Rusya nın ilk Türkçe Gazetesi. yaşamımıza getireceği olumsuzluklar

Transkript

1 Rusya nın ilk Türkçe Gazetesi Haftalık Haber Gazetesi 14 Ekim 2008 YIL: 3 SAYI: 66 Her sabah Rusya yı yeniden keşfediyor 2.Geleneksel Futbol Turnuvası başladı! tarafından Moskova da düzenlenen Salon Futbol Turnuvası, Cumartesi günü dansçı kızların güzel şovu ile başladı. 6 karşılaşmanın yapıldığı ilk gün,maçların yapıldığı spor kompleksinde deyim yerindeyse bayram havası esti. İlk turnuvanın bitişi ile ikincisini iple çeken bir çok futbolsever, tesislerde eğlenceli vakit geçime olanağı elde etti.uzun zamandan beri görüşmeyen dostlar, bu vesile ile bir araya gelirken kimileri de aileleriyle,arkadaşlarıyla katıldıkları organizasyonda futbol çoşkusunu yaşadı. Sayfa 11 DE» in Moskova market piyasasındaki fiyat araştırması: NE NEREDE KAÇA? Sayfa 7 DE Cüneyt Vardar Rusya da başarıya ulaşmış Türk işadamlarının ilginç öykülerini aktardığımız bölümün bu haftaki konuğu Rusya pazarına 1990 ların başında giren ve başarı merdivenlerini teker teker çıkan Troy Group un Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyt Vardar....Ve işte KREMLİN diyeti Sayfa 12 DE Ekonomide kritik günler Yaklaşan kış hepimizi şimdiden kara kara düşündürüyor. Hafif yiyeceklerle geçiştirebildiğimiz yazdan sonra kış çoğumuz için artacak kiloların habercisi. Ama,sadece bayanlara değil,erkeklere de tavsiye edebileceğimiz bir VIP diyet imiz var. Sayfa 10 DA Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov,son aylarda Kafkasya da izlediği etkin siyaset nedeniyle Ankara dan övgüyle söz etti. Bir gün yıkılabileceği hayal bile edilemeyen dev şirketler, büyük bankalar uluslararası kriz sonucu birer birer iflas bayrağını çekiyor. Ortalama vatandaş ise, krizin kendisini ne zaman ve nasıl vuracağını kestirmeye çalışıyor... Kuşkusuz,bu büyüklükteki bir krizin herkesi öyle ya da böyle etkilemesi kaçınılmaz. Önceleri borsalarda ve döviz kurlarında görülen deprem yavaş yavaş gündelik yaşama da girecek.iflaslar,işten çıkarmalar ve enflasyon ekonomik krizin gündelik yaşamımıza getireceği olumsuzluklar olacak.rusya Maliye Bakanı Aleksey Kudrin,en az iki yıl sürecek bir krize hazır olunması gerektiğini söylüyor.,pek çok ülke gibi Rusya yı da etkisi altına alan ekonomik krizi daha iyi anlayabilmemizi Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov Ankara yı övdü sağlamak amacıyla bu sayıda bir dizi çalışma yaptı.örneğin,dexia Bank Rusya CEO su ve Yönetim Kurulu üyesi Derya Kumru ile yaptığımız özel söyleşide ekonomik krizin çıkış nedenlerini,rusya ya ve gündelik yaşamımıza nasıl etkileri olacağını okuyabilirsiniz(sayfa Lavrov,hükümetin yayın organı Rossiskaya gazetesine yaptığı açıklamada,kafkasya da ağustos ayı başında Gürcistan kriziyle başlayan yeni sürecin önemini Ankara nın hemen kavradığını belirtti ve Bunun bölgedeki Türk varlığının vurgulanmasına olanak sağlayacak eşsiz bir süreç olduğunu tam zamanında anladılar dedi.türkiye nin Kafkasya ya komşu olduğunu ve hemen hemen bütün bölge ülkeleriyle iyi ilişkiler içinde bulunduğunu söyleyen Lavrov, Bölge ülkelerinin ortak hareket etmesini öngören Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu da,türk diplomasisinin deneyimini yansıtan bir öneri.türk faktörünün öne çıkması Kafkasya daki bunalımın sonucu oldu diye konuştu. Lavrov ayrıca,ermenistan ın tecritten kurtulabilmesi için Karabağ sorununu çözmesi gerektiğini söyledi ve Bu sorun çözülürse Türkiye Ermenistan ın dış dünyayla bağlantı kurmasına yardım edecektir dedi 5).Moskova daki değişik marketlerde yaptığımız araştırmanın özellikle kriz koşullarında daha çok dikkatinizi çekeceğini düşünüyoruz (Sayfa 7).Rusya ekonomisiyle ilgili diğer gelişmeler de haber sayfalarımızda.

2 Editörden 14 Ekim Kaybettiklerimizi geri almamız ne kadar zaman alır bilemiyorum fakat kaybettiklerimiz hiç de az değil Doğrusunu söylemek gerekirse, bu yaz aylarında Rusya da iş yapan Türk işadamları için hiç de iyi geçmedi. Rusya da iş yapan işadamlarımız, hiçbir yabancı yatırımcının yaşamadığı tahribatlar gördü. İşadamlarımızın bazıları geçirdiği güzel yaz aylarının ortasında Rusya nın, Gürcistan a düzenlediği operasyonu deniz kenarında güneşlenirken öğrendi. Rusya nın gümrük kayıplarını azaltmak için uyguladığı tam sayım uygulamasını öğrendiğinde de deniz kenarındaydı bir bölümü. Tatil bitip Rusya ya dönüldüğünde güneşlenirken öğrendikleri ve Bizi etkilemez dedikleri gümrük sorunları ile yüz yüze geldiklerinde ne yapacaklarını bilmez halde, seslerini duyurabildikleri her yerden yardım istemeye başladılar İnşaat sektöründen, tekstile hemen hemen her alanda bizi sarsan bu gümrük uygulamasının tahribatı cepteki zor günler için olan birikimle atlatılmaya çalışıldı ve derken ABD den başlayarak dünyayı etkisi altına alan ekonomik krizin yazın yüzdükleri denizden daha sert dalgalar ile kendilerine geldiler ama iş işten çoktan geçmişti Bu yaz bizden çok şey aldı, geri alabilir miyiz onu da bile- Cerceve... skacmaz@gazetem.ru Herkesin tadı tuzu kaçtı bu yaz miyorum ama son dönemlerde işleri iyi gidince diğerlerine tepeden bakmaya başlayan bazı işadamlarımızı sarsarak kendilerine getirmesi piyasada iş yapan mütevazı sektör temsilcilerini fazlasıyla memnun etmiş gibi **** olarak birtakım şeylere öncülük etmekten büyük mutluluk alıyoruz. Rusya da yayınlanan ilk Türkçe gazeteyi geçen sayımızda üçüncü yılına büyük yeniliklerle yayına soktuk. Hafta içinde sizlerden aldığımız güzel ve keyif verici övgüler bizi bu yolda doğru bildiğimizden şaşmamız için yetti de artı bile olarak sizler için gündemi yakalamaya büyük önem veriyoruz. Kanımca,sayfalarımızda sayıları artan özel haberler de bu çabamızın en somut kanıtı. Şimdi bu haftadan itibaren de bizi başka bir heyecan dalgası sarmaya başladı. Türk şirketleri arasında düzenlediğimiz futbol turnuvası ile burada yaşayan vatandaşlarımızı kaynaştırdığımız ilk organizasyonumuzun başarısı ardından bu sefer Salon Futbolu Turnuvası ile karşınızdayız. İş dünyasında zor bir dönem yaşadığımız bu günlerde hiç olmazsa Salon Futbolu Turnuvası sayesinde sıkıcı kış aylarında bir parça soluk alarak neşeli anlar geçirmesini diliyoruz. Pasaportunu kaybedenler DİKKAT! izin yeni köşelerinden Sen de sor bu haftadan itibaren başlıyor. Okur Hattı olarak da adlandırabileceğimiz bu bölümde merak ettiğiniz konularda,özellikle konsolosluk işleriyle ilgili bize soracağınız soruların yanıtlarını o konunun uzmanından alacağız.okur hattına ilk gelen soruları T.C. Moskova Konsolosluğu Ateşesi Subutay Koç yanıtlıyor: Soru: Rostov da çalışan bir Türk vatandaşıyım. Pasaportumu kaybettim. Ne yapmam lazım? Rusya dan nasıl çıkış yapabilirim? Subutay Koç: Rusya Federasyonu nda pasaportunu kaybeden vatandaşımızın öncelikle bulunduğu bölgedeki polis karakoluna başvurarak pasaportunu kaybettiğine dair bir belge almalıdır.bu belgeyi alan vatandaşımızın iki seçeneği mevcut. 1- Türkiye ye dönmek için seyahat belgesi alabilir. 2- Yeni pasaport almak için başvuruda bulunabilir 1-Geçici seyahat Belgesi: Bu belge sadece Türkiye ye geri dönebilmeniz için verilir.yani, bu belgeyle başka bir ülkeye giriş yapmanız söz konusu olamaz. Vereceğimiz bu belgeye kısaca Türkiye ye dönüş belgesi de diyebiliriz.21 iş günü kadar bir süre geçerli olur,yani bu süre içerisinde bu belgeyi alan vatandaşımız Türkiye ye dönmek zorundadır.bu belgeyi konsolosluktaki iş yoğunluğumuza bağlı olarak genelde 1-2 saat içinde vermeye çalışıyoruz. Çok yoğun iş günlerinde sabah yapılan başvuruları yerine getirebilmemiz ise öğleden sonrayı bulabiliyor. Kayıp belgesi Bu belgeyi almak isterseniz, size en yakın olan konsolosluğumuza gitmeniz gerekir.şayet Kazan veya St.Petersburg gibi yerlerde yaşıyorsanız, oradaki konsolosluklarımıza gidebilirsiniz.bağlı olduğunuz bölgedeki polis karakolundan aldığınız pasaport kayıp belgesi ile birlikte 4 fotoğrafla birlikte bize başvurmanız gerekiyor.şayet yanınızda varsa pasaportunuzun fotokopisi bu sizin işlemlerinizin ilerlemesi için daha kolaylık sağlayacaktır.bu vesileyle tüm vatandaşlarımıza bir çağrıda bulunmak istiyorum,mutlaka ve mutlaka pasaportunuzun,vizenizin,hatta nüfus cüzdanınızın birer fotokopisini mutlaka evinizde bulundurun. Bu nokta çok önemli. Bize geldiğinizde burada biz size bir başvuru formu veriyoruz o formu doldurup bize müracat etmenizin ardından Türkiye ye dönebilmenize olanak sağlayacak seyahat belgesini hazırlayarak size veriyoruz.bundan sonraki aşamada bizzat sizin Rusya Federal Göçmen Dairesi ne ya da OVİR e,verdiğimiz belge ile başvurarak çıkış vizesi almanız gerekiyor. Bu işlemler genelikle 3-4 günde yapılabiliyor ama kimi zaman 15 güne kadar da uzayabiliyor. Bu Rus makamların o andaki iş yoğunluğuyla ilgili bir konu.çıkış vizenizi de aldıktan sonra o belge ile artık Türkiye ye dönebilirsiniz. 2-Yeni Pasport İsterseniz: Varsayalım,Rostov da vatandaşımız seyahat belgesi yerine yeni pasaport çıkarmak istiyor.bunun için bize yine bulunduğunuz bölgeye bağlı polis karakolundan aldığınız pasaport kayıp belgesi,4 fotoğraf (bilgisayarla çoğaltılan resimler bazen preste ısıdan dolayı renklerini dağıtabiliyor,bu nedenle mümkün olduğunca yeni resim çektirtmeniz de fayda var) ve nüfus cüzdanı ile bize başvuruyorsunuz.ola ki nüfus cüzdanınız yanınızda değil veya Türkiye de unuttunuz,bunun için de biz size buradan nüfus cüzdanı örneği verebiliyor,hatta isterseniz yeni nüfus cüzdanı da çıkarabiliyoruz. Bunun süresi 2-3 gün.ayrıca 3 dolarlık harç bedeli ödenmesi gerekiyor. Rusya nın ilk Türkçe Gaze- Registration No: ПИ ФС Haber merkezi: Ali Ateş Nejat İnan Naci Orkun Ak Numan Topaloğlu Maria Lapshina Efe Engin Çöloğlu İmtiyaz Sahibi Siyamend Kaçmaz Başvuru formu Aynı şekilde biz size bir pasaport için burada bir belge vererek başvuru yapmanızı istiyoruz.bize yaptığınız başvuru sonrasında size yine pasaportunuz hazır olana kadar geçerli olacak bir belge veriyoruz. Bundan amaç,yeni pasaportunuz çıkıncaya kadar Rusya daki varlığınızı yasal olarak sürdürmenizi sağlamak.biz nüfusa bağlı olduğunuz şehirdeki emniyet müdürlüğü ile yazışıp gerekli bilgileri alıyoruz. Bu bazen çok kısa bazen de uzun sürebiliyor.tahminen 2 ay kadar da sürebiliyor.bu süre zarfında bizim size verdiğimiz geçici belge ile rahatça dolaşabilirsiniz.fakat süresi bir ayla sınırlı olduğundan pasaportunuzu almanız uzarsa bize tekrar gelip o geçici belgenizi uzattırmak zorundasınız. 68 dolar... Sizinle ilgili gerekli bilgiler bize,yani Moskova ya ulaştıktan sonra 68 dolar defter bedeli karşlılığında harç ile size yeni bir pasaport düzenliyoruz.şayet bizdeki kayıtlarınızda gözüken bir pasaport süresi mevcut ise onu da sizin pasaportunuza aynen aktarıyoruz. Ya da dilerseniz pasaportunuzu uzattırabilirsiniz.bu süre ya da en fazla 5 yıl olabiliyor. Sırası ile 1 yıllık uzatma bedeli 31 dolar,2 yıllık uzatma bedeli 52 dolar,3 yıllık uzatma bedeli 74 dolar ve 4-5 yıllık uzatma bedeli ise 105 dolardır.defter parası buna dahil değildir. Bizden aldığınız yeni pasaportunuzla aynı geçici seyahat belgesinde olduğu gibi Rus makamlarına başvurmalısınız.buradan vizenizi uzatmanız veya yeni vize almanız gerekmektedir.bunu şayet bir şirkette çalışıyorsanız şirketin vize işleri ile uğraşan elemanları kolaylıkla halledebilirler. Ya da size vizeyi alan firma hangisi ise o sizin için yeni pasaportunuza eski vizenizin aktarılmasında veya yeni bir vize alınması için yardımcı olacaktır. Sorularınız için: sendesor@gazetem.ru e Ulaşmak için Tel: +7 (499) Fax: +7 (499) Adres:Novoslobodskaya Ul abone@gazetem.ru haber@gazetem.ru reklam@gazetem.ru ayda 2000 tirajla Moskova da basılmaktadır. Bu gazete Basın-Yayın meslek ilkelerine uymaya söz vermiştir.yazarlar yazdıkları yazılarından sorumludur. Tüm basım ve yayın hakkı OOO e aittir.

