İÇİNDEKİLER GİRİŞ EŞYA HUKUKU'NUN KONUSU, KAPSAMI VE "ROMA EŞYA HUKUKU" KAVRAMI BİRİNCİ BÖLÜM GENEL KAVRAMLAR

Transkript

1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ EŞYA HUKUKU'NUN KONUSU, KAPSAMI VE "ROMA EŞYA HUKUKU" KAVRAMI BİRİNCİ BÖLÜM GENEL KAVRAMLAR I - "AYNÎ HAK" KAVRAMI, İÇERİĞİ VE ÖĞELERİ 21 II- AYNÎ HAKLARIN AYIRICI NİTELİKLERİ Aynî Hakların Nisbî (Görece), Şahsî (Kişisel), Özellikle Alacak Haklarından Ayrılması 22 A) Hakkın İleri Sürülmesi Bakımından 22 B) Hakkın İhlâli (Çiğnenmesi) Bakımından 23 C) Hak Konusuna Egemenlik Bakımından 24 D) Hakkın Niteliğinin (Mahiyetinin) Değişmesi Bakımından Aynî Hakların Diğer Mutlak Haklardan Ayrılması 25 III- AYNÎ HAKLARIN İÇERİK VE NİTELİKLERİNİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLERİ 26 1-Açıklık (Alenilik) Sınırlı Sayı ve Tipe Bağlılık (Numerus Clausus) Belirlilik (Muayyenlik) Olumsuz (Menfi), Pasif Yükümlülük 27 IV- AYNÎ HAKLARIN KONUSU "Ayın - Mal" Kavramı Roma Hukuku'nda "Res" Kavramı ve Mal Çeşitleri Aynî Hakların Konusunu Oluşturamayan Mallar (Res Extra Commercium) 31 A) Özel Nitelikleri Gereği Aynî Hakların Konusunu Oluşturamayan Mallar 31 a) Maddî Varlığı Olmayan Mallar 31

2 10 İçindekiler b) Üzerlerinde Fiilî Egemenlik Kurulamayan Mallar 32 c) İnsan Vücudu 32 d) Aynî Bütünlük - Mal Birliği (Mal Topluluğu) 33 B) Aynî Hakların Konusunu Oluşturamayacakları Hukuk Düzenlerince Saptanmış Olan Mallar 35 a) Res Extra Commercium Divini Iuris (Tanrısal / Dinsel Hukuk Gereği Alış-Verişe Elverişli Olmayan Mallar) 35 1) Res Sacrae (Kutsal Mallar, Tanrısal Mallar 36 2) Res Religiosae (Dinsel Mallar) 36 3) Res Sanctae (Kutsanmış (takdis edilmiş) mallar) 37 b) Res Extra Commercium Humani Iuris (İnsansal (Beşerî) Hukuk Gereği Alış-Verişe Elverişli Olmayan Mallar) 37 1) Res Communes Omnium 37 2) Res Publicae (Kamu Malları) 38 3) Res Universitates (Topluluklara ait mallar) 41 4-Aynî Hakların konusunu oluşturabilen Mallar ("Res in Commercio "=Alış-verişe elverişli mallar) ya da "Res in Pa/r//Mo/ı/o"=Malvarlığına giren mallar) 41 A) Malların Doğal Nitelikleri Bakımından Ayrımı 41 a) Maddî (Özdeksel) Mallar - Maddî Olmayan Mallar (Res Corporales - Res Incorporales) 41 b) Taşınır (Menkul) Mallar - Taşınmaz (Gayrimenkul) Mallar: (Res Mobiles - Res Immobiles) 42 c) Res Mancipi - Res Nec Mancipi 44 d) Bölünebilen (Bölünebilir) Mallar - Bölünemeyen (Bölünemez) Mallar (Res Divisibiles - Res Nec Divisibiles)...Al e) Mislî Mallar-Mislî Olmayan Mallar (Res Fungibiles-Rec Nec Fungibiles) 48 B) Malların Yapılış ve Kullanımları Bakımından Ayrımı 51 a) Kullanımları Tüketime Bağlı Mallar-Kullanımları Tüketime Bağlı Olmayan Mallar 51 b) Bağımsız Mallar-Bağımsız Olmayan Mallar 53 1) Yalın Mal- Birleşik Mal - Mal Topluluğu 53 2) Mütemmîm Cüz (=Bütünleyici, Tamamlayıcı Parça) 56 3) Bütünleyici Parçaların Özel Türü: Doğal Ürünler (Semereler (=Fructus)) 64 4) Eklenti (Teferruat) 74

