Rapor Hakkında. İçindekiler:

Transkript

1 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORU 2011

2

3 Rapor Hakkında Sürdürülebilir bir gelecek oluşturmak için paydaşlarımızla birlikte hareket etmemiz gerektiğine; bunun da ancak dürüst, şeffaf ve hesap verebilir bir iletişim ortamı oluşturulduğunda olumlu sonuçlar üreteceğine inanıyoruz yılından itibaren yayınlamaya başladığımız sürdürülebilirlik raporlarıyla paydaşlarımıza, operasyonlarımızdan kaynaklanan sosyal, çevresel ve ekonomik etkilerin objektif ve bütüncül bir portresini sunuyoruz. Raporun temel içeriğini, taahhütlerimiz, bu alanlarda elde ettiğimiz performans gelişimi ve gelecek hedeflerimiz oluşturmaktadır. Bu rapor, arası dönemde gerçekleştirilen performansı yansıtmaktadır. Önümüzdeki yıllarda da sürdürülebilirlik raporlarının yıllık planda yayınlanmasına devam edeceğiz yılında raporlama uygulamamızın kapsamında önemli bir gelişme kaydettik. Geçtiğimiz dönemde Efes Türkiye, Efes Rusya ve Efes Kazakistan operasyonlarında gerçekleştirilen çalışmalardan oluşan rapor kapsamına, bu yıl Efes Gürcistan ve Efes Moldova operasyonlarını da dahil ettik. Böylelikle, yönetim sorumluluğunu üstlendiğimiz ve üretim faaliyetinde bulunduğumuz ülke operasyonlarımızın büyük bir bölümünü sürdürülebilirlik raporlaması kapsamına dahil etmiş olduk. Gelecek dönemler için hedefimiz, ülke operasyonlarının yerel sürdürülebilirlik raporlamalarını yayınlamalarını desteklemektir. Efes 2011 Sürdürülebilirlik Raporu, Global Reporting Initiative in yayınladığı G3.1 Rehberi B uygulama düzeyinde, entegre raporlama anlayışı dikkate alınarak hazırlanmıştır. Rapor içeriğini oluşturan veriler hazırlanırken, G3.1 Rehberi nde belirtilen göstergelerden faydalanılmakta, sayısal performans göstergelerinin takibinde büyük ölçüde GRI tarafından önerilen yöntem ve teknikler kullanılmaktadır. Bunun yanında sektör genelinde kabul görmüş performans değerlendirme yöntemleri de rapor içeriğinde yer almaktadır. Bu yıl ayrıca, 2011 yılında tarafı olduğumuz Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC) nin belirlediği ilerleme raporlaması ilkeleri (COP) de rapor içeriğinin hazırlanmasında gözetilmiştir. GRI ve UNGC raporlama ilkelerinin kullanımı ile ilgili daha detaylı bilgi içeren Raporlama İndeksi dokümanına ve dönem içindeki performansımızın rakamsal detaylarını belirten Efes 2011 Sürdürülebilirlik Performans Verileri dokümanına adresinden ulaşabilirsiniz. İçindekiler: 2 Başkan ın Mesajı İçinde yaşadığımız toplumla birlikte, daha iyi bir hayat sürdürebileceğimizi biliyoruz. 4 Efes Biracılık Operasyonları Operasyonel coğrafyamızı, sürdürülebilirlik ilkelerinden ödün vermeden genişletmeyi hedefliyoruz. 6 Efes Sürdürülebilirlik Yönetimi Daha iyi bir hayatı mümkün kılmak için iş stratejimizi her alanda sürdürülebilir pozitif etki üretmeye odaklıyoruz. 8 Su Yönetimi Daha az suyla daha fazla bira üretmek için süreçlerimizi geliştiriyoruz. 12 Enerji ve Emisyon Yönetimi Enerji kaynaklarını daha verimli kullanarak, karbon ayak izimizi azaltıyoruz. 16 Ürün Sorumluluğu Bira kültürünü geliştirerek, bilinçli tüketen bir kitle oluşturmak için çalışıyoruz. 18 Operasyonel Güvenilirlik Güvenilir bir komşu olmak için emniyetli ve çevreye saygılı operasyonlar yürütüyoruz. 20 Toplumsal Gelişim Yaşadığımız toplumun beklentilerini gözetiyor, gelişimini destekliyoruz. 22 Yetenek Yönetimi Tercih edilen işveren olmak için yeteneklerin değer bulduğu, adil bir çalışma ortamı sunuyoruz. 24 Ambalaj Yönetimi Daha çevreci ambalaj uygulamalarıyla, malzeme tüketimini azaltıyoruz. 14 Değer Zincirinin Geliştirilmesi Daha yüksek katma değer yaratmak için değer zincirimizi geliştiriyoruz. 1

4 Başkan ın mesajı İçinde yer aldığımız toplumlarla birlikte daha iyi bir hayat sürdürebileceğimize inanıyoruz. Sürdürülebilir gelişim modeliyle tüm paydaşlarımız için pozitif etki oluşturmayı amaçlıyoruz. Yayınladığımız üçüncü sürdürülebilirlik raporunda, Efes Pozitif Etki Planı yla elde ettiğimiz kazanımlar ve gelecek hedeflerimizin kapsamlı bir portresini sunuyoruz. 2

5 Saygıdeğer Paydaşlarımız, 43 yıllık geçmişe sahip bir şirket olan Efes, kuruluşundan bu yana, paydaşları için sürdürülebilir değer üretmeyi kendisine hedef almıştır. Bu anlayışdan yola çıkarak oluşturduğumuz strateji ve kararlı uygulamalarımız sayesinde bugün, dünyanın en büyük 12. ve Avrupa nın en büyük 5. bira üreticisi konumundayız. 2011, büyüme odaklı hedeflerimiz paralelinde yeni atılımlar gerçekleştirdiğimiz bir yıl oldu. Dünyanın en büyük bira üreticilerinden biri olan SABMiller ile Rusya ve Ukrayna pazarlarına yönelik olarak gerçekleştirdiğimiz stratejik işbirliğinin ilk adımlarını attık. Bu ortaklığa bağlı olarak gerçekleştirilecek operasyonel entegrasyonun sağlanması, Efes in kısa vadedeki önceliklerinden biri olacaktır yılında, sürdürülebilirlik odaklı faaliyetlerimizi tek bir program altında toplayarak daha bütüncül bir bakış kazandırdık. Efes Pozitif Etki Planı olarak adlandırdığımız sürdürülebilir gelişim modelimiz kısaca, iş önceliklerimizin sürdürülebilirlik değerlerimiz doğrultusunda yönetilmesi, elde edilen kazanımların sistematikleştirilerek Efes ve içinde bulunduğu toplumlar için sürdürülebilir değer üretilmesine dayanmaktadır. Bu sayede bir yandan iş başarımızı geliştirirken diğer yandan gelecek nesillerin sosyal, ekonomik ve çevresel unsurlarıyla daha iyi koşullarda bir hayat sürdürmesine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. İklim değişikliğini, günümüzün en önemli çevresel ve sosyal sorunlarından biri olarak görmemizin yanında işimizin sürdürülebilirliğine karşı önemli bir risk olarak da değerlendiriyoruz. Bu nedenle, proaktif bir tutum benimseyerek, faaliyetlerimizin iklim değişikliği olgusu üzerindeki etkisini azaltmaya yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Daha az enerji, su ve kaynak tüketip daha az emisyon ve atığa neden olarak daha fazla bira üretmek adına 2011 yılında belirgin başarılar elde ettik. Dönem içinde, 2008 e kıyasla su tüketimini bira üretiminde %16, malt üretiminde %17 azalttık. Gerçekleştirdiğimiz enerji verimliliği çalışmalarıyla bira üretiminde gerçekleşen enerji tüketimini %13, emisyon miktarını ise %12 oranında düşürmeyi başardık yılı, Efes in çevre performansının yanında sosyal ve ekonomik performansının da geliştiği bir yıl oldu. Dönem içinde tarafı olduğumuz BM Küresel İlkeler Sözleşmesi, özellikle insan hakları konusundaki taahhütlerimizin pekiştirilmesi ve değer zincirimizde yaygınlaştırılması açısından önem arz etmektedir. Değer zincirinde ekonomik gelişimin desteklenmesini amaçladığımız projelerle yerel ekonomik gelişime önemli katkılar sağladık. Dönem içinde ÇABA Projesi yle 19 ilde bakkala eğitim verdik; OTC Projesi yle 530 yeni küçük ölçekli işletmeyi yerel ekonomiye dahil ettik. Tarımsal ürün Ar-Ge çalışmalarımız sonucunda 2 yeni arpa türünün tescilini gerçekleştirerek çiftçilerimizin üretim verimliliği artışına katkı sağladık. Yaşadığımız toplumun ihtiyaçlarına duyarlı, sürdürülebilir kalkınmanın destekçisi bir kuruluş olarak gerçekleştirdiğimiz toplumsal yatırımlarımıza devam ettik de uzun bir dönemdir sürdürdüğümüz DATUR Projesi yle Çoruh Vadisi ne yeni konaklama kapasitesi ekledik, bölge turizm gelirlerinin 1 milyon TL ye ulaşmasını sağladık. Turizm Elçileri Projesi kapsamında gerçekleştirdiğimiz mesleki eğitim çalışmalarıyla 626 yeni sertifikalı turizm profesyonelini sektöre kazandırdık. Ortaya koyduğumuz sürdürülebilirlik yaklaşımı ile Efes in gelişimini daimi kılacağımıza inanıyorum. Bu yolcuğumuzda bizlere destek olan, güvenlerini sunan başta çalışanlarımız, bayi ve diğer iş ortaklarımız, tedarikçi ve yatırımcılarımız olmak üzere, tüm saygıdeğer paydaşlarımıza şükranlarımızı sunarım. Alejandro Jimenez Başkan 3