3 Manşet 14 Ekim Krize önlem:daha çok harca! Uluslararası alanda yaşanan ekonomik bunalımdan endişeye kapılan bazı Ruslar,borsaya ve bankalara güvenmedikleri için çareyi ellerinde kalan parayı sonuna kadar harcamakta buluyor!... yer alanların gelirinde önemli bir düşüş yaşanmadı. Buna karşılık geliri az olanların cephesinde bambaşka bir tablo var. Başka bir ifadeyle her geçen gün biraz daha yoksullaşıyor. Örnek vermek gerekirse sütteki artış yüzde 40 ı,ette ise yüzde 50 yi buluyor. Geliri az olanlar büyük giderlerinin gelirlerini sollamasını bir türlü engelleyemiyor. Moskovalılar gelirlerindeki artışın sınırlı kalmasına rağmen son bir yılda harcamalarını yüzde 40 oranında arttırdı. Komsomolskaya Pravda gazetesi, Romir Araştırma Merkezi nin Moskova ve değişik kentlerde yaşayan 8250 vatandaş arasında bir yıl boyunca yaptığı araştırmanın sonuçlarını yayınladı. Bu süre içinde araştırmaya katılanlar yaptıkları her kalem harcamayı not etti. Rusya da vatandaşların gündelik harcamaları bir yıl içinde yüzde 25 oranında arttı. Ancak bu oran sadece Rusya ortalamasını yansıtıyor,çünkü başkent Moskova da artış oranı yüzde 40 a kadar yükseliyor. Peki,aynı dönemde araştırmaya katılan vatandaşların gelirleri nasıl değişti?aylık gelirlerdeki artış,değişik sosyal gruplarda farklı gerçekleşti.örneğin,aylık geliri 8 bin ruble dolayında bulunan bir ailenin evine giren para geçen ağustos ayında yüzde 6.7,son bir yılda ise yüzde 33.5 arttı.ortala- ma 8-16 bin ruble geliri sahip olanların evine ağustos ayında yüzde 7.7,son bir yılda ise yüzde 43.5 daha fazla para girdi. Bu sonuçları yorumlayan Romir Genel Müdürü Andrey Fedotov, enflasyonun toplumun en yoksul kesimini vurduğunu söyledi. Fedotov a göre,durumu iyi olan,yani harcamalarını kısma gereği hissetmeyen grupta Uzmanlar,Rus halkının harcamalarının artmasını diğer ilginç nedenlere de bağlıyor.uluslararası ekonomik kriz koşullarında vatandaşların paralarını borsaya yatırmaktan korktuğunu,emlak yatırımlarının ise büyük para gerektirdiğini belirten uzmanlar halkın banka faizlerinin de enflasyonun gerisinde kalacağı korkusuyla ellerindeki parayı harcama yoluna gittiğini söylüyor. Uzmanlar elbette bu yöntemi onaylamıyor ve aylık harcamalardan sonra hala elinde para kalanların birikimlerini ruble,dolar ya da euro olarak güvenilir devlet bankalarına yatırması,büyük birikimi olmayanların altın almaması gerektiğini düşünüyor. Hummer bile zora düştü! Ekonomik krizin ilk sonuçlarından biri,rusya daki araç satışlarının eylül ayında önemli ölçüde düşmesi oldu. Rusya da üretim yapan yabancı otomotiv devleri Chevrolet, Ford ve Renault nun da aralarında bulunduğu 15 marka geçen ay,bir önceki aya göre daha az araba satabildi. Kommersant gazetesinin haberine göre,aslında Chevrolet, Mitsubishi, Renault ve Kia gibi markaların satışı ağustos ayında düşmeye başladı,ancak uzmanlar bunun bir eğilim haline gelip gelmediğine karar vermek için eylül ayı sonuçlarının da beklenmesi gerektiğini söyledi.ama sonuçta bu üreticilere ait markaların satışı eylül ayında da azalmaya devam edince piyasa uzmanları bu durumu doğrudan ekonomik krize bağladı. Avtomir yöneticilerinden İgor Krolivets,Rusya otomotiv piyasasındaki krizin yıl devam edebileceğini söylüyor ve bunu nakit sıkıntısına,dövizdeki yükselmeye,bankaların tüketici kredi vermekteki isteksizliğine ve piyasadaki genel güvensiz havaya bağlıyor. Satışlardaki düşüş,orta gelir grubuna hitap eden arabalar kadar,hummer ve Porsche gibi lüks tüketicilere seslenen markaları da etkiledi.porsche eylülde bir önceki aya göre yüzde 13,Hummer ise yüzde 26 daha az araba satabildi. Araç piyasasında ilk 20 *2008 **2007 Marka Satış rakamı Artış oranı 1 1 Chevrolet % 2 4 Hyundai % 3 3 Toyota % 4 2 Ford % 5 5 Nissan % 6 7 Mitsubishi % 7 6 Renault % 8 8 Daewoo % 9 10 Opel % 10 9 Kia % Honda % Mazda % Skoda % Volkswagen % Peugeot % Suzuki % Fiat % Subaru % Volvo % Land Rover % Toplam % *2008 Ocak-Eylül dönemi, **2007 Ocak-Eylül dönemi Kaynak: Kommersant

4 iş yaşamı 14 Ekim MUHASEBE Hüseyin Telek Tatlı kar dönemi bitti! Temsilcilik ofisi ve ya şube açmak... Geçen sayımızda Rusya Federasyonu na gelen müteşebbislerimizin Rus şirketi kurmak için neler hazırlaması gerektiğini açıklamıştık. Bu sefer, yabancı bir şirketin beklentilerini gerçekleştirmek için Rusya ya gelmesi halinde mutlaka Rus şirketi şeklinde yapılanmasının şart olmadığını, istenirse kendi ülkesinde sahip olduğu şirketin bir şubesini veya temsilcilik ofisini açarakta yapılanabileceğini anlatmak istiyorum. Temsilcilik ofisleri, Rusya Federasyonu yasalarına göre hükmi şahsiyete sahip değillerdir. Genel anlamda ana şirketin pazarlama faaliyetleri için kurulurlar ve gerekli ilişkileri kurup yine ana şirket adına satış veya satınalma sözleşmeleri yaparlar. Ama bu kadar. Ticari faaliyeti bizzat üslenip yürütemezler. Bu anlamda da temsilcilik ofislerinin giderleri kira, telefon, ücret, otel, seyahat, büro giderleri, reklam giderleri vb. giderlerden oluşur. Bu giderlerini karşılamak için bankalarda döviz ve ruble hesapları açarak ana şirketten para getirtebilirler. Yaptıkları bu harcamalar nedeniyle yine şirketler gibi beyanname verirler, ancak gelir unsurları bulunmadığı için sadece yaptıkları harcamaları gider olarak gösterirler. Ancak, temsilcilik ofisleri Rusya Federasyonunda gelir elde edecek herhangi bir faaliyette bulunmaları halinde normal bir şirket statüsünde vergi yükümlüsü olurlar. Rusya Federasyonunda yabancı bir şirketin temsilcilik ofisi açmak için neler hazırlaması gerektiğini de bu arada not olarak aktaralım. Yetkili kişi tarafından imzalanmış orjinal başvuru dilekçesi. Şu bilgileri içermelidir: Şirketin ismi, şirketin kuruluş tarihi, şirketin bulunduğu yeri, şirketin faaliyet konusunu, Rusya Federasyonu ndaki amacı ve bu amaca uygun planlaması, Rus ortaklarla ilişkileri ve başarı beklentileri. Şirketin Sanayi ve Ticaret Odası kayıt belgesi. Şirketin Vergi Dairesi kayıt belgesi. Şirketin ana sözleşmesi veya Ticaret Sicil Gazetesi. Rusya Federasyonu nda temsilcilik ofisi açma kararı. Yabancı ülkedeki bankadan alınacak referans mektubu. Rusya Federasyonu nda faaliyet gösteren iki Rus şirketinden alınacak referans yazısı. (Antetli ve mühürlü) Temsilciliğin müdürü adına düzenlenen ve onun Rusya Federasyonu ndaki yetki ve görevlerini belirleyen genel vekaletname. Temsilcilik ofisi kuruluş işlemlerini takip edecek kişi Müdür değilse ilgili kişi adına düzenlenecek vekaletname. Temsilcilik ofisinin adresine ilişkin kira kontratı veya garanti mektubu. ( Söz konusu taşınmazın sahiplik belgesi ile birlikte.) Temsilcilik ofisinin ana sözleşmesi. Tüm yabancı dökümanların asılları apostilli olacak ve hepsi ayrıca Rusça ya tercümeli ve noter onaylı olacaktır. Şirketin tanıtımıyla ilgili katalog, broşür ve benzeri dökümanlardan örnekler şart olmamakla beraber başvuruyu destekleyen unsurlar olacaktır. Temsilcilik ofislerinin akredite süreleri 3 yıldan fazla yapılmamaktadır. İstenirse 1 veya 2 yıllık da yapılabilir. Daha önce söylediğim gibi,merak ettiğiniz konulardaki sorularınızı bekliyorum Küresel ekonomik kriz,yatırım bankalarını yol ayırımına getirdi.bir dönemin sınırsız olumlu koşullarında roket hızıyla büyüyen,zenginleşen ve yayılan yatırım bankacılığı krizle birlikte yükseklerden uçarken aniden kendisini yerde buldu. Böylece,düşerken çıkardığı gürültü kendilerini daldıkları hayalden, gerçek yaşama çekerken, dikkatler de yatırım bankacılığına çevrildi. The Moscow Times gazetesinin değerlendirmesine göre, müşterilerinden topladıkları mevduatı müşteriden çok kendi kazançlarını artırmak için kullanan yatırım bankacılığı, şu sıralar krizden çıkma mücadelesi veriyor.kaynağı Amerika Birleşik Devletleri nde olan bu bankaların bir çoğu kendilerini satın alacak birilerini beklerken, diğer yandan da düştükleri çıkmazdan nasıl çıkacaklarını düşünüyorlar.ilk aldıkları karar ise,rusya da,özellikle de Moskova da bulunan şubelerini kapatmak oldu. Piyasalarda yaşanan hassasiyet nedeniyle adının açıklanmasını istemeyen bir yatırım bankacılığı yetkilisi,artık eski kazançlı günlerin çok gerilerde kaldıgına dikkat çekti. Aynı yetkili,geçtigimiz günler Rus milyarder Mihail Prokov un Rönesans Kapital in bir bölüm hissesine 500 milyon dolar vererek satın almasını cesaretli,belki de yerinde verilmiş bir karar olarak degerlendirdi. M&A Advisory Rusya, Kazakistan ve Ukrayna sorumlusu Pavel Malyi ise, yatırım bankacılığı anlayışının degişme zorunlugunda olduguna dikkat çekti.malyi,bir çok bankanın kenara çekilip kriz fırtınası dininceye kadar beklemeyi tercih edebileceğini öne sürdü.bunun yanında yatırım bankacılığı dışındaki yeni bankacılık alanlarına yönelmek zorunda kalınacak. Pavel Malyi, Bankacılık anlayışları değişecek Kimi bankacılık uzmanları ise yatırım bankacılığında ortaya çıkan krizin bazı bankalar için yeni fırsatlar yaratabilecegini öne sürüyor. Buna göre ünlü Rus bankaları VTS ve Gazprom Bank bu alana yönelirlerse yerinde bir atılım yapmış olacaklar. İŞSİZLİK Bankacılıkta ortaya çıkan bu olumsuzluğun sektörde yeni bir işten çıkarma dalgası yaratması da krizin bir başka etkisi olacak.kimi bankalar personel azaltma oranının yüzde 20 lere ulaşabilecegini öne sürerken,kimileri de bir süre daha beklemeden yana. Rusya da da ortaya çıkabilecek bir yatırım bankaları