Su Ürünleri Kaynaklı Patojen Mikroorganizmalar ve Zehirlenmeler

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Su Ürünleri Kaynaklı Patojen Mikroorganizmalar ve Zehirlenmeler"

Transkript

1 Yunus Araştırma Bülteni 2013 (3): ISSN Su Ürünleri Kaynaklı Patojen Mikroorganizmalar ve Zehirlenmeler Derleme Review 1* 2 2 Demet KOCATEPE, İbrahim ERKOYUNCU, Hülya TURAN 1 Sinop Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek-İçecek İşletmeciliği Bölümü, Sinop, 2 Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü, Sinop * Sorumlu yazar: Tel: , Faks: e-posta: dkocatepe@sinop.edu.tr Abstract Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Seafoods are consumed as raw, semi-cooked or cooked in different societies and they are valuable animal protein sources. They are suitable foods for growing of microorganisms because of their high water and protein contents, near neutral ph value. Pathogen microorganisms cause adverse effect (causing disease) on human body. Some pathogens are only effective in human, some species are only in animal while some of harmful to both animal and human. Pathogen microorganisms and their toxins are dangerous for people consuming these foods especially as raw or semi-cooked. Pathogen microorganisms could be observed in seafoods caught newly fresh and also could be transmitted by cross contamination from human or substances added during marketing, transporting, heading, eviscerating or processing. The type and natural habitats of seafoods pathogens are so variable. Staphlococcus aureus, Salmonella spp., Clostridium perfringens, Clostridium botulinum, Vibrio parahaemolyticus, Vibrio cholerae, Vibrio vulnificus, Listeria monocytogenes are among the some seafood pathogen microorganism. Seafood toxins formed by algae and bacteria, cause huge economic losses. This study provide information concerning with seafood pathogens and their toxins and food poisoning caused by them. Keywords: Food poisoning, pathogen, seafoods. Özet Su ürünleri farklı toplumlarda çiğ, yarı pişmiş ya da pişmiş olarak tüketilen değerli hayvansal protein kaynaklarıdır. Su ürünleri yüksek nem ve protein içerikleri, nötre yakın ph değerleri nedeniyle birçok mikroorganizmanın gelişmesi için elverişli besinlerdir. Patojen mikroorganizmalar insan vücudunda istenmeyen etki oluşturan (hastalık yapan) mikroorganizmalardır. Bazı patojenler sadece insanda, bazıları sadece hayvanda etkili iken, bazı türler hem hayvan hem de insanda zararlı olmaktadırlar. Su ürünleri kaynaklı patojen mikroorganizmalar ile toksinleri ise özellikle çiğ ve yarı pişmiş gıdalardan insanlara geçerek tehlike oluşturmaktadırlar. Patojen mikroorganizmalar yeni avlanmış taze su ürünlerinde bulunabildiği gibi, çapraz kontaminasyonla; taşıma, iç organların ayrılması, balıkçı tezgâhlarında satış aşamalarında insanlardan ya da su ürünlerinin işlenmesi esnasında eklenen maddelerden bulaşabilmektedir. Su ürünleri kaynaklı patojen mikroorganizmaların cinsi ve bulundukları koşullar çok değişkendir. Staphlococcus aureus, Salmonella spp., Clostridium perfringens, Clostridium botulinum, Vibrio parahaemolyticus, Vibrio cholerae, Vibrio vulnificus, Listeria monocytogenes su ürünleri kaynaklı patojen mikroorganizmalar arasında sayılabilir. Su ürünlerinde bulunan toksinler alg ve bakteriler tarafından oluşturulmakta ve ekonomik açıdan oldukça büyük kayıplara neden olmaktadır. Bu çalışmada; su ürünleri kaynaklı patojen mikroorganizmalar ve toksinler ile bunların neden olduğu gıda zehirlenmeleri hakkında bilgi verilmektedir. Anahtar kelimeler: Gıda zehirlenmeleri, patojen, su ürünleri Giriş Son yıllarda insan beslenmesinde önemli bir yere sahip olan su ürünlerinin tüketiminde bir artış görülmektedir. Ancak Su Ürünleri Merkez Arastırma Enstitüsü Müdürlügü, Trabzon protein, esansiyel yağ asitleri ve mineral maddeler açısından oldukça zengin besinler olan su ürünleri özellikle biyolojik ve mikrobiyolojik

2 48 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): açıdan kontamine sularda avlanmış ya da kaynaklı hastalıklar, bu hastalığa neden olan yetiştirilmiş ise gıda güvenliğini ve insan patojen organizmanın gıdada üremesi ve insan sağlığını tehdit etmektedir. Su ürünleri kaynaklı vücudunda hastalığın ortaya çıkış şekline bağlı zehirlenmelerde; su ürününün kendisi, patojen olarak üç gruba ayrılabilmektedir. Bunlar mikroorganizmalar, mikroorganizma toksin- enfeksiyonlar, toksikoenfeksiyonlar ve intoksileri, algal toksinler ve ağır metaller etken kasyonlar olarak adlandırılmaktadır (Zorba, olabilir. 2010). Patojen mikroorganizmalar ya da Vejatatif organizmalar sıcaklıkla öldürümikrobiyal toksinlerden kaynaklanan gıda lebilirken sporları ısıdan etkilenmemekte ve zehirlenmeleri dünya genelinde insan sağlığını eğer gıda uygun koşullarda soğutulmaz ya da tehdit etmektedir. ısıtılmazsa tekrar gelişebilmektedirler (Fors- Gıda kaynaklı rahatsızlıklar; toksik ya da ythe, 2010). Bakteri kaynaklı gıda zehirlenmeenfeksiyöz, gıda veya su tüketiminin neden lerinin yaklaşık %70'i Enterobacteriaceae olduğu düşünülen hastalıklardır (WHO, 1997). familyasının üyelerinden, özellikle Salmonella Gıda kaynaklı mikrobiyal hastalıkların etmen- serotipleri, enteropatojenik E.coli ve Shigella leri; bakteriler, protozoa ve parazitler, toksinler spp., Campylobacteraceae üyelerinden Campyve virüslerdir. CDC (Hastalık kontrol ve önleme lobacter jejuni ve C. coli kaynaklıdır. İkincil merkezi) dünyada yılları arasında 76 öneme sahip olanlar ise Clostridium perfirinmilyon kişide gıda kaynaklı mikrobiyal hastalık gens ve Bacillus cereus kaynaklı toksikoengörüldüğü ve bu hastaların 'inin feksiyonlar, stafilokoksal enterotoksin, emetik hastaneye başvurduğunu, 5000'inin ise ölümle B. cereus toksini ve botulinum nörotoksini sonuçlandığını bildirmiştir. Gıda kaynaklı kaynaklı intoksikasyonlar, Vibrio spp., Streptomikrobiyal hastalıklar dünya genelinde 23 coccus spp. ve Listeria monocytogenes kaynaklı milyar dolar ekonomik kayba neden olmaktadır. enfeksiyonlardır. Yüksek oranda ölümlere Yine CDC verilerine göre 2008 yılında sadece sebep olan başlıca iki mikroorganizma ise L. Amerika'da; 1034 adet gıda zehirlenmesi vakası monocytogenes ve Clostridium botulinum'dur gözlenmiş, bu vakalardan etkilenen (Johnson, 2003). hastanın 1276 sı hastaneye başvurmuş, 22'si ise gıda zehirlenmesinden ölmüştür. Amerika'da Su Ürünleri Kaynaklı Patojen Mikroorgözlenen 1034 vakanın %15'i kümes hayvanları ganizmalar ve Mikroorganizma Toksinleri etlerinden, %14'ü kırmızı etten, %14'ü su Balıklarda bozulma, avlama esnasında ürünlerinden, geri kalan kısmı ise soğuk olarak başlar. Bu süreçten itibaren balık birçok farklı servis edilen salata, pasta vb. gibi gıdalardan mikroorganizma ile karşı karşıya kalır. Balıkta kaynaklanmaktadır (CDC 2012a). Ülkemizde bulunan mikroorganizma yükü ve cinsi; ise yılları arasında hasta, gıda avlanma sezonu, avlanma bölgesi, su kirliliği, zehirlenmeleri vakaları nedeniyle hastanelerde sıcaklık, avlama metodu, saklama koşulları, tedavi görmüş, 1377'si hayatını kaybetmiştir taşıma ve işleme şekli gibi birçok faktörden (TUİK 2012). etkilenmektedir (Hussain ve Uddin, 1995; Mikrobiyal gıda kaynaklı hastalıklar, Jayasinghe ve Rajakaruna, 2005). Balığın patojen bir mikroorganizma veya onun ürettiği avlandığı andan itibaren soğuk zincir kuraltoksini içeren gıdaların tüketilmesi sonucu larına uygun şekillerde transfer edilmesi ve ortaya çıkan hastalıklardır. Mikrobiyal gıda işlenmesi gerekmektedir.

