan labilinir. Bölümdeki tüm kanatl i letmelerine 1 den ba layarak say atlamaks z n s ra numaras verilir. Her bir i letmeye kar l k gelen bir numara bulunacakt r. Bölümde 30 kanatl i letmesi varsa numaralar 1 den ba layarak 30 a kadar verilir. Daha sonra i letme say s kadar numara ka tlara yaz larak bir torbaya at l r. Örne imizdeki 2 kanatl i letmesi bu yöntemle seçilece ine göre torbadan birer birer 2 adet numara çekilir. Çekilen numaraya kar l k gelen i letmeler denetime al n r.

8 Basit Tesadüfi Örnekleme Tablosu ile Denetlenecek Kümeslerin Belirlenmesi: Aynen kura usulündeki gibi numaralama yap l r. Ek-6 da yer alan Tesadüfi Örnekleme Tablosunun herhangi bir noktas ndan ba lan r. E er tablonun 3. kolonunda bulunan ile ba layan s radan ba layacak olursak, 30 kanatl i letmemiz oldu u için sondan 2 rakam kullanarak seçimimizi yapabiliriz. Bu kolandan a a do ru gidersek 30 un üzerinde olanlar ve ayn rakam ç kanlar at l r ve 2 adet numara tespit edinceye kadar seçme i lemine devam edilir. E er seçilecek numara fazla olursa kolonun biti ini takiben yan kolon kullan larak seçim i lemi yap l r. Bu numaralara kar l k gelen kanatl i letmeleri denetime al n r l denetim ekibi taraf ndan gerçekle tirilen denetime, i letmenin i letme sahibi ve/veya bölüm sorumlusu e lik edecek, denetimler s ras nda i letmelerde hijyen, izlenebilirlik, HACCP ve biyogüvenlik uygulamalar ve konu ile ilgili tutulan tüm kay tlar kar la t rmal olarak kontrol edilecektir Denetim bir plan dahilinde yap lacakt r ve denetimlere bölüm dosyas da götürülecek bölüm dosyas nda bulunan bilgi ve belgelere göre denetim gerçekle tirilecektir Rutin denetimlerin gere i gibi yap labilmesi için, denetim ekibi taraf ndan denetlenecek bölüm i letmelerine yeterli zaman ayr lacakt r Sürekli Denetimler Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas na sahip bölümde bölüm sorumlusu taraf ndan otokontrol amaçl olarak yap lan denetimlerdir En az üç ayda bir kez yap lacakt r Bölüm sorumlusu taraf ndan bölüm dosyas nda yer alan bilgi ve belgelere göre bölüm içerisinde yer alan tüm i letmelerdeki kay tlar, al nan biyogüvenlik tedbirleri ve uygulamalar konusunda sürekli olarak denetim alt nda tutulacakt r Bölüm içerisinde yer alan i letme say s fazla ise bölüm sorumlusu, i letme say s n dikkate alarak bölüm i letmelerinin denetimlerinden sorumlu olan bir veya birden fazla ki iden olu an iç denetim ekibi olu turabilir. Bölüm sorumlusu bu durumda, bölüm denetim ekibinde yer alacak ki ilerin uymas gereken kurallar ile ilgili haz rlanan uygulama talimat n, bölüm sorumlusu taraf ndan iç denetim ekiplerine verilen e itimlerle ilgili kay tlar ve iç denetim ekibinde bulunan ki ilerin isimlerini ilgili il müdürlü üne bildirecektir Bakanl k ve sektör taraf ndan, bölüm sorumlular ve iç denetim ekiplerine yönelik kanatl hastal klar, i letmelerde tutulan kay tlar, izleme sistemi, riskler, biyogüvenlik ve uygulamalar, survey gibi konularda gerekli e itimler düzenlenecektir Denetimlerin Yap lmas nda Dikkat Edilecek Hususlar

9 7.2.1.Bölüm sorumlusu / ç denetim ekibi, il denetim ekibi ve Bakanl k Denetim Ekibi taraf ndan yem üniteleri, kesimhane/kombina, i leme tesisleri, kuluçkahane, kanatl üretim i letmesi ve dam zl klar gibi i letmeler denetleniyor ise bu tip bir i letmede yap lan denetim sonucunda, ilgili mevzuatlar çerçevesinde doldurulmas gereken denetim raporu ve ek olarak bu Talimat n Ek-7 sinde yer alan denetim raporu doldurulacakt r letmelerde al nan tüm tedbirler, kay tlar ve belgeler çapraz olarak tek tek kontrol edilecektir. Denetimler s ras nda bölüm dosyas nda bulunan standart uygulama talimatlar ve bunlarla ilgili program ve kay tlarda tek tek kontrol edilecektir. Çapraz kontrol; i letme içerisindeki bir kay t, i letmedeki farkl bir belgede bulunuyorsa oradaki kay tla kar la t r larak veya bölüm içerisinde yer alan i letmelerden birinde tutulan kay t ba ka bir i letmeyi de ilgilendiriyorsa oradaki kay tla kontrol edilerek yap l r. Örne in: letmelerde tutulan ilaç, a ve yem kay tlar n n irsaliye veya fatura bilgileri ile kontrol edilmesi, i letmeye kuluçkahane veya yem fabrikas ndan gelen bir belgenin kuluçkahane veya yem fabrikas nda tutulan kay tlara uyup uymad veya veteriner hekim taraf ndan verilen reçete ka d n n bir nüshas n n veteriner hekimde olup olmad n n kontrol edilmesi gibi Kontrol edilen bilgi ve belgelerin üzerine denetimi yapan ki i taraf ndan ad ve soyad, kontrol edilen tarih yaz larak paraf at l r Sürekli denetimlere ait raporlar n bir nüshas i letmede, bir nüshas da bölüm sorumlu taraf ndan muhafaza edilir ve Bakanl k ya da il denetim ekibi yapt klar denetim esnas nda sürekli denetim sonuçlar n inceler l denetim ekibi taraf ndan 3 nüsha halinde düzenlenen denetim raporunun bir nüshas denetim yap lan i letmede b rak l r, bir nüshas resmi yaz ile bölüm sorumlusuna gönderilir. Bir nüshas da l Müdürlü ünde muhafaza edilir Bakanl k Denetim Ekibi taraf ndan 3 nüsha düzenlenen denetim raporunun bir nüshas denetimi yap lan bölümün sorumlusuna teslim edilir, bir nüshas l Müdürlü üne gönderilir, bir nüshas da Genel Müdürlük taraf ndan muhafaza edilir Genel, rutin ve sürekli denetim raporlar ile kalite çerçevesinde yap lan denetim sonuçlar düzenli olarak bölüm sorumlusu taraf ndan dosyalan r. 7.3.Denetimlerde eksiklik tespit edildi inde yap lacak i lemler Genel ve rutin denetimlerde sertifikaland rmaya esas hususlara ait eksikli in tespiti halinde, eksikliklerin giderilmesi için i letmelere 15 ile 30 gün aras nda bir süre verilir.