krizinde ise,bankaların meslekdaş dayanışması içinde soruna çözüm bulmaktan yana olmaları bekleniyor. Daha bundan 6 ay önce yatırım bankaları çalışanları ve uzmanları, astronomik rakamlarla bir bankadan diğerine transfer olurken,son haftalarda işlerini kaybetme korkusuyla karşı karşıya kaldılar.bu kesimin içinde bulundugumuz günlerde bırakın transfer,bir işe sahip olması bile artık gıpta uyandırıyor. Kriz,Rusya da bankacılık sistemini yeni bir oluşuma zorluyor. Yatırım bankacılığı dönemi belki de uzun bir süre ortalıkta dolaşmayacak.bu bankacılık tipi değişik bir yol izlemek zorunda kalacak ve bankacılığın başka dallarına ağırlık verecek. Ya da bu alanda ısrarlı ve kararlı olanlar,şartların kendilerine uygun olduğu anı bekleyecek ve tekrar piyasa sahnesine çıkacak. Bu da krizin süresiyle dogru orantılı olacak. Rus borsası gitti,geldi! RUS borsaları bir türlü dengesini bulamıyor.geride bıraktıgımız Ağustos ayında yaşanan Gürcistan savaşından sonra başlayan düşüşler bir türlü durmak bilmiyor. Yapılan araştırmalar Rus borsalarının son 3 aylık düşüşünün yüzde 47 ile dünyadaki en büyük düşüşlerden biri olduğunu ortaya koydu. Devlet Başkanı Dmitri Medvedev in piyasalara her türlü desteği verecekleri açıklamaları da Rus borsasında beklenen iyileşmeyi sağlayamadı.yetkililer, yatırımcıları korumak için borsaları kapatırken yeniden açılışta bu durumun devam etmesi 2 günlük kapanmaya yol açtı. Rus MICEX indeksi kimi günler yüzde 14 lük düşüşler yaşarken,amerikan dolarına bağlı RTS indeski de yüzde 8 civarında değer yitirdi. Ruble ise özellikle dolara karşı değer yitirdi Dolar ortalama 26, Avro ise 36 ruble seviyesine yerleşti. Tüm planlarını petrol fiyatlarına göre yapan Rusya petrolün dolar düzeyine göre bütçesini ayarlamış durumda. Fakat 3 ay önce 147 dolara yükselmiş olan petrolün yeniden 82 dolarla düşmesi gelirde beklenmedik kayıplara yol açmış durumda. Petrolde 1 dolarlık düşüş Rusya ya 2 milyar dolara mal oluyor;yani her 1 dolarlık düşüş Rusya ya 2 milyar dolar kaybettiriyor. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev in yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç, ülkenin elinde büyük miktarda döviz bulunduğunu,500 milyar doların her zorluğu aşmaya yetebileceğini söyledi. Rus bütçesinin petrolde 60 dolara göre ayarlandığının akıldan çıkarılmaması gerektigine dikkat çeken Dvorkoviç, bu düzeyde seyretmesi halinde Rus ekonomisinin olumsuz etkilenmeyecegini belirtti. Bütün bunlara rağmen, Çin ekonomisindeki yavaşlamanın petrole olan talebi azaltacağı ve bunun da petrol fiyatlarını daha da aşagı çekebileceği öne sürülüyor. Bu durumda Rus ekonomisinde ve borsalarında yeni dalgalanmalar yaşanabilecek.

5 ekonomi 14 Ekim Dayanışma zamanı Dexia Bank Rusya CEO su ve Yönetim Kurulu üyesi Derya Kumru,uluslararası gündeme damgasını vuran ekonomik krizi e değerlendirdi.kumru ya göre kriz uluslararası dayanışmayla aşılabilir. Derya Kumru ve finans dışı sektörlerde dengeyi korumaya yetecek düzeyde. - Bankacılık ve inşaat sektörleri nasıl etkilenecek? -Rusya Merkez Bankası Ağustos tan beri yaklaşık 40 milyar dolarlık para çıkışı olduğunu açıkladı. Toplamda sermaye çıkışı yaklaşık 70 milyar dolar oldu. Krizden en fazla etkilenen bankacılık sektörünün yaralarının sarılması için Rusya 36 milyar dolarlık ek kredi sağladı. Bankalar için sağlanan ilave fonların kredi sıkıntısının aşılmasına yardımcı olması bekleniyor. Emlak fiyatları düşüyor ve inşaat sektörü daralıyor. İnşaat sektörünün daralması da diğer sektörleri (otomotiv, tekstil, hizmet ) de kötü etkileyecek. -Rus ekonomisinin yakın ve orta dönemde nasıl bir performans göstermesini bekliyorsunuz? lardan beri rublede bir düşüş var ve bu düşüş devam edecek. -Varsayalım Rusya daki bir yatırımcının elinde şu anda 10 bin dolar var.sizce bu parayı en iyi nasıl değerlendirebilir?borsada mı oynamalı yoksa ruble mi almalı? -Bence borsadaki düşüş trendine bakarsanız borsada oynamak hiç de mantıklı değil. Bu parayı en iyi değerlendirme parayı dolar olarak elde tutmak olur. -Sizce tüketici kredisi almak için uygun bir zaman mı?neden? -İçinde bulunduğumuz belirsizlik ortamında borçlanmak mantıklı değil. Özellikle de yabancı para birimlerine dayalı tüketici kredisi almak için çok yanlış bir dönem. -Bunalımın Türkiye ye yansıması nasıl oldu?türk ekonomisi başka ülkeler,örneğin Rusya kadar etkilenmemiş görünüyor.bu izlenim aldatıcı mı sizce? - ABD den başlayarak pek çok ülkeyi etkisi altına alan ekonomik bunalımın nedenini anlatır mısınız? -Global krizin asıl nedeni düşük faizin yanında finans şirketlerinin karlılığını azaltmamak için yapılması gereken kontrollerin yapılmaması olmuştur. Bu şartlarda piyasaların tam nasıl çalıştığını daha iyi anlayan ve denetleyen kurumlar ve ekonomi yönetimi gerekli. Daha şeffaf ve bilginin rahatça paylaşılabileceği finansal sistemler yaratılabilmelidir. Yeni FED yönetimi tüm bu sorunları devraldığı için sorunların panik ve krize dönüşmesi yönünde çok önemli tavizler verdi. Bu tavizler bu kriz atlatılsa bile bir sonraki krizde kurumlara risk alma desteği vermektedir. - Amerikan yönetimi bunalımı atlatabilmek için neredeyse bir trilyon dolara yakın kaynak ayırdı.bu yeterli olacak mı sizce? -Bu krizin aşılması için gerekli en önemli koşullardan biri de ABD deki ev fiyatlarındaki düşüşün önlenmesi. Bunun için de evlerin satılması gerekiyor. Ancak, bankaların bilançolarındaki sorunlardan dolayı ev alacak kredi bulmak kolay olmuyor. Bir trilyona yakın kaynak sorunu çözmede yeterli değil. Bu kaotik ortamda bireysel ve kurumsal yatırımcıların ve mevduat sahiplerinin güvenleri önemli ölçüde zedelenmiş durumda. Bunun tekrardan tesis edilmesi gerekecek ve bu da zaman alacak. -ABD dünyayı ekonomik hegomonyasında tutan ülke olma özelliğini kaybediyor mu? -Hiç kuşkusuz, ABD gücünü ve dünya ekonomisi üzerindeki etkisini kaybetmeye başladı. Global hale gelen kriz ancak uluslararası bir dayanışmayla çözülebilir. Bunun da en iyi örneği yakın zamanda koordineli olarak yapılan faiz indirimleri oldu. Ancak ABD hala teknolojik yeniliklerle ve innovasyondaki başarısıyla dünyanın geri kalanının önünde yeralıyor. -Peki,bunalım Rusya yı neden etkiledi?öyle ya,petrol ve doğal gaz gelirleriyle Rusya adeta oturduğu yerden para basıyordu.sorun Rus ekonomisindeki yapısal b o z u k l u k - lardan mı k a y n a k l a - nıyor,yoksa artık ulusal ekonomilerin uluslararası piyasanın bir parçası olmasından mı? -Ocak ayından beri Rusya borsasındaki yüzde 63 oranında gördüğümüz düşüş ve Rusya gaz devi Gazprom un hisselerinin şiddetli değer kaybetmesi Rusya nın bunalımdan kötü etkilendiğini gösteriyor. Ekonomide kronik problemler de devam ediyor: Enflasyon yüzde 15 oranlarında. Daha da önemlisi, uluslararası borç oranının düşük olmasına rağmen, Rusya yabancı yatırıma çok bağlı. Hiç kuşkusuz borsanın çöküşü Rusya nın kontrolü dışındaki faktörlerin sonucu. Ancak global krizin Rusya ya etkisini yapısal bozukluklar da derinleştiriyor. Yatırımcılar uzun vadeli yatırımlardan kaçınıyor. Sonuç olarak, Ağustos ayında yabancılar yatırımlarının çoğunu Rusya dan çekti. Yabancı yatırımcıların Rusya yı terk etmesi nakit kıtlığı yararttı ve hisse senedi fiyatlarını aşağı çekti. Aynı zamanda da düşen petrol fiyatları yatırımcıları daha çok paniğe soktu. -Rusya hükümetinin aldığı önlemler yeterli mi sizce? -Hükümet, şu an uzun vadeli yatırımları destekliyor. Rusya hükümetinin aldığı önlemler piyasayı biraz rahatlatacak gibi g ö z ü k ü y o r. H ü k ü m e t, bankacılık sektöründe daha da zor bir durumla karşı karşıya. Ama, Rusya Merkez Bankası nın ve Maliye Bakanlığı nın toplam rezervleri yerel bankacılıkta -Ekonominin büyümesinin, yavaşlayan petrol üretimi, yüksek enflasyon, parasal daralma sonucunda önümüzdeki dönem Ocak 2,500 2,000 1,500 1, Şubat R u b le -D o la r K u ru (O c a k - E k im ) Yılbaşından beri Ruble %6 düşüşte Kay nak: Thomson Databas e Mart Nisan Mayıs de( ), yavaşlaması bekleniyor. Önümüzdeki dönemde parasal politikadaki sıkılaşma enflasyon baskılarını azaltabilir. İhtracat büyümesinin yavaşlaması ve ithalatın şiddetli bir şekilde artması ticari açığı artıracak. -Ruble-dolar kuru için tahmininiz ne? -Rubleyi desteklemek için Haziran Temmuz Ağustos Eylül M S X : R u s y a B o rs a s ı Ç ö k ü ş te Yılbaşından beri MSX Endeksi %63 düşüşte Kay nak: Thomson Databas e Türkiye bu durgunluk döneminde hiç de kötü olmayan bir performans sergiliyor. Döviz kurlarına baktığımızda, YTL(nominal Ekim olarak) 2001 den beri en güçlü seviyelerindeydi. YTL bu gücünü YTL faizinin yüksek olmasından alıyor. Ancak, bu mevcut yüksek faizlerin sürdürebilirliği global ekonomide yavaşlama devam ettikçe zorlaşıyor. Global krizin uzaması yeni gelen şoklara karşı faizlerin arttırılmasını daha güç hale getiriyor. Ayrıca global resesyon tehlikesi, Türkiye deki ihracatı ve reel Merkez Bankası dolar satmaya başladı. Ruble dolar karşısında sene başından beri yüzde 6 değer kaybetti. Gelişmekte olan ekonomi piyasalarına bakıldığında diğer para birimlerine göre dolar karşısında değer kaybı daha az. Ancak Gürcistan ile yaşanan politik olaysektörü yıpratıyor. - Deminki örneği Türkiye ye uyarlarsak,elinde 10 bin dolar bulunan bir yatırımcıya ne önerirsiniz? -Rusya örneğinde olduğu gibi 10 bin doları yatırımcının elinde dolar olarak tutmasını öneririm.

6 Gündem 14 Ekim Aleksey II İstanbul da İstanbul a 89 yıl sonra gelen ilk Moskova Patriği Aleksey II,patrikhane bahçesindeki Aya Yorgi Kilisesi ndeki pazar ayinine katıldı. Aleksey II PAN Ortodoks Zirvesi için İstanbul da biraraya gelen 14 ortodoks kilisesinin temsilcisi, birliklerinin pekişmesi ve aradaki sorunlara çözüm aranması için önümüzdeki yıldan itibaren müzakerelerde bulunulmasını kararlaştırıldı. Hürriyet gazetesinin haberine göre,2008 Aziz Pavlos yılı etkinlikleri çerçevesinde Fener Rum Patrikhanesi nin düzenlediği Ortodoks Kiliseleri Liderleri Zirvesi İstanbul da tamamlandı.1919 da Estonya Kilisesi nin Rus Kilisesi yerine Fener Rum Patrikhanesi ne bağlanmak istemesiyle iki kilise arasında başlayan gerginlik zirveyle sona erdi. Patrik Aleksey nin İstanbul daki katılımı ilişkilerin yumuşaması ve Moskova Kilisesi nin Fener Kilisesi nin üstünlüğünü tanıması olarak yorumlandı. Çevreci maddeler Kiliseleri temsilen 5 patrik, 5 Metropolit, 4 Başepiskopos un katıldığı toplantının ardından hazırlanan bildiri pazar ayininde Başkatip Elpidoforus tarafından okundu. Ortodoks din adamları şu kararları aldılar: Dünya Ortodoks kiliselerinin birliğini pekiştirmek ve kilisenin değişmez kanonik (kilisece genel olarak kabul edilen kuralları) idaresini sevgi ve barış içinde muhafaza etmek. Ortodoks diasporasıyla ilgili problemleri, inanca yabancı tesirlerden uzak tutmak ve bunları kutsal kurallara göre çözmek amacıyla İstanbul Patrikliği tarafından 2009 dan itibaren müzakerelere başlanması. Diğer Hıristiyan kiliseleri ve Musevi, İslam dinleriyle başlatılan diyaloglara, dünyamızın barışına katkıda bulunabilmek amacıyla beraberce ve ısrarla devam etmek. İstanbul Patrikliği ve diğer Ortodoks kiliselerinin çevreyi koruma çabalarını desteklemek. Bioetik konusunu araştırmak amacıyla bir Ortodoks Kiliselerarası Komisyonu nun oluşturulması çalışmalarına en kısa zamanda başlamak. Moskova da küçük araba servisleri kapatılıyor Moskova daki oto tamir servislerinin yaklaşık %20 si yangın kuralları dahil çeşitli ihlalleri gerçekleştirerek çalışıyor. Hatta bunların birçoğu denetlemelerden sonra kesilen cezayı ödeyip ihlalleri düzeltmeyerek aynı şekilde çalışmaya devam ediyorlar. Moskova da son günlerde oto tamir servislerinde meydana gelen çok sayıda yangından ve bu yangınlarda araba sahiplerinin arabalarından olmalarından sonra devlet bu işe el koydu ve Moskova Belediyesi tarafından araba garajlarının oto servis dükkanı haline getirilip işletilmesini yasaklayan bir tasarı hazırlanıp bunun yürürlüğe konulması için çalışmalara başlandı. Diğer taraftan görüşleri alınan garaj şeklindeki oto tamir servisleri yöneticilerinin Moskova daki yüksek kiralardan dolayı bu şekilde çalışmak zorunda olduklarını, bu gibi yerlerde arabalarını tamir ettiren araba sahibi sürücüleri de bu servislerde araba tamir ücretinin diğer yerlere göre çok daha ucuz oldukları için bu yerlere rağbet gösterdiklerini belirttiler. Yeni uygulama ile oto tamir servisliğine devam etmek isteyen işyeri sahiplerinin büyük ve güvenli bir yer tutmaları gerekecek. Bu şekilde şehirdeki araba tamir ücretleri pahalanacak ve bu servislerin sayılarında azalma olacak. Emlak piyasası tepe taklak! Rüzgarı daha yeni yeni Rusya ya gelmekte olan ekonomik krizin daire ve ofis fiyatlarını önemli ölçüde düşüreceği öne sürülüyor. Emlak piyasasının köklü kuruluşlarının yöneticileri,şartların piyasayı bu yöne dogru zorladığını düşünüyor. Mirax yetkililerine göre ilk adımda konut ve ofis fiyatları yüzde 25 düşecek. Rusya nın en tanınmış inşaat ve emlak kuruluşlarından olan Mirax ın yetkilileri bu krizin yaşanacağının bundan bir yıl öncesinden hesaplanmış olması gerektigini belirttiler. Bu düşüşte ortadan kaybolmaya yüz tutan banka kredilerinin yok olmasının yanında alıcının da giderek azalmasının etkili olacağını göz önünde tutmak gerekiyor. Şu anda piyasa ve bankalara 870 milyon dolar borcu olan grup,bu yıl sonuna kadar da 100 milyon doarlık vadesi gelmiş krediyi ödemek zorunda. Uzmanlar, Mirax ve benzeri kuruluşların, nakite olan ihtiyacını kapatmak için ellerindeki malların fiyatını düşürebileceklerine dikkat çekiyorlar.bu eğilim de fiyatları aşagı çeken etkenlerden biri olacak. Kriz 2 yıl sürecek Rusya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Aleksey Kudrin, ekonomik krizin en az iki yıl sürebileceği uyarısında bulundu. Kudrin,şu anda uluslararası alanda yaşanan ekonomik krizin ABD kaynaklı olduğunu ve bu ülkenin bir anlamda kriz ihraç ettiğini söyledi.yaşananlardan en çok aralarında Rusya nın da bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin piyasalarının zarar gördüğünü belirten Kudrin, Bizim çok ciddi olarak etkilendiğimizi söyleyebilirim dedi. Maliye Bakanı,Rusya nın önemli döviz ve altın rezervlerine sahip olduğunu belirtirken, Yine de krizden çıkmamızın iki yıl,hatta belki de daha uzun zaman alabileceğini gözden uzak tutmamamız Bunun yanında Knight Frank Emlak Şirketi Başkan Yardımcısı Andrey Zakrovskiy ise,banka kredilerindeki belirsizlikler nedeniyle emlak fiyatlarındaki gerçek fiyatların 2009 yılının ilkbaharından önce belirlenemeyecegi görüşünde. Yüzde 30 la alınan arsalar yüzde 5 inşaat karşılığına kadar düşebilir... Öte yandan kimi emlakçılar, emlak fiyatlarında,gerek konut ve gerekse de işyeri ya da ofis fiyatlarındaki düşüşlerin yüzde 40 lara ulaşabilecegini öne sürüyorlar. Tüm bu olumsuzlukların arsa Aleksey Kudrin gerekiyor.bu nedenle ekonomideki olumlu göstergeleri mutlaka devam ettirmemiz lazım dedi.ilk kez üst düzey bir Rus yetkili,krizin olası bitiş tarihiyle ilgili takvim veriyor. Hükümetin 700 bin ruble üzerindeki hesaplara garanti vermeyi bu aşamada düşünmediğini bildiren Kudrin,döviz kuru politikasında bu değişlik yapmayı da planlamadıklarını açıkladı. Uluslararası Para Fonu nu(imf),ekonomik krize hazır olmamak ve yeterli önlem almamakla eleştiren Kudrin,fonun yardıma ihtiyaç duyan ülkelere kararlı bir şekilde yardım etmesi gerektiğini söyledi ve Krizden etkilenen ülkeler için biz de Rusya olarak elimizden geleni yapmaya hazırız diye konuştu. fiyatlarına da yansıyacağı ve eskiden yüzde 30 ile alınan arsaların artık yüzde 5 inşaat karşılığına kadar fiyatlarının düşecegi de piyasalarda yaygın görüşler olarak dolaşıyor. Bütün bunlara ek olarak kredi ile alınan evlerin kredisinin ödenememesi nedeniyle satışa çıkarılmasının da fiyatları iyice düşüreceğine dikkat çekiliyor. Euro bölgesinde kurtarma planı Paris te bir araya gelen Avrupalı liderler, küresel mali krizle mücadeleye yönelik ortak bir plan üzerinde anlaştı. Planın temel hedefi, kriz nedeniyle zor durumdaki bankaların kurtarılmaları. BBC Türkçe Servisi nin haberine göre,fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Euro bölgesini oluşturan 15 Avrupa Birliği üyesinin sorunun çözümü için daha önce görülmemiş adımlar attıklarını söyledi. Paris te bir araya gelen Avrupalı liderler, hiçbir büyük mali kuruluşun batmasına izin verilmeyeceğini bildirdiler. Avrupalı liderler, 2009 yılı sonuna dek, bankaların birbirlerine olan borçlarına devlet güvencesi getirmeyi kararlaştırdılar. Liderler ayrıca zor durumdaki bankalara doğrudan maddi yardımda buluncaklarını ve onların riskli varlıklarına karşı devlet tahvili sunacaklarını açıkladılar. 15 AB üyesinin liderleri, üzerinde anlaştıkları plan kapsamında ne kadar harcama yapacakları konusunda ise bir açıklama yapmadılar. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ülkelerin ulusal planlarını Pazartesi (bugün) açıklayacaklarını bildirdi. Sarkozy ayrıca Avrupa Birliği nin Amerika Birleşik Devletleri nden, uluslararası bir ekonomi zirvesi düzenlenmesine yönelik çabalarına katkıda bulunmasını isteyeceğini söyledi.

