Ağır Sepsis ve Septik Şok Prof. Dr. Yalım Dikmen

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ağır Sepsis ve Septik Şok Prof. Dr. Yalım Dikmen"

Transkript

1 Ağır Sepsis ve Septik Şok Prof. Dr. Yalım Dikmen Sepsis, infeksiyon nedeniyle başlayan ve sistemik inflamasyon yanıtı ile karakterize, karmaşık bir sendromdur. Amerika Birleşik Devletleri istatistiklerine göre her yıl ağır sepsis hastası görülmektedir. Bir ağır sepsis hastasının tedavi maliyeti ortalama olarak ABD Doları tutmakta ve bir yılda bu hastalarının tedavisi için 17 milyar ABD Doları harcanmaktadır 1. Sepsis mortalitesi % arasında değişmektedir. Yoğun bakım hastalarının ölüm sebepleri arasında birinci sırada ve tüm ölüm nedenleri arasında sıralarda bulunmaktadır. Bir hesaba göre dünyada her gün 1400 kişi sepsis ve komplikasyonları nedeniyle ölmektedir 2. Ağır sepsis olgularının önümüzdeki dönemde artması beklenmektedir. Örneğin Angus ve arkadaşları 1 ABD de olgu sayısında her yıl % 1,5 artış öngörmüşlerdir. Bu artış öncelikle yaşlı nüfusun artışına bağlanmaktadır. Her ne kadar sepsis her yaşta görülebilirse de 50 yaşın üstünde daha sık rastlanmaktadır. Sepsis olgularında artışa neden olan diğer risk faktörleri; antibiyotiklere dirençli mikroorganizmaların yayılması; travma, yanık ve cerrahi girişimlerin ve bağışıklığı baskılanmış nüfusun artmasıdır. Sepsis tanım olarak infeksiyona karşı oluşan sistemik inflamatuar yanıttır. Bu sendromun çeşitli özellikleri ve tanımları 1991 ve 2001 de düzenlenen iki uzlaşı konferansında tartışılmış ve günümüzde herkes tarafından kullanılan sepsis tanımları yayınlanmıştır 3,4. Akut inflamasyonun klinik belirti ve bulguları yanlızca infeksiyon varlığında görülmeyebilir. Büyük cerrahi, masif kanama, pankreatit, yanık veya iskemi/reperfüzyon hasarı gibi durumlarda herhangi bir infeksiyon veya etkeni ortada yokken de aynı tablo ile karşılaşmak olasıdır. Bu tip hastaları tanımlamak için konsensus konferansında Sistemik İnflamasyon Yanıtı Sendromu (Systemic Inflamatory Response Syndrome-SIRS) tanımlanmıştır (Resim 1). Şekil 1. Sepsis ve SIRS

2 Sepsis tanısının konabilmesi için ise hastada bir infeksiyon şüphesi bulunmalı yada infeksiyon kanıtlanmış olmalıdır. Tanım olarak SIRS tablo 1 deki kriterlerden iki veya daha fazlasının bir arada bulunmasıdır. Tablo 1. SIRS Kriterleri Lökosit Sayısı > veya < 4000 yada > % 10 band şekilleri Kalp atım hızı > 90/dakika Solunum hzı > 20/dakika veya mekanik ventilasyon uygulaması Vücut sıcaklığı > 38,0 C veya < 35,0 C Bu tanımlar itibarı ile Sepsis veya SIRS çok kritik bir klinik tablo oluşturmamaktadır. Çok hassas olan bu tanımlar gerçekten de ağır bir egzersiz yapmış bir atleti veya grip olmuş bir kişiyi kapsayıp sepsis tanısı konmasına neden olabilir. Bu nedenle bu tanımlar çok eleştirilmektedir. Ancak klinik olarak önemli tablo ağır sepsis tablosudur. Ağır sepsis; sepsis ile birlikte bir veya daha fazla organ veya sistemde fonksiyon bozukluğu bulunmasıdır. Bu fonksiyon bozukluğu kardiyovasküler sistemde oluştuğunda tabloda tedaviye dirençli hipotansiyon hakim olacaktır ki; bu durumda septik şoktan bahsetmek gerekecektir. Septik şok klinik olarak en ağır tablodur ve mortalitesi % 60 ın üstüne çıkmaktadır. Bu konsensus tanımlarından sonuncusu da çoklu organ disfonksiyonu sendromudur (ÇODS). Bu sendrom ile akut hastalık durumunda, organların fonksiyonlarındaki bozukluklar sonucu homeostazisin hekimin girişimleri olmadan sağlanamadığı bir tablo tanımlanmaktadır. Çoklu organ disfonksiyonu, kafa travması sonrası koma veya pnömoni sonrası solunum yetersizliğinde olduğu gibi birincil olabilir, ya da bir saldırıya karşı gelişen konak yanıtı sonucu ikincil olarak meydana gelebilir. Organ yetersizliklerinin ölçüsü ve yetersizlik gelişen organ sayısı ağır sepsis mortalitesinin belirleyicisidir. Ağır sepsiste karşımıza çıkabilecek organ yetersizlikleri tablo 2 de sıralanmıştır. Tablo 2. Organ Yetersizliklerinin Tanımı Kardiyovasküler SAB 90 mmhg OAB 70 mmhg Laktat 4 mmol/l Vazopresör/inotrop kullanımı Solunum PaO 2 /FiO Hematolojik Trombosit sayısı < Trombosit sayısında >% 50 düşme Metabolik ph 7.30 veya BE -5 mmol/l Böbrek İdrar çıkışı 0,5ml/kg/saat Üre > 50 mg/dl Kreatinin > 1,5 mg/dl Karaciğer Bilirübin 1,2 mg/dl SGOT 37 U/L SGPT 37 U/L Serebral Organik ensefalopati GKS < 13 SAB: Sistolik arter basıncı; OAB: Ortalama arter basıncı; GKS: Glasgow Koma Skalası

3 Etyoloji ve Patogenez Sepsis etyolojisinde mikroorganizmalar vardır ve teorik olarak tüm mikroorganizmalar sepsisi oluşturan sistemik inflamasyon yanıtını başlatabilirler. Önceleri en sık görülen sepsis etkeni gram negatif bakterilerken günümüzde gram pozitif bakteriler ve mantarların sıklığı artmaktadır. Tüm bu mikroorganizmalar çeşitli yollar ile kalıtsal bağışıklık sistemini uyarırlar ve bir yanıt oluştururlar. Genellikle bu yanıtın ilk basamağı mikroorganizma veya onun bir ürününün bağışıklık sisteminin hücreleri tarafından tanınmasıdır. Makrofajlar, dendritik hücreler, nötrofiller ve diğer hücre grupları, zarları üzerinde toll benzeri reseptörler (TLR) bulundururlar. Bu reseptörler (en önemlileri TLR2 ve TLR4) kendilerine özgü mikroorganizma veya ürünü ile birleştiklerinde hücre içinde bir takım iletilerin oluşmasına yol açarlar. Bu sinyaller sitoplazmada bulunan nükleer faktör-κb (NF-κB) nin hücre çekirdeğine girmesine ve burada inflamasyon genlerine bağlanarak aktive olmalarına ve inflamasyon yapıcı medyatörlerin salgılanmasına neden olurlar. Tümör nekroz faktörü (TNF) ve interlökin 1 (IL-1) gibi inflamasyon yapıcı medyatörler ile birbirlerinden sonra gelen başka mekanizmaları tetikleyerek sistemik inflamasyon yanıtını oluştururlar (Resim 2). Bu inflamasyon yanıtı normal şartlarda organizmanın bütünlüğünü korumaya ve meydana gelen hasarları tamir etmeye yönelik son derece etkin bir mekanizmadır. Başlayan inflamasyon yanıtı, eş zamanlı inflamasyon karşıtı yanıt ile kontrol edilir. Bu iki yanıt mekanizması bir denge içinde bulunduğunda ortaya çok önemli bir sorun çıkmaz. Ancak denge bozulduğunda, ya yaygın ve kontrolden çıkmış bir inflamasyon yada inflamasyon karşıtı mekanizmanın ağır basması sonucu ikincil Şekil 2. Sepsis sürecinin başlaması infeksiyonlara eğilim oluşur. Konumuz olan ağır sepsisi oluşturan mekanizma, normal inflamasyon yanıtının kontrolden çıkarak aşırı bir hal almasıdır 5. İnflamasyon ile birlikte aktive olan bir başka mekanizma da koagülasyondur. Organizmanın korunasına yönelik bu ikinci mekanizma filogenetik olarak inflamasyon ile el eledir ve inflamasyona benzer olarak çok sıkı bir şekilde kontrol edilir. Ağır sepsiste aynı inflamasyon gibi bu mekanizmanın da kontrolden çıktığı görülmektedir. Aşırı inflamasyon sonucu oluşan ağır sepsiste en önemli bozukluk dolaşım sisteminde meydana gelir. Endotel, inflamasyon medyatörlerinden etkilenerek belirgin değişikliklere uğrar, damar tonusunun düzenlenmesi bozulur 6, lökositler aktive olarak endotele yapışır 7, koagülasyonun aktivasyonu sonucu mikrotrombüsler oluşur, eritrositler sertleşerek ince kapillerlerin tıkanmasına neden olurlar 8. Sonuç olarak mikrodolaşım önemli ölçüde bozulur.

4 Mikrodolaşımda meydana gelen değişiklikleri inceleyen en önemli çalışma DeBacker ve arkadaşları tarafından yapılmıştır 9. Bu çalışmada ağır sepsis hastalarında dil altı kapillerlerindeki kan akım özellikleri intravital vidyomikroskopi yöntemi ile incelenmiş ve bu alandaki mikrodolaşım sağlıklı gönüllüler ile karşılaştırılmıştır. Ağır sepsiste, incelenen alandaki akım bazı kapillerlerde hızlanmış, bazılarında yavaşlamış bazılarında ise durmuş olarak görüntülenmiştir. Bir başka çalışmada ise ağır sepsiste mikrodolaşımdan oksijen alımının ileri derecede bozulduğu gösterilmiştir 10. Bu değişiklikler sonucu doku oksijen parsiyel basıncı düşer, hücrelere yeterli oksijen sağlanamaz ve organ fonksiyonları bozulur. Organ fonksiyonlarını akut olarak bozan tek sorun oksijen taşınmasının azalması değildir. Yapılan çalışmalarda dokuya oksijen taşınsa bile mitokondri membranının ve elektron taşınma zincirinin bozulması nedeniyle oksidatif fosforilasyonun yetersiz kaldığı gösterilmiştir 11. Yetersiz oksidatif fosforilasyon ATP üretiminin azalması ve organ fonksiyonlarının bozulmasına neden olur. Yukarıda değinilen mekanizmalardan ilki sonucu doku hipoksisi nekroz şeklinde hücre ölümüne yol açarken, ikinci mekanizma programlanmış hücre ölümüne yani apoptoza neden olur. Ağır sepsiste her iki türde hücre ölümü bir arada görülmektedir. Son yıllarda araştırmacılar her iki bozukluğu bir araya getiren bir mekanizma tanımlamışlardır. Buna göre, önce mikrovasküler dolaşım ve dokuya oksijen taşınması bozulmaktadır, ancak septik medyatörlerin ve özellikle reaktif oksijen radikallerinin etkisi ile kısa bir süre sonra mitokondri fonksiyonu bozulmakta ve bu noktadan sonra dokuya oksijen taşınması sağlansa bile kullanılması mümkün olmamaktadır. Araştırmacılar bu olayı mikrovasküler mitokondrial distres sendromu olarak tanımlamışlardır 12. Araştırmacıların üzerinde çalıştığı bir başka konu ise inflamasyonun kontrolden çıkarak ağır sepsise neden olmasına yol açan etkenlerin bulunmasıdır. Günümüzde sepsis ile ilgili yapılan binlerce çalışmanın önemli bir bölümü, neden benzer infeksiyonları olan hastaların bazılarında ağır sepsis gelişirken bazılarında gelişmediği sorusuna yanıt aramaktadır. Yapılan çalışmalar ağır sepsis gelişen hastalarda inflamasyonu kontrol eden mekanizmalarla ilgili pek çok gende değişiklik olduğunu göstermiştir. Genetik polimorfizm insanların infeksiyona verdikleri cevabı değiştirmekte ve bazılarını sepsise daha yatkın hale getirmektedir 13. Sepsis tanısı Bir hastada sepsis tanısı koymak genellikle problem yaratmaz. Çok hassas olan sepsis tanımları zaten oldukça geniş bir hasta popülasyonunu kapsamaktadır. Ancak bu hastalarda organ fonksiyon bozukluğunun başladığı anda, ağır sepsis tanısının konması hastanın hayatta kalması açısından kritik önem taşır. Bu nedenle sepsis hastaları organ fonksiyon bozuklukları açısından yakından izlenmelidir. Arter kan gazlarının takibi gelişen metabolik asidozu gösterecektir; oksijen satürasyonunun veya arter oksijen parsiyel basıncının düşmesi solunum yetersizliğini, idrar miktarının azalması böbrek yetersizliğini, sarılık karaciğer yetersizliğini düşündürmelidir. Sepsis hastası izlenirken serebral fonksiyon bozukluğu üzerinde özellikle durulmalıdır. Serebral fonksiyon bozukluğu, davranış değişikliklerinden ajitasyona veya komaya kadar oldukça fazla değişiklik gösterir. Septik ensefalopati çok sıklıkla atlanan bir tablodur ve klinisyenler tarafından tanınmadığı için gereksiz bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntülemesi gibi tetkikler ile zaman kaybedilmektedir. Ağır sepsis hastasında akut faz reaktanları özellikle C reaktif protein belirgin derecede yükselmektedir. İlk saldırıdan 3-4 saat sonra düzeyi yükselmeye başlar ve 36 saate