3 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): Soğuk muhafaza (0 C) koşullarında yumuşak peynirler, balık, kabuklu ve böcekmikrobiyal aktivite yavaşlatılabilir fakat inhibe lerde bulunur (Akçelik vd., 2000). Az sayıda L. edilemez (Nollet ve Toldrá, 2010). Taze monocytogenes varlığının (100cfu/g dan az) balıklarda deride, solungaç ve bağırsaklarda hastalık yapma ihtimali düşüktür, bakteri sayısı bulunan mikroorganizma cinsleri; Alcaligenes, arttıkça hastalık riski artmaktadır. Eğer gıda Achromobacter, Bacillus, Corynebacterium, maddesi cfu/g'dan fazla sayıda L. Clostridium, Escherichia, Flavobacterium, monocytogenes ile kontamine ise listeriozise Micrococcus, Proteus, Pseudonomas, Photo- yakalanma riski yüksektir. Çoğu hastada bacterium, Serratia, Rhodotorula, Torulopsis listeriozis hafif seyreder, genellikle grip ve ve Candida'dır (Göktan, 1990; Gökoğlu, mide iltihabına benzer semptomlar gösterir. 2002). Canlı ya da taze balıkların yüzeyinde Ancak bazı insanlar için az sayıda bakteri bile /cm, solungaç dokusunda /g, (yaklaşık 1000) ciddi hastalıklara neden 3 8 bağırsakta ise /g canlı mikroorganizma olabilir ve hatta ölüme yol açabilir (MAF, bulunur (Göktan, 1990). Mikrobiyolojik 2011). Süt ve süt ürünleri ile et ürünlerinin bozulma ile birlikte mikroorganizma sayısı listeriozise neden olduğu düşünülse de artmakta ve mikrobiyal flora da değişiklik genellikle midye ya da soğuk dumanlanmış göstermektedir. balıklar gibi az korumalı su ürünleri de Su ürünlerinden ileri gelen zehirlen- zehirlenmeye neden olmaktadır (FAO, 2004). melerde birçok balık ve kabuklu su ürünü etkili olmaktadır. Bunlar arasında; tuna, levrek, Salmonella spp.: Salmonella gıda zehirlenuskumru, lapin, ringa balığı, kaya balığı, melerinde sıklıkla rapor edilen bir bakteri barakuda, yengeç, midye ve istiridye sayılabilir türüdür. Salmonella familyası 2300'ün (İşgöz ve Yücel, 1993). Su ürünleri zehir- üzerinde bakteri serotiplerine sahiptir. Bunlarlenmesinde etken olan mikroorganizmalar dan Salmonella enteritidis ve Salmonella arasında ise S. aureus, Salmonella spp., C. typhimurium en yaygın olanlarıdır. Salmobotulinum, V.parahaemolyticus, V. vulnificus, nellosis, Salmonella kaynaklı enfeksiyonun L. monocytogenes, E. coli gibi bakteriler adıdır. CDC (2012a) verilerine göre Salmonelsayılabilir (FDA, 2012a). lasis Amerikada 1.4 milyon gıda zehirlenmesi Su ürünleri kaynaklı mikrobiyolojik vakasının nedenidir ve her yıl 400 den fazla tehlikelerin neler olduğu, hangi ürünlerde ölüme neden olmaktadır. bulundukları ve tolerans limitleri Tablo 1'de İnsanlarda salmonellasis semptomları verilmiştir. asemptomatik olsa da çoğu kişi de diyare, abdominal kramplar ve ateş, kontamine L. monocytogenes: Listeria fakültatif anaerob gıdanın tüketilmesinden sonraki 8 ila 72 saat ve mikroaerofilik, basit boyamada çubuk ve arasında gözlenmekte ve semptomların pek kokobasil, gram pozitif, spor oluşturmayan o çoğu 4 ila 7 gün sonunda genellikle psikrotrof bir bakteridir. 30 C'nin altındaki kaybolmaktadır. Genellikle çiğ gıdalar sıcaklıklarda hareketsizdir. Katalaz pozitif salmonellasise neden olmaktadır. Balık etinin oksidaz negatiftir. Listeria türleri doğada çok o yaygındır. Çürüyen sebzeler, toprak, su, lağım, orta nokta sıcaklığının 62.8 C'ye ulaştırılarak silaj, hayvan yemi, taze dondurulmuş kanatlı pişirilmesi Salmonellasisin önlenmesi için etleri, taze ve işlenmiş et ürünleri, çiğ süt, yeterlidir (USDA, 2012).

4 50 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): Tablo1. Su ürünleri kaynaklı mikrobiyolojik tehlikeler ve tolerans limitleri (FDA, 2012a) Limit değerleri Staphylococcus aureus: Micrococcaceae önemli üyesi koagulaz pozitif ve termostabil familyası üyesi olan Staphylococcus türleri nukleaz pozitif bir bakteri olan S. aureus'tur. S. gram pozitif, µm çapında kok şeklinde, aureus başta ısıl işlem olmak üzere mikroorspor oluşturmayan, hareketsiz, katalaz pozitif, ganizma indirgenmesine yönelik tüm uygulafakültatif anaerob bakterilerdir. Grubun en malara karşı duyarlılık göstermesine rağmen

5 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): insanlarda hastalığa sebep olan ve yüksek sporları yukarıda da belirtildiği gibi ısıl işleme derecede ısı stabilitesine sahip 5 tip toksin üretir duyarlıdır ve bu nedenle özellikle yetersiz ısıl (Akçelik vd., 2000). Stafilakoksal gıda işlem uygulanmış, pastörize edilmemiş, ısıl zehirlenmesi gastrointestinel bir rahatsızlıktır. işlem sonrasında uygun koşullarda saklan- S. aureus tarafından üretilen toksinle bulaşmış mamış su ürünleri ile, çiğ, yarı-pişmiş, fermente gıdaların tüketilmesinden kaynaklanır (CDC, ya da dumanlanmış ürünlerde risk oluştura- 2012b). Genellikle gıdalara insanlardan çapraz bilirler. kontaminasyon ile bulaşır. Kontamine gıdadaki 1µg dan daha az miktardaki toksin, stafilokoksal Vibrio cholerae: V. cholarea 130 serotipe enfeksiyonun semptomlarının görülmesi için sahiptir ve bunlardan sadece O1 ve O139 yeterlidir. Tüketilen gıdadaki S. aureus serotipleri epidemik ve pandemik kolera ile popülasyonu adet/gram'a ulaştığında ilgilidir. Bu 2 tip deniz ve nehir sularında toksin tehlikeli düzeyine ulaşır (FDA, 2012b). yaygındır. Bazı non-o1 ve non-139 serotipleri Semptomlar genellikle kontamine gıdanın insanlar için patojendir ve gastroenterite neden tüketilmesinden 6 saat sonra kendini gösterir. olabilir, fakat bunların epidemik hastalıklarla Belirtileri bulantı, kusma, mide krampları ve ilgisi yoktur. Kanalizasyon suları ile kontamine ishaldir. Hastalık genellikle hafif seyreder ve olan sular koleranın ana kaynağı iken, kolera ile hastaların çoğu 3 gün sonra iyileşir (CDC, kontamine olmuş sulardaki su ürünleri de 2012b). hastalık sebebi olabilmektedir. Kolera; diyare ve çok miktarda dışkılama neticesinde su kaybı Clostridium botulinum: C. botulinum, ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Hastalara Bacillaceacea familyasının üyesi olup, gram tuzlu ve şekerli su verilmelidir. V. cholerae pozitif, çubuk, sporlu ve anaerob bir bakteridir. sıcaklık, asit ve soğutmaya karşı oldukça Genel bir yaklaşımla botulinum nörotoksini hassastır. Su ürünleri kaynaklı kolera hastalıkolarak adlandırılan karakteristik proteini üreten ların büyük bir çoğunluğu çiğ ürünler, özellikle tüm organizmalar C. botulinum olarak yumuşakçalarla ilgilidir (FAO, 2004). adlandırılır (Akçelik vd., 2000). Botulizim o toksini ısıya dayanıksızdır, 80 C'de 10 dakika ya Vibrio parahaemolyticus: V. parahaemolyticus da daha fazla bekletildiğinde inaktive olur (Loir gram negatif, spor oluşturmayan, çubuk ya da vd., 2003). C. botulinum tarafından oluşturulan eğri çubuk şeklinde, monotrik polar flagellaya hastalık fark edilemeyecek kadar hafif geçen bir sahip bir bakteridir. Aerobik ve fakültatif hastalıktan, 24 saat içinde ölüme neden anaerobiktir. Tuzlu deniz suyu ortamında olabilecek kadar şiddetli geçen hastalığa kadar yaşayabilen, %7 gibi yüksek tuz konsantrasçok geniş bir dağılım gösterir (Akçelik vd., yonlarında gelişebilen bir türdür. Optimum 2000). Botulinum toksini motor sinir sistemini o gelişme sıcaklığı C'dir. Amerika ve engelleyerek paralize neden olur. Asfiksi Avrupa'da az rastlanması ile birlikte Japonya'da sonucunda ölüm görülebilir (Loir vd., 2003). gıda zehirlenmelerinin %'24'ü V. parahaemol- Botulinum toksininin 7 tipi olduğu bilinmek- yticus'tan kaynaklanmaktadır. V.parahaemoltedir ve bunlar arasında tip E balık ve kabuklular yticus zehirlenmesine yol açan yaygın deniz ile ilgili zehirlenmelere neden olanıdır. ürünleri midye, karides, yengeç, istakoz vb. Dünyanın pek çok bölgesinde C. botulinum tip kabuklulardır. Semptomları; ishal, baş ağrısı, E sporları hem tatlı hem de tuzlu sularda geniş karın krampları, kaslarda güçsüzlük ve bir dağılım göstermektedir (WHO, 1974). Tip E üşümedir (Akçelik vd., 2000).