7 Piyasa 14 Ekim Moskova nın market raporu,gıda piyasasının nabzını tutabilmek amacıyla Moskova nın önde gelen dört dev marketini her yönden inceledi.hangi mal,nerede kaça satılıyor? Sütü hangi markette daha ucuza almak mümkün.hangi marketin personeli daha yardımsever?işte bu ve benzeri soruların yanıtları in özel market raporunda. Çoğumuz Moskova da,yani hemen hemen bütün araştırmalarda dünyanın en pahalı yeri seçilen kentte yaşıyoruz.rusya nın ekonomide hala geçiş dönemini yaşaması ve halkın yeni tanıştığı tüketim çılgınlığı pahalılığı daha da tırmandırıyor.üstelik Moskova daki pahalılık ruble kazananı da,maaşını dolar olarak alanı da etkiliyor.sadece geçen yıl enflasyon ve doların değer kaybının toplamda yüzde 25 i aştığı hatırlanırsa pahalılığın gerçek boyutu ortaya çıkıyor. Moskova da yaşayanların gider listesinde birinci sırada ev kirası var.kent merkezine uzak semtlerde bile iki küçük odalı bir dairenin kirası bin dolardan başlıyor. Eğer şirketiniz benzin masrafınızı üstleniyor ya da araba veriyorsa sorun yok ama eğer işe taksiyle gidip geliyorsanız giderlerine bir kalem daha eklemeniz gerekiyor demektir. Peki ya alışveriş,yani mutfak masrafı?moskova bu alanda da en ön sıralarda yer alıyor,hele Türkiye ile karşılaştırıldığında sebze meyve fiyatları kimi zaman 7-8 kat daha yüksek fiyatlarla, alıcı bekliyor. İşin ilginç tarafı,el yakan fiyatlara rağmen pek çok markette kalabalıktan alışveriş yapmak bir yana değil,yürümek bile çoğu zaman imkansız., Moskova da gerçekleştirdiği piyasa araştırması ile etten süte çok sayıda temel gıda maddesinin nerede kaça satıldığını tespit etti. Araştırma,hangi malın en uygun fiyatla nerede alınabileceği konusunda fikir vermekle kalmıyor,piyasada bilinen marketlerin fiyat politikalarının karşılaştırılmasına da olanak sağlıyor. Kuşkusuz,araştırmamıza konu olan marketlerde incelediğimiz ürünlerin fiyatları hemen hemen her gün ve de özellikle mevsimlerle bağlantılı olarak değişiyor.araştırmamızda fiyatları karşılaştırmak dışında alışveriş merkezlerinin müşterilere yaklaşımı da incelemeye çalıştık.işte incelediğimiz ünlü marketlerde edindiğimiz izlenimler: PYATEREÇKO İlk olarak Pyatereçko alışveriş zincirinin bir mağazasına gittik. Bu zincirin dükkanları genelde muhalle aralarını tercih ediyor.bizim Türkiye den alışık olduğumuz muhalle bakkallarına benziyorlar ama tabii çok daha büyükler. Doğrusu müşteri ile pek ilgilenen olmuyor,yani herkes kendi başına alışverişini yapmaya çalışıyor. Ortada dolaşan görevliler genelde güler yüzlü,bir şey sorduğunuzda size yardımcı olmaya çalışıyorlar.bu zincirin müşterilerini genelde o semtte yaşayan yerel halk oluşturuyor. Alışveriş yaptıktan sonra aldıklarınız koyacağınız naylon torbalara,yani burada alıştığımız adıyla paketler e dört ruble vermek zorunda olduğunuz da unutmayın. SEDMOY KONTİNENT Adını 7. Kıta olarak çevirebileceğimiz bu zincir,daha büyük boyutuyla dikkat çekiyor.genelde lüks alışveriş merkezlerinde ya da iş merkezlerinde yerleşik Sedmoy Kontinent, pırıl pırıl temizliğiyle dikkat çekiyor. Mağazaların içi tertemiz,ışıl ışıl. Ürünler mükemmel yerleşmiş. Raflar düzenli.herhangi bir yardım talebiniz gülümseyen görevliler tarafından hemen yerine getiriliyor. İçlerinde ürün tanıtımı yapan güler yüzlü kızlar tanıttıkları ürünlerden tattırıyorlar. Bu magazlarda da paket ücretli.ya her naylon torba için dört ruble ödeyeceksiniz ya da tasarruf yapmak istiyorsanız pek çok Moskovalı gibi yanınızda getireceksiniz. Sedmoy Kontinent,diğer zinciler kadar yaygın olmadığı için biraz yol kat etmeniz gerekebilir.ama tertemiz vitrinlerini,düzenliliğini ve çekiciligini artıları olarak bir kenara not etmek gerekiyor. AŞAN(Auchan) Auchan ya da Rusça da yazıldığı ve söylendiği şekliyle Fransız Aşan mağazaları,çok iddialı.bunu herhangi bir Aşan mağazasına girdiğinizde hemen hissediyorsunuz. İlk dikkati çeken akıl almaz bir kalabalık. Neredeyse kim kime,dum duma,herkes çılgınlar gibi koşuşturuyor! O kadar ki,kendinizi dev bir toptancılar çarşısında hissediyorsunuz.koşuşturan koşuşturana. Sanki bedava mal dağıtılıyor ya da paralı yağma var.öyle ki,ürünler bile ambalajlarıyla konuyor raflara.herkes kendisı açıp sepetlerine doldurmakta yarışıyor. Aradığınız malı bulmak eğer deneyimli değilseniz çok zor ve zaman alıyor.size yardımcı olabilecek bir görevli bulmak o kadar kolay değil. Eğer kalabalıktan bunalıp alışveriş yapmadan çıkmak istiyorsanız,bu da o kadar kolay değil! Sayıları neredeyse 100 e varan kasaların iki başından çıkabiliyorsanız.bu nedenle insan seliyle dolu devasa alanda uzun bir yolculuk yapmak zorundasınız. Torbalar burada da paralı.normal paketler 5 ruble. Ama dışarda hava atmak isteyenler için 125 Rubleye kadar ulaşan fiyatlarla pahalı paket ya da Aşan torbası da almak mümkün. Zengin çeşit görmek gibi bir hedefiniz varsa,aşan a git- mek ideal.ama tatil günleri gittiğinizde,insanı bunaltan kalabalığı göze almalısınız.yine de bir ipucu verelim:eskiden Ramstore olan,şimdi Aşan City adını alan marketler diğerlerine göre çok daha az kalabalık. PREKRESTOK İncelememize konu olan diğer alışveriş zinciri Preskrestok genelde lüks alışveriş merkezlerinde yer alıyor. Müşterileri değişik yerlerden gelen farklı gelir gruplarından insanlardan oluşuyor. Bu mağazalar da pırıl pırıl temizliğiyle dikkat çekiyor. Çalışanları yardımsever ve size ellerinden geldiğince yardımda bulunmaya çalışıyor. Raflar,tezgâhlar tertemiz.ürünler sanki Ben tazeyim diye ize gülümsüyor.naylon torbalar burada parasız.hatta,laf aramızda istediğiniz kadar almanıza da ses çıkartılmıyor. Genelde belli merkezlerde yer alan bu zincirin mağazaları,özellikle lüks ve kaliteli iş merkezlerinde yerleşik. Perekrestok lardaki düzen ve çekicilik kendini hemen belli ediyor ve bir artı puan kazandırıyor. Ürün PYATEREÇKO 7. KONTİNENT AUCHAN PREKRESTOK Süt (1 lt.) Ayçiçek yağı(1 lt.) Yumurta (10 Ad.) Meyve suyu (1 lt) Lt su Dana eti (1kg) Dana kiyma(1 kg) Pirinç (1 kg) Ekmek (1 ad) Ekmek beyaz(1 ad) Snickers(1 ad) Tavuk (1 kg) Peynir Rus (1 kg)

8 Moskova Rehberi 14 Ekim Paveletskaya Plaza, 2/2 Moscow , Russia Tel: (7 501) Faks: (7 501) , Bld. 42, 2nd Zvenigorodskaya Str., 6th floor, Moskova, , Tel: +7 (495) Faks: +7 (495) Garanti Bank Moscow 4th Lesnoy pereulok, Moscow, Tel: Fax: Timiryazevskaya St. No.1 www. procommercebank.ru Tel (495) Fax (495) / 2, Goncharnaya Naberezhnaya, Moscow, Tel: (495) Fax: +7 (495) ZİRAAT BANK (MOSCOW) CJSC 16 Marksistskaya Ulitsa , Moskova Tel: (495) Faks:(495) BOSFOR RESTORAN Türk Mutfağı Arbat Ulitsa (Eski Arbat) No:47 Metro Smolenskaya Tel: (495) KEBAP-GRİL Türk Mutfağı Altufevskoe Shosse numara 27 Tel: (495) Mob: Maymun Cafe Bar Avrupa ve İtalya mutfağını Türk damak tadı ile sunuyoruz.canlı müzik mevcuttur. Vernatskova Ramstor kat 2 Tel: +7 (495) TOKAT RESTORAN Geleneksel Türk Mutfağı Ul.Novoreyazanskaya no:21 Metro Komsomolskaya Tel: (495) Mob: Canlı Müzik Baklava, Reçel, Helva ve Tatlı Çeşitleri Tel: (495) Mob: (916) SEÇKİN BAKLAVA İmalattan adrese Baklava, Kurabiye ve Börek Metro Novokuznetskaya Tel: (495) Mob: ATMACA GROUP Ekmek Fırını ve Unlu Mamüller 2-nd Podmoskovsky Per. Dom:8 Voykovskaya Tel/Fax: (495) MALKOÇ GROUP Helal Kesim Et ve Et Ürünleri Amurskaya Ulitsa Dom:1 Str. 13 Tel/Fax: (495) Dostoevski Dil Okulu Özel Metodla Türkler İçin Yoğun Rusça Kursları Metro:Kuntsevskaya,Kiyevskaya Tel: (495) KONRAD TERCÜME BÜROSU Noter ve Konsolosluk tasdikli Tel: 8(926) SYSTEM CONSULTING Muhasebe Hizmetleri Leninski prospekt, 15, office 203 Tel: (495) Mob: ABAYLAR- TURINVESTSERVICE Vize ve Danışmanlık Hizmetleri Pokrovka ul.dom:27,ctr.1,ofis: 5 Tel: (495) Fax: (495) ARKOS ORİENT Tercüme, Vize ve Çalışma izinleri Tel: Mob: Uzman Tercüme ve Danışmanlık Moscow,Savinskaya nab.3 Tel/Fax: (495) YUNITUL TOURISM Vize ve Danışmanlık Hizmetleri Ismallovskoe shosse,71 Metro Partizanskaya Tel: (495) VEGAS KONSULTANT GRUP Danışmanlık Hizmetleri Starıy Arbat sk. No:25 ofis 5A Tel: (495) Fax: (495) Fly&Fly THY, Aeroflot, Charter Moskova dan İstanbul ve Antalya ya Adrese teslim Bilet Tel & Fax: (495) MİR OTDİHA Tur ve Uçak bileti Tel: (495) Fax:(495) Hergün Moskova-İstanbul uçuşları Tel/Fax: (495) TÜRK HAVA YOLLARI Moskova ofisi Bolşoydimitrovka 7/5, Dom 2 Kat: 2 Tel: (495) PERFECT SERVICE Günlük Ev Kiralama servisi Tel: (985) Mob: KİRALIK EV Günlük, Haftalık Kiralık Ev ve Transfer Hizmetleri Tel: Copy M Renkli fotokopi, Ozalit, Plotter çıktısı, Karvizit Pakrovka Ulitsa Dom 34 str.1 Tel: MRG PRINT Karvizit, Katalog ve diğer matbaa hizmetleri Tel: Mob: TETRA - SOLMAZ LOGISTICS Hava, Kara, Deniz yolu taşımacılığı, Gümrükleme Mob: dogan@tslog.com Araç Filo Kiralama Tel:+7 (495) A S P A R Otomotiv, Yedek parça, Akü Oktjabrskaya str.7 build.3 Tel: (495) ASPEN YAPI SİSTEMLERİ Metal Asma Tavan, Yükseltilmiş Döşeme Tel: (495) C A R L E O N E Erkek Giyim Ulitsa Marsala Timosenko Dom: 4 Tel: Kaynak Elektrodu, Telleri ve Kaynak Makineleri Tel: (495) HANNA DARSA Bayan Giyim Tel: (498) Mob: İSTANBUL LALELİ ERKEK KUAFÖRÜ Salonumuzda Saç ve Sakal Kesimi Yapmaktayız Metro: Partizanskaya, Metro:Cherkizovskaya Mob: 8(926) MYN Erkek Giyim Tel: (495) Fax:(495) HİV TEKSTİL Mutfak & Banyo Aksesuar ve Tekstili Tel: (495) Bay & Bayan Jeans Giyim Tel: (495) (926) OOO LİDER MOSKOVA Mutfak ve Banyo Aksesuarları Prospekt Mira kulakov pr.dom.9.a Tel: (495) T E N N E S S E E Erkek Giyim Tel: (495) Fax:(495) PİPSAN Toptan-Perakende Sigara, Nargile, Püro, Pipo Metro Novoslobodskaya Tel: (926) Rehberde yer alan firmalar sektörlerine göre alfabetik olarak sıralanmıştır. Rehberde firmanızın yer almasını istiyorsanız 8 (499) nolu telefondan veya reklam@gazetem.ru adresinden ulaşabilirsiniz. Mehmet Akbay ın kaleminden MIRA CLEANING İş Merkezleri, Alışveriş Merkezleri, ve Ofis temizlikleri Tel: (495) Moskova Tel: digiturkrusya@gmail.com Gps Araç takib sistemi ve filo yönetimi info@interfleet.ru Tel: (495) Şehmuz Bey: (Araştırmacı, Yazar, Gezgin, Bilim adamı, Fenni sünnetçi ve hayvan terbiyecisi.) HAYVANIM (MAYMUN) Evet sevgili okuyucularım bu hafta sizlere tanıtacağım hayvan maymundur. Latince adı Şebekussiktirinbu s tur.ikiye ayrılırlar.1)yeni Dünya Maymunları 2)Eski Dünya Maymunları. Bunların arasındaki fark insana biraz daha benzeyeni ve benzemeyenidir.anatomik olarak insana en çok benzeyen hayvandır.insanlarında en çok benzediği hayvandır.insanla maymunun arasındaki fark şunlardır: Maymunların genelinde kuyruk olur.insanlarda yoktur. Maymunların beyni daha büyük ve daha karmaşıktır. Maymunların beyninin yarım küresi kuyruğunu kontrol eder diğer yarısıda diğer hareketlerini kontrol eder. İnsanlarda kuyruk yoktur ama kuyruğa benzer uzuvu vardır ve bazı insanlar beyninin tamamı bu uzuva göre hareket eder. Maymunların ayakları elleri gibidir. Maymunlar ayaklarıyla piyano çalabilir,traş olabilir,dikiş dikebilir Maymunlar traş olmayı sevmez dişlerini fırçalamazlar Maymunların kulakları büyüktür ama çok iyi işitmezler. Maymunların bazısı kuyruksuzdur.bu türler insan içine pek çıkmazlar.yalnız takılırlar.