TanerKaya. özel bursa anadolu hastanesinden hepinize merhaba! Değerli Okurlarımız,

Transkript

1

2

3 İmtiyaz Sahibi: Yrd. Doç. Dr. Taner KAYA Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Dr. F. Hülya KURBAN Reklam ve Tanıtım Müdürü: Derya BATMAZ ÜNEY Yayın Kurulu Doç. Dr. M. Vedat KOCA Uzm. Dr. A. Orhan DENGİZ Op. Dr. Ali Fuat PAKER Uzm. Dr. Ali Sait ÇAL Op. Dr. Bektaş Kemal ASLAN Op. Dr. Bülent AYMELEK Uzm. Dr. Caner YILDIZ Op. Dr. Deniz GÜLERYÜZ ÇAKMAK Op. Dr. Fatih Volkan TERCAN Op. Dr. Gürsu ÖZER Uzm. Dr. Harun YILMAZ Uzm. Dr. İhsan MAĞUNACI Op. Dr. Meftun ALİCAN Op. Dr. Murat CERAN Uzm. Dr. Mustafa ERCAN Op. Dr. Mustafa SEZEN Op. Dr. Osman Okan YAMAN Uzm. Dr. Önder BEKAR Op. Dr. Ruhi SAYAR Uzm. Dr. Seyfi KAMBEROĞLU Op. Dr. S. Sinan KEJANLIOĞLU Op. Dr. Tevfik ÖNCAN Op. Dr. Uğur Barış ÖZKAL Op. Dr. Yavuz Selim DAYIOĞLU Uzm. Dr. Zuhal DALKILIÇ EŞMEN Dr. Göksel DORA Dr. Hüseyin YILDIZ Dr. Sabir ZEYVER Uzm. Ecz. Enver SARAÇOĞLU Dt. Funda DÖNMEZ özel bursa anadolu hastanesinden hepinize merhaba! Değerli Okurlarımız, Yrd. Doç. Dr. Taner KAYA Mesul Müdür / Başhekim Dergimizin yeni sayısı ile tekrar birlikteyiz. Her yeni sayımız sizlere farklı bilgiler sunma, değişik konuları sizlerle paylaşma ve yeniden buluşma heyecanını yaşatıyor bizlere. Umarım sizler de aynı heyecanı paylaşıyorsunuzdur. Bu sayımızda sağlıklı olmanın en önemli unsurlarından biri olan beslenme konusuna değiniyoruz. Okul çağında beslenme, gebelikte beslenme ve diyabetik beslenme konulu yazılarımızla sizleri bilgilendireceğiz. Ayrıca bel kaymaları, diz ağrıları, varisler, saç dökülmeleri ve daha farklı birçok konuda sizlere sayfalarımızda yol gösterici olacağız. SAYI : 6 YIL: 2 EYLÜL - ARALIK 2012 Yazışma Adresi : Özel Bursa Anadolu Hastanesi İzmir Yolu No:105 Nilüfer / BURSA Tel: (0224) Fax: (0224) reklam@bursaanadoluhastanesi.com Görsel Tasarım ve Baskıya Hazırlık: AERONORM Advanced Creativity FSM Bulvarı Gazi Sk. Özkaya Apt. No: 8/1 Nilüfer / Bursa Tel: (0224) aeronorm@aeronorm.com Baskı : Renkvizyon Matbaa Reklam Tanıtım Hizmetleri Anadolu Mah. Karlıdağ Cad. No: 32 Yıldırım/Bursa Tel: (0224) Fax: (0224) info@renkvizyon.com Eylül ayı bizim için oldukça üzücü başladı. Çok değerli hekimlerimizden Op. Dr. Vural AKKOÇ un ani ve zamansız vefatı hepimizi derinden sarstı. Onu son yolculuğuna uğurlarken Özel Bursa Anadolu Hastanesi çalışanları olarak gözyaşlarımıza engel olamadık. Ailesi ve yakınlarına bir kez daha başsağlığı diliyoruz. Onun için hazırladığımız özel sayfada kendisini saygıyla anıyoruz. Gelecek sayılarda da buluşmak dileğiyle esen kalın, Allah a emanet olun... TanerKaya

4

5 Kasık Fıtığı (Inguinal Hernia) Op. Dr. Ruhi SAYAR Genel Cerrahi Uzmanı Fıtık (hernia), karın duvarının zayıf noktalarından oluşur. Kasık (inguinal) bölgesi özellikle erkeklerde klinik açıdan oldukça önemli bir bölgedir, çünkü testisin karın boşluğu ile bağlantısının sağlandığı ve fıtık (herniasyon) için potansiyel bir bölgedir. Kasık fıtıkları en sık yapılan genel cerrahi ameliyatlarından biridir. Kasık fıtığının belirtileri nelerdir? Genelde hastalar kasık bölgesinde şişlik (özellikle öksürmeyle ıkınma ve hapşırmalarda artan) ağrı şikâyeti ile başvururlar. Şişlik genelde hastalar tarafından saptanır ve elleriyle şişliği geri itebilirler. Kasık fıtığı neden meydana gelir? Kasık fıtıkları konjenital (doğumsal ) veya edinseldir. Konjenital olanlarda doğuştan potansiyel bir herni kesesi vardır. Bu kese tüm karın içerisini döşeyen karın zarının bir parçasıdır. Bu zarda oluşan gevşeme, yıllar sonra veya doğumdan sonra fıtık olarak kendini gösterir. Kasık fıtığının edinsel nedenleri arasında ise karın içi basıncını artıran her türlü olay, geçirilmiş ameliyatlar, şişmanlık, tümörler, karındaki asit toplanmalarını, ağır yük kaldırmalar, prostat hastalıkları, kronik öksürük nedeni olabilecek bronşit ve astım sayılabilir. Görülme sıklığı açısından kadın ve erkek arasında fark var mı? Kasık fıtıkları genelde üçe ayrılır: İndirekt inguinalherni (kasık kordon kanalından geçerek oluşanlar) % 50 Direkt İnguinalHerni (kasık kordon kanalından geçmeyenler) % 25 Femoral Herni % 6 ve diğerleri. Kasık fıtıklarının yüzde 85 i erkeklerde görülür. Nedeni de erkeklerde testislerin kadın yumurtaları olan Over in aksine karın dışında bulunması ve dışarı çıkarken izlediği yolun herhangi bir dönemde zayıflayıp fıtıklaşabilmesidir. Tek tedavi yöntemi ameliyat mıdır? Maalesef kasık fıtıklarının tek tedavisi cerrahidir. Kasık bağı, korse vb. gibi yöntemler sadece geçici rahatlamaya yönelik çabalardır. Fıtıklaşan doku çeşitli yöntemlerle tamir edilerek sağlamlaştırılmaktadır. Ameliyat teknikleri nelerdir? Fıtıklar için yapılan ameliyatlar iki ana başlık altında toplanabilir. Klasik cerrahi yöntemleri Laparoskopik cerrahi girişimleri Klasik cerrahi yöntem; kasık bölgesine yapılan insizyonla, fıtıklaşan bölümün bulunup karın içine reddedilmesi ve üstünün bazı cerrahi tekniklerle yama kullanılarak sağlamlaştırılması şeklinde gerçekleştirilmektedir. Laporoskopi ise karın duvarında belirli bölgelerde açılan ufak deliklerden girilerek, bazı aletler yardımıyla fıtık bulunan bölgeye yama yapılmasıdır. Ameliyatların avantaj ve dezavantajları nelerdir? Kasık fıtıkları, mutlaka cerrahi olarak tedavi edilmesi gereken hastalıklardır. Klasik cerrahi yöntemler, eğer lokal anestezi altında yapılırsa, hasta o gece evine gönderilebilir. Laparoskopik ameliyat sonrasında da hasta, kesi yerinin küçük olmasından dolayı az ağrı hissettiği gibi işine de erken döner. Her iki yöntem arasında çok büyük farklar yoktur. Hastanın ve cerrahın ortaklaşa vereceği kararla yöntem seçilir. Kasık fıtığı, ameliyattan sonra tekrarlar mı? Kasık fıtığı ameliyatlarından sonra hastalığın tekrar nüksetmesi ihtimali yüzde 1 ile 10 arasında değişir. Bu da, genellikle cerrahın deneyimine, kullanılan yöntemin hasta için doğruluğu gibi nedenlere bağlıdır. Son yıllarda kullanılan yama teknolojisi ile nüks oranları %1 lerin altına inmiştir. Fıtık olmamak için nelere dikkat etmek gerekir? Fıtık olmamak için; aşırı ağır yük kaldırılmamalı, karın içi basıncını artırıcı olaylardan uzak durulmalı, aşırı kilo alıp verilmemeli, sigara kullanılmamalı, sebze meyve ağırlıklı gıdalarla beslenilmeli, kabızlık ve uzun süreli akciğer hastalıklarıyla mücadele edilmeli. Çocuklarda fıtık olur mu? Bebeklerde ve çocuklarda kasık fıtığı sık görülür. Bu yaş gurubunda da fıtığın tedavisi ameliyattır. 3