6 Efes Biracılık Operasyonları Sürdürülebilir büyümeye odaklı vizyonumuzla faaliyet coğrafyamızı sürekli genişletmeyi, operasyon yürüttüğümüz pazarlarda en çok beğenilen bira firması olmayı hedefliyoruz. Böylelikle paydaşlarımız için kalıcı değer üretiyor, daha iyi bir hayat için pozitif etki oluşturuyoruz. Efes, kuruluşundan beri takip ettiği sürdürülebilir büyüme odaklı yaklaşımı sonucunda, biracılık operasyonlarını 6 ülkeye yaygınlaştırmış, ürünlerini 80 den fazla ülkeye ihraç edebilir duruma getirmiştir. Efes, satış hacmi bakımından Avrupa nın 5. ve dünyanın 12. en büyük bira üreticisi konumundadır. Pazar Görünümü Satış hacimlerinde artış yaşanan son yılların ardından 2011, faaliyet coğrafyamızın genelinde öngörüldüğü gibi ufak düşüşlerin yaşandığı bir dönem oldu. Yıl içinde faaliyet coğrafyası genelindeki ürün satışları, hacim bazında %4,7 azalarak 23 milyon hl düzeyine gerilerken dönem içinde ürün birim fiyatlarında yaşanan artışa da bağlı olarak net satış gelirleri %9,4 artarak 3 milyar TL üzerinde gerçekleşmiştir yılının Efes adına temel getirisi, gerçekleştirilen uluslararası girişimlerle faaliyet coğrafyasındaki varlığın güçlendirilmesi, yakın gelecekte operasyonel kabiliyet ve pazar görünümünün hızlı ve kalıcı biçimde geliştirilmesinin altyapısının hazırlanmış olmasıdır. Dünyanın en büyük bira üreticilerinden biri olan SABMiller plc. ile imzalanan stratejik işbirliği anlaşması bu anlamda atılan önemli bir adım olmuştur. Efes Türkiye Türkiye, 74,7 milyonluk genç nüfusu ve artan milli geliriyle biracılık faaliyetleri açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye de 12 litre seviyesindeki kişi başı bira tüketimi, Avrupa daki yaklaşık 69 litrelik ortalamayla karşılaştırıldığında, tüketimin oldukça düşük bir düzeyde olduğu görülmektedir. Ancak yüksek bir nüfusa sahip olan Türkiye deki toplam bira pazarı, kişi başı bira tüketimi Türkiye den yüksek olan birçok ülkeden daha büyük bir hacme ulaşmaktadır. Efes Türkiye, %87 pazar payıyla pazardaki liderliğini sürdürmüştür. Efes Türkiye, 5 bira fabrikası, 2 malt fabrikası ve 1 şerbetçiotu üretim tesisiyle toplam 9 marka altında üretim faaliyetlerini sürdürürken, dağıtım operasyonlarını toplam 215 bayi ve distribütörden oluşan güçlü bir ağla gerçekleştirmektedir. Efes Rusya Rusya, 138,7 milyonluk nüfusu ve 69 lt düzeyine ulaşan kişi başı yıllık tüketim miktarıyla biracılık sektörü için dev bir pazar oluşturmaktadır. Dönem içinde yerel markalara, aromalı ve dark ürünlere yönelimin gözlendiği pazarda artan özel tüketim vergisinin yarattığı baskı hissedilmektedir. Efes Rusya, çetin bir rekabet ortamının bulunduğu pazarda %11 payla dördüncülüğü korurken bu pozisyonun SABMiller ile imzalanan işbirliği anlaşması sonucunda 2012 yılında belirgin oranda gelişeceği öngörülmektedir. Efes Rusya, 5 bira fabrikası, 5 malt fabrikası ve 1 preform tesisiyle 14 marka altında üretim faaliyeti ve toplam 144 distribütörle dağıtım faaliyeti yürüttüğü Rusya pazarının yanında İspanya dan Güney Kore ye uzanan geniş bir coğrafyada ihracat gerçekleştirmektedir. 4

7 Efes Kazakistan Efes Kazakistan, 15,5 milyon nüfusa sahip olan ve kişi başı yıllık 35 lt bira tüketiminin bulunduğu pazarda 2011 yılında %47 lik pazar payına sahip olmuştur. Çok hızlı değişen tüketici tercihlerine 2011 de de yeni tat ve ambalaj seçenekleriyle hızlı yanıt vererek dönem içinde gözlemlenen taze ve filtresiz ürünlere yönelimden olumlu yönde faydalanmıştır. Efes Kazakistan, 2 bira fabrikasıyla ve 11 marka altında üretim faaliyetini gerçekleştirmektedir. Efes Kazakistan, toplam 24 bayi ve distribütörüyle dağıtım gerçekleştirirken yerel piyasanın yanında Kırgızistan da da ihracat faaliyeti yürütmektedir. Efes Moldova 4,3 milyon nüfusa sahip Moldova pazarında kişi başı yıllık 34 lt bira tüketimi gerçekleşmektedir yılında ithalatçı pazar oyuncularının gerçekleştirdikleri pazarlama yatırımları, fiyat rekabetini artırırken başta malt olmak üzere hammadde maliyetlerindeki yüksek oranlı artış da sektör üzerinde olumsuz etki yaratmıştır. Zorlaşan piyasa koşullarına rağmen Efes Moldova 2011 yılında elde ettiği yüksek pazar payıyla pazar lideri konumunu sürdürmüştür. Efes Moldova 1 bira fabrikasıyla 9 marka altında üretim faaliyetlerini sürdürmektedir. 17 bayi distribütörüyle ülke genelinde dağıtım operasyonlarını gerçekleştirmektedir. Efes Gürcistan 4,6 milyon nüfusa sahip Gürcistan pazarında kişi başı yıllık 16 lt bira tüketimi gerçekleşmektedir. Efes Gürcistan ın 2011 yılında elde ettiği yüksek pazar payıyla lider konumunu pekiştirmiş olması gelecek dönemlerde de pazar payının artırılacağı yönündeki beklentileri güçlendirmektedir. Efes Gürcistan, 1 bira fabrikasıyla 3 marka altında faaliyetlerini yürütmektedir. Dağıtım operasyonu 12 bayi ve distribütör aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Efes Gürcistan operasyonu, yerel pazarın yanında Azerbaycan, Ukrayna ve Ermenistan gibi gelecek vadeden ihracat pazarlarına da ürün sağlamaktadır. 5

8 Efes Sürdürülebilirlik Yönetimi Daha iyi bir yaşam sürdürebilmenin koşullarını paydaşlarımızla birlikte hareket ederek oluşturabileceğimize inanıyoruz. Bu amaçla iş stratejilerimizi, sosyal, çevresel, ekonomik ve operasyonel alanların tamamında sürdürülebilir pozitif etki üretmeye odaklıyoruz. Efes, geçmiş dönemlerde hayata geçirdiği uygulamalarla, sürdürülebilirlik önceliklerinin, etkin şekilde yönetilmesini sağlamıştır. Ulaşılan yönetsel olgunluk düzeyi, 2011 yılında Efes Sürdürülebilirlik Yönetimi nin daha bütüncül, kapsamlı ve güçlü bir stratejik düzleme oturtulmasını mümkün kılmıştır. Daha İyi Bir Yaşam Sürdürmek mottosu ışığında oluşturulan Efes Pozitif Etki Planı sürdürülebilirlik yönetiminin stratejik altyapısını oluşturmaktadır. Efes Pozitif Etki Planı Gelecek nesillerin daha iyi bir hayat sürdürmesine katkı sağlayacak Efes Pozitif Etki Planı 4 temel davranış kalıbıyla yönlendirilmektedir. Plan çerçevesinde tanımlanan öncelikli alanlarda, sürdürülebilirlik değerlerinin işaret ettiği anlayış çerçevesinde, paydaş katılımının ön planda tutulduğu, elde edilen kazanımların sistematikleştirilerek sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmekte, bu sayede Efes paydaşları için sürdürülebilir, pozitif etki üretilmesi amaçlanmaktadır. Efes Pozitif Etki Planı ve sürdürülebilirlik yönetimi hakkında daha detaylı bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz. Performans Değerlendirmesi Efes Pozitif Etki Planı çerçevesinde, öncelikli alanlarda elde edilen performans, GRI Standardı yla uyumlu objektif göstergelerle takip edilmektedir. Elde edilen sonuçlar, sürdürülebilirlik raporları aracılığıyla paylaşılmaktadır. Birçok öncelikli alan, kurumsal performans değerlendirme sürecinin de ana bileşenleri arasındadır. Böylelikle sürdürülebilirlik hedefleri bireysel ve kurumsal performans değerlendirme sistemlerine entegre edilmektedir. Edinilen kazanımlar performansa dayalı ücretlendirme uygulaması aracılığıyla her düzeyde çalışan ücretleri üzerinde etki etmektedir. Paydaş Katılımı Efes Pozitif Etki Planı nın başarısı, paydaş beklentilerine karşı yanıt verebilir olmaktan ve ortak hedefler doğrultusunda birlikte çalışmaktan geçmektedir. Efes operasyonları başarısını, kolektif akılla yönlendirilen çalışmalara borçludur. Efes paydaş katılımı yönetimi ve araçları hakkında da detaylı bilgiye internet adresinden ulaşabilirsiniz. EFES Pozitif Etki Planı Daha İyi Bir Yaşam Sürdürmek İçin Emphasize Values (Değerleri Vurgula) Sürdürülebilirlik Değerleri Dünyanın En Kaliteli Biralarını Üretmek Güvenilir ve Çevre Dostu Üretici Olmak Alırken Bilinçli, Satarken Sorumlu Davranmak Tercih Edilen İşveren Olmak Paydaşlar İçin Değer Yaratmak Duyarlı Bir Komşu Olmak Focus on Priorities (Önceliklere Odaklan) Su Tüketimi Enerji & Emisyonlar Ambalajlama Ürün Sorumluluğu Değer Zincirinin Geliştirilmesi Yetenek Yönetimi Operasyonel Güvenilirlik Toplumsal Gelişim Energize Stakeholders (Paydaşlarını Hakerete Geçir) Paydaş Diyaloğu Sustain Achievements (Kazanımları Sürekli Kıl) Kurumsal Politikalar Sistem ve Süreçler 6

9 Sürdürülebilirlik İlerleme Tablosu* Öncelikler & Taahhütler 2011 Kazanımları Hedefler Su Yönetimi Daha az su kullanarak daha fazla bira üretiyoruz e kıyasla, su tüketimini bira üretiminde %16, malt üretiminde %17 azalttık. Atık su deşarjını bira üretiminde %19,5, malt üretiminde %17 azalttık te bira fabrikalarında ürün başına su tüketimini 2010 yılına göre %25 oranında azaltacağız. Su tüketimini azaltma hedefimize paralel olarak atık su miktarımızı azaltacağız. Su geri dönüşüm/yeniden kullanma projeleri geliştirmeye ve uygulamaya devam edeceğiz Tüm operasyonlarımızda sayaç sayısını arttırarak su tüketimlerimizi daha ayrıntılı izleme olanağı sağlayacağız, Su kaynaklarının korunması ile ilgili olarak bölgesel ve uluslararası inisiyatiflerle iş birliği içerisinde olacağız. Enerji ve Emisyon Yönetimi Enerji kaynaklarını daha verimli kullanarak karbon ayakizini azaltıyoruz e kıyasla bira üretimindeki enerji tüketimini %13, oluşan emisyon miktarını ise %12 azalttık. Malt üretiminde toplam enerji tüketimi ve emisyon değerleri azalırken, üretim miktarındaki düşüş nedeniyle ürün başına enerji ve emisyon değerleri %2 oranında arttı te bira fabrikalarında ürün başına enerji tüketimini 2010 yılına göre %14, ürün başına emisyon miktarımızı ise %15 oranında azaltacağız. Tedarik zincirimizde düşük emisyonlu üretim teknolojileri ile ambalajlama uygulamalarını tercih etmeye devam edeceğiz. Enerji portföyümüzde yenilenebilir enerji kaynaklarına yer vereceğiz. Küresel ısınma ile mücadelede bölgesel ve uluslararası inisiyatiflerle iş birliği içerisinde olacağız. Dağıtım operasyonlarımızdaki verimliliği arttırmak için lojistik optimizasyonu ve rota planlama çalışmalarımıza devam edeceğiz. Operasyonlarımızda bulunan forkliftlerin çevresel etkilerini azaltma ve ölçümleme metodolojilerimizi geliştirmeye yönelik faaliyetlerimize devam edeceğiz. Soğutucularımızın çevresel etkilerini düşürmeye yönelik çalışmaları tüm ülke operasyonlarında yaygınlaştıracağız. Değer Zincirinin Geliştirilmesi Daha yüksek katma değer üretmek için değer zincirimizi geliştiriyoruz. ÇABA Projesi yle 19 ilde toplam bakkala eğitim verdik. Tarım Destek Programı ile Türkiye de 30 milyon USD iş hacmi yarattık. Tescilli arpa portföyümüze Akdane ve Toprak türlerini dahil ettik te Türkiye de yerli şerbetçiotu üretim oranının geliştirilmesini destekleyeceğiz; alım miktarını artıracağız te tedarikçilerin sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesine yönelik model oluşturma çalışmalarına başlayacağız. Tarım Destek Programını Moldova ya taşıyacağız. Ürün Sorumluluğu Bira kültürünü tanıyarak, bilinçli tüketen bir kitle oluşturmak için çalışıyoruz. Birahane İyileştirme Projeleri yle Türkiye, Rusya ve Moldova da yüzlerce tüketim noktasını yeniledik. Türkiye de 11 yeni Muhabbet Sokak oluşturduk. Bilinçli tüketim hakkında bilgilendirme amacıyla yeni bir internet sitesi oluşturduk. Türkiye, Rusya, Kazakistan, Gürcistan ve Moldova da bilinçli tüketim kampanyaları yürüttük. Tüketici odaklı kalite sistemlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tüketici kalite bilincinin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerimizi yaygınlaştıracağız. Pazarlama faaliyetlerinin, ilkelerimiz çerçevesinde gerçekleşmesini sağlayacağız. Tüm pazarlama faaliyetlerimizi, bilinçli tüketim yaklaşımını göz önünde bulundurarak gerçekleştireceğiz. Operasyonel Güvenilirlik Güvenilir bir komşu olmak için emniyetli ve çevreye saygılı operasyonlar yürütüyoruz. Çalışan sağlığı ve emniyeti alanında GRI Rehberi temelinde ortak kriterler belirleyerek performans ölçüm çalışmalarımızı geliştirdik. Efes Türkiye Lüleburgaz Bira Fabrikası nda inaktif maya kurutma tesisini faaliyete aldık te katı atık performans ölçüm göstergelerini geliştireceğiz. Katı atıklarımızın yeniden kullanım, geri kazanım veya yan ürün olarak bertaraf edilme oranını arttıracağız. Toplumsal Gelişim Yaşadığımız toplumların beklentilerini gözetiyor, gelişimini destekliyoruz. Toplumsal yatırım çalışmalarına 19,4 milyon TL kaynak aktardık. Gelecek Turizm de programına 1,9 milyon TL aktardık. DATUR Projesi yle Çoruh Vadisi ne yeni yatak kapasitesi ekledik; bölge turizm gelirlerini 1 milyon TL ye ulaştırdık. Turizm Elçileri Projesi yle 5 farklı ilden 626 yeni sertifikalı turizm profesyonelini sektöre kazandırdık. Yerel ürün ve tedarik kanallarının kullanılmasını teşvik ederek yerel tedarik oranımızı arttıracağız. Toplumsal yatırımlarımızı tüm ülke operasyonlarında artırarak sürdüreceğiz. Yetenek Yönetimi Tercih edilen işveren olmak için yeteneklerin değer bulduğu, adil bir çalışma ortamı sunuyoruz. Toplam kişiye iş olanağı sağladık. Kişi başına düşen eğitim saatini 2010 a kıyasla %12,5 artırdık. Efes Leadership Pathway, Efes Mindshare ve Efes Mentoring programlarıyla her düzeyde çalışanımıza gelişim olanakları sunduk. BM Küresel İlkeler Sözleşmesi ni imzalayarak çalışan ve insan hakları taahhütlerimizi pekiştirdik de Tedarik Zinciri Yeteneklerini Geliştirme Müdürlüğü nü kurarak, şirketimizde sürdürülebilir yetenek yönetimi anlayışının geliştirilmesine ivme kazandıracağız. Ambalaj Yönetimi Daha çevreci ambalaj uygulamalarıyla, malzeme tüketimini azaltıyoruz e kıyasla geri dönüşsüz ambalajlarla satılan birim ürün başına tüketilen birincil malzeme miktarını %8 azalttık. Geri dönüşlü ambalaj uygulamalarıyla yeni malzeme tasarrufunu %2 artırdık. Türkiye operasyonunda ambalaj malzemesi geri toplama oranı %38 e yükseldi. Birim ürün başına düşen ambalaj ağırlığını ve yeni ambalaj malzemesi kullanımını azaltacağız. Daha çevreci ambalajlama uygulamalarını tercih edeceğiz. * Tabloda belirtilen taahhüt, başarım ve hedefler raporlama kapsamındaki ülke operasyonları sınırında hesaplanıp beyan edilmektedir. Gelecek dönemlerde raporlama kapsamında gerçekleştirilecek yenilikler çerçevesinde belirtilen veriler farklılık gösterebilecektir. 7