çünkü utanırlar.hayatı boyunca mıçı açık gezerler.büyüklük olarak cm büyüklüğünde olanı da vardır, 2-2,5 metre olanı da vardır.bunlar maymunlar aleminde akrabalık durumuna göre Goril,Şenpaze,M amut,makak,şebek gibi sınıflandırılabilirler.çok iyi taklit yaparlar. Hayvanlar aleminde eğitime en uygun hayvandır.öğrendiklerini kolay kolay unutmazlar bazı insanlardan bile çabuk öğrenirler.sigara ve alkole çok çabuk alışırlar.bazı filozoflar ve evrimciler maymun soyundan geldiğimizi savunmuşlardır.bazı sanat çevrelerinde de maymunlar ilham kaynağı olmuştur. Mesela 3 maymundaki gibi maymunlar eskiden beri insanlığa hizmet etmişlerdir.bazı yerlerde yiyecek olarak bazı yerlerde gösteri hayvanı olarak bazı yerlerde deney hayvanı olarak kullanılmışlardır.hatta uzaya bile insandan önce çıkmıştır.tek günahı insana benzemiş o l m a s ı d ı r. F a k a t insanlardan intikamını da çağın vebası Aids i insanlara bulaştırarak almıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda Aids hastalığının insanlara Afrika yeşil maymunundan bulaştığı ortaya çıkmıştır. Evet sevgili okuyucularım bu haftada yarı mizah yarı nacizane yazımı okudunuz.unutmamalıyız ki hayvanları tanımamız lazım. Çünkü onlarda birçok insanın alabileceği ders vardır.unutmayın ki dünya onların da hakkıdır.sonraki yazımda buluşuncaya dek hoşçakalın. akbay@gazetem.ru

9 Yaşam 14 Ekim Capitol de herşey var! bu sayıdan başlayarak Moskova da hafta sonları ailece gidilebilecek mekanları daha yakından tanıtacak.sizin için ilk olarak alışverişten sinemaya pek çok etkinliği çatısı altında buluşturan Capitol ü gezdik. Bilinmeyen Moskova Arbat Caddesi Naci Orkun AK Moskova da yaşayan herkesin ve tabii yabancıların en sık sorduğu soruların başında Bu hafta sonu nereye gidelim sorusu geliyor.elbette gidecek çok yer var ama özellikle çocuklu bir ailenin hafta sonu gezmesinde öyle bir yer seçilmeli ki,içinde sinema da olsun,alışveriş yapacak mağazalar da,lokanta da olsun,haftalık toplu alışveriş yapacak market de.kış ayları yaklaşırken,hafta sonları kaçınılmaz olarak kapalı mekanlarda geçireceğiz. Elektronik merakınız varsa birbirinden üstün ürünler sergileyen mağazalar ilginizi çekecektir... Amacımız Moskova nın ünlü alışveriş merkezlerini tanıtarak hafta sonu gezmeleri için bir alternatif yaratmaya çalışmak. Bu sayımızda seçtiğimiz yer, Prospekt Vernadskogo da,ün iversitet metro istasyonunun hemen yakınında bulunan Aşan(Auchan) Capitol alışveriş merkezi. Metroya yaklaşık 500 metrede bulunan bu dev alışveriş merkezinin ilk gurur veren yanı, Türkler tarafından inşa edilmiş ve işletmeye açılmış olması. Eger ilk kez gidiyorsanız,diğer alışveriş merkezlerinden ayırdetmek için, adres sorarken Türklerin yaptığı alışveriş merkezi nerede diye sorabilirsiniz. Zaten metro çıkışında sağa giden ana caddeye baktıgınızda, ilerde dev Aşan reklamı hemen dikkatinizi çekecektir. Bir kaç dakika içinde varacağınız bu dev bina geniş bahçesi ve dev otoparkıyla konuklarını ağırlamaya hazır. Giriş katının altında yer alan Japon kafeleri, muazzam spor kompleksi ile sizi cezbederken, eğer elektronik merakınız varsa, birbirinden üstün ürünler sergileyen mağazaların birinden çıkıp diğerine girebilirsiniz. Dünyanın sayılı markalarını sunan vitrinlerden, indirimde olanları bulup, fırsattan yararlanarak arzu ederseniz peşin parayla,arzu ederseniz kredi kartınızla alış verişinizi yapmanız mümkün. Eğer aracınızla geldiyseniz, onu ücretsiz oto parka bırakabilirsniz. Haftalık alışverişinizi Aşan dan yapabilir,aldıklarınızı garajdaki arabanıza bıraktıktan sonra yolunuzu ikinci kata dogru çevirebilirsiniz. Eğer çocuğunuz yanında ise hemen 2. katta bulunan çok salonlu sinemaya girip onu mutlu edebilirsiniz. Sinema çıkışında da solunuza düşen May Mun Kafe de ister Türk,ister İtalyan ya da isterseniz dünyanın sayılı mutfaklarından birinin mönüsüyle açlığınızı bastırabilirsiniz. May Mun Kafe nin Uluslararası üne sahip ahçısının biribirinden lezzetli yemeklerini tadarken az önce izlediğiniz filmin kendi aranızda tartışabilirsiniz. Media Markt ise,elektronikten anlamayanların bile ilgisini çekebilecek Almanya kökenli dev bir mağaza.burada son model LCD televizyonlardan yeni çıkmış bilgisayarlara,dev buzdolabından fön makinesine,yeni çıkmış filmlerin DVD lerinden lazer yazıcılara binlerce teknoloji harikasını sergileyen bir yer.zaman zaman yapılan indirim kampanyalarını izlemekte de yarar var. Biraz dinlendikten sonra en üst kata, yani daha çok atıştırma türü yiyeceklerin bulunduğu kata da çıkabilirsiniz ki,burada Türk köftesi satıldığını da hemen hatırlatalım. Kısa Capitol gezimiz böylece son buluyor. Ailece hem eglenebileceğiniz,hem dinlenebileceğiniz,hem de haftalık alışverişinizi yapabileceğiniz bir mekan arıyorsanız Capitol böyle bir yer. Arbat Caddesi, bazılarımızın boş zamanlarında vakit geçirmek, gezmek, arkadaşlarla buluşmak için kullandığı, bazılarımızın da yoğun iş temposunda ziyaret ettiği caddeler arasında yer almaktadır. Tarihi 15. yüzyıla dayanan ve Arbat Meydanı nın batısından Smolenskaya Meydanı na kadar uzanan Moskova nın bu eski caddesinin bilinmeyen yönlerine gelin birlikte göz atalım. Moskova denince akla gelen ilk noktalardan birisi olan cadde, 1493 yılında da Arbat adıyla tanınmaktaydı. Orijinal adı Tatarcadan gelen Arbat, banliyö anlamını taşımaktaydı. Fas ın başkenti Rabat la ortak anlam taşıyan bu cadde, 15. yüzyılın sonlarında Moskova Kremlin i ile Smolensk şehrini birbirine bağlamaktaydı.16. ve 17. yüzyıllarda zarif kiliseler ve binalarla donanan Arbat ı ünlü ressam Vasily Polenov A Courtyard in Moscow adlı eseriyle 1879 yılında anlatmıştır. 18. yüzyılla beraber Arbat, Rus asilleri tarafından prestijli yaşam merkezi olarak kabul edilmeye başlanmıştır yılında Napolyon güçleri tarafından neredeyse komple yakılan Arbat, kısa süre yaralarını sarmış ve yeniden yapılanmaya başlamıştır. Bu dönem içerisinde ünlü Rus yazarı Aleksandr Puşkin, kendine ait olan malikanesini hızla inşa etmiş ve hayat arkadaşı Natalya ile birlikte burada yaşamıştır. Yine Yusuf Usta yusufusta@gazetem.ru Malzemelerimiz: 1-1kg. Sudak balığı 2-250gr.Brokoli 3-250gr. Karnabahar 4-İki adet havuç 5-Bir diş sarımsak 6-Bir adet limon 7-Bir bardak süt 8-İki çorba kaşığı un 9-İki çorba kaşığı tereyağı 10-Bir demet maydanoz gr. Rendelenmiş kaşar peyniri 12-Yeteri kadar tuz ve karabiber Yapılışı: Sizlere bu hafta için seçtiğim yemek beşamel soslu sudak balığı.önce sudak balığımızı te- MUTFAK Beşamel soslu Sudak balığı mizliyoruz, ardından içi su dolu bir tencerede yarım limon ile birlikte kaynatıyoruz. Bu sırada ayrı bir tencerede sebzelerimizi de haşlamaya başlıyoruz. Sebzelerimiz ve balığımız haşlanadursun biz de bu arada beşamel sosumuzu hazırlamaya başlayabiliriz. Bunun için önce tavada tereyağımızı eritiyoruz,sonra içerisine attığımız unu kavuruyoruz ve sütünü yavaş yavaş ilave ederek karıştıra karıştıra muhallebi kıvamına getiriyoruz. Tuzumuzu ve karabiberimizi de ilave ettikten sonra sosumuz artık hazır hale gelmiş oluyor. Haşladığımız ünlü Rus yazar, şair ve düşünce adamı olan Andrey Bely, Arbat sokağında yaşamayı seçen ve bu sokakta eserlerini vücuda getiren ünlü simalar arasında yerini almıştır. 20. yüzyılla beraber Arbat ta zarif ve dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı Art Nouveau sanat akımı ve konstrüktiv stiller ön plana çıkmıştır. Bu konuda ünlü mimar Konstantin Melnikov un inşa ettiği binalar en güzel örnekler arasında yer almaktadır. Günümüze Arbat ta çok sayıda tarihi heykellere rastlamak mümkündür. Arbat 26 da bulunan ve mimar Yengeny Vakhtangov tarafından inşa edilen Vakhtangov Tiyatrosu önünde yer alan Prenses Turandot heykeli, Sovyetler Birliği döneminin halk şarkıcısı ve şairi Bulat Okucadzhava heykeli bunlardan bazıları arasında yer almaktadır. Perestrokya (yeniden yapılanma) yıllarında gençler tarafından mesken tutulan ve çok sayıda sokak müzisyenini ağırlayan Arbat ın Krivoarbatskiy Caddesine bakan tarafında yer alan Viktor Tsoi duvarında, günümüzde dahi o yıllara ait hatıraları görmek mümkündür. Rus gençlerini günümüzde de Viktor Tsoi Duvarı çevresinde toplanıp Tsoi ve diğer şarkıcıların müzikleri eşliğinde eğlenmektedir. İş ve eğlence hayatına ait unsurları başarıyla bünyesinde barındıran Eski Arbat ta ünlü petrol devi TNK-BP nin merkez ofisi, modern yapısıyla caddenin başlangıcında yer almaktadır. Çok sayıda restaurant, gece kulübü, diskoteğin bulunduğu Arbat ta dünyaca ünlü Hard Rock Cafe Arbat 44 te, Mc Donalds ise Arbat 50 / 52 de yer almaktadır. Moskova Merkez Yönetim Birimi sınırları içerisinde yer alan ve ulaşımın çok kolay olduğu Arbat a, Metro Arbatskaya ve Metro Smolenskaya da kolayca ulaşmak mümkündür. Bu tarihi caddenin büyülü atmosferi, haftasonu gezileriniz için mükemmel bir rota olacaktır. Nec Travel ın katkılarıyla hazırlanmıştır sebzelerimizi servis tabağımıza alıp üzerine de kaynattığımız sudak balığımızı alıyoruz. Yaptığımız bu düzenlemenin üzerine hazırladığımız beşamel sosumuzu döküyoruz. En üst kısmına da rendelenmiş kaşar peynirimizi serpiştiriyoruz ve sonrasında fırınımızda yaklaşık 20 dakika kızartıyoruz. Sonra fırından aldığımız balığımızın üzerine maydanozları serpiştirerek süslüyoruz.afiyet olsun!.. Haftaya yeni bir yemek tarifinde buluşmak üzere.