6 52 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): V. parahaemolyticus dünyanın çeşitli bölge- Histamin Zehirlenmesi (Scombroid zehirlerindeki deniz suları, sediment, balık ve lenmesi): Scombroid zehirlenmesi balıkkabuklulardan izole edilmektedir. V. paraha- lardaki yüksek miktarda histaminin neden emolyticus gıda zehirlenmesi sıklıkla ılık olduğu alerjik bir reaksiyondur. Histidinin sularda ve çiğ balık etlerinin tüketilmesi dekarboksilaz olayı genellikle gıdalarda sonucunda gözlenmektedir. Vibrio diğer pato- bakteriyel faaliyetler sonucunda üretilen jen mikroorganizmalarla kıyaslandığında histidin dekarboksilaz enziminin etkisi ile ılıman koşullarda çok çabuk gelişebilen buna gerçekleşir. Bu reaksiyon canlı vücutta, karşın dondurma ile gelişmesi durdurulabilen herhangi bir stres altında kalındığında ya da bir patojendir (WHO, 1974). alerjik olaylarda doğal olarak üretilebilir (Köse, 1995). Zehirlenmenin ilk belirtileri ağız Vibrio vulnificus: Diğer Vibrio kaynaklı içinde karıncalanma ve yanma hissi, vücudun rahatsızlıklarla kıyaslandığında bu bakterinin üst tarafında kızarıklık ve kan basıncında gastrointestinal hastalıklara neden olmadığı düşmedir. Sıklıkla baş ağrısı deride kaşıntı söylenebilir. Genellikle istiridye gibi çift görülür. Kimi zaman kusma, mide bulantısı, kabuklu yumuşakçaların tüketimi sonucunda diyare de gözlenebilir. Tuna, mahi mahi, lüfer, ortaya çıkmaktadır. Hastalık birincil septisesardalya, uskumru, sarıkuyruk ve istiridye miye neden olan salgın bir hastalıktır. Genel semptomları ateş, üşüme ve mide bulantısıdır. scombroid zehirlenmesine neden olmaktadır Kontamine gıdayı tükettikten yaklaşık 38 saat (FDA, 2012c). sonra semptomlar görülür. V. vulnificus ekstraselüler sitotoksin üretir. Genellikle su Ciguatera Balık Zehirlenmesi (CFP): Cigu- sıcaklığına bağlı olarak V. vulnificus'dan atera balık zehirlenmesi dünya genelinde en kaynaklanan rahatsızlıklar azalıp artmaktadır. yaygın denizsel toksin hastalığıdır. Ciguatera Pek çok vaka sıcak yaz aylarında görülmekserum, zehirlenmesine neden olan toksin, hastaların tedir. Enfekte doz bilinmemekle birlikte plazma ya da idrarlarında teşhis 3 kabuklular için gramda 10 adet V. vilnificus edilebilir (Camacho vd., 2007). Barakuda varlığı rahatsızlığa neden olmaktadır (FAO, (iskarmoz), orfoz, snapper, amberjack 2004). (sarıkuyruk balığı), kral balığı ve mahi mahi türleri sıklıkla CFP'ye neden olmaktadırlar Su Ürünleri Kaynaklı Diğer Zehirlenmeler (Balmer- Hanchey vd., 2003). Semptomlar Su ürünleri kaynaklı zehirlenmeler mikrobi- kontamine balık tüketildikten 3-5 saat sonra yolojik kaynaklı olabildiği gibi farklı kaynaklar görülür. İlk semptomlar sırasıyla; kusma, karın da zehirlenmeye neden olabilir. Histamin ve bölgesinde kramplar, diyare ve mide bulantıciguetera balık zehirlenmesi (CFP), algal sıdır. Bunları takip eden semptomlar ise toksin kaynaklı zehirlenmeler bunlar arasında saat içerisinde görülür ve baş ağrısı, şiddetli sayılabilir. Algal toksinlerin neden olduğu kaşıntı, vücut sıcaklığında dalgalanmalar, zehirlenmeler ise paralitik kabuklu zehirlenparestezi, yaygın eklem ağrısı, kas ağrısı, mesi (PSP), diaretik kabuklu zehirlenmesi kasılma, ses ve/veya görsel halüsinasyon, (DSP), amnezik kabuklu zehirlenmesi (ASP), vertigo/ denge kaybı, düzensiz nabız atışı ve nörotoksik kabuklu zehirlenmesi (NSP) ve kan basıncında düşmedir. Bu nörolojik bunlarla birlikte yeni keşfedilen pinnatoksin, semptomlar aylar ya da yıllarca nüksedebilir azaspirasit, gymnodimine ve sporides zehirlen- (Tester, 2000). meleridir.

7 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): Paralitik Kabuklu Zehirlenmesi (PSP- Diaretik Kabuklu Zehirlenmesi (DSP- Paralytic shellfish poisoning): PSP konta- Diarrhetic shellfish poisoning): DSP, toksik mine su ürünün tüketilmesi ile ortaya çıkan dinoflegallatlarla kontamine olmuş kabuknörotoksik bir sendromdur. Bu sendromla ilgili luların tüketilmesi ile ortaya çıkan diaretik bir toksinler saksitoksin olarak adlandırılmaktadır semptomdur. Genel olarak gastrointestinal (Martínez ve Lawrence, 2003). PSP'nin birincil bölgeyi etkilemektedir. DSP toksinleri farklı etmeni olarak gösterilen organizmalar dinofle- gruplara ayrılmaktadır; okadaik asit (OA) ve gellatlardır. Farklı bölgelerde ve farklı analogları; dinophysistoksin (DTX), pectenozamanlarda toksik etki gösteren dinofle- toksin (PTX), yessotoksin (YTX) dir. PTX ve gellatlar vardır yılında San Francisco YTX diğerlerinden farklı toksikolojik etki Körfezinde gözlenen PSP patlamasındaki göstermektedir. PTX hepatotoksik, YTX ise toksik dinoflegellat Gonyaulax sınıfından G. kardiotoksik semptomlar göstermektedir catenella'dır. Benzer morfolojiye sahip pek çok (Martínez ve Lawrence, 2003). Dinophysis dinoflegellat PSP toksititesine neden olmak- türleri (D. acuminata ve D. caudata) ve tadır (Martínez ve Lawrence, 2003). Bu Prorocentrum türleri (P. lima ve P. hoffmaorganizmalar genellikle Gonyaulax sınıfına nianum) nin okadaik asit ve türevlerini aittir. Papua Yeni Gine de yaşanan PSP ürettikleri gözlenmiştir (Balmer-Hanchey vd., vakasına neden olan bir diğer dinoflegellat türü 2003). DSP semptomları kişi başına yaklaşık ise Pyrodinium bahamense'dir (Martínez ve 40-50µg (erişkin) okadaik asit ve dinophysis- Lawrence, 2003). Avustralya sularından izole toksinlerin vücuda alınmasının ardından ortaya edilen ve saksitoksin ve analoglarını üreten 4 çıkar. Diyare, kusma, baş ağrısı ve çok ciddi dinoflagellat tipi bulunmaktadır. Bunlar olmayan geri dönüşümü olan genel rahatsız- Alexanxdrium minutum, Alexandrium cate- lıklar tolere edilebilir düzeyde görülür. Buna nella, Alexandrium tamarense ve Gymno- karşın tümör başlatıcı etkisi ve mutojenik dinium catenatum dur (Negri vd., 2003). PSP bileşenler gibi insan sağlığı üzerine DSP'nin toksini içeren su ürünün tüketilmesinden kısa kronik toksititesine ilişkin bilgiler henüz ortaya bir süre sonra ortaya çıkan ana semptomları, çıkarılamamıştır (Martínez ve Lawrence, ağız ve dilde karıncalanma ve uyuşukluktur. 2003). İntoksikasyonun temel kaynağı tüke- Semptomlar genellikle 30 dakika içinde tilen istiridye, tarak (Liu vd., 2011) ve midye kendini gösterir ve boyun alt ve üst kısmında (Li vd., 2012) gibi çift kabuklulardır. paraliz, kas kontrol güçlüğü, motor koordinasyon kaybı, boğazda daralma hissi, anlamsız Amnezik Kabuklu Zehirlenmesi (ASPkonuşmalar şeklinde ortaya çıkar. Kimi zaman Amnesic shellfish poisoning): ASP toksini ortaya çıkan diğer semptomlar ise havada yürür olarak domoik asit (DA) bilinmektedir. Dogibi hissetmek, baş dönmesi, tükrük salgısı moik asit kaynağı olarak bilinen organizma azalması, şiddetli susuzluk ve geçici görme Pseudonitzschia pungens f. multiseries'dir kaybıdır (Halstead ve Schantz, 1984). (Subba Rao vd., 1988). Pseudonitzschia spp. İntoksikasyonun temel kaynağı tüketilen mid- domoik asit üretebilen muhtelif denizsel algler ye, istiridye ve tarak gibi çift kabuklulardır. arasında sayılabilir. Pseudonitzschia spp. gene- Bununla birlikte, yengeç ve birkaç balık türü de tik ya da bakteriyel bileşimine bağlı olarak kimi bu zehirlenmeye neden olmaktadır (Martínez bölgelerde domoik asiti üretirken kimi bölgeve Lawrence, 2003). lerde üretemez ya da az üretir (Bates, 1998).