6 4 ÖZEL BURSA ANADOLU HASTANESİ

7 5

8 Araştırma, Onkoloji, Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon, Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanelerini barındıran), Çekirge Devlet Hastanesi, 200 yataklı Nilüfer Devlet Hastanesi, 50 ünitli Nilüfer Ağız Diş Sağlığı Merkezi, 150 yataklı Şevket Yılmaz Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Kalp Merkezi, Bursa Tipi 112 Acil Yardım İstasyon Projesi (Hamitler ve Beşevler istasyon inşaatları tamamlanmıştır). İlçeler: 50 yataklı Orhaneli Devlet Hastanesi inşaatı tamamlanmış ve hizmet vermeye başlamıştır. 300 yataklı İnegöl Devlet Hastanesi, 40 ünitlik İnegöl Ağız Diş Sağlığı Merkezi, 200 yataklı Mustafa Kemalpaşa Devlet Hastanesi, 100 yataklı Mudanya Devlet Hastanesi, 150 yataklı Karacabey Devlet Hastanesi, 25 yataklı Keles Entegre İlçe Hastanesi nin inşaatlarına başlanmış ve hepsinde hızla yapım çalışmaları devam etmektedir. 75 yataklı Orhangazi Devlet Hastanesi ve 60 yataklı İznik Devlet Hastanesi projeleri tamamlanmış ve ihaleye çıkılması beklenmektedir. Gemlik Devlet Hastanesi ve Yenişehir Devlet Hastanesi Sağlık Bakanlığı 2012 yatırım planına alınmış olup arsa çalışmaları devam etmektedir. Bursa İl Sağlık Müdürü Sayın Dr. Özcan AKAN ile Röportaj Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Öncelikle bizi kabul ettiğiniz ve görüşme imkanı tanıdığınız için teşekkür ederiz. Bize biraz kendinizi tanıtır mısınız? 1967 Gümüşhane, Kelkit ilçesinde doğdum. İlkokul, orta ve liseyi Kelkit te bitirdim yılında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun oldum yılları arasında Almanya da Sağlıkta Kriz Yönetimi Eğitimi aldım da MBA İşletme Yüksek Lisansımı tamamladım yılından itibaren 2004 yılına kadar Sağlık Grup Başkanlığı, 112 Şube Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundum yılları arasında Belediye Sağlık İşleri Müdürlüğü görevinde bulundum yılından itibaren çeşitli hastanelerde yöneticilik yaptım. Ekim 2009 tarihinden itibaren de Bursa İl Sağlık Müdürü olarak görevime devam etmekteyim. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Kurum olarak vizyonunuzu geliştirmek için yürütmekte olduğunuz ve hedeflediğiniz projeler hakkında bilgi verir misiniz? İlimizin il merkezi ve ilçelerine planladığımız ve inşaatına başlamış olduğumuz yatırımlar: İl Merkezi: 200 yataklı Dörtçelik Ruh Sağlığı Hastanesi ihale değerlendirme çalışmaları devam etmektedir yataklı Bursa Entegre Sağlık Kampüsü (Bir Bölge Eğitim Ve İl Sağlık Müdürlüğü, İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Ortak Hizmet Binası ile Yıldırım Devlet Hastanesi projemiz de planladığımız yatırımlar arasında yer almaktadır. Sosyal Projelerimiz: Sağlık Müdürlüğü bünyesinde, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü ne bağlı çalışacak olan Sağlık Turizmi Birimi kurulmuştur. Birim, ilimizdeki tüm sağlık turizmi faaliyetleri ve çalışmalarını yürütmekte ve Bakanlığımız ile koordinasyonu sağlamaktadır. Hedefimiz; Bursa nın Medikal, Termal ve Yaşlı Turizminde marka il olmasını sağlamaktır. AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi) Bursa Devlet Hastanesi ne entegre olan bu merkez tarihinde poliklinik hizmeti vermeye başlamıştır. Daha sonra da 48 yataklı merkez haline dönüştürülmüştür. Bugün bu haliyle Türkiye de kapasite olarak ikinci, fiziki şartlar itibariyle de Türkiye nin en iyi AMATEM i olarak hizmetlerini sürdürmektedir. Hizmete başladığı günden bugüne kadar, yaklaşık bir yıllık süreçte kişiye sağlık hizmeti sunulmuştur. Çekirge Devlet Hastanesi ve Gemlik Devlet Hastanesi nde olmak üzere 2 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi kurulmuştur. Sağlık Bakanlığı tarafından 3 yeni hastaneye daha Toplum Ruh Sağlığı Merkezi kurulması uygun görülmüş olup çalışmalar devam etmektedir. Amacımız, ağır ruhsal bozukluğu bulunan hastalara psikososyal destek vermek, takip ve tedavi disiplinlerini takip etmek ve gerektiğinde evde sağlık hizmetlerine entegre edilebilmektedir. ÇİM ( Çocuk İzlem Merkezi ), çocukların cinsel saldırılara karşı korunması ve istismara uğrayan çocukların ikincil örselenmesini asgariye indirmek amacıyla Bursa Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde açılmıştır. İlköğretim okullarında ağız diş sağlığı konusunda bilinçlendirme amacıyla diş sağlığı eğitimi ve tarama programı yapılmıştır. Bu kapsamda öğrencinin 6

9 diş taraması yapılarak tarama projesi tamamlanmıştır. Cezaevlerine Yönelik Sağlık Eğitimi Projesi kapsamında ilimizde bulunan cezaevlerindeki çalışanlara ve mahkumlara eğitimler verilmektedir. Proje kapsamında mahkumların sağlıkla ilgili koşullarını düzeltmeye yönelik, hijyen, ilkyardım, sigaranın zararları, bulaşıcı hastalıklar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda eğitimler verilmektedir. Karbonmonoksit zehirlenme vakalarında Bursa nın Türkiye de ilk sıralarda yer alması Karbonmonoksit Zehirlenmelerini Önleme Projesinin çıkış noktası olmuştur. Proje kapsamında yapılan tüm etkinliklerimiz meyvelerini vermeye başlamıştır yılında olan zehirlenme vaka sayısı 2011 yılında 950 ye gerilemiştir için hedefimiz bu sayıyı daha da düşürmektir. Müdürlüğümüz tarafından başlatılıp Halk Sağlığı Müdürlüğü ne Devredilen Projelerimiz: Evde Sağlık Hizmetleri uygulaması 14 Eylül 2010 tarihinde başlatılmıştır. Sağlık Bakanlığı nın belirlediği nüfusun binde bir buçuğu olan hedef hasta potansiyelini aşmıştır. Mutlu Anneler, Sağlıklı Bebekler için Doğuma Hazırlık Eğitimine Bekliyoruz sloganı ile bilinçli anne ve babalarla anne-bebek ölümlerinin önüne geçilerek sağlıklı toplum oluşturma hedefini amaçlayan Bursa Sağlık Müdürlüğü, 2 No.lu AÇS/AP Eğitim Merkezi nde Doğuma Hazırlık Eğitimlerine devam etmektedir. Doğuma Hazırlık Eğitim sınıfı ülkemizde kamusal alanda açılan ilk Doğuma Hazırlık Eğitim sınıfı olma özelliği taşımaktadır. Obezite çalışmaları kapsamında ilimizdeki okul kantinlerinde çocuklarımızın sağlıksız beslenmesine neden olabilecek kolalı ve gazlı içeceklerin, yüksek oranda ticari şeker ve trans yağ içeren yiyeceklerin, besleyici değeri olmayan gıda ve içeceklerin kesinlikle satılmaması için ilk adım atılarak, eğitimler verilmiştir. Tütünle Mücadele kapsamında 31 Mayıs 2012 Dünya Tütünsüz Günü nde sigarayı bırakan ilk 15 kişiye Müdürlüğümüz tarafından plaket verilmiştir. Aile hekimlerine yönelik Uludağ Üniversitesi ve Müdürlüğümüz işbirliği ile sigara bırakma tedavisinde hekim yaklaşımı konulu eğitim, Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uludağ Üniversitesi ve Müdürlüğümüz işbirliği ile aile hekimlerine sigarayı bırakma tedavisi eğitimi verilmiştir. Çocuklarımıza el yıkamanın doğru öğretilerek, alışkanlık edinilmesi gereğinden yola çıkarak, Bursa Sağlık Müdürlüğü Çevre Sağlığı Şubesi koordinatörlüğünde, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Toplum Gönüllüleri işbirliğiyle yürütülen El Ele Verelim Mikropları Yenelim projesi kapsamında toplam öğrenciye interaktif el yıkama eğitimleri verilmiştir. İnsan beyninin geliştiği gebelik ve 0-5 yaş döneminde çocuğun ruhsal, sosyal, bedensel gelişimini desteklemek amacıyla Çocuğun Psikososyal Gelişimini Destekleme Programı (ÇPGD) geliştirilmiştir. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Geçmiş yıllarla bugünü karşılaştırdığınızda ilimizde ne gibi gelişmeler oldu? Sağlık Bakanlığı nın Sağlıkta Dönüşüm uygulamaları tüm Türkiye de olduğu gibi ilimizde de birçok iyileştirmeyi beraberinde getirdi. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde; tarihinde ilimizde Aile Hekimliğine geçildi. Sosyal Projeler kapsamında AMATEM, Evde Sağlık Hizmetleri, ÇİM, ÇPGD, Cezaevlerine yönelik Sağlık Eğitimi Projesi, Obeziteye yönelik çalışmalar, Tütünle Mücadeleye Yönelik Çalışmalar da yaptığımız çalışmalardan öne çıkanlardır. İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde; Sağlık Bakanlığı nın bölgelendirme kriterlerine göre oluşturulan 29 bölgenin 19. su olan Bursa ili kendisine bağlı illerle beraber ortalama nüfusa hizmet vermektedir. Böyle olunca hizmet verdiği nüfusa yetecek üst düzey sağlık hizmetini sunmak için 2. basamakta hizmet ve kalite standartlarını artırmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirildi. Tüm ilçelerimizde ekonomik ömrünü doldurmuş olan hastanelerimizin yerine yeni ve çağdaş hastaneler yapılması konusunda ciddi adımlar atıldı. Eski hastaneler yeniden düzenlendi, yeni hastanelerinde 2023 vizyonuna göre olası nüfus ve büyüme hızına göre sağlık planlaması yapıldı. 15 adet sağlık yatırımı başladı. 6 tanesi fiilen ihale aşamasında. Hastanelerimizin acillerinde düzenlemeler yapıldı, koşulları iyileştirildi. Hastanelerimizin yoğun bakım yatak sayılarında artış, mevcutlarda düzenlemeler yapıldı. İlimizde Doğu ile Batı olmak üzere iki grup travma merkezi oluşturuldu. Güçlendirilmiş ilçe hastaneleri planlaması yapıldı. Hastanelerimiz hekim seçme hakkı getirildi. Özellikli yan dal branşları dışında MHRS den randevu süreleri kısaldı. MHRS de önde gelen iller arasına girdik. Kamu Özel entegrasyonu etkin biçimde sağlandı. Özel hastanelerin kamu hizmetine katkıları konusundaki koordinasyon başarılı şekilde yürütülüyor. Bursa 112 Acil Sağlık Hizmetleri en iyi hizmet veren iller arasında yer aldı. 112 Acil Sağlık Hizmetleri ile ilgili olarak 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyon sayımız 36 dan 49 a çıkarılmıştır. UMKE çalışmaları yönünden parmakla gösterilen duruma geldi. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Sağlık hizmetlerinde kalite standartlarının oluşturulmasıyla ilgili görüşleriniz nelerdir? Her zaman daha iyisini gerçekleştirme adına, Bakanlığımız çalışmaları sürekli değişim ve yenilenme sürecinden geçmektedir. Sağlık Bakanlığı nın 2003 yılında kamuoyuna ilan ettiği Sağlıkta Dönüşüm Programının ana hedeflerinden biri de sağlık hizmeti sunulan kurumlarda kaliteli sağlık hizmetini sağlamak üzere Bakanlığımız rehberliğinde kalite ve akreditasyon çalışmalarının başlatılması ve hayata geçirilmesi idi. Bu kapsamda öncelikle kamu hastanelerinden başlamak üzere bir dizi çalışma başlatıldı. Bu çalışmaların ana eksenini, 2005 yılından bu yana kamu hastanelerinin hizmet kalitesinin değerlendirilmesi amacıyla kullanılan ve her yıl yeni 7

10 stratejik hedeflere, ihtiyaçlara, uluslararası gelişmelere ve sahadan gelen geri bildirimlere göre sürekli geliştirilen Kamu Hastaneleri Hizmet Kalite Standartları oluşturmuştur. Bu standartlar kapsamında ilimizde Kamu, özel ve üniversite hastanesi olmak üzere tüm hastanelerimizi kapsayan bu standart set, sağlık çalışanlarına uygulamalarında doğru işi doğru zamanda ve doğru bir şekilde yapmalarını sağlamış, yapılan bu çalışmalar bundan sonra yapılacak değerlendirmelerin ve bu değerlendirmelere ait süreçlerin sistemi daha olumlu etkileyecek bir aşamaya geldiğini göstermiştir. Ayrıca kalitenin ana felsefesinde yatan sürekli iyileşme/ iyileştirme anlayışından hareketle her zaman daha ideal bir sistem olmakla birlikte önemli olan mevcut şartlar içinde ideal olan bir değerlendirme sisteminin kurulmasıdır. Bu ana felsefe göz önünde bulundurulduğunda yapılan bu değerlendirmelerin ve süreçte izlenen yolun ideal olduğunu söyleyebiliriz ancak bununla da yetinmeyip sistemin her zaman gelişime açık olduğu da aşikârdır. Hasta ve çalışan güvenliğinin merkezinde olan bu çalışmalar ve ortaya konan bu standartlar, birçok ülkenin ulusal anlamda hayata geçirdiği kalite sistemlerinde olduğu gibi, ülkemizde de kurulacak olan ulusal kalite sisteminin temeli olan önemli bir çalışmadır. Ayrıca bu standartlardan hareketle hazırlanan uygulamaya yönelik rehberler hem ulusal kalite sisteminin gelişimine hem de kurumlarımıza çalışmalarında önemli katkılar sağlayacaktır. Standartlar, akreditasyonun temelini oluşturmaktadır. Standart, bir otorite, gelenek veya ortak anlayış tarafından belirlenmiş ve takip edilmesi gereken bir model veya örnek olarak tanımlanabilir. Öte yandan, yine standart, belirli bir amacın gerçekleştirilebilmesi için gerekli ve yeterli nitelik düzeyi olarak da tanımlanabilir. Standartlara uygunluk olarak tanımlanan kalite ise, dünyada değişen dinamikler çerçevesinde giderek ön plana çıkan kavramlardan biridir. Kalite artık modern toplum olmanın bir göstergesi durumundadır. Son söz olarak sağlık hizmetlerinin sunumunda artık bir marka olan HKS hem sağlık çalışanlarının hem de hastaların güvenliği ve memnuniyeti açısından büyük öneme sahiptir. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Bursa İl Sağlık Müdürlüğü olarak kalite konusunda yaptığınız çalışmalar nelerdir? 2011 yılında yayınlanan Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi halen kamu ve özel kurum kuruluşlarda, uygulanmaktadır. Yönergeye göre kurumlarımız,112 Komuta Kontrol Merkezimiz ve Acil Sağlık İstasyonlarımız yılda iki defa Hizmet Kalite Standartları, Hasta ve Çalışan Güvenliği Standartları ile de değerlendirilmektedir. Bu sayede Hasta ve Çalışan Güvenliğinin daha etkin hale geldiği net olarak gözlenmektedir. Yine yılda iki defa performans göstergelerine göre Kurumsal Performans Katsayısı belirlenerek performans göstergelerine göre durum değerlendirmesi yapılmaktadır. Kurumlarımız Hizmet Kalite Standartlarına ve performans göstergelerine uygun olarak sürekli gelişme sağlamaktadırlar. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan Hizmet Kalite Standartlarının Kamu Hastanelerinde ve Ağız Diş Sağlığı Merkezlerinde uygulanması ve periyodik olarak denetlenmesi ülkemizdeki Sağlık Sisteminin iyileştirilmesi noktasında büyük önem arz etmektedir. Hizmet Kalite Standartlarının yürürlüğe girmesi kamu hastanelerindeki uygulama başarılarından dolayı, Özel hastaneler de Hizmet Kalite Standartlarına göre değerlendirilmekte, sınıflandırma ve SGK geri ödemeleri bu değerlendirme sonuçlarına göre belirlenmektedir. Ayrıca müdürlüğümüzden hizmet alan vatandaşlarımızın ve hizmet veren personelimizin istek ve şikayetlerinin iletilmesi için kurulmuş olan şikayet kutularımızdan çıkan talepler değerlendirilmekte, hizmet alan ve verenlerin memnuniyetlerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bakanlığımızca belirlenen yönetmelik ve genelgeler doğrultusunda Kamu Hizmet Standartlarının uygulanması ve periyodik olarak değerlendirilmesi, İl Performans ve Kalite Koordinatörümüz başkanlığında ildeki tüm Kalite Direktörlerimiz ile periyodik olarak üç ayda bir yapılan Öz Değerlendirme toplantıları, direktörlerin görüş ve önerileri, HKS çerçevesinde yapılan eğitimler, ilimiz ve ülkemizdeki Sağlık Sisteminin iyileştirilmesi noktasında büyük önem arz etmektedir. Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık 8

11 hizmetlerinin Sunumuna ilişkin Bürokrasi ve İdari Basitleştirme Genelgesi (2011/37) doğrultusunda çalışmalar başlatılmış ve müdürlüğümüze ait binaların değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca bu kapsamda kamu hizmet standart ve envanterleri oluşturulmuş diğer iller tarafından da örnek alınmıştır. Sağlıkta kalite çalışmaları tüm hizmetleri kapsayan yenilik ve değişime açık bir süreçtir. Teknolojide ve diğer alanlarda meydana gelen gelişmelere ayak uydurmaktadır. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Bursa, sağlık turizmi açısından ne gibi potansiyellere sahiptir ve sizler bu konuda hangi çalışmaları yapmaktasınız? Sağlık Turizmi dinamik yapıya sahip bir o kadar da katma değeri yüksek bir turizm çeşididir. Bursa nın medikal - termal potansiyeli, tarihi, iklimi, kültürel zenginlikleri ve doğasını göz önüne aldığımızda sağlık turizminde yeni hedefler koyulması kaçınılmazdır. İlimize gelecek olan yabancı hastalar için kaliteli, konforlu, güvenilir ve hızlı hizmet sunmayı planlamamamız ve hedef ülkelerin kültürüne, diline, inancına, ekonomik yapısına ve gastronomisine uygun programlamalar yapmalıyız. Son yıllarda yapılan sağlık ve termal yatırımlarıyla ilimiz sağlık üssü ve termal başkent olma yolunda hızla ilerlemektedir. Bursa, 3 tanesi JCI akredite hastane olmak üzere 35 hastane (21 kamu hastanesi, 14 özel hastane), 13 tıp merkezi, 15 dal merkezi, 16 poliklinik, hekim ve kişilik sağlık ordusu ile sağlık hizmeti sunumunu yapmaktadır. Bursa özellikle Tüp Bebek, Göz, Estetik Cerrahi, Diş, Kalp Damar Cerrahisi, Ortopedi, Beyin Cerrahisi, Organ Transplantasyonları alanlarında iddiası olan bir merkez konumundadır yılında hastanelerimize yabancı hasta başvuru yapmış ve hizmet almıştır. Bu hastaların % 92 si turistin sağlığı kapsamında gelen hastalardır. Sağlık Turizmi kapsamında hedefimiz, planlı tedavi alması için gelen sağlık turistleri olmalıdır. Bursa nın jeotermal kuşakta yer alması ve termal kaynaklarının güçlü olması Termal Turizm açısından büyük bir avantajdır. 18 tane kaplıca işletme belgeli tesisin bulunması ve bu tesislerdeki suların birçok hastalığı tedavi etmesi de termal açıdan Bursa nın potansiyelini göstermektedir. Yeni açılacak termal tesisler, SPA- Wellness merkezleri ve nitelikli otellerde bu potansiyeli arttıracaktır. Müdürlüğümüz bünyesinde 2010 yılında Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Bakanlığı na entegre çalışan Sağlık Turizmi Birimi kurmuş bulunmaktayız. Birimimiz; Sağlık Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı arasındaki iletişimi sağlamak, Sağlık turizmiyle ilgili gelişmeleri takip etmek ve ildeki sağlık turizmi çalışmalarına katkı sağlamak, Yurtdışı hastaları şikayetlerini değerlendirmek ve Sağlık Bakanlığı na bildirmek, İstatistik ve envanter çalışmalarını yürütmek, Sağlık turizmine hizmet verecek sağlık kurumlarının müracaatlarını Sağlık Bakanlığı na göndermek, Sağlık hizmeti veren kurumların bilgi ve belgelerin kaydını tutmak, Sağlık Bakanlığı nın 2011 yılında başlattığı çalışmalara istinaden Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Yurt Dışı Hasta Birimi oluşturulmuş ve birimde yabancı dil bilen hekim ve sağlık personeli görevlendirilmiştir. Gerek termal gerekse medikal tedaviler için gelecek olan sağlık turistlerinin ilimizin ekonomisine, istihdamına ve tanıtımına çok ciddi katkısı olacağına inanıyorum. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; 2009 yılı Ekim ayında başlayan Aile Hekimliği Uygulaması amacına ulaştı mı? Bursa ilinde tarihi itibarı ile aile hekimliği uygulamasına 152 aile sağlığı merkezinde 734 pozisyon ile başlanmıştır. Aile hekimliği hakkındaki pilot kanuna istinaden İlimiz ülke genelinde 35. il olarak uygulamaya geçmiştir yılındaki ilk geçişi takiben sahada çalışmalar devam etmiş ve bugün itibarı ile 176 aile sağlığı merkezinde 735 birim ile birinci basamak sağlık hizmeti verilmektedir. İlimizde Ekim 2012 itibari; Aile Hekimlerine Kayıtlı Toplam Nüfus: 2,693,892 Aile Hekimi Başına Düşen Ortalama Nüfus: 3,665dir. 186 Aile hekimimiz toplam vatandaşımıza gezici sağlık hizmeti sunmaktadır yılından günümüze kadar gelinen süreçte aşı oranlarında, anne ve bebek ölümlerinde oldukça iyi noktalara gelinmiştir yılında yapılan birinci basamak sağlık hizmetlerinden memnuniyeti ölçmek adına yapılan anketlerde ilimizde memnuniyet oranı %85 gibi oldukça yüksek bir oranda gerçekleşmiştir. Bu açıdan bakıldığında Bursa ilinde aile hekimliği uygulamasının amacına ulaşmış olduğu söylenebilir. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Yoğun bir iş temponuz var. Bu iş temponuzda sağlığınıza dikkat ediyor musunuz? Dikkat etmeye çalışıyorum. Yoğun iş temposundan fırsat buldukça yürüyüş yapmaya çalışıyorum. Beslenmeme dikkat etmeye çalışıyorum. Sigara kullanmıyorum. Özel Bursa Anadolu Hastanesi; Son olarak eklemek istediğiniz bir husus var mı? Bursa ili Türkiye nin 4. büyük ili konumundadır. Sağlık hizmetlerinde gerek bölgesel olarak, gerekse mevcut nüfusun en iyi hizmeti almaya layık olduğunu düşünüyoruz. Hedefimiz Bursa ilinin Ticaret, Sanayi ve Tekstilde olduğu gibi sağlık alanında da önde gelen iller arasında olması. Bugün itibariyle Bursa ilinde yakalamış olduğumuz kamu ve özel sektör işbirliğinde kaliteli, sürekli, kolay ulaşılabilir sağlık hizmetlerinin artarak devamını diliyorum. Röportaj : Derya BATMAZ ÜNEY 9

12 Böbrek Taşları Uzm. Ecz. Enver SARAÇOĞLU Biyokimya ve Klinik Biyokimya Uzmanı Böbrek taşları genellikle metabolizmanın normal ürünlerinden oluşmaktadır ve bu normal metabolizma ürünleri glomerular filtratta çoğunlukla maksimum erirlilik noktasına yakın bir konsantrasyonda bulunmaktadır. İdrar oluşumunda meydana gelen küçük değişiklikler, bu yapı taşlarının kristaller veya taşlar halinde böbrek içinde çökemesine neden olabilir ve zaman içinde büyüyerek böbrek taşını meydana getirir. Taşlar yer değiştirerek veya idrar kanalından hareket ederek vücuttan atılabilir. Bu durum genellikle şiddetli tipik böbrek ağrısına yol açar. Oldukça sık görülen bir hastalıktır. Erkeklerin %10-15 inde kadınların ortalama %5 inde görülür. Genellikle yaşlarında ortaya çıkar ve erkeklerin 2/3 ünde ortalama 8-10 yılda tekrarlar. Taş Oluşumunu Kolaylaştıran Nedenler ve Risk Faktörleri Böbrek işlevleri normalken su içiminin uzun süre kısıtlanması veya aşırı su kaybına bağlı olarak idrar hacminin azalması. Taşı oluşturan metabolizma ürününün anormal derecede yüksek miktarda ıtrah edilmesi. Bu olay söz konusu maddenin glomerül filtrattaki konsantrasyonunun artışına veya tübililer tarafından maddenin filtrattan normal şekilde geri emilmeyişine bağlıdır. İdrar ph sındaki değişiklikler çeşitli tuzların çökelmesini teşvik eder. İdrar akımının tıkanmasına bağlı idrarın durağanlaşması. Normalde idrarda kalsiyum oksalat kristallerinin oluşmasını önleyen bir takım maddelerin (inhibitörlerin) bazı olgularda idrarda bulunmayışı sonucu tekrarlayan taş oluşumlarına neden olabildiği ileri sürülmektedir. İdrar yolları enfeksiyonları. Böbrekteki yapısal bozukluklar ve böbrek hastalıkları. Beslenme alışkanlıkları. Genetik faktörler ve metabolik hastalıklar. Bağırsak hastalıkları ve ameliyatları. İdrar Taşlarının Tipleri Kalsiyum taşları : (Kalsiyum oksalat- Kalsiyum fosfat) Böbrek taşlarının %70-90 ından sorumludur. Kalsiyumun çökelmesini Hiperkalsüri teşvik eder ve taşın tipi, idrarın ph sı ve oksalat veya fosfatın ortamda bulunup bulunmadığına bağlıdır. Böbrek taşı bulunan tüm olgularda öncelikle kanda kalsiyum düzeyinin saptanması ve takibi gerekir. Böbreklerde kalsiyum taşı bulunan kişilerin birçoğunda plazma kalsiyum düzeyi normaldir. Bu olgularda günlük kalsiyum ıtrah miktarının saptanması yararlı olabilir. Kalsiyum taşı oluşan hastaların % 40 ında sebebi bilinmeyen ailevi kalsiyum metabolizma bozukluğu vardır. Kalsiyumun kemiklerden salınmasının artışı hiperkalsüri ve ender olarak hiperkalsemiye neden olur. Oksalat ıtrahındaki herhangi bir artışta erirliği son derece düşük olan kalsiyum oksalat oluşumuna neden olur. Bu artmış oksalatın kaynağı diyet olabilir. A ve D vitaminlerinin çok yüksek miktarda alınması et, tavuk, balık gibi yiyeceklerin aşırı tüketimi de sebep olabilir. Kalsiyum kapsayan taşlar genellikle sert ve beyazdır. Fosfat içeren taşlar toprak renginde, oksalat taşları esmer veya siyahımsı dut manzarasında sert taşlardır. Kalsiyum taşlarının tedavisi nedene bağlıdır. Kalsiyum ıtrahı aşağıdaki önlemlerle azaltılmalıdır. Nedeninin (özellikle hiperkalseminin) tedavisi. Bu mümkün olmadığında diyetle kalsiyum alınmasının azaltılması ve kalsiyum emiliminin oral fosfat kullanılması ile azaltılmaya çalışılması. Böbrek yetmezliği yoksa hastaya bol miktarda su içirilmesi. Ürik asit taşları : Tüm böbrek taşlarının % 10 kadarını oluşturur. İnsanda Pürin metabolizmasının son ürünü Ürik asittir. Pürinler (adenin-guanin) her iki tip nükleik asidin (DNA-RNA) yapı taşlarıdır. Pürinler alınan nükleik asitlerin (temel olarak hücrelerden zengin et) yıkılmasından türetilir veya sentez edilir. Ürik asitte vücutta pürinlerce zengin bu proteinlerin yıkımı sonucu oluşur ve idrarla atılır. Bazı kişilerde böbreklerde ve eklem yerlerinde birikebilir. Eklem yerlerinde birikmesiyle GUT hastalığı, böbreklerde birikmesiyle ürik asit taşları oluşur. Ürik asidin çökelmesini asit idrar kolaylaştırır. Ürik asit taşlarının oluşmasında yüksek 10

13 proteinli (özellikle et ürünleri) diyetlerin yanında, genetik faktörlerde rol oynamaktadır. Ürik asit taşları genellikle küçük, sarımsıkahverengi, sert ve pürtüklü görünümdedir. Boynuz biçiminde taşlar oluşturacak kadar büyüyebilir. Tedavisi Pürin alımının azaltılması (Pürinden fakir diyet) Böbrek işlevleri normalse ürat atılımının artırılması için ürikozürik ilaçların kullanılması. Ürik asit üretiminin ksantin oksidaz enzimini inhibe eden ilaçlarla azaltılması. Sistin taşları : Ender rastlanan taşlardır. Sistin sinir, kas ve bazı dokuların yapı taşı olan amino asitlerden birisidir. Normalde idrardaki sistin miktarı bunun erimesine yetecek miktardadır. Doğumsal bir kusur olan sistirüri de sistinin geri emilmesinde kalıtımsal bir anormalliğin bulunması sonucu idrarla aşırı miktarda atılmasıdır. Sistinüride kullanılan tedavinin amacı bol miktarda sıvı vererek idrar sistin konsantrasyonunu azaltarak taş oluşumunun önlenmesidir. Sistin, idrarda az eridiği için idrarın alkalileştirilmesi de sistinin erirliliğini artırır. Tedavinin ilkeleri ürik asit taşlarına uygulanan ilkelerin aynısıdır. Ksantin taşları : Son derece ender rastlanır. Doğumsal bir hata olup, karaciğerde pürinlerin yıkılmasını sağlayan ksantin oksidaz denen enzimin eksikliğiyle ksantinüri oluşur. Ksantinin idrardaki artışı ksantin taşlarının oluşumuna yol açabilir. Enfeksiyon taşları : Tüm taşların % sini oluşturur. İdrardaki ürenin bakteriler tarafından bozulması sonucu asidikleşen idrarda oluşan amonyak ve magnezyumun kristalleşmesi enfeksiyon taşlarına neden olur. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla rastlanmaktadır. Böbrek Taşlarından Korunma Yolları Taş oluşumunda beslenme alışkanlıklarının rolü büyüktür. Beslenme düzenine dikkat ederek taş oluşumunu önlemek mümkündür. Her gün bol miktarda sıvı almak (2.5 lt/gün) Kola, gazoz gibi asitli içecekleri tüketmemek, çay-kahve tüketimini azaltmak. Süt ve süt ürünlerini makul ölçüde kullanmak. Bol lifli besinler tercih etmek ve tuz tüketimi azaltıltmak. Özellikle taş hastalığı olanlar alkollü içecekler, kuru bakliyat, ıspanak, karnıbahar, sakatat ve et tüketimini kısıtlamak. Yüksek oksalat içeren besinleri (çay, çikolata, kuru incir, fındık, maydanoz, çilek, böğürtlen, pancar, soya v.b.) aşırı tüketmemek. Bol hareket ve egzersiz yapıp, stresten uzak durmak. 11

14 Bel Kaymaları Op. Dr. Osman Okan YAMAN Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Lomber spondilolistezis, yani bel omurların (vertebraların) birbiri üstünde kaymasıdır. Bir omurganın diğeri üzerinde öne veya arkaya kayması çok sık olarak hastalarımızda görülmektedir. Kayma doğumsal, romatizmal nedenlerle ve en sık da travma sonucu omurga eklemlerinde bozulma veya kırılma ile oluşur. Doğumsal olanlarda meydana gelen bel kaymaları daha çok çocuk ve gençlerde görülmektedir. En fazla kaymanın (derecesi bakımından) görüldüğü gruptur. Tıpta displastik tip olarak değerlendirilmektedir. Postür ve yürüyüş sıkıntıları belirgindir. Genetik özelliği olan ve en sık görülen bel kayması tıpta istmik tip olarak adlandırılmaktadır yaş arasında daha çok gençler görülmektedir. Erkeklerde kadınlara göre daha sıktır. Yineleyen küçük travmalar ve kırıklar sonrası oluşabileceği belirtilmiştir. Küçük dereceli kaymalar ile karşımıza çıkmaktadır. Halk arasında kireçlenme, kemik erimesi ve yaşlılık sonu oluştuğu ifade edilen bel kayması tipi dejeneratif tip olarak adlandırılmaktadır. Olaya çoğunlukla ciddi dar kanal durumu da eşlik etmektedir. Genellikle kadınlarda ve orta yaşı geçmişlerde görülmektedir. İleri derecede kaymalara sıklıkla bu grupta rastlanılmaz. Kilo vermek, korse, kemik erimesi tedavisinin en etkili olduğu kayma tipidir. Şiddetli travmalar sonucu görülen travmatik bel kayması olarak adlandırılan bir grup daha vardır. Bel ağrısı ile karşımıza gelen hastaların %5-15 inde herhangi bir derecede bel kayması bulunabilir. Ancak bu bel ağrısı bu kaymadan değil de bir bel fıtığı ya da dar kanal nedenli de olabilir. Bu nedenle dikkatli bir inceleme gerekmektedir. Yinede bel kayması olan hastalarda en sık görülen yakınma bel ağrısıdır. Şiddetli bel ağrısı, ayaklarda uyuşukluk kuvvetsizlik, yürüme zorluğu, yürüme mesafesinin azalması, yürüme esnasında ayaklarda boşalma hissi ve sık düşme ile tanı konur. Bel kaymaları derece derece olarak ayrıştırılmaktadır. Birinci derece en hafif evredir. Hastalar çoğunlukla sadece 12

15 bel ağrısından yakınmaktadırlar. İkinci evrede bel kayması daha da ilerlemiştir. Bel ağrısına ek olarak belde şekil ve duruş bozuklukları da ortaya çıkmaya başlamıştır. Kaymanın ilerlemesi ile üçüncü ve dördüncü evreye ulaşılır. Artık bu evrede olay daha ciddileşmiştir. Bel fıtığı bulguları, bacak ağrıları ve hatta idrar gaita kaçırma ile her iki bacakta güçsüzlük dahi oluşabilmektedir. Tanıda yapılan muayene, hareketli bel röntgenleri, tomografi ve MRI ile sinirlerdeki sıkışıklık beslenme bozukluğu ve eşlik eden hastalıklar konusunda bilgi sahibi olunur. Tedavide amaç bu bölgenin sabitlenmesi kaymanın engellenmesidir. Cerrahi olan ve olamayan iki yol vardır. Cerrahi olmayan yöntem daha çok yakınmaları olmayan ya da az olan ya da ileri derecede kaymanın olmadığı olgularda uygulanmaktadır. Kaymayı önlemek için hareket kısıtlamak esastır. Korse kullanımı bunun için bir yoldur. Hastanın kilo vermesi, egzersiz (bel ve karın kaslarını güçlendirmek amacı ile), ağrı kesici (analjezik ve non steroid antienflamatuvar ilaçlar) kullanması da buna yardımcı olmaktadır. İlk yöntemde başarısız sonuç alınan hastalarda cerrahi yöntem uygulanmaktadır. Ayrıca ileri derecede kayması ve şiddetli yakınmaları olan hastalarda seçkin bir tedavi yöntemidir. Yine birinci ve ikinci derece kayması olan, hiçbir yakınması olmayan nörolojik defisit (kuvvet kaybı vs.) gelişmeyen hastalar cerrahiye adaydır. Cerrahi teknik sadece kaymadan dolayı oluşmuş basıyı kaldırmaya yönelik olabildiği gibi, buna ilave olarak, malzeme kullanarak bölgeyi stabil hale getirmek şeklinde de olabilir. Birinci yöntem daha çok gençlerde ve ilerlememiş olgularda uygulanırken, ikinci yol daha ilerlemiş olgularda tercih edilmektedir. Son cerrahi teknikler sayesinde küçük cerrahi sahadan operasyonu mümkündür. Minimal invaziv yöntemler denen teknik sayesinde hastalar aynı gün ayağa kalkıp yürüyebilir hale gelmektedir. 13

16 Burun Estetiği İle Hayatınızı Yeniden Şekillendirin (Rinoplasti) Op. Dr. Murat CERAN Kulak Burun Boğaz Uzmanı Rinoplasti olarak isimlendirilen bu cerrahi işlemde amaç burun şekil bozukluğunu düzeltmektir. Burun içinde nefes almaya engel oluşturan kemik eğrilikleri (deviasyon) ameliyatı ile birlikte yapılması mümkündür. Çoğunlukla burun küçültmek olarak bilinen rinoplasti de bazen burunu büyütmekte amaçlanır. Ameliyatımı Kime Yaptırmalıyım? Bu ameliyatı KBB (kulak, burun, boğaz) uzmanı mı yoksa plastik cerrah mı yapmalı? Burun estetik ameliyatı yüz estetiği (Fasial Plastik) branşının bir ameliyatıdır. Amerikan Yüz Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Cemiyeti üyelerinin (American Academy of Facial Plastic and Reconstructive Surgery) %60 ını KBB uzmanları oluşturmaktadır. Kulak burun boğaz uzmanı bir baş boyun cerrahıdır. Temel eğitiminde burun cerrahisi olan tek branş KBB uzmanlığıdır. Fasial plastik cerrahi KBB uzmanlığının bir yan dalı olarak bütün dünyada hızla yaygınlaşmaktadır. Fasial plastik cerrahi ile ilgilenen bir KBB uzmanı bu sorunuzu en ideal biçimde çözümleyecektir. Ancak hekiminizi seçme konusunda en doğru kararı yine siz vereceksiniz. Ameliyat Öncesi Görüşme Doktorunuzla görüşmeden önce burnunuzla ilgili tüm problemlerinizi belirlemeniz faydalı olacaktır. Nefes almanız, burun akıntısı olup olmadığı, geniz ardına akıntı ve baş ağrısı olup olmadığını belirlemeniz bu ameliyatla birlikte bu problemlerin çözümünü mümkün hale getirecektir. Burun şekil sorunlarınızı ve nelerin düzeltilip nelerin düzeltilemeyeceğini doktorunuzla mutlaka tartışın. Ameliyat sonrası beklentilerinizin olabilirliği doktorunuz tarafından ifade edilecektir. Ameliyat sonrası hayal kırıklığından kurtulmanın yolu bu dönemi iyi değerlendirmek ile mümkündür. Bu ameliyatta doktorunuzla birlikte davranmanız hem sizi hem doktorunuzu rahatlatacaktır. Yardımlaşma tüm ameliyat döneminizi zevkli bir uğraşı haline dönüştürecektir Farklı beklentiler daha yolun başında doktorunuzla sizi karşı karşıya getirecektir. Sizin için çok büyük kusurlar cerrahi olarak basit bir işlemle düzeltilebilirken çok küçük bir ayrıntı bazen zor bir cerrahi ile ancak düzeltilebilmektedir. En iyi, iyinin düşmanı olarak hatırlanmalıdır. Ameliyatın Amacı Nedir? Burun estetiğinde amaç yüzünüze en uygun burunu yapmaktır. Bu cerrahi işlem şüphesiz mevcut kumaşla yapılacaktır Yani sizin cildinizin kalınlığı, mevcut kıkırdakların inceliği ve formu yara iyileşmeniz ve daha önce geçirdiğiniz burun ameliyatları başarı oranını belirler. Amaç yüzünüze ilgisiz bir burun yapmak değildir. Bu nedenle tek başına en güzel burunu yapmak sorunları çözmeyecektir. Yüzünüze en uygun burunu yapmak en başarılı sonuç olarak kabul edilir. Burunun bazı yerleri küçültülürken bazı yerlerinin büyültülmesi ile yüzde iyi görünen burun sağlanmaya çalışılır. Burun deliklerinin aşırı görünmediği, diri, kemik çatının kaybedilmediği ve ameliyatlı olduğu izleniminin saklanması önemlidir. Ameliyat ve Sonrası Burun estetik ameliyatları dünyada en çok yapılan estetik amaçlı ameliyatlardır. Ameliyat süresi saati aşmamaktadır. Ancak özel durumlarda bu süre daha uzun 14

17 olabilmektedir. Ameliyat sonrası morluk ve şişlik eskiden uygulanan cerrahi tekniklere göre çok daha az oranda görülmektedir. Burun içinde bir gün kalacak tampon ya da nefes almanıza engel olmayacak özel bir sünger ve burun dışını saran minik bir alçı ile uyanacaksınız. Ameliyat sonrası genellikle korkulduğu gibi ağrılı geçmemektedir. Basit ağrı kesicilerle bu dönem oldukça rahat geçecektir. Bir gün sonra burun içi boşaltılacak, nefes almanız normale dönecektir. Aşırı sıcak olmayan bir mekanda başınız hafif yukarda yada oturur durumda istirahat etmeniz önerilir. Burun ameliyatlarından sonra her rastladığınız insan size farklı yorumlar yapacaktır. Bu zevklerin değişik olması yanı sıra eski burnunuzun iyi bilinmemesi ile ilgilidir. Burnunuz ile ilgili yorumu bu konunun uzmanları bile ancak eski burunu göz önüne alarak yapabilmektedir. Zaman içinde burnunuzla ilgili değişiklikleri doktorunuzla birlikte takip etmeniz en uygun yol olacaktır. Burun estetiği sonrası dikkat edilecek hususlar; Burun üzerindeki alçı 7-10 gün arasında kalacaktır. Islanmaması gerekmektedir. Terleme ile bu alçının gevşeyeceğini düşünerek aşırı sıcak yerlerde bulunmamanız gerekmektedir. Dişlerinizi ilk 10 gün çok dikkatli fırçalamanız gerekmektedir. Özellikle ön dişlerinizi fırçalarken dikkat etmeniz gerekecektir. Fırçanızın yumuşak olması önemlidir. Ameliyat sonrası aşırı fiziksel aktiviteden uzak durun. Burnunuzdaki sargılar kalkıncaya kadar banyo yapmayın ve buharlı ortamda bulunmayın. Bir hafta boyunca aşırı yüz hareketleri ve gülmekten kaçının. Ameliyatı takip eden 20 gün boyunca boğazlı kazak veya dar boyunlu giysiler giyinmeyin. Yüzünüze ve burnunuza 3 hafta süreyle sert bir şekilde dokunmayınız. Operasyonu takip eden 6 hafta boyunca aşırı güneş ışığından uzak durunuz. Aşırı sıcak burnunuzda şişmeye neden olacaktır. Burun ameliyatlarından sonra gözaltlarında ve yüzde şişme olabilmektedir. Eski ameliyat tekniklerine göre bu duruma çok daha az oranda rastlanmaktadır. Bu şişlikler 1-2 hafta içinde geçecektir. Doktorunuzun verdiği ilaçlar dışında ilaç almayın. Ameliyat sonrası 5 gün kontak lens takmayın. 16 hafta boyunca her türlü gözlük kullanmayın daha sonraki dönemde hafif bir çerçeve kullanın. Burnunuz açıldıktan sonra burun cildini sıvı sabun veya özel losyonlarla temizleyin. Bantlarınız alındıktan sonra makyaj yapabilirsiniz. Daha fazla bilgi için uzman doktorunuz ile görüşün... 15

18 Dental İmplantlar Dt. A. Funda DÖNMEZ Diş Hekimi İmplant, kelime anlamı olarak tedavi, estetik ve fonksiyonu sağlamak amacıyla canlı dokulara yerleştirilen cansız maddelerdir. Dental implantlar, kaybedilen dişlerin yerine, çene kemiğinde açılan yuvaya yerleştirilen, titanyumdan üretilmiş vidalardır. Titanyum doku dostu ve güvenilir bir materyaldir. Amaç kaybedilmiş dişlerin fonksiyon ve estetiğin geri kazanılmasıdır. Alt ve üst tam ve kısmi dişsizlik vakalarında ve tek diş eksikliği vakalarında lokal anestezi ile uygulanabilen güvenilir bir sistemdir. Dental implant uygulaması için en önemli kriter; belirlenen implantın çapı ve boyuna uygun kemik genişliği ve derinliğinin olmasıdır. Kemik kalitesi de önemlidir. Sistemik hastalıklar (diyabet, tansiyon) açısından hasta incelenmelidir. Alkol ve sigara bağımlılığı implant tedavisini olumsuz etkiler. Ağız bakımı önemlidir, implant tedavisi sonrası ağız bakımı daha da önem kazanır. Hastanın genel sağlık durumu iyi olduğunda, yaş sınırlaması yoktur. Ancak kızlarda 16-17, erkeklerde yaşında kemik gelişimi tamamlandığında güvenle uygulanabilir. Hastanın genel sağlık durumu, uygulanacak implant sayısı ve radyolojik incelemelere göre tedavi planlaması yapılmalıdır. Hastanın implant tedavisinden beklentisi önemlidir, ancak bazı durumlarda hareketli protezlere göre daha başarılı estetik ve fonksiyon sağlamak mümkün olabilir. Bu nedenle tedaviye başlanmadan önce üst yapıya (protez) karar verilmelidir. Hastanın genel sağlık durumuna ve yerleştirilecek implant sayısına göre lokal anestezi ile her çene için 2 veya 3 operasyonla, genel anestezi ile tek operasyonla implant uygulaması yapılabilir. Kullanılacak implantın çapı ve boyuna uygun yuva açıldıktan ve implant çene kemiğine yerleştirildikten sonra, implant ile sağlıklı kemik dokusu arasında doğrudan yapısal ve fonksiyonel birleşmenin (osseointegrasyon) sağlanması beklenir. Bu süreç 2-3 ay arasında değişir. Bu süre sonrası radyolojik incelemelerle implantın kemiğe tutumuna bakılır, gerekirse hekim 16

19 tarafından bekleme süreci uzatılabilir. Osseointegrasyon sürecinin ardından sabit veya hareketli protez uygulamaları ile tedavi sonlandırılır. İmplant tedavisi, diş çekiminden hemen sonra da uygulanabilir. Ancak çekilen dişin boyu ve çapı, dişin kayıp nedeni (enfeksiyon, travma) immediate implant uygulaması açısından önemlidir. Özellikle ön bölge tek diş kayıpları için immadiate implant uygulaması ve bunu takiben geçici veya sürekli kuron yapılması, hastanın psikolojik sağlığı ve estetiği açısından önem kazanmaktadır. Genel uygulama, diş çekimlerinden sonra en az 3 ay beklenmesi, sonra implantların yerleştirilmesi, 2-3 ay sonra da protetik tedavinin tamamlanması yönündedir. İmplant tedavisi; ağızdaki orijinal dişlerin zarar görmemesi, fonksiyon ve estetiğin doğala en yakın tamamlanması, güvenilir ve uzun ömürlü olması, çene kemiğinin erimesini önlemesi açısından en avantajlı tedavidir. Ancak implant tedavisinin diğer tedavilere göre daha maliyetli olması dezavantajıdır. Ağız bakımı açısından, implant tedavisi ve diğer tedaviler arasında çok farklılık yoktur. Genel sağlığımız için doğal dişlerimize de, yapay dişlerimize de implantlarımıza da aynı özeni göstermeliyiz. İmplant tedavisinden en çok memnun olan hastalar, uzun süre hareketli tam protezleri özellikle alt çenede kullanan hastalardır. Alt ve üst çenede uygulanacak 2 şer adet, toplamda 4 adet implant ile hastaların hareketli protezleri özel bağlantı parçaları ile sabitlenebilir. Böyle hastaların protezlerinin istem dışı (öksürme-hapşırma) ağızlarından çıkması veya fonksiyon esnasında hareket etmesi önlenmiş olur. İmplantların ömrü hastaya bağlıdır. Düzenli ağız bakımını yapan, sigara ve alkol kullanımı az olan veya hiç olmayan, düzenli olarak kontrollerine giden hastalarda implant başarısı %98 dir. İmplantların gelişimi başarı oranını yükseltmiştir. İmplant tedavisi diş hekimliğinde hasta ve hekim açısından yüz güldürücü bir tedavi sistemidir. 17

20 Diyabette Beslenme Uzm. Dr. Önder BEKAR İç Hastalıkları Uzmanı Şeker düşürücü hapların veya insülinin yanlışlıkla veya doktorunuzun önerisi dışında fazla miktarda kullanılması kan şekerini düşürebilir. İnsülini şırıngaya dikkatle çekmemek, iyi görememe sonucu fazla insülin yapmak kan şekerini düşürebilir. Bazen ilaçlar normal alınmasına rağmen, yemek öğünleri atlanırsa veya unutulup yemekler vaktinde yenmezse alınan ilaçların etkisi ile kan şekeri düşebilir. Ara öğünlerin ihmal edilmesi hipoglisemiye adeta zemin hazırlar. Unutulan ara öğün sonrası hipoglisemi belirtileri ortaya çıkar. Diyabet Diyeti Diyabette diyet; Hastanın diyabetinin tipine yani Tip I veya Tip II oluşuna, Yaşına Kilosuna Yüksek tansiyon, damar sertliği gibi durumların olup olmamasına, Kullanılan ilaçlara göre düzenlenmelidir. Son yıllarda diyabet diyeti oldukça esnek, serbest ve kişisel özelliklere göre düzenlenmektedir. Diyet açlık demek değildir, sık sık ve az az yenerek kan şekeri dengede tutulmaya çalışılır uzun süre aç kalmak ya da diyette önerilenden daha fazla yemek, kan şekerini yükseltir. Sık sık acıkmak şeker düşüklüğüne bağlı olabileceği gibi yüksek şekere de bağlı olabilir. Et hariç tüm yiyeceklerde şeker vardır, diyette önemli olan şeker yememek değildir, çünkü şeker en önemli enerji kaynağımızdır, önemli olan bazı şekerleri yememektir.(kesme şeker ve üzüm.) Yiyeceklerdeki besin öğeleri ve kan şekerine olan etkilerinin bilinmesi sağlıklı diyet düzenleme yönünden önemlidir. Besin Öğeleri Karbonhidratlar Proteinler Yağlar Mineraller ve vitaminlerdir. Karbonhidratlar sağlıklı besin seçiminde kan şekerine olan etkisi yönünden en önemli yiyeceklerdir. Karbonhidratlar basit ve bileşik yapıda bulunur. Bileşik olanlar en çok nişastada ve nişasta içeren besinlerde örneğin; patates, pirinç ve unlu gıdalarda (makarna, ekmek...) bulunur. Basit şekerler yani daha kolay emilen şekerler ise kesme şeker, süt, meyve, bal, reçel, marmelat, çikolata, biradadır. Üzüm, incir muz gibi meyveler şekerden oldukça zengin olduğundan ve basit şekerleri içerdiğinden diyabet diyetinde kısıtlı olarak yer alırlar. Basit şekerli yiyecekler süratle barsaklardan emildiği için kan şekerini çabucak yükseltirler. Tip II şekeri olanlarda vücudun insülin yapımı ve gıdalardan emilen şekere insülin cevabı yavaşlamış olduğu için yükselen bu şekeri hemen düşüremez. Sonuç olarak basit şeker içeren yiyecekler diyabet diyetinde iyice kısıtlanmalıdır. Nişasta ve bileşik yapıda şeker içerenler ise bağırsakta önce basit şekere yani glikoza parçalanıp emilecekleri için emilimleri yavaş olur. Kan şekerini daha yavaş yükseltirler. O halde bu tür yiyecekleri diyabetikler yiyebilirler. Bunlar taze sebzeler, bazı meyveler ve baklagillerdir. Kan şekerinin çabuk ve çok yükselmesini önleyen yani iyi yönde yardım eden diğer bir madde besinlerdeki liflerdir. Lifler barsakta şekerin emilimini yavaşlatırlar. Lifi fazlaca içeren yiyecekler siyah ekmek, (çavdar, yulaf, kepekli ekmek, kepekli makarna) kepekli tahıl ürünleri ve taze sebzeler ve meyvelerdir. Unutmayın, çok yemek ve diyette izin verilmeyenleri yemek, kan şekerinin çok yükselmesi demektir. Proteinler vücudun yapı taşıdır. Ette, balıkta ve tavukta, peynirde, kuru baklagillerde bulunur. Et, kan şekerini doğrudan yükseltmez ama 2 yönden dikkate alınmalıdır. Son araştırmalar, fazla proteinin böbreklerde aşırı çalışmaya neden olabildiğini ve diyabete bağlı böbrek bozukluğunu hızlandırabileceğini gösterilmiştir. Ayrıca, fazla miktarda (örneğin günde vücut ağırlığının kilogramı için 2.2 gramdan fazla) yenen et, etin enerji kaynağı olarak kullanılamamasına sonuç olarak da vücutta yıkım olaylarının artmasına neden olur. Yağlar doğrudan yağ olarak, margarin, tereyağı ve sıvı yağlarda; yiyeceklerde ise etlerde, süt ve süt ürünlerinde bulunur. Yağlar çok kalorilidir. 1 gramı 9 kalori verir. Şişmanlarda diyetteki yağ miktarı mutlaka kısıtlanmalıdır. Katı ve hayvansal yağlar içerdikleri kolesterol fazlası nedeni ile damar sertliğini arttırdıklarından tüketilmesi önerilmez. Yağlar, kan şekerini yükseltmez ama şişmanlığı arttırdığı için diyabet tedavisini zorlaştırırlar. Salatalara 18

21 az miktarda bitkisel yağ ve limon konabilir. Yiyecekleri pişirmek de yağ içeriği yönünden önemlidir. Besinleri kızartırken yağ kullanıldığından, diyette serbest miktarda yenebilen yiyeceklerin bile kalori içeriği artar. Bunun yerine haşlama, fırında pişirme, buğulama tercih edilmelidir. Tuz alımında kısıtlama, eğer diyabetlide şişmanlık, böbrek bozukluğu veya yüksek tansiyon yoksa pek gerekmez. Hangi diyabetlilerde kan şekeri düşer? Sadece diyetle tedavi olanlarda kan şekeri düşmez. Kan şekeri düşüklüğünün en sık rastlanan nedeni, şeker düşürücü ilaçların yanlış, hatalı, kontrolsüz kullanımı veya bu ilaçlarla yemek öğünleri ve bedensel faaliyetler arasındaki dengenin sağlanamamasıdır. Örneklerle görelim. Bazen haplar ve yemek öğünleri ile bir sorun olmamasına karşın normalden fazla hareket yapmak da şekeri düşürür. Örneğin yürümek, alışveriş yapmak, yük taşımak, uzun yolda otomobil kullanmak, normal dışı ev işleri, ev temizliği kan şekerinizi düşürebilir. Böyle durumlarda önceden ilacınızı azaltmalı veya ek yiyecek yemelisiniz. Bazı ilaçlar, şeker düşürücü ilaçlarınızın etkisini arttırarak kan şekerini düşürebilir. Bu nedenle şeker düşürücü ilaçlarınızdan başka ilaç kullanmanız gerekiyorsa mutlaka doktorunuza sorun ve diyabetli olduğunuzu bildirin. Bu ilaçlar arasında aspirin ve bazı antibiotikler önemlidir. Alkol alınması ile de kan şekeri düşebilir, akşam alkol alımı ile gece yarısı ve sabaha doğru kan şekeri düşebilir. Günlük beslenme planı nasıl yapılır? Günlük beslenme planınızda yer alan yiyecekleri 6 grupta topluyoruz. Bunların dengeli beslenme planındaki miktarı önemlidir. Besinlerin gruplanması yiyeceklerin değişim listeleri şeklinde değişik ve esnek olarak kullanılabilmesine yardımcı olur. Örneğin her değişim grubundaki yiyeceklerden eşdeğer birimi kadar yenebilir. Örneğin süt grubundan 1 bardak süt yerine 1bardak yoğurt yenebilir. Benzer şekilde et grubundan 1 birim olan 1 köfte yerine 1 küçük boy pirzola veya 1 yumurta veya 1 sosis yenebilir. Besin grupları ve pratikte kullanılan birim ölçüleri şöyledir: Ekmek ve nişasta grubu Et ve kuru baklagiller grubu Süt grubu Sebze grubu Meyve grubu Yağ grubu Süt değişimi : Süt ve süt ürünleri bu grupta yer alır. 1 su bardağı süt (yaklaşık 250 gram) 1 su bardağı yoğurdun kalorisine eşdeğerdir, yaklaşık 150 kaloridir ve 1 süt değişim birimidir. Yağı alınmış süt ve yoğurdun kalorisi daha azdır. Et değişimi: Et grubunun kalori içeriği içindeki yağ miktarına bağlıdır. 30 gramlık yağsız et örneğin 1 köfte, 1 birim ete eşdeğerdir, 70 kalori içerir. Bunun yerine aynı miktar tavuk, balık, yağsız biftek, 40 gram peynir, balık, yağsız 1 dilim salam veya 1 sosis yiyebilirsiniz. Ekmek değişimi: Ekmek, unlu diğer yiyecekler (galeta, bisküvi, tarhana, makarna, şehriye), pirinç bulgur, patates, mısır bu grupta yer alır. 30 gram lık 1 dilim ekmek 15 g karbonhidrat ve 80 kalori içerir ve bir ekmek değişim birimidir. Bunun yerine küçük patates veya 4 adet kraker (diyet etimek) veya 1 kase sebze çorbası veya 1 kase tarhana çorbası veya 2-3 yemek kaşığı pirinç pilavı veya 3 kaşık makarna veya 1 su bardağı yağsız patlamış mısır yiyebilirsiniz. Sebze değişimi : Yeşil yapraklı sebzeler, kuşkonmaz, domates, salatalık, turp bu grupta yer alır. Kıvırcık salata, marul, salatalık, kırmızı turp serbest olarak yenebilir. Orta boy bir domates,10 adet sivri biber, 1 sebze birimidir. 1 sebze birimi 30 kalori vermektedir. Sebzeler çiğ ya da pişmiş olarak yenebilir, etli olarak pişirilirse ayrıca yağ konmamalıdır, içindeki et miktarına göre et değişim listesinden azaltma yapılmalıdır. Meyve değişimi : Taze meyveler C vitamini ve posadan zengindir. Muz, kayısı, portakal, elma potasyumdan zengindir. Meyvelerdeki bu posa, bağırsaklardan şekerin emilimini yavaşlattığından kan şekerini çabuk yükselmesini önler, yağların da emilimini azalttığından, kan yağlarının yükselmesini önler. 1 meyve değişim biriminde 15 gram karbonhidrat ve 60 kalori bulunur. Meyvelerin anlatılan iyi etkilerinden yararlanabilmek için meyve suyu yerine çiğ olarak kabuğu ile yenmeleri gereklidir. Meyvelerdeki şeker oranı fazla 19