10 Su Yönetimi Daha iyi bir yaşam sürdürebilmek için gelecekte daha fazla temiz su kaynağına ihtiyaç duyacağız. Her yıl daha az suyla daha fazla bira üreterek ana hammaddemizin korunması ve toplum ihtiyaçlarının gelecekte de güvende olması için pozitif etki üreteceğiz. Su yönetimini, sürekli iyileştirme alanlarından biri olarak gören Efes, raporlama döneminde hayata geçirdiği çalışmalarla su tüketim değerlerinde kaydettiği uzun dönemli düşüş trendine devam etti. Efes su yönetimi hakkındaki bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz. Su Tüketimi Efes, 2011 yılında su tüketim değerlerini hem toplam hacim hem de spesifik değer bazında düşürmeyi başardı. Gerçekleştirilen çalışmalarla toplam su tüketimi 0,9 milyon m 3 geriledi, spesifik su tüketimi %4 oranında azaltılarak 4,6 hl/hl düzeyine düşürüldü. Böylelikle 2008 e göre Efes, %16 daha az su tüketerek bira üretmeyi başardı. Dönem içinde su tüketiminde en yüksek düşüş %5 oranla Efes Rusya operasyonunda gözlemlenirken, Efes Kazakistan ve Efes Gürcistan operasyonları 2008 e göre su tüketimlerini %30 un üzerinde, Efes Moldova operasyonu ise %15 oranında azaltmayı başarmıştır. 5,5 12,5 Bira Üretiminde Su Tüketim Trendi 5,3 12 4,8 11,5 4,6 Spesifik Su Tüketimi (hl/hl) Efes malt fabrikaları, 2010 yılında yavaşlayan su tüketimlerindeki düşüş trendine, 2011 de hayata geçirdikleri çalışmalarla önemli bir ivme kazandırdılar. Geçtiğimiz yıla kıyasla m 3 daha az su tüketen malt fabrikaları spesifik su tüketim değerini de %8 oranında azaltmayı başarmıştır. Böylelikle Efes malt fabrikaları 2011 yılında üretimlerini 2008 yılına kıyasla %17 daha az su tüketerek gerçekleştirmiştir de süreç geliştirme, davranış değişikliği, geri kazanımın artırılması ve daha verimli ekipman tercihlerini içeren birçok projeyle su tüketiminin azaltılması hedeflenmiştir USD üzerinde yatırımla gerçekleştirilen projeler sonucunda yıllık m 3 üzerinde su tasarrufu sağlanmıştır. Hayata geçirilen projelerle dönem içinde yıllık m 3 üzerinde su tasarrufu sağlayan Efes Türkiye yi, m 3 su tasarrufu ile Efes Rusya takip etmektedir. Efes Rusya Rostov Fabrikası nın 2010 Kasım ayında başlattığı Su İşleme Tesisi Geliştirme Projesi ile 2011 de m 3 üzerinde su tasarrufu gerçekleştirilmiştir. Efes Türkiye Adana Fabrikası nın alüminyum kutu yıkama suyunun geri kazanılarak pastörizasyon makinelerinde yeniden kullanılmasına yönelik projesi ile de m 3 su tasarrufu sağlanmıştır ,3 2,1 10, Malt Üretiminde Su Tüketim Trendi 7,5 7,4 2,0 2,0 6,9 Toplam Su Tüketimi (milyon m 3 ) Spesifik Su Tüketimi (hl/hl) Efes Türkiye Afyon Malt Fabrikası: Yumuşatma Ünitesinin Geliştirilmesi Afyon Malt Fabrikası nın 2010 Kasım ayında başlattığı 2 evreli proje kapsamında, ilk etapta, yumuşatma tanklarına yeşil maltın aktarımını sağlayan sistemde değişiklik yapılarak yıllık m 3 su tasarrufu sağlanmıştır. Projenin ikinci etabında ise yumuşatma tanklarında kullanılan suyun yeniden kullanımını sağlayacak süreç yenilikleri gerçekleştirilerek yıllık m 3 su geri kazanımı sağlanmıştır. 1,8 Toplam Su Tüketimi (milyon m 3 )

11 Atık Su Yönetimi Efes in atık su yönetimine yön veren temel ilkeler, verimlilik ve geri kazanım çalışmalarıyla üretim süreçlerinde oluşan atık suyun ve kirlilik yüklerinin kaynağında azaltılması, yasal düzenlemelerde belirtilen limit değerlere uygun şekilde deşarj edilmesidir. Tüm üretim tesislerinde faaliyetler bu ilkelerle uyumlu olarak yürütülmektedir. Bu sayede bir yandan verimlilik sağlanırken diğer yandan çevresel etki minimum düzeye indirilmektedir. Efes, 2011 yılında oluşan atık su miktarını, 2010 yılına kıyasla %5 oranında azaltılmıştır. Böylelikle üretim, 2008 yılına göre %20 daha az atık su deşarj edilerek gerçekleştirilmiştir. Atık su miktarlarını bir önceki yıla kıyasla %6 azaltmayı başaran Efes Rusya ve Efes Türkiye operasyonları, 2008 yılından bu güne atık su miktarlarını, sırasıyla %22 ve %12 oranında azaltmışlardır. Baz yıl 2008 e göre atık su miktarlarında Efes Gürcistan %39, Efes Kazakistan %36, Efes Moldova %19 oranında azaltım gerçekleştirmiştir. Efes malt fabrikaları yıl içinde oluşan atık su miktarını m 3 azaltılırken spesifik atık su değeri 6,0 hl/ton düzeyinden 5,4 hl/ton a gerilemiştir. Efes Türkiye Afyon Malt Fabrikası, atık su deşarj miktarını bir önceki yıla kıyasla %38 azaltırken, Efes Rusya Moskova Fabrikası %20 azaltım gerçekleştirmiştir. Bira Üretiminde Atık Su Trendi Malt Üretiminde Atık Su Trendi 4,1 9,4 3,9 8,9 3,5 3,3 8,4 7,6 6,5 1,7 6,1 6,0 1,6 1,6 5,4 1,4 Spesifik Atık Su (hl/hl) Spesifik Atık Su (hl/hl) Toplam Atık Su (milyon m 3 ) Toplam Atık Su (milyon m 3 )

12 Atık Su Arıtma Tesisleri Efes, üretim süreçlerinde oluşan atık suyun yüksek kalite normlarına ulaştırılarak çevreye olumsuz etki üretmeden deşarj edilmesine yönelik ünite yatırımlarına devam etmektedir. Ünite yatırımlarına karar verilirken gözetilen temel faktör, mümkün olan en az çevresel etki ile operasyonların yürütülmesine yönelik ünite konfigürasyonunu finansal açıdan da sürdürülebilir bir plan dahilinde oluşturmak ve sürekli güncellemektir. Bu nedenle, mevcut performans çevre mevzuatının gerekliliklerini yerine getiriyor olmasına rağmen hayata geçirilen, ya da maliyetinin muadillerine oranla yüksek olmasına rağmen daha yüksek oranda çevresel etki azalttığı için tercih edilen ünite yatırımlarımız bulunmaktadır. Raporlama döneminde Efes Moldova Vitanta ve Efes Gürcistan Natakhtari bira fabrikalarında gerçekleştirilen atık su arıtma tesis yatırımları buna en iyi örneği oluşturmaktadır yılında devralındığında Natakhtari Fabrikası nda atık su arıtma ünitesi bulunmuyordu. Yerel çevre mevzuatına göre gerek görülmemesine rağmen fabrikanın modernizasyon planı kapsamında atık su üretim tesisinin inşaatına başlanmıştır. 3,2 milyon USD tutarında yatırımla hayata geçirilen proje sonucunda Efes Gürcistan operasyonunun atık su yönetim performansı belirgin oranda geliştirilecektir. Efes in su yönetimi konusundaki proaktif tutumu, dönem içinde paydaşlarının takdirini kazanmıştır. Moskova Bölgesi su dağıtım ve kanalizasyon servis sağlayıcı kuruluşu Mosvodokanal, Efes Rusya Moskova Fabrikası nı tüketim kültürü ve kurallara uyumundaki titizlik nedeniyle En Rasyonel Su Tüketicisi olarak ödüllendirmiştir. 10