10 7.3.2.Bölüm i letmelerine verilen süre hemen faks ve e-posta ile daha sonra da yaz ile Genel Müdürlü e bildirilir ve bu süre içerisinde bölüm izni Genel Müdürlük taraf ndan ask ya al n r l denetim ekibi taraf ndan verilen süre sonunda yerinde yap lan denetimler sonucunda eksikliklerin giderildi i tespit edilirse bu durum hemen faks ve e-posta ile, daha sonra da yaz ile Genel Müdürlü e bildirilir ve bölüm izninin ask durumu kald r l r Eksikliklerin verilen süre içerisinde giderilmemesi halinde ise bölüm izninin iptal edilmesi için durum yine faks ve e-posta ile daha sonra da yaz ile Genel Müdürlü e bildirilir. Genel Müdürlük taraf ndan verilen bölüm izni iptal edilir. 8. BÖLÜM ÇEVRES NDE M HRAK 8.1.Bölüme ait i letme veya i letmelerin çevresinde Ku gribi ve/veya Newcastle hastal görülürse 3285 say l Hayvan Sa l ve Zab tas Kanunu ve Yönetmeli i ile söz konusu hastal klara özel yönetmelikler kapsam ndaki karantina uygulamalar öncelikle bölüme de uygulan r. 8.2.Daha sonra mihrak çevresinde yer alan bölüme ait i letmeler il denetim ekibi taraf ndan riske yönelik olarak denetlenir l denetim ekibi taraf ndan bölüm i letmelerinde yap lan denetimlerde, Ku gribi ve/veya Newcastle hastal yla ilgili herhangi bir bulguya rastlanmaz, bölüm sorumlusu taraf ndan riske yönelik uygulama talimatlar n n uygulamaya konuldu u ve buna yönelik bölüm sorumlusu/iç denetim ekibi taraf ndan denetimlerin yap ld, biyogüvenlik plan ve yönetim sistemi, survey çal malar ve di er önlemlere dikkat edildi i tespit edilirse hastal k mihrak ndan kaynaklanan hareket s n rlamalar bölüme dahil olan i letmeler için kald r labilir. 9. BÖLÜMDE M HRAK 9.1.Bölüme ait i letme veya i letmelerde bölüm sertifikas nda belirtilen Ku gribi ve/veya Newcastle hastal tespit edilirse, bölüm izni iptal edilir. 9.2.Bölüm i letmelerinde 3285 say l Hayvan Sa l ve Zab tas Kanunu ve Yönetmeli i ve söz konusu hastal klara özel yönetmelikler kapsam nda hastal a yönelik gerekli tüm önlemler al n r. 9.3.Hastal n sönü ünün ard ndan il denetim ekibi taraf ndan bölüm i letmelerinin tümü Hastal ktan Arilikte Bölümlendirme Yönetmeli i ve bu Talimatda yer alan hususlar konusunda denetlenir. 9.4.Yap lan denetimlerde eksiklik tespit edilmezse durum sertifika tanzimine esas olmak üzere Genel Müdürlü e bildirilir.

11 10. HASTALIK VE A ILAMA PROGRAMLARININ SURVEY 10.1.Bölümdeki kanatl i letmelerinde Ku gribi ve/veya Newcastle hastal ile ilgili aktif survey çal malar Ek-5 e göre yap l r Ku gribi ve/veya Newcastle hastal yönünden sertifikaland r lm tüm bölümlerdeki kanatl i letmeleri, ulusal Ku gribi ve/veya Newcastle hastal survey program n n içerisinde yer al r Bölüm i letmelerinin uygulama talimatlar nda belirtildi i ekilde Ku gribi ve/veya Newcastle hastal üphesi veya hastal k tespit edilmesi durumunda erken uyar sisteminin uygulanmas için bölüm sorumlusu ve il müdürlükleri beraber çal mal d r Bölüm i letmelerinin i leticileri veya bölüm sorumlusu bölümün tüm i letmelerindeki herhangi bir hastal k üphesini derhal l Müdürlü üne bildirecektir Bakanl k gerek duydu u zaman Ku gribi ve/veya Newcastle hastal na yönelik a lama programlar yapar, a lama program l Müdürlüklerince i letmelere bildirilir. Bölüme ait i letmelerde a lama programlar uygulan r. 11. BÖLÜM SORUMLUSUNUN SORUMLULUKLARI 11.1.Bölüm sorumlusu, Ku gribi ve/veya Newcastle hastal için bölüm izni almak isteyen her bir bölümde ve bölüm içerisinde yer alan i letmelerin kontrolü ile biyogüvenlik plan n n ve yönetim sisteminin uygulanmas ndan ve izlenmesinden i verenle birlikte sorumlu olan ki idir Bölümlendirme konusunda sorumlu ki i olarak l/ lçe Müdürlükleri ile devaml irtibat halinde olmas gerekir Bölüm dosyalar n n Talimatta belirtildi i ekilde haz rlanmas ndan sorumludur Bölüm i letmelerine ait standart uygulama talimatlar n n, programlar n ve kay t formlar n n haz rlanmas ndan veya haz rlat lmas ndan sorumludur. Baz uygulama talimatlar n n ve Talimatta belirtilen formlar n haz rlanmas nda ise l Müdürlükleri ile i birli i yapar l Müdürlü ü taraf ndan onaylanan bölüm dosyas, bölüm sorumlusu taraf ndan muhafaza edilir Bölüm dosyas ndaki i letmelere ait onaylanan bilgi ve belgelerin birer nüshas n n i letmelerde de bulunmas n sa lar Standart uygulama talimatlar n n uyguland ndan emin olmak için denetlemeler geli tirerek uygular, ayr ca uygulama talimatlar ile bu talimatlar n uyguland na dair kay tlar s k s k gözden geçirir.