8 54 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): Örneğin, Pseudonitzschia türleri dünyanın bazı Gymnodimin: 1994 yılında Güney İzlanda ve bölgelerinde toksik değilken, P. pseudode- Yeni Zelenda'dan toplanan istiridyeler analiz licatissima ve P. seriata gibi bazı türleri ise edilmiş ve daha önce tanımlanmayan fareler toksiktir (Mos, 2001). İnsanlarda görülen üzerinde toksik etki gösteren bir madde semptomlar genellikle gastrointestinal bölge bulunmuştur. Yapılan araştırmalar sonucunda ile ilgilidir fakat nörolojik semptomlar da bu bileşenin bulunduğu etken organizma gözlenmektedir. Bu intoksikasyonla ilgili en Gymnodinium sp. olduğu için gymnodimine karakteristik semptomlardan biri sürekli kısa olarak adlandırılmıştır. Araştırmalarda faredönem hafıza kaybıdır (Martínez ve Lawrence, lerdeki öldürücü dozun 450 mg/kg olduğu 2003). tespit edilmiş ve bu doz enjekte edildikten sonra 5-15 dakika içerisinde ölüm gözlen- Nörotoksik Kabuklu Zehirlenmesi (NSP): miştir. Gymnodimine, ppb. arasında NSP, brevetoksin üreten red-tide dinoflagellatı ihtiyotoksik etki göstermektedir (Martínez ve olan Karenia brevis (önceden Gymnodinium Lawrence, 2003). breve) tarafından kontamine olan kabuklu su ürünlerinin tüketilmesi sonucunda ortaya çıkan Spirolide: Spirodile siklik imin gruba ait bir zehirlenmedir (Nozawa vd., 2003). Kontamine çeşit denizsel toksindir (Gonzáles vd., 2006). su ürünlerini tüketen hastalarda nörolojik Alexandrium ostenfeldii (Cembella vd., 1999) semptomlar gözlendiği için nörotoksik kabuklu ve A. peruvianum (Munday vd., 2012) spirolide zehirlenmesi olarak adlandırılmaktadır. Breve- toksinlerini üreten etken organizmalardır. toksin PbTx-1, PbTx-2 ve PbTx-3, K. Kabuklu su ürünlerinin sporilide kontamibrevis'ten izole edilen toksinlerdir ve 1/7/2 nasyonu gıda güvenliği ve insan sağlığı oranında izole edilmektedirler (Ishida vd., açısından önemli bir konudur. Spirolide 2004). NSP semptomları; dil, dudak ve toksinleri nörolojik semptomların hızlı başlaboğazda karıncalanma-uyuşma, kas ağrısı, ması ve kısa sürede ölümün gerçekleşmesinden gastrointestinal bozukluklar ve baş dönmesidir. ötürü çabuk etkili fikotoksinler olarak Bu semptomlar birkaç gün içerisinde kaybolur adlandırılır (Richard vd., 2001). Spirolide (Balmer-Hanchey, 2003). toksinin, bu toksinle bulaşmış kabuklu su ürünlerini tüketen insanlar üzerine olan etkisi Pinnatoksinler: Pinnatoksinler Pinna famil- günümüzde hala tam anlamıyla tanımlanayasına ait kabukluların tüketilmesiyle ortaya mamıştır (Munday vd., 2012). çıkan tehlikeli toksinlerdir. Bu intoksikasyonda Su ürünleri tüketimine olan talep gerek diyare ve nörolojik semptomlar görülür farklı aromatik lezzetleri, gerekse yüksek (Martínez ve Lawrence, 2003). besleyiciliği nedeniyle her geçen gün artmaktadır. Artan talep karşısında su ürünleri Azaspirasitler: Azaspirasit ince bağırsak kaynaklı zehirlenmelerin de artabileceği üzerine etki eden ayrıca hem karaciğer hem de kaçınılmaz bir gerçektir. Avcılık ve yetiştiridalağa zarar veren bir toksindir (Ito vd., 2000). cilikle elde edilen su ürünlerinin avlanma- Direkt olarak organları hedef alması ve sından tüketimine kadar geçen süreçte hijyen etkileme şekli nedeniyle DSP, PSP ve ASP koşullarına dikkat edilmesi, ürünün en güvetoksinlerinden ayrılır (Martínez ve Lawrence, nilir şekilde tüketiciye ulaştırılması çok önem- 2003). Ayrıca Ito vd. (2002) azaspirasitin lidir. Özellikle ülkemizde balıkçı gemilerinin, tümöre neden olduğunu da bildirmişlerdir. su ürünleri işleme-depolama tesislerinin ve

9 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): ise yaşanan zehirlenmelerin hangi gıdadan ya da mikroorganizmadan kaynaklandığı tespit edilebilmektedir. Bu gerçek göz önünde tutulduğunda ülkemizde gıda zehirlenme- lerinin kaynaklarının neler olduğunun tespiti, tespit edildikten sonra ise tüketicilerin uyarılması konusu araştırılmalı ve bir veri tabanı düzenlenerek kayıt altında tutulmalıdır. araçlarının hijyen açısından kontrolünün sıklıkla yapılması/yaptırılması gerekliliği öne çıkan bir konudur. Ayrıca ülkemizde gıda zehirlenmesi nedeniyle hastaneye başvuran kişi sayısı ile ilgili olarak Türkiye İstatistik Kurumunun en son 2004 yılı verilerine ulaşılabilmekte, daha sonraki yıllara ait bu ve buna benzer verilere ulaşılamamaktadır. Yurtdışında pek çok ülkede Kaynaklar Akçelik, M., Ayhan, K., Çakır, İ., Doğan, H.B., Gürgün, FDA, 2012b. V., Halkman, A.K., Kaleli, D. Kuleaşan, H., Özkaya, D., Tunail. N. ve Tükel, Ç Gıda odborneillnessfoodbornepathogensnaturaltoxins/b Mikrobiyolojisi ve Uygulamaları. Sim Matbaa- adbugbook/ucm htm cılık Ltd. Şti. Ankara. FDA, 2012c. Balmer-Hanchey, E.L., Jaykus, L.A., Green, D.P. ve McClellan-Green, P Marine Biotoxins of odborneillnessfoodbornepathogensnaturaltoxins/b Algal Origin and Seafood Safety. Journal of adbugbook/ucm htm Aquatic Food Product Technology, 12(1): Forsythe, SJ The microbiology of safe food- Bates, S.S Ecophysiology and metabolism of ASP Second Edition, Wiley- Blackwell Publishing. toxin production. In: Mos, L Domoic acid: 476p. a fascinating marine toxin. Enviromental Gonzáles, A.V., Rodríguez-Velasco, M.L., Ben-Gigirey, Toxicology and Pharmacology, 9: B. ve Botana, L.M First evidence of Camacho, F.G., Rodríguez, J.G., Míron S.A., García, spirolides in Spanish shellfish. Toxicon, 48 M.C.C., Belarbi, E.H. ve Grima, E.M (8): Biotechnological significance of toxic marine Gökoğlu, N Su Ürünleri İşleme Teknolojisi. Su dinoflagellates. Biotechnology Advances, 25 Vakfı Yayınları, İstanbul. ISBN: CDC, 2012a 157 s. Göktan, D Gıdaların Mikrobiyal Ekolojisi, cilt 1, Et (2): Mikrobiyolojisi, Ege Ünv. Basımevi, Mühen- CDC, 2012b. dislik Fakültesi Yayınları, No:21, İzmir, s. Halstead, B.W. ve Schantz, EZ Paralytic shellfish coccus_food_g.htm poisoning. World Healt Organization, Geneva. Cembella, A.D., Lewis, N.I. ve Quilliam, M.A WHO Offset Publication No. 79. Spirolide composition of micro-extracted pooled Hussain, M.M. ve Uddin, M.H Quality control and cells isolated from natural plankton assemlages marketing of fish and fish products: needs for and from cultures of the dinoflagellate infrastructure and legal support, National Alexandrium ostenfeldii. Nat. Toxins, 7(5):197- workshop on fisheries resources development and 206. management in Bangladesh-Bay of Bengal FAO, Assessment and management of seafood Programme, FAO, p. 9. safety and quality. FAO Fisheries Technical Paper Ishida, H., Nozawa, A., Nukaya, H. ve Tsuji, K , Rome Comparative concentrations of brevetoxins PbTx- FDA, 2012a. http: // / downloads /Food / 2, PbTx-3, BTX-B1 ve BTX-B5 in cockle, Guidance Compliance Regulatory Information/ Austrovenus stutchburyi, greenshell mussel, Perna Guidance Documents/Seafood/Fishand Fisheries canaliculus, and Pacific oyster, Crassostrea gigas, Products Hazards and Controls Guide / involved neurotoxic shellfish poisoning in New UCM pdf Zealand. Toxicon, 43(7):

10 56 Kocatepe vd. / Yunus Arş. Bül (3): Ito, E., Satake, M., Ofuji, K., Kurita, N., McMahon, T., MacKinon, S.L Investigations into the James, K. ve Yasumoto, T Multiple organ toxicology of Spirolides, a Group of marine damage caused by a new toxin azaspiracid, phycotoxins. Toxins, 4:1-14. isolated from mussels produced in Ireland. Negri A., Llwellyn, L., Doyle, J., Webster, N., Frampton, Toxicon, 38: D. ve Blackburn, S Paralytic shellfish Ito, E., Satake, M., Ofuji, K., Higashi, M., Harigaya, K., toxins are restricted to few species among McMahon, T. ve Yasumoto, T Chronic Australia's taxonomic diversity of cultured effects in mice caused by oral administration of microalgae. Journal of Phycology, 39: sublethal doses of azaspiracid, a new marine toxin Nollet, L.M.L. ve Toldrá, F Handbook of seafood isoleted mussels. Toxicon, 40 (2): and seafood product analysis. CRC Press. İşgöz, B.B. ve Yücel, A Su ürünlerinin neden Taylor& Francies Group. Boca Raton. New York. olduğu gıda zehirlenmeleri. Uludağ Üniv. Zir. Nozawa, A., Tsuji, K. ve Ishida, H Implication of Fak. Derg. 10:219:229. brevetoxin B1 and PbTx-3 in neurotoxic shellfish Jayasinghe, P.S. ve Rajakaruna, R.M.A.G.G poisoning in New Zealand by isolation and Bacterial contamination of fish sold in fish quantitative determination with liquid markets in the central province of Sri Lanka, J. chromotography-tandem mass spectrometry. Natn. Sci. Foundation Sri Lanka, 33(3): Toxicon, 42 (1): Johnson, E.A Bacterial Pathogens and Toxins in Richard, D., Arsenault, E., Cembella, A. ve Quilliam, M. Foodborne Disease, D'Mello, JPF (Editor). Food Investigations into the Toxicology and Safety. Cambridge, MA, USA.CABI Publishing, Pharmacology of Spirolides, a Novel Group of p.25. Shellfish Toxins. Proceedings of the IXth Köse, S Su ürünleri kaynaklı histamin International Conference on Harmful Microzehirlenmesi ve önemi, II. D. Anadolu Su algae, IOC UNESCO. PP Ürünleri Sempozyumu. Erzurum. Haziran 1995, Subba Rao, D.V., Quilliam, M.A. ve Pocklington, R Domoic acid-a neurotoxic amino acid Li, A., Ma, J., Cao, J. ve McCarron, P Toxins in produced by the marine diatom Nitzschia mussels (Mytilus galloprovincialis) associated pungens in Culture. Candian Journal of Fisheries with diarhetic shellfish poisoning episodes in and Aquatic Sciences, 45 (12): China. Toxicon. Vol. 60, Issue 3: Tester, P Ecology and Oceanography of Harmful Liu, R., Liang, Y., Wu, X., Xu, D., Yongjian, L. ve Liu, L. Algal blooms. Personal Communication. In: First report on the detection of pectenotoxin Balmer-Hanchey, E.L., Jaykus, L.A., Green, D.P., groups in Chinese sheefish by LC-MS/MS. McClellan-Green, P Marine Biotoxins of Toxicon. 57: Algal Origin and Seafood Safety. Journal of Loir, Y.L., Baron, F. ve Gautier, M Staphlococcus Aquatic Food Product Technology, Vol. 12(1):29- aureus and food poisoning. Genetics and 53. Moleculer Research, 2(1): TUİK, MAF (Ministry of Agricultural and Forestry), Guidance for the Control of Listeria USDA (United States Department of Agriculture) monocytogenes in Ready To-Eat Foods. Part:1 Listeria management. MAF Information Bureau, questions_&_answers/ Wellington. WHO (World Health Organization), Food safety Martínez, A.G. ve Lawrence, J.F Shellfish toxin. and foodborne diseases. World Health Statistics In: D'Mello, J.P.F (Ed.). Food Safety, Quarterly, Volume 50. Contaminant and Toxins. Cambridge, MA, USA: WHO, Fish and shellfish hygiene. Report of a CABI Publishing, WHO expert committee convened in cooperation Mos, L Domoic acid: a fascinating marine toxin. with FAO. Technical report series 550. World Enviromental Toxicology and Pharmacology, Health Organization, Genova. 9: Zorba, NN Gıda Kaynaklı Mikrobiyal Hastalıklar. Munday, R., Quilliam, M.A., LeBlane, P., Lewis, N., Erkmen O. (Ed.). Gıda Mikrobiyolojisi. Efil Gallant, P., Sperker, S.A., Evart, H.S. ve Yayınevi

Gıda Zehirlenmeleri. 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri

Gıda Zehirlenmeleri. 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma 17. Hafta ( 05 09 / 01 / 2015 ) BAKTERİLERİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR GIDA ZEHİRLENMELERİ Slayt No : 37 Etken ve Bulaşma Yolları Stafilokoklarla oluşan gıda zehirlenmelerinde

Detaylı

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan

Detaylı

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 1 Amaç Eğitimin amacı : Gıda sanayinde hataların sonuçlarını belirtmek. Yaptığımız işin ciddiyetini göstermek. Dikkatli olunmaması durumunda gıdaların

Detaylı

Klostrodiol Gıda Zehirlenmesi

Klostrodiol Gıda Zehirlenmesi Klostrodiol Gıda Zehirlenmesi Clostridium perfiringes ve Clostridium botulinum ciddi gıda zehirlenmelerine yol açmaktadır. Özellikle konserve gıdalarda, konserve yapımı sırasında canlı m.o lar ölür ancak

Detaylı

Gıda zehirlenmeleri neden önemlidir?

Gıda zehirlenmeleri neden önemlidir? GIDA KAYNAKLI İNTOKSİKASYON VE ENFEKSİYONLAR Gıda zehirlenmesi nedir? 1 2 İNTOKSİKASYON TİPİ GIDA ZEHİRLENMESİ Bazı bakteriler gıda üzerinde gelişerek toksin üretirler ve toksin içeren gıdanın tüketilmesi

Detaylı

Gıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi

Gıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi (16.12.2001) İçindekiler... 1 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Oluşur?... 1 Gıdalara Nasıl Bulaşma Olur?... 2 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?... 3 Bazı Yaygın Gıda Zehirleyen Bakteriler... 3 Salmonella... 3 Bacillus...

Detaylı

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii

Detaylı

Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları

Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları Dr. Serap Şimşek-Yavuz İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları

Detaylı

Gıda Kaynaklı Hastalık ve Zehirlenme Semptomları 1

Gıda Kaynaklı Hastalık ve Zehirlenme Semptomları 1 Gıda Kaynaklı Hastalık ve Zehirlenme Semptomları 1 01. Genel Bilgiler 02. Gıda Kaynaklı Hastalık ve Zehirlenme Semptomlarının Etmenleri 01. Genel Bilgiler Gıdalar aracılığı ile insanlarda meydana gelen

Detaylı

Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır.

Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Birbirine bağlı bu hücreler genellikle kendilerince üretilen hücre dışı

Detaylı

GSM 1009 Gastronomiye Giriş

GSM 1009 Gastronomiye Giriş GSM 1009 Gastronomiye Giriş 2. Hafta ASLI ÖZEN http://kisi.deu.edu.tr/asli.ozen/ 1 Gıda Güvenliği ve Sanitasyon Gıda güvenliğinin sağlanması; Tüm yiyecek-içecek işletmelerinin uyması gereken temel bir

Detaylı

UYGULAMA NOTU. LCMSMS ile Kabuklu Deniz Canlılarında Biyotoksin Analizi. Sıvı Kromatografi TripleQ Spektrometre HAZIRLAYAN

UYGULAMA NOTU. LCMSMS ile Kabuklu Deniz Canlılarında Biyotoksin Analizi. Sıvı Kromatografi TripleQ Spektrometre HAZIRLAYAN UYGULAMA NOTU Sıvı Kromatografi TripleQ Spektrometre M009 LCMSMS ile Kabuklu Deniz Canlılarında Biyotoksin Analizi HAZIRLAYAN Kim. Müh. Fatih ŞENOL Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti. LCMSMS Uygulama Notu -

Detaylı

HİJYEN VE SANİTASYON

HİJYEN VE SANİTASYON HİJYEN VE SANİTASYON TEMİZLİK+ HİJYEN= SANİTASYON Bulunduğumuz ortamda hastalık yapan mikroorganizmaların hastalık yapamayacak seviyede bulunma durumuna hijyen denir. Sağlıklı (temiz ve hijyenik) bir ortamın

Detaylı

GIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir.

GIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir. GIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir. Bu mikroorganizmalardan; bakteriler ve funguslar gıdalarda çoğalarak gıdaların

Detaylı

TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER

TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER P R O F. D R. M Ü K E R R E M K AYA A T A T Ü R K Ü N İ V E R S İ T E S İ Z İ R A A T F A K Ü L T E S İ G I D A M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ B Ö L Ü M Ü E R

Detaylı

HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI

HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI TÜRKİYE 12. GIDA KONGRESİ 05-07 EKİM 2016; EDİRNE HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI Ayla EYİ GENCAN *, İlker Turan AKOĞLU, İbrahim

Detaylı

YÜKSEK BASINÇ TEKNOLOJİSİ VE SU ÜRÜNLERİNDE KULLANIMI. Fatma ÖZTÜRK, Hatice GÜNDÜZ

YÜKSEK BASINÇ TEKNOLOJİSİ VE SU ÜRÜNLERİNDE KULLANIMI. Fatma ÖZTÜRK, Hatice GÜNDÜZ YÜKSEK BASINÇ TEKNOLOJİSİ VE SU ÜRÜNLERİNDE KULLANIMI Fatma ÖZTÜRK, Hatice GÜNDÜZ İzmir Katip Çelebi Üniversitesi 2016 YÜKSEK BASINÇ TEKNOLOJİSİ NEDİR? Yüksek basınç; ısıl işlem olmaksızın sıvı veya katı

Detaylı

Gıda güvenliği TEHLİKELİ PATOJENLER

Gıda güvenliği TEHLİKELİ PATOJENLER Akıllı Satış Otomasyon Programı Akıllı depo-stok kontrol, izlenebilirlik programı BAKTERİLER Salmonella Önemi: İkinci en yaygın gıda kaynaklı hastalık nedeni olarak yılda milyonlarca gıda kaynaklı hastalık

Detaylı

SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI

SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 1 Dersin Amacı: Su ve besinler ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak. 2 Dersin Öğrenim Hedefleri Su ve

Detaylı

Staphylococcus Gram pozitif koklardır.

Staphylococcus Gram pozitif koklardır. Staphylococcus Gram pozitif koklardır. 0.8-1µm çapında küçük, yuvarlak veya oval bakterilerdir. Hareketsizdirler. Spor oluşturmazlar ve katalaz enzimi üretirler. Gram boyama Koagülaz, alfatoksin, lökosidin,

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ Sudan Sofraya Balık Güvenliği Ülkeler, insan yaşamı ve sağlığı için yüksek düzeyde bir koruma güvencesi sağlamak zorundadırlar. Bu yaklaşım çerçevesinde güvenli ve sağlıklı

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ. Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ. Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mikrobiyal kaynaklı Kimyasal kaynaklı Alerjik Diğerleri Zayıf hijyenik koşullar Gıda üretiminin büyük

Detaylı

ENTERİK BAKTERİLER. Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir

ENTERİK BAKTERİLER. Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir 12.Hafta:Enterik Bakteriler ENTERİK BAKTERİLER Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir Barsakta yaşayan enterik bakterilerin en klasiği E- coli dir ve non-patojendir.yine barsakta yaşayan

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI

Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI Tüketirken ne yediğimizi düşünüyoruz? Gerçekte ne yiyoruz! SAĞLIK RİSKİ?

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları

Dünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları Dünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları MEHMET YÜKSEL1*, SELAHATTİN SERT2, ARZU KAVAZ YÜKSEL3 1ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ HINIS MESLEK YÜKSEKOKULU GIDA İŞLEME BÖLÜMÜ,

Detaylı

ISO 22000 TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ TALİMATI

ISO 22000 TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ TALİMATI SAYFA NO 1/5 1. AMAÇ Bu talimatta; - ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi içerisinde işletmede muhtemel olan bütün tehlikelerin veya risklerin tespit edilmesi, - Mevcut tehlike ve/veya risklerin tanımlanması,

Detaylı

- Çok genel olmayan sağ taraf abomasum yer değiştirmelerinde gözlenen semptomlar biraz daha farklıdır.

- Çok genel olmayan sağ taraf abomasum yer değiştirmelerinde gözlenen semptomlar biraz daha farklıdır. semptomları ketozisin belirtilerine benzer. yem tüketiminin durması veya kesilmesi, sınırlı bağırsak hareketi, normal vücut ısısı, süt veriminin azalması, halsizlik ve rahatsızlık ortaya çıkar. - Çok genel

Detaylı

Donmuş Midyelerin Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Mikrobiyolojik Özellikleri

Donmuş Midyelerin Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Mikrobiyolojik Özellikleri E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2003 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2003 Cilt/Volume 20, Sayı/Issue (1-2): 217 225 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Araştırma Notu / Short

Detaylı

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR.

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. KIRMIZI ETLER KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. ETTEKİ ENZİMLER VE MİKROBİYEL AKTİVİTE BOZULMANIN BAŞLANGICIDIR.

Detaylı

Pastırmada Enterokoklar

Pastırmada Enterokoklar Pastırmada Enterokoklar Özlem ERTEKİN 1 Güzin KABAN 2 Mükerrem KAYA 2 1 Munzur Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, TUNCELİ 2 Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, ERZURUM Laktik asit bakterileri

Detaylı

GIDA İLE BULAŞAN ENFEKSİYON HASTALIKLARI TEDAVİ VE KORUNMA

GIDA İLE BULAŞAN ENFEKSİYON HASTALIKLARI TEDAVİ VE KORUNMA 195 GIDA İLE BULAŞAN ENFEKSİYON HASTALIKLARI TEDAVİ VE KORUNMA Doç. Dr. Yeşim TAŞOVA Çukurova Üniv. Tıp Fak., Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana Gıda kaynaklı enfeksiyonlar,

Detaylı

Ne yediğimizi düşünüyoruz? Gerçekte ne yiyoruz?

Ne yediğimizi düşünüyoruz? Gerçekte ne yiyoruz? Gıda kaynaklı hastalıklar : Gıda Kaynaklı Hastalıklar GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Çok kişiyi etkileyen salgınlara Büyük işgücü kayıplarına Ekonomik kayıplara neden olmaktadır. 3 Ne yediğimizi düşünüyoruz?

Detaylı

10. Campylobacter jejuni

10. Campylobacter jejuni 10. Campylobacter jejuni Prof. Dr. A. Kadir HALKMAN Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü GDM310 Gıda Mikrobiyolojisi II Ders notu 10. 10.01. Tanımı Daha öncesinde sığır ve

Detaylı

MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI

MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI Gıdaların mikrobiyal floralarını gıda üzerinde doğal olarak bulunan m.o larla; depolama, taşıma ve işleme faaliyetleri sırasında dışarıdan / çevreden bulaşan m.o lar oluşturur.

Detaylı

DEMET KOCATEPE ÖZGEÇMİŞ. Adres. Telefon : 3682715785-435 E-posta Doğum Tarihi : 11.01.1983 Faks : Kadro Yeri. Görev Yeri : Öğrenim Bilgisi

DEMET KOCATEPE ÖZGEÇMİŞ. Adres. Telefon : 3682715785-435 E-posta Doğum Tarihi : 11.01.1983 Faks : Kadro Yeri. Görev Yeri : Öğrenim Bilgisi DEMET KOCATEPE ÖZGEÇMİŞ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT 14.11.2014 Adres : TURİZM işletmeciliği VE OTELCİLİK YÜKSEKOKULU FEN EDEBİYAT FAK. YERLEŞKESİ SİNOP Telefon : 3682715785-435 E-posta Doğum Tarihi

Detaylı

GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ

GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ GIDALARDA BİYOJEN AMİNLER VE ÖNEMİ BİYOJEN AMİNLER Gıdalarda bazı spesifik amino asitlerin dekarboksilasyonuna veya aldehit ve ketonların transaminasyonuna bağlı olarak oluşan temel azotlu bileşiklerdir.

Detaylı

01. Gıda Kaynaklı Mikrobiyolojik Hastalıklar

01. Gıda Kaynaklı Mikrobiyolojik Hastalıklar 01. Gıda Kaynaklı Mikrobiyolojik Hastalıklar Prof. Dr. A. Kadir HALKMAN Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü GDM310 Gıda Mikrobiyolojisi II Ders notu 01. Gıdalar, çeşitli

Detaylı

Sous vide. vakum ambalaj ve vakum altında pişirme

Sous vide. vakum ambalaj ve vakum altında pişirme Sous vide Aslında Sous vide 'vakumlu ambalajlanmış gıdalar daha sonra pişirilmiş, soğutulmuş ve soğuk zinzirde saklanan bir süreç' olarak ta tanımlanır. Bu yöntemde yüksek duyusal kalitedeki ürünler damak

Detaylı

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst. Gıda ve Yemlerde Salmonella Gelişimi imi ve Analiz Metotları Şebnem Ö Budak 08-09 09 Ekim 2008, İzmir Salmonella spp. Salmonella spp., enterobacteriaceae familyası üyesi, fakültatif anaerob, gram negatif,

Detaylı

Pektin, metil grupları içeren galakturonik asit polimeridir. Mikrobiyal yıkım ile, pektik asit, metanol, d- galakturonik asit e çevrilir.

Pektin, metil grupları içeren galakturonik asit polimeridir. Mikrobiyal yıkım ile, pektik asit, metanol, d- galakturonik asit e çevrilir. 2.Homofermentatif laktik asit bakterileri ile laktik asit, 3.Heterofermentatif laktik asit bakterileri ile laktik asit, asetik asit, diğer organik asitler, etil alkol, gliserol, CO 2, 4.Koliform bakterileri

Detaylı

Bacillus anthracis. Hayvanlarda şarbon etkenidir. Bacillus anthracis. Gram boyama. Bacillus anthracis. Bacillus anthracis

Bacillus anthracis. Hayvanlarda şarbon etkenidir. Bacillus anthracis. Gram boyama. Bacillus anthracis. Bacillus anthracis Bacillus anthracis Gram pozitif, obligat aerop sporlu, çomak şeklinde bakterilerdir. 1µm eninde, 2-4 µm uzunluğunda, konkav sonlanan, kirpiksiz bakterilerdir. Bacillus anthracis in doğal yaşam ortamı topraktır.

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Deniz KOÇAN AKSARAY ÜNİVERSİTESİ Türkiye 11. Gıda Kongresi

Yrd. Doç. Dr. Deniz KOÇAN AKSARAY ÜNİVERSİTESİ Türkiye 11. Gıda Kongresi Yrd. Doç. Dr. Deniz KOÇAN AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 11.10.2012 Türkiye 11. Gıda Kongresi 1 11.10.2012 Türkiye 11. Gıda Kongresi 2 Listeria monocytogenes ABD. de gıda ile ilişkili bakteriyel kökenli ölümlerin

Detaylı

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI Doç. Dr. Pınar ŞANLIBABA Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Doğal veya az işlem görmüş ve katkı

Detaylı

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler Kişisel Bilgiler Ad-Soyad : Süreyya SALTAN EVRENSEL Ünvan : Yrd.Doç.Dr E-posta : ssaltanev@ gmail.com Telefon :02242942342 Göreve Başlama Tarihi :29/12/1986 Uzmanlık Alanları : Laboratuar Teknikleri, Süt

Detaylı

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR Süt ve süt ürünleri mikrobiyolojisinde yararlı mikroorganizmalar temel olarak süt ürünlerinin üretilmesinde kullanılan çeşitli mikroorganizmaları tanımlamaktadır.