5 kadar en yüksek seviyesine ulaşır. İnfeksiyon dışında travma gibi etkenlerle de yükselir. Bu nedenle sepsis tanısı için kullanımı çok güvenilir değildir. Prokalsitonin bakteri infeksiyonlarında daha hızlı yanıt veren ve daha özgün bir laboratuar testidir. Prokalsitonin düzeylerinin takibi hem tanı konması, hem de klinik gidişin takibi açısından faydalı olabilir. Laboratuar incelemeleri sepsis nedeni olan mikroorganizmanın bulunmasına yönelik olmalıdır. Sepsis odağının yerini saptamaya yönelik olarak hasta dikkatle muayene edilmeli, sepsise işaret edebilecek tüm dış bulgular (yaralar, selülit, vb) incelenmelidir. Anamnez alınmalı ve görüntüleme girişimleri hızla yapılmalıdır. Vücut sıvılarından (kan, idrar, bronş sekresyonu) örnekler alınarak mikrobiyolojik incelemeler yapılmalıdır. Burada çok önemli olan ve hiç unutulmaması gereken nokta, örneklerin antibiyotik başlanmadan önce alınmasıdır. Mikrobiyolojik inceleme ile, mikroorganizma ve ona etki edecek antibiyotiğin saptanması mümkündür. Mikrobiyoloji laboratuarının yapacağı ilk inceleme örneklerin gram boyaması ile infeksiyon etkeninin saptanmaya çalışılmasıdır. Sepsis Tedavisi Ağır sepsis hastalarında mortalitenin düşürülmesi için tedavi arayışı çok uzun süredir devam etmektedir. Ancak bu çalışmalar ikinci bir yılın başına kadar olumlu cevap vermemiştir. Son yıllarda yayınlanan çalışmalar mortalitenin düşürülebileceğini göstermiştir. Bu çalışmaların ilki ağır sepsis sırasında gelişen akut solunum sıkıntısı sendromunda (ARDS) akciğer koruyucu ventilasyon stratejisi ile belirgin bir fayda sağlandığını bildirmiştir 14. Bu çok merkezli çalışmada ARDS gelişmiş hastaların normalden düşük tidal volümler (6 ml/kg) ve yüksek PEEP düzeyleri ile ventilasyonu mortalite ve morbiditeyi belirgin düzeyde azaltmıştır. İkinci olumlu çalışma Belçika da yapılmıştır. Bu çalışmada yoğun bakım ünitesinde yatan kritik hastalarda kan şekeri düzeylerinin insülin infüzyonu ile normal düzeyde ( mg/dl) tutulmasının yoğun bakım ve hastane mortalitesini azalttığı gösterilmiştir 15. Ağır sepsiste mortalitenin azaltılabileceğini gösteren çok önemli bir çalışma da acil hekimlerinden gelmiştir 16. ABD de acil serviste ağır sepsis tanısı konan hastalar üzerinde yapılan bu çalışmada ilk tedavinin hedeflerinin doğru seçilmesi ve hızlı ve etkin bir tedavi ile mortalite önemli düzeyde azaltılabilmiştir. Septik şokta adrenal yetersizliğin önemli bir yeri olduğu hipotezinden yola çıkan bir başka çalışmada, septik şoktaki hastalara düşük dozda ancak uzun süreli kortikosteroid verilmesinin hem şok tablosunu gerilettiği hem de sağ kalım şansını arttırdığı gösterilmiştir 17. Son olarak yapılan çok merkezli bir çalışmada rekombinan aktive protein C tedavisinin etkisi araştırılmıştır 18. Protein C, koagülasyon sistemi içinde yer alan doğal bir antikoagülan maddedir. Trombin trombomodülin birleşmesi ile aktive olan protein C, koagülasyon faktörlerinden 5a ve 8a yı inaktive ederek etki gösterir. Ancak aktive protein C, inflamasyon karşıtı, antiapoptotik etkiler de gösterir. Böylece farklı yollardan olumlu etkileri olabilir. Tüm dünyadan 1700 civarında ağır sepsis hastasının alındığı bu çalışmada (PROWESS) rekombinan insan aktive protein C si (rhapc) ile mortalitenin düşürülebileceği gösterilmiştir.

6 Görüleceği gibi 2000 li yılların hemen başlarında yapılan bu çalışmalar sonucunda sepsis mortalitesini azaltılabileceği doğrultusunda oluşan yeni duyarlılık, tüm dünyada Sepsiste Sağ Kalım Kampanyası nın başlatılmasına neden olmuştur. Bu kampanyanın ilk adımı Barselona Deklarasyonu ile atılmıştır Bu deklarasyonda sepsisin önemli bir sağlık sorunu olduğu vurgulanmış ve bu konuda ortak bir çaba sarfedilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Kampanyanın ikinci adımı 2009 yılına kadar ağır sepsis mortalitesini % 25 düşürmek amacıyla kanıta dayalı tedavi rehberinin oluşturulması olmuştur. Delile dayalı tıp tekniklerinin kullanıldığı tedavi rehberi 2004 Mart ayında iki önemli dergide 19 ve çeşitli web sitelerinde 20,21 yayınlanarak uygulamaya konulmuştur. Bu gün kampanyanın 3. basamağı olan tedavi rehberinin klinik kullanıma uyarlanması, eğitim ve değerlendirme aşaması yürürlüktedir. Bu rehberle birlikte ağır sepsis hastalarının tedavisi ile ilgili bazı önemli özellikler de saptanmaya başlamıştır. Bu özelliklerin başında tedavi başlangıç zamanı gelmektedir. Aslında tüm tıbbi sorunların tedavisine yanıt alabilmek için belirli bir zaman dilimi içinde başlanması gerekir. Hastalık belirtilerinin başlaması ile tedavi girişiminin başlaması arasındaki bu süreye fırsat penceresi adı verilir. Ağır sepsis için bu fırsat penceresi çok dar bir zaman aralığını kapsamaktadır. Ağır sepsisin belirtisi olan organ fonksiyon bozukluğu bulguları başladığı anda saptanmalı ve tedavi girişimlerine başlanmalıdır. Bu iddianın en önemli kanıtı Rivers ve arkadaşlarının 16 çalışmasıdır. Bir başka kanıt da daha yeni bir rhapc çalışmasından 22 gelmektedir. Bu çalışmada organ fonksiyon bozukluğu başladıktan sonraki ik 24 saat içinde rhapc başlanan hastalar ile ikinci 24 saatte başlanan hastalardaki mortalite ornaları karşılaştırılmıştır. Mortalite, ilk 24 saat içinde ilaç başlananlarda % 23, ikinci 24 saatte başlananlarda % 27 olarak bulunmuştur ki bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Yukarıda adı geçen tedavi rehberinine göre ağır sepsis hastasının tedavisinde yapılması gerekenler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır. Sepsis düşünülen bir hastada organ fonksiyon bozukluğu görüldüğünde: 1. Şok tablosunun var olup olmadığı kontrol edilmelidir. Sistolik arter basıncının 90 mmhg nın altında, ortalama arter basıncının 65 mmhg nın altında olması

7 ve/veya Laktat düzeyinin 4 mmol/l nin üzerinde olması şok tanısı koyduracaktır. Bu durumda santral ven basıncı (SVB) 8-12 mmhg oluncaya kadar sıvı replasmanı yapılmalıdır. Bu değere ulaşıldığı halde şok tablosu devam ediyorsa tedaviye vazopresör (noradrenalin veya dopamin) eklenmelidir. Santral ven kateterinden kan alınarak oksijen satürasyonu (SvO 2 ) ölçülmelidir, eğer bu değer % 70 in altındaysa ve hematokrit değeri de % 30 un altındaysa eritrosit transfüzyonu yapılmalıdı. Hematokrit % 30 un üstünde ise transfüzyonun yararı yoktur. Bu durumda öncelikle inotrop (dobutamin) başlanmalıdır. Eğer şok nedeniyle tedavi başlanmışsa kortikosteroid tedavisi de (hidrokortizon mg/gün (veya eşdeğeri); 7 gün süresince) başlanmalıdır. 2. Organ fonksiyonları başladıktan maksimum bir saat içinde kan kültürü alınmalı ve geniş spektrumlu antibiyotik başlanmalıdır. Antibiyotik tedavisi, mikrobiyolojik tetkik sonuçları geldiğinde tekrar değerlendirilmeli ve gerekirse tedavi değiştirilmelidir. 3. Sepsis odağı saptanmalı ve ortadan kaldırılması için gereken tüm girişimler hızla yapılmalıdır. Kaynak kontrol girişimlerine örnekler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kaynak kontrol girişimi Drenaj Debridman Cihaz çıkarılması Definitif girişimler Örnek İntraabdominal abse Ampiyem Septik artrit Piyelonefrit, kolanjit Nekrotizan fasiit İnfekte pankreas nekrozu İntestinal infarkt İnfekte santral kateter İdrar sondası Divertikülit için sigmoid rezeksiyonu Gangrene kolesistit için kolesistektomi Klostridyum myonekrozu için amputasyon 4. Sepsis nedeniyle hipoksemik solunum yetersizliği gelişmiş ve mekanik ventilasyona başlanmışsa koruyucu ventilasyon yöntemleri uygulanmalıdır. 5. Kan şekeri düzeyleri 150mg/dL nin altında kalacak şekilde intravenöz insülin infüzyonuna başlanmalıdır. Bu arada intravenöz insülin infüzyonu uygulamasının son derece riskli bir girişim olduğu ve bu süreçte hastanın devamlı olarak yakından izlenmesi gerektiği hatırlanmalıdır. 6. Eğer hastada hesaplanan APACHE II skoru 25 in üstündeyse ve kontrendiksyonları yoksa rhapc tedavisi başlamalıdır. 7. Bunların yanında iyi bir yoğun bakım takibi ve bakım hastanın hayatta kalması açısından çok önemlidir. 8. Sepsis tedavi rehberinin yayınlanmasından daha sonra yayınlanan iki çok yeni çalışmada farklı besin maddelerinin sepsiste sağ kalımı arttırdığı gösterilmiştir. Bunlardan ilkinde antioksidanlar ve balık yağı ile beslemenin, sepsis

