ADANA YÜREĞİR AKSANTAŞ TOPLU KONUT UYGULAMASI NIN PEYZAJ MİMARLIĞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ*

Transkript

1 ADANA YÜREĞİR AKSANTAŞ TOPLU KONUT UYGULAMASI NIN PEYZAJ MİMARLIĞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ* Evaluatıon Of Housıng Applıcatıons Of Adana Yüreğir Aksantaş Dırectıon Of Landscape Archıtecture Constructıon Busıness Servıces * İsa AY Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Erdoğan GÜLTEKİN Peyzaj Mimarlığı Bölümü ÖZET Bu araştırma Adana Yüreğir Aksantaş Toplu Konut Uygulaması nın Peyzaj Mimarlığı Müteahhitlik Hizmetleri Yönünden Değerlendirilmesi konusunda yapılmıştır. Çalışmanın hazırlanması aşamasında Adana Yüreğir Aksantaş Toplu Konut Uygulaması kapsamında elde edilen veriler kullanılmıştır. Çalışmanın amacı Aksantaş Toplu Konut Uygulaması örneğinde olduğu gibi toplu konut çalışmalarında uygulama sürecinde yüklenici ya da kontrol olarak görev alabilecek olan peyzaj mimarlarının mevcut süreçte yer alma durumunu saptamak ve bu konut alanlarında peyzaj mimarlığı uygulamalarını yasal, yönetsel ve teknik yönleriyle ortaya koymaktır. Bu çalışmada peyzaj mimarlığı ile ilgili uygulamalardaki sorunlar saptanmaya çalışılmış ve bu tespit edilen sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur. Ayrıca bu çalışma ileride yapılacak benzer çalışmalara çerçeve altyapı olsun ve benzer toplu konut çalışmalarında peyzaj uygulamaları konusunda yol gösterici olsun diye hazırlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Toplu konut, Peyzaj Mimarlığı Müteahhitlik Hizmetleri ABSTRACT This research is about The Evaluation of Housing Applications of Adana Yüreğir Aksantaş in terms of Landscape Architecture Construction Business Services. The data for this research is retrieved from Housing Development Administration of Turkey (TOKİ) Project of Housing Application of Adana Yüreğir Aksantaş. The purpose of the studying is to determine position of landscape architects who will be able to take office as a contractor or inspector in existing process as sample of Housing Application of Adana Yüreğir Aksantaş and produce landscape architecture applications aspect of legal, administrative and technical in this housing areas. In this research it is aimed to determine application problems related to landscape architecture and came out solutions to the problems presented proposals. Additionally this studying will be a framework for the further studies and guide in point of the landscaping applications in parallel housing studies. Key Words: Housing *, Landscape Architecture Construction Business Services * Yüksek Lisans - Thesis 167

2 Giriş İnsanlığın var oluşuyla birlikte barınma ihtiyacı yerleşik düzene geçme ve sonraları kentleşme şeklinde gerçekleşmiştir. Gerçek anlamda kentleşme ise ancak Sanayi Devriminden sonra ortaya çıkmıştır. Sanayi Devrimi beraberinde hiç şüphesiz toplu konut gereksinimini ortaya çıkartmıştır. Bu durum birçok ülkede sorun oluşturmuş, ancak sanayileşmesini ve gelişimini hızlı tamamlayan ve gelir düzeyini belli seviyeye çıkaran ülkeler bu sorunları büyük ölçüde toplu konut uygulamalarıyla çözmüştür. Nüfusun artmasıyla birlikte kentlerinde sayıca artması sonucu oluşan toplumdaki ekonomik ve