Dr.Selçuk Kaya KTÜ Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon. 01 Nisan 2015

Transkript

1 Dr.Selçuk Kaya KTÜ Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon. 01 Nisan 2015

2 CERRAHİ PROFLAKSİ-1 Cerrahi proflaksi (CP) deyince ilk akla gelen yaklaşım; perioperatif olarak yapılan parenteral antibiyotik uygulamasıdır. Ancak cerrahi alan enfeksiyonları (CAE) nın önlenebilmesi için antibiyotikler tek başlarına yeterli olmayıp, pre-intra ve postoperatif birçok koşul yerine getirilmelidir

3 CERRAHİ PROFLAKSİ-2 CP de antibiyotik lere gereğinden fazla bel bağlanmakta, klinik pratikte antibiyotikleri uygunsuz kullanma eğilimi sık Ülkemizde CP deki antibiyotiklerin yerini irdeleyen çalışmalar var;

4 ÜLKEMİZDEN ÇALIŞMALAR-1 Bozkurt ve arkadaşları 2011 ve 2012 yıllarına ait iki farklı günde yaptıkları nokta prevalans çalışmalarında: %88.5 ve %43.7 oranında CP de uygunsuz ab kullanımı var sefalosporinler, kinolonlar, beta-laktamaz inhibitörlerini içeren penisilin kombin. karbapenemlerin bu amaçla en sık reçete edilen ilaçlar J Infect Public Health Mar-Apr;7(2):161-9.

5 ÜLKEMİZDEN ÇALIŞMALAR-2 Özkurt ve arkadaşlarının CP yi değerlendirdikleri retrospektif bir çalışmada; %82.8 inin süre, %66.4 ünün antibiyotik seçimi bakımından uygunsuz olduğu Ankem Derg 2005;19(3):

6 ÜLKEMİZDEN ÇALIŞMALAR-3 Ülkemizden Hoşoğlu ve arkadaşlarının yaptığı çok merkezli çalışma CP de antibiyotiklerin: %32 sinin uygun seçilmediği %80 inin de 24 saatten uzun süreyle kullanıldığını göstermektedir Infect Control Hosp Epidemiol 2003;24:

7 DÜNYADA DURUM NEDİR?/1 Gagliotti ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmada: %41 oranında en sık kullanılan antibiyotiğin süresiyle ilgili hatanın yapıldığı bildirilmiştir APACHE çalışma grubunun 765 cerrahi operasyonu değerlendirdiği çalışmada : sadece %8 vakada antibiyotik seçimi, süresi ve zamanlamasıyla ilgili doğru karar verildiği belirtilmiştir J Hosp Infect Jan;56(1): Eur J Clin Pharmacol 2015 Feb 20.

8 DÜNYADA DURUM NEDİR?/2 El Hassan ve arkadaşları 250 cerrahi vakanın yarıdan fazlasına CP de uygunsuz kullanım tespit etmişler Genel cerrahi, ortopedi ve kadın hastalıkları cerrahisinde CP uygulamasının değerlendirildiği 400 hastalık prospektif bir çalışma sonucunda; %18.5 vakada antibiyotik seçimi uygun %31.8 vakada antibiyotik süresi uygun Int J Clin Pharm Feb;37(1): BMC Surg Sep 9;14:69.

9 ÜLKEMİZDEKİ CERRAHİ PROFLAKSİ UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: Çok Merkezli, Nokta Prevalans Çalışması Selçuk Kaya 1, Seyhan Aktaş 2, Seniha Şenbayrak 3, Recep Tekin 4, Nefise Öztoprak 5, Firdevs Aksoy 6, Pınar Fırat 7, Sevinç Yenice 8, Ahsen Öncül 9, Alper Gündüz 9, Semiha Solak 10, Ayten Kadanalı 11, Şule Eren Çakar 11, Derya Çağlayan 12, Hava Yılmaz 13, İlkay Bozkurt 13, Tülin Elmaslar 14, Ayşe Sağmak Tartar 15, Aynur Aynıoğlu 16, Nilgün Fidan Koçyiğit 17, İftihar Köksal 1,2. 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon. 2 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Hastane Enfeksiyonlarını Önleme ve Kontrol Komitesi, Trabzon. 3 Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, İstanbul. 4 Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır. 5 Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Antalya. 6 Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Trabzon. 7 Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Ankara. 8 Zonguldak Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Enfeksiyon Kontrol Komitesi, Zonguldak. 9 Sişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, İstanbul. 10 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Ankara. 11 Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, İstanbul. 12 İzmir M.Enver Şenerdem Torbalı Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, İzmir. 13 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Samsun. 14 Ardahan Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Ardahan. 15 Cizre Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Cizre. 16 İzmir Kemalpaşa Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, İzmir. 17 Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Zonguldak.

10 AMAÇ ve METODOLOJİ Çalışmamız üniversite, eğitim araştırma ve devlet hastanelerindeki CP uygulamalarının eş zamanlı değerlendirildiği çok merkezli bir çalışma tarihinde yapılan bir nokta prevalans çalışması 4 üniversite, 5 eğitim-araştırma ve 7 devlet hastanesi çalışmaya katıldı CP deki antibiyotik kullanımının rehberlere uygunluğunu değerlendirildi Clinical Practice Guidelines for Antimicrobial Surgery (CPGAS) 2013 baz alındı

11 BULGULAR-1 Toplam 16 merkez çalışmaya katılmış olup, bu merkezlerdeki 166 operasyon değerlendirildi Bunların 161 (%96.9) inde cerrahi proflaksi amacıyla parenteral antibiyotik uygulandı Olguların 66 (%40.9) sında kullanılan antibiyotiğin türü, 47 (%29.1) sinde ise süresi uygunsuz bulundu.

12 BULGULAR-2 Üroloji, ortopedi ve beyin cerrahisi uygunsuz CP nin en sık yapıldığı branşlardır. CP de uygunsuz kullanılan antibiyotikler olarak en çok; seftriakson, glikopeptidler ve aminoglikozitler dikkati çekmektedir

13 Branşlara göre cerrahi proflakside antibiyotik uygunsuzlukları

14 Cerrahi proflakside kullanılan antibiyotiklerin branşlara göre dağılımı Genel cerrahi Ortopedi Beyin Cerrahi 60 Kadın doğum 40 Üroloji 20 Kulak Burun Boğaz 0 Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Toplam

15 İkinci ve 3.basamak sağlık kurumlarında cerrahi proflaksinin uygunsuzluk oranları

16 BULGULAR-3 2.basamakta 38 vakanın 3.basamakta 123 vakanın 8 (%21) inde antibiyotik seçiminin, 26 (%18.1) sında antibiyotik seçimi, 24 (%63.1) ünde süresinin uygunsuz 52 (%42.2) sinde süresi uygunsuz (p değerleri sırasıyla ve 0,251)

17 SONUÇ CP de ülkemiz 3.basamak hastanelerinde bile büyük oranda antibiyotikler kılavuzlara uygunsuz kullanılmakta Cerrahi alan enfeksiyonları (CAE) nın gelişmesinde Pre-intra ve postoperatif birçok faktörün etkili olduğu unutulmamalı Bunların önlenmesinde antibiyotikler tek seçenek olarak görülmemeli Yakın gözlem, eğitim faaliyetleri, cerrahi ekiple olan işbirliği ve kılavuzlara uyumun artırılması ile proflakside belirgin bir iyileşme sağlanabilmekte olup, CP de başarıya ulaşabilmek için her sağlık kurumu kılavuzlar eşliğinde kendi CP konsensusunu oluşturmalı ve uygulamalıdır.