3 İçindekiler 11 C) Malların Sahiplerine Göre Ayrımı 79 a) Kamu Malları - Özel Mallar 79 b) Sahipli Mallar - Sahipsiz Mallar 82 V- AYNÎ HAKLARIN ÇEŞİTLERİ Aynî Hakların İçerdikleri Yetkilere (İç Muhtevalarına) Göre Ayrımı 84 A) Mülkiyet 84 B) Sınırlı Aynî Haklar a) Kullanma (Usus) Yetkisi Veren Sınırlı Aynî Haklar (İrtifak Haklan) 85 b) Ürünlerden (Semerelerden) Yararlanma Yetkisi Veren (Fructus) Sınırlı Aynî Haklar 86 c) Aynın Değerinden, Ayın Üzerinde Tasarruf Olanağı Sağlayarak, Yararlanma Yetkisi {Abusııs) Veren Sınırlı Aynî Haklar Aynî Hakların, Hakka Konu Olan Malların Niteliklerine Göre Ayrımı 87 A) Taşınmazlar (Gayrimenkuller) Üzerindeki Aynî Haklar 87 B) Taşınırlar (Menkuller) Üzerindeki Aynî Haklar Sınırlı Aynî Hakların, Hakkın Konusu Olan Malın Sahiplerine Göre Ayrımı 88 A) Başkasına A it Mal Üzerindeki Sınırlı Aynî Haklar 88 B) Malike Kendi Malı Üzerinde Tanınmış Olan Sınırlı Aynî Haklar Aynî Hakların Süjelerine (Sahiplerine) Göre Ayrımı 88 A) Kişiler Lehine Tesis Edilen (Kurulan) Aynî Haklar 88 B) Belli Malların Maliki Lehine Tesis Edilen (Kurulan) Aynî Haklar Aynî Hakların Roma Hukuku'ndaki Ayrımları 89 A) KLÂSİK HUKUK DÖNEMİ'NDEKİ SINIRLI AYNÎ HAKLAR 89 B) IUSTIN1ANUS DÖNEMİ'NDEKİ SINIRLI AYNİ HAKLAR 89

4 12 İçindekiler İKİNCİ BÖLÜM MÜLKİYET I- MÜLKİYET HAKKININ İÇERDİĞİ YETKİLER, KAPSAMI VE SINIRLARI 91 II. ROMA HUKUKUNDAKİ DURUM 95 /- Mülkiyetin Kamu Hukuku'na İlişkin Kısıtlamaları (Tahditleri)...98 A) Mülkiyetin Olumlu Yönüne İlişkin Kısıtlamalar 98 B) Mülkiyetin Olumsuz Yönüne İlişkin Kısıtlamalar 99 C) Mülkiyet Hakkı Sahiplerine Yüklenen Olumlu Davranışlar (Olumlu Yükümlülükler) Mülkiyetin ÖzelHukuk'a İlişkin Kısıtlamaları 100 A) Olumlu Kısıtlamalar 100 B) Olumsuz Kısıtlamalar. 100 III- ZİLYETLİK (POSSESSİO) Kavramı ve Öğeleri Zilyetliğin Kökeni ve Tarihsel Gelişimi Zilyetliğin Çeşitleri Zilyetliğin Kazanılması ve Kaybedilmesi Zilyetliğin Hukukî Sonuçları - Özellikle Zilyetliğin Korunması IV- ROMA HUKUKUNDA MÜLKİYET HAKKININ TARİHÇESİ 132 V-MÜLKİYET HAKKININ ÇEŞİTLERİ 139 VI- MÜLKİYETİN KAZANILMA YOLLARI Mülkiyetin Aslen Kazanılma Biçimleri 152 A) SAHİPLENME (İŞGAL - İHRAZ) (OCCUPATIO) 152 B) BİRLEŞME (İLTİHAK) (ACCESSIO) 156 C) KARIŞMA - BİRLEŞME (CONFUSIO ve COMMIXTIO) D) İŞLEME-HUKUKÎ TAĞYİR (SPECIFICATIO) 161 E) ÜRÜNLERİN (SEMERELERİN) KAZANILMASI (FRUCTUS) Mülkiyetin Devren Kazanılma Biçimleri. 168 A) MANCIPATIO 169 B) INIURECESSIO ~"'."". 172 C) TRADITIO " 173

5 İçindekiler 13 3-Kazandırıcı Zamanaşımı (USUCAPIO) 185 A) Genel Bilgiler 185 B) Oluşum Nedenleri. 187 C) Kazandırıcı Zamanaşımı 1 mn Oluşumu ve Çeşitli Dönemlerdeki Gelişim Aşamalarında Geçerlik Koşulları 190 VII-MÜLKİYETİN KORUNMASI REI VINDICATIO (İSTİHKAKDAVASI) 213 A) Rei Vindicatio'da Aktif ve Pasif Dava Ehliyeti. 217 B) Rei Vindicatio'nun Niteliği 221 C) Rei Vindicatio'nun Amacı 223 D) Rei Vindicatio'nun Kapsamı 224 E) Rei Vindicatio ile Dava Edilenin İleri Sürebileceği Defiler ACTIO NEGATORIA İN REM (Haksız Elatmanın Önlenmesi, Müdahalenin Men'i Davası) ACTIO PUBLICIANA İN REM. 231 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SINIRLI AYNÎ HAKLAR (IURA İN RE ALIENA) Genel Bilgiler ve Sınırlı Aynî Hakların Ayrımı 237 I- İRTİFAK HAKLARI (SERVITUTES) Taşınmaz (Gayrimenkul) Lehine İrtifak Hakları (Aynî İrtifak Hakları= Servitutes Praediorum) 240 A) Taşınmaz Lehine İrtifak Haklarının Çeşitleri. 244 B) Taşınmaz Lehine İrtifak Haklarının (Servitutes Praediorum) Kurulması (Tesisi) 247 C) Taşınmaz Lehine İrtifak Haklarının (Servitutes Praediorum) Korunması 250 D) Taşınmaz Lehine İrtifak Hakları 'nın (Servitutes Praediorum) Sona Ermesi (Sukutu) İntifa Hakkı (Usus-Fructus) ve Diğer Şahsî İrtifak Hakları (Servitutes Personarum) 253 A) İNTİFA HAKKI (USUSFRUCTUS = KULLANMA VE SEMERELERDEN YARARLANMA HAKKI) 254 a) İntifa Hakkı'nın Konusu ve Çeşitleri 258 b) İntifa Hakkı'nın Tesisi (Kurulması) 263 c) İntifa Hakkının Korunması (Himayesi) 267

6 14 İçindekiler d) İntifa Hakkının Sona Ermesi 268 e) İntifa Hakkının Bugünkü Hukukumuzdaki Düzenlenme Biçimi 270 B) DİĞER ŞAHSÎ İRTİFAK HAKLARI. 279 a) USUS SİNE FRUCTU- ÜRÜNSÜZ (SEMERESİZ) KULLANMA 279 b) FRUCTUS SİNE USU (KULLANMASIZ ÜRÜN (SEMERE) ALMA HAKKI) 281 c) HABITATIO (OTURMA HAKKI) 281 d) OPERAE SER VOR UM vel ANIMALIUM (KÖLELERİNya da HAYVANLARIN HİZMETLERİNDEN YARARLANMA HAKKI) DÜZGÜN OLMA YAN İRTİFAKLAR (SERVITUTESIRREGULARES) 283 EMPHYTEUSİS (UZUN SÜRELİ KİRA HAKKI) ve SUPERFICIES (ÜST HAKKI) 284 II- EMPHYTEUSİS (UZUN SÜRELİ KİRA HAKKI). 284 III- SUPERFICIES (ÜST HAKKI) 291 IV- REHİN HAKKI (PIGNUS vel HYPOTHECA) ~'.".""Z'.295 I- Genel Bilgiler Aynî Güvencenin (Rehin Hakkının) Tarihsel Gelişimi 297 A) Fiducia Cum Creditore. 297 B) Pignus Datum 30] C) Pignus Conventum Rehin Hakkının Konusu Rehin Hakkının Kurulması (Tesisi) Rehin Hakkının İçeriği Rehin Hakkı'nın Korunması Rehin Hakkının Sona Ermesi Roma Hukuku'ndaki Rehin Hakkının Özellikleri ZZZZ"'.'.'.Z.322

7 PPN: Titel: Roma e sya hukuku / Özcan Karadeniz-Çelebican Ankara : Yetkin, 2006 ISBN: X Bibliographischer Datensatz im SWB-Verbund