8 mortalitesini azalttığı gösterilmiştir 23. İkinci çalışma ise sepsis hastalarında selenyum kullanımının olumlu etkisini göstermiştir 24 Sonuç olarak; ağır sepsis yaygın, tedavisi pahalı ve mortalitesi yüksek bir sağlık sorunudur. Klinikte çalışan tüm hekimlerin bilmesi gereken, yatan hastalarının her hangi birinde tedavi sürecinin herhangi bir anında bu tablonun ortaya çıkabileceği ve organ yetersizlikleri başladıktan sonra ağır sepsise yönelik tedavinin erkenden başlatılması ve etkin bir şekilde uygulanması ile hastalara yaşam şansı verilebileceğidir. Tablo: Sepsis ile ilgili konsensus tanımları: İnfeksiyon Steril olması gereken dokularda mikroorganizmaların bulunması ve bunlara karşı inflamasyon yanıtının gelişmesi SIRS (iki veya daha fazlasının Lökositoz veya lökopeni bulunması) Hipo veya hipertermi Taşikardi Taşipne Sepsis İnfeksiyon varlığı veya şüphesi + 2 veya daha fazla SIRS kriteri Ağır sepsis Sepsis ile birlikte bir veya daha fazla organ fonksiyon bozukluğu Septik şok Sıvı replasmanına rağmen düşük arter basıncı veya hiperlaktatemi Çoklu Organ Disfonksiyonu Sendromu Bir veya daha fazla organda fonksiyon bozukluğu sonucu homeostazisin girişimsiz sağlanamaması

9 Literatür: 1- Angus DC, Linde-Zwirble WT, Lidicker J, et al. Epidemiology of severe sepsis in the United States: analysis of incidence,outcome, and associated costs of care. Crit Care Med. 2001; 29: Bone RC, Balk RA, Cerra FB, Dellinger RP, Fein AM, Knaus WA, Schein RM,Sibbald WJ. Definitions for sepsis and organ failure and guidelines for the use of innovative therapies in sepsis. The ACCP/SCCM Consensus Conference Committee. American College of Chest Physicians/Society of Critical Care Medicine. Chest. 1992; 101: Levy MM, Fink MP, Marshall JC, Abraham E, Angus D, Cook D, Cohen J, Opal SM, Vincent JL, Ramsay G; International Sepsis Definitions Conference SCCM/ESICM/ACCP/ATS/SIS International Sepsis Definitions Conference. Intensive Care Med. 2003; 29: Annane D, Bellissant E, Cavaillon JM. Septic shock. Lancet Jan 1-7;365(9453): Wang P, Zheng F, Chaudry IH. Endothelium-dependent relaxation is depressed at the macro- and microcirculatory levels during sepsis. Am. J. Physiol. 1995; 269: R988- R McCormack DG, Mehta S, Tyml K, et al. Pulmonary microvascular changes during sepsis: Evaluation using intravital videomicroscopy. Microvascular Research 2000; 60: PiagnerelliM, Boudjeltia KZ, Vanhaeverbeek M, Vincent JL. Red blood cell rheology in sepsis. Intensive Care Med 2003; 29: De Backer D, Creteur J, Preiser JC, Dubois MJ, Vincent JL. Microvascular blood flow is altered in patients with sepsis. Am J Respir Crit Care Med. 2002; 166: Ellis CG, Bateman RM, Sharpe MD, Sibbald WJ, Gill R. Effect of a maldistribution of microvascular blood flow on capillary O2 extraction in sepsis. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2002; 282: H Fink MP. Cytopathic hypoxia in sepsis. Acta Anaesthesiol Scand Suppl 1997, 110: Spronk PE, Kanoore-Edul VS, Ince C: Microcirculatory and mitochondrial distress syndrome (MMDS): a new look at sepsis. In Functional Hemodynamic Monitoring. Edited by Pinsky MR, Payen D. Berlin: Springer-Verlag; Update in Intensive Care Emergency Medicine 2004, 42: Arcaroli J, Fessler MB, Abraham E. Genetic polymorphism and sepsis. Shock 2005; 24: Ventilation with lower tidal volumes as compared with traditional tidal volumes for acute lung injury and the acute respiratory distress syndrome. The Acute Respiratory Distress Syndrome Network. N Engl J Med. 2000; 342: van den Berghe G, Wouters P,et al. Intensive insulin therapy in the critically ill patients. N Engl J Med. 2001; 345: Rivers E, Nguyen B, Havstad S, et al. Early goal-directed therapy in the treatment of severe sepsis and septic shock. N Engl J Med. 2001; 345: Annane D, Sebille V, Charpentier C, et al. Effect of treatment with low doses of hydrocortisone and fludrocortisone on mortality in patients with septic shock. JAMA. 2002; 288: Bernard GR, Vincent JL, Laterre PF, et al. Efficacy and safety of recombinant human activated protein C for severe sepsis. N Engl J Med. 2001; 344:

10 19- Dellinger RP, Carlet JM, Masur H, et al. Surviving Sepsis Campaign guidelines for management of severe sepsis and septic shock. Crit Care Med. 2004; 32: Vincent JL, Bernard GR, Beale R, et al. Drotrecogin alfa (activated) treatment in severe sepsis from the global open-label trial ENHANCE: further evidence for survival and safety and implications for early treatment. Crit Care Med. 2005; 33: Pontes-Arruda A, Aragao AM, Albuquerque JD. Effects of enteral feeding with eicosapentaenoic acid, gamma-linolenic acid, and antioxidants in mechanically ventilated patients with severe sepsis and septic shock. Crit Care Med. 2006; 34: Angstwurm MW, Engelmann L, Zimmermann T, et al. Selenium in Intensive Care (SIC) study: Results of a prospective randomized, placebo-controlled, multiple-center study in patients with severe systemic inflammatory response syndrome, sepsis, and septic shock. Crit Care Med

Ağır Sepsis. Yalım Dikmen

Ağır Sepsis. Yalım Dikmen Ağır Sepsis Yalım Dikmen Ağır Sepsis Dünyada önemli bir mortalite ve morbidite sebebidir. YB larda önde gelen ölüm nedenidir (ABD). Tüm ölüm nedenleri arasında 11. sıradadır (ABD). ABD de yılda 750.000

Detaylı

International Guidelines for Management of Severe Sepsis and Septic Shock: Dr. Merve Gü eş Öza dı

International Guidelines for Management of Severe Sepsis and Septic Shock: Dr. Merve Gü eş Öza dı International Guidelines for Management of Severe Sepsis and Septic Shock: 2012 Dr. Merve Gü eş Öza dı 03.11.2015 Ta ı Sepsis; keli e olarak Yu a lıları kulla dığı putrid kokuş a de türetil iştir. The

Detaylı

SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci

SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci Sepsis enfeksiyona bağlı oluşan günümüzde sık karşılaşılan ve ciddi mortalitesi olan bir durum. -Yaşlı nüfus sayısında artma -İmmünbaskılı

Detaylı

SEPSİS VE SEPTİK ŞOK. Prof.Dr.Figen ESEN Anesteziyoloji Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı

SEPSİS VE SEPTİK ŞOK. Prof.Dr.Figen ESEN Anesteziyoloji Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı SEPSİS VE SEPTİK ŞOK Prof.Dr.Figen ESEN Anesteziyoloji Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı 1513 Hummalı ateşi başlangıcında fark etmek zordur ama tedavi etmek kolaydır; eğer ilgilenilmezse fark edilmesi

Detaylı

Ağır Sepsis ve Septik Şokta Erken Hedefe Yönelik Tedavi Dr. Güniz Meyancı Köksal

Ağır Sepsis ve Septik Şokta Erken Hedefe Yönelik Tedavi Dr. Güniz Meyancı Köksal İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Güncel Bilgiler Işığında Sepsis Sempozyum Dizisi No: 51 Mayıs 2006; s. 45-49 Ağır Sepsis ve Septik Şokta Erken Hedefe Yönelik Tedavi Dr. Güniz

Detaylı

SEPSİS OLGULARI. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

SEPSİS OLGULARI. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı SEPSİS OLGULARI Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı OLGU 1 30 yaş, erkek, Ateş, bilinçte kötüleşme FM: bilinç bulanık, ateş 37.5C,

Detaylı

SEPSİS TANI KRİTERLERİ

SEPSİS TANI KRİTERLERİ TYBD 2017-2018 Sepsis Eğitim Seti SEPSİS TANI KRİTERLERİ Sepsis Tanımlamaları Tarihçesi Sepsis = Çürüme, Kokuşma ------- - Hipokrat Sepsis = Enfeksiyon+SIRS 1991 Sepsis 1. Sepsis = Belirti ve bulguların

Detaylı

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal Yetmezlik Yapısal hasar Hipotalamus Hipofiz Adrenal

Detaylı

SEPSİSTE KRİTİK BAKIM. Dr. Funda K. Akarca Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

SEPSİSTE KRİTİK BAKIM. Dr. Funda K. Akarca Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı SEPSİSTE KRİTİK BAKIM Dr. Funda K. Akarca Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı BAKTEREMİ İNFEKSİYON SIRS PANKREATİT FUNGEMİ PARAZİTEMİ VİREMİ SEPSİS TRAVMA YANIK DİĞER DİĞER The ACCP/SCCM

Detaylı

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi 1967: 18.07.2013 2 Tarihçe 1967 Acute Respiratory Distress in Adults 1971 Adult Respiratory Distress

Detaylı

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon SEPSİS S VE TANI KRİTERLER TERLERİ Orhan ÇINAR Yrd.Doç.Dr..Dr. GATA Acil Tıp T p Anabilim Dalı XI. Acil Tıp Güz Sempozyumu Samsun 2010 Epidemiyoloji ABD de yılda 750.000 hasta Her gün 500 ölüm %20-50 mortalite

Detaylı

Sepsis ve İlgili Tanımlamalar

Sepsis ve İlgili Tanımlamalar Sepsis ve İlgili Tanımlamalar Kaya YORGANCI*, İskender SAYEK* * Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, ANKARA Sepsis and Related Definitions Key Words: Sepsis, Infection, Intensive

Detaylı

Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA

Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA 49 yaşında, erkek hasta Sol ayakta şişlik, kızarıklık Sol ayak altında siyah renkte yara

Detaylı

Sepsiste Tedavi. Yrd.Doç.Dr Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

Sepsiste Tedavi. Yrd.Doç.Dr Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Sepsiste Tedavi Yrd.Doç.Dr Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Ciddi Sepsis: Hala önemli bir sağlık sorunudur Koroner-dışı YBÜ lerinde en önemli ölüm nedenidir Mortalitesi ortalama:

Detaylı

Sep$k Şok ve Güncel Yaklaşımlar. Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı

Sep$k Şok ve Güncel Yaklaşımlar. Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı Sep$k Şok ve Güncel Yaklaşımlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı Niye Ben? Ciddi sepsis ve sep$k şok Tüm hastane yahşlarının %2.9 Yoğun Bakım yahşlarının %10 YaHş ~ %50 Acil Servisten Hedefe yönelik

Detaylı

İNTRAOPERATİF GELİŞEN HİPOTANSİYONDA VOLÜM TEDAVİSİ veya VAZOPRESSOR. Doç. Dr. Necati GÖKMEN DEÜTF Anesteziyoloji AD, İZMİR

İNTRAOPERATİF GELİŞEN HİPOTANSİYONDA VOLÜM TEDAVİSİ veya VAZOPRESSOR. Doç. Dr. Necati GÖKMEN DEÜTF Anesteziyoloji AD, İZMİR İNTRAOPERATİF GELİŞEN HİPOTANSİYONDA VOLÜM TEDAVİSİ veya VAZOPRESSOR Doç. Dr. Necati GÖKMEN DEÜTF Anesteziyoloji AD, İZMİR İNTRAOPERATİF HİPOTANSİYON Klinikde hipotansiyon ve şok terimleri birbirleri yerine

Detaylı

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı PULMONER HİPERTANSİYONUN YBÜ de TEDAVİSİ Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı YBÜ-pulmoner hipertansiyon PULMONER VENÖZ HİPERTANSİYON

Detaylı

Olgu Eşliğinde Sepsise Yaklaşım

Olgu Eşliğinde Sepsise Yaklaşım Olgu Eşliğinde Sepsise Yaklaşım Prof. Dr. Çağrı BÜKE E.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 07.02.2015 (2) Çağrı BÜKE 1 Olgu 70 yaşında erkek hasta. Üşüme-titreme ile yükselen ateş, öksürük,

Detaylı

Niye Ben? Septik Şok ve Güncel Yaklaşımlar. Suspicion (Süphe) Tanımlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı. Karşıt Duruş.

Niye Ben? Septik Şok ve Güncel Yaklaşımlar. Suspicion (Süphe) Tanımlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı. Karşıt Duruş. Niye Ben? eptik Şok ve Güncel Yaklaşımlar Dr. Erkan GÖKU Acil Tıp Anabilim Dalı Ciddi sepsis ve septik şok Tüm hastane yatışlarının %2.9 Yoğun Bakım yatışlarının %10 Yatış ~ %50 Acil ervisten Hedefe yönelik

Detaylı

Sepsis ve Septik ok Yeni Tanımlar. Prof. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Sepsis ve Septik ok Yeni Tanımlar. Prof. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sepsis ve Septik ok Yeni Tanımlar Prof. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sepsis Tanım 1991 Amerikan Göğüs Hekimleri (ACCP) ve Yoğun Bakım

Detaylı

27/04/16. Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Yanık tipleri Patofizyoloji Volüm Replasmanı

27/04/16. Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Yanık tipleri Patofizyoloji Volüm Replasmanı Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI Selim TURHANOĞLU Mustafa Kemal Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yanık tipleri Volüm Replasmanı Hesaplanması Uygulanması Takibi

Detaylı

Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme

Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme Mikrodolaşımın önemi Laser speckle görüntüleme tekniği Ektremite perfüzyon görüntüleme İç organ perfüzyon görüntüleme

Detaylı

Özel Medical Park Bahçelievler Hastanesi Genel Yoğun Bakım Ünitesi

Özel Medical Park Bahçelievler Hastanesi Genel Yoğun Bakım Ünitesi ARDS Tedavisinde Farklı Uygulamalar Doğruer K,, Şenbecerir N, Özer T, Yüzbaşıoğlu Y Özel Medical Park Bahçelievler Hastanesi Genel Yoğun Bakım Ünitesi I. Dünya savaşından beri, thoraks yaralanması olmaksızın,

Detaylı

ACİL SEPSİS YÖNETİMİ Mehmet YORTANLI Şanlıurfa Balıklıgöl Devlet Hastanesi Acil Tıp Uzmanı

ACİL SEPSİS YÖNETİMİ Mehmet YORTANLI Şanlıurfa Balıklıgöl Devlet Hastanesi Acil Tıp Uzmanı ACİL SEPSİS YÖNETİMİ Mehmet YORTANLI Şanlıurfa Balıklıgöl Devlet Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Sepsis Sepsis, konağın enfeksiyona karşı düzensiz bir şekilde verdiği yanıt nedeniyle hayatı tehdit eden organ

Detaylı

Dr. Murat Sungur Erciyes Universitesi Tıp Fakultesi İç Hastalıkları ABD. Yogun Bakım Bilim Dalı msungur@erciyes.edu.tr

Dr. Murat Sungur Erciyes Universitesi Tıp Fakultesi İç Hastalıkları ABD. Yogun Bakım Bilim Dalı msungur@erciyes.edu.tr Dr. Murat Sungur Erciyes Universitesi Tıp Fakultesi İç Hastalıkları ABD. Yogun Bakım Bilim Dalı msungur@erciyes.edu.tr Tanım Şok, akut olarak sirkülatuar fonksiyonun bozulması, doku perfüzyonunda yetmezlik

Detaylı

ORDU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ABD Atakan SAVRUN Yrd. Doç. Dr

ORDU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ABD Atakan SAVRUN Yrd. Doç. Dr ORDU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ABD Atakan SAVRUN Yrd. Doç. Dr SEPSİS Tüm dünyada her yıl 26 milyon kişi etkilenmektedir Bunların ortalama 1/3 ü kaybedilmektedir Yıllık artış oranı % 8-13 olarak

Detaylı

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Neden? Daha az yan etki Ekonomik veriler DİRENÇ! Kollateral hasar! Kinolon Karbapenem Uzun süreli antibiyotik baskısı Üriner Sistem

Detaylı

ARDS Akut Sıkıntıılı Solunum Sendromu. Prof. Dr. Yalım Dikmen

ARDS Akut Sıkıntıılı Solunum Sendromu. Prof. Dr. Yalım Dikmen ARDS Akut Sıkıntıılı Solunum Sendromu Prof. Dr. Yalım Dikmen ARDS nin Önceki İsimleri Şok akciğeri Islak akciğer Da Nang akciğeri Pompa akciğeri Hyalen membran hastalığı Artmış permeabilite akciğer ödemi

Detaylı

HİBRİT TEDAVİLER. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi

HİBRİT TEDAVİLER. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi HİBRİT TEDAVİLER Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi MORTALİTE YB hastalarının %10-23 da ABH % 50-70 de diyaliz %50-80 ölüm JAMA 2003;289:747-51 Int Care Med 2002;28:29-37. ABH ÇOK HIZLI İLERLEYEN

Detaylı

SIRS MI? SOFA MI? Dr. Ömer SALT TRAKYA ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD

SIRS MI? SOFA MI? Dr. Ömer SALT TRAKYA ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD SIRS MI? SOFA MI? Dr. Ömer SALT TRAKYA ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD ABD de yıllık 20 milyar dolardan fazla maliyet Neden Yeni Yaklaşım? Yoğun bakımlarda koroner dışı ölüm sebeplerinin %30-50 si %54 ü Acil

Detaylı

ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ

ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ Dr. Yunus Emre ÖZLÜER Adnan Menderes Üniversitesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı 05/05/2018 Aydın MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Endokrinoloji Ortopedi

Detaylı

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Yoğun bakım hastası Klinik durumu ciddidir birden fazla tanı multi organ yetmezliği immunsupresyon sepsis travma Klinik durumu ilerleyicidir

Detaylı

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr. Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi

Detaylı

ATS 16-20 mayıs 2015-Denver. Dr. Zühal Karakurt

ATS 16-20 mayıs 2015-Denver. Dr. Zühal Karakurt ATS 16-20 mayıs 2015-Denver Dr. Zühal Karakurt 1 17 mayıs 2015-Denver Oturum: Pulmonary critical care and sleep medicine: finding value in medicine in the era of modern medicine Bu oturumda hasta bakımı,

Detaylı

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim

Detaylı

Sepsis ve Akut Böbrek Hasarı. Doç. Dr. Hüseyin BEĞENİK Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji B.D.

Sepsis ve Akut Böbrek Hasarı. Doç. Dr. Hüseyin BEĞENİK Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji B.D. Sepsis ve Akut Böbrek Hasarı Doç. Dr. Hüseyin BEĞENİK Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji B.D. Bakteri Pankreatit Virüs Mantar İnfeksiyon Sepsis SIRS+Enfeksiyon Sepsis Ciddi Sepsis Ağır Sepsis

Detaylı

Tanımlamalar ve Değişiklikler. Dr. Latif DURAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil tıp AD.SAMSUN

Tanımlamalar ve Değişiklikler. Dr. Latif DURAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil tıp AD.SAMSUN Tanımlamalar ve Değişiklikler Dr. Latif DURAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil tıp AD.SAMSUN 1 Tanım/Tanımlama Hastalığın, tüm özelliklerini içerecek şekilde kavram olarak ifade edilmesi Sepsis

Detaylı

Sepsis - Hemodinamik Hedefler - Ferda Kahveci

Sepsis - Hemodinamik Hedefler - Ferda Kahveci Sepsis - Hemodinamik Hedefler - Ferda Kahveci 14.03.2013 Sepsis National Hospital Discharge Survey Hall MJ; NCHS Data Brief 2011; No. 62 Sepsis Hall MJ; NCHS Data Brief 2011; No. 62 Sepsis Engel C. Intensive

Detaylı

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu

Detaylı

Doç. Dr. Selçuk SELÇUK İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH

Doç. Dr. Selçuk SELÇUK İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Near Miss: Tanı ve Yönetim Doç. Dr. Selçuk SELÇUK İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Dünya genelinde 1 yıllık günde gebelik veya doğuma bağlı maternal mortalite > 300.000 830 Tanımlar (WHO 2009)

Detaylı

Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler. Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri

Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler. Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri Measurements of Serum Free Cortisol in Critically Ill Patients. Hamrahian AH, Oseni TS, Arafah BM. N Engl

Detaylı

SEPTİK ŞOK. Dr. Süheyla Ocak Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpasa Hastanesi

SEPTİK ŞOK. Dr. Süheyla Ocak Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpasa Hastanesi SEPTİK ŞOK Dr. Süheyla Ocak Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpasa Hastanesi SEPSİS - TANIM Sepsis: Klinik olarak kesin ya da olası bir enfeksiyona karşı oluşan

Detaylı

SEPSİS TANISI. Türk Yoğun Bakım Derneği Eği9m Slayt Se9

SEPSİS TANISI. Türk Yoğun Bakım Derneği Eği9m Slayt Se9 SEPSİS TANISI Türk Yoğun Bakım Derneği Eği9m Slayt Se9 Dr.Necme?n Unal Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon ABD Yoğun Bakım Bilim Dalı Neden Önemli: Görülme Sıklığı 33 araş&rmanın

Detaylı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV

Detaylı

Kronik Zeminde Akut Karaciğer Yetmezliği

Kronik Zeminde Akut Karaciğer Yetmezliği Kronik Zeminde Akut Karaciğer Yetmezliği Prof. Dr. Birol ÖZER Başkent Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı 1. Türkiye-Azerbaycan Ortak Hepatoloji Kursu, İstanbul, 2015 Tanım Kronik karaciğer hastalığı

Detaylı

Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum

Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum Dr.Sibel Doğan Kaya Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Detaylı

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın

Detaylı

SEPSİS TANISI. Türk Yoğun Bakım Derneği Eğitim Slayt Seti

SEPSİS TANISI. Türk Yoğun Bakım Derneği Eğitim Slayt Seti SEPSİS TANISI Türk Yoğun Bakım Derneği Eğitim Slayt Seti Neden Önemli? Global insidans 27.000.000 31.000.000 yeni vaka/yıl 1 6.000.000 yenidoğan/çocuk vakası/yıl 2 100.000 maternal sepsis/yıl 2 Yıllık

Detaylı

Genel Bilgiler. Dünyada Ölümler. 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları

Genel Bilgiler. Dünyada Ölümler. 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları Doç. Dr. Onur POLAT Genel Bilgiler Dünyada Ölümler 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları 2 Mortalite - Morbidite %50'si ilk bir kaç dakikada... ciddi damar,

Detaylı

SEPSİSLİ HASTAYA YAKLAŞIM. Dr. Semra GÜMÜŞ DEMİRBİLEK Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD

SEPSİSLİ HASTAYA YAKLAŞIM. Dr. Semra GÜMÜŞ DEMİRBİLEK Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD SEPSİSLİ HASTAYA YAKLAŞIM Dr. Semra GÜMÜŞ DEMİRBİLEK Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD Sepsiste Sağkalım Kampanyası Kılavuzları Sepsis ve septik şok hastalarının tanı ve

Detaylı

SEPSİS TANIM ve PATOGENEZ. Yrd.Doç.dr. Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

SEPSİS TANIM ve PATOGENEZ. Yrd.Doç.dr. Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı SEPSİS TANIM ve PATOGENEZ Yrd.Doç.dr. Orhan Tokgöz Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Sepsis Eski Yunanda; Doku parçalanması ile karakterize bir olay olarak tanımlanır. 19. Yüzyılın başlarında;

Detaylı

Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı

Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Nörolojik Yoğun Bakımda Nutrisyon Nörolojik hasta grubuna ait çalışma sayısı sınırlı

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

Dr. Mustafa Hasbahçeci

Dr. Mustafa Hasbahçeci Dr. Mustafa Hasbahçeci Kaynaklar Tokyo Guidelines for acute cholangitis-2007 *Background: Tokyo Guidelines for the management of acute cholangitis and cholecystitis. J Hepatobiliary Pancreat Surg. 2007;14(1):1-10.

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM YOĞUN BAKIMA HASTANIN KABULÜ Açık kalp ameliyatı yapılan hastaların ameliyathaneden yoğun bakıma transferi entübe

Detaylı

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması Fetus canlı ve doğum eylemi başlamamış ise fetal izlemi başlat. 15 dk sonra ölçülen kan basıncı hala yüksek İSE 20 mg IV labetolol infüzyonunu 2 dakikayı aşan sürede

Detaylı

YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1

YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1 YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1 BAŞVURU ÖZELLİKLERİ 28 yaşındaki gebe suyunun gelmesi nedeniyle acil servise başvurdu. İlk gebelik, gebelik takipleri yok Gebelik yaşı 39 hafta Amniyon

Detaylı

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

Omega-3 terimi ("n-3", "ω-3" olarak da kullanılır) ilk çift bağın, karbon zincirin ucundaki (ω) metil grubundan itibaren sayılınca 3.

Omega-3 terimi (n-3, ω-3 olarak da kullanılır) ilk çift bağın, karbon zincirin ucundaki (ω) metil grubundan itibaren sayılınca 3. Omega-3 terimi ("n-3", "ω-3" olarak da kullanılır) ilk çift bağın, karbon zincirin ucundaki (ω) metil grubundan itibaren sayılınca 3. karbon-karbon bağı olduğu anlamına gelir. 3 Esansiyel Yağ Asidi 9 Hücre

Detaylı

Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu

Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu Tedavi hedefleri HIV e bağlı morbidite ve mortaliteyi azaltmak Viral yükü maksimal ve en uzun süreli şekilde bastırmak. İmmun

Detaylı

Kardiyopulmoner bypass uygulanacak olgularda insülin infüzyonunun inflamatuvar mediatörler üzerine etkisi

Kardiyopulmoner bypass uygulanacak olgularda insülin infüzyonunun inflamatuvar mediatörler üzerine etkisi Kardiyopulmoner bypass uygulanacak olgularda insülin infüzyonunun inflamatuvar mediatörler üzerine etkisi Zeliha Özer*, Davud Yapıcı*, Gülçin Eskandari**, Arzu Kanık***, Kerem Karaca****, Aslı Sagün* Mersin

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

SEPSİSTE YENİLİKLER VAR MI? Dr. Başak BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

SEPSİSTE YENİLİKLER VAR MI? Dr. Başak BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı SEPSİSTE YENİLİKLER VAR MI? Dr. Başak BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Yıllarda Hasta Sayıları arttı Soruna Bakış! *Lancet Infect Dis 2012;12: 919 24 Her 3-4 saniyede

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

SEPTİK ŞOK Doç.Dr. Perihan ERGİN ÖZCAN

SEPTİK ŞOK Doç.Dr. Perihan ERGİN ÖZCAN SEPTİK ŞOK Doç.Dr. Perihan ERGİN ÖZCAN AMAÇ Ağır infeksiyon sonucu gelişen septik şok tablosunun tanı kriterlerini, tedavi prensiplerini öğrenmek ve gelişebilecek organ yetersizliklerine destek tedavilere

Detaylı

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Kardiak Arrest 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) %20 spontan dolaşım sağlanıyor

Detaylı

Anestezi Esnasında ve Kritik Hastalıklarda Ortaya Çıkan Hipoksinin Tedavisinde Normobarik/Hiperbarik Ek Oksijen Tedavisinin Kullanımı FAYDALIDIR

Anestezi Esnasında ve Kritik Hastalıklarda Ortaya Çıkan Hipoksinin Tedavisinde Normobarik/Hiperbarik Ek Oksijen Tedavisinin Kullanımı FAYDALIDIR Anestezi Esnasında ve Kritik Hastalıklarda Ortaya Çıkan Hipoksinin Tedavisinde Normobarik/Hiperbarik Ek Oksijen Tedavisinin Kullanımı FAYDALIDIR Prof. Dr. A. Necati GÖKMEN DEÜ Tıp Fakültesi Anesteziyoloji

Detaylı

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH, İç Hastalıkları Kliniği Sunum akışı Kılavuzlar ışığında; Glisemik tanımlamalar ve

Detaylı

Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması. Diyetisyen Merve DAYANIK

Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması. Diyetisyen Merve DAYANIK Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması Diyetisyen Merve DAYANIK Sunum Planı Nütrisyonel Kılavuzlar Nütrisyonel Kılavuzların Değerlendirilmesi Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması; Nütrisyon

Detaylı

Tıkanma Sarılığı. Yrd. Doç. Dr. Zülfü Arıkanoğlu

Tıkanma Sarılığı. Yrd. Doç. Dr. Zülfü Arıkanoğlu Tıkanma Sarılığı Yrd. Doç. Dr. Zülfü Arıkanoğlu Normal serum bilirubin düzeyi 0.5-1.3 mg/dl olup, 2.5 mg/dl'yi geçerse bilirubinin dokuları boyamasıyla klinik olarak sarılık ortaya çıkar. Sarılığa yol

Detaylı

SEPSİSTE SAĞKALIM KAMPANYASI 2016 TEDAVİ KILAVUZU ÖZETİ

SEPSİSTE SAĞKALIM KAMPANYASI 2016 TEDAVİ KILAVUZU ÖZETİ SEPSİSTE SAĞKALIM KAMPANYASI A. BAŞLANGIÇ RESÜSİTASYONU SEPSİSTE SAĞKALIM KAMPANYASI 1. Sepsis ve septik şok acil durumlardır, tedavi ve resüsitasyona hemen başlanmasını öneriyoruz (BPS = en iyi uygulama

Detaylı

Sepsis Tanısı. N. Defne ÖNÜR ALTINTAŞ*, Arzu TOPELİ İSKİT*

Sepsis Tanısı. N. Defne ÖNÜR ALTINTAŞ*, Arzu TOPELİ İSKİT* Sepsis Tanısı N. Defne ÖNÜR ALTINTAŞ*, Arzu TOPELİ İSKİT* * Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Ünitesi, ANKARA Diagnosis of Sepsis Key Words: Sepsis, Systemic

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

Eser Elementler ve Vitaminler

Eser Elementler ve Vitaminler Doç. Dr. Onur POLAT Eser Elementler ve Vitaminler Esansiyel eser elementin temel özellikleri diyetten kesilmesi veya yetersiz alımıyla yapısal ve biyokimyasal değişikliklerin olması ve bu değişikliklerin

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Dr Uğur DİLMEN Dr Ş Suna OĞUZ Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı EAH Yenidoğan Kliniği, Ankara E-mail ugurdilmen@gmail.com 1 Yenidoğan sepsisinde yüksek

Detaylı

Güncel Sepsis. Doç. Dr. Okhan AKDUR Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD.

Güncel Sepsis. Doç. Dr. Okhan AKDUR Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Güncel Sepsis Doç. Dr. Okhan AKDUR Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Sepsis Eti çürüten, pis kokular ve irinli yaralar süreci (ση ψις) Hipokrat Yara iyileşmesi için gerekli,

Detaylı

Doç.Dr.Tuba Dal Yıldırım Beyazit Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara

Doç.Dr.Tuba Dal Yıldırım Beyazit Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara Doç.Dr.Tuba Dal Yıldırım Beyazit Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara 1 Tarihçe İnsanlarda >1800 mirna İnsan genomunun sadece %1 i İnsanda protein kodlayan genlerin %60 ını düzenlerler

Detaylı

Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi

Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi Prof. Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 15 Mart 2016 A. Çağrı BÜKE 1 Sepsis ve önemi

Detaylı

PROF. DR. HALUK ERAKSOY İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI

PROF. DR. HALUK ERAKSOY İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI RATIONAL AKILCI ANTİBİYOTİK ANTIBIOTIC KULLANIMI THERAPY PROF. DR. HALUK ERAKSOY İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI Türk Klinik Mikrobiyoloji

Detaylı

MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Mine SERİN 1, Ali CANSU 1, Serpil ÇELEBİ 2, Nezir ÖZGÜN 1, Sibel KUL 3, F.Müjgan SÖNMEZ 1, Ayşe AKSOY 4, Ayşegül

Detaylı

Hemostatik Resüsitasyon. Uzm. Dr. Burçak Kantekin Şanlıurfa Eğitim Araştırma Hastanesi

Hemostatik Resüsitasyon. Uzm. Dr. Burçak Kantekin Şanlıurfa Eğitim Araştırma Hastanesi Hemostatik Resüsitasyon Uzm. Dr. Burçak Kantekin Şanlıurfa Eğitim Araştırma Hastanesi Sunum Planı Hemorajik şok nedir? Hemostatik resüsitasyon ve tarihçesi Hemostatik- hipotansif ve hasar kontrol edici

Detaylı

Sepsis tanım Epidemiyoloji Etiyoloji Klinik bulgular Terminoloji Sistematik yaklaşım Surviving sepsis campaign önerileri Sonsöz

Sepsis tanım Epidemiyoloji Etiyoloji Klinik bulgular Terminoloji Sistematik yaklaşım Surviving sepsis campaign önerileri Sonsöz Sepsis tanım Epidemiyoloji Etiyoloji Klinik bulgular Terminoloji Sistematik yaklaşım Surviving sepsis campaign önerileri Sonsöz 2010 MERİNOFF SEMPOZYUMUNDA Enfeksiyon halinde vücudun kendi organlarına

Detaylı

Ekstrakorporeal Yaşam Destek Tedavileri (ECLS)

Ekstrakorporeal Yaşam Destek Tedavileri (ECLS) Ekstrakorporeal Yaşam Desteği Ekstrakorporeal Yaşam Destek Tedavileri (ECLS) Dr. Nermin KELEBEK GİRGİN Uludağ ÜTF, Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD Yoğun Bakım BD Ø Renal replasman tedavisi Ø Karaciğer

Detaylı

Sepsis Patogenezi. Dr. Özlem Acicbe Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezioloji ve Reanimasyon Kliniği Yoğun Bakım Ünitesi

Sepsis Patogenezi. Dr. Özlem Acicbe Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezioloji ve Reanimasyon Kliniği Yoğun Bakım Ünitesi Sepsis Patogenezi Dr. Özlem Acicbe Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezioloji ve Reanimasyon Kliniği Yoğun Bakım Ünitesi Sepsis Sepsis, enfeksiyona karşı konağın verdiği, ağır

Detaylı

DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI

DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI DR. GÜLİZ UYAR GÜLEÇ ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TıP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON H. VE KLİNİK MİK. AD- AYDIN UDAİS 2014 Giriş Diyabetin en sık ve ciddi

Detaylı

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. TYBD SEPSİS ÇALIŞMASI ENFEKSİYON TANIMLARI Derin Cerrahi Alan Enfeksiyonu(DCAE) Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. 1.Cerrahi girişimden sonraki

Detaylı

SEPSİS. Prof.Dr.Halis Akalın

SEPSİS. Prof.Dr.Halis Akalın SEPSİS Prof.Dr.Halis Akalın Enfeksiyona karşı zararlı veya hasar verici konak yanıtı ile sonuçlanan durumu tanımlayan bir klinik sendromdur Sepsis Cohen J, Nature 2002 Sepsis-1 Enfeksiyon: Konak dokularında

Detaylı

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş 12.06.2010. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE):

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş 12.06.2010. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE): Pulmoner Emboli Profilaksisi Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD m Pulmoneremboli(PE): Bir pulmonerartere kan pıhtısının yerleşmesi Distaldeki akciğer parankimine kan sağlanaması Giriş Tipik

Detaylı

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri

Detaylı

Post-kardiyak Arrest Sendromu ve. Post-resüsitatif Bakım

Post-kardiyak Arrest Sendromu ve. Post-resüsitatif Bakım Post-kardiyak Arrest Sendromu ve Post-resüsitatif Bakım Yrd.Doç.Dr. Yalçın GÖLCÜK Celal Bayar Üniversitesi Acil Tıp AD Manisa Tarihçe 1740 Fransız Bilimler Akademisi (The Paris Academy of Sciences) boğulma

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

DOLAŞIM VE SOLUNUM SİSTEMLERİ II. DERS KURULU (11 KASIM ARALIK 2013)

DOLAŞIM VE SOLUNUM SİSTEMLERİ II. DERS KURULU (11 KASIM ARALIK 2013) T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2013-2014 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II DOLAŞIM VE SOLUNUM SİSTEMLERİ II. DERS KURULU (11 KASIM 2013-20 ARALIK 2013) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR

Detaylı

Plasenta ilişkili gebelik komplikasyonları ve trombofili. Dr. Kadir Acar Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Hematoloji BD.

Plasenta ilişkili gebelik komplikasyonları ve trombofili. Dr. Kadir Acar Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Hematoloji BD. Plasenta ilişkili gebelik komplikasyonları ve trombofili Dr. Kadir Acar Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Hematoloji BD. Trombofili nedir? Trombofili tromboza eğilim oluşturan durumları tanımlamakta

Detaylı

Kan Transfüzyonu. Emre Çamcı. Anesteziyoloji AD

Kan Transfüzyonu. Emre Çamcı. Anesteziyoloji AD Kan Transfüzyonu Emre Çamcı Anesteziyoloji AD Kan Dokusu Neden Var? TRANSPORT Doku ve organlara OKSİJEN Plazmada eriyik kimyasallar ISI Damar dokusu bozulduğunda pıhtılaşma kabiliyeti Diğer.. Kan Transfüzyonu

Detaylı

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Prof.Dr.Oktay Demirkıran İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı Acil Yoğun Bakım Ünitesi Avrupa da yaklaşık 700,000/yıl

Detaylı

REHBERLER EŞLİĞİNDE TANIMLAR. Dr. Zehra KARACAER

REHBERLER EŞLİĞİNDE TANIMLAR. Dr. Zehra KARACAER REHBERLER EŞLİĞİNDE TANIMLAR Dr. Zehra KARACAER Sunum planı Terminoloji Rehberler Epidemiyoloji Fizyopatoloji Klinik Tanı Klinik formlar Sepsis çürüme, bozulma, kokuşma Azap A, Tekeli ME.Sepsis sendromu.

Detaylı