Transkript

1 POWERPOINT 2000 Önsöz 3 Bölüm 1: Bir Sunu Hazırlayalım 5 Sihirbazın yardımıyla 6 Kim bu Carnegie? 7 PowerPoint in Penceresi 8 Sunuyu Tamamlayalım 10 Yeni metin ekleme 11 İyi bir sunuda Yeni slayt ekleme 13 İyi bir sunuda Yeni resim ekleme 14 Galeriye resim yerleştirmek için 15 İndirgeme - Yükseltme 16 Özel animasyon ekleme 18 Slayt geçişlerine efekt ekleme 19 Sunuyu kaydedelim 20 Bölüm 2: PowerPoint e Metin Girme 22 PowerPoint in Metin Önerileri 22 Slayt Yoluyla Metin Girme 25 Anahat Yoluyla Metin Girme 26 Word Yardımıyla Anahat Girme 29 Tersten gidersek 30 Açıklama Metinleri 30 Slaytlara Simge Ekleme 31 WordArt 32 Metin Düzenleme ve Biçimlendirme 33 Mouse ve Klavye kısayolları 33 Metin Düzenleme 34 İyi bir sunuda Metin Biçimlendirme 37 Madde İşaretleri ve Numaralama 40 Arkaplan Rengi ve Dolgu 41 İyi bir sunuda Şablon Değiştirmek-Asıl Slaytı Düzenlemek43 Bölüm 3: Tablo, Grafik ve Çizim 45 Tablo 45 POWERPOINT

2 Grafik 46 Küçük resim, film ve ses 48 Çizim 49 Bölüm 4: Özel Etkiler ve Animasyon 51 Slayta Animasyon Ekleme 51 Slaytlara Geçiş Animasyonu Ekleme 52 Internet Bağlantısı Ekleme 53 Bölüm 5: Slayt Gösterisi 55 Notlar 56 Siyah/Beyaz Denetimi 56 Slayt Ekleme/Silme, Çoğaltma ve Gizleme57 Show Zamanı 58 Yazdırma 60 Paketle ve Gönder 60 Web de Slayt Gösterisi 61 Slayt Gösterisi 62 Klavye yoluyla 62 Gösteri sırasında yardım 63 POWERPOINT

3 Önsöz Peki arkadaģlar, kaç kiģi hayatını sunu (Presentation, prezentasyon) hazırlayarak kazanıyorsa elini kaldırsın! Hiç kimse! Peki kaç kiģi hayatında en az bir kere sunu hazırladı ve sundu? Bir, iki elin kalktığını görüyorum. Peki, Ofis 2000 paketinin içinde PowerPoint diye bir programın olduğunu biiliyor? Ooo. Bütün eller havada. Peki son soru: Kaç kiģi PowerPoint ile ne yapıldığını biliyor? Hayaktında en az bir kere sunu hazırlamıģ olanlar ve diğer bir kaç kiģi elini kaldırıyor. AnlaĢıldı. Durum bütün dünyada aynı. ĠĢ veya eğitim dünyasında, gerektiği yeri alamamıģ program varsa, sunu programlarıdır. Hayatınızı hiç tahmin etmediğiniz biçimde kolaylaģtıracak program varsa, o da sunu programıdır. PowerPoint in de kaderi, diğer sunu programlarından farklı değil: ya hiç kullanılmaz, ya da aramızda bazı kiģiler hayatını sunu programı ile çalıģarak kazanır. Ġtiraf edelim ki, hayatını sunu programı hazırlayarak kazanmak, dünyanın en cazip iģi olmasa gerek. Sunu hazırlamanın kendisi cazip iģ olmasa gerek. Bir kere, sunu, yani bir grup dinleyicinin önüne çıkıp, arkada bir beyaz perdenin üzerine görüntüler yansıtarak, bir fikri, bir projeyi savunmak çoğumuz için cazip olmasa gerek. Ayrıca bilgisayarda bir sunu programıyla hazırladığınız görüntü unsurlarını kullanabilmek için, bilgisayarı konuģmanın yapılacağı odaya götürmek ve bilgisayarın VGA görüntüsünü (çoğu zaman bilgisayardan pahalı bir araçla) beyaz perdeye düģürmek, yatırım ve ayrı bir uzmanlık ister. Yakın zamana kadar bunlyar zor iģlerdi. Bu kadar zahmete katlanmak yerine, konuģmanızın notlarını ve diğer görsel unsurlarını kağıda basıp, konuģma sırasında dağıtmak daha kolay olabilirdi. Fakat devir hızla değiģti; bilgisayarlar avucumuzun içine sığar hale gelirken, bilgisayarın ekranındaki görüntüyü duvara yansıtan araçlar inanılmaz ölçüde ucuzladı. Yani Ģimdi görkemli bir sunu yaparak, fikrinizi, projesinizi veya öğretmek istediğiniz konuyu, bir sunu programının olağanüstü etkileyici tekniğinden yararlanarak sunmamak, bilgisayardan yararlanmamak olur. Bilgisayardan yararlanabilecek iken yararlanmamak ise, bana sorarsanız, modern bir kiģinin iģleyebileceği en ağır suçlardan biridir. Diyelim ki hayatınızda bir fikri veya projeyi tanıtmak veya bir Ģeyi öğretmek amacıyla bir topluluğun karģısına çıkmanız gerekmiyor ve gerekmeyecek. Peki, Internet le Web le ilginiz var mı? Bir fikri, bir projeyi, bir konuyu Internet te anlatmak, savunmak, POWERPOINT

4 öğretmek zorunda mısınız? Öyleyse neden PowerPoint kullanmıyorsunuz? En değme Web tasarımcısının grafikleriyle, arkaplan renkleri ile, her türlü mültimedya unsuru ile haftalarca süren bir çaba sonucu ortaya çıkartabileceği ve Java dan Javascript te, Flash dan anime GIF e kadar baģvurmadık teknoloji bırakmamacasına (ve tabii binlerce Dolar ınızı alarak hazırlayacağı bir siteyi, yarım saatte PowerPoint ile hazırlayabileceğinizi söylersem ne yaparsınız? Üstelik ortaya çıkacak Web sayfaları, grafik dosyaları, HTML ve XML kodları, ne tür Browser programları kullanırsa kullansın, bütün ziyaretçileriniz tarafından aynen sizin arzu ettiğiniz görsel etkileri oluģturacak Ģekilde görülebilir. Microsoft un yeni Ofis 2000 paketi elinizin altında ise, büyük bir ihtimalle bilgisayarınızda PowerPoint kurulu demektir. Ve siz, dünyanın en kolay sunu veya Web de eğitim ve öğretim aracına bir tıklama uzaktasınız. Tıklayın, baģlayalım. POWERPOINT

5 Bölüm 1: Bir Sunu Hazırlayalım Öğretmenler, ders anlatırken veya sınıfta bir konuyu öğrencilerinin tartıģmasını sağlarken, neden kara tahta önünde dururlar ve ellerinde bir tebeģirle, tahtaya bir Ģeyler yazarlar? Öğretmenler bilirler ki, kulaktan giren söz, aynı anda görsel mesajla bütünlendiği zaman daha çok akılda kalıyor. Eğitimciler bu gerçeği herhalde yazının icadından önce keģfetmiģ olmalılar; hatta belki de yazı bu yüzden icad edilmiģtir! Öğretmenler ağızlarından bir yeri terim, tanımlama, isim çıktığı zaman dönüp bunu tahtaya yazdıklarında hepimiz biraz daha dikkat kesiliriz; söylenenler daha bir anlamlı ve kalıcı gelir. Bu gerçekten hareket eden konuģmacılar, ister bir bilimsel konferansta yeni bir kalp ameliyatı tekniği anlatsınlar, ister bir ülkenin ekonomik geleceği ile ilgili tahminlerini aktarsınlar, söyledikleri sözlerin hap haline getirilmiģ mesajlarını, önemli kavramlarını, yazı ile, grafikle, simgeyle arkalarındaki bir perde üzerinde görüntülerlerse, mesajlarının daha iyi kavrandığını bilirler. Bugün, bir firmaya yeni reklam kampanyasının taslaklarını sunan reklam Ģirketinin müģteri temsilcisinden, kendi müdürler kuruluna fabrikada yapılmasını gerekli gördüğü üretim tekniği değiģikliğini savunan genç mühendise; yeni yazılımın müģterinin firmasında verimliliği nasıl arttıracağını anlatan biliģik teknolojisi Ģirketi sahibinden, hissedarlara firmanın son bir yıllık geliģimiyle ilgili hesap veren yönetim kurulu baģkanına kadar, konuģma yapma durumunda bulunan herkesin, bir zamanlar basit tepegöz projeksiyon makinalarıyla yapılan sunuģlardan çok daha etkilisini bilgisayarla ve PowerPoint ile yapmaları mümkündür. Günümüzde sunuģ, sadece bir kürsüde, bir toplantı odasında ve konferans salonunda yapılmıyor. Bugün, konuģmalarımızı, mesajlarımızı Internet yoluyla milyonlarca kiģiye yayıyoruz. Ne var ki Web sayfası tasarımı için halâ beyin cerrahı veya roket mühendisi düzeyinde teknik bilgi gerektiği Ģeklinde korkular yaygın. Hele iģi Web tasarımı olmayanlar arasında. Web tasarımında, bir Web sayfasını okuyan, izleyen ziyaretçinin bir sonraki sayfaya geçmesini sağlayan teknikler vardır. Bu teknikleri anlatan metinlerde genellikle Ģöyle övgüler görürsünüz: Bu yöntemle Web sayfalarınız bir sunu programının slaytları gibi, birbiri ardından görüntülenir ve sayfa aralarında ancak bir sunu programının masaüstünde yapabildiği geçiģ etkilerini sağlayabilirsiniz. ġimdi, PowerPoint bize bu imkanı sunuyor: siz POWERPOINT

6 sunuyu hazırlayın; sunudan Web sitesi yapmak, PowerPoint e ait, adeta beģ saniyelik bir iģ! Ama önce bir sunu hazırlayın! Sihirbazın yardımıyla PowerPoint 2000 i çalıģtırmanın çeģitlı yolları vardır. En kolay ve kestirme yol, masaüstünde bir PowerPoint kısayol simgesi varsa, onu tıklamaktır. <pp tif> PowerPoint i baģlatmak için BaĢlat menüsünden Programlar ve daha sonra Microsoft PowerPoint maddesini seçebileceğiniz gibi, yine BaĢlat menüsünden Yeni Ofis Belgesi maddesini ve açılacak Sihirbaz da Sunular sekmesini ve arzu ettiğiniz bir Ģablonu da seçebilirsiniz. Microsoft PowerPoint, Akıllı Ġçerik Sihirbazı, Tasarım ġablonu veya BoĢ Sunu seçenekleri bulunan baģlangıç diyalog kutusunu görüntüleyecektir. <pp tif> Burada mevcut üç seçenekten en kolayı, sunu Ģablonunu Sihirbaz a hazırlatmaktır. Daha sonra, PowerPoint te ustalaģtıkça, mevcut Ģablonlardan birinden veya boģ bir sayfadan hareket etmeyi tercih edeceğiz. ġimdi Akıllı Ġçerik ġablonu nu seçerek, Tamam ı tıklayın. Diyelim ki, siz bir reklam Ģirketinde, hatırı sayılır bir tele-iletiģim firmasının müģteri temsilcisi olarak çalıģıyorsunuz ve firmanın Reklam ve Halkla ĠliĢkiler Müdürü ile yardımcılarına yeni bir reklam stratejisi sunmak istiyorsunuz. Yeni stratejiyi sözle ifade etmeniz zor; ve mümkün olduğu ölçüde mültimedya imkanlarından yararlanmak, grafiklerle ve mesajlarınızını akılda kalacak Ģekilde baģlıklarla sunmak daha uygun. Ofiste birisi PowerPoint ile bir sunu yapmanızı önerdi. Ne var ki siz hiç PowerPoint kullanmadınız; bırakın PowerPoint i, elektronik ortamda sunu hazırlamadınız. Güzel.. Akıllı Ġçerik Sihirbazı tam size göre. AçılıĢ diyalog kutusunda PowerPoint i baģlattığınızda, muhtemelen Ofis Yardımcısı, yardım isteyip istemediğinizi soracaktır. Ofis Yardımcısını daha sonra tanıyacağız; Ģimdi, yardım istemediğinizi belirtin ve Akıllı Ġçerik Sihirbazı çalıģmaya baģlasın. Sihirbaz size önce bir kaç soru soracak ve sonra buna uygun Ģablonlardan bir kaçını sunacaktır. Akıllı Sihirbazın kendi reklamını yaptığı ilk kutuda Ġleri düğmesini tıklayın ve yapacağınız POWERPOINT

7 sununun türünü seçeceğiniz diyalog kutusuna geçin. Bu arada Akıllı Sihirbaz ın soldaki haritasında sunu oluģturmanın hangi aģamasında olduğunuzu görebilirsiniz. Akıllı Ġçerik Sihirbazı size beģ tür sunu imkanı sağlıyor: Genel, ġirket veya Proje tanıtımı, SatıĢ-Pazarlama sunusu ve eğitim. Bu türler arasındaki farkları ele alacağız; ama ilk fırstta herbiri ile adım adım ilerleyerek ortaya ne tür sunu Ģablonları çıktığını öğrenebilirsiniz. ġimdilik yapacağımız sununun türü bir fikrin tanıtımı olduğuna göre Carnegie Eğitmeni düğmesini tıklayabilirsiniz; sağda görüntülenecek kategorilerden birincisi Fikir Satma maddesini seçebilirsiniz. Tekrar Ġleri düğmesini tıklayın. //////////////////KUTU////////////////////////////// Kim bu Carnegie? Dale Carnegie, yılları arasında yaģamıģ ve tüm dünyaya etkili konuģma, etkili bir kiģilik geliģtirmeyi öğretmiģ kiģidir. Dale Carnegie, baģkalarına nasıl baģarılı olabileceklerini öğreterek Ģöhrete ulaģtı da yazdığı Nasıl Dost Kazanılır ve BaĢkalarını Nasıl Etkilersiniz baģlıklı kitabını tam 10 milyon adet satılan ve dünyada hemen hemen çevrilmediği dil kalmayan Dale Carnegie nin sırrı, tavsiyelerini basit ve herkesin anlayacağı dille yazması ve sürekili örnek vererek konuģmasıydı. Ġki kuralı, BaĢaracağınıza inanırsanız, baģarırsınız, ve BaĢkalarını sevmeyi, saymayı ve onların varlığından zevk almayı kendinize öğretin! adeta Carnegie Sloganı haline geldi de yazdığı Üzüntüyü Bırak, YaĢamaya Bak daha çok satıldı ve Carnegie tüm dünyada baģarıyı öğreten kiģi olarak tanındı. Bir öğretemen okulunun mezunu ve seyyar satıcı olan Carnegie, daha sonra kendi adını taģıyan bir enstitü kurdu. Bu enstitüsünün geliģtirdiği eğitim seminerleri ve bu semirlerde kullanılan görsel unsurlar, Microsoft tarafından telif hakları kiralanarak, PowerPoint in eğitim amaçlı slaytlarında Ģablon olarak kullanılıyor. ///////////////////////////KUTU BĠTTĠ/////////////////////////// <pp tif> ġimdi Sunu stilini belirleme aģamasındayız. Seçenekleriniz arasında bu sunuyu bilgisayar ekranında (gerçekten ekranda, veya özel projeksiyon aracıyla perdeye düģürerek) sunma; Web sitesi olarak hazırlama; yazıcıda renkli veya siyah/beyaz asetata yazdırma (ki bunu daha sonra tepegöz denen özel projeksiyon makinasıyla beyaz perdeye yansıtabilirsiniz) veya 35 milimetrelik pozitif renkli filme (slayt, dia, dia-pozitif gibi adlarla da anılır) kaydetmek üzere özel fotoğraf makinasına gönderme vardır. Biz, ekranda sunuģ yapacağımızı varsayalım ve Ekran Sunusu maddesini iģaretleyerek Ġleri yi tıklayalım. POWERPOINT

8 <pp tif> Sunu Seçenekleri aģamasındayız; ve burada bütün slaytlarımızda ana ve alt baģlık olarak kullanılacak metnimizi yazacağız. Reklam Ģirketi olarak büyük tele-iletiģim firmasına yeni bir strateji sunduğumuza göre, Sunu BaĢlığı olarak Reklamlarımızda Yeni Strateji, altbaģlık olarak da ana fikrimizi yazabiliriz. <pp tif> Bu noktada, sütün slaytlarımızda bu slaytın hazırlandığı tarihi ve slaytın sıra numarasını da isteyip istemediğimizi belirtebiliriz. Tarih, sık sık tekrar edilen ve içeriği güncelleģtirillen sunularda önem taģıyabilir. Sıra numarası ise özellikle asetata veya filme kaydedilecek slaytların sırasını karıģtırmamakta veya ekran ve Web sunularında içerik yazıcıda kağıda yazdırıldığında sayfa sıralarının karıģtırılmaması açısından önem taģıyabilir. Ġleri yi tıkladığımızda Akıllı Ġçerik Sihirbazı bize Ģablonu hazırlamaya hazır olduğunu bildirecektir; Son ı taklayarak, PowerPoint in sunuyu hazırlamasını izleyin. <pp tif> PowerPoint, Dale Carnegie Enstitüsü nün fikir satma stratejisine dayanan, beģ bölümlük ve her bir bölümü çok sayıda sayfa içeren bir taslak hazırlayacaktır. ġimdi, PowerPoint in bölümlerini ve bize sağladığı araçları tanıyabiliriz. PowerPoint in Penceresi <pp tif> Ekranınızın büyük bölümünü Sunu nun slaytı kaplıyor. Solda, baģtan sona bütün sununun anahattını görebilirsiniz. PowerPoint 2000, iģlevinin gerektirdiği farklar dıģında, Ofis 2000 paketinin diğer üyeleri ile aynı araçlara ve çubuklara sahiptir. Sununun adını da içeren Program baģlığının yer aldığı üst çerçeve kenarınn altında, menü çubuğunu görüyorsunuz. Diğer Ofis 2000 üyelerinden farklı olarak burada Slayt Gösterisi maddesi dikkatinizi çekmiģ olmalı. Bir slayttan diğerine geçiģin biçiminden tutun, bir mikrofonla slaytları sunacağınız konuģmayı sabit diske kaydetmeye kadar, sununun provasından slaytların gösterilin gizlenmesine kadar, iģin gösteri kısmını bu menüdeki maddelerle ayarlayacağız. Bu arada, diğer Ofis 2000 üyeleri gibi, PowerPoint in de menü maddelerinin akıllı olduğuna iģaret edelim. Herhangi bir menüyü tıkladığınızda açılacak liste en sık kullanılan maddeleri içererektir; Mouse oynatmadan bir kaç saniye tutarsanız, menü uzayacak ve listeye daha az kullanılan maddeler de girecektir. Az kullanılanlar arasındaki bir maddeyi seçerseniz, PowerPoint bir dahaki sefere bu komutu da sık kullanılanlar POWERPOINT

9 listesine alarak, iç açılıģta gösterir. Menülerin eski usul yani ilk tıkladığınızda bütün maddeleri içermesini istiyorsanız, bunu Araçlar menüsünden ÖzelleĢtir maddesini ve açılacak kutuda Seçenekler sekmesini seçerek yapabilirsiniz. Burada, Menüler önce son kullanılan komutları gösterir satırının önündeki iģareti kaldırın. PowerPoint in bu görünümüne Normal Görünüm denir. Pencerenin sol alt kenarında diğer görünümleri seçebileceğiniz düğmeler vardır. Bu düğmelerden birincisi baģka bir görünümden hem slayt, hem sununun akıģ planı olan anahat listesi, hem de slaytlara ekleyebileceğiniz notların yer aldığı Not Panosunun görüntülendiği Normal Görünüm e geçmenizi sağlar. Ġkinci düğme olan Anahat Görünümü ise Anahat bölümünü büyütecek, buna karģılık slayt bölümünü küçültecektir. Bu görünümde Anahat üzerinde daha rahat çalıģabilirsiniz. Üçüncü düğme olan Slayt Görünümü ise, anahatta yer alan ana bölümleri simge haline getirirken, slayt bölümünü neredeyse program penceresinin tümünü kaplayacak Ģekilde geniģletir. Dördüncü slayt sıralayıcısı düğmesi ise sunuda yer alan bütün slaytları küçük simgeler haline getirir; Mouse iģaretçisiyle bunları tek tek istediğiniz sıraya sürükleyebilirsiniz. Sonuncu düğme ise slayt gösterisi yapmanızı sağlar. Bu düğmeyi, iģimiz ilerledikçe sık sık kullanacağız ve sununun, nasıl görüntüğüne bakacağız. Bu görünümde iken bir slayttan sonrakine geçmek için Mouse un sol düğmesini tıklatın veya klavyede aralık çubuğuna basın. Klavyede Page Up/Page Down veya aģağı ok/yukarı ok tuģlarına basarak, bir sonraki veya bir önceki slayta gidebilirsiniz. Slayt gösterisi sırasında Mouse un sağ düğmesini tıklarsanız, diğer bazı iģlevlerin arasında ileri veya geri gitmenizi sağlayacak maddelerin de bulunduğu menü açılacaktır. Klavyede Esc tuģuna basarak, slayt gösterisini istediğiniz anda durdurabilirsiniz. Seçtiğiniz görünüme bağlı olarak menü ve araç çubuklarında içerik değiģimi olacaktır; çünkü her görünümde yapabileceğiniz iģler farklı olacaktır. Ve son olarak pencerenin alt kenarına yakın çizim araçları çubuğuna dikkat edin. Burada, herhangi bir grafik programında veya söz gelimi Ofis 2000 üyelerinden Word de aģina olduğunuz Ģekil ve metin oluģturmak ve biçimlemekte kullanabileceğiniz bir dizi araç yer alıyor. ġu anda slayt penceresinde gördüğünüz herģey ve daha çoğu buradaki araçlar yardımıyla oluģturulabilir, biçimlendirilebilir. PowerPoint in bu çehresi, mermere kazınmıģ değildir; istediğiniz gibi değiģtirebilirsiniz. Söz gelimi grafik programlarınızdan alıģkınlık sonucu, Çizim Araçlarını, program penceresinin sol kenarında görmek istiyorsanız, bütün yapacağınız Mouse iģaretçisini bu çubuğun sol kenarındaki iki çizginin üzerine getirmek, ilmeç dörtlü ok görünümünü aldığında Mouse un sağ düğmesini tutarak araç çubuğunu istediğiniz yere POWERPOINT

10 bırakmaktan ibarettir. Ġsterseniz, bütün araç çubuklarını ve menü çubuğunu ekranda yüzer hale de getirebilirsiniz. PowerPoint, görüntülenen menü, araç ve çizim çubukları dıģında 10 çubuğa daha sahiptir; herhangi bir çubuğun boģ bir yerini sağ tıklayarak, bu çubukların adlarını gösteren listeyi açabilir ve istediğiniz çubuğu görünür (veya görünmez) hale getirebilirsiniz. Kimi zaman bir araç çubuğunun bütün komut düğmeleri çubuğun bulunduğu alana sığmayabilir. Bu durumda, çubuğun sağ kenarında küçük bir aģağı ok simgesi belirir. Bu oku tıkladığınızda eksik düğmeleri ve hemen altında o çubukta yer alabilecek tüm düğmeleri listeyecek Tüm Düğmeler komutunu göreceksiniz. Bu yolla, çubukları özelleģtirebilir, kullanmadığınız komut simgelerini kaldırabilir; yenilerini ekleyebilirsiniz. Bir düğmenin iģlevini bilmiyorsanız, Mouse iģaretçisini düğmenin üzerinde bir kaç saniye tutun; PowerPoint, küçük sarı ipucu kutusunu açacak ve düğmenin ne iģe yaradığını bildirecektir. Sunuyu Tamamlayalım Yukarıdaki örnek sunuyu birlikte yaptıysak, PowerPoint penceresinde Anahat bölümüne bakın: baģ tarafında 1 den 5 e kadar numaralanmıģ bölümler göreceksiniz. Bunlar, bu sunuģu yaparken yapacağınız konuģmanın beģ ana bölümüdür. Elbette bu listeye uymak zorunda değilsiniz (ama Dale Carnegie Enstitüsü, bir fikri satmak için bu sırayı izlemenizde israr edecektir!); bölümleri, atabilir, yeni bölüm ekleyebilirsiniz. Bir sunu, hem anahat bölümünden, hem slayt bölümünden oluģturulabilir, veya değiģtirilebilir. Zamanla, sunu hazırlamada ustalık kazandıkça, sunu hazırlamaya veya Akıllı Ġçerik Sihirbazına hazırlatarak temel unsurlarını çıkarttığınız sunuları kendi ihtiyacınıza uygun hale getirmeye anahat bölümünde çalıģarak baģlamak daha çok kolayınıza gelebilir. Anahat, slaytlardan farklı olarak, yapacağımız sununun akıģını, dinleyenlere (veya hazırlayacağımız sunuyu Web sayfaları olarak Internet te izleyecek olanlara) sunacağımız mesajları bir akıģ planı halinde gösterir. Böylece söyleyeceğimiz sözlerle, görsel olarak sunacağımız mesajların uyumunu sağlamıģ oluruz. Sunu hazırlamanın yordamıyla ilgili ayrıntıları sonra ele alacağız. Burada sadece elimizi PowerPoint e alıģtırdığımıza göre, Ģimdi her iki bölümü de kullanarak, yeni slaytlar ekleyelim, olanlarda değiģiklik yapalım. POWERPOINT

11 Yeni metin ekleme Akıllı Ġçerik Sihirbazı yoluyla, PowerPoint in hazır Ģablonlarından birini kullanarak hazırladığınız sunularda ortaya çıkacak anahatta bir bölümün baģlığını seçererek (Mouse ile üzerine tıklayarak) klavyede Delete (Sil) tuģuna basarsanız, o bölüm, alt bölümleri ve tabiî slaytları ve slaytlara iliģtirilmiģ notları ile silinir. Ofis Yardımcısı bu gibi silme iģlemlerinde komutu icra etmeden önce sizden onay ister. Ġmleci bölüm baģlıklarından birinin önüne getirir ve klavyede Enter tuģuna basarsanız, bu kez mevcut baģlığın bir üst sıra numarasına geçtiğini ve size yeni bir bölüm açıldığını görürsünüz. Buraya istediğiniz baģlığı yazarak, yeni bir bölüm baģlatabilirsiniz. Bu anda sağdaki slayt bölümünde boģ bir slayt açılacaktır. PowerPoint in Akıllı Ġçerik Sihirbazı yoluyla hazırlayacağı sunular, genel konuģmakonferans kurallarına uygun, yani bir giriģ-açıģ bölümü, bir geliģtirme ve ayrıntı bölümü ve bir sonuç bölümü olan plana göre hazırlanır. Ne var ki ne kadar bilimsel kurallara dayanırsa dayansın bu sunular, baģlıkları, alt baģlıkları ve ögeleri bakımından içi doldurulması gereken boģ kalıplardır. Örneğin yukarıdaki örnekte AçıĢ KonuĢması: Somut Örnekler Verin yazılı yere, bizim kendi sunuģumda uygun olan baģalığı yazmamız gerekir. Örneğin, buraya Neden Yeni Stratejiye Ġhtiyacımız var? yazabiliriz. Bunu yapmak için mevcut örnek baģlığı, Mouse iģaretçisini üzerinde sürükleyerek tarayın ve asıl baģlığı yazmaya baģlayın. (Mouse iģaretçisinin bir metnin üzerine geldiği zaman büyük ve ince bir I harfine döndüğünü görüyorsunuz.) <pp tif> Burada, yazdığımız yeni baģlığın aynı anda sağda slayt üzerinde görüntülendiğine dikkat edin. Anahat bölümünde yazdığımız her harf, slayt üzerine o metin unsuruna verilmiģ biçimi alarak, belirecektir. Bu kez, anahat üzerinde değil de, slayt üzerinde değiģiklik yapalım. Örnek altbaģlıklardan birini tıklayın ve baģlayın yeni asıl alt baģlığı yazmaya. <pp tif> Burada slayt üzerinde yazdığımız metnin solda, anahat bölümünde ait olduğu yerde de aynı anda belirdiğine dikkat edin. Bu bize Ģunu gösteriyor: Anahat bölümündeki metinler, sağda slaytların üzerinde görüntülenen metinlerdir. Ġkisinden birinde yaptığımız değiģiklik, diğerine de yansır. Bu arada, baģlığı veya alt baģlıklardan birini tıkladığınız anda, bütün metnin çevresimde bir çerçeve oluģtuğunu görüyorsunuz. Bu metin kutusu POWERPOINT

12 denen bir ögedir; ve yazacağımız metinler için yer tutmaktadır. Slaytlarımıza, baģlık,metin, grafik, kuruluģ Ģeması ve küçük resimler gibi ne gibi çizim ve içerik ögeleri koyabiliriz. Bunların içinde yer aldığı kutuya Yer Tutucu denir. Yeni metinleri yazarken, bazı kelimelerin altında kırmızı dalgalı bir çizginin belirdiği oluyor mu? Bu, o kelimenin Ofis 2000 paketiyle birlikte bilgisayarınıza kurulmuģ olan Türkçe sözlükte ve yazım klavuzunda bulunmadığını gösterir: ya kelime gerçekten sözlükte yoktur (özel isimler gibi) ya da siz kelimeyi yanlıģ yazmıģsınız demektir. //////////////////////KUTU////////////////////////// İyi bir sunuda... Her slayt kendi içinde bir bütün olmalıdır. Bununla birlikte her slayt, sununun tümüne katkıda bulunmalı, yani zincirin bir halkası olmalıdır. Slayt, ekranda olduğu veya perdeye düģürüldüğü sırada söyleyeceğiniz sözlerin akılda kalmasını sağlamak içindir. Slaytta geçen fakat konuģmada geçmeyen fikir olmamalıdır. /////////////////////////KUTU BĠTTĠ/////////////////////// Slaytlarınızda bir değiģiklik yaptığınız, yeni metin yazdığınız veya mevcut bir yazıyı kaldırdığınız (ya da daha sonra göreceğimiz gibi, biçimlendirmeye iliģkin iģlerde) fikir değiģtirecek olursanız, Düzen menüsünden Geri al maddesini seçebilirsiniz. Geri alma iģlemi, klavyede Ctrl+Z tuģlarıyla da yapılabilir. Geri aldığınız bir iģlemi geri almaktan da vaz geçebilirsiniz. Bu durumda, Düzen menüsünden Yinele maddesini seçebilirsiniz; veya klavyede Ctrl+Y tuģlarına basabilirsiniz. PowerPoint in geri almada kaç adım geriye gidebileceğini tayin etmek sizin elinizdedir. Bunu, Araçlar menüsünden Seçenekler maddesini ve açılacak kutuda Düzen sekmesini seçerek, ve açılacak kutuda En fazla geri alma sayısı bölümüne istediğiniz bir sayıyı yazarak yapabilirsiniz. Biraz önce seçtiğimiz ikinci altbaģlığı değiģtirerek, amacımıza uygun hale getirdiğimizi düģünelim; ve buraya aynı biçimde, yani baģtarafında madde iģareti (nokta) bulunan, yeni bir cümle ekleyelim. Ġkinci satırın sonunu tıklar ve klavyede Enter a basarsanız, PowerPoint yeni bir madde iģaretli satır baģlatacaktır. Fakat alt baģlıkları tıkladığınız zaman, madde iģaretli iki unsuru çevreleyen kutuda yeni bir baģlığın sığabileceği kadar yer kalmadığını görüyorsunuz. Yine de yazmaya devam edelim. Ġki satırı aģan bir metin yazdığımızda. iki Ģey görüyoruz: POWERPOINT

13 1. Henüz mevcut alanı taģmamıģ olduğu sırada PowerPoint önce bu çerçevenin içindeki bütün metinlerin yazı boyutunu küçültmeye baģlayacak ve yazı boyutunu 26 punto ya kadar düģürecektir. 2. PowerPoint sizin metin girmeye devam ettiğini görünce yazı boyutunun 26 puntonun altına düģmesi gerektiğini anlayacak; fakat kendiliğinden bunu yapmayacak (çünkü 26 puntodan düģük boyutta bir baģlığın ekranda veya perdede dikkat çekici Ģekilde okunması hemen hemen imkansız olacaktır) ve Ofis yardımcısı aracılığıyla bizi uyaracaktır. <pp tif> Bu noktada PowerPoint, slaytı ikiye bölmeyi veya her bir madde iģaretli baģlık için aynı bir slayt yapması teklif edecektir. Bu yola gitmeden önce atabileceğiniz iki adım var: yer tutucu kutunun içindeki metni azaltabilirsiniz; veya yer tutucu kutuyu geniģletebilirsiniz, Bir metin seçili iken, onu tutan kutunun köģelerinde ve kenarlarının ortalarında tutamakların belirdiğini, mouse iģaretçisini bu tutamakların üzerine götürürseniz, ilmecin dikey, yatay veya çapraz ok haline geldiğini göreceksiniz. Ġmleci metin kutusunun alt kenarın ortasındaki tutamağın üzerine getirin; Mouse un sol düğmesini tutarak, çerçeveyi aģağı doğru sürükleyin. ġimdi PowerPoint in itirazıyla karģılaģmadan daha çok metin yazabilirsiniz. Metin yer tutucusunu geniģletmeden ve PowerPoint in önerilerine aldırmadan metni uzatmaya devam ederseniz, PowerPoint itiraz etmeden yeni metni kabul eder, ama metin slayttan dıģıarı taģar; varsa slaytın alt kenarındaki unsurların üzerinden geçer ve bir süre sonra da slaytın alanınından dıģarı taģar. Slaytın alanından taģan metinler, ekranda veya perdede slayt gösterisi sırasında görünmez; Web sayfası olarak kaydedildiği zaman da sayfanın dıģında kalır. <pp tif> Yeni slayt ekleme Ne kadar bilimsel temellere dayanırsa dayansın, PowerPoint in hazırladığı sunu, sadece beģ slayt içeriyor. Oysa bir konferansta, konuģmada, toplantıda fikrinizi açıklamak için muhtemelen daha fazla slayta ihtiyacınız olacaktır. Özetle sunuya yeni slaytlar girmek zorundasınız. Klavye de Ctrl+M tuģlarına basarak, veya Ekle menüsünden Yeni Slayt maddesini seçerek, ya da Anahat penceresinde mevcut slayt simgelerinden önce veya sonra klavyede Enter tuģuna basarak, boģ bir slayt açabilirsiniz. Yeni slayt, onu nasıl oluģturduğuna bağlı olarak biçimlendirilir. Ġmleç, anahat penceresinde mevcut bir slayt satırı önünde iken klavyede Enter tuģuna basarsanız, PowerPoint yeni slayta mevcut POWERPOINT

14 slaytların biçimini verir. Klavyede Ctrl+M tuģlarına basar veya Ekle menüsünden Yeni Slayt maddesini seçerseniz, PowerPoint yeni slayt biçimini seçmeniz 24 model önerecektir. Bu modellerden hangisini seçerseniz seçin; slaytın renk ve biçim olarak ana teması, mevcut sunuda uygulanmıģ temaya uygun olacaktır. Buradaki örnekte tema seçimini bizim için PowerPoint yaptı; fakat biz birazdan bu seçimi kendimiz yapacağız ve ne gibi seçeneklerimiz olduğunu göreceğiz. Yeni slayt oluģturmaya çalıģtığınız anda imlecin nerede bulunduğu veya baģka bir deyiģle o anda hangi slaytın göründüğü yeni slaytın yeni için önem taģır. Ġmleç, bir slaytın adının tam önünde ise yeni slayt görüntüde olan slaytın önüne, imleç slaytın metninin içinde herhangi bir yerde ise, yeni slayt mevcut slaytın arkasına gelir. Kimi zaman böyle neredeyse sıfırdan slayt oluģturmak iģimize gelmez; biraz önce oluģturduğumuz baģlıktan, hatta alt baģlıklardan yararlanmak isteyebiliriz. Bu durumda, mevcut slaytı çoğaltmak, ve yeni slayttan bazı Ģeyleri atarak yerine yerilerini koymak daha kolay ve çabuk olabilir. Bu durumda ekle menüsünden Slayt çoğalt maddesini seçeriz. Ġmleç hangi slaytın içinde ise, o slaytin bir kopyası, slaytın önüne veya arkasına kopyalanır. //////////////////////KUTU////////////////////////// İyi bir sunuda... Slaytlarınızda mümkün olduğunca az metin olmasına özen gösterin. AraĢtırmalar, bir slaytta üçten fazla noktalı madde bulunduğu taktirde bunlardan hiç birinin akılda kalmadığını, buna karģılık üç veya daha az madde olduğu zaman ortalama ikisinin akılda kaldığını gösteriyor. /////////////////////////KUTU BĠTTĠ/////////////////////// ġimdi yeni bir slayt oluģturalım ve içine sınama amacıyla bir Ģeyler yazalım ve bir de resim koyalım. Bunun için klavyede Ctrl+M e basın; ve açılacak modellerden Metin ve küçük resim adlı olanını seçin, Tamam ı tıklayın. Anahat penceresinde boģ slayt için bir simge oluģturulurken, slayt penceresinde boģ slaytınız görüntülenecektir. <pp tif> Yeni resim ekleme PowerPoint, yeni slaytta olması gereken ve bizim istediğimiz ögeleri, kendilerine özgü yer tutucuların içinde, gösteriyor; bütün yapacağımız, boģ slaytta yer tutucuların içindeki geçici metinlerde belirtildiği gibi, yazmak istediğimiz metnin gireceği yerdeki geçici POWERPOINT

15 metni tıklamaktan ibaret. BaĢlık eklemek için tıklatın yazısını tıklayın ve istediğiniz bir baģlığı yazın. Aynı iģlemi noktalı madde baģlıkların olduğu yerde de yapın. Ve sıra resim eklemeye gelsin. Mouse iģaretçisini slaytta resim yerleģtireceğiniz yerdeki yer tutucunun üzerine getirdiğiniz zaman, okun uçunda dört tarafı ok iģaretli simgenin belirdiğini göreceksiniz; buradaki örnek resmi iki kere tıklayın. PowerPoint i kurarken, resim kataloglarının sabit diskinize yüklenmesi seçeneğini seçtiyseniz, Ģimdi karģınıza gelecek kutuda, PowerPoint in 40 dan fazla kategoride 300 e yakın kullanılmaya hazır, renkli, Windows Media File (WFM) biçiminde imajı hizmetinize sunduğunu göreceksiniz. Bu kategorilerden ĠletiĢimi i tıklayın. <pp tif> Mouse iģaretçisini telefon resminin üstüne getirdiğiniz dosyanın adı ve büyüklüğü, tıkladığınızda ise bu resimle yapabileceğiniz dört iģi içeren komut menüsü açılıcaktır. Bu noktada küçük resmi slayta ekleyebilirsiniz; önizleme yoluyma ayrıntılarını görebilirsiniz; sık kullanılanlara ekleyebilirsiniz; veya benzeri resimleri arayabilirsiniz. PowerPoint in küçük resim ekleme kutusunda da benzeri bir arama imkanı vardır. Aranacak resimler kutusuna resim aradığınız konuları belirten bir kaç kelime yazar (örneğin telekomünikasyon ) ve klavyede Enter tuģuna basarsanız, PowerPoint bütün resim kategorilerinde bu kelimeye uygun anahtar kelimeye sahip resimleri bulacaktır. PowerPoint in kendi resimleri küçük resim seçme aracına (Küçük Resim Galerisi) yerleģtirilir ve kategorilere bölünürken anahtar kelimelerle belirlenmiģtir. PowerPoint i sürekli kullanacak ve kendi resimlerinizden yararlanacaksanız, resimlerini Galeri ye yerleģtirebilirsiniz. /////////////////////KUTU///////////////////////////// Galeriye resim yerleştirmek için PowerPoint Küçük Resim Galerisi (Clip Gallery, program adı cga.exe), kendi baģına edinmek isteyeceğiniz güçlü bir programdır. Sadece resim dosyalarını değil, fakat aynı zamanda ses ve video dosyalarını da albümler haline getirebilecek olan Clip Gallery, PowerPoint veya diğer Ofis 2000 ailesi üyelerinden bağımsız olarak tek baģına da kullanılabilir. Elinizdeki bütün resimleri bu araç yardımıyla sınıflayabilir, anahtar kelimeler verebilir (keywording), ve herhangi bir program ile bilgisayarınızda (veya Internet te) bulunan resimleri hazırlamakta olduğunuz belgeye, örneğin Web sayfasına, Word belgesine, veya sürükle-bırak yöntemi ile uyumlu herhangi bir programın çalıģma alanına resim ithal etmekte kullanabilirsiniz. POWERPOINT

16 Microsoft Küçük Resim Galerisi ni müstakil program olarak kullanmak için, BaĢlat menüsünde Programlar dan Microsoft Küçük Resim Galerisi maddesini seçin. Eğer bu madde yoksa, BaĢlat menüsünde Ayarlar ı ve açılacak alt-menüde Görev Çubuğu ve BaĢlat Menüsü maddesini seçin; ikinci seçme olan BaĢlat Menüsü Programları nı ve açılacak kutuda Ekle düğmesini tıklayın; Gözat düğmesini tıklayarak cag.exe programını bulun. Bu program genellikle C:\Program Files\Common Filies\Microsoft Shared\Artgalry dizinindedir. Microsoft Küçük Resim Galerisi ni ister müstakil program olarak baģlattığınızda, ister PowerPoint içinden açtığınızda bütün kategorileri gösteren kutuda, birinci öge, Yeni Kategori adını taģır. Bu ögeyi tıklarsanız, yeni kategorinin adını yazacağınız bir kutu açılır. oluģturmak istediğiniz kategorinin adını buraya yazın; ve bu adla oluturulacak kategoriyi tıklayın. Ġçinde henüz hiç resim bulunmayan yeni kategori açıldığında, sabit diskinizde bulunan ve bu kategoride yer almasını istediğiniz, biçimi ne olursa olsun, bir grafik dosyasını sürükleyerek yeni kategorinin boģ kutusuna bırakın. Galeri programı Resim Özellikleri penceresini açarak, sizden bu resmi tanımlamakta kullanacağınız bir kaç kelime ve aramakta kullanabileceğiniz anahtar kelimeleri vermenizi isteyecektir. Bir resme istediğiniz kadan anahtar sözcük ekleyebilir ve kaldırabilirsiniz. Bu kutuda Tamam ı tıkladığınızda resim Galeri ye eklenmiģ olacaktır. ////////////////////////////KUTU BĠTTĠ///////////////////////// ĠletiĢim galerisindeki telefon resmini seçtiyseniz, ya resmi bir kere tıkladığınızda açılan küçük resimli menüden birinci komut olan Resim Ekleyi seçerek, ya da Galeri nin araç çubuğundaki Resim ekle simgesini tıklayarak, resmi slaytımıza alabiliriz. Bunu yaptığınızda PowerPoint resmi düzenlemekte (edit etmekte) kullanabileceğiniz araç çubuğunu da açacaktır. Bu çubuktaki komutlarla resmin görünümü, renklerini boyutunu değiģtirebilir, resmin istediğiniz bölümünü silebilir, hatta bu resmin yerine baģka resim bile koyabilirsiniz. Ama bu alıģtırma kapsamında yeni slayt oluģturma iģlemini tamamlamıģ olduk. İndirgeme - Yükseltme Slaytlarımızda yapabileceğimiz bir diğer düzenleme iģlemi, bir metnin görsel değerini yükseltme veya indirme olabilir. PowerPoint, bize örneğin Office 2000 in diğer üyelerinden Word gibi sınırsız metin biçimleme ve stil oluģturma imkanı vermez. Bunun sebebi, sunularda kullanılan görsel malzemenin ancak belirli büyüklükte ve konumda olması halinde etkili olduğuna iliģkin bulgulardır. Bu teknikler, sunuların bilgisayarla POWERPOINT

17 hazırlanabilir olmasından çok önce geliģtirilmiģtir. PowerPoint, sunularınızın gereken görsel etkiye sahip olabilmesi için size ancak bu sınırlar içinde metin biçimlendirme imkanı tanır. PowerPoint, sunu teknikleri çerçevesinde bize beģ ayrı önem düzeyinde metin biçimlendirme olanağı tanır. Bu düzeyleri Asıl Slayt ı görüntüleyerek inceleyelim. <pp tif> Asıl Slayt ı (Slide Master) Görünüm menüsünden Asıl, açılacak alt menüden de Asıl Slayt maddesini seçerek görüntüleyebilirsiniz. Asıl slayt, adının da belirttiği gibi, PowerPoint sunularındaki bütün slaytların üzerine bina edildiği slayt demektir. PowerPoint in slaytlarında bir arkaplan resmi ile baģlık, metin ve altbilgi alanları için biçimlendirme imkanları vardır. Buna göre metinlerimiz (ana baģlığın dıģında) beģ düzeyden birinde olabilir. Asıl slaytı görüntülediğiniz anda sanki herhangi bir slaytı biçimlendiriyormuģ gibi, asıl slaytın biçimlendirme kurallarını değiģtirebilirsiniz. Ancak bu, daha sonra oluģturacağınız bütün sunuların bütün slayt biçimlerini etkileyeceği için, dikkatli uygulanması gereken bir iģlemdir. PowerPoint in önem düzeylerine göre baģlık ve metinlerine (alt baģlık ve altbilgi ögelerine) verdiği biçim özellikleri Ģöyle sıralanır: Unsur Font Tipi Boyutu Özel etki BaĢlık Arial Normal 42 punto Özel etki yok Birinci Düzey Metin Arial Koyu 30 pt BaĢında nokta Ģeklinde madde imi var Ġkinci Düzey Metin Arial Normal 26 pt BaĢında uzun tire iģareti var Üçüncü Düzey Metin Arial Normal 24 pt BaĢında nokta Ģeklinde madde imi var Dördüncü Düzey Metin Arial Normal 20 pt BaĢında kısa tire iģareti var BeĢinci Düzey Metin Arial Normal 18 pt BaĢında kısa» iģareti var Altbilgi alanı unsurları Arial Normal 14 pt Özel etki yok PowerPoint te Ģablon seçerek veya Akıllı Ġçerik Sihirbazı ndan yararlanarak oluģturduğunuz ve mevcut örneklerin yerine kendi metinlerinizi ve resimlerinizi koyacağınız ve yeni slaytlar ekleyerek tamamlayacağınız sunularda, genellikle bu biçimlendirme kuralları uygulanır. Bu yöntemle hazırlamaya baģladığınız bir sunuda metin unsurlarınızı bir önem derecesinden diğerine indirebilir veya çıkartabilirsiniz. Bir slaytta herhangi bir metin unsurunu seçtiğinizde, araç çubuğunda Yükselt (Sola bakan kalın ok simgesi) ve Ġndirge (sağa bakan kalın ok simgesi) düğmeleri, seçtiğiniz ögeye göre etkin POWERPOINT

18 hale gelirler. Bu düğmeleri tıklayarak, seçili metni (varsa) bir üst ögeye yükseltebilir veya (varsa) bir alt ögeye indirebilirsiniz. Metin ögelerinizin biçimi kolayca değiģtirmenizi sağlayan bu imkanın Ģimdi örnek slaytlarımızdan herhangi biri üzerinde uygulayalım. Biraz önce içine resim eklediğimiz slaytı açın ve girdiğiniz birinci düzey metinlerden ikincisini tıklayın. Ġlmeç bu metinde iken, Mouse iģaretçisi ile Araç çubuğunda Ġndirge düğmesini bir kere tıklayın. Sonra üçüncü sıradaki fakat önemi birinci düzeyde olan metni seçin ve Ġndirge düğmesini iki kere tıklayın. Üç ayrı birinci derecede metin bulunan slaytınızda Ģimdi bir birinci derecede, bir ikinci derecede ve bir de üçüncü derecede metniniz oldu. <pp tif> PowerPoint in önem düzeyine göre biçimlendirilmiģ ve kullanılmaya hazır stilleri dıģında yeni metin türleri oluģturabilir ve bunları kendi arzusuna göre biçimlendirebilirsiniz. Bunu yaparken. PowerPoint ile oluģturacağınız sununun, genel sunu kurullarına aykırı düģmemesine özen göstermelisiniz. Özel animasyon ekleme Bu noktada görünüm seçeneklerinden Slayt Gösterisi ni seçerseniz, slaytlarınızın Mouse düğmesini tıkladığınızda veya klavyede aralık çubuğuna, ok tuģlarına veya Page Down ve Page Up tuģlarına bastığınızda birbiri ardına görüntülendiğini, ve her slaytın bir anda tümüyle göründüğünü izleyeceksiniz. Bu düzende, konuģmanıza slaytla kazandırmak istediğiniz görsel etkiyi sağlasa da slaytların kendi içinde fazla ilgili çekici olmadığını söyleyebiliriz. Ġzleyiciler bir süre sonra ekrana veya perdeye (veya Web sayfasına) yeni ve duragan bir slayt gelmesini beklemeye Ģartlanabilirler. Uzmanlara göre bu slaytlardan beklediğiniz etkiyi azaltabilir. Oysa PowerPoint slaytlara, kendi içinde hareketlilik (animasyon) kazandırarak, izleyici üzerindeki etkiyi arttırmanızı sağlayabilir. Bunu, Özel animasyon ekleme yoluyla yaparız. ġimdi biraz önce oluģturduğumuz slaytlardan herhangi birini seçin ve slaytın ana baģlığını sağ-tıklayın. Açılan menüden, Özel Animasyon maddesini seçin. PowerPoint, sağtıklanan ögenin türünü bilir ve özel animasyon denetim kutusunun ilgili sekmesini önplana getirir. <pp tif> Bu kutunun Efektler sekmesinde, slaytta ne kadar unsur varsa o kadar nesne bulunduğunu göreceksiniz. ġimdi biz 1 nci baģlığa animasyon özelliği kazandırmak POWERPOINT

19 istediğimize göre, BaĢlık 1 kutusuna iģaret koyabiliriz. PowerPoint, seçtiğimiz nesnenin alabileceği ses ve canlandırma özelliklerine uygun seçenekleri sunacaktır. Bir sunuda slayta kazandırabileceğimiz efektlerin (etkilerin) baģında, sayıların görüntüye kayarak girmesi gelir. PowerPoint metinlerimize 18 ayrı animasyon özelliği kazandırabilir. Sınama amacıyla yaptığımız bu sunuda çeģitli metinlere bu animasyon özelliklerini vererek, oluģturdukları etkiyi inceleyebilirsiniz. ġimdi kayarak gelme özelliğini ve kayma yönü olarak Sağ üstten maddesini seçelim. Seçtiğiniz animasyon türüne uygun olarak animasyonun oluģturulma yönü, hızı, ve benzeri özellikleri farklı olacaktır. Ayrıca seçtiğiniz animasayon etkisinin metinlere, metnin tümüne, sırayla kelimelere veya sırayla harflere uygulanması seçenekleriniz de vardır. Seçimlerinizi tamamladıktan sonra, Sıra ve Zamanlama semmesini tıklayın. <pp tif> OluĢturduğunuz efektlerin sırası ve hangi yöntemle ve zamanlamayla harekete geçeceğini bu sekmedeki kontrollerle belirlersiniz. Bir konuģmada ileri süreceğiniz fikirleri yansıtan noktalı baģlıkların, siz o konuya geldiğinizde ve sizin Mouse düğmesini tıkladığınızda veya klavyede aralık çubuğuna, aģağı yukarı ok tuģlarına veya Page Down ve Page Up tuģlarına bastığınızda görüntülenmesi daha uygun olabilir. Kimi zaman bir slayt görüntülenmeye baģladığında vermek istediğiniz animasyon etkisinin baģlayıp bitmesi daha uygun olabilir. Burada kayma etkisi verdiğimiz baģlığın bizden (Mouse düğmesini tıklatmak gibi ) bir hareket beklemeden, baģlayıp bitmesini animasyonu baģlat bölümünde Otomatik olarak seçeceğini iģaretleyerek sağlayabiliriz. Birden fazla unsura animasayon efekti veriyorsak, bunları bir önceki bitiģinden belirli bir saniye sonra baģlatmamız da mümkündür. Bunun için, Otomatik olarak seçeneğinin altındaki Saniye sonra kutusuna arzu ettiğimiz saniye miktarını girmemiz gerekir. Animasyonların aralıksız harekete geçmesi için süreyi 0 olarak bırakın. oluģturmakta olduğunuz animasyon etkisinin nasıl görüneceğini Önizleme düğmesini tıklayarak, küçük penceredeki slaytın üzerinde izlemeniz mümkündür. Slayt geçişlerine efekt ekleme PowerPoint sunularında slaytların birbirini ardına görüntülenmesinde varsayılan yöntem, sunuģu yapanın Mouse düğmesini tıklaması veya klavyede aralık çubuğuna, aģağı yukarı ok tuģlarına veya Page Down ve Page Up tuģlarına basmasıdır. Slayttan slayta geçiģte varsayılan geçiģ biçimi ise bir slaytın tümüyle aynı anda silinmesi yerine ardından gelen slaytın tümüyle aynı anda belirmesidir. BaĢka bir deyiģle slayt gösterisi sizin POWERPOINT

20 iģaretinizle ve slaytlara özel geçiģ efekti uygulanmadan yapılır. Ve bu bazen sıkıcı olabilir; slayttan slayta geçiģe animasyon etkisi kazandırabilirsiniz. Ayrıca bir konuģmanın görsel unsuru olmayan, örneğin duyuru, tanıtım, fotoğraf gösterisi gibi özel amaçlı slayt gösterileri için slaytların otomatik olarak değiģmesini sağlamanız da mümkündür. Buradaki örnek sunuda slayt geçiģ etkisi oluģturalım; Slayt Gösterisi menüsünden Slayt GeçiĢi maddesini seçin. <pp tif> Açılan denetim kutusunda 41 ayrı geçiģ türünden birini seçebileceğiniz bir seçim kutusu bulunuyor. Seçtiğiniz geçiģ türünün hızını, slayttan slayta ilerlemenin türü (Mouse veya klavye yolu, ya da zamana bağlı otomasyon) ve arzu ediyorsanız geçiģ sırasında çıkartılmasını istediğiniz sesi burada belirleyebilirsiniz. Burada seçtiğiniz geçiģ etkisini, ister sadece Ģu anda seçili olan slayta, veya slaytların tümüne uygulatmak da elinizdedir. Uygulama düğmesini tıklarsanız, seçtiğiniz etki sadece seçili olan slayt için geçerli oülur; Tümüne Uygulama düğmesi ise bu etkiyi tüm slaytlara kazandırır. Slayt geçiģi denetim kutusunda yeni bir geçiģ türü seçtiğinizde, effekt kutusundaki simgede geçiģin nasıl uygulandığını izlyebilirsiniz.bu noktada, bütün geçiģ türlerini tek tek seçerek, nasıl bir sonuç verdiğini öğrenebilirsiniz. Seçtiğiniz etkinin tüm sunu üzerindeki uygulanma biçimini ise Tümüne uygula düğmesini tıklayarak ve klavyede F5 tuģuna basarak görebilirsiniz. Sunuyu kaydedelim PowerPoint in Akıllı Ġçerik Sihirbazı yardımıyla oluģturduğumuz ve kısmen kendi amacımıza uygun hale getirdiğimiz bu örneği tamamladığımızı varsayalım ve Ģimdi bu sunuyu kaydedelim. Yapacağımız ilk iģ, Dosya menüsünden Farklı kaydet maddesini seçerek PowerPoint dosyasına bir isim vermek olacaktır. <pp tif> PowerPoint, dosya adı olarak sununun ilk bir kaç kelimesini seçecektir. Bir sununun birinci slaytında ilk bir kaç kelime genellikle sununun konusunu içerdiğine göre, bu seçim dosya adı olarak çok uygun olabilir, fakat siz istediğiniz ismi verebilirsiniz. PowerPoint, dosyanız için Belgelerim dizinini seçecektir; isterseniz bunu da değiģtirebilirsiniz. Bu noktada değiģtirmeyeceğiniz tek unsur, dosyanın kayıt türü (.ppt) olacaktır. POWERPOINT

21 PowerPoint in Sunu dosya türünde kaydettiği ve adının uzatması.ppt olan dosyaları, ancak PowerPoint ile açılabilir ve düzenlenebilir. Çoğu zaman sunuyu yapacağınız bilgisayarda (bu genellikle bir notebook tarzı dizüstü bilgisayarı olabilir) PowerPoint bulunmayabilir; veya siz sunu tasarımcısı olarak hazırladığınız ürünü ekranında (veya perdede) görüntülenmek üzere konuģmayı yapacak kiģiye verebilirsiniz. Bu kiģinin, sunuyu görüntülemek için bilgisayarında PowerPoint bulunması ve kendisinin PowerPoint uzmanı olmasını bekleyemezsiniz. PowerPoint, bu gibi durumlar için sunu dosyasını, PowerPoint kurulu olmayan bilgisayarlarda görüntüleyebilecek yani sadece gösteri yapmakta kullanılabilecek bir biçimde kaydedebilir. Bu biçimdeki dosyalara PowerPoint Gösterisi dosyası denir; dosya adının uzantısı da.pps olur. Farklı kaydet penceresinde iken, Kayıt türü kutusunun sağındaki seçme okunu tıklayarak, ve listeden PowerPoint Gösterisi maddesini seçerek, dosyanızı pps uzantısı ile kaydedin. Bir.pps dosyası, herhangi bir bilgisayarda çalıģtırılabilir; ancak bu dosya PowerPoint programı olmadan düzenlenemez (edit edilemez), değiģtirilemez. Bu bölümü ve ilk alıģtırmamızı tamamlamak için Ģimdi önce dosyanızı ppt sonra da pps olarak kaydedin; ve PowerPoint i kapatın. Hazırladığınız PowerPoint Gösterisi nin PowerPoint dıģında nasıl çalıģtığını görmek için, Belgelerim dizininde oluģacak.pps dosyasını iki kere tıklamanız yeter! POWERPOINT

22 Bölüm 2: PowerPoint e Metin Girme PowerPoint in nasıl iģlediğini ve basit bir sunu hazırlamanın tekniğini öğrendiğimize göre Ģimdi PowerPoint in imkan ve yeteneklerini daha yakından ele alabilir, Ofis 2000 ailesinin diğer üyelerinin yardımıyla sunularımızı nasıl hazırlayabileceğimizi daha ayrıntılı görebiliriz. Bu bölümde metin ile ilgili ayrıntılara değineceğiz. Bir sunuda içeriği, eģlik edeceği konuģmanın metni belirler; slaytlarda kullanacağımız baģlıklar ve daha aģağı düzeydeki metinler mutlaka konuģmanın metninden alınmıģ olur. Bununla birlikte, slaytlar, eģlik ettikleri konuģmayı diğer görsel ögelerle tamamlar, konuģmada ileri sürülen fikirlerin, verilen bilgilerin görsel kanıtlarını, akılda kalması gereken mesajlarını sunarlar. Sunu hazırlamaya baģlamadan önce, sununun eģlik edeceği konuģmanın, konferansın, ders metninin hazır olması gerekir. PowerPoint sunusunun eģlik edeceği konuģma kendi konuģmanız değilse, hazırlığa baģlamada önce konuģma metnini edinerek, bir kaç kere okumanız gerekir. PowerPoint in Akıllı Ġçerik Sihirbazı, sadece sunu hazırlamanıza değil, fakat konuģma hazırlamanıza da yardımcı olur. Daha önce konuģma hazırlamamıģsanız veya konuģma yapma deneyiminiz çok değilse, Akıllı Ġçerik Sihirbazı nı kullanarak, size neler önerdiğine bakın. PowerPoint in Metin Önerileri PowerPoint, gerçekten bilimsel temellere dayanan 26 Akıllı Ġçerik Ģabbonu sunmaktadır. Bunlardan 6 sı Dale Carnegie Enstitüsü nün geliģtirdiği Ģablonlara dayanmakta, diğerleri ise oldukça geniģ bir araģtırma ekibinin, çeģitli bilimsel referenslara dayanarak geliģtirdiği akıģ planları içermektedir. Burada iki örneği ele alalım. Birinci örnek, Akıllı Ġçerik Sihirbazı nın Dale Carnegie yöntemiyle, herhangi bir toplantıya katılanları toplantının amaç ve hedeflerine hazırlamak üzere yapılacak sununun planını içeriyor. Modern iģ yönetimi anlayıģına göre, katılımcı sayısına bağlı olmadan, her iģ toplantısına, toplantıyı yönetecek baģkandan ayrı olarak, facilitator (kolaylaģtırıcı, yardım sağlayıcı) denen bir üye atanmalı ve bu kiģi toplantının baģından sonuna kadar (a) katılımı, (b) tartıģmaların ana hedeften baģka konulara sapmamasını, ve (c) toplantı sonuçlarının düzenli biçimde rapor edilmesini sağlamakla POWERPOINT

23 görevli olmalıdır. Bu kiģinin toplantının açılıģında yapacağı konuģma Ģu akıģ planına sahip olmalıdır: 1. AçıĢ bölümü: KonuĢmacının dinleyicilerin dikkatini üzerine toplaması gereken bu bölümde, dikkat toplama ögesi olarak Ģu unsurlardan biri veya birkaçı kullanılabilir: a. Ġlginç bir olayın anlatılması; b. KonuĢmacının kendi baģından geçen bir olayı anlatması ; c. Bir övgüyü nakletmek; d. Ünlü bir sözü, özdeyiģi kullanmak. 2. KonuĢmacı, dikkatleri kendi üzerinde toplayarak, dinleyenleri toplantı havasına sokmayı böylece baģardıktan sonra ana konuya girebilir ve sırasıyla Ģu noktalar üzerinde durabilir: a. Toplantının konusunu, ele alınacak sorunu, tartıģılacak fırsatı kısaca o anda orada bulunan kiģilerin biraraya gelme sebebini tanımlamak; b. Toplantının neden önemli olduğunu açıklamak; c. Dinleyicileri, toplantının amaç ve hedefleri hakkındaki görüģlerini belirtmeye zorlamak; d. Toplantının, katılanların hepsinin katkılarıyla baģarıya ulaģabileceğini belirterek, katılımı teģvik etmek; e. Toplantının organizasyonu sırasında, katılması istenen veya katılacağını bildirenlerin toplantının amaçları ve hedefleri hakkında dile getirmiģ olabilecekleri fikirlerden bir kısmını dinleyenlere aktarmak. 3. KonuĢmacı, böylece toplantının hedeflerini ve bu hedeflere ulaģmak için ele alınacak sorunları antalacağı bölüme gelmiģ olur. Bu bölümde üzerinde durulacak ana baģlıklar Ģunlardır: a. Hedeflerin tanımlanması; b. Sorunları tanımlanması; c. Katılımcıların sorunlar üzerinde yoğunlaģarak bu toplantıda ele alacakları konuların öncelik sırasını belirtmelerini sağlamak. 4. KonuĢmacı bu anlatılanlara atıf yaparak toplantıda bulunacak çözümleri sıralamaya geldiği bu bölümde katılımcıları konuģmaya teģvik etmeli, hatta fikirlerini ve POWERPOINT

24 düģüncelerini belirtmelerini isteyerek sırayla herkese söz vermek suretiyle hazır bulunan herkesi bir bakıma katılıma zorlamalıdır. KonuĢmacı belirtilen görüģleri bir kağıda yazar. KonuĢmacı bu notları elinin altında bir PowerPoint sunusu varsa, o anda yeni bir slayt oluģturarak herkese görüntüleyebilir; bunu yapmak için gerekli teknik düzen yoksa, konuģmacı notlarını herkesin görebileceği büyük kağıtlara ve büyük harflerle yazarak yapabilir. Bu amaçla üzerine yazılanları kağıda basan Beyaz Tahta adlı cihazlar da kullanılabilir. KonuĢmacı bu noktada katılımcıların seçenekleri öncelik sırasına koymalarını istemelidir. 5. KonuĢmanın son bölümü toplantıdan çıkacak eylem planları ve çözümlerin belirtilmesidir; konuģmacı bunu da katılanlarını görüģlerini belirtmelerini teģvik ederek yapar. Facilatator (toplantı hazırlayıcı,kolaylaģtırıcı) toplantının konusu hakkında uzman değilse ek bilgi verilmesi gerektiğinde bunu ilgili kiģilere bırakabilir. Bu adımda yapılacak iģler, Ģu gruplara ayrılabilir: a. Eylem adımları; b. Gereken malzemeler; c. Gereken eğitim; d. Zamanlamalar; e. Maliyetler. 6. KonuĢmacı konuģmasını eylem planlarını özetleyerek, atılacak ilk adımları açıklayarak ve yapılacakları katılımcılardan belirli kiģilerin üstlenmesini sağlayarak kapatır. Bu toplantı hazırlama (facilitating) planı dünyanın hemen her köģesinde uygulanan, ĠĢ Yönetimi okullarında öğretilen Ģemaya uygundur. PowerPoint, bu Ģemayı hiç uygulamamıģ kiģilere bile en modern iģ yönetimi tekniklerini kullanma imkanı sunmaktadır. Burada gördüğümüz gibi, PowerPoint i bir konuģmanın, bir toplantının aktif aracı olarak kullanabilir; toplantı sırasında söylenenleri, önemli noktaları anında görüntülenmeye hazır slaytlara kaydedebiliriz. Bir örnek daha verelim. Bu kez PowerPoint in kötü haber verme konulu Akıllı Ġçerik Sihirbazı nın önerdiği konuģma planını ele alalım. PowerPoint. hengi konuda olursa olsun, bir toplantıda kötü bir durumu açıklama görevini yerine getirecek konuģmacıya Ģu planı öneriyor: 1. Ġçinde Bulunduğumuz Durum: Kötü haberi ifade edin; açık olun, durumu saklamaya çalıģmayın. POWERPOINT