Detaylı

ADAPAZARI TİCARET BORSASI ÖZEL GIDA KONTROL LABORATUVARI ANALİZ LİSTESİ. Analiz Adı Ürün Deney Metodu

ADAPAZARI TİCARET BORSASI ÖZEL GIDA KONTROL LABORATUVARI ANALİZ LİSTESİ. Analiz Adı Ürün Deney Metodu Analiz Adı Ürün Deney Metodu Analiz Süresi **Aflatoksin Analizi Yağlı-Kuru Meyveler (Fındık, Mısır, Yerfıstığı, Ceviz, Antep Fıstığı, Susam, Kabak Çekirdeği, Ayçiçeği Çekirdeği) RHONE IFU (PO7.V1) Aflatoksin

Detaylı

TİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;

TİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Deney Laboratuvarı Adresi : Yokuşbaşı Mah. Emin Anter Bulvarı No:43/B BODRUM 48400 MUĞLA / TÜRKİYE Tel : 0252 313 20 06 Faks : 0252 313 20 07 E-Posta : info@akademi-lab.com

Detaylı

Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA)

Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA) Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA) Dr. İLKNUR GÖNENÇ Gıda Mühendisi 30 EKİM 2013 ANKARA SUNU AKIŞI Eğitim; Amaç Yer Ġçerik Değerlendirme Eğitimle İlgili Bilgiler

Detaylı

AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 GASTROENTERİTLER Gastroenterit (g.e) gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünün inflamasyonudur

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Kazım Karabekir Mah.İstasyon Cad.No:423/9 Darıca KOCAELİ KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0262 655 00 68 Faks : 0262 655 00 69 E-Posta : Website

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ i T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ DENİZ ÜRÜNLERİ TÜKETİLMESİNE BAĞLI ZEHİRLENMELER Hazırlayan Merve CONAĞASI Danışman Yrd. Doç. Dr. Ayşe EKEN Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı Bitirme

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Uzman Kalite Eğitim Danışmanlık Ve Laboratuvar Hizmetleri Ltd.şti Deney Laboratuvarı Akreditasyon No: Adresi :Mecidiye mah. Bestekar Şevki bey, Sok 32, Balmumcu

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Şenol sok. Feride iş merk. D:1-2-3-4 No:3 Gayrettepe şişli 34394 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 0 212 347 74 70 Faks : 0 212 347 74 73 E-Posta

Detaylı

ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ. Koliform Bakteri Grubunun Tanımı

ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ. Koliform Bakteri Grubunun Tanımı ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ Koliform Bakteri Grubunun Tanımı Koliform grubunu oluşturan bakteriler; tamamı aerobik veya fakültatif anaerobik olan, gram negatif, spor oluşturmayan,

Detaylı

KOD TANIM 2018 BİRİM FİYAT AÇIKLAMA CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası

KOD TANIM 2018 BİRİM FİYAT AÇIKLAMA CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası 270.00 TL SM 9060 A-B CEV.MBL.0002 Toplam Koliform Sayımı (MF Tekniği) 180.00 TL SM 9222 B - SM 9225 D CEV.MBL.0003 Total Koliform Sayımı

Detaylı

Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen

Detaylı

S. typhi tifoya neden olur. S. typhimurium salmonellozisin en yaygın etmenidir.

S. typhi tifoya neden olur. S. typhimurium salmonellozisin en yaygın etmenidir. GIDA ENFEKSİYONU Patojenle kontamine olmuş gıdanın yenmesiyle oluşan aktif enfeksiyondur. Gıda konakçıda enfeksiyon ve hastalık oluşturmak için yeterli sayıda patojen içerebilir. Salmonellozis Bazen gıda

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : VEZİRÇİFTLİĞİ MAH. YENİ GÖLCÜK YOLU NO:104 BAŞİSKELE 41140 KOCAELİ / TÜRKİYE Tel : 0262 349 42 42 Faks : 0262 349 42 43 E-Posta : info@kocaelisistemgidalab.com

Detaylı

IDC Savunma Sanayi Nakliye Ticaret A.Ş. HIZLI BİYOLOJİK PATHOJEN/TOKSİN ve KİMYASAL GAZ TESPİT SİSTEMLERİ

IDC Savunma Sanayi Nakliye Ticaret A.Ş. HIZLI BİYOLOJİK PATHOJEN/TOKSİN ve KİMYASAL GAZ TESPİT SİSTEMLERİ IDC Savunma Sanayi Nakliye Ticaret A.Ş HIZLI BİYOLOJİK PATHOJEN/TOKSİN ve KİMYASAL GAZ TESPİT SİSTEMLERİ IDC Savunma Sanayi Nakliye Ticaret A.Ş HIZLI BİYOLOJİK PATHOJEN/TOKSİN TESPİT SİSTEMLERİ Biyolojik

Detaylı

Su Ürünlerinde Mikrobiyal Kökenli Bozulmalar ve Önleme Yöntemleri*

Su Ürünlerinde Mikrobiyal Kökenli Bozulmalar ve Önleme Yöntemleri* E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2003 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2003 Cilt/Volume 20, Sayı/Issue (1-2): 239 245 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Derleme / Review Su

Detaylı

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ ve TEHLİKELERİN TANIMLANMASI, RİSK FAKTÖRLERİNİN VE KORELASYON İLİŞKİLERİNİN ORTAYA KONMASI Hayrettin

Detaylı

1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü

1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü EK-1 Mikrobiyolojik Kriterler Gıda 1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü 1.1.1. Pastörize süt Mikroorganizmalar Numune alma planı Limitler ( 1 ) n c m M E. coli ( 3 ) 5 0

Detaylı

BOR BİLEŞENLERİ KULLANARAK ANTİMİKROBİYAL HİJYENİK YÜZEYLER VE ÜRÜNLER ELDE EDİLMESİ

BOR BİLEŞENLERİ KULLANARAK ANTİMİKROBİYAL HİJYENİK YÜZEYLER VE ÜRÜNLER ELDE EDİLMESİ BOR BİLEŞENLERİ KULLANARAK ANTİMİKROBİYAL HİJYENİK YÜZEYLER VE ÜRÜNLER ELDE EDİLMESİ ZEYNEP İYİGÜNDOĞDU 1 *, OKAN DEMİR 2, FİKRETTİN ŞAHİN 2 1 ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 2 YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Madde 2- Bu Tebliğ krema ve kaymağı kapsar. Bitkisel yağ esaslı köpük kremayı kapsamaz.

Madde 2- Bu Tebliğ krema ve kaymağı kapsar. Bitkisel yağ esaslı köpük kremayı kapsamaz. Krema ve Kaymak Tebliği R.G. Tarihi:27.09.2003 R.G. Sayısı:25242 Amaç Madde 1- Bu Tebliğin amacı, krema ve kaymağın, tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlaması, işlemesi, muhafazası, depolanması,

Detaylı

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR 1. Kontaminasyonun önlenmesi 2. Mikroorganizmaların uzaklaştırılması a) Yıkama b) Kesme ve ayıklama c) Santrifüje etme d) Filtrasyon 3. Mikrobiyal

Detaylı

Biyoterörizm ve Besin Güvenliğine Diyetisyen Yaklaşımı: Mevcut Hızlı Teşhis Yöntemleri

Biyoterörizm ve Besin Güvenliğine Diyetisyen Yaklaşımı: Mevcut Hızlı Teşhis Yöntemleri Biyoterörizm ve Besin Güvenliğine Diyetisyen Yaklaşımı: Mevcut Hızlı Teşhis Yöntemleri Hacettepe Beslenme ve Diyetetik Günleri V. Mezuniyet Sonrası Eğitim Kursu Hacettepe Üniversitesi Kongre Merkezi 26.06.2015

Detaylı

BALIKLARDA BOTULİSMUS

BALIKLARDA BOTULİSMUS BALIKLARDA BOTULİSMUS *Yüksel DURMAZ Giriş Botulizm, insanlarda ve hayvanlarda görülen öldürücü bir intoksikasyondur. Toksinlerin veya sporların sindirim yoluyla alınmasıyla ortaya çıkar ve gıda kaynaklı

Detaylı

BOTULİNUM ANTİTOKSİN. Uzm. Dr. Ş Ömür Hıncal SBÜ Bağcılar EAH Acil Tıp Kliniği

BOTULİNUM ANTİTOKSİN. Uzm. Dr. Ş Ömür Hıncal SBÜ Bağcılar EAH Acil Tıp Kliniği BOTULİNUM ANTİTOKSİN Uzm. Dr. Ş Ömür Hıncal SBÜ Bağcılar EAH Acil Tıp Kliniği Tarihçe İlk olarak 1820 lerde Almanya da Sosisten zehirlenme Latince: Botulus (sosis) Bacillus Botulinus Patogenez C. botulinum

Detaylı

4. BÖLÜM. Prof. Dr. Nevzat ARTIK Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Yrd. Doç. Dr. Aybuke CEYHUN SEZGİN İÇERİK

4. BÖLÜM. Prof. Dr. Nevzat ARTIK Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Yrd. Doç. Dr. Aybuke CEYHUN SEZGİN İÇERİK 4. BÖLÜM Prof. Dr. Nevzat ARTIK Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Yrd. Doç. Dr. Aybuke CEYHUN SEZGİN İÇERİK 1. GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR 1.1. Enfeksiyon 1.2. İntoksikasyon 2. GIDA GÜVENLİĞİNDE RİSKLER 2.1. Biyolojik

Detaylı

VİBRİONACEAE FAMİLYASI. Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ D.Ü TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ A.D

VİBRİONACEAE FAMİLYASI. Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ D.Ü TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ A.D VİBRİONACEAE FAMİLYASI Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ D.Ü TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ A.D Genel Özellikleri Gram negatif basiller Polar flajellası ile hareketli Sporsuz, kapsülsüz Fakültatif anaerop Fermentatif

Detaylı

Dı. Samim Saner Gıda Güvenliği Derneği Başkanı

Dı. Samim Saner Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Gıda Mikrobiyolojisinde Kriterler Türk Gıda Kodeksi, Metodoloji ve Önlemler Dı. Samim Saner Gıda Güvenliği Derneği Başkanı XXXVII. Türk Mikrobiyoloji Kongresi Titanic Otel Antalya 19 Kasım 2016 Sunum İçeriği

Detaylı

Et Ve Et Ürünlerİnde Mİkrobİyolojİk Bozulmalar

Et Ve Et Ürünlerİnde Mİkrobİyolojİk Bozulmalar Et Ve Et Ürünlerİnde Mİkrobİyolojİk Bozulmalar Etler taze, tütsülenmiş, kurutulmuş ve işlenmiş olabilirler. Her ne kadar lenf sistemi ve kemik iliğinde ve taze ette mikroorganizma bulunmuş olsa da, sağlıklı

Detaylı

Gıda Zehirlenmeleri. PANEL: Bulaşıcı Hastalıklar - Tanı ve Tedavi Yaklaşımı. Dr. F. Şebnem ERDİNÇ. SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Gıda Zehirlenmeleri. PANEL: Bulaşıcı Hastalıklar - Tanı ve Tedavi Yaklaşımı. Dr. F. Şebnem ERDİNÇ. SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi PANEL: Bulaşıcı Hastalıklar - Tanı ve Tedavi Yaklaşımı Gıda Zehirlenmeleri Dr. F. Şebnem ERDİNÇ SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji seberd67@yahoo.com

Detaylı

Termofilik kampilobakterler

Termofilik kampilobakterler Kampilobakteriyoz Termofilik kampilobakterler C.jejuni C.coli C.lari (insan) C.upsaliensis (köpek) 42 0 C de üreme % 3 lük süksinik asit % 0.5 lik guluteraldehid Su tankları ve daldırma kazanlarında klor

Detaylı

MARINE MICROALGAE BIOTOXINS AND THEIR EFFECTS

MARINE MICROALGAE BIOTOXINS AND THEIR EFFECTS Denizel Mikroalg Biyotoksinleri ve Etkileri C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN 1305-1385 C.B.U. Journal of Science 5.1 (2009) 87 100 5.1 (2009) 87 100 DENİZEL MİKROALG BİYOTOKSİNLERİ VE ETKİLERİ Hilal AYDIN

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Canlının en küçük birimi Hücre 1665 yılında ilk olarak İngiliz bilim adamı Robert Hooke şişe mantarından kesit alıp mikroskopta

Detaylı

T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ

T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu Burcu EKMEKÇİ PROBİYOTİKLER, DOST CANLILAR Probiyotikler Nedir? Probiyotik kelimesi Yunanca da pro bias yani yaşam için olan anlamına gelmektedir.

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Uluç Mh. 24. Cadde Erhan Çaçur İşmerkezi 5/3 1. Kat 07000 ANTALYA/TÜRKİYE Tel : 0 242 229 84 06 Faks : 0 242 229 84 16 E-Posta : info@antalyalab.com

Detaylı

2012 2013 FEPAS YETERLİK TESTLERİ PROGRAMI Nisan 2012 Mart 2013

2012 2013 FEPAS YETERLİK TESTLERİ PROGRAMI Nisan 2012 Mart 2013 1. FEPAS 2012 2013 Programını Program sayfalarında inceleyebilirsiniz. Notlar a. Belirtilen dağıtım tarihleri planlanan tarihlerdir. Kayıt yaptıdırdığınız testlerden, herhangi bir sebeple ertelenenler

Detaylı

PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği

PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK 1 İçerik Gıda Endüstrisinde hijyen ve sanitasyon kavramları ve önemi, Gıda, gıda kaynaklı hastalıkların tehlikeleri, Gıdalarda kontaminasyon kaynakları ve önlenmesi, Gıda işletmelerinde

Detaylı

BESİN GÜVENLİĞİ. Besin güvenliğini sağlamaya yönelik 5 ilke; 1. Temizlik/Hijyen. 2. Pişmiş besinlerle çiğ besinlerin ayrılması. 3.

BESİN GÜVENLİĞİ. Besin güvenliğini sağlamaya yönelik 5 ilke; 1. Temizlik/Hijyen. 2. Pişmiş besinlerle çiğ besinlerin ayrılması. 3. BESİN GÜVENLİĞİ Besin güvenliğini sağlamaya yönelik 5 ilke; 1. Temizlik/Hijyen 2. Pişmiş besinlerle çiğ besinlerin ayrılması 3. Uygun pişirme 4. Besinlerin uygun sıcaklıklarda saklanması 5. Güvenilir besin

Detaylı

DÜZ SADE YAĞLARI SADEYAĞ ÜRÜN TANIMI DÖK. NO ÜT-01 TARİH 01.01.2015 REVİZYON 00 SAYFA 1/2 ÜRÜN İŞLETME ONAY BELGESİ NUMARASI TANIM REFERANS FİZİKSEL ÖZELLİKLER KİMYASAL ÖZELLİKLER BİYOLOJİK ÖZELLİKLER

Detaylı

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) Gıda maddelerinin kalite kriterleri Beslenmeyle ilgili genel bilgilerin verilmesi Gıda güvenliği Halk Sağlığı Zoonoz enfeksiyonlarla

Detaylı

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar.

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar. TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu: 5996 Yayımlandığı R.Gazete: 29.12.2011-28157 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı;

Detaylı

KALINTILARI. Pestisit nedir? GIDALARDAKİ PESTİSİT KALINTILARI 1. pestisit kalınt kaynağı. güvenilirmidir. ? Güvenilirlik nasıl l belirlenir?

KALINTILARI. Pestisit nedir? GIDALARDAKİ PESTİSİT KALINTILARI 1. pestisit kalınt kaynağı. güvenilirmidir. ? Güvenilirlik nasıl l belirlenir? Tükettiğimiz imiz gıdalarg daların n güvenilirlig venilirliği i hayati derecede önemlidir KALINTILARI Dr. K.Necdet Öngen Gıdalarımızdaki pestisit kalıntıları konusunda neyi ne kadar biliyoruz? Tükettiğimiz

Detaylı

Clostridium. Clostridium spp. Clostridium endospor formu. Bacillus ve Clostridium

Clostridium. Clostridium spp. Clostridium endospor formu. Bacillus ve Clostridium Clostridium Gram pozitif, sporlu çomaklar olup anaeropturlar. Doğal yaşam ortamları toprak, ayrıca insan ve hayvanların bağırsaklarıdır. Hastalık etkeni türlerde patojenite ekzotoksin veya ekzoenzim üretimi

Detaylı

YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM 29 Aralık 2011 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28157 (3. Mükerrer) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: YÖNETMELİK TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/13) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/13) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/13) Deney Laboratuvarı Adresi : Şehremini Mah. Kızılelma Cad. Fındıkzade İş Merkezi No:6/2-6 Fındıkzade-Fatih 34104 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 02125884248 Faks : 02125301060

Detaylı

Asidik suyun özellikleri. Alkali suyun özellikleri. ph > 11 ORP < -800mV Cl içermez. ph < 2,7 ORP < 1100mV Cl derişimi: 10-80 ppm

Asidik suyun özellikleri. Alkali suyun özellikleri. ph > 11 ORP < -800mV Cl içermez. ph < 2,7 ORP < 1100mV Cl derişimi: 10-80 ppm Et Endüstrisinde Elektrolize Yükseltgen Su Uygulaması Cem Okan ÖZER, Birol KILIÇ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ Elektrolize yükseltgen su Kontaminasyon=problem Bakteriler otostopçudur.

Detaylı

İklim değişikliğinin gıda güvenliği üzerine muhtemel olası sonuçlarına ilişkin çok fazla belirsizlik mevcuttur.

İklim değişikliğinin gıda güvenliği üzerine muhtemel olası sonuçlarına ilişkin çok fazla belirsizlik mevcuttur. İklim değişikliği yalnızca ortalama global sıcaklığın artmasına değil, aynı zamanda daha kuvvetli rüzgar sistemleri, ağır şiddette yaşanan yağış olaylarının sıklığının artması ve uzun süren kuraklık dönemleri,

Detaylı

BESİN HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI ANALİZ FİYAT LİSTELERİ

BESİN HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI ANALİZ FİYAT LİSTELERİ BESİN HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI ANALİZ FİYAT LİSTELERİ I- İÇME SUYU ANALİZİ A- Kimyasal Analiz FİYAT 1 ph 20.00 TL 2 Klorür (klorid) 30.00 TL 3 Serbest Klor 35.00 TL 4 Total Sertlik 40.00 TL

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ BAĞIRSAK PARAZİTLERİ VE KORUNMA YOLLARI BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?

Detaylı

Turkey) on Sea Urchin (Paracentrotus lividus) Fresenius Environmental Bulletin,

Turkey) on Sea Urchin (Paracentrotus lividus) Fresenius Environmental Bulletin, ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Selma KATALAY Doğum Tarihi: 24-10-1967 Ünvanı: Doç.Dr. Öğrenim Durumu Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Biyoloji/ Hidrobiyoloji Ege Üniversitesi,Fen

Detaylı

Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi

Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi 1 24 Aralık 2012-22 Mart 2013 Maryland Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri 2 3 Maryland Üniversitesi

Detaylı

Salmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri

Salmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri Enterobacteriaceae İnsan sağlığı açısından en önemli bakteri ailesidir. Doğal ortamları insan ve hayvan bağırsaklarıdır. Tipik klinik semptomlarla seyreden hastalığın (tifo, basilli dizanteri, veba) etkeni

Detaylı

Besinleri Saklama Yöntemleri

Besinleri Saklama Yöntemleri Besinleri Saklama Yöntemleri Fiziksel yöntemler Kimyasal yöntemler Biyolojik yöntemler Fiziksel Yöntemler Antimikrobiyal madde eklemeden, fiziksel yöntemlerle mikroorganizmaları inhibe etmek, parçalamak

Detaylı

SALMONELLA ARANMASI. a. GENEL ÖZELLİKLERİ

SALMONELLA ARANMASI. a. GENEL ÖZELLİKLERİ SALMONELLA ARANMASI a. GENEL ÖZELLİKLERİ Enterobacteriaceae familyasına ait, Gram negatif, spor oluşturmayan, fakültatif anaerob, çubuk formunda olup, çoğu (S.pullorum, S.gallinarum ve S.arizonea türleri

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Kocaeli Sistem Özel Kontrol Laboratuvarı Başiskele Şubesi Deney Laboratuvarı Adresi : VEZİRÇİFTLİĞİ MAH. YENİ GÖLCÜK YOLU NO:104 BAŞİSKELE 41140 KOCAELİ/TÜRKİYE

Detaylı

Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi

Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi Willy Brandt Sokak No: 9 Çankaya/ANKARA Tel : 0.312.409 81 00 Fax : 0.312.409 81 32 e-mail: eczakademi@teb.org.tr Web Adresi: www.recete.org www.eczak3demi.org

Detaylı