MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI"

Emine Erçetin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI

2 Malzemelerin Sınıflandırılması Metalik Malzemeler Polimer Malzemeler Seramik Malzemeler Kompozit Malzemeler Nano Malzemeler

3 Malzemelerin Sınıflandırılması Metalik Malzemeler Dökülebilir, kaynak edilebilir, elektrik ısı iletebilir, yansıtabilir, sünek, plastik şekil değiştirebilir Çelik, Alüminyum, Titanyum, Magnezyum, Nikel, Krom, Kobalt, Bakır

iletebilir, yansıtabilir, sünek, plastik şekil

4 Malzemelerin Sınıflandırılması Polimer Malzemeler Termoplastikler, termosetler Düşük yoğunluk, esneklik, ısı yalıtımı, parlak dekoratif, elektrik yalıtımı, kolay şekillendirilebilir, ekonomik, renklendirilebilir,

esneklik, ısı yalıtımı, parlak dekoratif, elektrik

5 Malzemelerin Sınıflandırılması Seramik Malzemeler Kırılgan ve sertdirler, aşınma direnci yüksek, ısı ve elektrik iletkenliği düşük, ısıtıcı ve fırınlarda kullanılırlar. Metal ve metal olmayan elemanların oluşturduğu iyonsal bileşiklerdir. NaCl, MgO, FeO, SiO2, SiC, TiC, WC

düşük, ısıtıcı ve fırınlarda kullanılırlar.

6 Malzemelerin Sınıflandırılması Kompozit Malzemeler: iki yada daha fazla elemanın iyi özelliklerini bir malzemede toplamak amacıyla karıştırılarak üretilmesi. Matris: Al, Mg, Fe, Cu. Takviye: SiC, TiC, WC, Al2O3, MgO, SiO2

malzemede toplamak amacıyla karıştırılarak üretilmesi.

7 Malzemelerin Sınıflandırılması Nano Malzemeler: Matris ve/veya takviye elemanının an az birinin nano boyutta olmasıyla meydana getirilen malzemedir. 1nm= 10-9 m= 10-6 mm

8 Metalik Malzemeler Demir Alaşımları Çelikler Yapı Çelikleri Takım Çelikler Dökme demirler Lamel grafit dökme demir Küresel grafit dökme demir Beyaz dökme demir Temper dökme demir Demir Dışı Alaşımlar Ağır metaller Bakır ve bakır alaşımları Nikel ve nikel alaşımları Krom ve krom alaşımları Çinko ve çinko alaşımları Mangan ve mangan alaşımları Kobalt ve kobalt alaşımları Kurşun ve kurşun alaşımları Kalay ve kalay alaşımları Hafif metaller Alüminyum ve alaşımları Magnezyum ve alaşımları Titanyum ve alaşımları

nikel alaşımları Krom ve krom alaşımları Çinko ve çinko alaşımları Mangan ve mangan alaşımları Kobalt ve kobalt alaşımları

9 Çelikler Yapı Çelikleri Düşük karbonlu, C <0,25 Orta karbonlu, 0,25< C <0,6 Yüksek karbonlu, 0,6< C <1,4 St 33, 37, 44, 70 Isıl işlemsiz Kaynağa elverişli ince taneli yapı çeliği: C<0.2, dayanımı yüksek Otomat çeliği: talaşlı imalat için, yüksek kükürt (S %0,3), ve fosfor (P %0,2) Sementasyon çeliği: C<0,2 yüzey karbonla sertleştirilmiş, darbeye dayanıklı, tok Nitrürasyon çeliği: dış yüzey azot (N) ile sertleştirilir, bünyede cr-al-ti gibi nitrür yapıcılar olmalı. Islah çeliği: sertleştirme+menevişleme yapılmış, darbe dayanımı yüksek, dinamik yüke maruz piston gibi parçalar yapılır Yay çeliği: elastik, titreşime dayanıklı, yüksek dayanıma sahip Soğuğa dayanıklı çelik: -50 derece altında dayanımlı, sıvı gaz üretimi ve taşımasında kullanılan kazanlar borular Isıya dayanıklı çelik: 350 derece, ısı santrallerindeki boru ve tesisat Yüksek ısıya dayanıklı çelik: 700 derece, türbin kanatları Paslanmaz çelik: krom %11, asit, sıcaklık ve korozif ortamlara dayanıklı, kimya-gıda endüstrisinde tank boru tesisat

dış yüzey azot (N) ile sertleştirilir, bünyede cr-al-ti gibi nitrür yapıcılar olmalı.

10 Çelikler Takım Çelikleri: yüksek vasıflı çelik, metal ve metal olmayan malzemeler işlenebilir Alaşımsız takım çelikleri: % C oranı, 200 C çalışma sıcaklığı. El takımları, torna kalemi, çekiç makas bıçakları, balta Alaşımlı takım çelikleri: %5 e kadar Mo, W, Cr, V içeren çelikler. 400 C çalışma sıcaklığına kadar kullanılabilirler. Kesme pres kalıpları, dövme kalıpları, basınçlı döküm kalıpları, matkap ve kılavuz takımı gibi kesici takımların yapımında kullanılırlar. Yüksek alaşımlı takım çelikleri: içeriğinde %5den fazla Cr, Mo, V alaşımı bulundurur. 600 C çalışma sıcaklığına kadar kullanılabilir. HSS takım çeliği. Dövme ve döküm kalıpları yapılır.

400 C çalışma sıcaklığına kadar kullanılabilirler.

12 Dökme demirler Lamel grafit dökme demir: döküme elverişli, talaş kaldırılabilir, titreşim sönümleme özelliği yüksek, ekonomik. Takım tezgahları, sütun gövdeleri, motor blokları, silindir kapakları, fren diskleri. Küresel grafit dökme demir: lamel grafit dökme demir içerisine magnezyum veya seryum ilavesiyle lamellerin küresele dönmesi sağlanır. Dayanımı çeliğe yakındır. Dökülebilirliği iyidir. Dişli çarklar, krank milleri, pompa ve türbin muhafaza gövdeleri. Beyaz dökme demir: karbonlar grafit yerine sert olan sementit (Fe3C) fazını oluşturur. Sert ve kırılgandır. Kırıcı plaka, öğütücü değirmen küreleri, aşındırıcı parçalar ve aşınmaya dayanıklı kırılmaya zorlanmayan kam milleri gibi parçalarda kullanılır. Temper dökme demir: beyaz dökme demir bünyesindeki sementitin ısıl işlem ile temper karbon kristaline dönüştürülmesiyle elde edilir. Darbe dayanımı lamel grafitden daha iyidir. Biyel kolu, direksiyon miller, vites çatalı vb yapımında kullanılır.

Küresel grafit dökme demir: lamel grafit dökme demir içerisine magnezyum veya seryum ilavesiyle lamellerin küresele dönmesi sağlanır. Dayanımı çeliğe yakındır. Dökülebilirliği iyidir.

14 Ağır metaller Bakır ve bakır alaşımları Saf bakır yumuşak ve iyi genleşebilir. Korozyon dayanımı iyi Isı iletkenliği çok iyi Bakır+Çinko= Pirinç döküm, talaşlı imalata uygun, ekonomik Bakır+Kalay= Bronz (Tunç) aşınma, korozyon dayanımı, kayma direnci pirinçten iyi, pahalı

Korozyon dayanımı iyi Isı iletkenliği çok iyi Bakır+Çinko= Pirinç

15 Ağır metaller Nikel ve nikel alaşımları Çekme dayanımı yüksek, kopma uzaması %40-50, saf nikelin talaş kaldırma özelliği kötü, korozyon dayanımı yüksek, parlak. Kaplamalarda kullanılır. Krom-Nikel( para, paslanmaz), Bakır-Nikel (asit tankı), Kobalt-Nikel (süper alaşım, manyetik)

dayanımı yüksek, parlak. Kaplamalarda kullanılır.

16 Ağır metaller Krom ve krom alaşımları: Demir-çelik endüstrisinde çok kullanılır (Ni-Fe-Cr). Kromaj korozyona karşı kaplama, gümüş eklenerek deniz suyuna karşı koruma sağlanır.

17 Ağır metaller Çinko ve çinko alaşımları korozyondan korunma amacıyla, çelik gibi diğer metallerin galvanize edilmesinde, pirinç, nikelli gümüş, değişik lehimler, alman gümüşü gibi alaşımların yapımında, genellikle otomotiv endüstrisinde döküm kalıplarında, pillerin gövdelerinin yapımında kullanılır. Zamak= çinko, alüminyum, magnezyum, bakır

alman gümüşü gibi alaşımların yapımında, genellikle otomotiv endüstrisinde döküm

18 Ağır metaller Mangan ve mangan alaşımları: Çelik, bakır ve hafif metallerle alaşım için kullanılır. Çeliğe sertlik, ısı ve aşınma dayanımı katar (mangan çeliği, takım çeliği). Mangan bronzu korozyona ve tuzlu suya dayanıklı (gemi makine parçaları). Çelikte azot, oksijen ve kükürtü gidermek için katılır dayanımı artırır.

Çeliğe sertlik, ısı ve aşınma dayanımı katar (mangan çeliği, takım çeliği).

19 Ağır metaller Kobalt ve kobalt alaşımları: Demir ve diğer metallerde alaşım elementi olarak kullanılır. Kesici takımlar, ameliyat araçları, mıknatıslı araçlar. Al-Ni-Co, Fe-Co vb

20 Ağır metaller Kurşun ve kurşun alaşımları: Çekme dayanımı düşük, kopma uzaması %30-50, yeraltı kablolarının kaplanmasında, lehim tellerinde, Akü imali, Kablo izolasyonu, Madde ve diğer ürünler, Mühimmat, Alaşımlar, Kimyasal maddeler ve pigmentler, Radyasyon yalıtımları, Benzin katkısı

Akü imali, Kablo izolasyonu, Madde ve diğer ürünler, Mühimmat,

21 Ağır metaller Kalay ve kalay alaşımları: Çekme dayanımı düşük, döküm ve haddeleme özelliği iyi, folyo yapılabilir, yaldız kağıdı, el sanatlarında kullanılır. Kimyasal kararlı, zehirsiz, demir ve bakırın kaplanmasında kullanılır. Teneke yapımında çeliği kaplamak için kullanılır.

22 Hafif metaller Alüminyum ve alaşımları Yoğunluğu düşük, dökme, dövme, haddeleme, derin çekme için uygundur, korozyon direnci yüksek, sıcak ve soğuk şekillendirme kabiliyeti iyi, hafif, yüksek gerilim hatlarında bakır yerine kullanılıyor.

23 Hafif metaller Magnezyum ve alaşımları Maliyeti düşük, dayanımı yüksek telsiz, radar ekranı, el testeresi, el takımları, makaslar gibi portatif el araçlarının imalatında, direksiyon simidi, direksiyon çubuğu, jant, koltuk çerçevesi, dizüstü bilgisayar, video alıcısı, televizyon, mobil telefon.

24 Hafif metaller Titanyum ve alaşımları Yüksek dayanım, düşük yoğunluk, pahalı. Erime sıcaklığı 1670 C, Koruyucu zırh, uçak gövdesi, uzay araçları, tıbbi ameliyat gereçleri, kesici takımlar, implantlar

Benzer belgeler

MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ ve SINIFLANDIRILMASI

ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ ve SINIFLANDIRILMASI MADDE Madde ya da özdek, uzayda yer kaplayan (hacim), kütlesi olan tanecikli yapılara denir. 5 duyu organımızla algılayabildiğimiz