sosyal değişim sürecine kentleşme adı verilmektedir. Hızlı kentleşme ve endüstrileşme sonucu kırsal alandan merkeze olan akım konut sorununu büyük boyutlara çıkarmaktadır. Ülkemizdeki bu hızlı nüfus artışı ve konut gereksiniminin karşılanamaması sonucu toplu konut kavramı ortaya çıkmıştır. (Keleş, 1984), Toplu konutu; tek tek yapılar değil büyük konut siteleri halinde yapıldıklarında teknik, toplumsal ve ekonomik kimi yararlar sağlayabilen büyük girişimler olarak tanımlamaktadır. Türkiye de toplu konutun gelişimi ve örnek kentleri incelediğimizde ilk olarak 1875 te İstanbul da Akaretler sıra evlerinin yapımı, daha sonra cumhuriyet sonrası 1935 te Ankara da Bahçelievler, 1940 ta Saracoğlu Mahallesi, 1948 de Yeni Mahalle, Mebus evleri, İstanbul da 1960 ta Ataköy, 1987 de Halkalı ve 1995 te Bahçeşehir gibi toplu konut alanları ortaya çıkmıştır (Eryıldız, 2003). Öte yandan, hizmet sektörüne ağırlık verilmesiyle turizm sektörü de gelişmiştir. Uluslararası zincirlerin yaptırdığı tatil kompleksleri, Anadolu'nun güneybatı ve güney sahillerine yeni bir ritim ve siluet kazandırmıştır. Bu gelişmenin konut mülkiyetine kolay ulaşmış ve alışmış orta tabakalar üzerinde yaptığı etki, batı ve güney sahillerinde bir yazlık konut yatırımı yapmak olmuştur. Bu eğilim kısa zamanda kitleselleşmiş ve Edremit Körfezi'nden Mersin'e (Anonim, 2007 a), hatta İskenderun Uluçınar a kadar uzanan sahil bandı tatil siteleri zincirleriyle dolmuştur. Ülkemizin yaşadığı hızlı nüfus artışı ve hızlı kentleşme sebebiyle oluşan konut ve kentleşme sorunlarının çözülmesi ve üretimin artırılarak işsizliğin azaltılması amacıyla, 1984 yılında Genel İdare dışında Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Bu tarihte yürürlüğe giren 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ile özerk Toplu Konut Fonu oluşturulmuştur. Toplu Konut İdaresi Başkanlığının işlevi Türkiye'de konut üretim sektörünün teşvik edilerek hızlı artan konut talebinin planlı bir şekilde karşılanmasını sağlamak yönünde belirlenmiştir sayılı Toplu Konut Kanunu Toplu Konut İdaresi Başkanlığına özerk ve esnek hareket etme imkânı sağlamıştır. Bu yeni yapılanma içinde 1990 yılında çıkan 412 ve 414 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile toplu konut işleri Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı şeklinde iki ayrı idare olarak örgütlenmiştir. Ancak 1993 yılından itibaren Toplu Konut Fonu'nun Genel Bütçe kapsamına alınmasıyla İdare kaynaklarının azalması, İdareyi konut üretiminden oldukça uzaklaştırmış ve İdare son yıllarda gittikçe azalan sayılarda konut üretimine destek sağlayabilmiştir. 168

3 Dolayısıyla, dar ve orta gelirli vatandaşlarımızın nitelikli konut ihtiyacı da tam olarak karşılanamamıştır. Toplu Konut Fonu, tarih ve 4684 sayılı Kanunla da tamamen yürürlükten kaldırılmıştır. Fonun kaldırılması Toplu Konut İdaresi kaynaklarını büyük ölçüde azaltmış ve bütçeden aktarılan ödeneklere bağımlı hale getirmiştir. Hâlihazırda, Toplu Konut İdaresi gelirleri, gayrimenkul satış ve kira gelirlerinden, kredi geri dönüşlerinden, faiz gelirlerinden ve bütçe ödeneklerinden oluşmaktadır. Kuruluşundan itibaren, Toplu Konut Fonu'nun da sağladığı imkânlarla, ülkemizde yerleşim ve konut politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasında en önemli kurum Toplu Konut İdaresi Başkanlığıdır (Anonim, 2007 b). Toplu Konut Bölgesi içinde yaşayan nüfusun, sosyal hayatının devamını sağlamak için gerekli olan; okul, sağlık ve spor tesisleri, kütüphane, kreş, sinema, tiyatro, konferans salonu, karakol, postane, ibadethane, ticaret ve hizmet tesisleri ve benzeri sosyal tesisler ile çocuk parkları, rekreasyon alanları, kent mobilyaları, meydan düzenlemeleri ve benzeri çevre düzenlemesi işlerinin bütünü sosyal donatı olarak inşa edilmesi gereken ve karşılanması gereken ihtiyaçlardır. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı nca yürütülen toplu konut projelerinin ve uygulamalarının içerdiği konular arasında Peyzaj Mimarlığı nın ilgi alanı olan çevre düzenleme ya da bir başka ifade ile peyzaj işleri önemli bir yer tutmaktadır. Peyzaj Mimarlığı müteahhitlik ve mesleki uygulamaları diğer mühendislik ve mimarlık uygulamalarında olduğu gibi projelendirme çalışmaları yanında uygulama, yapım, onarım ve bakım; teknik, idari ve yasal şartnameler çerçevesinde yapılmaktadır. Kentsel tasarım düzeyinden çok daha küçük ölçeklerdeki uygulamalara kadar çevre düzenleme konularında peyzaj mimarlarının önemli görevleri bulunmaktadır. Yapının inşaat, aydınlatma, tesisat gibi temel mimarlık ve mühendislik çalışmaları ile çevresi ve bu çevreyi oluşturan diğer alt mühendislik ve mimarlık uygulamalarından bağımsız olamayacağı gerçeğinden hareketle peyzaj mimarları tüm bu disiplinlerle bağlantılı olarak çalışmak durumundadır. Günümüzde Türkiye de toplu konut uygulamalarında en etkin rol oynayan unsur olan TOKİ nin yürütmekte olduğu uygulamaları peyzaj mimarlığı açısından gerek ihtiva ettiği mesleki konular ve gerekse mesleki iş potansiyeli yani müteahhitlik hizmetleri açısından ve dolayısıyla süreç içinde görev alacak ve müteahhit (yüklenici), tasarımcı, uygulayıcı ve denetleyici görevler üstlenebilecek olan peyzaj mimarları açısından önem arz etmektedir. Peyzaj mimarlarının tüm bu süreç içinde üstlenecekleri görevler; kontrol amirliği, kontrol şefliği, kontrol mühendisliği gibi görevlerdir. Doğa ve çevrenin, insanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayabilecek biçimde ekonomik, ekolojik, işlevsel ve estetik ölçülere uygun olarak planlanması, düzenlenmesi, korunması, geliştirilmesi ve yönetimi konularında çalışan peyzaj mimarlarına olan gereksinim gün geçtikçe daha da önem kazanmaktadır. Toplu konut çalışmalarında yapısal ve bitkisel tasarım, uygulama ve bakım işlerinin belli bir bilimsel, teknik ve estetik temel üzerine oturtulması gerekir. Çünkü bakım masrafları ve çevre konforu yönünden olumlu sonuçlar verebileceği düşünüldüğünde toplu konut çalışmalarında peyzaj mimarlarının istihdamının 169

4 önemi büyüktür. Bu nedenle çalışmanın amacı Adana da TOKİ uygulamaları içinde Yüreğir Aksantaş Toplu Konut Uygulaması örneğinde olduğu gibi toplu konut uygulamalarında uygulama sürecinde görevlendirilecek peyzaj mimarlarının profesyonel anlamda çalışabilmeleri için yapmaları gerekenler ile bizzat bu konut alanlarında peyzaj mimarlarının uygulamalarını yasal, yönetsel ve teknik yönleriyle ortaya koymaktır. Burada bahse konu olan Toplu konut alanlarındaki uygulamalar ihale aşamasından uygulama sonrasındaki kesin hesabına kadar geçen süreçte, yapılan işlemlerdir. Ayrıca bu çalışmada uygulamalardaki sorunlar yeri geldiğince belirlenmeye çalışılmış ve bu konularda çözüm önerileri sunulmuştur. Materyal ve Metot Materyal Bu çalışmadaki araştırma materyali Adana Yüreğir Karşıyaka Mah. 888 Adet Konut, 1 Adet 24 Derslikli Lise, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami ile Ada İçi ve Genel Altyapı ile Çevre Düzenleme İşi kapsamında bulunan Peyzaj Mimarlığı mesleği ile ilgili plan, proje, sözleşme dosyaları, şartnameler ve tüm bunlara ilişkin yapılan uygulama çalışmaları ile yasal mevzuata ilişkin olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ve İller Bankası Yapı Denetim Hizmetleri Yönetmeliği ile konu hakkındaki özgün literatürdür. Şekil 1.esas araştırma materyali olan araştırma alanının uydudan alınan bir fotoğrafını vermektedir. 170

5 Şekil 1. Adana Yüreğir / Karşıyaka Mah. Aksantaş Toplu Konut Projesi Alanı Metot Çalışmada yöntem olarak önce dünyadaki ve ülkemizdeki toplu konut alanları hakkında genel bilgiler taranmış, bunlar içerisinde Peyzaj Mimarlığı ile ilgili uygulamalar araştırılmış, daha sonra özele inilerek toplu konut alanlarının Adana daki durumu genel hatlarıyla verilmeye çalışılmış ve Peyzaj Mimarlığı uygulamaları yönünden irdelenmiştir. Bu bünyeden olarak peyzaj mimarlarının TOKİ içerisindeki istihdamı, denetçilik, yüklenicilik görevleri yerinde yapılan incelemelerle belirlenirken peyzaj mimarlarının bu süreç içinde aldığı veya alması gerektiği görevler araştırma alanında yapılan çalışmalar doğrultusunda değerlendirilmiştir. Bütün bu çalışmalar içinde özellikle peyzaj mimarlığı müteahhitlik hizmetleri ve uygulamaları ile ilgili sorunlar saptanmış ve araştırmanın sonunda bu sorunlara çözüm olabilecek önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın Akış Şeması Şekil 2. de verilmiştir. 171

6 Adana Yüreğir Karşıyaka Mah. Aksantaş Toplu Konut Uygulamasının Peyzaj Mimarlığı Müteahhitlik Hizmetleri Yönünden Değerlendirilmesi SURVEY VERİ TOPLAMA Adana Yüreğir, Karşıyaka Mah. Aksantaş Toplu Konut Projesi ile ilgili Plan ve Projeler Toplu Konut İdaresi Başkanlığı verileri Adana TOKİ verileri Yurt İçi ve Yurt Dışı Toplu Konut Hakkında Genel Bilgiler Yasal Mevzuat Alanda Peyzaj Mimarlığı İle İlgili Müteahhitlik Hizmetleri Müteahhitlik Uygulamalarının Yasal Prosedürler ve Teknik Esaslar Yönünden Durumu ANALİZ Çalışma Alanına İlişkin Mevcut Plan ve Projelerin Bilgisayar Ortamına Aktarılması Konu İle İlgili Yasal Kaynakların İrdelenmesi DEĞERLENDİRME Çalışma Alanı ile İlgili Meslek Pratiği Sorunlarının Saptanması ve Çözüm Önerilerinde Bulunulması Şekil 2. Araştırmanın Akış Şeması 172

7 Araştırma Bulguları Peyzaj mimarları kamu ve özel sektörde ekonomik, mali ve teknik gibi belirli yeterlilikleri taşıdığı sürece diğer meslek mensupları gibi yüklenicilik (müteahhitlik) yapabildiği halde araştırma alanımızda herhangi bir müteahhitlik yapan peyzaj mimarı bulunmamaktadır. Kaldı ki bu müteahhitlik hizmeti sadece proje uygulamalarını değil peyzaj projelerinin hazırlanmasına da ait olabilir. Yalnız bu konuda TOKİ idaresince bir açık kapı da bırakılmıştır. TOKİ nin kullandığı Peyzaj Düzenlemesi Özel Teknik Şartnamesinde müteahhit (yüklenici) peyzaj projelerini yetkili bir peyzaj mimarına hazırlattırmakla sorumlu kılınmıştır. Araştırma alanında önemli miktarda peyzaj mimarlığı hizmetleri bulunmasına rağmen Kamu İhale Kanunu Hükümleri çerçevesinde yapılan Toplu Konut İdaresinin bu tür uygulamalarında yüklenicilere anahtar teknik personel olarak peyzaj mimarı bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Çalışmanın projelendirme aşamasında proje sorumlularının projeye elde mevcut hazırlanmış standart bir proje çizim yönetmeliği ya da şartnamesi olmadığı için veya çok zaman bilgi eksikliğinden hatalı ve eksik projeler yapılmaktadır. Araştırmada elde edilen tespitlere göre kullanım ihtiyacını karşılamayan yetersiz planlama, eksik ve hatalı detaylandırmalar mevcuttur. Aksantaş toplu konut alanın da açık ve yeşil alan uygulamalarına baktığımız zaman bu kapsamda 4 adet park yapılmıştır. Bu park alanları; 3504 m², 4447 m², 4423 m², ve 7097 m² olmak üzere toplam m² park alanı mevcuttur. Bu da m² toplam alan bulunan araştırma alanının %16,8 ine denk gelmektedir. Bu yönüyle yeşil ve açık alanlar ideal kentsel mekân-yeşil alan oranının oldukça üzerindedir. Oysa spor alanları organizasyonu konusu da istenilen düzeyde bulunmamaktadır. Örneğin spor alanı olarak sadece bir adet basketbol sahası planlanmış ve uygulanmıştır. Bu ise farklı spor dalları için alanların oluşturulmaması sonucu toplu konut alanında yaşayacak insanların spor aktivitelerine cevap vermekten çok uzaktır. Araştırma alanı için kesinleşen yapısal peyzaj projesine göre hazırlanmış olan Bitkilendirme Projesinde kullanılacak olan bitki listesi, bölge şartlarına uygun; İbreli ve Yapraklı Ağaçlar, Herdemyeşil ve Yapraklı Çalılar, Sarılıcı bitki türlerinden seçilmiştir. Projede kullanılan ağaç, palmiye ve çalı türleri bölgenin iklimsel koşullarına son derece uygun türlerdir. 173

8 Tartışma ve Sonuçlar Toplu Konut İdaresi Başkanlığının ülke genelinde yürüttüğü planlı kentleşme ve konut üretimi programı çerçevesindeki çalışmaları gerek bu güne kadar bitirilmiş projeler olsun gerekse bundan sonraki dönemler için planlanmış projeler olsun önemli bir kamusal kaynağa ihtiyaç duymaktadır. TOKİ nin 2008 ortalarına kadar bitirmiş olduğu ve bundan sonrası için planladığı ve hedef kabul ettiği konut sayısı toplam adettir. Bu projelerin toplam kaynak gereksinimi yaklaşık 20 milyar YTL civarındadır. Bu miktarın yaklaşık olarak %4 gibi bir kısmı da peyzaj mimarlığı uzmanlık alanı olan çevre düzenleme ve peyzaj işlerine ayrılmaktadır. Bunun parasal miktarı da yaklaşık 800 milyon YTL dir. Bunun gibi son derece yüksek miktarda parasal kamu kaynakları harcanarak yapılan hizmetlerin yerine getirilmesi aşamalarında yeterli denetimlere tabi tutulmasının gerekliliği tartışılmaz bir gerçektir. Bu denetimlerde inşaat mühendisliği, mimarlık ve elektrik mühendisliği mesleki kontrollük hizmetleri mevcut yasalar gereği idarece görevlendirilmiş konu ile ilgili mühendis ve mimarlar tarafından yerine getirilmekle birlikte çevre düzenleme ve peyzaj işleri kontrollük hizmetlerinin yine idarece görevlendirilmiş peyzaj mimarları tarafından yapılması gerektiği halde maalesef bu görev ilgili peyzaj mimarları tarafından değil kontrol örgütünde görevli diğer mühendisler ve mimarlar tarafından yapılmaktadır. Yani görevlerin sözleşme ve şartnamelerde kimler tarafından yerine getirileceği kesin bir ifadeyle belirtilmemiş olduğu tespit edilmiştir. Durum böyle olduğu için yapılan imalatların niteliklerinin gerektirdiği meslek disiplini yani peyzaj mimarı tarafından denetlenmemesi sonucunda teknik ve estetik yönden hatalı ve istenmeyen sonuçların ortaya çıktığı görülmektedir. Gelecekte de yaşanabilir insan yerleşimleri yaratmak amacıyla bilimin ve sanatın ışığında, var olan doğal ve kültürel kaynakları korumayı, geliştirmeyi, onarmayı ve olabildiğince en uzun süre ve en uygun biçimde yararlanmayı hedefleyerek açık ve / veya yeşil alanların peyzaj planlama, tasarım, projelendirme, uygulama ve yönetimini kamu ve toplum yararını gözetecek şekilde yerine getirebilecek olan peyzaj mimarlarının TOKİ bünyesinde kontrol, yüklenici (müteahhit), alt yüklenici (taşeron) biçiminde istihdamlarına olanak tanınmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma alanında somut olarak görüldüğü gibi önemli miktarda peyzaj mimarlığı hizmetleri bulunmasına rağmen Kamu İhale Kanunu Hükümleri çerçevesinde yapılan Toplu Konut İdaresinin bu tür uygulamalarında yüklenicilere anahtar teknik personel olarak peyzaj mimarı bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Oysa yine bir kamu kuruluşu olan ve benzer peyzaj mimarlığı uygulamalarını yerine getiren İller bankası; İller Bankasınca yaptırılan veya yapı denetim hizmetleri Bankadan talep edilen veya ihalesi Ortak İdarelerce yapılıp yapı denetim hizmetleri müştereken yürütülen, her türlü yapım, bakım ve onarım işlerinin sözleşme ve eklerine uygun olarak denetlenmesinde uyulacak, usul ve esasları belirlemek amacıyla, 4759 sayılı İller Bankası Kanununun 7. maddesi hükümlerine dayanılarak 18 Mart 2004 de resmi gazetede yayınlanan bir 174

9 yönetmelik çıkarılmıştır. Yönetmeliğin ilgili maddelerinde peyzaj mimarı ifadesine işin bütün safhalarında gerektiği gibi yer verilmiştir. Bu yönetmelik hükümleri konumuza bir örnek teşkil etmektedir. Ayrıca DSİ Genel Müdürlüğü bünyesinde peyzaj mimarları bulundurduğu halde yapılan tüm peyzaj mimarlığı hizmetlerine bağlı olarak bir Özel Uygulama Yönetmeliği de kullanılmaktadır. Araştırma alanında tespit edilen bir başka husus ise mevcut bitkisel toprak tabakasının sıyrılarak bir alanda depolanması ve kullanıma hazır halde bekletilmesi durumunda yüklenici lehine zaman açısından ve mali yönden önemli bir ekonomi sağlanabilir. Araştırma alanında maalesef bu konu ihmal edilmiştir. TOKİ alanında mesleki kontrollük hizmetleri etkin ve yeterli bir şekilde yapılabilse idi uygulamada tespit edilen kalitesiz malzeme ve kötü işçilikten doğan kusurlar zamanında ve kaynağında önlenebilecekti. Araştırma sonuçlarına göre verilebilecek öneriler kısaca aşağıdaki gibi sıralanabilir. Tasarımda hatalı bitki seçimleri ya da uygulama sırsında yapılan yanlışlar büyük çapta ve gereksiz harcamaları beraberinde getirebilmektedir. Bu nedenle toplu konut uygulamalarında peyzaj mimarlarının görevlendirilmesi sadece projelendirme safhası ile sınırlandırılmamalı yapılan uygulamalarda en iyi sonucun alınması için peyzaj mimarlarına kendi meslek alanları ile ilgili işlerin her evresinde kontrol, iş başında bulundurulması zorunlu teknik personel ve yüklenici pozisyonlarında yer verilmelidir. Toplu konut uygulamalarına daha çok gecekondu bölgelerinde ve düzensiz yapılaşmanın olduğu bölgelerde ağırlıklı olarak yer verilmeli ve kentsel dönüşüm sağlanmalı. Araştırma alanımız Adananın eski bir sanayi kuruluşu olan Aksantaş Tekstil Ürünleri Fabrikasının muhtemelen yeri organize sanayi bölgesine nakledildiğinden boşalan yeri üzerinde gecekondu yerleşimlerinin ortasında bulunduğu için iyi bir yer seçimi örneğidir. TOKİ peyzaj uygulamalarında standart özel teknik şartnameler kullanılmaktadır. Bunun yerine bölgenin ve alanın özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun daha ayrıntılı şartnameler düzenlenmeli ve uygulanmalıdır. Bu konuda İller Bankası ve DSİ Genel Müdürlüğü uygulama şartnamelerinden yararlanılabilir. Çevre düzenleme ve peyzaj işleri ile ilgili yapılması planlanan projeler ve uygulamaların kapsamı net bir biçimde belirlenmeli, projelendirme işleri bu araştırma alanında görüldüğü gibi yüklenicinin inisiyatifine bırakılmamalıdır. Araştırma alanında Yapılan gözlemlerden biriside yapılan peyzaj mimarlığı uygulamalarının yeşil ve açık alanlar yönünden kalite ve kantitece yetersizliğidir. Oysa bu yeşil ve açık alanlar içinde olması gereken mimari unsurlar, köprüler, parklar, meydanlar, heykel ve içerisinde su oyunları bulunan havuzlar vb. gibi çağdaş öğeler kullanılmalıdır. Araştırma alanında yapılan gözlemlerde uygulaması yapılmış olan çocuk oyun alanları, kameriyeler, bank ve spor alanı olarak da bir adet basketbol sahası bu toplu konut alanında yaşayacak olan yaklaşık kişi göz önüne alındığında ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. Bundan sonra bu alana ek olarak yapılabilecek toplu konut uygulamalarında burada yaşayacak nüfus miktarı 175

10 demografik özellikleri de dikkate alınarak söz konusu kullanımlara yeterli sayı ve özelliklerde yer verilmelidir. Araştırma alanında sosyal aktiviteler için toplu ya da bireysel kullanıma uygun uygulamalar bulunmamaktadır. Oysa Anfi tiyatro, cafe, değişik spor dallarına hizmet edecek olan futbol sahası, tenis kortu, voleybol sahası, kapalı ve açık yüzme havuzu ve fıtness alanları gibi kullanımlara araştırma alanında yeterince yer verilmelidir. Oyun alanları ve parklar gibi açık-yeşil alan sistemlerinin bir devamı biçiminde düşünülmesi gereken okul bahçelerinin de yeterli sayıda spor tesisleri içermelerine dikkat edilmelidir. Uygulaması yapılmış olan açık otoparklar çok fazla sert zemin oluşturmaktadır. Bu tür otoparklardan bir bölümü mümkün olduğunca yeraltında çözümlenebilmelidir. Araştırma alanındaki yeşil alanların belirli aralıklarla konmuş olan sulama musluklarıyla düzenli ve yeterli sulanması mümkün görünmemektedir. Bunun yerine gereğinde yağmurlama sulama gereğinde ise damlama sulama sistemi uygulanmalıdır. Bu çalışmalarda peyzaj mimarlarından ve ziraat mühendisliği ilgili bölümün elemanlarından yararlanılmalıdır. Kaynaklar ANONİM, 2007a, Toplu Konut Üretimi ANONİM, 2007b. T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ). Genel Satış Listesi, KELEŞ R., Konut. 81. Kent - Koop. Yayınları, Ankara, ERYILDIZ S., Batıkent, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul,