İçindekiler. Yayın Kurulu Ekim 2013

Transkript

1

2 Sayı / No : 8 - Eylül / September Piyasa Gözetim Ve Denetim Verileri Işığında; PGD Faaliyetlerinde Uygunluk Değerlendirme 16 SEKTÖREL UYGULAMALI TS EN ISO/IEC 17065:2012 ÜRÜN, PROSES VE HİZMET BELGELENDİRME KURULUŞLARI İÇİN ŞARTLAR EĞİTİMİ UDDER AKADEMİ DEN TÜRKİYE DE İLK Ekim 2013 İ S T A N B U L 31 İçindekiler Başlarken Üyelerimiz UDDER den Haberler...09 Uygunluk Değerlendiṙme Dünyasından Haberler...10 Tema Yazısı / 2012 Piyasa Gözetim Ve Denetim Verileri Işığında; PGD Faaliyetlerinde Uygunluk Değerlendirme...16 Ekonomi Bakanlığı Tarafından Piyasa Gözetimi ve Denetimi Konusunda Yürütülen Raporlama, Mevzuat ve Altyapı Çalışmaları...22 Piyasa Gözetimi Ve Denetimi Faaliyetlerine İlişkin İstanbul Sanayi Odası Görüşleri...24 Piyasa Gözetimi Ve Denetimi Faaliyetlerine İlişkin Ankara Sanayi Odası Görüşleri...25 Piyasa Gözetimi Ve Denetimi Faaliyetlerine İlişkin Tüketici Dernekleri Federasyonu Görüşleri...26 Sektör Etkinlikleri...28 UDDER e Katılanlar...34 İlker İBİK Süleyman SARI Samim SANER Elçin ÜLKER Yayın Kurulu Burçin YUMRUKÇU Timur DİZ Devran AYIK Yayına Hazırlayan : NBT Bilişim Hizmetleri Tasarım :

3 Bizden Haberler Ayfer ADIGÜZEL UDDER Yönetim Kurulu Başkanı Başlarken Değerli Üyelerimiz Saygıdeğer Meslektaşlarımız Uygunluk değerlendirmesi alanındaki gelişmeleri paylaşmak ve gerçekleştirdiğimiz çalışmalar hakkında sizleri bilgilendirmek üzere bültenimizin 8.sayısında yine karşınızdayız. Bu sayımızda ülkemizde gerçekleştirilen Piyasa Denetim ve Gözetim (PGD) faaliyetlerini mercek altına almak, yanı sıra uygunluk değerlendirmesi alanında ülkemiz ve dünyadaki gelişmeleri sizlere aktarmak istedik. İlave olarak; bu sayımızda UDDer Akademi tarafından düzenlenecek dönemine ait eğitim programına erişebilirsiniz. AB mevzuatının uygulamasına yönelik olarak ilgili ürün yönetmeliklerinde piyasaya güvenli ürün sunulmasını teminen yetkili bakanlıklar tarafından ülkemizde 2000 li yıllardan itibaren artan sayı ve etkinlikle hayat geçirilen piyasa denetim ve gözetimi sonuçları Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan yıllık PGD raporları aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılmaktadır. On farklı kamu kurumu tarafından gıda ve gıda dışı ürünler üzerinde gerçekleştirilen denetimlere ait istatistiki verilerden oluşturulan ve geçtiğimiz günlerde Ekonomi Bakanlığı tarafından yayınlanan 2012 yılı PGD raporundan alınan bazı verileri sizlerle paylaşmak istiyorum yılında; ü gıda, i gıda dışı olmak üzere ürün partisi denetlenmiş ve adet ürün (% 6) güvensiz olarak tespit edilmiştir. Şikayet üzerine denetlenen ürün sayısının toplam denetlenen ürün sayısı içindeki oranı ise % 2 olarak kaydedilmiştir. Rakamın önceki yıllara göre göreceli artış göstermesinin en önemli nedeni tüketici bilincinin artırılmasıdır. PGD için ilgili kamu kurumlarının (Sağlık Bakanlığı na ait 2011 yılı verileri olmadığı için hesaplamaya dahil edilmemiştir) ayırmış olduğu kaynak 2011 yılında TL iken, bu rakam 2012yılında TL olarak gerçekleşmiştir. Yıllar bazında artış % 65 civarında gerçekleşmiş olup, gelişme kayda değer oranda olmak- Sayı / No : 8 - Eylül / September

4 la birlikte, pazar büyüklüğü dikkate alındığında daha fazla kaynak ayrılması gerektiği açıktır. Diğer yandan; özellikle son yıllarda büyük artış gösteren internet satışlarına yönelik denetimler için daha fazla kaynak ayrılması, ayrıca denetimlerin risk odaklı gerçekleştirilmesine önem verilmesi gereği raporda öne çıkan notlar arasındadır. PGD nin amacına ulaşması ancak piyasaya güvenli ürün sunulması, diğer bir deyişle güvensiz ürünlerin yarattığı risklerin minimize edilmesi ile mümkündür. PGD raporuna göre; 2011 yılında tespit edilen 782 güvensiz ürünün 193 adedinde önlem alınabilmişken (% 25), 2012 yılında 1057 güvensiz ürünün, 272 adedinde önlem alınabilmiştir. (% 26) Can, mal, çevre ve ve toplum sağlığı açısından bu rakam ivedi olarak iyileştirilmeye muhtaçtır. Derneğimiz; bu alanda farkındalığın artırılmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli etkinlikler planlamış olup, belirlenen takvim çerçevesinde hayata geçirilmektedir. Ancak ülkemizde on yıllık geçmişi olan PGD alanında alınacak daha uzun bir yol olup, bu süreçte ilgili tarafların işbirliği içerisinde çalışması büyük önem arz etmektedir. Sonraki bültende görüşmek dileğiyle, hepinizi saygı ile selamlıyorum. Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 Bizden Haberler 4

5 Ayfer ADIGÜZEL Türk Loydu Vakfı İktisadi İşletmesi Yönetim Kurulu Başkanı Ömer GÜZEL Selçuk UÇAR Yönetim Kurulu Üyelerimiz TURKLAB Kalibrasyon ve Deney Laboratuvarları Derneği THBB - Kalite ve Güvence Sistemi İktisadi İşletmesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 Elçin ÜLKER TÇMB - Kalite ve Çevre Kurulu İktisadi İşletmesi Sayman Neşe GÜNEŞ Standard BM TRADA Yönetim Kurulu Üyesi İlker İBİK ERA Laboratuvarları A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Nesrin SERİN ONKARDEŞLER Ulusal Sistem Belgelendirme Hizmetleri Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Üyesi Bizden Haberler Devran AYIK Üzeyir KARAGÖZ Süleyman SARI Burçin YUMRUKÇU Samim SANER Timur DİZ T.C. Ekonomi Bakanlığı - Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Türk Standardları Enstitüsü Link Gözetim Ekspertiz Hizmetleri Ltd. Şti. BVA Belgelendirme ve Dış Tic. Ltd. Şti. ISACert ISA Denetim Belgelendirme ve Eğitim Ltd. Şti. TEBAR Test Belgelendirme Araştırma ve Geliştirme Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi 5

6 Hakan ESGİN MEYER Uluslararası Uygunluk Değerlendirme Hizmetleri Ltd. Şti. Denetim Kurulu Başkanı Ramazan OYA T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Denetim Kurulu Üyesi Nilgün ÖZDEMİR EKOTEKS Laboratuvar İşl. Ltd.Şti. Denetim Kurulu Üyesi Zekeriya AYTAÇ Süleyman ELİVAR Yusuf YILMAZ Denetim Kurulu Üyelerimiz UDEM Uluslararası Belgelendirme Denetim Eğitim Merkezi San. Ve Tic. Ltd. Şti. CTR Uluslararası Belgelendirme ve Denetim Ltd. Şti. BBS AŞ Denetim Kurulu Yedek Üyesi Denetim Kurulu Yedek Üyesi Denetim Kurulu Yedek Üyesi Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 Bizden Haberler Üyelerimiz Abdullah AYDEMİR Adapazarı Ticaret Borsası Özel Gıda Kontrol Laboratuvarı AJA 9000 Belgelendirme Ltd. Şti. Alberk QA Teknik Kontrol ve Belgelendirme Hizmetleri Ltd, Şti Ankara Sanayi Odası - ASO Ankara Üniversitesi - Nükleer Bilim Enstitüsü Artıbel Kalite Sistem Belgelendirme ve Eğitim Hiz. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği AYSAD ASB Uluslararası Belgelendirme Gözetim Denetim ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. BBS AŞ Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BVA Belgelendirme ve Dış Tic. Ltd. Şti. Çevre Analiz Yönetim Org. Ve Dan. Hiz. Tic. A.Ş. Consept Test ve Teknoloji Merkezi Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. 6

7 Bizden Haberler CTR Uluslararası Belgelendirme ve Denetim Ltd. Şti. DAS Uluslararası Sert. Göz. Ve Tek. Kon. Hiz. Ltd. Şti. Dizayn Kalite Mühendislik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Egemet Kalibrasyon Ltd.Şti EKOTEKS Laboratuvar İşl. Ltd.Şti. ERA Laboratuvarları A.Ş. ERA Yönetim Test ve Belgelendirme Hiz. Ltd. Şti. FC Belgelendirme ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. Frenteknik Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti FTI Fasad Teknoloji Merkezi Ltd. Şti. Füsun Zehra ÖZKAN Gündüz YILMAZ İlhan KAVŞAT İnşaat Teknik ve Bilimsel Araştırma Kurulu İktisadi İşletmesi İTBAK INSPECCO Belgelendirme ve Göz. Hiz. Ltd. Şti. INTERTEK Test Hizmetleri A.Ş. ISACert ISA Denetim Belgelendirme ve Eğitim Ltd. Şti. İstanbul Uygulamalı Gaz ve Enerji Teknolojileri Araştırma Mühendislik San. Ev Tic. A.Ş. - UGETAM Kalibra International Metroloji Ltd. Şti. Kalitest Belgelendirme ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti Link Gözetim Ekspertiz Hizmetleri Ltd. Şti. MEYER Uluslararası Uygunluk Değerlendirme Hizmetleri Ltd. Şti. NAVİGA Uluslararası Belgelendirme ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. Polistren Üreticileri Derneği Çevre Enerji Verimlilik ve Kalite Kurulu İktisadi İşletmesi - ÇEVKAK Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı S&Q Mart Kalite Güvenlik San.Tic.AŞ Sastek Uygunluk Değerlendirme Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sermet Emin ÖNEL Sertifika Belgelendirme Denetim Muayene ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. SGS Supervise Gozetme Etud Kontrol Servisleri A.S Sistemer Belgelendirme Ltd. Şti. Sayı / No : 8 - Eylül / September

8 Bizden Haberler Standard BM TRADA Szutest Teknik Kontrol Ve Belgelendirme Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı - Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü T.C. Sağlık Bakanlığı Tcert Uluslararası Sertifikasyon ve Teknik Denetim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. TÇMB - Eğitim Çevre Kalite ve Araştırma İşletmesi -TÇMB EÇKA İşletmesi TÇMB - Kalite ve Çevre Kurulu İktisadi İşletmesi TCS Uluslararası Belgelendirme San. ve Tic. Ltd. Şti. TEBAR Test Belgelendirme Araştırma ve Geliştirme Ticaret A.Ş. THBB - Kalite ve Güvence Sistemi İktisadi İşletmesi TOYART İthalat Tanıtım Pazarlama Ltd. Şti. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü - TÜBİTAK UME Tüketici Dernekleri Federasyonu - TÜDEF Türk Loydu Vakfı İktisadi İşletmesi Türk Standardları Enstitüsü Türkiye İhracatçılar Meclisi - TİM Türkiye Kalite Derneği KalDer Türkiye Plastik Sanayicileri Vakfı, Türkiye Plastik Sektörü - PAGEV TURKLAB Kalibrasyon ve Deney Laboratuvarları Derneği TÜV AUSTRIA TURK Belgelendirme Eğitim ve Gözetim Hizmetleri Ltd. Şti. TÜV SÜD Teknik Güvenlik ve Kalite Denetim Tic. Ltd. Şti. UDEM Uluslararası Belgelendirme Denetim Eğitim Merkezi San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ulusal Sistem Belgelendirme Hizmetleri Ltd. Şti. UNITEST Deney ve Kalibrasyon Hiz. San. Ve Tic. A.Ş. Universal Sertifikasyon ve Gözetim Hizmetleri Tic. Ltd.Şti ÜNSPED Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetler A.Ş. Vericert Belgelendirme ve Gözetim Hiz. Ltd. Şti. Yakupoğlu Tekstil ve Deri SAN. A.Ş. Sayı / No : 8 - Eylül / September

9 UDDER DEN HABERLER UDDER de Proje ve İdari İşler Sorumlusu Göreve Başladı Uygunluk Değerlendirmesi Derneği mizin 22 Ağustos 2013 tarihli 40. Yönetim Kurulu nda aldığı karar ile Sayın Serra Demir, Derneğimizin Proje ve İdari İşler Sorumlusu olarak görevine başlamıştır. Serra Demir, iş hayatında uzun yıllar kalite yönetim danışmanlığı yapmış olmasının yanısıra çeşitli şirketlerde kalite sorumluluğu, hibe projeleri yürütümü ve finans alanlarında çalışmıştır. Derneğimizin profesyonel çalışanı olarak derneğin proje yürütümü ve diğer konularındaki faaliyetlerine büyük destek sağlayacağı planlanmıştır. Kendisine bu görevinde başarılar diler, sektörümüze hayırlı olmasını temenni ederiz. FOTOĞRAF Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 Bizden Haberler UDDER Yayın Kurulu Toplandı Uygunluk Değerlendirmesi Derneği nin Yayın Kurulu 24 Temmuz 2013 tarihinde toplanarak, gelecek dönemdeki UDDer Bültenleri içeriği ve temaları hakkında görüş ve öneriler oluşturmuştur. Bültenin bu sayısında gördüğünüz üzere ilk tema Uygunluk Değerlendirmesi ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi olarak belirlenmiştir. Önümüzdeki dönemlerde ise uygunluk değerlendirme alanında yatay düzeyde önemli konular tema olarak işlenecektir. Bunlar sırasıyla; Uygunluk Değerlendirmesi ve Rekabet, Uygunluk Değerlendirmesi ve Gıda-Tarım, Uygunluk Değerlendirmesi ve İnovasyon, Uygunluk Değerlendirmesi ve Eğitim olarak belirlenmiştir. UDDER Yönetim Kurulu Toplantıları Devam Etmekte Uygunluk Değerlendirmesi Derneği Yönetim Kurulu toplantıları aylık periyotta devam etmekte. 40. Yönetim Kurulu toplantısı 22 Ağustos 2013 günü, 41. Yönetim Kurulu toplantısı ise 17 Eylül 2013 günü yapılmıştır. Toplantılarda Derneğimizin ve uygunluk değerlendirme sektörünün gündemine ilişkin hususlar değerlendirilmektedir. 9

10 Dünyadan UYGUNLUK DEĞERLENDİRME DÜNYASINDAN HABERLER 1) Standardizasyon seyahat etmeyi daha kolay ve daha güvenli bir hale getiriyor Otomatik sınır kontrolleri, biyometrik kimlik tanıma sistemleri ve belgeleri; şu anda kullanılan standardizasyon projeleri ile artık yurt dışına seyahat etmek daha kolay. ( ) Örneğin, sınır kontrollerindeki biyometrik sistemleri, yolcuların sınırlar arasında daha hızlı ve daha güvenli geçmelerini sağlıyor. Elektronik seyahat belgeleri halihazırda yaygın olarak kullanılıyor ve çok sayıda ülke kimlik tanımlamada parmak izi veya yüz tanıma sistemleri kullanıyor. Avrupa veri koruma kanunu, Avrupa da kullanılan biyometrik sınır kontrolü sistemlerinin tasarımı ve kullanımına ilişkin hükümleri ortaya koyuyor. İki Avrupa Teknik Şartnamesi, Avrupa ya özel gereksinimleri kapsıyor ve Avrupa da kullanılan biyometrik sınır kontrolü sistemleri ile ilgili önerilerde bulunuyor. Örneğin, DIN CEN/TS Biyometrik birlikte işlerlik profilleri El içi izlerini okumada en iyi uygulamalar Almanca/İngilizce DIN SPEC belgesi olarak Almanya da yayınlanmıştır) on parmak izini aynı anda alma yöntemini belirlemektedir. Son geliştirme safhasında olan diğer bir Avrupa Teknik Şartnamesi, sınırlarda biyometrik sistemlerin kullanımına yönelik yönergeler sunmaktadır. Bu sistemlerin kolay ve yaygın kullanımını sağlamak üzere vatandaşlar bilgilendirilmektedir. Uluslararası olarak kabul edilen pasaporta bir alternatif olarak düşünülen Avrupa Vatandaş Kartı DIN CEN/TS Kimlik tanıma kart sistemleri Avrupa Vatandaş Kartı serisinde (aynı zamanda DIN SPEC olarak 10

11 Dünyadan yayınlanmıştır) ile standart hale getirilmiştir. Beş bölümden oluşan bu seri, Avrupa Vatandaş Kartının (veya EEC) güvenli olmasını ve veri gizliliğini korumasını sağlayan yönergeleri ortaya koymaktadır. Bir kısmı Alman kişisel kimlik tanımlama kartlarına dayanan bu yönergeler, tüketici dostu tasarım ve bu yeni tip kartın basılması prosedürleri ile ilgili yönergeler sunar. ECC nin standardizasyonu yalnızca Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki veri alışverişinin birlikte işlerliğini sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda kendi elektronik kimlik tanıma belgelerini geliştiren diğer ülkeleri de destekleyecektir. Diğer ülkelerde kullanılabilecek standart kart profilleri verilmiştir. Bu konu aynı zamanda uluslararası seviyede ele alınmaktadır: Sorumlu uluslararası komite ISO/IEC JTC 1/SC 37 Biyometrik şu anda biyometrik sistemlerin (ISO/IEC TR ) kullanışlı tasarımı ve biyometrik sistemleri (ISO/IEC serisi) ile kullanılacak piktogramlar, simgeler ve sembolle üzerine belgeler oluşturmaktadır. Orijinal yazıya ulaşmak için ) Çevre Dostu Binalar: Enerji Verimliliği Laboratuarda Başlar Enerji verimli yapılar olarak bilinen çevre dostu binaların inşası genellikle laboratuar ortamında başlar. Pencere, kapı, duvar, çatı ve tavan gibi bina bileşenlerinin laboratuar ortamında testi ve analizi, ev veya ofis binalarının farklı iklimlerde enerjiyi nasıl kullanacağı ile ilgili önemli birlikte ortaya koyabilmektedir. Enerji verimliliği sağlayan pencerelere sahip bir ev, kışın güneşten elde edilen ısıyı tutar, fırın kullanımını ve ısıtma giderlerini azaltır. Aynı pencereler yazın sınırlı hava sızdırma ve gelişmiş termo-performansları sayesinde daha çok soğuk havayı içeride hapseder, bu sayede klima veya fan kullanımı azalır. Her şey laboratuar ortamında başlar. Binalara yönelik çevre dostu teknolojinin test edilmesi yalnızca çevreye değil aynı zamanda Kanadalıların cüzdanlarına da olumlu etkide bulunur. Çevre dostu bina bileşenlerine geçiş yapmak için ilk yatırım gerekliyken, uzun vadede elde edilen tasarrufların çok sayıda alanda faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Tüm Kanada da çevre dostu binaların inşasında kullanılan çeşitli malzemelerin denetimi ve sertifikalandırmasını gerçekleştiren bir test laboratuarı olan Intertek te İş Geliştirme Müdürü olan Rhonda Byrne, Pencere, kapı ve duvarlar ne kadar enerji verimli olursa, ısıtma ve soğutma sistemlerine o kadar az para harcarsınız, diyor. Intertek in küresel bir laboratuar ağı bulunuyor; İngiltere, Avrupa ve Kuzey Amerika kurallarını ve standartlarını karşılaması gereken ürünleri sertifikalandırıyor, Çevresel Sertifika Programı ise bina ürünlerinin ve malzemelerinin çevreye olan etkilerini değerlendiriyor. Byrne Kanada daki pek çok işletmenin ve vatandaşın, çevre dostu teknolojilerin her türden

12 Dünyadan yapılarda uygulanmasını sağlamaya yönelik çalışmalarını artırdığını ifade ediyor. Gelecek nesiller için elimizden geldiğinde çevre dostu olmamızı söyleyen ahlaki ve etik sorumluluğumuz var, diyen Rhonda, Kullandığını ati yenisini al günleri artık geride kalmalı. Intertek test yöntemleri, geri dönüştürülmüş içerikler, solar yansıtma, salınımlar ve enerji verimliliği gibi, üreticinin seçtiği sürdürülebilir özelliklere dayanıyor. Şirket, müşterilerinin Kanada Enerji Yönergesi (Doğal Kaynaklar Kanada) ile uyumluluğuna yardımcı olmak üzere enerji verimliliği doğrulama hizmetleri sunuyor. Intertek laboratuarları tarafından test edilen malzemeler, yapıların inşasında kullanılacak ve son olarak çevre dostu etiketini kazanacak ürün gamını kapsıyor. Kanada da ilgili test ve analiz türlerini gerçekleştiren ve Kanada Standart Konseyi (SCC) tarafından akredite olan çok sayıda laboratuar bulunmakta. Bu laboratuarların tümü, enerji açısından daha verimli bir ülke oluşturma amacına ulaşmaya katkıda bulunuyor. CAN-BEST (Kanada Yapı Kılıfı Bilim ve Teknolojisi), Yapı Kılıfı geliştirmenin tüm yönleri için Kanadalı müşterilerine test ve değerlendirme hizmetleri sağlıyor. Laboratuar teknisyenleri, çevre dostu binalarda uygulama veya kullanma amaçlarıyla üreticiler tarafından sağlanan malzemelerde kapsamlı testler uyguluyor. CAN-BEST Başkanı ve CEO su Elie Alkhoury, enerji verimliliğinden estetiğe kadar pek çok nedenden dolayı çok sayıda yeni Kanadalı ev sahiplerinin pencerelerini değiştirdiğini belirtiyor. CAN-BEST müşterileri arasında yer alan pencere üreticileri, ürünlerinin çevre dostu olmasını ve hava sızıntısını önlemesini garanti altına almak üzere ürünlerinin testlere tabi tutulmasını istiyorlar. Alkhoury, Hava sızıntısı testi, enerji performansı ile en doğrudan ilgili bir test türüdür diyerek açıklıyor. Ürünlerini çevre bilinci gelişmiş yapı yüklenici firmalara ve ev sahiplerine pazarlamak ve satmak isteyen bir üretici, pencerelerini, kapılarını veya diğer cam ürünlerini, belirli standartlara göre değerlendirilip belgelendirileceği bir laboratuara gönderir. CAN-BEST, ürünlerin hava akışı için test edildiği ve teknisyenlerin, ürünün çevre dostu kategorisine girip girmeyeceğini ve kullanıma hazır olup olmadığını belirleyebildiği özel bir oda kullanır. Pencereler ve kapılar, hangi iklimde kullanılacaklarına bağlı olarak değişik hava akışı seviyeleri için üretilir. Hava akışı, hava sızdırmazlığı ve solar ısı alışı ve mekanik testler gibi diğer performans kriterlerine bağlı olarak, üreticiye gönderilmeden önce her bir ürüne Enerji Derecelendirmesi (ER) verilir. Özellikle pencereler ve cam ürünlerine yönelik olarak, ürünleri derecelendirmede izlediğimiz bir enerji okuma standardımız mevcut, diyen Alkhoury, standartlara uymanın ve bunu yapmak üzere yeterli olarak akredite olmanın, laboratuar testlerini yürütürken tutarlı sonuçlar sağladığını da ekliyor. Alkhoury, akreditasyonun CAN-BEST in çevre dostu binalarda kullanılan pencere ve kapıların enerji verimliliğini test etme yeteneklerine sahip bir ku- 12

13 Dünyadan ruluş olarak tanınması ve itibarı ile doğrudan ilgili olduğunu düşünüyor. Akredite olduğumuzu söylediğimiz an ağırlığımızı ortaya koymuş oluyoruz ve bu bizler için önem taşıyor. Yapı inşaatında test ve analiz, çevre dostu binalar için en önemli faktör. Malzemelerin testlerinin yetkin bir laboratuarda yapılması, enerji verimliliği ve çevre bilincine yönelik artan küresel farkındalığa katkıda bulunmak isteyen Kanadalı yapı yüklenicileri ve ev sahipleri için doğru bir ilk adım. Orijinal yazıya ulaşmak için 3) Ürünlerin karbon ayak izi standardı ISO/TS Ürünlerin karbon ayak izi Ölçüm ve iletişim gereksinimleri ve kılavuzları ISO/TS Uluslararası Teknik Spesifikasyonu kısa süre önce yayınlandı. Yaşam döngüsü değerlendirmelerini ele alan mevcut Uluslararası Standartlar (ISO ve ISO 14044) ve çevre etiketleri 13 ile bildirgeleri (ISO 14020, ISO ve ISO 14025) ile uyumlu olarak, ürünlerin karbon ayak izi (CFP) ölçümü ve iletişimine yönelik gereksinimleri, prensipleri ve kılavuzları ortaya koyar. Teknik Spesifikasyonlar, tek etki kategorisi olarak iklimi kullanma yoluyla mal ve hizmetlerin yaşam döngüsü değerlendirmesine yönelik sınırların nasıl belirleneceğini ortaya koyar. Tam değerlendirmeyi sağlamanın yanı sıra, değer zinciri dahilinde kısmi CFP için gereksinimler ve kılavuzlar da verilmektedir. CFP araştırmalarının sonucunu iletmek isteyen kuruluşlar için, ISO/TS raporlama şeffaflığı ve güvenilirliğini artırmak ve bilgili bir biçimde karar vermeyi sağlamak üzere çeşitli araçlar sağlar. ISO/TS standardının tasarlanmasının en önemli amaçlarından biri, mevcut belgelerle (Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) ile Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) arasındaki işbirliğine yönelik Sera Gazı Protokolü veya PAS 2050, mal ve hizmetlerin yaşam döngüsü sera gazı salınımlarının değerlendirilmesine yönelik İngiliz spesifikasyonu) uyumluğu sağlamak ve tüm küresel pazar için mutabakata dayalı, genel olarak uygulanabilir bir belge oluşturmaktı. Bu anlamda, ISO/TS ile sağlanan genel gereksinimler ve kılavuzlar tüm ürünlere uygulanabilmektedir. Uluslararası Teknik Spesifikasyon olarak belgenin statüsü (Almanya da ön standart ), kullanıcıların, bunu kullanarak tam bir standart olan ISO yi geliştirme amacıyla, uluslararası pazarların CFP çalışmaları ve iletişimleri ile deneyim kazanabileceği büyük ölçekli bir test aşamasına çağrıldıkları anlamına gelir. ISO/TS üzerindeki çalışmalar 2008 yılında başlamıştır. Kırk ülke ve çok sayıda uluslararası kuruluş ve iş dünyasından, sektörden ve araştırma şirketlerinden olan ve kuruluşları, çevre birlikleri ve tüketici gruplarıyla birlikte çalışan uzmanlar ISO (Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı) çatısı altında spesifikasyonun yazılması aşamasına dahil olmuştur. Uluslararası projeyi Alman Standardizasyon Enstitüsü yönetmiştir.

14 Dünyadan Orijinal yazıya ulaşmak için 4) Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketiciler Genel Müdürlüğü RAPEX sistemi RAPEX, diğer mekanizmalar tarafından kapsanması nedeniyle gıda, ilaç ve medikal cihazlar dışında tüketicilerin sağlığı ve güvenliği için ciddi risk oluşturan ürünlerin pazarlanması veya sınırlandırılması için alınan önlemler konusunda Üye Devletler ile Komisyon arasındaki hızlı bilgi alışverişini kolaylaştıran AB hızlı uyarı sistemi olarak kurulmuştur yılı itibariyle, sistem aynı zamanda ilgili AB yönetmeliğince (örn. Çevre ve güvenlik) korunan diğer kamu yararları için ciddi bir risk teşkil eden ürünler ve profesyonel kullanıcıların sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan ve AB uyumlaştırma yönetmeliğine tabi olan ürünlerle ilgili hızlı bilgi alışverişini kolaylaştırmaktadır. Ulusal yetkililer tarafından alınan her iki önlem ve üreticiler ve distribütörler 14 tarafından gönüllü olarak alınan önlemler RAPEX tarafından bildirilir. RAPEX istatistikleri (1 Ocak 30 Haziran 2013) Her Cuma günü Komisyon ulusal yetkililerce bildirildiği üzere ciddi bir risk taşıyan ürünlere yönelik haftalık bir kısa bilgilendirme yayınlar (RAPEX bildirimleri). Bu haftalık kısa bilgilendirme, ürün, belirlenen risk ve bildirimde bulunan ülkede alınan önlemler hakkında bilgi verir. Komisyon aynı zamanda bildirim yapılan ürünün pazarlarında bulunduğu ve önlemlerin alındığı ülkelerin bir listesini yayınlar yılından bu yana, Komisyon ayrıca daha az risk teşkil eden ürünler ve ilgili AB yönetmeliği ile korunan diğer kamu çıkarlarına risk oluşturan ürünler (örn. Çevre ve güvenlik) ile ilgili bildirimler yayınlamaktadır. stat_ pdf Genel Ürün Güvenliği Yönergesi 2001/95/EC (GPSD) ve 765/2008 Düzenlemesi ile uyumlu olarak, Haziran - Ocak 2013 arasında, Komisyon 968 bildirim güncellemiş ve Üye Devletler ile AB dışındaki ülkelere iletmiştir: 5) ISO gelişim sürekliliği anketi 2013 ISO çevre yönetimi sistemi (EMS) standardının kullanıcıları, 2015 te yayınlanması beklenen yeni standart sürümünü geliştiren uzmanlara bilgi sağlamak üzere çevrimiçi ankete katılmaya davet ediliyor. ISO Gelişim Sürekliliği Anketi ne ISO Web Sitesi nden ulaşılabilir. Anket şu anda 9 dilde mevcuttur: İngilizce, Fransızca, Japonca, Korece, Portekizce, Rusça, İspanyolca, Türkçe ve Ukraynaca. Ankete son giriş tarihi 30 Nisan 2013 tür. Bu anketin amacı, ISO 14001:2004, Çevre yönetim sistemleri Kullanım için kılavuz ve prensipler ile ISO 14004:2004, Çevre yönetim sistemleri İlkeler, sistemler ve destek teknikleri üzerine genel kılavuzlar mevcut revizyonlarını zenginleştirmek üzere EMS standartları ile ilgili olarak kullanıcıların ve ilgili diğer tarafların ihtiyaçlarını anlamaktır. Anket, gelişim sürekliliği amacı ile bu standartları revize

15 Dünyadan eden ISO çalışma gruplarında süregelen tartışmalardan ana konuları göz önünde bulundurmaktadır. Anketin hedef kitlesi: ISO ve ISO standartlarını uygulayan veya kullanan kuruluşlardaki bireyler Standartlara ilgi duyan veya standartlar ile çalışmış olan diğer bireyler: örn. Belgelendirme kuruluşları, düzenleyici kuruluşlar, akademiler, araştırma enstitüleri, ticari dernekler, sektör grupları ve öğrenilen topluluklar Ortalama olarak anketin tamamlanması en fazla 20 dakika sürer. Tüm yanıtlar gizli tutulacaktır ve birey olarak ankete katılanlar belirlenecektir. Anketin sonunda iletişim bilgilerinizi vermeyi tercih ederseniz, satış veya pazarlama etkinlikleri için aranacaksınız. Elde edilen anket verileri istek üzerine ilgili taraflara verilecektir. ISO dünyanın en çok tanınan EMS standardıdır Aralık a kadar, en az ISO uyumluluk sertifikası 158 ülkede verilmiştir. Bu rakam, verilen sertifika sayısında %6 lık bir artış olduğunu ( daha fazla) ve 2 ülkenin daha listeye katıldığını göstermektedir. ISO standart ailesi, ISO teknik komite ISO/TC 207, Çevre yönetimi tarafından hazırlanmaktadır. Orijinal yazıya ulaşmak için 6) İş yerinde psikolojik stres Alman ön-standardı ile desteklenecek olan DIN EN ISO serisi ( ) DIN EN ISO serisi Zihinsel iş yüküne ilişkin ergonomik prensipler 10 yıldan bu yana uzmanların iş yerinde oluşan stresi azaltmalarına yardımcı olmaktadır DIN Ergonomik Standartları Komitesi, Alman uzmanların standart serisinin uygulanabilirliğini gözden geçirdiği bir atölye düzenledi. Atölye katılımcıları, standartlara ek koşullar ve tanımlar getirilmesi gerektiği sonucuna vardı. Bu terimler, öğrenme ve yetenekleri geliştirme gibi stresin olumlu sonuçlarının yanı sıra, bu günlerde çok tartışılan tükenmişlik sendromu gibi olumsuz etkilerini de içermektedir. Alman uzmanlar ulusal seviyede DIN Ergonomik Standartları Komitesi ile birlikte bu yeni tanımlar üzerine çalışmaktadır. Bu ek tanımlarla birlikte DIN EN ISO de tanımlanan mevcut tanımların bir Alman ön-standardı olarak yayınlanmasına karar verilmiştir. Bu ulusal belge, daha sonra ISO/TC 159 Ergonomi komitesi içinde uluslararası seviyede tüm ISO standart serisinin revizyonu için temel olarak kullanılacaktır. DIN EN ISO serisinin yalnızca ergonomi uzmanları değil, aynı zamanda bu standartlarla verilen bilgileri zihinsel iş yükü değerlendirmesini geliştirmede kullanabilecek insan kaynakları yöneticileri ve aynı zamanda iş sağlığı uzmanları ve/veya fizyologları veya psikologları tarafından da kullanılması amaçlanmaktadır. Orijinal yazıya ulaşmak için level=tpl-artikel&languageid=en&cmstextid=

16 TEMA YAZIMIZ 2012 PİYASA GÖZETİM VE DENETİM VERİLERİ IŞIĞINDA; PGD FAALİYETLERİNDE UYGUNLUK DEĞERLENDİRME Ülkemizde on farklı kamu kuruluşu tarafından yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) faaliyetlerinin ulusal düzeyde koordinasyonu, 10 yılı aşkın bir süredir Ekonomi Bakanlığı (öncesinde DTM) tarafından sürdürülmektedir yılından beri PGD faaliyetlerinin etkinliği ve sorunları ile ilgili bilgi verebilmek amacıyla Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan yıllık PGD raporları sayesinde, Uygunluk Değerlendirme sektörü olarak ülkemizde PGD uygulamalarının ne durumda olduğunu ve eğilimlerini ve bu uygulamalarda uygunluk değerlendirme faaliyetlerinin yerini ve önemini analiz etme fırsatı bulmaktayız. Bakanlık tarafından son olarak yayınlanan 2012 yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu ışığında, sektörümüz için kritik öneme sahip bazı PGD verileri ve güncel uygulama bilgileri şöyledir: Tema 16

17 1 Kamu Tarafından PGD Uygulamaları için Harcanan Kaynak * Tema * TABLO A, Sayfa 13, 2012 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, T.C. Ekonomi Bakanlığı Raporda bütçe ile ilgili olarak göze çarpan en önemli sorun, kuruluşların çoğunun raporun hazırlanması için talep edilen metodolojiyi dikkate almaması ve karşılaştırmaya uygun veri sağlayamamış olmasıdır. Raporda birçok kuruluş tarafından sağlanan verilerin sadece PGD faaliyetine harcanan kaynağı göstermediği, bu durum da bütçenin olduğundan daha yüksek görünmesine ve sadece bu alana ayrılan kaynağın sağlıklı bir şekilde tespit edilememesine yol açtığı vurgulanmıştır. Bu açıdan bakıldığında, ülkemizde PGD faaliyetlerine ayrılan kaynak hakkında sağlıklı değerlendirmelerin yapılabilmesi için ilgili kuruluşların hesaplamalarını karşılaştırılabilir bir formatta sağlayabilmeleri için gereken çalışmaları bir an önce tamamlaması önemli görülmektedir. 17

18 2 Denetlenen Toplam Ürün Sayısı ve Uygunsuz/Güvensiz Bulunan Ürünler* * Şekil 7, Sayfa 21, 2012 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, T.C. Ekonomi Bakanlığı Tema 2011 yılında 7 kamu kuruluşu tarafından gerçekleştirilen denetimlerde toplam ürün partisi denetlenmiş olup, 2012 yılında bu rakam e ulaşmış, yani yaklaşık %25 lik bir artış kaydetmiştir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından denetlenen ürün partisi ile beraber, 2012 yılında denetlenen ürünler toplamı ye çıkmaktadır yılında gerçekleştirilen denetimlerde uygunsuz/güvensiz bulunan toplam ürün partisi sayısı ve bu ürünlerin denetlenen ürünler içindeki payına bakıldığında ise şu sonuçla karşılaşılmaktadır; 18

19 * Tablo B, Sayfa 23, 2012 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, T.C. Ekonomi Bakanlığı Tema Görüleceği üzere, toplam ürün denetiminde ürün partisinin uygunsuz/güvensiz olduğu tespit edilmiştir senesinde uygunsuz/güvensiz olduğu tespit edilen ürünlerin toplam denetlenen ürünlere oranının ise %6 olduğu görülmektedir. Bu oranın en yüksek olduğu ürünler ise, sırasıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Yapı Malzemeleri) tarafından gerçekleştirilen denetimlerde karşılaşılan ürünlerdir. 19

20 3 Teste Tabi Tutulan Ürünler ve Denetlenen Ürünler İçerisinde Uygunsuz/Güvensiz Bulunan Ürünlerin Oranı* * Şekil 10, Sayfa 26, 2012 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, T.C. Ekonomi Bakanlığı Tema Test ile uygunluk değerlendirme işlemine tabi tutulan ürünlerin yıllara göre değişimine bakıldığında, yukarıdaki şekilde yer alan 7 kuruluş tarafından denetlenen toplam ürünlerin sayılarında yıllarında ciddi bir artış söz konusu iken, aynı dönemde teste tabi tutulan ürün sayılarında artış görülmediği, 7 kamu kuruluşu tarafından 2011 yılında yapılan 5703 adet test bulunmakta iken, bu sayının 2012 yılında 5608 e düştüğü göze çarpmaktadır. Yapılan testler sonucunda en yüksek oranda güvensizlik tespit edilen ürünlerin EPDK (46%), Sağlık Bakanlığı (18,9%) ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (12,8%) tarafından teste tabi tutulan ürünler olduğu görülmektedir. 20

21 * Şekil 10, Sayfa 28, 2012 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, T.C. Ekonomi Bakanlığı Tema 4 Sonuç* Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında, 2012 senesinde denetlenen ürünlerde bir artış olduğu ancak bu artışa ragmen teste gönderilen ürün partisi sayısında %2 lik bir düşüş olduğu görülmüştür. Ürün güvenliğini sağlamak amacıyla PGD faaliyetlerinde artan oranlarda teste başvurulması, Uygunluk Değerlendirme sektörü olarak bizlerin ilgili kamu kuruluşlarına en değerli önerilerimizden biri olacaktır. Aksi halde ürün güvenliğinin kanıtlanması kısa vadede mümkün gözükmemektedir. Kamu kuruluşlarının kullandıkları laboratuvar altyapısına bakıldığında, kurumun kendi bünyesinde bulundurmakta olduğu laboratuvarlarla beraber, TSE (Türk Standartları Enstitüsü) laboratuvarlarının da kullanımının en yüksek seviyede olduğu, buna ragmen TÜRKAK akreditasyonuna sahip ulusal laboratuvarlarımızın yeteri kadar kullanılmadığı, bu durum nedeniyle de kamu kuruluşlarının uygun zamanda deney imkanına ulaşmasında kısıtlar oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu durum, sektör içerisinde hem rekabet açısından ve hem de PGD faaliyetinin başarısı açısından ciddi riskler içermektedir. 21

22 EKONOMİ BAKANLIĞI TARAFINDAN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KONUSUNDA YÜRÜTÜLEN RAPORLAMA, MEVZUAT VE ALTYAPI ÇALIŞMALARI Tema Piyasaya arz edilmiş ürünlerin güvenli ve mevzuata uygun olup olmadığının bir kamu otoritesi tarafından denetlenmesi faaliyeti olan piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) ülkemizde 10 farklı kamu kuruluşu eliyle yürütülmektedir. Ekonomi Bakanlığı bu kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Bakanlık tarafından bu görev çerçevesinde 2013 yılı başından bu yana gerek raporlama ve mevzuat gerekse teknik altyapının güçlendirilmesi amacıyla bir dizi çalışma yürütülmüştür. Bu çerçevede; 2012 yılında yetkili kuruluşlar tarafından yürütülen PGD faaliyetlerinin bu kuruluşlarca sunulan sayısal veriler çerçevesinde değerlendirildiği 2012 PGD Raporu hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılmıştır. Rapora Bakanlığın internet sitesinden ulaşılması mümkündür ( C3D59AC8-C73F-0EB5-CF- 8BF5B360468FEC/2012. PGDRaporWEB.pdf) PGD nin yasal altyapısını oluşturan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun a dayanılarak çıkartılan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik te değişiklik yapılmıştır. Bakanlar Kurulunun 2013/4895 sayılı kararı ile kabul edilerek 27 Haziran 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliği ile önemli yenilikler getirilmiştir. Buna göre, 22

23 Tema piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu yetkili kuruluşların etkin bir denetim için yeterli sayıda personel istihdamını sağlaması, personelini hizmet içi eğitime tabi tutması, yeterli bütçeyi bu alana ayırması, risk analizine dayalı denetimler için programlar ve raporlar hazırlaması, kaza/yaralanma verileri ile şikayetlerin daha sistematik olarak kuruluşlara iletilmesinin sağlanması gibi hususlar mevzuat hükmü haline getirilmiştir. Ayrıca alınan önlemlerin, insan sağlığı ve güvenliğinin gerektirdiği hallerde kamuoyuyla etkin bir şekilde paylaşılması için yapılacak duyurular yeknesak kurallara bağlanmış, üretici ve dağıtıcının yaptırım uygulanma sürecinde görüşleri alınarak, bunların sürece dahil edilmesi sağlanmıştır. PGD verilerinin tek bir veritabanında toplanması için Ulusal PGD Bilgi Sistemi (PGD-BİS) Ekonomi Bakanlığı tarafından kurulmuştur. Sistemin hukuki altyapısını kuran Piyasa Gözetimi ve Denetimi Sonuç ve Önlemlerinin Kaydı ve Bildirimi Yönetmeliği 27 Temmuz 2013 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik ile kurulan PGD-BİS ile PGD faaliyetlerinde elde edilen bilgiler elektronik ortamda ve daha sistematik bir şekilde ithalat denetimlerinde kullanılacak ve denetim sonuçlarının, ihtiyaç duyulması halinde diğer kuruluşların kullanımına açılması da mümkün olacaktır. PGD de görev dağılımı konusunda çalışmalar yürütülmüş ve Sağlık Bakanlığı nın sorumluluğunda bulunan oyuncak, çocuk bakım ürünleri, deterjan, kimyasallar gibi ürün gruplarının Gümrük ve Ticaret Bakanlığına devri işlemleri, Ekonomi Bakanlığınca hazırlanarak 21 Haziran 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 2013/28 sayılı Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği ile tamamlanmıştır. 2011/12 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kurulan Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu nun ikinci toplantısı Ekonomi Bakanı Sayın Zafer ÇAĞ- LAYAN ın evsahipliğinde, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehmet Mehdi EKER, Sağlık Bakanı Sayın Mehmet MÜEZZİNOĞLU ve Gümrük ve Ticaret Bakanı Sayın Hayati YAZICI ile diğer kuruluşların üst düzey bürokratlarının katılımıyla 16 Ağustos 2013 tarihinde Ekonomi Bakanlığında gerçekleştirilmiştir. Toplantıda PGD de görev dağılımı, kuruluşlardaki personel altyapısının güçlendirilmesi ile yanıltıcı reklamlarla mücadele konusunda kararlar alınmıştır. 23

24 Tema PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN İSTANBUL SANAYİ ODASI GÖRÜŞLERİ Piyasa Gözetim ve Denetimi (PGD) faaliyetleri, piyasaya güvensiz ürün arzını caydırmalı, ancak bu, ticaret ve üretimi zorlayacak düzeyde olmamalıdır. PGD faaliyetlerinde uygulanacak yaptırımlar ile bu yönde bir piyasa psikolojisi oluşturulmalıdır. Mevcut şartlarda PGD faaliyetlerinin etkin bir şekilde yapıldığını söylemek mümkün değildir. Muhtelif sektörlerde yer alan sanayicilerimizin güvensiz, kalitesiz ürünlerin oluşturduğu haksız rekabete yönelik şikayetleri halen devam etmektedir. Bu çerçevede, denetim faaliyetlerinin ön aşaması olan gümrük denetimlerinin, özellikle yüksek riskli ürünler ve Uzakdoğu menşeli ürünler üzerinde etkinleştirilmesi yararlı olacaktır. PGD faaliyetlerinde denetim personelinin teknik yeterliliği sağlanmalı ve etkin bir denetim için yeterli sayıda denetmen görevlendirilmelidir. Ayrıca, ülkemizdeki laboratuvar alt yapısı nitelik ve nicelik olarak beklentiyi karşılar duruma getirilmelidir. Üniversitelerin mühendislik fakültelerinde ürün güvenliği mevzuatı ve bunun dış ticarete etkilerine yönelik bir müfredatın uygulanması, bu konuda yetkin iş gücünün yetişmesine katkıda bulunacaktır. 24

25 Tema PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ANKARA SANAYİ ODASI GÖRÜŞLERİ Piyasa gözetimi ve denetimi; ürünlerin piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında, ürün piyasada veya gerektiğinde kullanımda iken, ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemek veya denetlettirmek; güvenli olmayan ürünlerin güvenli hale getirilmesini temin etmek, gerektiğinde yaptırımlar uygulanmasını sağlamak amacıyla ülkemizdeki kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilen her türlü faaliyete denilmektedir. Piyasa gözetim ve denetimlerinin etkinliği bir taraftan tüketicilerin sağlık ve güvenliğini korurken diğer taraftan da kayıt dışı ekonomi ile mücadelede destek aracı olabilecek ve Maliyenin muhtemel vergi geliri kayıplarının önlenmesine yardımcı olacaktır. Piyasa gözetim ve denetiminden sorumlu kamu kurumlarının yeniden yapılanmaları, personel ve bütçe konusunda karar veren kurumların da kararlarında bu yeni durumu göz önünde bulundurmaları, şimdiye kadar kullandıkları alışılmış yöntemlerden vaz geçmeleri gerekli görülmektedir. Özellikle piyasadan numune alınması ve bu numunelerin test ettirilmesinde kamu otoriteleri zorluk yaşamaktadır. Normal koşullarda, güvenliği konusunda şüphe uyandıran bir ürünün piyasa gözetim ve denetiminden sorumlu kuruluş tarafından bedeli ödenilerek alınması gerekir. Halbuki bizim kamu kuruluşlarımız bu tür alımlara ilişkin düzenleme ve bütçeleme yapamadıklarından, üreticiler veya ithalatçılardan test ettirmek üzere ürün talep etmektedirler. Çoğu zaman bu ürünleri gereği gibi ve zamanında alıp, teste gönderememektedir. Bazen de alınan numunelerin testini yapılabilecek laboratuarlar bulunamamaktadır. Doç. Dr. Yavuz Cabbar ASO Genel Sekreteri Bu tür sorunların aşılmasında kamuda yeni hukuki ve organizasyonel düzenlemeler yapılırken, sivil toplum kuruluşlarını, özellikle de sanayi odalarını sürece dahil edecek yeni yaklaşımlar geliştirilmelidir. STK ların piyasa gözetim denetimi amaçlı laboratuarlar kurabilmelerini sağlamak amacıyla, sorumlu kamu kurumları uzun süreli sözleşmeler ile bu laboraturlardan hizmet satın alma sözleşmeleri yapmalıdır. Kamu tüzel kişiliğine haiz sanayi odalarının piyasadan numune alarak, testlerini yaptırabilmelerinin önünü açacak hukuki düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Odaların hemen hemen her sektörün uzmanlığına sahip meslek komiteleri aracılığı ile piyasada etkili bir gözetim ve denetim uygulaması gerçekleştirilebilir. 25

26 Sıtkı YILMAZ TÜDEF Genel Başkanı TÜDEF TÜKETİCİ DERNEKLERİ FEDERASYONU PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN TÜKETİCİ DERNEKLERİ FEDERASYONU GÖRÜŞLERİ Tema Ürünlerin,mevzuata,teknik düzenlemeye uygun ve güvenli bir şekilde piyasa sunulması üreticinin ve ithalatçının sorumluluğundadır.üretici ve ithalatçı bu sorumluluklar çerçevesinde piyasaya mal sunmak durumundadır.bu nedenle Ürün Güvenliği ve Teknik düzenlemeler Kanunu nun bir an önce çıkarılması son derece önem arzetmektedir. Ürünün piyasaya sunulması sürecinde,ürünün teknik düzenlemeye uygun üretilip üretilmediği,güvenli olup olmadığını ise Devletin dolayısıyla ilgili bakanlıkların sorumluluğundadır. Bu sürece dolaylı olarak tüketiciler de katılmaktadırlar. Piyasa gözetimi ve denetiminin temeli,tüketicinin sağlık ve güvenliğinin korunmasına yöneliktir.son yıllarda,özellikle 2010 yılının başından beri tüketicinin sağlık ve güvenliğinin korunmasına yönelik politikaların öne alınması Ülkemiz ve tüketicimiz açısında son derece önemli bir gelişme olarak değerlendiriyoruz.piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon kurulunun (PGDKK) oluşturulması ve bu kurula TÜDEF İN dolayısıyla tüketicinin dahil edil- 26

27 Tema mesi ise bu sürecin yeni bir gelişmesidir.kamu,üretici ve tüketici temsilcilerini yılda en az üç defa buluşturan bu kurul PGD çalışmalarına yeni bir ivme kazandıracaktır. Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen piyasanın tüketici açısında tam olarak güvenli olduğu ve gereken tüm tedbirlerin alındığını söyleyemeyiz.ilgili bakanlıklar tarafından yapılan PGD sonuçları piyasaya riskli ürünlerin piyasaya sürüldüğünü kanıtlamaktadır.özellikle Gıda,tekstil ve kırtasiye ürünlerinde görülen riskli ürünler, PGD nin tüketici açısından hayati önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. PGD için yeterli kaynak aktarılamaması, Denetimlerin sürekli ve tam zamanlı yürütülmemesi,denetmenlerin yeterince güvence altında olmaması, Denetimde yetki dağınıklığının henüz giderilememesi, Ürün güvenliğinin taşra teşkilatlarında yeterince dikkate alınmaması, Piyasa Gözetimi ve Denetimi sisteminin yeterince farkedilememesi, Piyasa Gözetimi ve Denetiminde güvenlikten ziyade uygunluk denetiminin yapılması, Sokaklarda satılan ürünlere ve CE işareti taşıması gerekli olmayan ürünlere ilişkin PGD nin yapılmaması, Tüketicinin PGD sonuçlarına internet üzerinden ulaşma zorlukları,bilgi eksikliği, Düzenlenmemiş alandaki tüketici ürünlerinin büyük bir bölümünün denetim dışı kalması gibi sorunların süreç içinde giderilmesi gereken elzem konulardır. Tüketici, sağlıksız ürünlerle ilgili şikayetlerin kısa sürede ve etkin bir şekilde sonuçlandırılmasını istemektedir.bu sürecin uzun sürmesi hak arama mücadelesini zaafa uğratmaktadır. Kamu, PGD sonuçlarını internette yayınlamaktadır. İnternet üzerinden tüketiciyi bilgilendirmektedir.internet üzerinden yapılan bu faaliyetlerden yararlanmak için internet okur-yazarlığına da ihtiyaç bulunmaktadır.aksi takdirde internete erişim ve bilgilendirmelerden tüketicilerin yararlanması mümkün olamamaktadır. Sistemin tüketici ayağı eksik kalmaktadır.bu nedenle Kamunun Tüketici örgütleriyle bu sorunu giderecek ortak bir projeyi hayata geçirmesi ve bu konularda tüketici örgütleri projelerinin desteklenmesi sistemim en önemli eksikliğin giderecektir.pgdkk bu konuda üzerine düşeni yapacağına inanıyoruz. 27

28 Sektörden SEKTÖREL FUAR ETKİNLİKLERİ Tarih : Konu / Sektör : Organizatör : Şehir / Ülke: IFSEC İstanbul: 1.Ulusal Güvenlik, Çalışma Güvenliği,ve Sağlığı, Yangın Sistemleri Fuarı ve Zirvesi Burtarım 2013: 11.Uluslararası Tarım, Tohumculuk, Fidancılık ve Süt Endüstrisi Fuarı ALUEXPO 2013: 3.Alüminyum Teknolojileri, Makine ve Ürünleri İhtisas Fuarı TURKEYBUILD İzmir 2013: 19.Yapı, İnşaat Malzemeleri ve Teknolojileri Fuari Anuga : Yiyecek ve Içecek Fuari Weldex : 13.Metal İşleme Makina ve Teknoloji Fuari K 2013: Plastik ve Kauçuk Sanayi Fuarı Tajikbuild : Tacikistan Uluslararası İnşaat, İç Mekanları, Isı ve Havalandırma Fuari UBM Fuarcılık Tüyap Hannover Messe Yem Fuarcilik Koeln Messe MVK ITECA Osiyo İstanbul / Tr. Bursa / Tr. İstanbul / Tr. İzmir / Tr. Köln / Almanya Moskova/Rusya Düssseldorf / Almanya Messe Dusseldorf Duşanbe/Tacikistan Vitrum: Cam fuarı Fiera Milano Milano / İtalya Eco Expo Asia: Uluslararası Çevre Koruma Fuarı Bursa Otoshow Bursa 8. Otomobil, Ticari Araçlar, Motosiklet, Bisiklet ve Aksesuarları Fuarı Tdctrade Tüyap Bursa Fuarcılık A.Ş. Hong Kong. Bursa/Tr. Manisa 7. Tarım Gıda ve Hayvancılık Fuarı SNS Fuarcılık Manisa/Tr. 28

29 TECNOTEXTILE 2013 İstanbul Teknik Tekstil Fuarı. Productronica: 20.Elektronik Fuarı CNR Messe Muenchen İstanbul/Tr. Munih / Almanya Metal Expo: Endüstri Fuarı Metal Expo Moskova/Rusya HOMETEX 2013 Ev Tekstili ve Dekorasyon Fuarı CNR İstanbul/Tr KALİTE 13 (6.) Kalite Kontrol Ekipmanları, Kalibrasyon Ekipmanları, Koordinat Ölçme Makinaları, Laboratuar Aletleri, Ndt Ekipmanları, Cad/ Cam/ Cae/ Pdm/ Plm Yazılımları Kalite Fuarcılık İstanbul/Tr MERYAPI - MERSİN 7. Yapı ve Emlak Fuarı Forza Fuarcılık Mersin/Tr Index Office: Uluslararası Ofis Mobilyaları Fuarı UMG Mumbai / Hindistan ORTADOĞU GIDA 5. GIDA-TEK FUARI 2013 Gıda ve İçecek Ürünleri, Gıda İşleme Teknolojileri, Unlu Mamuller, Soğutucular, Depolama, Paketleme Ekipmanları Tüyap Tüm Fuarcılık Diyarbakır /Tr. Sektörden TÜYAK Yangın ve Güvenlik Sempoyum ve Sergisi - Yangının Algılanması, Önlenmesi ve Güvenlik Kontrol Sistemleri Medica 2013: Dünya Tıp Fuarı Sektörel Fuarcılık Messe Dusseldorf İstanbul / Tr. Düsseldorf / Almanya HOMELAND SECURITY 2013Geçiş Kontrol Sistemleri, CCTV, Biometric Sistemler, Elektrik Güvenlik, Acil Durum Ekipman, Bireysel Korunma Teçhizatları İstanbul Fuarcılık İstanbul / Tr The Big 5 Show: Uluslararasi Insaat ve Yapi malzemeleri Fuari Dmg Events Dubai / BAE 29

30 RAILWAY İSTANBUL Demiryolu Teknolojileri, Demiryolu Araçları, İç Düzen, Araçlar için Servis, Toplu Taşım, Alt Yapı, Bilişim Teknolojileri BORUTEK 2013 Boru ve Boru İşleme Teknolojileri Fuarı TRANSİST İstanbul Ulaşım Teknolojileri, Araçları ve Ürünleri, Sistemleri Sempozyum ve Fuarı Automechanika Shanghai: Otomotiv ve Otomotiv yan sanayi Fuarı. CNR Ekspo Tüyap Fiera Milano İnterteks Messe Frankfurt İstanbul / Tr. Bursa İstanbul / Tr. Şanghay / Çin Automechanika Shanghai: Otomotiv ve Otomotiv yan sanayi Fuarı. Messe Frankfurt Sangay / Çin IATF 2013: Uluslararası Genel Sanayii ve Ticaret Fuarı Al Fajer Dubai / BAE Sektörden 30

31 Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 SEKTÖREL UYGULAMALI TS EN ISO/IEC 17065: ÜRÜN, PROSES VE HİZMET BELGELENDİRME KURULUŞLARI İÇİN ŞARTLAR EĞİTİMİ UDDER AKADEMİ DEN TÜRKİYE DE İLK Bizden Haberler Uygunluk Değerlendirmesi - Ürün, proses ve hizmet belgelendirme kuruluşları için şartlar (Conformity assessment-requirements for bodies certifying products, processes and services) Eğitimi Ekim 2013 İ S T A N B U L 31

32 Eğitimin Amacı: ISO/IEC 17065:2012 standardının anlaşılmasını sağlamak, ISO/IEC 17065:2012 standardının şartlarını örneklerle açıklamak, ISO/IEC 17065:2012 standardı ile ilgili diğer standardlar ve kılavuzları açıklamak, Zorunlu ve gönüllü alanlarda uygulamalar hakkında bilgilendirmek, Belgelendirme Programı tasarım metodu hakkında bilgilendirmek, EN standardından,iso/iec 17065:2012 standardına etkin ve doğru geçişin yapılmasını sağlamak, ISO/IEC 17065:2012 standardının iç ve dış ticaretteki önemini ve sektörün geleceğini açıklamak, Eğitimin Hedef Kitlesi: Sayı / No : 8 - Eylül / September 2013 Ürün, proses ve hizmet belgelendirme faaliyetlerinde görev alan; Uygunluk Değerlendirmesi Kuruluşu şirket yöneticileri, Uygunluk Değerlendirmesi Kuruluşu yönetim temsilcileri, Uygunluk Değerlendirmesi Kuruluşu denetçileri, Ürün, proses ve hizmet belgelendirme faaliyetlerinde görev alan komite üyeleri, 4703 Sayılı, Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması Ve Uygulanmasına Dair Kanun hakkında düzenlemeler yapan kamu kurum ve kuruluşları çalışanları, Kamuda satınalma faaliyetlerinde görev yapan çalışanlar, İlgili sivil toplum kuruluşları temsilcileri (Tüketici dernekleri vb.) Bizden Haberler Eğitimin İçeriği: ISO/IEC 17065:2012 standardı ile EN standardının karşılaştırılması, ISO/IEC 17065:2012 standardının şartlarının örneklerle açıklanması, ISO/IEC 17065:2012 standardı ile ilgili diğer standartdlar ve kılavuzlarının açıklanması, Belgelendirme Programı tasarım metodu hakkında bilgilendirme yapılması, Zorunlu ve gönüllü alanlarda uygulamalar hakkında örneklerin verilmesi (yapı malzemelerinde ürün belgelendirme programı, gıda ürün belgelendirme programı,), Marka İşaretlemesi nin önemi ve dikkat edilmesi gereken hususların açıklanması, Belgelendirme ve etiket düzenlemesinde dikkat edilmesi gereken hususların açıklanması, ISO/IEC 17065:2012 standardının iç ve dış ticaretteki önemini ve sektörün geleceğinin açıklanması, Ürün, proses ve hizmet belgelendirmenin tüketici açısından öneminin açıklanması, Eğitim konusu ile ilgili faydalı linkler hakkında bilgilendirme yapılması 32