10 Sağlık 14 Ekim İşte Kremlin diyeti Yaklaşan kış hepimizi şimdiden kara kara düşündürüyor. Hafif yiyeceklerle geçiştirebildiğimiz yazdan sonra kış çoğumuz için artacak kiloların habercisi. Ama,sadece bayanlara değil,erkeklere de tavsiye edebileceğimiz bir VIP diyet imiz var. Malum,bazı kadınlar,hatta erkeklerin önemli bir bölümünün yaşamı diyet üzerine kurulu.tabii zor bir durum:bir yanda dünyevi zevkler,yani birbirinden lezzetli yemekler,diğer yanda sağlık ve dış görünüm.aslında dünyada yeni trend olarak sağlıklı yaşam dış görünüşümüzden bağımsız olarak hepimizin yediğine ve içtiğine dikkat etmemizi zorunlu kılıyor.geleneksel olarak sadece Rusya da değil,hemen hemen her yerde soğuk kış aylarında kaçınılmaz olarak kilo alınıyor,yaz aylarında ise daha çok hareket edebilmenin sayesinde kilo veriliyor. Son zamanlarda Rusya da popüler olan Kremlin diyeti, kışın şişmanla-yazın zayıfla kısır döngüsünden kurtulmak isteyenler için. Kremlin diyeti ni, uygulayanların yılın her zamanı formda kalması amaçlanıyor. İddialı ismi aldatmasın, Kremlin diyeti ni bulanlar aslında Amerikalılar;uzaya giden astronotlar için geliştirilmiş ama kilolu Ruslar bir şekilde öğrenmiş ve diyet önce Kremlin bürokratları arasında yayılmış.moskova nın hafif göbekli Belediye Başkanı Yuriy Lujkov un bu rejim sayesinde 15 kilogram verdiği dedikodusu yayılınca diyet Rus sosyetesinin de mönüsüne giriverdi.8 günde 5.5 kilo verdirdiği rivayet olunan Kremlin diyeti nin ilk bakışta diğer diyetlerden farkı yok,yani klasik kalori hesabına dayanıyor.ama pek çok rejimden farklı olarak neredeyse sınırsız et yemeye izin var.çünkü,kilo vermek için günde alınması gereken 40 puanlık kalori sisteminde etin değeri sıfır. Diyette gece yarısından sonra yemeğe de,içkiye de izin var.peki ne yasak? değerini aktaralım.(1 adet ya da 100 gram) Her türlü et 0 Zeytin(1 adet) 5 Salatalık(1 adet) 3 Bal(100 gram) 99 Portakal(1 adet) 8 Muz(1 adet) 21 Mısır(100 gram) 14 Siyah ek.(100 gr.) 40 Salam(100 gr) 1 Ayçiçek y.(100 gr) 0 Mayonez(100 gram) 2.6 Peynir(100 gram) Yumurta(1 adet) 0.5 Balık(100 gram) 6 Çorba (100 gram) Domates(1 adet) 6 Patates(1 adet) 23 Elma (1 adet) 18 Armut(1 adet) 25 Dondurma(100 gram) 70 Viski(100 ml) 1 Uzak durun Rejimin ince noktası burası: Karbonhidrattan kaçınmak gereki yor;şeker,patates,ekmek ve pirinç bir yana karbonhidrat içeren sebze ve meyvenin bile yenmemesi gerekiyor.ama hemen uyaralım,diyet kalp,damar,mide,böbrek hastalıkları bulunanlarla hamilelere tavsiye edilmiyor. İddiaya göre,diyet asıl tamamladıktan ay sonra etkisini gösteriyor ve mide küçülüyor,yeme isteği azalıyor. Aslında her şeyin azı karar ilkesinin bütün rejimlerden daha etkili olduğunu unutmadan,doktor kontrolünü de ihmal etmeden Kremlin diyeti ni merak edenler için ö n c e bazı besinlerin Bir örnek vermek gerekirse,eğer K r e m l i n diyeti ni uyguluyorsanız 100 gram siyah ekmeğin karşılığı 40 puan olduğu için o gün başka hiçbir şey yemeseniz bile kilo veremiyorsunuz. Aynı şekilde 100 gram dondurma yediğinizde günlük sınırınızı neredeyse iki katı aşmış oluyorsunuz. Buna karşılık kendinize et ya da balık ağırlıklı,domates ve salatalıklı ve abartısız sayıda meyveden oluşan bir diyet uyguladığınızda o gün kilo vermeniz garanti. Anne sütü gibisi yok Bu haftaki konumuzu anne ve çocuklara ayırıyoruz.temelinde melaminin yattığı çocuk mamalarından kaynaklanan zehirlenmeden dolayı Çinde 47 bin çocuk zehirlenip hastahanelere yatırıldı. Burada anne sütünün önemi yine kendini gösterdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNISEF daha 2000 yılında yapılan toplantısında anne sütü ile beslenmenin yaygınlaştırılmasını ilk hedefleri arasına koymuştu.o zaman üstünde durulan konu, gelişme halindeki ülkelerde anne sütü ile beslenmenin giderek azaldığı yönündeydi ve anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda ölüm oranları beslenenlere göre 4-6 kat daha fazla olduğu belirtilmişti.dünya Sağlık Örgütü nün (WHO) verilerine göre,emziren kadın oranları yüksek olsaydı yılda 1.5 milyon bebeğin yaşamı kurtulacaktı. Biz bu gerçeği maalesef bebeklerde mamadan kaynaklanan toplu zehirlenme haberinden görüyoruz. Anne sütü herşeyden önce bebekler için en doğal besin kaynağıdır, anne sütü ile emzirme ne kadar uzun ise anne sütünün bebek ve anne için faydaları da o kadar fazla olur,bu faydaları sayılarla sınırlandırmak mümkün değil. Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi anne sütünün mümkün mertebe uzun süreli verilmesini öneriyorar.ilk altı ay besin değeri açısından anne sütü bebeğinizin tüm ihtiyaclarını karşılayabilecek bileşime sahiptir. Yeni doğan bebekte bağışıklık sistemini savunma mekanizması açısından zayıftır.anne sütündeki immunoglobulin A ve lizozimler asıl bebeği infeksiyonlara karşı koruyan unsurlardır. Ayırıca son zamanlarda yapılan araştırmalarda anne sütündeki endorfin adlı maddenin hem sakinleştirici, hem de ağrı kesici özelliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ondan dolayı aşılardan sonra ağrının dinmesi için bebeğin emzirilmesi önerilir. Altın kurallar Kremlin diyetinin dikkat edilmesi gereken diğer ince noktaları şunlar: -Aşırıya kaçmamak koşuluyla tuz serbest. -Günde iki litreye yakın gazsız su içmeye çalışın. -Sebze ve meyveyi mümkün olduğunca çok tüketin. -Mönünüzü sadece düşük puanlı,yani kalorili yiyeceklerden oluşturmayın,dengeli olun. -Tabağınızda yer vermeyeceğiniz yiyecekler için kara liste hazırlayın. SAGL G M Dr.Serhat Samancı sagligim@gazetem.ru Anne sütünde bağışıklık ve enfeksiyonlara direnci sağlıyan içeriğindeki bakterial ve viral antikorlar,yüksek miktarda immunoglobulin A, kolostrumda bulunan makrofazlar, kompleman, lizozim,laktoferin, bifidus faktor ve alfa lakto-albumindir. Anne sütünde D vitamini düşük orandadır. Bundan dolayı bebeklere koruyucu amaçlı vitamin D verilmelidir. Bebeğini emziren anneler fazla kalori yaktıklarından dolayı doğum öncesi kilolarına daha erken ulaşırlar,hormonal sistem çalıştığı için meme kanseri ve yumurtalık kanserinin daha az geçrilmesini sağlar.doğum oranın düşük olduğu ilkelerde meme kanseri görülme riski daha fazladır.ayırıca emzirme annlerde kemiklerin yoğunluğunu artırır.,adet kanamalarının başlamasını geciktirir. Doğum sonrası uterusun normal boyutlarına dönmesine yardım eder. İlk 4-5 gün gelen süt kolostrum dur,bileşimi normalden farklıdır ve sarımsı renkte hafif tuzlu ve tatlıdır. klostrumda şeker oranı az,yağ ve proteinlerin oranı ise eşittir.anne sütünde protein oranın en yüksek olduğu dönem kolostrum yani ağız sütü dönemidir. Anne sütünün ortalama enerji değeri kcal- 100 ml dir. Yeni doğan bebeğin enerji ihtiyacı da 110 kcal-kg dır;o halde ilk aydaki emzirme her 3.5 saate bir günde 7 kezdir. Daha sonraki aylarda giderek emzirme araları uzatılır. UNISEF anne sütü konusunda şunları belirtiyor: Her bebek için en iyi, en doğal ve en taze besin. Her zaman, temiz ve mikropsuz. Tamamıyla ve kolaylıkla sindirilir. İshal, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlardan korur. Bebeklerin daha zeki olmasını sağlar. Bebeğin su ihtiyacını tam olarak karşılar, ayrıca su verilmesine gerek yoktur. Doğumdan sonra gelen ağız sütü, bebeği hastalıklardan korur. -Et ve balığın sossuz olmasına dikkat edin. -Etinizi haşlayarak yiyin. -Etin ağırlık-boyutu için avuç içinizi ölçü kullanın,yani avucunuzla kavrayamayacağınız kadar büyük olmamasına özen gösterin. -Makarna ve pirinçten uzak durun. -Öğün atlamayın. -Kendinizi kötü hissederseniz diyete hemen son verin. -Fazla kilolu ya da kilosuz,hayatınızdaki en önemli şeyin sağlığınız olduğunu unutmayın.

