Eğitimde Yeni Bir Süreç: Ters-Yüz Sınıf Sistemi

Transkript

1 Eğitimde Yeni Bir Süreç: Ters-Yüz Sınıf Sistemi Büşra G. Gençer a Neşe Gürbulak b Tufan Adıgüzel c* a b c Bahçeşehir Üniversitesi Özet Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanım ve üretiminin hızla yayılması ile birlikte, yeni teknolojilerin eğitim alanında kullanım biçimi de değişmektedir. Bu değişim, öğretme ve öğrenmeye yönelik yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına olanak sağlamış ve öğretim-öğrenim sürecinde yeni bir strateji olan Ters-Yüz sınıf sistemi nin eğitimde kullanılabilirliğini gün yüzüne çıkarmıştır. Ters-yüz sınıf sistemi, öğrencilere asenkron sistemler yardımı ile ileriye yönelik çalışacakları konuların bireysel öğrenmeye uygun olan kısımlarını okul dışında erişebilmelerine fırsat sunarken, sınıf ortamında daha çok bu konularla ilgili bireysel veya grup olarak problem çözme aktiviteleri yapma ve bireysel öğrenmelerinde çoğunun karşılaştığı problemlere odaklanma imkanı sunar. Kısaca, ev ödevi ile sınıf içi ders işleyişinin yer değiştirmesidir (Verleger & Bishop, 2013). Literatürde bu yeni strateji ile ilgili deneysel olarak son derece az araştırma bulunsa da, bu çalışmada Ters-Yüz sınıf sistemi teknik ve uygulama açısından detaylı şekilde tanıtılacak ve Türk eğitim sistemindeki öğrenme-öğretme kültürüne göre sınıf içi kullanımlarında hangi durumlarda etkili olabileceği incelenecektir. Ayrıca, Ters-Yüz sınıf sistemi nin, çeşitli eğitim seviyelerindeki etkinliğini ve eğitim ortamını nasıl zenginleştirdiğini ölçen çalışmalar değerlendirilecektir. Türk eğitimcilerin bu gibi yeni öğrenme-öğretim sistemleri ve kullanılan teknolojileri tanımaları, bu ortamlardan edinilmiş deneyimleri öğrenmeleri açısından bu çalışmanın yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Ters-Yüz Sınıf Sistemi, Eğitim Teknolojisi, Harmanlanmış Öğrenme, Program Geliştirme GİRİŞ Hızla gelişen bilim ve teknoloji, toplumların sosyal yapısındaki değişimi ve gelişimi kaçınılmaz hale getirmekte ve eğitim-öğretim kurumlarının da bu değişime ayak uydurma zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır (Davis& Shade, 1994). Diğer yandan teknolojinin sürekli gelişimi, teknolojinin eğitime entegrasyonunu da zorunlu hale getirirken, eğitim sistemleri de okul öncesi eğitimden üniversiteye kadar her alanda çağın gereksinimlerini karşılayabilmek ve çağa uyum sağlayabilmek için sürekli gelişim ve değişim mecburiyetindedir. Bu değişikliklere bağlı olarak eğitim siteminde de davranışçı yaklaşımdan yapılandırmacı yaklaşıma doğru bir paradigma değişikliği yakalanmaya çalışılmaktadır (Kertil, 2008). Bu değişim, öğretme ve öğrenmeye yönelik yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına olanak sağlamış ve öğretimöğrenim sürecinde yeni bir eğitim stratejisi olan Ters-Yüz sınıf sisteminin eğitimde uygulanılabilirliğini gündeme getirmiştir. Ters-Yüz sınıf sistemi, asenkron sistemler yardımı ile öğrencilere çalışacakları konuların bireysel öğrenmeye uygun olan bölümlerine okul dışında da erişebilme fırsatı sunarken, sınıf ortamında bu konularla ilgili daha çok bireysel veya grup olarak problem çözme aktiviteleri yapma imkanı sunmaktadır. Kısaca, öğrencilere bireysel öğrenmelerinde karşılaştıkları problemlere odaklanma fırsatı veren bu sistem, ev ödevi ile sınıf içi ders işleyişinin yer değiştirmesi olarak tanımlanmaktadır (Verleger & Bishop, 2013). Bu çalışmada Ters-Yüz sınıf sistemi teknik ve uygulama açısından detaylı şekilde tanıtılmış ve Türk eğitim sistemindeki öğrenme-öğretme kültürüne göre sınıf içi kullanımlarında hangi durumlarda etkili olabileceği incelenmiştir. Ayrıca, Ters-Yüz sınıf sistemi nin, çeşitli eğitim seviyelerindeki etkinliğini ve eğitim ortamını nasıl zenginleştirdiğini ölçen çalışmalar değerlendirilmiştir. Ters-Yüz Sınıf Sistemi Ters-Yüz sınıf sistemi, geleneksel öğrenim-öğretimin aksine öğrenciye teorik bilgiyi evde kendi başına öğrenip, öğrendiklerini okulda uygulama fırsatı sunan bir metot olarak tanımlanmaktadır (Zownorega, 2013). Verleger ve Bishop a (2013) göre bu eğitim sistemi, sınıf ortamında öğrencinin kendi başına çalıştığı konularla ilgili daha çok bireysel veya grup olarak problem çözme aktiviteleri yapma ve bireysel öğrenmelerinde çoğunun address: bggencer@gmail.com gurbulaknese@gmail.com tufan.adiguzel@gmail.com 881

2 karşılaştığı problemlere odaklanma imkanı sunan, öğretmenin öğrenen ile birebir ilgilenmesine fırsat veren bir öğretim-öğrenim metodudur (Seamen& Gaines 2013). Diğer yandan bu öğretim-öğrenim sistemi, derslerin video kaydının alınması ile öğrenciye istediği bilgiye istediği yer ve zamanda ulaşma imkanı sunarak bireysel öğrenmeyi de desteklemektedir (Talbert, 2012). Ters-Yüz sınıf sistemi, ilk olarak Miami Üniversitesi ekonomi profesörleri tarafından iş, hukuk, sosyoloji, psikoloji ve felsefe alanlarında okuma ödevlerinin çokluğundan dolayı kullanılmaya başlanmıştır (Lage, Platt, &Treglia, 2000) yılında Woodland Lisesi nde öğretmenlik yapan Jonathan Bergman ve Aaron Sams in powerpoint sunularını kaydetmek için bir yazılım üretmesi ve dersi kaçıran öğrenciler için canlı derslerini kaydedip çevrimiçi olarak yayınlamaya başlaması ile eğitim alanında kullanılan bu sistem diğer öğretmenlerin de dikkatini çekmiştir. Bununla birlikte, Northern Colorada Üniversitesi nde öğretim elemanlarının sınıftaki zamanlarını ortak çalışma ve uygulamalara ayırarak, dersin içeriğini sunmak için çevrimiçi ve indirilebilir videolar kullanmaya başlamaları ile birlikte (Bergmann & Sams, 2012), 3000 in üstünde katılımcı ile birkaç ay içinde yaygınlaşmaya başlamıştır (Talbert, 2012). Ters-Yüz sınıf sistemi uygulamasında geleneksel öğretim yönteminden farklı olarak, öğrenciler dersin teorik bölümünü çevrimiçi videolar, sunular, öğrenme yönetim sistemleri gibi çoklu-ortam araçları ile evde öğrenmektedirler (bkz. Şekil1). Ayrıca, konuyla ilgili öğretmenin verdiği temel ders materyallerine ek olarak, içerikle ilgili gerekli araştırmaları yaparak bireysel öğrenme sorumluluğunu elde etmektedirler. Sınıf ortamında ise öğrenciler, konu ile ilgili hazırlanan uygulamalar ve öğrendiklerini paylaşmaya yönelik sunulan tartışma ortamları gibi, öğretmenin yardımcı olmak için aktif şekilde rol aldığı çalışmalarla edindikleri bilgileri paylaşma ve pekiştirme imkanı bulmaktadırlar (Seaman & Gaines, 2013). Öğrencinin öğrenmesi için en iyi yöntemin eskiden kalma yapı olan geleneksel öğretim yöntemi olmadığını savunan Talbert (2012), öğrencilerin, öğretmen yardımına en çok ihtiyaç duyduğu zamanlarda sınıf dışında olduklarını ve onları zorlayan görevleri sınıf dışında yapmak zorunda kaldıklarını belirtmiştir. Bununla birlikte, sınıf içi öğretmenlerin yeteneklerinin en üst seviyede olduğu, ancak öğrencilerin en az yardıma ihtiyaç duyduğu ve bilişsel becerileri en düşük seviyede kullandığı zaman dilimidir (Arslan & Özpınar, 2008). Gelişim olması için geleneksel yapının tersine çevrilmesi; öğrencilerin sınıf dışında dersler, okumalar ve diğer kaynaklarla temel bilgi alması, sınıf içinde ise zorlu ve üst düzey bilişsel aktivitelerle çalışması gerekmektedir. Geleneksel Model Öğretmenin bilgiyi aktarması Öğrencinin konuyu kavraması Konuyu destekleyen aktivite yapılması Ev ödevleri ile konunun pekiştirilmesi Ters Yüz Sınıf Modeli Sınıf içi uygulamalar (Öğretmen ve öğrenci) Sınıf içi uygulamalar Sınıf dışı uygulamalar (Öğrenci) Ders ile ilgili hazırlanan materyallerin çalışılması Öğrencinin konuyu kavraması Konuyu destekleyen aktivite yapılması Öğretmen yardımı ile konunun pekiştirilmesi Sınıf dışı uygulamalar (Öğrenci) Sınıf içi uygulamalar (Öğretmen ve öğrenci) 882

3 Şekil 1. Geleneksel Eğitim Modeli ile Ters Yüz Sınıf Modelinin Karşılaştırılması (Zownorega, 2013) Eğitim-Öğretim ve Öğrenme Ortamları Günümüzde çoğunlukla öğretmen merkezli bir öğretim sistemi uygulansa da, son yıllarda okullarda öğretmenin rolünün sadece yol gösterici bir rehber olarak tanımlandığı öğrenci merkezli eğitim sisteminin uygulanması gerektiği savunulmaktadır. Bu sistem, gelişen teknolojinin sunduğu imkânlar sayesinde öğrencilere, pek çok kaynaktan bilgiye ulaşma imkanı sunmaktadır. Burada öğretmene düşen görev ise öğrencilere ulaşmak istedikleri bilgiye nasıl ulaşabilecekleri konusunda yol göstermektir (Grover & Stovval, 2013). Ters-Yüz sınıf sistemi şu şekilde uygulanmaktadır; (1) öğrencinin sınıf dışında geçirdiği zamanın öğrenciyi sınıfta yapılacak olan aktivitelere hazırlaması (2) öğretmenin, öğrencilerin sınıf dışında gerçekleştirdiği ders hazırlık aşamasını değerlendirmesi (3) öğrenciye sınıf ortamında, sadece dinleyip not tutmanın dışında işbirlikçi ve problem tabanlı öğrenme fırsatı vermesi (4) öğrenciye teorik bilgiyi öğrenmek dışında öğretmen eşliğinde pratik yapma ve anında geri bildirim alma olanağı sunulması (McGivney& Xue, 2013). Bu uygulanma şekli göz önünde bulundurulduğunda Ters-Yüz sınıf sistemi, geleneksel yönteme göre daha öğrenci merkezli, aktif bir öğretim sunmakta ve bu da daha etkili bir öğretim gerçekleştirilmesine yardımcı olmaktadır (Talbert, 2012). Toto ve Nguyen a göre (2009) Ters-Yüz sınıf sistemi öğrenciye öğretmen rehberliğinde, işbirlikçi öğrenme, problem tabanlı öğrenme, aktif öğrenme, grup çalışmaları ve sınıf içi tartışma imkanı sunduğu için öğrenciye kendi bilgisini oluşturma ve öğrendiği teorik bilgiyi uygulama imkanı sunmaktadır. Bunun yanısıra, Ters-Yüz sınıf ortamı dijital öğrenme ortamı ile desteklendiğinde öğrenci, işbirlikçi ve ilgi çekici öğrenme ortamında öğrenim görürken, 7/24 bilgiye erişme imkanına sahip olmaktadır. Bunlara ek olarak, dijital ortamlar, öğrencinin pedagojik özellikleri de göz önünde bulundurularak kullanıldığında öğretimi özelleştirdiği ve geliştirdiği için eğitimin verimlilik düzeyini artırarak geleneksel yönteme göre daha etkili bir eğitim imkanı sunmaktadır (Seamen & Gaines, 2013). Ters-Yüz sınıf sistemi bir anlamda bireysel öğrenme becerisini gerektirdiği için, bilgi toplumunda yaşayan bireyler; bilgiye nasıl ulaşıp onu nasıl sınıflayacaklarını, nasıl üretip diğer bireylerle paylaşacaklarını ve değişen şartlara nasıl uyum sağlayacaklarını öğrenmek zorundadırlar. Kol a (2011) göre bilgi çağında başarılı olacak bireylerin; bilgi teknolojilerini rahatlıkla ve verimli bir biçimde kullanabilen, girişimci, üretken, yenilikçi, bireysel sorumluluk sahibi, kendini gerçekleştirmiş ve sürekli kendini yenileyen kişiler olması gerektiğini savunmaktadır. Buna bağlı olarak Chang, Sung ve Lee (2003), bilgi teknolojilerinin, işbirlikçi öğrenmenin aşamalarından olan etkileşim yoluyla öğrenme sürecine aktif katkıda bulunmayı destekleyen bir yapıya sahip olduğu için hem bilgiye ulaştıran hem de bilgiyi oluşturan bir araç olarak kullanılması gerektiğini savunmaktadır. Ayrıca, teknoloji ile zenginleştirilmiş öğrenme ortamları, daha fazla duyu organına hitap ettiği için geleneksel yöntemin aksine öğrencinin ilgisini daha fazla çekip öğretimi kolaylaştırarak zevkli hale getirip, öğrenmenin hızlanmasını sağlamaktadır (İşman, 2005; Yalın, 2003). Ters-Yüz Sınıf Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları Jenkins e (2012) göre eğitim tabanlı teknoloji ve çevrimiçi platformlar büyüme ve gelişmeye devam ederken, eğitim dünyasına giren kavram, program ve cihazların artması sonucu ortaya çıkan Ters-Yüz sınıf sistemi, yöneticiler, öğretim üyeleri ve öğretmenler arasında yeni dalgalanmalara sebep olmaktadır. Ters-Yüz sınıf sistemi üstüne yapılan tartışmalar neticesinde öğrenciler ve öğretmenler açısından avantajları şu şekilde sıralanabilir (Duerden, 2013; Miller, 2012): Ö renciler aç s ndan; o Ö renciye becerilerine göre farkl sürelerde ö renme olana sa lamas o Ö rencinin yorum yapma yetene ini geli tirmesi o Ö rencinin aktivitelerde kullanacağı bilgiyi önceden öğrenmesine olanak sağlaması o Hasta olan ya da gelmeyen öğrenciye bilgiye istediği zaman erişme imkanı sunması o Ailelere dersleri takip etme ve çocuklarına daha fazla yardımcı olma imkanı sunması o Öğrenciye öğrenme faaliyetlerinde sorumluluk almasını sağlaması o Öğrenciye uygulamalarda yaşıtlarıyla aktif olarak çalışmasına olanak sağlaması Öğretmenler açısından; o Öğretmene sınıfta bilge değil takıma kılavuz olma imkanı sunması o Sınıf içi uygulamalarda öğretmenin öğrencilere daha fazla yardımcı olmasına olanak sağlaması 883

4 o Öğrencilerle yapılan etkileşimli aktivitelerden dolayı sınıf yönetiminde öğrenci davranışlarıyla ilgili sorunların azalmasına yardımcı olması o Öğretmene birebir ve küçük gruplarla çalışma olanağı sağlaması o Öğretmenin konuyu anlatma ve tekrar etme için harcadığı zamandan tasarruf etmesine olanak sağlaması o Öğretmenin materyal hazırlarken işbirliği içerisinde çalışmasına olanak sağlaması o Öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişimin gelişmesine olanak sağlaması Jenkins (2012) Ters-Yüz sınıf sisteminin öğrenci ve öğretmene sağladığı avantajların yanında dezavantajlarınında olduğunu savunmaktadır. Öğrencinin videoları izleyip izlemediğini ve konuyu öğrenipöğrenmediğini kontrol etmenin öğretmenler açısından zor olabileceği bu dezavantajların başında gelmektedir. Bununla birlikte, bireysel öğrenme özelliklerine sahip olmayan öğrencilerin, öğrenme sürecinde sorun yaşaması ihtimali de ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin bilgisayar ile birlikte, güçlü internet bağlantısına sahip olma zorunluluğu da ortaya çıkmaktadır. Ters-Yüz sınıf sisteminde, öğrencinin öğretmen ve diğer öğrenciler ile etkileşim kurmadan, sınıf dışında gerçekleştirdiği çalışma sürecinde zorluk yaşayabileceğini savunan Duerden (2013), öğrencinin dersi öğrenirken soru soramadığı, konular arasında anlam ilişkisi kuramadığı için zorluk çekebileceğini ve bunların öğrenme sürecinde kopukluk yaşanmasına sebep olabilecek dezavantajlar olabileceğini belirtmiştir. Miller a (2012) göre bu sistem kullanılırken eğitim platformunun ihtiyaçlara yönelik olarak hazırlanmaması, öğrencinin dinleme sürecinde aktif olmaması, konuyu öğrenirken konuşabileceği ve tepkisinin ölçülebileceği bir ortamın oluşturulmaması öğrenme etkinliğinin azalmasına sebep olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, öğrencinin bilgiyi yanlış öğrenmesi ve yanlış öğrenmesinin anlaşılamaması gibi ihtimallerin yanında, yanlış bilgiyi düzeltmek için harcanan ek zaman da bu sistemin uygulanabilirliği açısından dezavantaj olarak görülmektedir. Örnek Çalışmalar Ters-Yüz sınıf sisteminin, öğrencilerin öğrenme başarılarına etkisi konusunda geleneksel öğretimden farklılığı ve uygulanabilirliğini ölçmek amacı ile Matematik, İngilize, Biyoloji, Mühendislik, Bilgisayar gibi alanlarda sayıları az da olsa birtakım araştırmalar yapılmıştır.. Detroit te bulunan bir lisede öğrencilerin eğitimlerinin desteklenmesi ve gelişmesi amacıyla eğitim modelinin değiştirilmesi gerektiği düşünülerek, Matematik ve İngilizce derslerinde Ters-Yüz sınıf sistemi uygulamasına geçilmiştir. Öğretmenler her hafta için 5-7 dakikalık üçer video hazırlayarak öğrencilerin evde izlemelerini, evinde internet bağlantısı olmayan öğrencilerin ise okulda izlemelerini istemiş ve sınıf içinde etkileşimli aktiviteler ve uygulamalar ile içeriği zenginleştirmişlerdir. Çalışmanın sonucunda, öğrencilerin ev ödevlerini yapmama problemlerinin ortadan kalktığı, öğretmenin öğrenciye içerikle ilgili daha fazla açıklayıcı örnekler verdiği ve öğretmenin dersi tekrar etmek yerine sadece öğrencilerin anlamadıkları konularda onlara yardımcı olduğu tespit edilmiş ve İngilizce dersinde başarısız olan öğrenci yüzdesinin %19 dan %13 e, Matematik dersinde ise %50 den %44 e indiği gözlemlenmiştir (Strayer, 2011) Benzer şekilde, Miami üniversitesinde Ters-Yüz sistem kullanılarak gerçekleştirilen yazılım mühendisliği sınıfında öğrencilerin uygulama yazılımı geliştirme ve sorumluluk alma konusunda kendilerini geliştirdikleri tespit edilmiştir (Gannod, Burge & Helmick, 2008). Kaliforniya Üniversitesinde ise Biyolojiye Giriş dersinde Ters-Yüz sınıf sistemi uygulanarak, öğrencilerin önceden kaydedilmiş videoları sınıf dışında izlemesi ve etkileşimli alıştırmaları takip etmesi sonucu, sınav sonuçlarındaki başarılarında %21 artış olduğu saptanmıştır (Moravec, Williams, Aguilar-Roca & O Dowd, 2010). Franklin Üniversitesinde, iki farklı öğrenci grubuna biri geleneksel diğeri Ters-Yüz eğitim olmak üzere iki farklı yöntemin kullanıldığı araştırmada Ters-Yüz eğitim gören grubun geleneksel eğitim gören gruba göre daha yüksek başarı gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca Bilgisayar Bilimlerine Giriş dersinde bir dönem boyunca uygulanan Ters-Yüz sınıf sistemi ile bilgisayar geçmişi az olan öğrencilerin bu sistemle yeteneklerini geliştirerek yüksek düzeyde teknik beceri kazandıkları gözlenmiştir (Talbert, 2012). Wetterlund (2008), öğrencilerin arkeoloji bilgilerini geliştirmek amacı ile resimler ve çevrimiçi uygulamalar kullanarak elektronik ortamda sanat müzesi oluşturmuştur. Sanat müzesi ve okul öğretmenlerinin birlikte görev aldığı bu çalışmada, Ters-Yüz sınıf sistemi ile öğrencilerin sanat müzelerinde kullanılan materyalleri öğrenmesi, okuma-izleme-dinleme aktiviteleri ile yorumlama ve sınıflandırma becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. 884

5 Çalışmanın sonucunda, bu yöntemin konunun anlaşılabilirliğini arttırdığı ve öğrencilerin dersi kısa sürede etkili şekilde öğrenmelerine katkı sağladığı gözlemlenmiştir. SONUÇ VE ÖNERİLER Türk eğitim sisteminde doksanlı yıllarda öğrenciyi hesaba katmayan, hiyerarşik ve aşırı katı bir öğretim biçimi olan Davranışçı yaklaşım ve eğitim uygulamaları yaygın olsa da, son yıllarda kuram ve uygulama anlamında davranışçı yaklaşımın tam tersine bir öğretim metodu olan Yapılandırmacı (constructivist) eğitim ve öğretim metodunun tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de yaygınlaştığı görülmektedir (Çelen, Çelik & Seferoğlu, 2011). Öte yandan Yapılandırmacı yaklaşıma destek niteliğinde öğrenenleri araştıran sorgulayan, yaparak yaşayarak öğrenen ve öğrendiği bilgileri içselleştirip öznel anlamlandırmalar oluşturan bireyler haline getirebilmek için her geçen gün okullarda teknoloji kullanımını yaygınlaştırmayla ilgili çalışmalar da gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır. Ancak eğitim alanındaki bu değişim Türkiye nin eğitim sisteminde istediği noktaya ulaşmasını tam olarak sağlayamamıştır. Ülkelerin öğretim programlarındaki gerekli düzenlemeleri yapabilmeleri, öğretim sistemlerindeki eksiklikleri giderebilmeleri ve uluslararası düzeyde kendi başarılarını görebilmeleri amacıyla son yıllarda bazı çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olarak adlandırılan, ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından 15 yaş grubundaki öğrencilerin zorunlu eğitim sonunda hayata hazır oluş durumlarını belirlemek için üç yılda bir gerçekleştirilen dünyanın en kapsamlı eğitim araştırması olan PISA 2012 sonuçlarına göre Türkiye, değerlendirilen 65 ülke arasında ilk 40'a giremeyip OECD puanlarının oldukça altında kalmıştır. (Türkiye, yine sınıfta kaldı, 2013). PISA sonuçları eğitim sistemimizin sınıfta kaldığını ve yıllardır reformlarla dönüştürmeye çalıştığımız bu sistemin anlamlı bir ilerleme kaydetmediğini göstermektedir. Türkiye nin diğer ülkelere göre geri kalmasının sebepleri arasında çok fazla sınav yapılması, yanlış nitelikte ev ödevi verilmesi, eğitim sisteminin öğrencilere bireysel öğrenme ortamı sunmaması ve teknoloji kullanımının yetersizliği yer almaktadır (PISA, 2012). Eğitim-öğretimde pedagojik açıdan doğruluğu tartışılan ev ödevleri çocukların belli konularda önceden bilgi sahibi olmalarını sağlayan veya belli konularda alıştırmalar yaparak bilgilerini pekiştirmeye yarayan bir öğretim tekniğidir (Ilgar, 2005). Ancak ev ödevlerinden yeterli faydanın sağlanabilmesi için amaca yönelik ödev haline dönüştürülmelidir (Gîasser, 1990). Bu bağlamda, geleneksel eğitimin aksine ev ödevlerinin içeriğinde, Ters-Yüz sınıf sisteminde gerçekleştirilmesi istenen konuyu öğrenme aktivitelerinin yer almasının öğrenci başarısını arttıracağı düşünülebilir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi, her alana büyük yenilikler getirdiği gibi eğitim dünyasına da büyük yenilikler getirmiştir (Odabaşı, 2010). Bu bağlamda, okullarda teknoloji kullanımının yaygınlaştırılması, eğitim ve öğretimde niteliğin artırılması için farklı yöntemler denenmektedir. Türkiye de son yıllarda farklı ve ilginç öğrenme etkinlikleri içeren eğitsel yazılımlar, oyun tabanlı öğrenme ortamları, web tabanlı öğrenme ortamları, e-öğrenme içerikleri kullanılarak ders içerikleri zenginleştirilmeye çalışılsa da (Çelen ve diğ., 2011), öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma konusunda ciddi eksikliklerinin olduğu ve bazı öğretmenlerin nadiren bilgisayar kullandıkları, vurgulanmaktadır (Kayaduman ve diğ., 2011). Ters-yüz sınıf sisteminin gereklilikleri göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye de kullanımının yaygınlaştırılması için öğretmenlerin bu sistem hakkında bilgilendirilmesinin ve teknoloji kullanımı konusunda motivasyonlarının artırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Özdem (2007) bireyin sınıf ortamı dışına taşındığı ve eğitimini bireysel olarak gerçekleştirdiği uzaktan eğitim sisteminin, eğitim kurumlarına ulaşmada sorun yaşayan hasta, özürlü ve suçlu insanların kendine uygun olmayan ders saatlerinde en iyi eğitimi almasına olanak sağladığını vurgulamaktadır. Bununla birlikte, Türkiye de de gelişen ve sürekli değişim içerisinde olan bilimin etkisi ile eğitime olan talep artışı, maliyet ve zaman konusunda yaşanan sıkıntılara çözüm olarak uzaktan eğitim sisteminin kullanımının yaygınlaştığı düşünülmektedir (Yadigar, 2010). Öğrencilerin konuyu evde öğrenip, uygulamaları okulda yapması teorisine dayanan Ters-Yüz sınıf sisteminde öğrencilerin uzaktan eğitim sistemi ve araçlarını kullanmasının önemli bir yeri olduğu vurgulanmaktadır (Bergmann & Sams, 2012). Bu nedenle Türkiye de uzaktan eğitim sisteminin Ters-Yüz sınıf sistemine entegrasyonu konusunda çalışmaların arttırılması, konuyu öğrenme aşamasında öğrencilerin en üst seviyede fayda sağlayabileceği uzaktan eğitim metodlarının belirlenmesi ve kullanılması gerekmektedir. Literatürde Türkiye de Ters-Yüz sınıf modelinın kullanımı yaygın olarak görülmese de, Graham ın (2006) çevrim içi ve yüz yüze öğrenme gibi iki ayrı öğrenme modelini bir araya getiren sistem, Demirer in (2009) ise sınıf içi öğrenme ile internet teknolojilerinin birleştirildiği sistem olarak tanımladığı harmanlanmış öğrenme 885

6 modelinin uygulanma örneklerine rastlanmaktadır. Bazı araştırmacılar, biyoloji, cografya, yabancı dil, bilgi teknolojileri gibi derslerde uygulaması yapılan harmanlanmış öğrenme yönteminin kısa süreli kullanımında öğrencilerin başarısına ve tutumlarına anlamlı bir değişiklik yapmadığını savunmaktadırlar (Çepni, Taş & Köse, 2006; Gönen & Kocakaya, 2008; Maskan & Güler, 2004). Diğer yandan, harmanlanmış öğrenmenin derslerin belirli konularında etkili olduğunu düşünen Yapıcı ve Akbayın da (2012) harmanlanmış öğrenme yönteminin uzun vadede öğrenci başarısına etkilediğini söylemektedirler. Dolayısıyla, eğitime yeni bir bakış açısı getirmek, eğitim ortamını zenginleştirmek, ders etkinliğini artırmak amacıyla büyük fayda sağlayacağı düşünülen Ters- Yüz sınıf sisteminin kullanılabilirliği gün yüzüne çıkmaktadır. Harmanlanmış öğrenmeden farklı olarak Ters- Yüz sınıf modelinde yüz yüze öğrenme yerine sınıf içi öğrenme ortamının uygulama ve aktivitelere ayrılması ile öğretmenlerden maksimum yardım alınabilir ve öğrenciler konuyu daha kolay ve kalıcı şekilde öğrenebilir. Bununla birlikte, Özmen in (2004) öğrencilerin kendisine ulaşan bilgileri aynen almadığını, bilgileri öğrenirken kişisel özelliklerinin ve öğrenme ortamının büyük etkisi olduğunu savunduğunu düşünüldüğünde de Türkiye de bu sistemin kullanımının arttırılmasının eğitim alanına büyük katkı sağlayacağı fikri ortaya çıkmaktadır. Ters-Yüz sınıf sisteminin Türkiye de az kullanımının nedenlerden biri olarak, öğretmenlerin Ters-Yüz sınıf sistemi kullanımı ve faydaları ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmamaları söylenebilir. Ayrıca, ulusal ve uluslararası alanyazında Ters-Yüz sınıf sisteminin tanımı ve uygulanabilirliğinin ölçüldüğü araştırmaların yok denecek kadar az olması bu sistemin yaygın olarak kullanılmasına engel olabilir. Çoklu ortam araçları kullanılarak materyal tasarlanması ve bu materyallerin öğrenme yönetim sistemleri ile öğrencilere aktarılması becerilerinin gelişmesine dayanan bu sistemde, eğitmenlerin teknolojik araçları kullanma ilgi, istek ve motivasyonlarının az olması da okullarda bu sistemin yaygınlaşması konusunda yaşanan sorunlardan biridir. Eğitim ortamının zenginleşmesi, ders etkinliğinin artırılması ve etkileşimli ders işlenmesi konusunda büyük fayda sağlayan Ters-Yüz sınıf sisteminin, öğretmen ve öğrenciye sağladığı kolaylıklardan yararlanılabilmesi için şu şartlar gerçekleşmelidir: 1. Bu sistem ile ilgili gerekli inceleme ve araştırılmaların yapılması, 2. Öğretmenlerin bu sistemin faydaları ve uygulanabilirliği açısından bilgilendirilmesi, 3. Ters-Yüz sınıf sisteminin hangi alanlarda daha etkin şekilde kullanılabileceğinin araştırılması ve eğitim sistemine sağlayacağı faydaların benimsenmesi, 4. Okullarda bu sistemin kullanılabilmesi için gerekli eğitim platformlarının oluşturulması, Bu şartların sağlanması durumunda, eğitimde yeni bir süreç olan Ters-Yüz sınıf sisteminin dünyadaki uygulamalarından toplanan verilerin sonuçları da dikkate alınarak, bu sistemin tanınması ve Türk Eğitim sistemine entegre edilmesi durumunda, eğitim sürecinde öğrenci ve öğretmenlere birçok kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir. KAYNAKÇA Alkan, C. (2005). Eğitim Teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık. Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programında Türkiye deki Bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 34(152), öğrencilerin Fen Arslan, S., & Özpınar, İ. (2008). Öğretmen Nitelikleri: İlköğretim Programlarının Beklentileri ve Eğitim Fakültelerinin Kazandırdıkları. Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED). Cilt 2(1) Karadeniz Teknik Üniversitesi. Bergmann, J., & Sams, A. (2012). Flip Your Classroom: Reach Every Student in Every Class Every Day. Publisher: ISTE & ASCD Burelle-McGivney, J., & Xue, F. (2013). Flipping calculus. PRIMUS: Problems, Resources, and Issues in Mathematics Undergraduate Studies, 23(5), Chang, K-E, Sung, Y-T & Lee, C-L (2003). Web-based collaborative inquiry learning. Journal of Computer Assisîed Learning. 19, Çelen, F. K., Çelik, A., & Seferoğlu, S. S. (2011). Online learning in higher education: Problems faced in the system and solutions suggested [in Turkish]. Journal of European Education. 1(1),

7 Çepni, S., Taş, E. ve Köse, S. (2006). The Effect of Computer-Assisted Material on Students Cognitive Levels, Misconseptions and Attitudes Towards Sciense. Computer and Education, 46 (2): Davis, B.C., & D.D. Shade. (1994). Integrate, don't isolate! Computers in the early childhood curriculum. ERIC Digest December, No. EDO-PS Demirer, V. (2009). Eğitim Materyali Geliştirilmesinde Karma Öğrenme Yaklaşımının Akademik Başarı, Bilgi Transferi, Tutum ve Öz-Yeterlik Algısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya. Duerdan, D. (2013). Disadvantages of a Flipped Classroom. edu.com/commentary/disadvantages-of-a-flipped-classroom.htm#.utaqkvrdupw. İnternetten tarihinde alınmıştır. Gannod, G., Burge, J., & Helmick, M. (2008). Using the Inverted Classroom to Teach Software Engineering. International Conference on Software Engineering (ICSE). Leipzig, Germany, May 2008 Gönen, S. ve Kocakaya, S. (2008). Öğretim Teknolojileri ve Duyuşsal Özelliklere Etkisi. II. Uluslar Arası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İzmir. Graham C. R Blended Learning Systems: Definition, Current Trends, and Future Directions. The Handbook of Blended Learning Global Perspectives, Local Designs. (Ed: C. J. Bonk; C. R. Graham). Pfeiffer.SanFrancisco. [Online]: 16 Ocak 2014 tarihinde adresinden alınmıştır. Grover, K., & Stovall, S. (2013). Student-centered Teaching through Experiential Learning and its Assessment. Journal of NACTA.(Vol.57,pp ) Ilgar, Ş. (2005). Ev Ödevlerinin Öğrenci Eğitimi Açısından Önemi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı (l ) İşman, A. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık. Jenkins, C. The Advantages and Disadvantages of the Flipped Classroom İnternetten tarihinde alınmıştır. Kayaduman, H., Sırakaya, M., Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH Projesinin Öğretmenlerin Yeterlik Durumları Açısından İncelenmesi. Akademik Bilişim İnönü Üniversitesi, Malatya. Kertil, M. (2008). Matematik öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin modelleme sürecinde incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul. Kesercioğlu, T., Balım, A. G., Ceylan, A., & Moralı, S. (2001). İlköğretim okulları 7. sınıflarda uygulanmakta olan Fen dersi konularının öğretiminde görülen okullar arası farklılıklar. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi ( ). Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Kol, S.(2011). Okul Öncesi Eğitimde Teknolojik Araç- Gereç Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Mayıs,2012 Lage, M. J., Platt, G. J., & Treglia, M. (2000). Inverting the classroom: A gateway to creating an inclusive learning environment. Journal of Economic Education, 31(1), Maskan, A. K. ve Güler, G. (2004). Kavram Haritaları Yönteminin Fizik Öğretmen Adaylarının Elektrostatik Kavram Başarısına ve Elektrostatiğe Karşı Tutumuna Etkisi. Çağdaş Eğitim Dergisi. 309: Miller, A. (2012, February 24). Re: Five Best Practices for the Flipped Classroom [Edutopia]. Retrieved from: Moravec M., Williams A., Aguilar R. N., & O Dowd D. K. (2010). Learn before lecture: a strategy that improves learning outcomes in a large introductory biology class. CBE Life Sci Educ 9,

8 OECD (2013), PISA 2012 Results: Ready to Learn Students Engagement, Drive and Self-Beliefs (Volume III), PISA, OECD Publishing. Özdem, C. (2007). Uzaktan Hizmet İçi Eğitim Sistemiyle Bilgisayar Eğitimi Uygulamasının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), Seaman, G., & Gaines, N. (2013). Leveraging digital learning systems to flip classroom ınstruction. Journel of Modern Teacher Quarterly, 1, Strayer, J. F. (2011). The teacher s guide to flipped classroom. Retrieved from: Talbert, R. (2012). Inverted Classroom. Colleagues: Vol. 9: Iss. 1, Article 7. Toto, R., & Nguyen, H. (2009). Flipping the work design in an industrial engineering course. ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference. San Antonio, TX. Türkiye, yine sınıfta kaldı (2013). Retrieved January 21, 2014, from Uşun, S. (2004). Bilgisayar destekli öğretimin temelleri. Ankara: Nobel Yayınları. Verleger, M. A., & Bishop, L. J. (2013). The flipped classrom: A survey of the research. 120th ASEE Conference & Exposition. American Society for Engineering Education June 2013 Wetterlund, K. (2009). Flipping the field trip: Bringing the art museum to the classroom. Theory Into Practice, 47, , Yadigar, G. (2010). Uzaktan Eğitim Programlarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Yalın, H. İ. (2003). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları. Zownorega, J. S. (2013). Effectiveness of flipping the classroom in a honors level, mechanics-based physics class. Master s Thesis. Eastern Illinois University 888