12 11.8.Bölüm izni al nd ktan sonra bölümlendirme konusunda l Müdürlükleri ile tüm yaz malar yapmaya yetkilidir l Müdürlükleri ile yapt klar yaz malar bir dosyada bulundurmakla yükümlüdür. Ayr ca i letmelerle ilgili il müdürlükleri ile yapt yaz malar n birer nüshas n n da i letmelerdeki bölüm dosyas nda bulunmas n sa lar Kalite sistemi çerçevesinde yap lan dentimlerde dahil olmak üzere iç ve d denetlemelerin sonuçlar n düzenli olarak bir dosyada bulundurur, gerekti inde denetim için bu dosyalar il müdürlü ü yetkililerine gösterir. letmelerde yap lan denetimlere ait sonuçlar n bir nüshas n n da düzenli olarak i letmelerde bulunmas n sa lar Onayl bölüm dosyas ndaki bilgi ve belgelerin güncellenmesinden ve de i tirilmesinden sorumludur Bölümdeki tüm i letmelerin denetlenmesi ve kontrolünden sorumludur Kanatl i letmelerinde gerçekle tirilecek aktif survey program n n haz rlanmas ndan, uygulanmas ndan ve sonuçlar n n toplu halde saklanmas ndan sorumludur. Ayr ca i letmelerden al nan numunelere ait survey sonuçlar n n i letme dosyas nda da bulunmas n sa lar Bölümün tüm i letmelerindeki herhangi bir hastal k üphesini derhal l Müdürlü üne bildirir Bölüm içerisinde çal an de i ik personele yönelik, standart uygulama talimatlar ve HACCP gibi konularda e itim programlar n n haz rlanmas ndan ve uygulanmas ndan sorumludur Ku gribi ve Newcastle hastal n n epidemiyolojisi ile ilgili bilimsel verileri takip eder, bölüm i letmelerindeki risk yollar ve al nacak tedbirler konusunda kendisini geli tirir. 12. L MÜDÜRLÜKLER N N SORUMLULU U 12.1.Bölüm izni için il müdürlü üne müracaat eden bölümün sorumlusu olacak ki iye, bölüm dosyas n n haz rlanmas nda yol gösterir ve baz formlar n haz rlanmas nda (özellikle çevresel risk de erlendirme raporundaki ve di er bilgiler konusunda) bu ki ilere yard mc olur Bölüm izni için müracaat eden bölüme ait dosyan n incelenmesinden, bölüme ait i letmelerin yerinde yap lacak denetimlerinden ve, bölüm izni almas uygun görülen dosyan n Genel Müdürlü e gönderilmesinden sorumludur Bölüm dosyas nda bulunan bilgi ve belgelerin kontrolünden ve incelenmesinden sorumludur Bilgi ve belgeleri tam olan bölüme ait i letmelerin yerinde denetlenmesinden sorumludur.

13 12.5.Bilgi ve belgeleri tam ve uygun olan ve bölüm i letmelerinde yap lan denetimlere ait denetim raporlar nda eksiklik bulunmamas durumunda bölüme, bölüm izninin verilmesi için bölüm dosyas n n ve denetim raporlar n n birer nüshas n n Genel Müdürlü e gönderilmesinden sorumludur Bölüme ait i letmeler birden fazla il s n r nda bulunuyorsa bu illerle koordineli olarak çal maktan sorumludur Genel Müdürlükçe uygun görülen bölümün sorumlusuna, onaylad bölüm dosyas ile Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas n vermekle sorumludur Bölüm izni alan bölümlerin bu talimatta belirtildi i ekilde genel ve rutin olarak denetlenmesinden sorumludur Bölüm i letmelerinde yap lan denetimlere ait raporlar n ilgili bölüm sorumlusuna yaz ile bildirilmesinden sorumludur Denetim raporunda eksiklik tespit edilirse bölüm izninin ask ya al nmas için Genel Müdürlü e gerekli bildirimi yapmakla sorumludur Verilen süre içerisinde bölüm taraf ndan eksiklikler giderilmezse bölüm izninin iptali için Genel Müdürlü e gerekli bildirimi yapmakla görevlidir Bölüm sorumlusu veya iç denetim ekiplerine yönelik genel hijyen kurallar ve biyogüvenlik, izlenebilirlik, uygulama talimatlar n n uygulanmas ve HACCP gibi konularda sektörle i birli i içerisinde e itim programlar n n haz rlanmas ndan ve uygulanmas ndan sorumludur Bölüm i letmelerinin bulundu u ilçe müdürlüklerine, il müdürlü ü taraf ndan yap lan tüm uygulamalar ve sonuçlardan bilgi vermekten sorumludur Hayvan hareketlerinin kontrolünden, i letmelerde gerçekle tirilen aktif survey sonuçlar n n takibinden sorumludur ldeki kanatl hayvan üreten sektörlerin müdürleri, köy muhtarlar, avc dernekleri, yar ve süs kanatl lar gibi di er ilgili kanatl sektörlerindeki liderler ile etkili ortakl klar geli tirilmesinden ve bu ortakl klar yoluyla çe itli ku sektörlerinin yap s ve uygulamalar hakk nda iyi bilgi edinmekten sorumludur Düzenli olarak AI ve ND hakk ndaki bilimsel verileri takip etmekten ve bölüme ait standart uygulama talimatlar ndaki risk yollar n gözden geçirmekten sorumludur.

14 13. GENEL MÜDÜRLÜ ÜN SORUMLULU U l müdürlü üne yap lan müracaat sonras nda il denetim ekibi taraf ndan yerinde yap lan denetimlerle bölüm izni verilmesi uygun görülen bölüme ait bölüm dosyas n n Bakanl k Denetim Ekibince incelenmesi, gerekti inde yerinde yap lan denetimlerle kontrol edilmesi ve uygun görülen bölümlere bölüm izni verilerek, Hastal ktan Ari Bölüm Sertifikas n n tanzim edilmesinden sorumludur Sertifika verilen bölümlerin listesinin web sayfas nda yay nlanmas ndan sorumludur Bölüm izninin ask ya al nmas veya iptal edilmesinden sorumludur Gerekli görmesi durumunda bölüm i letmelerinde genel denetimler yapar, bu denetimler esnas nda l Müdürlüklerinin de çal malar n denetler Gerek duydu u zaman Ku gribi ve/veya Newcastle hastal ile ilgili ulusal survey program haz rlar ve uygulanmas n sa lar Gerek duydu u zaman Ku gribi ve/veya Newcastle hastal ile ilgili a lama program haz rlar ve uygulanmas n sa lar. Ku Gribi ve/veya Newcastle hastal ndan ari olmak için ba vuran i letmeler hakk nda yukar da belirtilen prensipler çerçevesinde i lemlerin ve denetimlerin yürütülmesi ve yukar daki hükümlerin uyguland i letmelere bölüm izni verilmesi hususunda bilgilerinizi ve gere ini arz/rica ederim. DA ITIM: GERE : B LG : - 81 l Valili ine ( l Müdürlü ü) Tefti Kurulu Ba kanl na - 8 VKAE Müdürlü üne Hukuk Mü avirli i -YUM-B R TÜGEM - BESD-B R TAGEM

15 Ek-1 BÖLÜM ÇEVRESEL R SK FAKTÖRLER N N DE ERLEND RME RAPORU (Bölüm içerisinde yer alan i letmeler kadar sat r say s artt r l r.) letmenin Ad veya leticisinin Ad Soyad letmenin Adresi * letmenin AI ve ND hastal yla ilgili geçmi durumu ve tarihi AI Geçmi i: Tarihi: ND Geçmi i: Tarihi: letmenin 3 km çevresinde bulunan köy say s ve en yak n köyün i letmeye uzakl Toplam köy say s : Köylerdeki toplam kanatl say s : En yak n uzakl k: letmenin 3 km çevresinde bulunan ticari kanatl i letme say s ve en yak n ticari i letmenin uzakl Toplam i letme say s : letmelerdeki toplam kanatl say s : En yak n i letmenin uzakl : letmenin 3 km çevresinde bulunan pazar, hayvanat bahçesi ve di er toplanma alanlar n n say s ve en yak n yerin uzakl Toplam alan say s : Alanlardaki toplam duyarl hayvan say s : En yak n alan n uzakl : ** letmenin 5 km çevresinde bulunan önemli su kaynaklar n n say s ve en yak n n i letmeye uzakl Su kaynaklar n n toplam say s : Su kayna nda bulunan su ku u say s : En yak n su kayna uzakl : Çevresel risk faktörleriyle ilgili di er önemli bilgiler NOT: Bu form letme Çevresel Risk Faktörlerinin De erlendirme Formundaki bilgilere göre doldurulacakt r. * Bölüm i letmelerinin geçmi inde AI veya ND görülmü se, i letmedeki son hastal k görülme tarihi, mihrak say s ve uygulanan hastal k kontrol metotlar n gösteren bir belge, l/ lçe Müdürlü ü ile ortakla a haz rlanarak bölüm dosyas na konulacakt r. **En az 10,000 m 2 yüzey alan na sahip veya 500 ya da herhangi bir zamanda daha fazla su ku u popülasyonuna sahip su kaynaklar

16 Ek-2 LETME ÇEVRESEL R SK FAKTÖRLER N N DE ERLEND RME RAPORU letme Ad veya leticisinin Ad Soyad Adres letme Numaras letmenin Koordinatlar (ana giri te al n z) letmenin ba l oldu u irket varsa irketin ad letme irkete mi ait yoksa yüklenici mi? letmenin amac (Kuluçka, GP, dam zl k, üretim, yem fabrikas, kesimevi, vs.) letmenin birden fazla bölümde faaliyetleri var m? letmede bulunan türler letmede kümes varsa say s Kanatl bulunan i letmelerdeki toplam kanatl say s

17 Ek-3 LETMELERDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Standart Uygulama Talimatlar (Ek-4) ve ekleri haz rlan rken veya incelenirken a a daki hususlara dikkat edilmelidir. 1- letme ve i letme bölümlerinin yönetimi ile ilgili önlemler 1.1. letmeye giren yumurta, civciv ve kanatl lar veya yem bölüm içerisindeki i letmelerden ya da bölümün d ndan Bakanl kça çal ma izni verilen i letmelerden temin edilmelidir letme ve i letme birimlerine giren ç kan personel, ziyaretçiler, araçlar, hayvanlar ve alet ile ekipmanlar kay t edilecektir letmelerde kedi, köpek, süs ku lar gibi evcil hayvanlar bulundurulmayacakt r letmelerde yabani hayvan, kemirici ve böcekler gibi zararl lara kar zararl kontrol program uygulanacakt r Kanatl i letmelerinde uygulanacak hepsi içeri, hepsi d ar yöntemi i letmeyi kapsayacak ya da kümesleri kapsayacakt r. 1.6.Kanatl i letmelerinde baz nedenlerden dolay ekleme veya seyreltme uygulan yorsa nedenleri belirtilecektir. 1.7.Kanatl i letmelerinde ilaç veya a bulunduruluyorsa kullan lan ilaçlar n bulundurulmas için bir adet ecza dolab, e er buzdolab nda bulundurulmas gereken ilaç veya a var ise i letmede bir adet buzdolab bulundurulacakt r letmeyi çevreleyen bariyer ve i letme giri kap s ile ilgili önlemler 2.1.Bölüme ait i letmelerin çevresi yeterli yükseklikte çit, duvar veya tel örgü ile çevrili olacakt r letme çevresinde bulunan çit, duvar veya tel örgü düzenli olarak en az ndan ayl k olarak bak m yap lacakt r letme d nda a r yük araçlar da dahil olmak üzere araçlar için yeterli park alan olacakt r letme giri kap s tek olacakt r. 2.5.Gerekli araç ve personelin giri ine izin verilen durumlar haricinde i letme giri indeki kap kapal ve kilitli tutulacakt r letme giri indeki kap da alarm olacakt r. (S n rl ve kontrollü giri olmas ve temas durumlar nda uyar vermesi aç s ndan) 2.7.Araçlar n temizlenip dezenfekte edilmesi için ana giri kap s nda yeterince geni, sert yüzeyli park yerleri bulunacak ve araçlar burada temizlenip dezenfekte edilecektir. 2.8.Temizlik ve dezenfeksiyonun at k sular n n akarsu ve yeralt sular na bula mas n engellemek içinde gerekli önlemler al nacakt r. (Yüzeyde su birikimini önlemek için uygun drenaj n yap lm olmas ve ara s ra bak m n n yap lmas gerekir.)

18 2.9.Temizleme ve dezenfeksiyon için i letme giri lerinde s cak veya so uk yüksek bas nçla (en az 100 bar) bas nçland r lm su ve uygun dezenfeksiyon ekipman mevcut olacakt r letme giri kap s nda temizlik ve dezenfeksiyon için yeterli su, deterjan ve dezenfektan bulunacakt r E er i letmelere ak am giri veya ç k yap l yorsa, i letme giri ini görünür hale getirmek, araçlar n temizlik ve dezenfeksiyonunu yapabilmek için yeterli kland rma sa lanacakt r letme giri kap s nda bulundurulmas gereken ekipman ve malzemelerin listesi olacakt r. 3. letme personeli ile ilgili önlemler 3.1. letmede çal an personelin bölüm içinde yada d nda bölüm içinde beslenen ayn türden hayvanlar beslememesi veya yak n temasta olmamas yada sertifika kapsam ndaki hastal klara kar hassas hayvanlarla temas içinde olmamas ve av ve yaban hayat ile temasta bulunmamas için gerekli tedbirler al nacakt r. (Beyanname al nmas ve yerinde kontrol gibi) 3.2. letme giri lerinde personelin d ar da giydi i k yafetlerle içeriye girmesi engellenecek ve buna yönelik gerekli tedbirler i letme giri lerinde al nacakt r. letme d nda personel taraf ndan giyilen tüm ayakkab lar i letme içerisine girerken veya ç karken temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. Kanatl bulunan i letmelerde ise personelin i letme giri inde ayakkab ve k yafetlerini de i tirmesi için odalar n n bulunmas gerekir letmeler taraf ndan tüm personele, de i im odalar nda giymeleri için ayakkab ve k yafet sa lanm olacakt r. 3.4.De i ik bölümlerde çal an personelin uygulamas gereken genel ve özel hijyen kurallar belirlenecektir. 4. Ziyaretçiler ile ilgili önlemler 4.1. letme giri lerinde ziyaretçiler için yeterli özel ayakkab veya k yafetler (mümkünse tek kullan ml k) bulundurulacakt r letme giri lerinde tüm ziyaretçiler için bir kay t defteri veya formu tutulacak ve bu kay t defteri veya forma Ku gribi ve/veya Newcastle hastal na kar hassas olan hayvanlarla son temas tarihi ve saati de i lenecektir. Ziyaretçiler bölümde beslenen ayn türden hayvanlarla veya sertifika düzenlenen hastal a kar hassas olan hayvanlarla son 48 saat içerisinde temas etmemi olmal, hatta riske ba l olarak enfekte olmu veya üpheli bir bölgeden gelen ziyaretçiler için bu süre daha uzun olmal d r. 5. Araçlar ile ilgili önlemler 5.1. letme içerisine girmesi ve ç kmas zorunlu olan araçlar belirlenecek, araçlar sadece görevleri amac yla kullan lacakt r. 5.2.Gerekli araçlar d ndaki tüm araçlar n i letme d na park etmesi sa lanacakt r letmeye giren ve ç kan tüm araçlar i letme giri kap s nda temizlenip dezenfekte edilecektir.

19 5.4.Araç sürücülerinin ayakkab ve k yafetlerini i letme giri kap s nda de i tirmesi veya tek kullan ml k k yafetler giymesi sa lanacakt r. 6.Ekipman ve materyaller ile ilgili önlemler 6.1. letmeye giren veya ç kan tüm ekipmanlar n temizlenmesi ve dezenfeksiyonu için özel ekipmanlar olacak ve giri ç k larda temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. 6.2.Bölüm i letmeleri ve i letmedeki alanlar aras nda hangi ekipmanlar n payla laca belirlenecektir letmeye giren veya ç kan, üretim ile ilgili olan tüm materyaller temizlenecek ve dekontamine edilecektir ya da tek kullan ml k olan materyaller kullan lacakt r. ( bu gübre, yem, testere tozu, benzin gibi temizlenemeyen ve dezenfekte edilemeyen materyalleri kapsamamaktad r ) 6.4. Yumurta naklinde ve depolanmas nda kullan lan materyaller ya temizlenip dezenfekte edilecek yada tek kullan ml k materyaller kullan lacakt r. 7.Binalar ile ilgili önlemler 7.1.Binalar yabani kanatl lar, kediler, yabani domuzlara ve kemirgenlere kar dayan kl olacak ve rutin bir ekilde bak mlar sa lanacakt r. 7.2.Bina etraflar bitkilerden ar nm olacakt r. 7.3.Yükleme ve bo altma alanlar n n kolayl kla ve etkili bir ekilde temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için toprak olmamas ve sert bir zemine sahip olmas gerekmektedir. Tüm da t mlardan önce ve sonra temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. 7.4.Binalar n rutin temizli i ve dezenfeksiyonu yap lacakt r. 8. Çevre ile ilgili önlemler 8.1.Yem ve yemek art klar an nda temizlenecektir letme ve çevresinde su birikintisi bulunmamal d r letme içerisinde durgun su olmayacakt r letme içerisindeki bo alanlar n tüm zemini çimli veya çak ll yada sert zemin olmal, çal l k olmamal d r letmedeki kontrollü giri yerleri çöp ve birikintilerden temizlenecektir. 9.Yem ve su ile ilgili önlemler 9.1. letmenin su kayna n n kanatl lara ait patojenlerin kontaminasyonundan ari oldu u bilinmelidir. (örne in klorlama veya UV tedavisi yoluyla) 9.2. letme suyu yabani kanatl lar, kemirgenler vs. taraf ndan kontamine edilmeden depolanacak, üretim yerleri veya kümeslere kapal boru yoluyla ta nacakt r.

20 9.3 çme suyu depolar ve su tanklar güne ten korunacak ve rutin olarak temizlenip dezenfekte edilecektir. 9.4.Yem özel araçlar ve ekipmanlarla uygulama talimat na uygun olarak ta nacakt r. 9.5.Yem depolar (veya konteyn rlar ) yabani kanatl lar ve kemirgenler taraf ndan kontamine edilmeyecek yap da olmal ve yem kapal olarak kümeslere ta nmal d r. 9.6.Kanatl i letmelerinde yem deposu olarak konteyn r kullan lm yorsa, yem konulan bölümün duvarlar ile tabanlar temizli e ve dezenfeksiyona uygun olacakt r. Bu bölüm kuru, havadar ve temiz olacakt r. Yem çuvallar n n alt nda tahtadan bir zgara, yem çuvallar ile duvar aras nda da en az 10 cm. bo luk b rak lacakt r. stifler 5 çuvaldan fazla olmayacakt r. 9.7.Yem depolar n n temizli i ve dezenfeksiyonu yap lacakt r. 10. Kümesler ile ilgili önlemler letme içerisinde üretim yap lan bölümlere sadece sorumlu ki ilerin giri leri sa lanacak, üretim boyunca kap lar sürekli kapal ve kilitli tutulacak, izinsiz giri lere izin verilmemesi aç s ndan kap larda kap alarmlar olacakt r Tüm kanatl kümes giri lerinin içeride personel oldu u veya olmad zamanlar kilitli tutuluyor olmas gerekmektedir Tüm kanatl kümes giri lerinde kolayl kla görülebilen uygulama talimat nda belirtilen s n rl eri im i aretleri olacakt r Kümeslere personel ve ziyaretçilerin giri ç k lar ile ilgili uyacaklar kurallar belirlenecektir Kümeslerin çat alt, duvarlar ve tabanlar temizlik ve dezenfeksiyona uygun olacakt r Kümesin havaland rmas uygun olacak, kümes içinde çok a r amonyak ve toz bulunmamas için gerekli önlemler al nacakt r Kümeslerde yeterli kland rma olacakt r Farkl ya ve türdeki hayvanlar ayn kümeste bulundurulmamal d r Kümeslere yabani ku lar n girmesini engelleyecek tedbirler (ku teli gibi) al nacakt r Her kanatl kümesinin uygun bir ekilde in a edilmi bekleme odas olacakt r Tüm bekleme odalar bekleme odas n kullanan personelin say s için yeterli büyüklükte olacakt r Kümeslerin bekleme odalar nda veya bina d nda el y kama ve dezenfeksiyon için olanaklar olacakt r Hayvanlar n bulundu u yere giren tüm personel için tüm bekleme odalar nda özel k yafet ve ayakkab, ziyaretçiler içinde tek kullan ml k k yafet bulundurulacakt r Kümesin d ve iç giri lerinde kabul edilebilir ekilde ayak banyosu olacak ve bunlar periyodik olarak uygun ekilde temizlenip de i tirilecektir Bekleme odalar temizlenip dezenfekte edilecektir.

21 ki devre aras ndaki temizlik ve dezenfeksiyon süresi; hastal k ç kmamas durumunda en az bir hafta veya 10 gün (kümes alt n n kurumas na ba l olarak), hastal k ç kmas durumunda ise en az 21 gün olmal d r Kümeslere dönem sonunda uygulanacak temizlik ve dezenfeksiyon ile ilgili kurallar belirlenecektir. 11.Kümeslerin sa l k yönetimi ile ilgili önlemler 11.1.Kümesler her gün bak c lar taraf ndan kontrol edilecektir /10 Say l Genelge çerçevesinde kümeslerdeki üretim devrelerine ait tüm kay t ve belgeler tutulacakt r. (kümes kart, sevk belgeleri, ilaç, a, yem kullan m ile ilgili kay tlar ve belgeler) 11.3.Bölgede hastal k oldu u zaman artt r lacak olan biyogüvenlik tedbirleri belirlenecek ve sorumlu ki iler bu konuda bilgilendirilecektir letmede hastal ktan üphelenildi i zaman uygulamaya girecek olan bir acil durum plan olacak ve sorumlu ki iler bu konuda bilgilendirilecektir Ku gribi ve/veya Newcastle aktif surveyinin uygulamas ile ilgili talimatlar ve survey sonuçlar bulunacakt r letmedeki hayvanlara uygulanacak a uygulamalar ile ilgili talimatlar ve a lama program bulunmal d r. 12. Kanatl lardaki problemlerin ara t r lmas ile ilgili önlemler 12.1.Kanatl larda problem görülmesi durumunda numunelerin nas l al naca n ve hangi laboratuarlara nas l gönderilece i ile ilgili detaylar n ve sorumlular n belirlenmesi gerekir Hastal klar n erken tespiti için artan hastal k oran veya ölüm oran, azalan yem veya su tüketimi, azalan günlük canl a rl k art, hareketlerde de i im, azalan yumurta üretimi gibi parametrelerin izlenmesi amac yla ba lang ç noktalar belirlenecek, bu durumlarda nerelere acil bildirim yap laca ve sonras nda ne gibi uygulamalar yap laca konusunda talimat haz rlanacak ve sorumlu ki iler bu konuda yeterli olarak bilgilendirilecektir. 13. Ölü ve itlaf edilen kanatl lar n imhas ile ilgili 13.1.Kümeslerde ölen veya itlaf edilen kanatl lar s k s k toplan p, kapal kaplarla imha yerine ta nacakt r Kümes içinde ölen veya itlaf edilen hayvanlar bekletilmeden imha edilmelidir. Ölen veya itlaf edilen hayvanlar n imhas için yakma f r n, ölü imha çukuru, ölen hayvanlar n veya kanatl gübrelerinin biyogüvenlik ve hijyen kurallar çerçevesinde tekni ine uygun olarak, do al kimyevi gübreye çeviren sistemler, (Bu sistemlerin tekni ine uygun olup, olmad konusunda Bölge Veteriner Kontrol ve Ara t rma Enstitü uzmanlar yla i birli i yap lacakt r.) bir irketin rendering tesisi veya Belediyeler kullan labilinir. Belediyelerle yap lan sözle mede ise i letme art klar n n gömülece ine dair Belediye nin taahhüdü olmal d r. 14.Gübre ve altl k ile ilgili önlemler

22 14.1.Gübre ve altl n kümesten ç kart lmas, depolanmas, ta nmas ve imhas ile ilgili bilgi ve belgeler olacakt r Gübre ve altl k yabani kanatl lardan, kemirgenlerden ve böceklerden uzak tutulacakt r. 15. Biyogüvenlik kontrolü ile ilgili önlemler letmede biyogüvenlikten genel olarak sorumlu olmas için bir personel görevlendirilecektir. 16. E itimler ile ilgili önlemler Kal c personele genel hijyen ve biyogüvenlik ilkeleri, standart uygulama talimatlar ve HACCP konusunda en az 6 ayda bir e itim verilecektir Geçici personele i e ba lamadan önce genel hijyen ve biyogüvenlik ilkeleri, standart uygulama talimatlar ve HACCP konusundaki e itimler verilecektir. 17.HACCP ile ilgili önlemler 17.1.HACCP kontrolleri y ll k olarak ve gerekli oldu u zaman y ll k kontroller beklenilmeden yap lacakt r. 18. Standart uygulama talimatlar ile ilgili önlemler 18.1.Standart Uygulama Talimatlar, bölüm sorumlusu taraf ndan i letmede yap lacak olan sürekli denetimlerde gözden geçirilecek ve gerekiyorsa güncellenecektir. Ek-4 STANDART UYGULAMA TAL MATLARI letme ve i letme birimlerinde uygulanan faaliyetlerle ilgili haz rlanmas gereken asgari standart uygulama talimatlar a a da belirtilmektedir. Haz rlanan her bir standart uygulama talimat n n ekinde talimat n uygulanmas ndan sorumlu personel listesi, talimatlar n uygulanmas na yönelik geli tirilen kay t formlar ve varsa programlar yer almal d r. Bölüm i letmelerinin üretim özellikleri dikkate al nd nda a a daki uygulama talimatlar ndan ve belgelerinden baz lar n n haz rlanmas na gerek olmad gibi i letmeler taraf ndan a a da belirtilen hususlar n d nda da standart uygulama talimatlar haz rlanabilir. Standart Uygulama Talimatlar, i letmede de bir dosya içerisinde bulundurulacak, sorumlu ki ilere imza kar l teslim edilecek ve i letmedeki ilgili yerlere uygulama için as lacakt r. (Bölüm izni alan bölümün i letmelerinde tasdikli standart uygulama talimatlar bulundurulacakt r.) 1. letme ve i letme bölümlerinin yönetimi ile ilgili standart uygulama talimat 1.1.E er i letmeye giren yumurtalar, civcivler, kanatl lar veya yem bölümün d ndan getiriliyorsa Bakanl kça çal ma izni verilen i letmelerden temin edilmesine yönelik uygulama talimat, 1.2. letmeye giren ve ç kan yem, yumurta, civciv, kanatl veya kanatl eti gibi ürünlerin tedariki, ta nmas, depolanmas veya bak m konusunda haz rlanan uygulama talimatlar,

23 1.3. letme ve i letme birimlerine giren ç kan personelin, ziyaretçilerin, araçlar n, hayvanlar n ve alet ekipmanlar n kayd n n tutulmas ile ilgili uygulama talimatlar, 1.4.Yabani hayvan, kemirici ve böcekler gibi zararl lara kar uygulanan zararl kontrol program için uygulama talimat, 1.5. Kanatl i letmelerinde veya kümeslerde uygulanan hepsi içeri, hepsi d ar yöntemleriyle ilgili uygulama talimat, 1.6.Kanatl i letmelerinde baz nedenlerden dolay ekleme veya seyreltme uygulan yorsa bunlara ait uygulama talimat, 1.7.Kanatl i letmelerinde ilaç veya a bulunduruluyorsa bunlar n saklanmas ve kullanmas ile ilgili uygulama talimat. 2. letmeyi çevreleyen bariyer ve i letme giri kap s ile ilgili standart uygulama talimat 2.1. letme çevresindeki fiziksel bariyer ve i letme giri kap s n n özelliklerini tan mlayan ve bunlar n rutin bak m ile ilgili uygulama talimat, 2.2. letme giri kap s nda bulundurulacak alet ve malzemelerin listesi ve malzemelerin eksilmesi durumunda nereden ve nas l temin edilece ini aç klayan uygulama talimat, 2.3. letme giri kap s nda uygulanan temizlik ve dezenfeksiyon ile ilgili uygulama talimat, 2.4. letme giri kap s ile ikincil ula m noktalar aras ndaki ula m kontrolünün nas l yap laca n aç klayan uygulama talimat. 3. letme personeli ile ilgili standart uygulama talimat 3.1. letmede çal an personelin bölüm içinde ya da d nda bölüm içinde beslenen ayn türden hayvanlar beslememesi veya yak n temasta olmamas ya da sertifika kapsam ndaki hastal klara kar hassas hayvanlarla temas içinde olmamas için al nan tedbirlerle ilgili uygulama talimat, 3.2. letmeye giren personelin k yafet ve ayakkab lar n n de i imi de dahil olmak üzere i letmeye giri te uygulamas gereken kurallar ile ilgili uygulama talimat, 3.3.De i ik birimlerde çal an personelin uygulamas gereken genel ve özel hijyen kurallar ile ilgili uygulama talimatlar. 4.Ziyaretçilerle ilgili standart uygulama talimat 4.1. letmeye giren ziyaretçilerin uygulamas gereken kurallar ile ilgili uygulama talimat. 5.Araçlar ile ilgili standart uygulama talimat 5.1. letmenin içerisine giren ve ç kan araçlara uygulanmas gereken kurallar ile ilgili uygulama talimat, 5.2. letme d nda park edecek araçlar ile ilgili uygulama talimat, 5.3. letme içerisine girecek sürücülerin uygulamas gereken kurallar ile ilgili uygulama talimat. 6.Ekipman ve materyaller ile ilgili standart uygulama talimat 6.1. letmeye giren veya ç kan tüm ekipmanlar n temizlenmesi ve dezenfeksiyonu ile ilgili uygulama talimat, 6.2. letmedeki birimler aras nda hangi ekipmanlar n payla laca n tan mlayan uygulama talimat, 6.3.Paketleme materyallerinin tedarik, ta ma, depolama ve da t m nda uygulanacak kurallar ile ilgili uygulama talimat ve bunlarla ilgili geli tirilen uygulama formlar. 7.Binalar ile ilgili standart uygulama talimat

24 7.1.Binalar n yabani kanatl ve kemirgenlere kar dayan kl l n kontrol etmek için yap lan bak m ile ilgili uygulama talimat, 7.2.Bina etraflar n n bitkilerden temizlenmesi ile ilgili uygulama talimat, 7.3.Binalar n etraf nda beton yükleme apronlar bulunuyorsa bunlar n bak m ve temizlenmesi ile ilgili uygulama talimat, 7.4.Binalar n rutin temizli i ve dezenfeksiyonu ile ilgili uygulama talimatlar. 8. Çevre ile ilgili standart uygulama talimat 8.1.Yem ve yemek art klar n n temizlenmesi ile ilgili uygulama talimat, 8.2. letme içerisinde durgun su olu mas durumunda yap lacak i lemler ile ilgili uygulama talimat, 8.3. letme içerisindeki bo alanlar n bak m ile ilgili uygulama talimat, 8.4. letme içerisindeki çöplerin toplanmas ve i letmeden ç kar lmas ile ilgili uygulama talimat. 9.Yem ve su ile ilgili standart uygulama talimat 9.1. letmenin su kayna, suyun depolanmas, i lenmesi ve üretim yerlerine ula mas ile ilgili bilgiyi ve buralarda yap lacak rutin bak mlarla ilgili uygulama talimat, 9.2. letmeye getirilen yemlerin bo alt m ve depolanmas ile ilgili uygulama talimat, 9.3.Yem depolar n n temizli i ve dezenfeksiyonu ile ilgili uygulama talimat. 10. Kümeslerle ilgili standart uygulama talimat 10.1.Kümeslerin iç ve d giri kap lar n n güvenli i ve sinyali konusunda al nan tedbirler ile kümes giri ç k lar nda personel ve ziyaretçiler için uygulanacak kurallar ile ilgili uygulama talimatlar, 10.2.Bina d nda ve kümesteki geçi yerlerinde bulunan ayak banyolar n n bak m için uygulama talimat, Kanatl sürülerinin dönem sonunda binadan ç kmas ndan yeni sürülerin gelmesine kadarki sürede yap lan temizlik ve dezenfeksiyonla ilgili uygulama talimat, Bekleme odalar n n temizli i ve dezenfeksiyonu ile ilgili uygulama talimat. 11.Kümeslerin Sa l k Yönetimi ile ilgili standart uygulama talimat 11.1-Kümeslerin rutin kontrolü için uygulama talimat, 11.2.Kümesteki hayvanlara ait kay tlar n ve belgelerin tutulmas ile ilgili uygulama talimat, (2006/10 Say l Genelge çerçevesinde) 11.3.Ku gribi ve/veya Newcastle aktif surveyinin uygulanmas ile ilgili uygulama talimat, 11.4.Bölgede hastal k oldu u zaman artt r lacak biyogüvenlik uygulamalar ile ilgili uygulama talimat veya talimatlar, letmelerde hastal ktan üphelenildi i zaman uygulanacak acil eylem plan ve bununla ilgili uygulama talimat veya talimatlar, ( Du ve riskli kanatl larla ilgilenen çal anlar n tüm k yafetlerinin de i imi gibi ek önlemlerle ilgili talimatlarda dahil) letmedeki hayvanlara uygulanacak a larla ilgili, a lama program ve a uygulama talimatlar. 12. Kanatl lardaki problemlerin ara t r lmas ile ilgili standart uygulama talimat Kanatl larda görülen problemlerde numunelerin toplanmas ve teslim edilmesi ile ilgili uygulama talimat Hastal klar n erken tespiti için artan hastal k oran veya ölüm oran, azalan yem veya su tüketimi, azalan günlük canl a rl k art, hareketlerde de i im, azalan yumurta üretimi gibi

25 parametrelerin izlenmesi amac yla ba lang ç noktalar n belirleyen ve yap lacak uygulamalar içeren uygulama talimat. 13. Ölü ve itlaf edilen kanatl lar n imhas ile ilgili standart uygulama talimat 13.1.Kümes içinde ölen veya itlaf edilen hayvanlar n toplanmas, ta nmas ve imhas ile ilgili uygulama talimat. 14.Gübre ve altl k ile ilgili standart uygulama talimat 14.1.Gübre ve altl n kümesten ç kart lmas, depolanmas, ta nmas ve imhas ile ilgili uygulama talimat, 15. Biyogüvenlik kontrolü ile ilgili standart uygulama talimat letmedeki biyogüvenlik uygulamalar n n i letme taraf ndan kontrolü ile ilgili uygulama talimat. 16. E itimler ile ilgili Kal c personelin genel hijyen ve biyogüvenlik ilkeleri, standart uygulama talimatlar ve HACCP konusundaki e itimleri ile ilgili uygulama talimat, Geçici personelin genel hijyen ve biyogüvenlik ilkeleri, standart uygulama talimatlar ve HACCP konusundaki e itimleri ile ilgili uygulama talimat. 17.HACCP ile ilgili 17.1.HACCP konusunda yap lacak kontroller için uygulama talimat, 18. Standart Uygulama Talimatlar ile ilgili Standart Uygulama Talimatlar n n gözden geçirilmesi ve güncellenmesi ile ilgili uygulama talimat. Ek-5 KU GR B ve/veya NEWCASTLE AKT F SURVEY 1- Bölüm sorumlusu, ülke veya bölge Ku gribi ve/veya Newcastle den ari oldu u zaman bölümde yer alan tüm kanatl i letmelerindeki kanatl hayvan bulunan kümeslerden aktif survey için en az 6 ayda bir rastgele seçilen 20 kanatl dan kan örne i al narak Bakanl kça Çal ma izni verilmi te his-analiz laboratuar na ya da ba l bulundu u Veteriner Kontrol ve Ara t rma Enstitüsü Müdürlü üne gönderilmesini sa layacakt r. 2- Bölüm sorumlusu, bölüm Ku gribi ve/veya Newcastle hastal mihrak ndan dolay hareket s n rlamalar alt nda bulunan bir alan içerisinde bulunuyorsa; a) Bölümde yer alan tüm kanatl i letmelerindeki kanatl hayvan bulunan kümeslerden mihrak n ard ndan bir hafta içerisinde; aktif survey için rastgele seçilen 20 kanatl dan kan örne i, aktif virolojik survey için 20 trakeal veya özofaringial swab örne ini, 20 kloakal swab ve e er kümeste hasta veya ölü hayvan var ise 5 adet hasta veya ölü hayvan n numune olarak al nmas n ve laboratuvara gönderilmesini sa layacakt r. Daha sonra bu numune al mlar ülke tekrar ari olana kadar en az 21 günde bir tekrarlanacakt r. b) Kümeslerdeki hayvanlar n i letme veteriner hekimleri taraf ndan her gün klinik taramaya tabi tutulmas n sa layacakt r.

26 3- Survey sonuçlar Bölüm sorumlusu taraf ndan l Müdürlü üne faks ve e-posta ile daha sonra da yaz ile bildirilecektir. 4- Te histe bir örneklili i sa lamak amac yla numune alma, te his yöntemleri ve laboratuvar testleri Bakanl kça uygulamaya konulan ve OIE standartlar na uygun olarak haz rlanan te histe metod birli i kitapç na uygun olarak gerçekle tirilecektir. TESADÜF ÖRNEKLEME TABLOSU Her tesadüfi örnek numaras seçimi için farkl yerlerde farkl yönlerden ba lanabilir. Ek-6