11 Spor 14 Ekim Hadi anladım Çek,Hırvat ve İsvıçre maçlarını, bari Bosna macında da olmalı mıydı mağlubiyetten maçı döndürmek. Tamam anlıyoruz,sakatlıklar vardı vs. ama gidin ve sorun dünyadaki tüm milli takımların teknik patronlarına, hep eksikleri ve sakatları olduğunu soyleyecekler size. Milli takımlar icin sakatlıklar bahane olmamalı artık. Kulüp takımı olsalar hadi bir derece.zaten artık dünyada futbolun çehresi değişti; bunların başında da sakatlıklar gelmekte. Maç sayılarının artışı,futbol oyununun temposunun yükselişi, sakatlıkları da arttrdı elbet. Ama bunu bilerek yola devam etmek zorundasınız. Bu kadar eksikle 3 puan almaktan mutluyum.. Mac sonrası basın toplantısında Fatih Terim bu sözleri söylemiş. Evet, aslında bizler en az on kez daha mutluyuz bu galibiyete. Aksini bir düşünsenize,ne olurdu gruptaki durumumuz.ama artık ben şahsen sadece koşan,cırpınan, mücadele hırsıyla bilinçsizce saldıran bir milli takım yerine,iyi futbol oynayan, akıllı ve yetenekli oyuncuların bulunduğu,ritmi ve tempoyu çok iyi ayarlayan, rakibin defans dengelerini bozabilen ve bu sayede kendine ciddi gol Nejat İNAN nejatinan@gazetem.ru Bu bizim kaderimiz olmamalı... Turnuvası I.Grup Puan Tablosu 1. Türk Hamam 2. Lila Moscow 3. Nec Tarvel 4. Mos Türk 5. Palmira Group 6. Anka Tekstil 7. Kontek *Mos Türk Maç eksiği pozısyonları yaratabilen bir milli takım seyretmek istiyorum.ve aynı zamanda inanıyorum ki bu takim bizim icimizden fazlasıyla çıkarılabilir... Kaleci Volkan a sahip cıkma zamanı.. Kötü oynamanın başka bir mevkide olduğu zaman çok göze batmadığı olur.cok da umurunuzda olmadığı olur o oyuncunuzun çok formsuz olduğu. Ama kaleciniz, sevgili Volkan gibi arka arkaya,çok kötü maçlar cıkardığı zaman, kafayı sıyırttırır adama değil mi? Ama zor olan tahammüllü olabilmektir. Şu anda Fenerbahçeli okurlarımın neler dediğini duyar gibiyim... Ama futbolda formda olmak kadar formsuzluk da var, unutmayınız.. Genç oyuncular sakatlık dönemlerinde parlarlar... Batuhan 18 yaşında bir oyuncu ve Nuri 21 yaşında. Biri cıkıyor diğeri giriyor Yine genç Aydın aportta bekliyor.ve diğerleri. Sakatlık ihtiyaç doğurur. Zamanında Brezilya milli takımında Pele dahi önündeki çok önemli bir oyuncunun sakatlığında forma kapmıştır. Haydi gençler iş başına... Turnuvası II.Gurup Puan Tablosu 1. Kasa Stroy 2. Realty Stroy 3. Çalkan Group 4. Bizim Taksi 5. Enka 6. Asos Stroy 7. Emso *Enka Maç eksiği Futbol şenliği başladı... Maçlarının başlamasını sabırsızlıkla bekleyenlerin kimisi devam eden müsabakaları izledi, kimisin bir gözü sahada kafeteryada sohbet etti,kimisi de masa tenisi oynadı. Maçı izlemeye gelen bayan seyircilerin çokluğu da gözlerden kaçmadı. Sporseverler, Salon Turnuvası sayesinde dostluklar kurma olanağı buldular. Müsabakalar sona erdikten sonra taraflar, birbirlerini tebrik edip yeni karşılaşmalar için başarı dileklerinde bulundu.tabii,sonuçta bu bir futbol mücadelesi olduğu için katılan herkes turnuvayı kazanmayı düşlüyor ama kalpleri kazanmanın en az şampiyonluk kupasını kaldırmak kadar önemli olduğunun da herkes farkındaydı... Saat 14:00 e yaklaşırken ilk maçı oynayacak olan Kontek ve Türk Hamam takımları saha kenarında hazırlıklarına başladılar ve saat tam 14:00 de başlangıç düdüğünün çalmasını bekleyen futbolcular ve seyirciler bir sürprizle karşılaştı. Açılışa dans topluluğunun şovu damgasını vurdu... lon Turnuvası na özel bir dans gösterisi sunmak için sahaya indi. Sergiledikleri performansları ile izleyenlerin nefeslerini kestiler ve büyük beğeni topladılar. Ayakta alkışlanan genç dansçıların koreografları, turnuva dolayısıyla organizasyon ekibini tebrik edip sporculara başarılar diledi. Müsabakaların yapıldığı saha, UEFA salon turnuvası standartlarında olmasına rağmen halı sahaya alışmış olan futbolcular başlarda sahayı yadırgasalar da bir süre sonra uyum sağladılar ve zeminin gayet sağlıklı ve futbol oynamaya müsait olduğunu söylediler. Hatta bazı sporcular, hareket rahatlığı bakımından halı sahalardan daha üstün olduğunu vurguladılar. Maçlar, Moskova bölgesi salon turnuvaları hakemi Yuri Menshukov tarafından yönetildi. Hakem tarafından verilen Organizasyon tarafından önceden ayarlanan dans topluluğu Sakararlar, aleyhlerine bile olsa takımlar bunu sorun haline getirmedi.malum,futbolun hatalar oyunu olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Ama itiraz ve tartışmalara yol açabilecek önemli bir hakem hatası da zaten olmadı. Hakem, sporcuların maç boyunca sert ve tedbirsiz hareketlerinde hemen düdüğünü çalarak daha dikkatli olmalarını istedi,böylece herhangi bir sakatlığa yol açılmaması için baştan önlem almaya çalıştı. Turnuvaya iştirak eden takımlar ne kadar iddialı olursa olsunlar gün boyunca herhangi bir tartışma ya da en küçük bir tatsız olay yaşanmadı. Müsabakalar esnasında meydana gelen kısa süreli sakatlıklar da rakip futbolcular sakatlanan sporcuyla hemen ilgilenerek fairplay ruhunu gerçek anlamda sahaya yansıttı. Organizasyon tarafından maçlarda tedbir için bekleyen doktor ise, sakatlanan sporculara anınanda ilk müdahalede bulunuldu. Tesislere gelenler arasında kendi takımını desteklemeye gelenlerin dışında turnuvaya katılmak isteyen fakat bazı değişik nedenlerden ötürü iştirak etme olanağı bulamayanlar da vardı.ilk turnuvaya katılan iddialı takımların ve futbolcuların şovundan etkilenerek geldiklerini söyleyenler de seyirciler arasındaki yerlerini almıştı. Turnuvayı saha kenarında izleyenlerin dışında evinde ve işyerinde internet üzerinden canlı olarak takip edenler de azımsanmayacak kadar çoktu. sitesi tıklanma rekoru kırdı. Maçların golleri, kartları, oyuncuları, fotoğrafları dakika dakika saha içerisindeki sağlayıcı ile elektronik ortama aktarıldı. Spor salonunu dolduran Türkler in çoşkusunu Rus dostlarımız da paylaştı. Spor kompleksi yetkilerinden aldığımız bilgiler,gün boyu turnuvayı izleyenlerin sayısının 500 ü aştığını gösteriyor. 2. Salon Futbol Turnuvası nın başlaması nedeniyle gerek Türkiye den gerekse Rusya dan telefon ve elektronik posta yoluyla katılan takımlara başarı dileyen dostlara teşekkürler. Moskova da eksiği çok hissedilen sosyal etkinlik yönüyle turnuvanın şimdiden amacına ulaştığını söyleyebiliriz.

12 Rusya nın ilk Türkçe Gazetesi Her gün Rusya yı yeniden keşfediyor Haftalık Haber Gazetesi 14 Ekim 2008 YIL: 3 SAYI: 66 in Rusya da başarıya ulaşmış Türk işadamlarının ilginç öykülerini aktardığı sayfanın bu haftaki konuğu,rusya pazarına 1990 ların başında giren ve başarı merdivenlerini teker teker çıkan Troy Group un Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyt Vardar. Cüneyt Vardar,doğduğu şehir olan İstanbul da babasının mesleğinden dolayı küçük yaşlarda ayrılmak zorunda kalmış ve 5 yıllık ilkokulu bile 8 ayrı yerde okumak zorunda kalmış. Sonrasında babasının yurt dışına yerleşmesi onu iki ülke arasında mekik dokumaya itmiş,türkiye ve Kanada arasında. Toronto Üniversitesi nde başladığı makine bölümünü yatay geçişle İstanbul Teknik Üniversitesi nde tamamladıktan sonra iş hayatına ilk kez ENKA ile 1980 yılında Irak ta başlamış. İlk ve son maaşlı çalıştığım yer ENKA diyen Vardar, Irak ta 4 yıl çimento fabrikaları ve petrol boru hattı projelerinde çalıştıktan sonra yurda dönmüş ve askerlik görevini yerine getirmiş.ardından yeniden ENKA da doğalgaz boru hattı projesinde çalışmış. Görevi Rusya dan, Bulgaristan üzerinden Türkiye ye gelecek olan doğal gaz boru hattını Bulgaristan dan Ankara ya ulaştırmakmış.1992 başında yolu Moskova ya düşmüş. -Neden gelmiştiniz Moskova ya? -ENKA da çalışan bazı arkadaşlarımı ziyaret için.ilk kez otelden arkadaşlarımın yanına gitmek için taksi durdurup beni götürmesini istediğimde beni dolaştırarak yürüyüş mesafesindeki yer için 50 dolar almıştı ve ben de o zaman bu parayı buradan çıkaracağım demiştim kendime. Tabii bu işin şaka yanı fakat o arada ENKA nın aldığı bazı projelerde benim alanımla ilgili ihtiyacı vardı ve ben onu da görerek Rusya da bir şeyler yapma kararı aldım. -Ve işe koyuldunuz... -Doğru.O dönem çok sayıda askeri proje vardı ve ENKA ile birlikte birçok firma bunlarla uğraşıyordu.ben yanıma bir tercüman da alarak Rusya da çelik üretim merkezi aradım ve buldum. -Bu proje ne kadar sürdü? yılına kadar bu böyle devam etti ve oradan hem iyi para kazandık hem de iyi bir Rusya tecrübesi edindik.troy olarak o dönemde bir de Moskova da merkez kurduk.1998 krizinde piyasadan çok sayıda firma çekilirken bazıları burada kalıp devam edenlerin peşine düştük.o arada Efes Pilsen in yatırımı vardı ve onun işlerini yaptık.hemen müteakibinde Philip Morris in işleri ve Caterpillar bir de Radisson otelini Ödüllü Bulmaca Seren...pop sanatçımız Arap göçebesi Gözlemevi İskeleti oluşturan organlar Kısmet Civa nın simgesi 5 Duman lekesi Hadise Akıcı sıvı Erol... fotoğrafçı Turgut... eski siyasi 12 Lantan (simgesi) Bir kış giysisi 13 Hile, entari Bir zeka oyunu Hıyar 4 Yara açmak 7 yaptık St.Petersburg da. -Krizde burada kalmanın karşılığını aldınız... -Doğru.2000 yılında bira fabrikalarında bir artış dönemi yaşandı ve bu işte tecrübeli olduğumuz için çok sayıda iş bizi buldu. Yaptığımız bir araştırmada bu işin can damarı olan büyük paslanmaz tanklar dışarıdan geliyordu ve pahalıya mal oluyordu. Almanya da bu işi yapan köklü bir firmanın iş durdurma noktasına gelip kapatma kararı aldığını öğrenince gidip fabrikayı ekipmanı ve mühendisleriyle birlikte Rusya ya transfer ettik ve üretimi burada kendi bünyemizde kendimiz yapmaya başladık. -Bildiğimiz kadarıyla başka alanlara da girdiniz... -Evet,2002 yılında Troy Media yı kurarak matbaa ve reklamcılık işleri yapmaya başladık.komsomolskaya Pravda gazetesinin Türkiye temsilciliğini alıp orada baskısını yapmaya başladık. Önümüzdeki günlerde de Troy Media nın yeni bir kolu olan Troy Packing ambalajlama hizmeti verecek bir yapılanma hizmete sokacağız.2003 yılında ise şu anda bulunduğumuz alanı satın alarak Troy Bussines Park ı kurduk.2005 Anahtar kelimeyi doğru doldurup bulmaca@gazetem.ru adresine gönderen bir okuyucumuz Eski Arbat taki Türk lokantası Bosfor da iki kişilik yemek kazanacak. Asalak bir böcek Olan,olmuş Alkol uyuşturucu tedavi merkezi Çobanın çaldığı Sürdürme...Akalın alttaki şarkıcı Kabaca evet 14 İlaç, deva 11 Tahıl sapı Kliring yılında Heineken fabrikasını sıfırdan kurup anahtar teslimi yaptık. Zorlu Grubu nun enerji alanında attığı büyük adımda mütteahhit olarak yer aldık ki bu çok önemli bir proje ve hizmete girdiğinde önemi daha da anlaşılacak yılında ise Dubai işi doğdu. Son 15 yılda diyebilirim ki bir yerde 15 günden fazla kalmamışımdır. Sürekli hareket etmeyi ve bir şeyler yapmayı seviyorum. -Rusya da yeni iş yapacaklara hangi tavsiyelerde bulunursunuz? -Rusya yı öğrendim,ben biliyorum derseniz baştan kaybedersiniz. Bunca yıldan sonra bile ben her sabah kalktığımda Rusya yı yeniden öğrenmeye çalışıyorum. Bir de şu çok önemli ki Rusya da inanılmaz bir birikim var. Sakın ola ki burayı geri kalmış gibi algılamayın. Çoğu iş adamımız buraya geldiğinde buranın eskimiş alt yapısına bakarak burayı ona göre değerlendiriyor,aman bu hataya düşmesinler. Her şeyden önemlisi burayı her şeyi ile sevmeleri gerekir. Ben inanın bana dünyanın neresine gidersem gideyim ki Kanada gibi gelişmiş olarak sayılan bir ülkede bile Rusya yı özlüyorum. Burayı evim olarak görüyorum. Kütahya nın bir kazası Kuran dan bir sure Aç olmayan Japon parası Bir peynir Tibet rahibi Avrupa da bir ulus Evrenpulu Hayati güç Ziyan olanın yerini doldurma 9 Tayin etmek İktisadi Güzel, hoş Amerika da bir eyalet 6 Makam, mevki 8 Cereyan Ördek sesi Boru sesi 15 Üzümdeki ünlü harfler İri bir at cinsi 2 Bir ilimiz