1. MEVCUT DURUM SEKTÖR STRATEJİLERİ İKİNCİ BÖLÜM

Transkript

1 143 Finans Sektörü

2 İKİNCİ BÖLÜM 1. MEVCUT DURUM Ekonomik kriz sonrasında finans sektörüne ilişkin olarak önemli mevzuat çalışmaları yapılmıştır. Bankacılık sektöründe uluslararası standartlara uyum sağlamak amacıyla 2012 yılının ikinci yarısından itibaren Basel II düzenlemeleri uygulamaya konulmuştur. Ayrıca, 2012 yılının Aralık ayında yürürlüğe giren Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunuyla, söz konusu şirketlerin kurumsal yapıları ile sermaye yapıları güçlendirilmiş ve tâbî oldukları mevzuat tek çatı altında birleştirilmiştir. Yüksek standartlarda hukuki altyapının sağlanması ve uluslararası finans merkezi projesinin desteklenmesi amacıyla 2012 yılının sonunda yeni Sermaye Piyasası Kanunu da yasalaşmıştır. Türkiye de finans piyasaları açısından son yıllarda yakalanan makroekonomik istikrar doğrultusunda sektörün gelişiminin olumlu seyri 2014 yılında devam etmiştir. Bu gelişim sürecinde Türkiye, 2012 yılında rekabet gücü sıralamasında 144 ülke arasında 43. sıraya yükselmiştir. Finans sektörünün en büyük alt sektörü olan Türkiye bankacılık sektörü, 2013 yılında aktif büyüklük/gsyih açısından AB ülkeleri içinde yüzde 97 ile yirmi ikinci sırada yer almıştır. Bu oran 2014 te ilk kez yüzde 100 ü aşarak yüzde 111 i bulmuş ve AB ortalamasıyla arasındaki oldukça yüksek olan fark azalmaya devam etmiştir. Kişi başına aktif büyüklük bazında ise son 10 yılda AB ile fark 30 kattan 12 kata gerilemiştir. AB ile Türk bankacılık sektörü arasındaki olumsuz farkın azalmasına rağmen, halen ciddi boyutlarda olması ise sektörün büyüme potansiyelini ortaya koymaktadır. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 2014 verilerine göre bankacılık sektörü büyüme eğilimini sürdürmektedir da 800 milyar TL, Mart 2013 te ise 1,427 trilyon TL olan aktifler toplamı, Mart 2014 te 1,797 trilyon TL ye ulaşmıştır. Nominal olarak son bir yılda yüzde 26 artan toplam aktiflerin GSYİH ye oranı, yüzde 115 i geçmiştir. AB ortalamasının gerisinde olan göstergelere rağmen Türk bankacılık sektörünün gerek aktif büyüklük, gerekse personel istihdamı açısından önemli bir artış eğiliminde olduğu gözlenmektedir. Son bir yıl içinde finansal sektörde yaşanılan istikrarsızlıklar, bölgemizde yaşanan dış gerginlikler ve olağan dışı iç siyasi gelişmelere bağlı riskli bir dönem geçirilmesine rağmen, makro dengeleri gözeten bir yaklaşım ve özellikle bankacılık sektörünün sağlıklı yapısıyla finans sektöründe büyüme devam etmiştir. Sektörün büyüme potansiyeli doğru değerlendirildiğinde istihdam düzeyine önemli düzeyde katkı sağlayacağı görülmektedir. Potansiyel büyümenin ortaya çıkarılmasında İstanbul bölgesel ve küresel finans merkezi projesinin hayata geçirilmesinin büyük etkisi olacaktır yılında uygulanmaya başlanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi (İFM) Stratejisinde insan kaynaklarının geliştirilmesi amacıyla finans alanında insan kaynaklarının ve eğitim politikalarının belirlenmesi ve gözden geçirilmesi, finans alanındaki insan kaynağının verimliliğinin ve mesleki donanımının artırılması, nitelikli işgücünün İstanbul a çekilmesinin sağlanması öncelikleri belirlenmiştir. Onuncu Kalkınma Planında da konu desteklenmiş ve 25 ÖDÖP ten biri İstanbul Uluslararası Finans Merkezi (İFM) olmuştur. Bu kapsamda Nitelikli İnsan Kaynağının Artırılması Bileşeni altında, nitelikli insan kaynağının artırılması, finans alanında uluslararası geçerliliği olan sertifikaya ve ileri düzeyde yabancı dile sahip kişi sayısının artırılması, finans sektörünün ihtiyaçları doğrultusunda lisans ve lisansüstü müfredatının geliştirilmesi hedeflenmiştir. 144 Finansal sektörün büyümesi ve etkin çalışması ekonomik büyümeyi ve istihdamı doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. İstihdam açısından bakıldığında finansal sektörün sağlıklı işlemesinin ve gelişmesinin sadece bu sektördeki istihdamla sınırlı olmayan, dolaylı olarak ekonominin toplam istihdam düzeyini de etkileyen bir boyutu olduğu görülmektedir. Sektörde

3 Finans Sektörü İKİNCİ BÖLÜM en fazla istihdam bankacılık sektörü tarafından yaratılmaktadır. Sigortacılık ve menkul kıymet aracı kuruluşları yüksek istihdam yaratan diğer faaliyet alanlarıdır. TBB Eylül 2014 verilerine göre, Türk bankacılık sektöründe katılım bankaları dahil yaklaşık 199 bin kişi istihdam edilmektedir. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği 2013 yıl sonu verilerine göre ise sigorta ve reasürans alanında istihdam edilenlerin sayısı ise 12 bin kişi civarındadır. Sektörün gerek büyüme potansiyelinin gerekse dolaylı olarak toplam istihdama yapabileceği katkı düzeyinin yüksekliği, finans sektörünü istihdam açısından önemli kılmaktadır. Orta Vadeli Programda ( ), faizsiz finans sektöründeki ürün ve hizmet çeşitliliği ile bu alanda faaliyet gösteren kuruluş sayısının artırılacağı; sektörün kurumsal ve hukuki altyapısının güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütülerek faizsiz finans ürünlerinin kullanımının yaygınlaşacağının beklendiği ifade edilmiştir. Faizsiz finans sektöründe beklenen bu büyümenin doğal olarak istihdama da yansıması beklenmektedir. Dolaylı istihdam yaratma potansiyelinin yanında sektördeki istihdamın önemini artıran bir başka husus, sektörel istihdam içinde kadın istihdamının yüksek payıdır. Bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde kadınların istihdamdaki payı TBB Eylül 2014 verilerine göre yüzde 51 ile erkek çalışanları geçmiştir. Bu oran diğer sektörlerle karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Bahse konu istihdam düzeyinin önemini artıran bir başka husus sektörde çalışan kadınların büyük oranda kayıtlı olmalarıdır. Diğer taraftan özellikle çağrı merkezleri gibi, çok yönlü fiziksel aktivasyon gerektirmeyen bölümler, engelli istihdamını artırmak için uygun zemin sağlamaktadır. Dolayısıyla sektördeki istihdam artışının, istihdamın cinsiyete dayalı kompozisyonunu ve dezavantajlı grupların istihdamını olumlu yönde etkileyeceği öngörülmektedir. Sektörde yoğun olarak nitelikli işgücü istihdam edilmektedir. Sektör çalışanları içinde yükseköğretim mezunlarının oranı oldukça yüksektir. TBB Eylül 2014 ve Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Aralık 2013 verilerine göre banka çalışanlarının yüzde 82 si, sigorta sektöründe çalışanların ise yüzde 60 ı lisans ve lisansüstü eğitim programlarından mezundur. Sektörel istihdamın seyri dikkate alındığında, bu oranların yükseköğretim mezunları lehine hızla değiştiği gözlenmektedir. Finansal sektör geçmişte büyük oranda işletme ve iktisat gibi bölüm mezunlarına iş olanakları sunarken, bu durum son yıllarda çok daha geniş bir yelpazeye yayılmaya başlamıştır. Bundan sonraki yıllarda da bu eğilimin süreceği öngörülmektedir. 145

4 İKİNCİ BÖLÜM 2. EYLEM PLANLARI GÜNCEL DURUMLARI Politika No ve Adı: 1. Sektörde mevcut istihdam imkanları geliştirilecektir. 1.1 Büyük şehirlerde bulunma zorunluluğu olmayan çağrı merkezlerinin az gelişmiş bölgelere kaydırılması teşvik edilecektir. Kurum: Ekonomi Bakanlığı İlgili Birim: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, SGK, İŞKUR, Sektör Temsilcileri c) Süre: 2016 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: 19 Haziran 2012 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yatırımlarda Devlet Yardımı Hakkında Karar kapsamında çağrı merkezi yatırımlarının en az gelişmiş illerimizin yer aldığı 6. Bölgeye yönlendirilmesine yönelik oldukça kapsamlı teşvik tedbirleri alınmıştır. Bu çerçevede, çağrı merkezi yatırımları 6. Bölge haricindeki bölgelerde Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında KDV istisnası ve Gümrük Vergisi Muafiyeti destekleri ile desteklenirken; 6. Bölgedeki yatırımlar için gerek finansman gerekse istihdam destekleri açısından oldukça avantajlı bir destek paketi sağlanmıştır. Bu kapsamda çağrı merkezlerinin en önemli işletme gideri olan istihdam gideri 6. Bölge için önemli ölçüde azaltılmıştır. Alınan tedbirler neticesinde, 21 çağrı merkezi projesi için yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş olup, bu kapsamda öngörülen istihdam 8637 kişidir. Bu projelerden 7 adedi tamamlanarak işletmeye alınmış ve 2838 kişiye istihdam sağlanmıştır. Bu itibarla tedbir maddesinin gereğinin yerine getirildiği düşünülmektedir. İŞKUR tarafından İşveren ziyaretleri faaliyeti kapsamında işverenlere güncel teşvik sistemleri hakkında bilgilendirme yapılacaktır. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi kapsamında sorumlu kurum/kuruluş çalışmalarına devam ettiğinden herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 146

5 Finans Sektörü İKİNCİ BÖLÜM Politika No ve Adı: 2. Sektörün ihtiyaçları doğrultusunda eğitim programları güncelleştirilecektir. 2.1 Üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerine ilişkin müfredat sektörün ihtiyaçları gözetilerek düzenlenecektir. Kurum: YÖK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, İŞKUR, Sektör Temsilcileri c) Süre: 2016 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu İnsan Kaynakları Stratejisi nde benzer bir eylem maddesi yer almaktaydı. Bu eylem maddesi ile ilgili eylem maddesinde işbirliği yapılacak kurumlar olarak zikredilen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TOBB temsilcilerinin katılımı ile toplantılar yapılmıştır. Toplantılarda, öncelikle YÖK tarafından üniversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmuştur. Daha sonra, mevcut durum diğer kurumların da görüşleriyle değerlendirilmiş ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adına olası görüş, öneri ve stratejiler tartışılmıştır. Üniversitelerimizde doğrudan özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçlarına cevap veren birçok önlisans, lisans ve hatta lisansüstü programlar mevcuttur. Bugün, ülkemizin her ilinde bir üniversite mevcut olup; bu üniversitelerimizdeki önlisans ve lisans programları, bulundukları ilin ve bölgenin coğrafi, sosyo-ekonomik ve kültürel durumu dikkate alınarak belirlenmiştir. Lisans seviyesinde özellikle İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Uygulamaları Bilimler Yüksek Okulu bünyesinde Bankacılık ve Finans bölümü mevcuttur. Benzer şekilde meslek yüksek okullarında da önlisans programları yer almaktadır. Bu bölümlerde okuyan özel sektörün talep ettiği gerekli bilgi, beceri ve donanımla mezun olmaktadır. Sektör geliştikçe bu mezunların istihdam edilme oranı artacaktır. Bu bağlamda, özellikle lisans programları açısından özel sektörün ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilen programlar yeterli seviyededir. Benzer şekilde İktisat, İşletme, Maliye, Ekonometri ve benzeri bölümlerde uygulanmakta olan müfredat sektörün ihtiyaçlarına cevap verecek düzeydedir. 147 Bu fırsatla, yükseköğretim kurumlarımızda uğraş verilen akreditasyon ve kalite yönetim çalışmalarının önemi bir kez daha vurgulanmalıdır. Çünkü bu çalışmalar, üniversitelerin mevcut durumunu sorgulamalarına, uzun vadeli hedefler koyarak bu hedeflere varabilme adına kendilerine misyon biçebilmelerine, kendilerini sürekli olarak iç ve dış rakipleriyle de mukayese ederek bulundukları durumu ve konumu sorgulamalarına, iç ve dış değerlendirmelere açık olmalarına ve çağın değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre dinamik bir şekilde yenilenebilmelerine fırsat vermektedir. Birçok üniversitemizde, bölümler bazlı akreditasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar, üniversitelerin başta özel sektör olmak üzere doğrudan işbirliği halinde oldukları paydaşları ile etkileşimlerini disipline etmekte ve geliştirmektedir. Son yıllarda, bu ve benzeri uluslararasılaşma (Bologna süreci gibi), kalite yönetimi ve akreditasyon çalışmaları neticesinde üniversitelerimizde farklı

6 İKİNCİ BÖLÜM programlarda, uygulanmakta olan müfredatlarda uluslar arası eğilimleri, çağın değişen koşulları, teknolojide yaşanan hızlı değişimleri ve paydaş beklentileri dikkate alınarak önemli değişikler yapılmıştır. Sürdürülebilir gelişme anlayışıyla yapılan bu değişimler, günden güne daha iyiyi arama arzusuyla devam edecektir. Bu eylem maddesi ile ilgili vakıf üniversitelerinin de çok iyi bir konumda olduğu görülmüştür. Vakıf üniversitelerimizin mütevelli heyet yapıları, sektörle yakın ilişkileri ve öğrenci çekebilme adına özel sektörün ihtiyacını hassasiyetle dikkate almaları; sektörün değişen ihtiyaç ve beklentilerine göre programlarını açmaları ve şekillendirmelerine yol vermektedir. Devlet üniversitelerimizde de benzeri danışma kurulları, disiplinler bazında oluşturulmaktadır. Yine, üniversitelerimizin bulundukları bölgede, valilik, belediyeler, ticaret ve sanayi odaları, meslek odaları ve benzeri dinamiklerle olan yakın ilişkileri, ihtiyaç ve beklentilere yönelik algının daha iyi bir şekilde anlaşılmasına vesile olmaktadır. Ayrıca, BTİK Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında, sorumluluğumuzda olan bu eylem planı ile ilgili YÖK olarak üniversitelerimizle yaptığımız yazışmalar ve ilgili kurumlarla yapılan toplantılar, üniversitelerimizde bu eylem maddesi ile ilgili farkındalığı artırmış ve önemli bir motivasyon olmuştur. Üniversitelerimizden gelen yazılar incelendiğinde, birçok üniversitemizde özel sektörün ihtiyaç ve beklentilerini algılayabilme adına yapılar oluşturulduğu, bu amaçla programlar açıldığı, yeni açılan veya var olan programlarda müfredatın bu kapsamda tasarlandığı, yenilendiği veya yenilenmekte olduğu memnuniyetle gözlenmiştir. Yine burada belirtmekte fayda olan bir diğer husus; YÖK ün yeni programlar açılmasında uyguladığı ölçütlerdir. Yeni program açılmasında, bu eylem maddesini de kısmen kapsayan işgücü piyasası analizi gibi kıstaslar dikkate alınmaktadır. YÖK, üniversitelerimizde özel sektörün ihtiyaçlarına cevap verebilecek programların açılmasını teşvik etmekte ve desteklemektedir. Kısaca, gerek devlet üniversitelerimiz gerekse vakıf üniversitelerimiz, sektörün göreceli olarak daha gelişmiş olduğu bölgelerde ağırlıklı olmak üzere, özel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarında çalışabilecek nitelikli destek personelin yetiştirilmesi amacıyla açılmış birçok önlisans ve lisans programını barındırmaktadır. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi Üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerine ilişkin müfredat ile açılacak yeni bölümleri sektörün ihtiyaçlarını gözetmesi teşvik edilecektir. şeklinde yeniden düzenlenmiş, 2016 yılı olarak belirlenen süre sürekli olarak güncellenmiştir. 2.2 Alt sektörlere yönelik üniversite ve yüksekokul programlarının sayısı ve etkinliği artırılacaktır. Kurum: YÖK 148 b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, İŞKUR, Sektör Temsilcileri

7 Finans Sektörü İKİNCİ BÖLÜM c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu İnsan Kaynakları Stratejisi nde benzer bir eylem maddesi yer almaktaydı. Bu eylem maddesi ile ilgili eylem maddesinde işbirliği yapılacak kurumlar olarak zikredilen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TOBB temsilcilerinin katılımı ile toplantılar yapılmıştır. Toplantılarda, öncelikle YÖK tarafından üniversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmuştur. Daha sonra, mevcut durum diğer kurumların da görüşleriyle değerlendirilmiş ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adına olası görüş, öneri ve stratejiler tartışılmıştır. Üniversitelerimizde doğrudan özel sektörün Ar-Ge ihtiyaçlarına cevap veren birçok önlisans, lisans ve hatta lisansüstü programlar mevcuttur. Bugün, ülkemizin her ilinde bir üniversite mevcut olup; bu üniversitelerimizdeki önlisans ve lisans programları, bulundukları ilin ve bölgenin coğrafi, sosyo-ekonomik ve kültürel durumu dikkate alınarak belirlenmiştir. Lisans seviyesinde özellikle İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Uygulamaları Bilimler Yüksek Okulu bünyesinde Bankacılık ve Finans bölümü mevcuttur. Benzer şekilde meslek yüksek okullarında da önlisans programları yer almaktadır. Bu bölümlerde okuyan özel sektörün talep ettiği gerekli bilgi, beceri ve donanımla mezun olmaktadır. Sektör geliştikçe bu mezunların istihdam edilme oranı artacaktır. Bu bağlamda, özellikle lisans programları açısından özel sektörün ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilen programlar yeterli seviyededir. Benzer şekilde İktisat, İşletme, Maliye, Ekonometri ve benzeri bölümlerde uygulanmakta olan müfredat sektörün ihtiyaçlarına cevap verecek düzeydedir. Bu fırsatla, yükseköğretim kurumlarımızda uğraş verilen akreditasyon ve kalite yönetim çalışmalarının önemi bir kez daha vurgulanmalıdır. Çünkü bu çalışmalar, üniversitelerin mevcut durumunu sorgulamalarına, uzun vadeli hedefler koyarak bu hedeflere varabilme adına kendilerine misyon biçebilmelerine, kendilerini sürekli olarak iç ve dış rakipleriyle de mukayese ederek bulundukları durumu ve konumu sorgulamalarına, iç ve dış değerlendirmelere açık olmalarına ve çağın değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre dinamik bir şekilde yenilenebilmelerine fırsat vermektedir. Birçok üniversitemizde, bölümler bazlı akreditasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar, üniversitelerin başta özel sektör olmak üzere doğrudan işbirliği halinde oldukları paydaşları ile etkileşimlerini disipline etmekte ve geliştirmektedir. Son yıllarda, bu ve benzeri uluslararasılaşma (Bologna süreci gibi), kalite yönetimi ve akreditasyon çalışmaları neticesinde üniversitelerimizde farklı programlarda, uygulanmakta olan müfredatlarda uluslararası eğilimleri, çağın değişen koşulları, teknolojide yaşanan hızlı değişimleri ve paydaş beklentileri dikkate alınarak önemli değişikler yapılmıştır. Sürdürülebilir gelişme anlayışıyla yapılan bu değişimler, günden güne daha iyiyi arama arzusuyla devam edecektir. Bu eylem maddesi ile ilgili vakıf üniversitelerinin de çok iyi bir konumda olduğu görülmüştür. Vakıf üniversitelerimizin mütevelli heyet yapıları, sektörle yakın ilişkileri ve öğrenci çekebilme adına özel sektörün ihtiyacını hassasiyetle dikkate almaları; sektörün değişen ihtiyaç ve beklentilerine göre programlarını açmaları ve şekillendirmelerine yol vermektedir. Devlet üniversitelerimizde de benzeri danışma kurulları, disiplinler bazında oluşturulmaktadır. Yine, üniversitelerimizin bulundukları bölgede, valilik, belediyeler, ticaret ve sanayi odaları, meslek odaları ve benzeri dinamiklerle olan yakın ilişkileri, ihtiyaç ve beklentilere yönelik algının daha iyi bir şekilde anlaşılmasına vesile olmaktadır. 149 Ayrıca, BTİK Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında, sorumluluğumuzda olan bu eylem

8 İKİNCİ BÖLÜM planı ile ilgili YÖK olarak üniversitelerimizle yaptığımız yazışmalar ve ilgili kurumlarla yapılan toplantılar, üniversitelerimizde bu eylem maddesi ile ilgili farkındalığı artırmış ve önemli bir motivasyon olmuştur. Üniversitelerimizden gelen yazılar incelendiğinde, birçok üniversitemizde özel sektörün ihtiyaç ve beklentilerini algılayabilme adına yapılar oluşturulduğu, bu amaçla programlar açıldığı, yeni açılan veya var olan programlarda müfredatın bu kapsamda tasarlandığı, yenilendiği veya yenilenmekte olduğu memnuniyetle gözlenmiştir. Yine burada belirtmekte fayda olan bir diğer husus; YÖK ün yeni programlar açılmasında uyguladığı ölçütlerdir. Yeni program açılmasında, bu eylem maddesini de kısmen kapsayan işgücü piyasası analizi gibi kıstaslar dikkate alınmaktadır. YÖK, üniversitelerimizde özel sektörün ihtiyaçlarına cevap verebilecek programların açılmasını teşvik etmekte ve desteklemektedir. Kısaca, gerek devlet üniversitelerimiz gerekse vakıf üniversitelerimiz, sektörün göreceli olarak daha gelişmiş olduğu bölgelerde ağırlıklı olmak üzere, özel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarında çalışabilecek nitelikli destek personelin yetiştirilmesi amacıyla açılmış birçok önlisans ve lisans programını barındırmaktadır. İŞKUR, her yıl düzenlediği Türkiye İşgücü Piyasası Araştırması neticesinde mesleklerin il bazında açık iş sayısı ve temininde güçlük çekilen mesleklerin verilerini elde etmektedir. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi kapsamında sorumlu kurum/kuruluş çalışmalarına devam ettiğinden herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 2.3 Bankacılık ve sigortacılık bölümlerinden mezun olanları daha donanımlı hale getirmek üzere zorunlu staj uygulaması düzenlenecektir. Kurum: YÖK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İŞKUR, Sektör Temsilcileri, Mesleki kuruluşlar c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Bu konu ile ilgili yurtdışında özellikle ileri ülke üniversitelerinde görülen uygulamalar ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Stajların bizde olduğu gibi programlar bazında yürütülen bir uygulama olduğu görülmüştür. Stajların daha etkin ve verimli şekilde gerçekleştirilmesi için öğrencilerin staj sürecinde maddi olarak desteklenmesinin önemli olduğu görülmüştür. Bu bağlamda son zamanlarda uygulamaya konulan staj sırasında öğrencilerin sigorta masraflarının ilgili üniversitelerce karşılanması kritik ve en önemli aşama olmuştur. Gelecekte bu öğrencilerin staj süresince maddi olarak da desteklenmesinin uygulama motivasyonunu ciddi derecede arttıracağı öngörülmektedir. 150

9 Finans Sektörü İKİNCİ BÖLÜM Üniversitelerimizde uzunca bir süredir Bologna sürecine uyum çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çalışmaların en önemlilerinden biri karşılıklı tanınırlıktır. Bu kapsamda, müfredatları AB standartlarına uygun hale getirilmiş ve hareketliliği kolaylaştıracak mekanizmalar geliştirilmiştir. Her bir ders için, eşdeğer Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECTS) kredisi tanımlanmıştır. Bu bağlamda, stajlar da kredilendirilerek disiplin altına alınmıştır. Böylelikle, bölümlerimizde uygulanan stajlar, artık müfredatın doğal bir parçası olmuştur. Ayrıca uluslararası staj hareketlilikleri de teşvik edilmektedir. ERASMUS staj programı bu hedefte önemli bir araç olmuştur. Çok sayıda öğrenci yurt dışında staj yapmak için bu programlardan yararlanmıştır. Bu alanlardan mezun kişilerin iş deneyimi kazanmaları için işbaşı eğitim programlarından yararlanmaları mümkündür. Bu kapsamda önlerindeki mevzuat ve bütçe engelleri kaldırılmıştır. Katılımcılara her gün 25 TL zaruri gider ödemesi ile iş kazası ve meslek hastalığı ile gerekmesi halinde genel sağlık sigortası prim giderleri İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Ocak-Ekim 2014 döneminde işbaşı eğitim programı düzenlenmiş olup kişi bu programdan yararlanmıştır. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi kapsamında sorumlu kurum/kuruluş çalışmalarına devam ettiğinden herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Politika No ve Adı: 3. Sektörün ihtiyaçlarına yönelik işgücü talebi karşılanacaktır. 3.1 Mesleki beceri kazandırma ve geliştirmeye yönelik aktif istihdam programları hazırlanacaktır. Kurum: İŞKUR İlgili Birim: Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Sektör Temsilcileri, Mesleki Kuruluşlar c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Finans sektörünün ihtiyaç duyduğu nitelikte işgücü temini için, sektördeki aktörlerden talep gelmesi halinde mesleki eğitim kursu düzenlenmesi veya kişilerin tecrübe kazanması için işbaşı eğitim programı düzenlenmesi mümkündür. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi kapsamında sorumlu kurum/kuruluş çalışmalarına devam ettiğinden herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 151

10 İKİNCİ BÖLÜM 3.2 Meslek standartları belirlenerek sertifikasyon sistemine işlerlik kazandırılacaktır. Kurum: MYK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, İŞKUR, Sektör Temsilcileri, Mesleki kuruluşlar c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Finans sektöründe sigortacılık alanında ulusal meslek standartlarının hazırlanması için Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı ve Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği ile sigortacılık alanında işbirliği protokolü imzalanmıştır. Yapılan protokoller kapsamında 8 meslek standardı 29 Mayıs 2013 tarihinde Resmî Gazete de yayımlanarak ulusal meslek standardı niteliği kazanmıştır. Finans sektöründe Kalkınma Bakanlığının koordinasyonunda İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Öncelikli Dönüşüm Programı Eylem Planı kapsamında MYK nın da katıldığı çalışmalar yürütülmektedir. Eylem Planı kapsamında MYK Finans sektöründe iş ve eğitim dünyası için gerekli olan ulusal meslek standartları ve ulusal yeterliliklerin yürürlüğe konulması konusunda sorumlu kuruluş olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ile işbirliği çalışmaları başlatılarak tarihinde Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği nde finans sektörü meslek haritalama çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Finans sektöründe sigortacılık alanı dışında ulusal meslek standardı ve ulusal yeterlilik hazırlama talebi bulunmamaktadır. İlgili potansiyel kurum/kuruluşlara meslek standardı/ yeterlilik hazırlama çağrısı yapılacaktır. Tedbir maddesi Finans sektöründe ihtiyaç duyulan meslek standartları ve mesleki yeterlilikler hazırlanacaktır. şeklinde değiştirilmelidir. Tedbirin sürekli yapılan bir tedbir maddesi olması sebebiyle süre sürekli olarak revize edilmelidir. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi Finans sektöründe ihtiyaç duyulan meslek standartları ve mesleki yeterlilikler hazırlanacaktır. şeklinde yeniden düzenlenmiş, 2015 yılı olarak belirlenen süre sürekli olarak güncellenmiştir. 152

11 Finans Sektörü İKİNCİ BÖLÜM 3.3 Engellilerin sektördeki istihdamının artırılması amacıyla sektörle işbirliği geliştirilecek, engellilere yönelik mesleki beceri kazandırma eğitim programları hazırlanacaktır. Kurum: İŞKUR İlgili Birim: Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MYK, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sektör Temsilcileri c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: Engellilerin bu sektörde istihdamı için sektörden gelecek özel proje ve program tekliflerinin gerçekleştirilmesi önünde mevzuat ve bütçe engeli bulunmamaktadır. e) Kurul Kararı: Tedbir maddesi kapsamında sorumlu kurum/kuruluş çalışmalarına devam ettiğinden herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 153

12 İKİNCİ BÖLÜM 3. SONUÇ I. İzleme ve Değerlendirme Kurulu toplantısında Finans Sektörü kapsamında; 1.1 Büyük şehirlerde bulunma zorunluluğu olmayan çağrı merkezlerinin az gelişmiş bölgelere kaydırılması teşvik edilecektir. tedbirinin aynen devam etmesi, 1.2 Bankacılık sektöründe fazla mesaiye ilişkin yükümlülüklere uyulması için önlemler alınacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kuruluşun ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü, işbirliği yapılacak kurum/kuruluş olarak sosyal tarafların, sürenin 2016 olarak belirlenmesi; açıklama olarak Finans sektörünün en önemli alt sektörü olan bankacılık sektöründe fazla mesai; sektörde istihdam edilenler için başlıca sorunu oluşturmakta ve kamuoyunda sık sık tartışılmaktadır. Çalışma saatleri bakımından ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) sözleşmelerine ve İş Kanunu hükümlerine aykırı uygulamalara rastlanmakta ve mesai ödemelerine ilişkin sıkıntılar da yaşanmaktadır. Bu amaçla önlemler alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. ifadesinin yazılması, 2.1 Üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerine ilişkin müfredat sektörün ihtiyaçları gözetilerek düzenlenecektir. tedbirinin Üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerine ilişkin müfredat ile açılacak yeni bölümlerin sektörün ihtiyaçlarını gözetmesi teşvik edilecektir. şeklinde yeniden düzenlenmesine, sürenin ise sürekli olarak güncellenmesi, 2.2 Alt sektörlere yönelik üniversite ve yüksekokul programlarının sayısı ve etkinliği artırılacaktır. tedbirinin aynen devam etmesi, 2.3 Bankacılık ve sigortacılık bölümlerinden mezun olanları daha donanımlı hale getirmek üzere zorunlu staj uygulaması düzenlenecektir. tedbirinin aynen devam etmesi, 3.1 Mesleki beceri kazandırma ve geliştirmeye yönelik aktif istihdam programları hazırlanacaktır. tedbirinin aynen devam etmesi, 3.2 Meslek standartları belirlenerek sertifikasyon sistemine işlerlik kazandırılacaktır. tedbirinin Finans sektöründe ihtiyaç duyulan meslek standartları ve mesleki yeterlilikler hazırlanacaktır. şeklinde yeniden düzenlenmesi; sürenin ise sürekli olarak güncellenmesi, 3.3 Engellilerin sektördeki istihdamının artırılması amacıyla sektörle işbirliği geliştirilecek, engellilere yönelik mesleki beceri kazandırma eğitim programları hazırlanacaktır. tedbirinin aynen devam etmesi, kararlaştırılmıştır. 154