13 25 yıl boyunca sürdürülebilirlik ektik, şimdi ödülünü biçiyoruz! Tarım konusunda gerçekleştirdiğimiz araştırma geliştirme çalışmaları, T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Ekonomi alanında Türkiye nin en iyi uygulamalarından biri olarak seçilmiş, 2012 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilirlik Kalkınma Konferansı nda (RIO+20) Türkiye yi temsil etme hakkı kazanmıştır. Daha iyi bir hayat sürdürebilmek için çalışmaya devam

14 Enerji ve Emisyon Yönetimi Tüm operasyonlarımızda enerji kaynaklarını daha akıllıca kullanarak karbon ayak izimizi azaltıyoruz. Böylelikle bir yandan verimliliğimizi artırıyor, diğer yandan çevresel etkimizi azaltarak daha iyi bir yaşam sürdürebilmek için pozitif etki üretiyoruz. Raporlama döneminde Efes, ana önceliklerinden biri olan enerji ve emisyon yönetim performansının geliştirilmesi adına birçok yenilik gerçekleştirdi başlangıcıyla tüm Efes Türkiye operasyonları ISO Enerji Yönetim Sistem Standardı yla sertifikalandırıldı. WBCSD/WRI Sera Gazı Protokolü ve IPCC Rehberi uyarınca oluşturulan sera gazı hesaplama metodolojisinde kullanılan elektrik enerjisi emisyon faktörleri dönem içinde güncellenerek ölçüm güvenilirliği artırıldı. Enerji ve emisyon yönetimi hakkındaki bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz. Enerji Verimliliği Bira fabrikalarında gerçekleştirilen çalışmalarla 2011 de doğrudan enerji tüketimi 188 TJ, dolaylı enerji tüketimiyse 16 TJ azaltıldı. Böylelikle bira üretiminde geçen seneye kıyasla 204 TJ daha az enerji kullanıldı. Spesifik enerji tüketimi 2010 yılına oranla %1, 2008 yılına oranla %13 azaltılarak 36,7 kwh/hl düzeyine indirildi de malt üretiminde enerji tüketimi toplam 31 TJ azaltıldı. Bu performansın 30 TJ lük bölümü doğrudan enerji tüketiminde, 1 TJ lük kısmı ise dolaylı enerji tüketiminde gerçekleştirildi. Malt üretim operasyonlarında toplam enerji tüketimi 2010 yılına kıyasla %3 azaltılmış olmasına rağmen toplam üretim miktarındaki düşüş nedeniyle spesifik enerji tüketim değerleri %2 artarak kwh/ton düzeyinde gerçekleşmiştir. Sera Gazı Emisyonları Bira fabrikalarında dönem içinde toplam emisyon miktarı 12 KTon CO 2 e azaltılarak 225 KTon CO 2 e düzeyine geriledi. Böylelikle spesifik emisyon değeri, geçen yıla oranla %1, baz yıl olan 2008 e oranla ise toplamda %12 azaltılarak 9,8 Kg CO 2 e indirilmiş oldu. Dönem içinde azalan malt üretim miktarı, malt fabrikalarının spesifik emisyon değerlerinde %2 lik bir artışa sebep olurken, toplam emisyon miktarı geçmiş döneme kıyasla %3 azalarak 67 KTon CO 2 e düzeyinden 65 KTon CO 2 e ne geriledi. Kaydedilen iyileştirmenin büyük çoğunluğu doğrudan emisyon miktarları üzerinde gerçekleştirildi. Bira Üretiminde Enerji Tüketim Trendi Bira Üretiminde Emisyon Trendi 42,4 11, , ,9 36, Spesifik Enerji Tüketimi (kwh/hl) Toplam Enerji Tüketimi (TJ) , , ,8 225 Spesifik Emisyon (Kg Co 2 e) Spesifik Emisyon (KTon Co 2 e) Malt Üretiminde Enerji Tüketim Trendi Malt Üretiminde Emisyon Trendi Spesifik Enerji Tüketimi (kwh/hl) 65 Spesifik Emisyon (Kg Co 2 e) 926 Toplam Enerji Tüketimi (TJ) 63 Spesifik Emisyon (KTon Co 2 e)

15 Enerji Verimliliği Projeleri Verimlilik projeleri, enerji ve emisyon performansının geliştirilmesinde en büyük katkıyı sağlamaktadır de gerçekleştirilen projelerde süreç geliştirme ve verimli ekipman tercihleriyle enerji tüketimi ve emisyon miktarının azaltılmasını hedeflemiştir. Toplam 2,2 milyon USD tutarında yatırımla gerçekleştirilen projeler sonucunda yıllık 60 TJ enerji tüketimi ve Ton CO 2 e üzerinde sera gazının oluşması engellenirken USD üzerinde maliyet tasarrufu sağlanmıştır. Efes Türkiye Adana Fabrikası: Yeni Enerji Geri Kazanım Sistemi Adana Bira Fabrikası, gerçekleştirdiği enerji geri kazanım sistemi yatırımıyla, kaynatma tesisinin ısı enerjisi ihtiyacını %25, elektrik enerjisi ihtiyacını %20 oranlarında azaltmayı hedeflemiştir. Yatırımın hayata geçirilmesiyle, hedeflenenin de üzerinde performans sağlanarak kaynatma tesisi ısı enerjisi ihtiyacı %26, elektrik enerjisi ihtiyacı ise % 23 oranlarında azaltılmıştır. Bu sayede Adana Bira Fabrikası enerji tüketimini yıllık 13 TJ, emisyon miktarını ise 750 Ton CO 2 e üzerinde azaltmayı başarmıştır. Efes Rusya Kazan Fabrikası: Hava Kompresör Ünitesinin Yenilenmesi Kazan Bira Fabrikası nın basınçlı hava ağında gerçekleştirdiği ekipman yenileme çalışması kapsamında mevcut hava kompresörleri enerji tüketiminde verimlilik sağlayan ekipmanlarla yenilenerek enerji ihtiyacı %20 azaltılmıştır. Proje sayesinde Kazan Fabrikası yıllık enerji tüketimini 6 TJ, emisyon miktarını ise 500 Ton CO 2 e üzerinde azaltmıştır. Dağıtım Operasyonlarında Verimlilik Enerji tüketimi ve emisyonun önemli bir kısmının gerçekleştiği dağıtım operasyonlarında geçtiğimiz dönemlerde başlatılan rota planlama, lojistik optimizasyonu ve iyileştirme çalışmaları, bu raporlama döneminde de olumlu sonuçlar doğurmuştur. Üretim tesisleri arası, üretim tesislerinden depo ve müşterilere yönelik dağıtım faaliyetlerinin tamamında mesafe bazında iyileştirme gerçekleştirilmiş, böylelikle 2010 yılında 4,04 Km/hl olan dağıtım mesafesi, 2011 yılında %7 azaltılarak 3,74 Km/hl düzeyine indirilmiştir. Bir önceki raporlama döneminde, 2012 itibariyle enerji verimliliğinin artırılması ve daha etkin performans ölçümünün hedeflendiği forklift hareket süreçlerinde, beklenen iyileştirmeye 2011 yılında ulaşılmıştır. Öncelikle hesaplama kriterleri geliştirilerek spesifik enerji tüketim performans değerlerinin daha etkin takibi sağlanmış, iş süreçleri ve kullanılan araçlarda gerçekleştirilen iyileştirmelerle de tüketim performansı bir önceki yıla kıyasla geliştirilmiştir. Buna göre 2010 yılında forklift hareketleri için 0,08 kg/hl yakıt tüketilirken 2011 yılında bu performans %12 geliştirilerek 0,07 kg/hl düzeyine indirilmiştir. Soğutucularda Verimlilik Efes ürünlerinin ideal ısıda tüketilmesini sağlamak ve ürün kalitesini korumak amacıyla satış noktalarında soğutucu cihazlarımız bulunmaktadır. Soğutucu cihazların enerji tüketiminin ve emisyonunun azaltılması için Efes, cihaz iyileştirme çalışmalar yürütmektedir. Geçmiş dönemlerde gerçekleştirilen cihaz değişimleriyle, soğutuculardan kaynaklanan enerji tüketimi belirgin ölçüde azaltılmıştı yılında ise Efes, yeni soğutucu alımlarında çevre dostu soğutkan gazlar kullanan cihazları tercih etmeye başlamıştır. Yeni nesil cihazlar, eskilerine oranla %20-30 oranında daha fazla enerji verimliliği sağlamaktadır. Büyük çoğunluğu Türkiye operasyonunda gerçekleştirilen yeni nesil soğutucu alımlarının önümüzdeki dönemde diğer operasyonlarda da yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Önümüzdeki dönemde alımlarına başlanması hedeflenen LED aydınlatmalı ve ileri ön-programlı elektronik kontrollere sahip soğutucularla da mevcut cihazlara kıyasla %20 daha fazla enerji tasarrufu sağlaması hedeflenmektedir. 13

16 Değer Zincirinin Geliştirilmesi Daha yüksek katma değer üretmek için değer zincirimizi geliştiriyoruz. İş geliştirme çalışmaları ve tarım destek programlarıyla bir yandan paydaşlarımızın iş değerleri üzerinde pozitif etki oluştururken diğer taraftan kurumsal sürdürülebilirliğimizi güçlendirmeyi hedefliyoruz. Efes, tarımsal destek ve Ar-Ge programlarıyla bir yandan üreticiler için pozitif değer üretirken diğer yandan kalite ve miktar bakımından hammadde tedarikini güvence altına almaktadır. İş geliştirme projeleri ile iş ortaklarının üretkenliğini, iş hacimleri ve çalışma normlarını geliştirerek karşılıklı fayda sağlamaktır. Değer zincirinin geliştirilmesi çalışmalarının yönetimi hakkındaki bilgiye internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Efes, bilinçli, güvenilir ve şeffaf bir müşteridir. Tedarikçilerinden yasal düzenlemelere uyum sağlamalarını, Efes in iş etiği anlayışını benimsiyor olmalarını, insan hakları, çalışan sağlığı ve emniyeti, çevre güvenliği gibi temel normların önemini benimsiyor olmalarını beklemektedir yılında BM Küresel İlkeler Sözleşmesi nin imzalanmasıyla bu beklenti daha da güçlenmiştir. Önümüzdeki dönemlerde tedarikçilerimizin de bu ilkelere tam uyumunu sağlamaya yönelik destek ve kontrol mekanizmalarının hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Değer Zincirinde İş Geliştirme Efes, değer zincirinin tedarikçi, bayi, distribütör ve satış noktası ayağında gerçekleştirdiği iş geliştirme çalışmalarına 2011 de 2 projeyle devam etmiştir. Bu projelerden ilki olan Çağdaş Bakkal Projesi (ÇABA) bakkalların işletme ve hizmet kalitesi, verimlilik ve karlılık bakımından rekabet güçlerini artırmayı amaçlarken, Ekomini Projesi, tekel ürünleri satışına odaklı küçük işletmelerin daha rasyonel iş modelleriyle karlılıklarını artırmayı hedeflemektedir. Çağdaş Bakkal Projesi: ÇABA Bakkalların işletme ve hizmet kalitesi, verimlilik ve karlılık bakımından daha rekabetçi ve modern bir düzeye ulaşmalarını amaçlayan ÇABA Projesi nin fizibilite çalışmaları 2010 da tamamlanmış, ardından 2011 yılında saha uygulamasına geçilmiştir. Saha çalışması kapsamında Efes uzman takımının 4 yıl boyunda projeye katılan bakkalların eğitimi için her yıl yaklaşık 20 şehri ziyaret etmesi planlanmaktadır yılında 19 şehir ziyaret edilerek Türkiye Bakkallar ve Bayiler Federasyonu nun üyesi bakkal, eğitime tabi tutulmuştur. Proje başlangıcından bugüne, 24 şehirde bakkala eğitim verilmiştir. ÇABA Projesi için katılım talepleri her geçen gün artmakta, kazan kazan anlayışına dayalı olan iş planı sayesinde Efes ve bakkallar arasında sıkı bir bağ kurulmaktadır. Projeyle, bakkalların işletme süreçlerindeki yeteneklerinin geliştirilmesi ve müşterilerin daha iyi bir hizmet alması sağlanmaktadır. Tarıma Destek: Sürdürülebilir Tarım Programı nın temel amacı maltlık arpa ve şerbetçiotunun tamamını dışa bağımlı olmadan, sözleşmeli üretim modeli çerçevesinde yerel üreticilerden temin etmek; maltlık arpa ve şerbetçiotunu ihraç edilebilen ürünler haline getirmektir. Program çerçevesinde hayata geçirilen sözleşmeli üretim modeli ile sertifikalı tohumun alınması teşvik edilerek üretimde verimlilik artışı hedeflenmekte, çiftçilerin ekonomik zorluklara maruz kalmaması için maliyet ve riskler minimize edilmektedir. Türkiye de Efes için maltlık arpa üreten çiftçi bulunmakta, bunlardan tanesi sözleşmeli üretim modeli çerçevesinde çalışmaktadır. Bitki ıslahı ve Ar-Ge çalışmalarıyla kalite ve verim bakımından iyileştirilmiş maltlık arpa çeşitleri çiftçiyle buluşmakta, çiftçiler aldığı tohum çeşitleri hakkında bilgilendirilmektedir. Vejetasyon süresince ziraat mühendisleri her yıl çiftçilere üretim teknikleri konusunda eğitimler düzenlemekte ve bu sayede verimlilik artışı sağlanarak hem üretici geliri artmakta hem de çevresel etkiler minimuma indirilmektedir. Efes, kendi tesislerinde maltlık arpa üretimine yönelik çalışmalarını sürdürmenin yanında Tarım Bakanlığı, üniversiteler ve TÜBİTAK ile ortak maltlık arpa geliştirme projelerinde etkin rol oynamaktadır. Yeni arpa çeşitleri geliştirilirken malt üretimindeki su ve enerji tüketimine dikkat edilmektedir. Efes in geliştirdiği Atılır ve Fırat çeşitleri Türkiye de üretimi en yaygın arpa çeşidine göre elektrik tüketimi açısından %12-24, yakıt tüketimi açısından %18-22, su tüketimi açısından %20-25 oranlarında tasarruf sağlamaktadır yılından beri yürütülen Ar-Ge çalışmalarıyla geliştirilen arpa türlerine 2011 yılında Akdane ve Topak çeşitlerinin de eklenmesiyle bugüne kadar tescil ettirilen arpa türü sayısı 15 e yükselmiştir. Efes, şerbetçiotu ihtiyacını Tarbes aracılığı ile karşılamakta ve 525 çiftçi ailesi Tarbes için sözleşmeli üretim yapmaktadır. Tarbes, üretim bölgesine adaptasyon sağlayan, kalitesi yüksek yeni türler geliştirerek tescil ettirilmektedir. Tarbes tarafından bugüne kadar 7 adet şerbetçiotu türünün tescili gerçekleşmiştir. 14

17 Tarbes, doğru tekniklerle yüksek kaliteli ürün sağlamak için düzenli bilgilendirme toplantıları düzenlemekte, üreticilere mali destek sağlayıcı uygulamalar gerçekleştirmektedir. Tarbes in çalışmaları sonucunda dikim alanları %49,3, birim alanda üretilen yaş şerbetçiotu miktarının alfa asit üretimi de %72,2 artmıştır. Sulama olanaklarının da iyileştirilmesiyle, şerbetçiotu yetiştirme oranının %70 e çıkması, 2012 yılından sonra, yerli piyasa alımlarının artması öngörülmektedir. Efes sürdürülebilir tarım programı hakkında detaylı bilginin bulunduğu, 2011 de yayınlanan Tarımda Ortak Akıl kitabına adresinden ulaşabilirsiniz. Arpa Tescil Yılı Şerbetçiotu Efes Efes Aroma 1997 Ege Erciyas Güney Efes Anadolu 98 Angora 1999 TARBES 99 Anadolu 99 Çumra Pazaryeri 2001 Çatalhöyük 2001 Başgül 2003 Atılır 2005 Fırat Meriç Erciyes 2006 Yıldız 2007 Durusu Akdane 2011 Toprak 15

18 Ürün Sorumluluğu Ürünlerimizin bira kültürünü tanıyan, bilinçli bir kitle tarafından tüketildiğinde sosyal hayata pozitif değer katacağına inanıyor, tüketici deneyiminin bu yönde geliştirilmesi için çalışıyoruz. Efes ürün sorumluluğu anlayışı, kısaca sürdürülebilirlik değerleri arasında da yer alan dünyanın en kaliteli biralarını üretmek, pazarlama süreçlerinde sorumlu davranmak ve paydaşlar için pozitif değer üretmek ilkeleriyle özetlenebilir. Tüketicilerimizi, talep ettikleri çeşitlerle ve yüksek kalite normlarıyla üretilen ürünlerle buluşturuyoruz. Bira kültürünün keyfine, bilinçli tüketerek vakıf olmaları yönünde bilinçlendirerek, uygun ortam ve olanakların geliştirilmesini sağlıyoruz. Efes ürün sorumluğu yönetimi hakkındaki bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz. Ürün Portföyü Yönetimi Ürün portföyü yönetiminin amacı, biraseverleri kalite ve tat bakımından beklentilerine hitap eden ürünlerle, uygun lokasyonlarda ve makul fiyatlarla buluşturmaktır. 40 yılı aşkın süredir gerçekleştirilen çalışmalarla yaratılan tüketici deneyimi sayesinde Efes tüketicileri, en kaliteli ham madde ve üretim koşullarıyla üretilmiş ürünlerle buluşur. Ürün kalitesine yönelik iyileştirme çalışmalarında dikkat edilen temel konu, kalite normlarını geliştirirken tüketicilerin talep ettiği tatlarda süreklilik ve tutarlılığın korunmasıdır. Efes ürünleri, 2011 yılında da birçok kuruluş tarafından ödüllendirilmiştir. Raporlama döneminde, Efes Rusya, Effie Yılın Markası Ödülleri Bira Kategorisi nde Bely Medved ile ikincilik, Efes Pilsener ve Bely Medved Light ile üçüncülük ödülüne layık görülmüştür. Monde Selection Ödülleri kapsamında ise Bely Medved Büyük Altın Madalya ya layık görülürken Bely Medved Light Altın Madanya yla, Golden Mine Beer ise Gümüş Madalya yla ödüllendirilmiştir. Aynı yarışmada Efes Gürcistan operasyonunun ürünü olan Natakhtari Lemonade de Gümüş Madalya ya layık görülmüştür. Diğer taraftan, Efes Türkiye operasyonu ürünlerinden Mariachi Dry, Stevie Ödülleri kapsamında Yılın En İyi Yeni Ürünü seçilmiştir. Efes in ürün ve hizmet kalitesi ile yarattığı müşteri memnuniyeti, faaliyet gösterdiği tüm pazarlarda öncü konumlar elde etmesinde önemli bir etken olmuştur. Bu amaçla, tüketici beklentilerinin araştırılması adına çalışmalar yapılır ve müşteri deneyimini geliştirici yenilikler hayata geçirilir yılında Rusya genelinde perakendeciler arasında yapılan araştırma sonucunda Efes Rusya nın memnuniyet üretme konusunda 11. sıradan 4. sıraya yükselmesi bu çalışmaların sonucudur. Ürün Etiketlendirme ve Tüketici Bilgilendirme Efes, tüketicilerin satın aldıkları her ürün hakkında gerekli tüm bilgiye ulaşabiliyor olmalarını temel bir hak olarak kabul eder. Bu nedenle ürün bilgileri, tüketicilerin kolaylıkla ulaşabilecekleri mecralardan paylaşılır. Tüketicilerin ürün bilgilerine ulaştıkları ana mecralar, ürün etiketleri, internet siteleri ve tüketici destek hatlarıdır. Tüm Efes ürünleri yerel yasalarca belirtilen unsurların ötesinde bir içerikle etiketlendirilir. Ürün etiketlerinde yer alan, üretim yeri, miktarı ve son kullanma tarihi gibi bilgiler tüm ürünlerde ortakken nihai tüketiciye ulaşan ambalajlarda bulunan etiketlerde bunlara ek olarak ürün içerikleri, alkol oranı, bilinçli tüketim ve geri dönüşüm uyarıları da yer almaktadır. Ürün etiketlerinin başta alkol içeriği olmak üzere, tüketicilerin ürünler hakkında yanlış bir algıya kapılmamasına uygun nitelikte ve şekilde tasarlanmasına dikkat edilmektedir. Tüm paydaşlarımız ürün bilgilerine şirket ve ürün internet sayfalarından ulaşabilmektedirler. Bu bilgiye erişimin kısıtlandığı tek istisna durum yasal yaşın altındaki kişilerin bu sitelere girişinin önlenmesidir. Tüketiciler, ürün etiketlerinde bulunan destek hattı numaralarından, ürünler hakkında detaylı bilgiye de ulaşabilirler. Tüketici öneri ve şikâyetlerinin de iletildiği destek hatlarına gelen her talep titizlikle incelendikten sonra geri dönüş sağlanmaktadır. Bira Kültürünün Geliştirilmesi Efes, faaliyet coğrafyasının tamamında rafine bir bira kültürünün yerleşmesi için çalışmaktadır. Bu amaçla yürütülen faaliyetlerle tüketicilere yeni tatlar, yeni seçenekler oluşturmanın yanında, tüketim noktası ve hizmet kalitesi iyileştirme programları ve bilgilendirme uygulamaları da gerçekleştirmektedir. Efes, farklı tüketici beğenilerine hitap ederken marka portföylerini de yerel beğeni nitelikleriyle oluşturur. Biraseverlerin farklı tatlarla buluşturulması adına 2011 yılında Efes Türkiye, Limonlu Fıçı Bira, Mojo Mix ve Satu Mix seçeneklerini tüketicilerine sunarken Efes Kazakistan, taze ve filtrelenmemiş Kruzka Svezhego Wheat Non-Filtered, Kruzka Svezhego White Beer, Belyi Medved Osoboe 50ml ürünlerini portföyüne eklemiştir. Efes ürünleri hakkında detaylı bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz yılında Efes Türkiye nin başlattığı Birahane İyileştirme Projeleri, biraseverleri sunum kalitesi ve ambiyans bakımından bira kültürünün nezih ortamlarda yaşatılması hedeflenmektedir. Yeni tüketim noktalarının değişik konseptlerde yenilenmesiyle farklı tüketici beklentilerine yanıt vermesi amaçlanmaktadır. Ülke kültürlerine göre farklılık gösteren uygulamalarla elde edilen deneyim, operasyonlar arası sinerjinin de gelişmesine destek olmaktadır. Birahane İyileştirme Projeleri, Türkiye de Efes Beer Cafe ve Muhabbet Sokak uygulamalarıyla, Rusya da Beercity Express, Efes Raspopoff, Liga Stawok uygulamalarıyla, Moldova da ise Beer Street konseptleriyle hayata geçirilmektedir. Projeler kapsamında 2011 de de yüzlerce tüketim noktası yenilenmiştir. 16

19 Muhabbet Sokaklar Tüketicilerin sosyal yaşamına pozitif katkı yapması ve sokak kültürünün geliştirilmesi amacıyla Efes Türkiye nin 5 lokasyonda başlattığı Muhabbet Sokak projesine 2011 yılında 11 yeni lokasyon eklendi. Belediye, yerel esnaf, mahalle sakinleri ve Efes Türkiye Bölge Yönetimi nin ortaklaşa çalışmalarıyla hayata geçirilen proje kapsamında öncelikle Muhabbet Sokak ve burada bulunan satış noktalarının altyapı ve dekor bakımından iyileştirilmesi gerçekleştirilmiştir. Ardından satış noktalarına 3 gün süreyle ürün, sunum ve hijyen konularını kapsayan teorik ve pratik eğitimler verilmiştir. Proje destekçisi yiyecek firmaları da satış noktalarında ürün tanıtımları ve bilgilendirme çalışmaları yürütmüştür. Uygulamaların daha geniş kitlelere duyurulması ve katılımın kolaylaştırılması için projeye yönelik internet sitesi ve GSM uygulamaları bulunmaktadır. Sokaklarda gerçekleştirilen çeşitli sanatsal faaliyetler, konserler ve etkinliklerle sokakların sosyokültürel gelişimi hedeflenmektedir. Satış noktası çalışanlarının ve tüketicilerin bilgilendirilmesine yönelik çalışmalar, bira kültürünün geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda Efes Türkiye, Efes Klüp Profesyonel Programı aracılığıyla açık satış noktaları çalışanlarına hizmet, sunum, hijyen, bira kültürü ve birayla tüketilebilecek yan ürünlerle ilgili eğitim ve çeşitli sosyal gelişim olanakları sunarken, Efes Kazakistan ve Efes Moldova operasyonlarında da benzer uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Diğer taraftan Efes Rusya, Türkiye ve Moldova operasyonları, düzenledikleri tesis gezileriyle başta tüketiciler ve iş ortakları olmak üzere çeşitli paydaş gruplarına bira üretim süreçleri ve ürünler hakkında bilgi vermektedir. Bilinçli Tüketim Bilinçli tüketimin yerleşmesinin ön koşulu, sorumlu pazarlama ilkelerini takip eden üreticilerdir. Bu inançla Efes, pazarlama iletişimi çalışmalarını yasalar, sektörel inisiyatiflerce belirlenmiş kurallar ve kurumsal ölçekte tanımlanmış ilkeler çerçevesinde yürütür. Tüketicileri bilinçsiz tüketime provoke edebilecek, ayrımcılık, politik mesaj, toplumun ya da belirli bir zümrenin genel değer yargılarına aykırı olabilecek içerikler, iletişim çalışmalarında kullanmamaktadır. Bunun yanında Efes, ürünlerinin sadece yasalarca belirtilen nitelikteki satış noktalarında satılmasını güvence altına alırken bu noktalarda yasal tüketim yaşı altındaki kişilere satış yapılmamasına dikkat etmektedir. Ayrıca Efes, yürüttüğü saha çalışmalarıyla, tüketicilerin bilinçsizce alkol tüketiminin zararları ve sorumlu tüketim davranışları konularında bilgilendirilmesini sağlamaktadır. Bu kapsamda, 2011 yılı, genel merkez ve ülke operasyonları bazında daha proaktif bir anlayışın benimsenerek saha çalışmalarının hayata geçirildiği bir dönem olmuştur. Efes Türkiye, alkollü araç kullanımının önlenmesine yönelik olarak 2009 yılından bu yana yürüttüğü iletişim çalışmasına 2011 yılında da devam etmiştir. Efes Kazakistan, alkollü araç kullanımının engellenmesi projesinin yanında 2011 de alkollü içeceklerin kararında tüketilmesi konusunda tüketicilerin bilinçlendirilmesini amaçlayan Sınırlarınızı Bilin! Sorumlu Tüketin kampanyasını da hayata geçirmiştir yılında, Efes Gürcistan operasyonu alkollü araç kullanımının önlenmesine yönelik Alkollü Araç Kullanmayın projesini hayata geçirmiştir. First Lady Sandra Roelofs un desteğiyle oluşturulan Endişelenmeyin! Sağlıklı Olun! inisiyatifi tarafından da desteklenen proje, Güvenli Yollar Birliği (Alliance for Safe Roads) işbirliğiyle gerçekleştirilmiştir. Pazarlama iletişimi çalışmalarını üyesi olduğu Rusya Bira Üreticileri Birliği ilkeleri uyarınca yürüten Efes Rusya operasyonu, 2011 yılında Rusya İçişleri Bakanlığı ve çeşitli gençlik organizasyonlarının katılımıyla yürütülen 18 yaşında mısın? İspatla! projesini hayata geçirmiştir. Proje kapsamında satış noktalarının yasal tüketim yaşına uyumu denetlenirken çeşitli iletişim mecralarında yayınlanan reklamlar, iletişim toplantıları ve konferanslar aracılığıyla bilinçlendirme çalışmaları yürütülmektedir. Benzer bir projeyle yasal yaş altında tüketimin önlenmesi çalışmalarına destek veren Efes Moldova, yayınlanan ürün reklamlarında bilinçli tüketim uyarılarına da yer vermektedir. Ülke operasyonlarının yürüttüğü saha çalışmalarının ortak bir çatıda toplanması ve tüm operasyon coğrafyalarından tüketicilerin bilinçli alkol tüketimi konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla Efes merkez organizasyonu 2011 yılında internet sitesini hayata geçirmiştir. Site, bilinçli tüketim projeleri yanında alkollü araç kullanımı ve yasal yaş altında alkol tüketiminin zararları konularında da bilgiler içermektedir. Sunduğu dil seçenekleriyle tüm operasyon coğrafyasında kolay erişimin sağlanmasını hedeflenmiştir. Bilinçli tüketim konusu kültürel farklılıklara göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, kimi ülkelerde alkollü ürünlerin kararından fazla ya da hızlı tüketimi bir sorun olarak karşımıza çıkabiliyorken, kimi ülkelerde yasal yaş altında alkol tüketimi veya alkollü araç kullanımı öne çıkmaktadır. Efes ülke operasyonları, bilinçli tüketimin geliştirilmesi çalışmalarını o ülkedeki temel sorunlara odaklamakta, bu nedenle çalışma konu ve türleri ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. 17

20 Operasyonel Güvenilirlik Tüm paydaşlarımızın bizi güvenilir bir komşu olarak görmesini, birlikte daha iyi bir yaşam sürdürebilmenin anahtarı olarak görüyoruz. 0 kaza hedefiyle daha emniyetli ve en ileri uygulamalarla çevreye daha saygılı operasyonlar yürüterek pozitif etki üretmek için çalışıyoruz. Efes in operasyonel güvenilirlik anlayışının temelini, ürünlerin tüketicilerle, talep edilen miktar, zaman ve lokasyonda, mümkün olan en yüksek emniyet ve çevre normlarında, kesintisiz olarak buluşturulması ilkesi oluşturmaktadır. Efes operasyonel güvenilirlik yönetimi hakkındaki bilgiye adresinden ulaşabilirsiniz. İş Sağlığı ve Emniyeti Başta çalışanlar olmak üzere, Efes operasyonlarına dahil olan tüm paydaşların sağlık ve emniyetini güvence altına almak, çalışma kültürünün vazgeçilmez bir öğesidir. Bu amaçla iş süreçleri ve çalışma ortamlarının nitelikleri sürekli geliştirilmektedir. İş sağlığı ve emniyeti performansının geliştirilmesinde insan faktörünün önemi, çalışan farkındalığının artırılarak güçlü bir emniyet kültürünün oluşturulmasını gerektirmektedir. Bu nedenle Efes, çalışanlarına görev alanlarında iş sağlığı ve emniyeti performansının artırılmasına yönelik eğitim olanakları sunmaktadır. Bu kapsamda 2011 yılında Efes çalışanına toplam kişi*saat eğitim verilmiştir Kaza Sıklık Oranı 0,8 Kaza Şiddet Oranı 17,85 Biracılık faaliyetleri, süreç yapısı bakımından diğer birçok sektöre kıyasla daha düşük iş sağlığı ve emniyeti riskleri içermesine rağmen Efes, hiçbir olumsuz durumun yaşanmamasını hedefleyerek operasyonlarını üst düzey yönetim normlarıyla yürütmektedir. Bu amaçla, OHSAS Standardı temel alınarak oluşturulan iş sağlığı ve emniyeti yönetim süreçleri gereği, tüm operasyonlarda risk değerlendirme çalışmaları yapılmakta, bu çalışmaların sonuçlarına göre önleyici tedbirler almaktadır. Alınan önlemlere rağmen oluşan iş kazaları incelenerek bir daha gerçekleşmemesine yönelik ek çalışmalar yapılmaktadır. Operasyonel alanda gerçekleştirilen iyileştirme çalışmalarının yanı sıra raporlama döneminde iş sağlığı ve emniyeti performansının değerlendirilmesine yönelik iyileştirmeler yapılmıştır. Buna göre önceki dönemlerde ülke operasyonlarının yerel mevzuat ve çalışma kültürü çerçevesinde geliştirdikleri ölçüm tekniklerine ek olarak raporlama döneminde, tüm operasyonlar için geçerli GRI göstergeleri temelinde ortak performans değerlendirme ölçütleri oluşturulmuştur. Bu sayede, operasyonların genel performansını yansıtan emniyet ve sağlık verilerinin de raporlama kapsamına dahil edilmesi sağlanmıştır. Tüm tesislerde çalışanların düzenli sağlık kontrollerinin yanında sürekli danışmanlık ve bilgilendirme faaliyetleri yürüten sağlık ekipleri bulunmaktadır. Bu ekiplerin çalışmaları sonucunda raporlama döneminde hiçbir operasyonda mesleki hastalık vakasına rastlanmamıştır. Çalışan sağlığına yönelik çalışmalar genel iş devamsızlık oranının da düşürülmesine yardımcı olarak operasyonel devamlılık üzerinde pozitif etki üretmektedir. Çeşitli emniyet riski vakalarının gözlemlenmiş olmasına rağmen Efes çalışanları, raporlama döneminde ölümle sonuçlanan bir kazaya maruz kalmamıştır. Üretim tesislerinde oluşturulan, İş Sağlığı ve Emniyeti Komiteleri nin iş emniyeti performansının geliştirilmesinde önemli bir katkısı bulunmaktadır. İlgili şirket yöneticilerinin yanında işyeri hekimi, iş emniyeti sorumlusu, sendika temsilcisi, ustabaşı ve çalışan temsilcilerinin katılımıyla oluşan Komite ler, aylık toplantılarla gerçekleşen vakaların nedenlerinin ve mevcut risklerin tartışıldığı, iş yerinde sağlık ve emniyet koşullarının artırılmasına yönelik tedbirlerin kararlaştırıldığı organlardır. Tüm Efes çalışanlarının talep ve beklentileri, sendika ve çalışan temsilcileri aracılığıyla Komite karar ve uygulama süreçlerinde değerlendirilmektedir. Yol Emniyeti Dağıtım faaliyetlerini gerçekleştiren şoför ve araçların, kendileri ve trafikte bulunan diğer kişi ve araçlar için risk oluşturmadan, Efes ürünlerini beklenen kalite ve zamanda gerekli yerlere ulaştırması, dağıtım hizmeti sağlayan iş ortaklarımızın tercihinde belirleyici bir faktördür. Bu nedenle sadece tecrübe, araç ve sürücü nitelikleri bakımından kendilerini ispat etmiş hizmet sağlayıcılarını tercih ediyoruz. Çevre Güvenliği Çevreye saygılı bir üretici olarak, faaliyet coğrafyamızın çevresel niteliğinin Efes operasyonları ndan dolayı olumsuz etkilenmemesi sürdürülebilirlik değerlerimizin önemli bir bileşenidir. Bu nedenle, üretim tesislerimizin biyoçeşitlilik değeri bakımından yüksek nitelikli ya da koruma altına alınmış bölgelerde bulunmamasına dikkat ederiz. Ayrıca faaliyetlerimizin su kaynakları, hava, toprak ve canlı popülasyonu gibi birçok açıdan biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz bir etki oluşturmaması için çalışırız. 18