Rüzgâr Enerji Sistemlerinde Kullanılan Maksimum Güç Noktası Takibi Yöntemleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Rüzgâr Enerji Sistemlerinde Kullanılan Maksimum Güç Noktası Takibi Yöntemleri"

Transkript

1 Rüzgâr Enerji Sistemlerinde Kullanılan Maksimum Güç Noktası Takibi Yöntemleri Ersagun Kürşat YAYLACI 1 İrfan YAZICI 2 Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 1 ekyaylaci@sakarya.edu.tr 2 iyazici@sakarya.edu.tr Özet Rüzgâr enerjisi yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi olup enerji üretimindeki payı her geçen yıl artış göstermektedir. Bu artış ile birlikte rüzgâr enerjisi üzerinde farklı çalışma alanları ortaya çıkmaktadır. Maksimum güç noktası takibi bu çalışma alanlarından birisi olup rüzgâr enerjisinde bir verimlilik çalışması olarak değerlendirilebilir. Çıkış noktası; herhangi bir rüzgâr hızında, alternatörün çalışabileceği farklı devir sayıları olmasına rağmen maksimum güç sağlayacak tek bir devir sayısının olmasıdır. Dolayısıyla değişen rüzgâr hızı ile maksimum gücü temin edebilecek devir sayısı kontrolünün sürekli olarak yapılması gerekir. Literatür çalışmalarında hala güncel bir konu olup her geçen gün literatüre bu konuda yeni çalışmalar eklenerek katkı sunulmaktadır. Bu çalışmada, maksimum güç noktası takibi konusunda yapılan literatür çalışmaları için detaylı bir inceleme yapılarak en çok kullanılan maksimum güç noktası takibi yöntemlerinin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları ortaya konulmuştur. 1. Giriş Gelişen teknoloji ve ağır sanayi ile birlikte enerji talebi giderek artmaktadır. Bunun yanı sıra fosil yakıtların meydana getirdiği olumsuz etkiler sebebiyle yenilenebilir enerji kaynaklarına (YEK) olan talep de giderek artmaktadır. Başlıca YEK kaynakları; hidroelektrik, rüzgâr, güneş, jeotermal, gelgit ve biyokütle olarak verilebilir. Son yıllarda YEK lerin kendi içerisindeki paylaşımına bakıldığında rüzgâr enerji sistemlerinin (RES) önemli bir yeri olduğu görülmektedir [1]. RES ler hem sabit hızlı hem de değişken hızlı olarak işletilebilirler. Sabit hızlı işletimli RES ler, daha düşük maliyet ve kolay kontrol edilebilme gibi özellikleri ile avantajlar sunmaktadır. Diğer taraftan değişken hızlı RES ler ise daha düşük mekanik gerilmeler, şebeke bağlantılı kullanımlarda daha az elektriksel dalgalanmalar ve maksimum güç noktasının takibi (Maximum Power Point Tracking, MPPT) kabiliyetleri ile öne çıkmaktadır [2]. MPPT; alternatörün herhangi bir rüzgâr hızı için çalışabileceği optimum devir sayısı ile çalıştırılarak mevcut rüzgâr enerjisi potansiyelinden maksimum faydalanılmasıdır. [] nolu çalışmada, aynı koşullarda değişken hızlı işletimlerin, kullanılan MPPT yöntemleri ile sabit hızlı işletimlere nazaran %0 ila %40 arasında daha fazla güç temin edebilme özelliğinin olduğu gösterilmiştir. Bu sebeple değişken hızlı işletime sahip RES ler daha yaygın kullanılmaktadırlar. RES lerde temel olarak kullanılan üç MPPT yöntemi mevcuttur. Bunlar; değiştir gözle (Perturb and Observe, P&O), güç sinyal geribesleme (Power Signal Feedback, PSF) ve kanat uç hız oranı (Tip Speed Ratio, TSR) yöntemleridir. Bu çalışmada RES lerde kullanılan ve yukarıda belirtilen MPPT yöntemleri incelenmiştir. Bu konuda yapılan literatür çalışmaları için detaylı bir inceleme yapılarak kullanılan bu yöntemlerin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları ortaya konulmuş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Ayrıca Matlab ortamında bir benzetim modeli oluşturularak benzetim çalışmalarıyla yöntemlerin performans değerlendirilmesi yapılmıştır. Makalenin 2. bölümünde rüzgâr enerji sistemleri hakkında bilgi verilmektedir.. bölümde literatürde kullanılan MPPT yöntemleri incelenmiştir. 4. bölümde benzetim çalışmaları ve sonuçları verilmiştir. 2. Rüzgâr enerji sistemleri RES ler çok farklı topolojilerde kullanımlara sahip olsalar da, genel olarak bir rüzgâr türbini, alternatör, güç elektroniği dönüşüm elemanları ve yük grubundan oluşmaktadır. Enerji dönüşümü Şekil 6 de verildiği gibi üç aşamada gerçekleşmektedir. Rüzgâr türbini kanatları vasıtasıyla aerodinamik rüzgâr enerjisini mekanik enerjiye dönüştürür. Mekanik enerji; şaftına doğrudan ya da vites kutusu üzerinden bağlantılı olan alternatöre aktarılır. Alternatör tarafından alınan bu mekanik enerji, elektriksel enerjiye dönüştürülerek güç elektroniği elemanlarına gönderilir. Güç elektroniği elemanları kullanılarak hem MPPT sağlanır hem de elektrik enerjisi, şebeke bağlantı kriterlerine uygun hale getirilerek yüke aktarımı gerçekleştirilir. Rüzgar Enerjisi Şekil 6. Rüzgâr enerjisi dönüşüm aşamaları Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse; rüzgâr enerjisinden kanatlar tarafından çekilen güç miktarı 1 Pk AVr cp 2 Mekani k Enerji Elektrik Enerjisi (1) 115

2 olarak verilebilir. Burada P k ; kanatların çektiği güç miktarı, ρ; ortamdaki hava yoğunluğu, A; kanatların süpürdüğü alan, V r ; rüzgâr hızı, c p ; performans katsayısıdır. Betz kanunu gereği c p teorik olarak yaklaşık 0,5926 olup pratikte değeri %40-45 düzeylerindedir. Bu kanuna göre birim yüzeyden birim zaman içerisinde akan hava kütlesi kinetik enerjisinin, burada bulunan türbin kanatları tarafından maksimum %59,26 sı mekanik güce dönüştürülebilir. Bu katsayı kanat yapısına göre değişebilmekte olup (2) denkleminde verildiği gibi kanat-uç hız oranı (Tip Speed Ratio, TSR) değerinin bir fonksiyonudur. cp (2) f( ) TSR (λ) ifadesi () denklemi ile aşağıdaki gibi verilmektedir. wmrrotor Vr () R rotor ; kanat yarıçapı, w m ; mekanik açısal hız değeridir. olarak ilgili türbin için elde edilebilir. TSR kontrol yöntemi, optimal TSR değerinin sağlanması ile MPPT sağlamayı amaçlar. Bu yönteme ait kontrol blok diyagramı Şekil 8 de verildiği gibidir. Ölçülen rüzgâr hızı ve bilinen optimal TSR ile () denkleminden referans mekanik hız değeri elde edilebilir. Bu referans mekanik hız değeri, ölçülen mekanik hız değeri ile karşılaştırılarak kontrolöre gönderilir. O halde bu yöntem için rüzgâr hız ölçümünün yanı sıra rotor hızının ölçülmesi ve λ opt değerinin bilinmesi gerekmektedir. V r opt w m opt V R opt r rotor wm opt Rüzgar Enerji w m + Kontrolör - Sistemi Şekil 8. TSR yöntemine ilişkin kontrol blok diyagramı.2. PSF Kontrol () denkleminde rüzgâr hızı çekilerek (1) denkleminde yerine yazıldığında V r=12 m/s 1 2 wmr Pk R c 2 p (4) V r=11 m/s V r=10 m/s denklemi elde edilir. Performans katsayısının maksimum değeri ve TSR nin optimal değerinin bilinmesi ile maksimum güç ifadesi aşağıda verildiği gibi ifade edilebilir. 1 5 w P m maks R c 2 p Koptwm (5) Şekil 7. Bir RES sistemine ait gücün devir sayısı ile değişimi. MPPT Yöntemleri MPPT çalışmaları (1) denkleminde verilen performans katsayısının maksimum değerinin sağlanması ile yapılır. Bu değerin maksimum olması, TSR nin optimal olması ile sağlanır. () denkleminden görülebileceği gibi TSR nin optimal olmasını sağlamak için ise değişim uygulanabilecek tek parametre mekanik açısal hızın yani alternatörün devir sayısının değiştirilmesidir. Dolayısıyla MPPT çalışmalarının tümünde temel olarak devir sayısı ayarı ile maksimum güç elde ediniminin sağlanmasını amaçlanmaktadır. P-w m ilişkisi Hata! Başvuru kaynağı bulunamadı. ile verilmiştir. K 5 1 R opt c 2 p maks (6) opt (5) denkleminden anlaşılacağı üzere maksimum güç ifadesi mekanik hızın küpü ile orantılı olup maksimum güç katsayısı K opt değeri ile çarpılarak elde edilebilir. Bu yöntemde optimal güç eğrisi; λ opt ve c p-maks ön bilgisi ile ya da deneysel yöntemlerle elde edilir. Daha sonra o anki rüzgâr hızına göre elde edilen maksimum güç noktası verisi, hafıza (look-up) tablosuna kaydedilir [4] [6]. Bu veri gerçek türbin gücü ile karşılaştırılır ve hata kontrolöre gönderilir. Bu yönteme ilişkin kontrol blok diyagramı Şekil te verilmiştir. Bir RES sisteminde MPPT temin edebilmek için yaygın olarak kullanılan başlıca MPPT yöntemleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: P k w m P maks Rüzgar Enerji w m + Kontrolör - Sistemi 1) Kanat Ucu Hız Oranı (Tip Speed Ratio, TSR), 2) Güç Sinyal Geribesleme (Power Signal Feedback, PSF), ) Değiştir-Gözle (Perturb and Observe, P&O)..1. TSR Kontrol Belirli bir rüzgâr türbini için verilen TSR optimum değeri, rüzgâr hızından bağımsız olarak sabittir. Deneysel ya da teorik Şekil.PSF kontrol blok diyagramı Literatürde bu yöntemin kullanıldığı çalışmalara bakıldığında giriş-çıkış olarak P t - w t tablolarının [4] ya da DC bara gerilim ve güç değerlerinin [7] giriş çıkış olarak kullanıldığı çalışmalar mevcuttur. P k 116

3 .. P&O Kontrol Tepe tırmanma arama (Hill Climbing Search, HCS) yöntemi diye de anılan bu yöntem; matematiksel bir optimizasyon tekniğidir ve verilen bir fonksiyonun lokal maksimum noktasını aramak için kullanılır. Kontrol parametresi değiştirilir ve çıkış gözlenir. Bu işlem eğim sıfır olana dek devam eder. Şekil 9 te grafiksel olarak gösterilmiştir. Şayet eğim (+) bölgede ise kontrol parametresi olan w arttırılır, (-) bölgede ise azaltılır ve çıkıştaki değişimler gözlenir. Literatürde bu yöntem için kontrol ve çıkış parametrelerinin farklı alındığı çalışmalar görmek mümkündür. [8 11] çalışmalarında doluluk oranı (duty cycle), [12] çalışmasında konvertör giriş akımı, [1] çalışmasında konvertör giriş gerilimi kontrol parametresi olarak alınmıştır. P P maks Şekil 9. P&O kontrol yöntemi grafiksel gösterimi.4. Yöntemlerin Kıyaslanması Maksimum güç takibinin yapılması için kullanılan yöntemlere bakıldığında, her birinin birbirlerine göre artıları ve eksileri bulunmaktadır. Bu artıları ve eksileri belirleyen kıyaslama parametreleri; verim, zaman, güvenilirlik ve maliyet olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla yöntemlerin kıyaslanması yapılırken tüm bu etkiler göz önüne alınmalıdır. TSR yönteminde rüzgâr hızı algılayıcısı, rotor hızı algılayıcısı ve türbin ön bilgisi gibi gereksinimler mevcuttur. Algılayıcı gereksinimi sistemin maliyeti artırmakta, güvenirliğini ise azaltmaktadır. PSF yönteminde ise rotor hızı algılayıcısı ve türbin ön bilgisi gereksinimleri mevcuttur. Türbin ön bilgisi olmaksızın optimal güç eğrisi, kurulum öncesi deneysel yöntemlerle de elde edilebilir. Lakin mekanik hız algılayıcı gereksinimi; sistem için ek bir maliyet getirir ve sistem güvenirliğini azaltır. Ayrıca her iki yöntemde de optimal değerlerin güncellenmediği görülür. Bu yaklaşım doğru değildir zira bu değerlerin kaymasına neden olabilecek birçok faktör bulunmaktadır. Dolayısıyla güncel olmayan değerler ile maksimum güç noktasından uzaklaşmak da mümkündür. Bu değerlerin kaymasına neden olabilecek başlıca faktörler: i) Hava yoğunluğundaki değişim Rüzgârdan alınacak güç hava yoğunluğunun bir fonksiyonudur. Dönemsel bazda hava yoğunluğunun değişmesi ile mevcut hafızadaki optimal güç eğrisi aynı sonuçları vermeyecektir. ii) + Eğim - Eğim Yaşlanma faktörü Hız (rad/s) Sistemin kullanımı boyunca; mekanik, elektrik ve termal gerilmeler (stresses) sistem parametrelerinde değişime neden olabilir. Bu da optimal verilerin değişmesi anlamına gelecektir. iii) Alternatör ve güç elektroniği elemanlarının sabit olmayan verimliliği Bu etkilerin dışında çalışmaların birçoğunda optimal eğrilerin rüzgâr türbininden alınan mekanik güce göre elde edildiği görülmektedir. Oysaki asıl elde edilen güç ile mekanik güç arasında alternatör ve güç dönüştürücülerin neden olduğu verim söz konusudur. Alternatörün verimi, faz akımlarının artması ile bakır kayıplarına bağlı olarak düşüş gösterecektir. Rotasyonel hızın artması ile alternatör çekirdeğindeki eddy akım kayıpları da artacaktır. Örneğin [14] numaralı çalışmada bu etkiyi irdelenerek anahtarlamalı relüktans alternatörün değişen verimi grafiksel olarak gösterilmiştir. Bunların yanı sıra çekilen yük akımına bağlı olarak güç dönüştürücülerindeki kayıplarda değişecektir [15]. Sonuç olarak 1. P 0 a ilişkin bir optimal güç eğrisi yoktur. 2. P 0 ve P m nin maksimum noktaları alternatör hızına bağlı olarak birbirine uymaz (çakışmaz). Bir başka yönden kıyas yapmak gerekirse; RES lerin ataleti sebebiyle rüzgâr hız değişimine kıyasla alternatör hız değişimi daha yavaştır. Bu nedenle alternatör hız geri beslemesini kullanan PSF yöntemi, rüzgârdaki değişim ile anlık ayarlanamaz. Çünkü rüzgârdaki değişim alternatörde ani değişime neden olamaz. Buna karşılık doğrudan rüzgâr ölçümünün yapıldığı TSR kontrolde, referans değer anlık olarak üretilebilir. Fakat büyük güçlü türbinlerde rüzgâr ölçümün doğru bir şekilde yapılması mümkün olmayabilir. Zira [16] numaralı kaynakçada açıklandığı üzere anemometre, kanatların süpürdüğü alan boyunca değil sadece beşik üzerinde ölçüm yapar. Dahası hem rüzgâra doğru bakan (upwind) hem de rüzgâra ters bakan (downwind) yapılarda, rotor ve rüzgârın etkileşimi nedeniyle beşik üzerinde konumlandırılan anemometre ile rüzgâr ölçümü hataya neden olur. P&O yönteminde ise türbin vs. ön bilgisi gerekmez; basit, esnek ve bağımsız bir kontrol yöntemidir. Fakat bu yöntemdeki en büyük engel, orta ya da büyük atalete sahip rüzgâr türbinleri için hızlı değişen rüzgâr koşullarında maksimum güç noktasına erişilemez. Bunun yanı sıra kontrol parametresine uygulanacak uygun adım büyüklüğünün seçimi de oldukça zordur. Çünkü eğer küçük adım büyüklüğü seçilecek olsa, sistem maksimum noktaya geç erişecektir. Rüzgâr hız değişimlerinin kendi doğasında hızlı olması nedeniyle bu durum göz ardı edilemez. Büyük adım büyüklüğü seçildiğinde ise maksimum nokta civarında salınım (osilasyon) artacak ve verimi azaltacaktır [1, 17]. Bu yöntemin bir diğer önemli eksikliği ise; bir sonraki değiştirme eyleminin işaretini, gücün artması ya da azalması belirlemektedir. Fakat ani bir rüzgâr değişimi nedeniyle bu algoritma yanlış değiştirme işlemi uygulayabilir ve sistemi yanlış çalışma koşullarında çalışmaya zorlayabilir. Dolayısıyla sistemin verimini doğrudan kötüleştirir. Literatürde sıradan P&O kontrol yönteminin eksikliklerini gidermek, verimliliği ve doğruluğu artırmak için yapılmış olan, değişken adım büyüklüğüne sahip kontrol yöntemlerinin önerildiği çalışmalar görmek mümkündür [9, 10, 12, 1, 17, 18]. Uyarlamalı adım 117

4 büyüklüğü yönteminde, adım büyüklüğü çalışma noktasına göre otomatik olarak güncellenmektedir. Eğer tepe noktasından uzak bir noktada çalışılıyor ise adım büyüklüğü artırılmalı aksi halde azaltılmalıdır. Böylece salınımlar azaltılmış ya da daha kısa sürede maksimum güç noktasının takibi yapılmış olur. kötüdür. Ancak bu yöntemin mekanik algılayıcı gereksinimi olmaması ve sistem ön bilgisi gerektirmemesi gibi üstünlükleri mevcuttur. 4. Benzetim Sonuçları Benzetim çalışmaları için Matlab/Simulink paket programı kullanılmıştır. RES modeli olarak rüzgâr türbini, PMSG, kontrolsüz doğrultucu, dc-dc boost dönüştürücü kullanılmıştır. Bir önceki bölümde bahsedilen MPPT yöntemlerinden en çok kullanılan üç temel yöntemin benzetim modeli kurularak performansları değerlendirilmiştir. Tüm benzetimler için başlangıçta 0.12 saniye türbinin hızlanması sağlanmış ve kontrol yöntemleri sonra aktif edilmiştir. Benzetim sonuçları TSR, PSF ve P&O yöntemleri sırasıyla Şekil 10, Şekil 6 ve Şekil 7 de verilmiştir. Kullanılan türbine ait optimal TSR değeri 8.1 olup yöntem sürekli olarak bu değeri sağlamaya çalışmaktadır. Şekil 5 ten görüldüğü gibi TSR kontrol yönteminde anlık olarak MPPT sağlanabilmektedir. Şekil 11. PSF yöntemine ait performans değerlendirilmesi Şekil 10. TSR yönteminin performans değerlendirilmesi Bir diğer MPPT yöntemlerinden PSF yöntemine ait performans değerlendirilmesi ise Şekil 11 ile verilmiştir. Bir önceki bölümde açıklandığı üzere bu yöntemde güç sinyal geri beslemesi kullanılarak MPPT sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu yöntemin TSR yöntemine çok yakın performans gösterdiği gözlenmiştir. P&O yöntemine ilişkin performans değerlendirmesi ise Şekil 7 ile verilmiştir. Bu yöntemin grafikten de anlaşılacağı üzere MPPT sağlaması diğer yöntemlere nazaran daha uzun zaman almaktadır. Ayrıca sürekli zamanda performansı diğer yöntemlere nazaran daha Şekil 12. P&O yöntemine ait performans değerlendirmesi 118

5 Kaynaklar [1] Observ ER and Fondation Énergies pourle Monde, Worldwide electricity production from renewable energy sources, 201. [Online]. Available: er/html/inventaire/pdf/15e-inventaire-chap01- Eng.pdf. [2] S. M. Barakati, Modeling and Controller Design of a Wind Energy Conversion System Including a Matrix Converter, University of Waterloo, [] D. S. Zinger and E. Muljadi, Annualized wind energy improvement using variable speeds, IEEE Trans. Ind. Appl., vol., no. 6, pp , [4] S. Barakati Masoud, Modeling and Controller Design of a Wind Energy Conversion System Including a Matrix Converter, University of Waterloo, [5] S. M. Barakati, M. Kazerani, and J. D. Aplevich, Maximum Power Tracking Control for a Wind Turbine System Including a Matrix Converter, IEEE Trans. Energy Convers., vol. 24, no., pp , [6] K. Tan and S. Islam, Optimum control strategies in energy conversion of PMSG wind turbine system without mechanical sensors, IEEE Trans. Energy Convers., vol. 19, no. 2, pp , [7] Q. Wang and L. Chang, An intelligent maximum power extraction algorithm for inverter-based variable speed wind turbine systems, IEEE Trans. Power Electron., vol. 19, no. 5, pp , [8] C. Patsios, A. Chaniotis, M. Rotas, and A. G. Kladas, A comparison of maximum-power-point tracking control techniques for low-power variable-speed wind generators, th Int. Symp. Adv. Electromechanical Motion Syst. Electr. Drives Jt. Symp., no. July, pp. 1, [9] A. C.-C. C. Hua and B. C.-H. C. Cheng, Design and implementation of power converters for wind energy conversion system, Power Electron. Conf. (IPEC), 2010 Int., pp. 2 28, [10] E. Koutroulis and K. Kalaitzakis, Design of a maximum power tracking system for wind-energyconversion applications, IEEE Trans. Ind. Electron., vol. 5, no. 2, pp , [11] A. Soetedjo, A. Lomi, and Widodo Puji Mulayanto, Modeling of wind energy system with MPPT control, 2011 Int. Conf. Electr. Eng. Informatics (ICEEI 11), no. July, pp. 1 6, [12] B. Neammanee, S. Sirisumranukul, and S. Chatratana, Control performance analysis of feedforward and maximum peak power tracking for small- and medium-sized fixed pitch wind turbines, 9th Int. Conf. Control. Autom. Robot. Vis., [1] M. Kesraoui, N. Korichi, and a. Belkadi, Maximum power point tracker of wind energy conversion system, Renew. Energy, vol. 6, no. 10, pp , [14] D. a. Torrey, Switched reluctance generators and their control, IEEE Trans. Ind. Electron., vol. 49, no. 1, pp. 14, [15] S. M. R. Kazmi, H. Guo, H. Goto, and O. Ichinokura, Review and Critical Analysis of the Research Papers published till date on Maximum Power Point Tracking in Wind Energy Conversion System, in IEEE Energy Conversion Congress and Exposition (ECCE), 2010, vol. 1, pp [16] L. Y. Pao and K. E. Johnson, A tutorial on the dynamics and control of wind turbines and wind farms, in American Control Conference, 2009, pp [17] S. M. Raza Kazmi, H. Goto, H.-J. Guo, and O. Ichinokura, A Novel Algorithm for Fast and Efficient Speed-Sensorless Maximum Power Point Tracking in Wind Energy Conversion Systems, IEEE Trans. Ind. Electron., vol. 58, no. 1, pp. 29 6, [18] C. Patsios, a. Chaniotis, and a. Kladas, A hybrid maximum power point tracking system for gridconnected variable speed wind-generators, 2008 IEEE Power Electron. Spec. Conf., pp ,

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ Zafer ÖZER A. Serdar YILMAZ, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü zaferozer@ksu.edu.tr ABSTRACT Bu

Detaylı

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa Fotovoltaik Sistemlerde Değiştir Gözle ve Artan İletkenlik Algoritmalarının Karşılaştırılması Comparison of P&O and Incremental Conductance Algorithms for Photovoltaic Systems Yunus Emre KESKİN 1, Mustafa

Detaylı

Elektrik. Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler

Elektrik. Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler Elektrik Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler Rüzgar enerjisi değişime uğramış güneş enerjisidir: Güneş enerjisinin karalan, denizleri ve atmosferi her yerde özdeş ısıtmamasından

Detaylı

DEĞİŞKEN HIZLI RÜZGÂR TÜRBİNİ SİSTEMLERİNİN ÇIKIŞ (GÜÇ) KARAKTERİSTİĞİNİN MODELLENMESİ

DEĞİŞKEN HIZLI RÜZGÂR TÜRBİNİ SİSTEMLERİNİN ÇIKIŞ (GÜÇ) KARAKTERİSTİĞİNİN MODELLENMESİ ÖZET DEĞİŞKEN HIZLI RÜZGÂR TÜRBİNİ SİSTEMLERİNİN ÇIKIŞ (GÜÇ) KARAKTERİSTİĞİNİN MODELLENMESİ Ulaş EMİNOĞLU Niğde Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü ueminoglu@nigde.edu.tr

Detaylı

Simulink Ortamında Pv Modul Simülasyonu Araç Kutusunun Oluşturulması

Simulink Ortamında Pv Modul Simülasyonu Araç Kutusunun Oluşturulması Simulink Ortamında Pv Modul Simülasyonu Araç Kutusunun Oluşturulması Turab Selçuk, Ahmet Alkan KSU Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü Kahramanmaraş turabselcuk@ksu.edu.tr aalkan@ksu.edu.tr Ve Pvsystem

Detaylı

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa Eleco 214 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 214, Bursa Bulanık Mantık Tabanlı MGNT Sistem Performansının Ani ve Yavaş Değişen Güneş Radyasyonu Koşullarında

Detaylı

Küçük Dikey Eksenli Rüzgâr Türbini için Basit Kontrol Tasarımı Simple Control Design for a Small Vertical Axis Wind Turbine

Küçük Dikey Eksenli Rüzgâr Türbini için Basit Kontrol Tasarımı Simple Control Design for a Small Vertical Axis Wind Turbine Küçük Dikey Eksenli Rüzgâr Türbini için Basit Kontrol Tasarımı Simple Control Design for a Small Vertical Axis Wind Turbine Adnan Şınlak, Can Kaleli, Aykut Özgün Önol, Serhat Yeşilyurt Mekatronik Mühendisliği

Detaylı

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu 016-Güz Dönemi Gebze Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. Selim Sivrioğlu s.selim@gtu.edu.tr 09.1.016 Rüzgar türbinleri Rüzgar

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNĐVERSĐTESĐ YERLEŞKESĐ RÜZGAR ENERJĐSĐ POTANSĐYELĐNĐN DÖNEMSEL DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

ONDOKUZ MAYIS ÜNĐVERSĐTESĐ YERLEŞKESĐ RÜZGAR ENERJĐSĐ POTANSĐYELĐNĐN DÖNEMSEL DEĞERLENDĐRĐLMESĐ ONDOKUZ MAYIS ÜNĐVERSĐTESĐ YERLEŞKESĐ RÜZGAR ENERJĐSĐ POTANSĐYELĐNĐN DÖNEMSEL DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Erkan DEMĐRCĐ 1 Đrfan ŞENLĐK 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun MYO Elektrik Programı, 55139, Samsun

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi Konu Başlıkları Enerjide değişim Enerji sistemleri mühendisliği Rüzgar enerjisi Rüzgar enerjisi eğitim müfredatı Eğitim

Detaylı

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili Alan Yönlendirme Kontrolünün Gerçekleştirilmesi

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili Alan Yönlendirme Kontrolünün Gerçekleştirilmesi Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi Fırat Univ. Journal of Engineering 27(1), 15-22, 2015 27(1), 15-22, 2015 Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili

Detaylı

OTOMATİK KONTROL. Set noktası (Hedef) + Kontrol edici. Son kontrol elemanı PROSES. Dönüştürücü. Ölçüm elemanı

OTOMATİK KONTROL. Set noktası (Hedef) + Kontrol edici. Son kontrol elemanı PROSES. Dönüştürücü. Ölçüm elemanı OTOMATİK KONTROL Set noktası (Hedef) + - Kontrol edici Dönüştürücü Son kontrol elemanı PROSES Ölçüm elemanı Dönüştürücü Geri Beslemeli( feedback) Kontrol Sistemi Kapalı Devre Blok Diyagramı SON KONTROL

Detaylı

ELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI

ELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI 5. luslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13 15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye LKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DNTİMLİ SNKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI DSIGN OF A PI CONTROLLD SYNCRONOS DC-DC CONVRTR

Detaylı

SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ

SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ Soner ÇELİKDEMİR 1 Mehmet ÖZDEMİR 1 1 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Fırat Üniversitesi sonercelikdemir@firat.edu.tr mozdemir@firat.edu.tr

Detaylı

RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi

RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi Egemen SULUKAN, Tanay Sıdkı UYAR Marmara Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Ana Bilim Dalı Göztepe,

Detaylı

EVK Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi Haziran 2015, Sakarya

EVK Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi Haziran 2015, Sakarya 6. Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi 04-06 Haziran 2015, Sakarya KÜÇÜK RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN ŞEBEKE BAĞLANTILI 3-FAZLI 3-SEVİYELİ T-TİPİ DÖNÜŞTÜRÜCÜ DENETİMİ İbrahim Günesen gunesen_81@hotmail.com

Detaylı

RÜZGÂR TÜRBİNLERİNDE MİL MOMENTİ VE GÜÇ

RÜZGÂR TÜRBİNLERİNDE MİL MOMENTİ VE GÜÇ 1 RÜZGÂR TÜRBİNLERİNDE MİL MOMENTİ VE GÜÇ Rüzgâr türbin kanatları elektrik generatörüne ya doğrudan bağlıdır veya bir dişli ünitesi üzerinden bağlıdır. Burada dönen milin momenti gücün açısal hıza bölümüne

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR Alternatör Elektrik elde etmek için bir mıknatısı iletken sargı içinde kendi çevresinde döndürmemiz yeterlidir. Manyetik alanın hareketi ile de elektrik

Detaylı

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK

Detaylı

SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr.

SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr. SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr. Harun Uğuz * Rüzgâr kaynaklı enerji üretimi, yenilenebilir enerji kaynakları

Detaylı

ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI

ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ Elektrik enerjisi, alternatif akım ve doğru akım olarak

Detaylı

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri 2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda

Detaylı

ELEKTRİK ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ

ELEKTRİK ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ELEKTRİK ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ HAKKIMIZDA 2012 ELECREATE 2010 Misyonumuz: Yeni teknolojiler ile yüksek katma değerli, kullanıcı memnuniyetini ön planda tutan ürün ve hizmetler sunarak

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN 500 kw A KADAR LİSANSSIZ ENERJİ ÜRETİMİ VE FİZİBİLİTE ANALİZİ

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN 500 kw A KADAR LİSANSSIZ ENERJİ ÜRETİMİ VE FİZİBİLİTE ANALİZİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN 500 kw A KADAR LİSANSSIZ ENERJİ ÜRETİMİ VE FİZİBİLİTE ANALİZİ Ali Erduman 1, Bedri Kekezoğlu 1, Ali Durusu 1, Muğdeşem Tanrıöven 1 1 Elektrik Mühendisliği Bölümü Yıldız

Detaylı

ENERJĐ ELDESĐNDE ORTALAMA RÜZGAR HIZI ÖLÇÜM ARALIĞI ve HELLMANN KATSAYISININ ÖNEMĐ: SÖKE ÖRNEĞĐ

ENERJĐ ELDESĐNDE ORTALAMA RÜZGAR HIZI ÖLÇÜM ARALIĞI ve HELLMANN KATSAYISININ ÖNEMĐ: SÖKE ÖRNEĞĐ ENERJĐ ELDESĐNDE ORTALAMA RÜZGAR HIZI ÖLÇÜM ARALIĞI ve HELLMANN KATSAYISININ ÖNEMĐ: SÖKE ÖRNEĞĐ Mete ÇUBUKÇU1 mecubuk@hotmail.com Doç. Dr. Aydoğan ÖZDAMAR2 aozdamar@bornova.ege.edu.tr ÖZET 1 Ege Üniversitesi

Detaylı

RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ

RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ Günümüzde kullanımı ve teknolojisi en hızlı gelişme gösteren yenilenebilir enerji kaynağı rüzgar enerjisidir. Rüzgar türbin teknolojisindeki

Detaylı

Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli

Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli Mustafa Yıldız Enerji Mühendisliği Yüksek Lisans Programı Bitirme Tezi Danışman: Yard. Doç. Dr. Ferhat Bingöl 4. İzmir Rüzgar Sempozyumu

Detaylı

Alternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir.

Alternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir. ALTERNATiF AKIM Alternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir. Doğru akım ve alternatif akım devrelerinde akım yönleri şekilde görüldüğü

Detaylı

ELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ. Fatih BODUR

ELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ. Fatih BODUR ELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Fatih BODUR Elektrik Motorları : Dönme kuvveti üreten makineler Elektrik motorunun amacı: Motor şaftına Dönme Momenti (T) ve Devir (n) sağlaması,iş

Detaylı

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI Hatice YANIKOĞLU a, Ezgi ÖZKARA a, Mehmet YÜCEER a* İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği

Detaylı

Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors

Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors B. Durak, A.Y. Yeksan, L.T. Ergene Elektrik Mühendisliği Bölümü İstanbul

Detaylı

OFF-GRID veya STAND-ALONE INVERTER NEDİR?

OFF-GRID veya STAND-ALONE INVERTER NEDİR? ON-GRID veya GRID-TIE INVERTER NEDİR? On-Grid solar fotovoltaik sistem, şebekeye bağlı (paralel) bir sistem anlamına gelir. Güneş enerjisi kullanılabilir olduğu zaman, sistem şebekeye güneş tarafından

Detaylı

Ders İçerik Bilgisi. Dr. Hakan TERZİOĞLU Dr. Hakan TERZİOĞLU 1

Ders İçerik Bilgisi. Dr. Hakan TERZİOĞLU Dr. Hakan TERZİOĞLU 1 Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi PID Parametrelerinin Elde Edilmesi A. Salınım (Titreşim) Yöntemi B. Cevap Eğrisi Yöntemi Karşılaştırıcı ve Denetleyicilerin Opamplarla Yapılması 1. Karşılaştırıcı

Detaylı

MAK 210 SAYISAL ANALİZ

MAK 210 SAYISAL ANALİZ MAK 210 SAYISAL ANALİZ BÖLÜM 1- GİRİŞ Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 Mühendislikte, herhangi bir fiziksel sistemin matematiksel modellenmesi sonucu elde edilen karmaşık veya analitik çözülemeyen denklemlerin

Detaylı

1.8 MAKSİMUM GÜÇ İŞLETİMİ İÇİN HIZ KONTROLÜ

1.8 MAKSİMUM GÜÇ İŞLETİMİ İÇİN HIZ KONTROLÜ 1.8 MAKSİMUM GÜÇ İŞLETİMİ İÇİN HIZ KONTROLÜ Değişken rotor hızının önemi: Hatırlanacağı üzere rotor verimi cp, kanat ucu hız oranının (KHO) bir fonksiyonudur. Modern rüzgâr türbinlerinin verimli işletimleri,

Detaylı

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN İZMİR BÖLGESİNDEKİ YILLIK ÜRETİMLERİNİN BELİRLENMESİ

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN İZMİR BÖLGESİNDEKİ YILLIK ÜRETİMLERİNİN BELİRLENMESİ 4. İzmir Rüzgâr Sempozyumu // 28-30 Eylül 2017 // İzmir 15 KÜÇÜK ÖLÇEKLİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN İZMİR BÖLGESİNDEKİ YILLIK ÜRETİMLERİNİN BELİRLENMESİ Levent Bilir, Nurdan Yıldırım Özcan Yaşar Üniversitesi,

Detaylı

DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER

DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER 1. DENEYİN AMACI KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER DC-DC gerilim azaltan

Detaylı

Küçük Rüzgar Türbini ve PV Güç Sistemi Modellemesi

Küçük Rüzgar Türbini ve PV Güç Sistemi Modellemesi Küçük Rüzgar Türbini ve PV Güç Sistemi Modellemesi CENGİZ Kadir 1 ER Enver 2 SUDA Cemil 3 METİN Bengül 4 TOPÇUOĞLU Kıvanç 5 BAŞDAĞ Hüseyin 6 1,2 Muğla Sıtkı Koçman Ün., Muğla M.Y.O., Elektronik ve Otomasyon

Detaylı

Yumuşak Yol Vericiler - TEORİ

Yumuşak Yol Vericiler - TEORİ Yumuşak Yol Vericiler - TEORİ 1. Gerilimi Düşürerek Yolverme Alternatif akım endüksiyon motorları, şebeke gerilimine direkt olarak bağlandıklarında, yol alma başlangıcında şebekeden Kilitli Rotor Akımı

Detaylı

Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi

Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi CBÜ Fen Bil. Dergi., Cilt 11, Sayı, 11-16 s. CBU J. of Sci., Volume 11, Issue, p 11-16 Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi Anıl Kuç 1*, Mustafa Nil *, İlker

Detaylı

MKT2012,Proje Tabanlı Mekatronik Eğitim Çalıştayı, 25-27 Mayıs 2012, Çankırı-Ilgaz, TÜRKĐYE

MKT2012,Proje Tabanlı Mekatronik Eğitim Çalıştayı, 25-27 Mayıs 2012, Çankırı-Ilgaz, TÜRKĐYE GERÇEK ZAMAN SAATİ VE MİKRODENTLEYİCİ KULLANAN GÜNEŞ TAKİP SİSTEMİ SOLAR TRACKING SYSTEM USING REAL TIME CLOCK AND MICROCONTROLLER İbrahim YILDIZÖZ & Ahmet GEMEÇ, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu Meslek

Detaylı

ŞEBEKE KESİNTİLERİNİN ASENKRON JENERATÖRLÜ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİSİ

ŞEBEKE KESİNTİLERİNİN ASENKRON JENERATÖRLÜ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİSİ ŞEBEKE KESİNTİLERİNİN ASENKRON JENERATÖRLÜ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİSİ Özgür Salih Mutlu Eyüp Akpınar Dokuz Eylül Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Kaynaklar Yerleşkesi,

Detaylı

Fotovoltaik Panel Gücüne Etki Eden Çalışma Parametrelerinin Araştırılması

Fotovoltaik Panel Gücüne Etki Eden Çalışma Parametrelerinin Araştırılması Fotovoltaik Panel Gücüne Etki Eden Çalışma Parametrelerinin Araştırılması Yusuf Işıker, Bülent Yeşilata ve Hüsamettin Bulut Harran Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü, Şanlıurfa yusuf47@harran.edu.tr

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ

GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ DENEY 1 GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ YENİLEBİLİR ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUAR YRD. DOÇ. DR. BEDRİ KEKEZOĞLU DENEY 1 GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİ 1. GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ Dünyamızın en büyük enerji kaynağı olan

Detaylı

MAK-LAB009 DOĞAL VE ZORLANMIġ TAġINIM YOLUYLA ISI TRANSFERĠ DENEYĠ

MAK-LAB009 DOĞAL VE ZORLANMIġ TAġINIM YOLUYLA ISI TRANSFERĠ DENEYĠ MAK-LAB009 DOĞAL VE ZORLANMIġ TAġINIM YOLUYLA ISI TRANSFERĠ DENEYĠ 1. GĠRĠġ Endüstride kullanılan birçok ısı değiştiricisi ve benzeri cihazda ısı geçiş mekanizması olarak ısı iletimi ve taşınım beraberce

Detaylı

AERODİNAMİK KUVVETLER

AERODİNAMİK KUVVETLER AERODİNAMİK KUVVETLER Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir Bir uçak üzerinde meydana gelen aerodinamik kuvvetlerin bileşkesi ( ); uçağın etrafından

Detaylı

Türkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.

Türkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri Ülkemizde Rüzgar

Detaylı

ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU

ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYĠN ADI : DENEY TARĠHĠ : DENEYĠ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN

Detaylı

FRANCİS TÜRBİNİ DENEY SİMÜLASYONU

FRANCİS TÜRBİNİ DENEY SİMÜLASYONU 1 COK-0430T 2 COK-0430T FRANCİS TÜRBİN DENEYİ DENEYİN AMACI: Francis türbinin çalışma prensibini uygulamalı olarak öğrenmek ve performans karakteristiklerinin deneysel olarak ölçülmesi ile performans karakteristik

Detaylı

Örneğin bir önceki soruda verilen rüzgâr santralinin kapasite faktörünü bulmak istersek

Örneğin bir önceki soruda verilen rüzgâr santralinin kapasite faktörünü bulmak istersek KAPASİTE FAKTÖRÜ VE ENERJİ TAHMİNİ Kapasite faktörü (KF) bir santralin ne kadar verimli kullanıldığını gösteren bir parametredir. Santralin nominal gücü ile yıllık sağladığı enerji miktarı arasında ilişki

Detaylı

ĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK- FREKANS KONTROLÜ

ĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK- FREKANS KONTROLÜ ĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK FREKANS KONTROLÜ Beyda Taşar, Mehmet Özdemir 2 Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Tunceli Üniversitesi, Tunceli btasar@tunceli.edu.tr 2 Elektrik ve Elektronik

Detaylı

RÜZGAR TÜRBİN SİSTEMİN MODELLENMESİ

RÜZGAR TÜRBİN SİSTEMİN MODELLENMESİ RÜZGAR TÜRBİN SİSTEMİN MODELLENMESİ Enver Şipar Elektrik Elektronik Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümü Elektrik Makineleri ve Güç Elektroniği Ana Bilim Dalı Yıldız Teknik Üniversitesi e-posta: enversipar@yahoo.com

Detaylı

Akıllı Şebekelerde Enerji Depolama Çözümleri 27.04.2015

Akıllı Şebekelerde Enerji Depolama Çözümleri 27.04.2015 Akıllı Şebekelerde Enerji Depolama Çözümleri 27.04.2015 Prof. Dr. Engin ÖZDEMİR KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLĞİ BÖLÜMÜ E-mail: eozdemir@kocaeli.edu.tr İÇERİK: ENERJİ

Detaylı

Alçaltıcı DA-DA Çevirici Analiz ve Tasarımı

Alçaltıcı DA-DA Çevirici Analiz ve Tasarımı Alçaltıcı DA-DA Çevirici Analiz ve Tasarımı *1 Yasin Mercan ve *2 Faruk Yalçın *1,2 Sakarya Universitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Sakarya Özet Alçaltıcı DA-DA (Doğru Akım-Doğru

Detaylı

2011 Third International Conference on Intelligent Human-Machine Systems and Cybernetics

2011 Third International Conference on Intelligent Human-Machine Systems and Cybernetics 2011 Third International Conference on Intelligent Human-Machine Systems and Cybernetics Özet: Bulanık bir denetleyici tasarlanırken karşılaşılan en önemli sıkıntı, bulanık giriş çıkış üyelik fonksiyonlarının

Detaylı

2. Bölüm: Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemleri ve Yapıları

2. Bölüm: Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemleri ve Yapıları 2. Bölüm: Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemleri ve Yapıları Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-204 Rüzgar Enerjisi ile Elektrik Üretimi 2.1. Rüzgar Enerjisi Dönüşüm Sistemlerine Giriş Rüzgar enerjisinin elektriksel

Detaylı

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum Bu bölümde 1. Direnç a. Aerodinamik b. Dinamik, yuvarlanma c. Yokuş 2. Tekerlek tahrik

Detaylı

Enerjinin varlığını cisimler üzerine olan etkileri ile algılayabiliriz. Isınan suyun sıcaklığının artması, Gerilen bir yayın şekil değiştirmesi gibi,

Enerjinin varlığını cisimler üzerine olan etkileri ile algılayabiliriz. Isınan suyun sıcaklığının artması, Gerilen bir yayın şekil değiştirmesi gibi, ENERJİ SANTRALLERİ Enerji Enerji soyut bir kavramdır. Doğrudan ölçülemeyen bir değer olup fiziksel bir sistemin durumunu değiştirmek için yapılması gereken iş yoluyla bulunabilir. Enerjinin varlığını cisimler

Detaylı

Geliştirilmiş ZCZVT-PWM DC-DC Yükseltici Dönüştürücü

Geliştirilmiş ZCZVT-PWM DC-DC Yükseltici Dönüştürücü Geliştirilmiş ZCZVTPWM DCDC Yükseltici Dönüştürücü Yakup ŞAHİN *1, İsmail AKSOY *2, Naim Süleyman TINĞ *3 * Yıldız Teknik Üniversitesi/Elektrik Mühendisliği 1 ysahin@yildiz.edu.tr, 2 iaksoy@yildiz.edu.tr,

Detaylı

Avf = 1 / 1 + βa. Yeterli kazanca sahip amplifikatör βa 1 şartını sağlamalıdır.

Avf = 1 / 1 + βa. Yeterli kazanca sahip amplifikatör βa 1 şartını sağlamalıdır. Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Lab. 2 OSİLATÖRLER 1. Ön Bilgiler 1.1 Osilatör Osilatörler DC güç kaynağındaki elektrik enerjisini AC elektrik enerjisine

Detaylı

Abs tract: Key Words: Hartmut HENRİCH

Abs tract: Key Words: Hartmut HENRİCH Hartmut Henrich:Sablon 29.03.2011 10:27 Page 32 Hartmut HENRİCH Abs tract: Isolation is good for energy saving. Never the less comfort control diveces are contributed save energy. This kind of diveces

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ 1) İdeal Sönümleme Elemanı : a) Öteleme Sönümleyici : Mekanik Elemanların Matematiksel Modeli Basit mekanik elemanlar, öteleme hareketinde;

Detaylı

SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ

SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ 1 SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ 1. Giriş Deney düzeneği tank, su dolaşımını sağlayan boru sistemi ve küçük ölçekli bir santrifüj pompadan oluşmaktadır. Düzenek, üzerinde ölçümlerin yapılabilmesi için elektronik

Detaylı

Doç. Dr. