Transkript

1

2

3

4

5

6 ANATOMĠ ANABĠLĠM DALI DOLAġIM SĠSTEMĠ ANATOMĠSĠ Öğretim Üyesi : Prof. Dr Ahmet USTA, Prof. Dr. Kayıhan ġahġnoğlu AMAÇ: Öğrencilerin kardivasküler sistem (dolaşım sistemi) temel anatomisi ve işlevinin anlaması, organizasyon düzeyine göre kardivasküler sistemin bölümlerini ayırt edebilmesi. ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Bilgi Alt baģlık: Kalp Dolaşım sistemi genel terminolojisini söyleyebilmeli Kalbin dış yapılarını, komşuluklarını sayabilmeli Kalbin kenarlarını, yüzey oluşumlarını sayabilmeli Her iki vena cava yı ve aorta ascendens i ayırt etmeli Sağ atrium ve ventrikül iç yapılarını ayırt etmeli Sol atrium ve ventrikül iç yapılarını ayırt etmeli Septum atrioventriculare nin kısımlarını ayırt edebilmeli Valva atrioventricularis dextra, Valva trunci pulmonalis, Valva atroventricularis sinistra ve Valva aorta yı ayırt edebilmeli Kalbin koroner arterlerini ayırt edebilmeli, sağ ve sol koroner arterin dallarını ve dağılımını bilmeli Sinus coronarius ve kalp venlerini ayırt edebilmeli Kalbin ileti sistemini, sempatik ve parasempatik innervasyonlarının fonksiyonel önemini bilmeli Kalbin göğüs duvarındaki projeksiyonunu bilmeli ve kardiovasküler gölgeyi tanımlayabilmeli Seröz ve fibröz perikard ı, sinus transversus ve obliquus pericardii yi ayırt etmeli Alt baģlık: Arteriyel Sistem Anatomisi Truncus pulmonalis, Arcus aorta, Truncus brachiocephalicus, Aa. carotis communis, Aa. subclavia yı ayırt etmeli, yan ve uç dallarını bilmeli Aa. carotis communis, Aa. carotis externa, Aa. carotis interna nın boyunda seyirlerini uç ve yan dallarını bilmeli Aa. subclavia nın, Aa. Axillaris in uç ve yan dallarını ayırt etmeli ve bilmeli Üst extremite arterlerini parmak uçlarına kadar ayırt etmeli, yan ve uç dallarını bilmeli

7 Aorta thoracica ve Abdominalis i ayırt etmeli ve yan ve uç dallarını bilmeli A. iliaca interna, A. iliaca externa ve alt taraf arterlerini ayırt etmeli, yan ve uç dallarını bilmeli Alt baģlık: Venöz Sistem anatomisi Baş ve boyun venlerini ayırt etmeli, oluşturan venleri bilmeli Üst taraf venlerini ayırt etmeli ve oluşturan venleri bilmeli Azygos ven sistemini oluşturan venleri bilmeli Portal ven sistemi ve porto caval anastomozları bilmeli Vena cava inferior u, pelvis venlerini ve alt taraf venlerini ayırt etmeli, oluşumunu bilmeli Lenf sisteminin büyük kolektörlerini (ductus thoracicus ve ductus lymphaticus dexter) ayırt etmeli ve oluşumunu bilmeli Baş-boyun lenf damarlarını ve lenf düğümlerini ayırt etmeli ve bilmeli Üst taraf lenf sistemi ve aksiler lenf düğümlerini bilmeli Abdomen ve pelvis lenf damarlarını bilmeli Alt ekstremite lenf damarlarını ve düğümlerini bilmeli Beceri Kadavrada dolaşım sisteminin tüm ana yapılarını tanıyabilmeli, fonksiyonel bütünlüğü kavrayabilmeli. DavranıĢ Kadavraya saygılı olmalı, disseksiyon salonu yöntem, kural ve geleneklerine uygun davranmalı.

8 DOLAġIM SĠSTEMĠ FĠZYOLOJĠSĠ FĠZYOLOJĠSĠ ANABĠLĠM DALI AMAÇ: Fizyoloji Anabilim Dalı, uluslararası bilim, teknoloji ve etik ilke ve deneyimlerinden yararlanarak, insanlığın geleceği için üstün nitelikli bireyler yetiştirmek amacıyla, temel ve ileri fizyoloji bilimi eğitimi vererek hekim, yardımcı sağlık personeli ve bilim adamı yetiştirir, bilime ve üretime katkıda bulunacak araştırmalar yapar ve toplum yararına sunar. Öğrencinin dolaşım fizyolojisinin temel kavram ve becerilerini, klinik bilgiler için bir alt yapı oluşturacak biçimde kavraması amaçlanmaktadır. ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Ders 1-DolaĢım sistemine giriģ (M. Devrim-Üçok/ Ü. ĠĢoğlu-Alkaç) Ders 2-Kalp kasının fizyolojik özellikleri (M. Devrim-Üçok/ Ü. ĠĢoğlu- Alkaç) Kalp kasının fizyolojik özelliklerini ve bunun işlevsel açıdan önemini söyleyebilmeli, Oluklu bağlantıların (gap junction) işlevsel önemini söyleyebilmeli, Hep-hiç yasasını anlatabilmeli, Aksiyon potansiyelinin evrelerini söyleyebilmeli, Aksiyon potansiyelinin farklı evrelerinde membrandaki iyon kanallarının durumunu ve membranın sodyum, potasyum ve kalsiyum iyonlarına geçirgenliğini söyleyebilmeli, Tetaninin neden oluşmadığını açıklayabilmeli. Ders 3-Kalbin eksitasyon ileti sistemi (M. Devrim-Üçok / Ü. ĠĢoğlu-Alkaç) Kalpte ritmik uyaranlar oluşturan hücrelerin fizyolojik özelliklerini söyleyebilmeli, Ritmik uyaran oluşturan hücrelerde aksiyon potansiyellerinin oluşumundaki evreleri membrandaki iyon kanallarının durumu ve membranın iyonlara geçirgenlikleri ile birlikte anlatabilmeli, Kalpteki özel eksitasyon-ileti sistemini yolakları ve bileşenleri ile anlatabilmeli. Eksitasyon-ileti sisteminin işlevlerini söyleyebilmeli. Sempatik ve parasempatik uyaranın eksitasyon-ileti sistemine etkisini söyleyebilmeli,

9 Ders 4: Kalp döngüsü, kalp kapakları ve kalp sesleri (Ü. ĠĢoğlu-Alkaç / M. Devrim-Üçok) Kalp dönemi fazlarının isimlerini sayabilmeli, Kas kasılma çeşitlerini kalp dönemi ile ilişkilendirebilmeli, Kalp döneminin fonksiyonel ve klinik önemini söyleyebilmeli, Kalp kapaklarının fonksiyonunun önemini bilmeli, Kalp seslerinin oluşum mekanizmasını bilmeli, Kalp sesleri ile kalp dönemi fazlarını ilişkilendirebilmeli Ders 5: Kalp döngüsündeki basınç değiģimleri ve dolaģımın fiziksel özellikleri (Ü. ĠĢoğlu-Alkaç / M. Devrim-Üçok) Kalp dönemi sırasında atrium ve ventriküllerde oluşan hacim-basınç değişikliklerini nedenleri ile birlikte tartışabilmeli, Aort basınç eğrisinde oluşan çentiklenmenin nedeni söyleyebilmeli, Basınç artma ve azalması, kalp kapaklarının durumunu ve EKG ile eş zamanlı açıklayabilmeli, Kalp seslerinin oluşum mekanizmasını açıklayabilmeli, Kalp seslerinin dinlendiği odakların isimlerini ve yerlerini sayabilmeli, Birinci ve ikinci kalp sesinin nasıl ayırt edeceğini söyleyebilmeli, Kalp kapaklarının açılıp-kapanma mekanizmasını açıklayabilmeli, bu mekanizma bozulduğunda oluşan patolojilerin nedenini yorumlayabilmelidir (ÇEP: Kalp kapak hastalıkları) Nabzın oluşum mekanizmasını açıklayabilmeli, Nabza etki eden faktörleri mekanizması ile açıklayabilmeli, Nabız muayenesi nereden yapılır, anlatabilmeli, Kalp atım sayısındaki artışın kalp dönemi süresine etkisi ve klinik önemini anlatabilmeli, Ders 6: Kalbin pompalama iģlevinin intrensek düzenlenmesi (Ü. ĠĢoğlu- Alkaç / M. Devrim-Üçok) Kalbde uyarı ileti sisteminin bölümlerini sayabilmeli ve işlevsel önemini tartışabilmeli Kalbin çalışmasında intrensek düzenleme mekanizmalarını bilmeli, Frank-Starling mekanizmasını ve kalbin fonksiyonu açısından önemini anlatabilmeli, Önyük (preload) ve artyük (afterload) kavramlarını hacim-basınç değişimleri ile ilişkilendirebilmeli, Önyük ve artyük kavramlarının klinik değerlendirmedeki önemini açıklayabilmeli,

10 Ders 7: Kalbin pompalama iģlevinin ekstrensek düzenlenmesi (Ü. ĠĢoğlu- Alkaç / M. Devrim-Üçok) Kalbi uyaran sinirler, etkin maddeleri ve uyardıkları bölgeleri söyleyebilmeli, Otonom sinir sisteminin kalbin çalışması üzerine etkilerini anlatabilmeli Sempatik sistemin etkin maddesini, hangi mekanizma ile etki ettiğini ve kalbin çalışmasını nasıl etkilediğini açıklayabilmeli Parasempatik sistemin etkin maddesini, hangi mekanizma ile etki ettiğini ve kalbin çalışmasını nasıl etkilediğini açıklayabilmeli Vagustan kurtulma (vagal escape) nın oluşum mekanizmasını ve kalp fonksiyonu açısından önemini açıklayabilmeli, Kalbin çalışmasının düzenlenmesinde beyin vazomotor merkezlerinin etkisini açıklayabilmeli, Baroreseptörlerin yerleşim yerlerini ve kan basıncı ile ilişkisi anlatabilmeli, Atriyum gerilme reseptörlerinin yerini ve kan basıncı düzenlenmesindeki önemini söyleyebilmeli, Bainbridge, Okülo-kardiyak, Bezold-Jarisch Refleksleri ve Cushing Reflekslerinin oluşum mekanizmalarını, kalpte ve kan basıncında oluşan etkilerini açıklayabilmeli, İyon yoğunluğunun ve sıcaklığın kalbin çalışması üzerine olan etkisini açıklayabilmeli Ders 8: Normal EKG (M. Devrim-Üçok / Ü. ĠĢoğlu-Alkaç) Elektrokardiyografik ölçüm yönteminin dayandığı ilkeleri açıklayabilmeli, EKG de bir kalp döneminde ortaya çıkan dalgaların isimlerini sayıp hangi süreçleri yansıttığını söyleyebilmeli, Bipolar ve unipolar derivasyonları elektrod yerleşim yerleri ile birlikte söyleyebilmeli, PQ (PR) aralığı, QRS kompleksi, QT aralığının hangi süreç veya süreçlere karşılık geldiğini ve bunların sürelerinin normal değerlerini söyleyebilmeli, EKG yi kullanarak bir kalp dönemini, kalbin dakika frekansını ve ventriküllerin ortalama elektriksel eksenini hesaplayabilmeli, normal değerlerini söyleyebilmeli, Ders 9: EKG değiģiklikleri(m. Devrim-Üçok / Ü. ĠĢoğlu-Alkaç ) Kanda potasyum, kalsiyum ve sodyum iyonlarının konsantrasyonunda artış ve azalmalarının EKG ye etkilerini söyleyebilmeli. Kalp bloklarının sınıflamasını söyleyebilmeli, EKG ye yansımalarını anahatları ile belirtebilmeli,

11 Ekstrasistollere kalp kasının yanıt verme veya vermemesini refraktör dönem kavramı ile anlatabilmeli, kompensatuar pause döneminin oluşumunun mekanizmasını açıklayabilmeli, Atriyal ve ventriküler aritmileri sınıflandırabilmeli, EKG ye yansımalarını anahatları ile belirtebilmeli, Miyokard enfarktüsündeki EKG bulgularını söyleyebilmeli. Ders 10: Kalp debisi, venöz dönüģ ve düzenlenmesi (Ü. ĠĢoğlu-Alkaç / M. Devrim-Üçok) Kalbin dakika hacmini etkileyen faktörleri sayabilmeli, Venöz dönüşün kalp debisi üzerine etkisini bilmeli, Preload (ön-yük) ve afterload (art-yük) kavramlarının venöz dönüş ve kalp debisi ile bağlantısını kurabilmeli Venöz dönüşteki artma ve azalmanın kalp debisini nasıl etkileyeceğini bilmeli, Kalbin dakika hacmi ölçümünü ve bunun klinik önemini anlatabilmelidir. Ders 11: Koroner dolaģım ve kan akımının dokular tarafından yerel kontrolü (Ü. ĠĢoğlu-Alkaç / M. Devrim-Üçok) Koroner dolaşımın genel ilkelerini belirtebilmelidir. Koroner dolaşımı etkileyen faktörleri bilmeli Koroner dolaşımı kalp dönemi ile ilişkilendirebilmeli, nedenini açıklayabilmeli Koroner dolaşımda oluşan patolojik durumların mekanizmasını açıklayabilmelidir (ÇEP: Angina pektoris (TT-K), ateroskleroz (B-K)). Kalp beslenme bozukluğunun belirtilerini bilmeli Koroner dolaşım bozulduğunda organizmanın nasıl etkilenebileceğini tartışabilmeli Ders 12: Arteriyel kan basıncının ölçümü ve düzenlenmesi(m. Devrim- Üçok / Ü. ĠĢoğlu-Alkaç) Arteriyel kan basıncının doğrudan ve dolaylı (indirekt) ölçüm yöntemlerini anlatabilmeli, normal değerleri söyleyebilmeli, Ortalama arteriyel kan basıncına etkili faktörleri anlatabilmeli, Arteriyel kan basıncının düzenlenmesinde erken, orta ve uzun dönemde devreye giren mekanizmaları sayarak açıklayabilmelidir.

12 Ders 13: Sağlıkta ve hastalıkta kardiyovasküler uyum (M. Devrim-Üçok / Ü. ĠĢoğlu-Alkaç) Yerçekiminin kardiyovasküler sistem üzerine olan etkisini söyleyebilmeli, ortostatik hipotansiyonun fizyopatolojisini anlatabilmeli. Egzersizin kardiyovasküler sistem üzerine olan etkisini anlatabilmeli. Yükseklik ve sıcaklık değişimlerine kardiyovasküler sistemin nasıl uyum sağladığını anlatabilmeli. Şokun, hipertansiyonun ve kalp yetmezliğinin fizyopatolojilerini anahatları ile anlatabilmeli, bu durumlarla başetmek için devreye giren düzenleyici mekanizmaları anlatabilmeli. Ders 14: Kapiller dolaģım ve lenfatik sistem (Ü. ĠĢoğlu-Alkaç / M. Devrim- Üçok) Kapiller perfüzyonun mekanizmasını anlatabilmeli, Kapiller dolaşıma etki eden faktörleri sıralayabilmeli, perfüzyon bozulduğunda oluşabilecek sorunları açıklayabilmelidir. Vazomosyon ve önemi nedir? Kapiller arteriyel ve venöz uçtan madde alışverişine etki eden güçleri ve etki yönlerini bilmeli Venöz ve lenfatik dolaşımın özelliklerini sıralayabilmelidir. Lenfatik akıma etki eden föktörleri bilmeli Ven ve lenf damar sistemindeki fonksiyon bozukluğu sonucu oluşan durumu tanıyabilmeli, nedenini açıklayabilmelidir (ÇEP: Varis (T)). Beceri : Dolaylı (indirekt) yöntemle insanda arteriyel kan basıncını ölçebilmeli ( öğretim yılında fizyoloji uygulama sınavında baraj sorusu olmasına karar verilmiş, öğrencilere baraj sorusunun yönergesi ile birlikte web sayfasından duyurusu da yapılmıştır) (bkz. isleri, belge: ekli) Kalp odaklarının yerlerini gösterebilmeli, Oskültasyonda birinci ve ikinci kalp sesini ayırd edebilmeli, Nabız muayenesini yapabilmeli, Nabızda normal ritim ve ritim bozukluğunu ayırt edebilmeli EKG çekebilmeli, EKG deki dalgaları tanıyabilmeli, EKG den bir kalp dönemi süresini, kalbin dakika frekansını ve ventriküllerin ortalama elektriksel eksenini hesaplayabilmeli hesaplayabilmeli.

13 Ders 15: Endotel Fizyolojisi (Ü.ĠĢoğlu Alkaç /M.Devrim Üçok) Damar endotelinin fonksiyonunu bilmeli Arteroskleroz gelişimde endotel hücrelerinde meydana gelen değişimi bilmeli Ateroskleroz geliştiğinde damarın fonksiyonunda meydana gelebilecek değişimleri öngörmeli Endotel yapısının korunması için gerekli olanları bilmeli ve bunu aktarabilmeli Endotel yapısını etkileyen risk faktörlerini bilmeli ve aktarabilmeli

14 BĠYOFĠZĠK ANABĠLĠM DALI AMAÇ: Dolaşım sisteminin yapı ve işlev ilişkilerini, hidrodinamik ve hidrostatik özelliklerini biyofiziksel çerçevede fizik yasaları ile açıklanması. ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ 1-Dolaşım ile ilgili fizik yasaları sayabilmeli, 2-Dolaşım sisteminde yapı ve işlev ilişkisi hakkında bilgi sahibi olmalı, 3-Dolaşımda hidrostatik faktörleri sayabilmeli, 4-Hemodinamiğin temel kavramlarını bilmeli, 5-Süreklilik denkleminin, Bernoulli ilkesinin, kinetik enerji kullanımının dolaşımdaki önemini bilmeli, 6-Damarlardaki kan akışını, iç sürtünmeli akışı, viskozluk katsayısını (Poiseuille yasası) ile irdeleyebilmeli, 7-Girdaplı akışın oluþumunu Reynold sayısı ile açıklayabilmeli, 8-Reynold sayısı ile ilgili yoğunluk, vizkozite, akış hızı ilişkisini açıklayabilmeli, 9-Kanın akışkanlık özelliklerini (viskozluk, reolojik özellikleri) bilmeli, 10-Damar genişleyebilirliğini, Laplace yasası, damar çeper yapısının fiziksel özelliklerini bilmeli, 11-Genişleyebilirlik, kompliyans kavramlarını tanımlayabilmeli, 12-Damar çeperi yapısı gerilme ve boyca gelişme iliþkisini açıklayabilmeli, 13-Transmüral basıncın akış direncine etkisini bilmeli, 14-Akış debisi, yarıçap, basınç ilişkilerini analiz edebilmeli, 15-Damar dallanmasındaki fiziksel etkileri bilmeli, 16-Kalbin etkinliği ve gücü, kalp devri, arteryel basınç pulsu ve yayılması, basınç gradyenti kavramlarını bilmeli, 17-Kan basıncının ve kan akışı ölçülmesinin esasını bilmeli, 18-Kan akış direncinin ( Shear Stres) plak oluşum ve yırtılmasındaki etkisini bilmeli, 19-Dolaşım dinamiği bozuklukları etkisiyle olan hastalıkları sayabilmeli, 20-Dolaşım dinamiğini damar sertliği örneğinde tartışabilmeli.

15 BĠYOKĠMYA ANABĠLĠM DALI AMAÇ : Ateroskleroz gelişiminde rol oynayan faktörler hakkında bilgi edinmek, ateroskleroz oluşumuna kadar gerçekleşen hücresel olayları basamak basamak inceleyerek öğrenmek. ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ 1. Endotelde meydana gelen biyokimyasal süreçleri açıklayabilmeli 2. Ateroskleroza yol açabilecek koşulları tanımlayabilmeli ve sürecin gelişimini açıklayabilmeli 3. Kan lipitlerindeki değiþikliklerin lipoprotein metabolizmasını nasıl etkilediğini açıklayabilmeli 4. Hiperlipoproteinemiye yol açan faktörleri tanımlayabilmeli, hiperlipoprotein tiplerini sayabilmeli 5. Hipolipoproteinemiye yol açan faktörleri tanımlayabilmeli, hipolipoprotein tiplerini sayabilmeli 6. Koroner kalp hastalıklarında görülen risk faktörlerini sayabilmeli 7. Kalp hastalıklarında izlenmesi gereken laboratuar parametrelerini sayabilmeli ve farklı patolojik durumlarda bu parametrelerin ne yönde değişebileceğini açıklayabilmeli 8. Ateroskleroz risk faktörlerini sayabilmeli 9. Kan lipit düzeylerindeki değişikliklerin ateroskleroz gelişimindeki rolünü açıklayabilmeli 10. Ateroskleroz tanımını yapabilmeli 11. Arter duvarının hücre yapısını açıklayabilmeli 12. Ateroskleroz başlangıcından oluşumuna kadar gerçekleşen hücresel olayları başlıklar halinde sayabilmeli

16 HĠSTOLOJĠ ANABĠLĠM DALI AMAÇ: Kalbin, damarların ve lenf sisteminin fetal dönemdeki gelişimini anlatmaktır. Ayrıca sistemdeki yapıların (arter, ven ve lenf damarları) histolojik ve morfolojik özelliklerinin anlaşılmasını sağlamak ve bu özelliklerde meydana gelebilecek bozuklukların kalp damar hastalıkları ile olan bağlantısının anlaşılmasına olanak sağlamaktır. DERS ADI : KALP GELĠġĠMĠ Amaç: İnsan embriyosunun gelişim sürecinde kalbin gelişim safhalarının günlere bağlı olarak öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - İnsan embriyosunun gelişim sürecinde ilk iki haftada beslenme - Kalp gelişiminin hangi germ yaprağından ve ne zaman gelişmeye başladığının anlatılması - Kalp gelişim safhalarının ayrıntılı öğretilmesi - Kalp kapakçıklarının gelişimi - Kalbin uyarı sisteminin gelişimi DERS ADI : KALP HĠSTOLOJĠSĠ Amaç: Yetişkin insan kalbinin histolojik tabakalarının, morfolojik özellikleri ile birlikte öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Endokard histolojisi - Miyokard histolojisi - Perikard histolojisi - Kalbin uyarı sisteminin histolojisi - Kalbin fibröz iskeleti DERS ADI : ARTERLERĠN GELĠġĠMĠ Amaç: Embriyonik gelişim sırasında arterlerin oluşması, gelişimi ve farklılaşmasının öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Aorta dorsalisin gelişimi, - Vitellin ve umblikal arterlerin gelişimi - Yutak kavis arterlerinin gelişimi, - İnen aortanin dallarının gelişimi, - Kol ve bacak arterlerinin gelişimi,

17 DERS ADI : ARTER HĠSTOLOJĠSĠ Amaç: Kalpten gelen kanın tüm vücuda yayılmasını sağlayan arterlerin morfolojik özellikleri ile birlikte histolojik tabakalarının öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Damarların histolojik yapıları - Tunika intima, medya ve adventisya - Büyük boy arterler - Orta ve küçük boy arterler - Arterioller DERS ADI : ENDOTEL GELĠġĠMĠ Amaç: Atheroskleroz gelişimde çok önemli olan endotel hücrelerinin fetal ve erişkin dönemlerdeki gelişimi ve histolojik özelliklerini ayrıntılı olarak açıklamaktır. Hedefler: - Embriyoda kan damarlarının ve endotel hiücrelerinin geliþimi - Erişkin dönemde yeni kan damarlarının gelişimi - Endotel hücrelerinin genel histolojik özellikleri - Endotel hücrelerinin nucleus ve sitoplazmik özellikleri - Endotel hücrelerinin electron mikroskopik görünümü DERS ADI : KAPĠLLER HĠSTOLOJĠSĠ Amaç: Dokulardaki hücrelere kan desteği sağlayan kapiler ağının embriyonik dönemdeki gelişim süreci ve histolojik özelliklerinin ve 3 ayrı kapiller çeşidinin histolojik yapı farklılıklarının öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Kapilerlerin geliþimi ve genel histoloji özellikleri - Kapiler tipleri - Sürekli kapilerler - Pencereli kapilerler - Sinüzoidler DERS ADI : VEN VE LENF KANALLARININ GELĠġĠMĠ Amaç: Dokulardaki kanın toplanmasında görev yapan venlerin embriyonik gelişimin günlerine bağlı olarak oluşma ve farklılaşma süreçlerinin öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Sinus venozusun gelişimi - Vitellin venlerin gelişimi - Umblikal venlerin gelişimi - Kardinal venlerin gelişimi - Vena kava inferior ve süpoeriorun gelişimi

18 DERS ADI : VENLERĠN VE LENFATĠKLERĠN HĠSTOLOJĠSĠ Amaç: Dokulardaki kanın toplanmasında görev yapan venlerin arterlerle aralarındaki farklara dikkat çekilerek morfolojik özellikleri ile birlikte histolojik tabakalarının öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Venlerin histolojik yapıları - Venlerin histolojisinin arterlerden farkları - Büyük boy venler - Orta ve küçük boy venler - Venüller DERS ADI : FETAL DOLAġIM Amaç: Fetal ve erişkin dolaşımı arasındaki farklara dikkat çekilerek fetusa ait dolaşım sisteminin damar ve kalp yapıları ile birlikte bir bütün olarak histolojik özellikleri ile birlikte öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Hedefler: - Fetal dolaşımın ana hatları - Fetal dolaşımda temiz ve kirli kanın karıştığı yerler - Erişkin dolaşımı - Fetal ve erişkin dolaşım arasındaki farklar - Fetal dolaşımdan kalan yapıların erişkin vücuttaki kalıntıları

19 KORUYUCU HEKĠMLĠK AMAÇ: Öğrencinin davranışsal ve sosyal faktörlerin dolaşım sistemi hastalıklarının oluşumundaki ve önlenmesindeki rolünü kavraması ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ: DERS ADI : Riskli davranıģların (tütün, hareketsiz yaģam, kötü beslenme vb) dolaģım sistemi hastalıklarındaki rolü Öğretim Üyesi : Selma KARABEY, AyĢe Emel ÖNAL 1. Kalp-damar hastalığı gelişimini artıran riskli davranışları sayabilmeli 2. Davranışsal faktörlerin kalp-damar hastalıklarının gelişimindeki etki mekanizmalarını açıklayabilmeli 3. Hastada varolan ve dolaşım sistemi hastalıklarına yol açan riskli davranışları (tütün, hareketsiz yaşam, kötü beslenme vb) sorgulayabilmeli 4. Riskli davranışlarla sosyo-ekonomik faktörlerin ilişkisini açıklayabilmeli 5. Koroner kalp hastalığı ve konjestif kalp yetersizliği oluşumunda eşlik eden (komorbid) depresyonun rolünü tanımlayabilmeli DERS ADI : DavranıĢ değiģim teorileri ve uygulamadaki yeri Öğretim Üyesi : Selma KARABEY, AyĢe Emel ÖNAL 1. Riskli davranışlarının önlenmesi ve değiştirilmesinde bireysel ve toplumsal düzeyde etkili stratejileri açıklayabilmeli 2. Başlıca davranış değişim modellerinin isimlerini sayabilmeli 3. Sağlık alanında en sık kullanılan davranış değişim modellerinin etki alanlarını ve mekanizmalarını açıklayabilmeli 4. Hastasının riskli davranışlarını değiştirmek için o alanda etkili davranış değişim modelini seçebilmeli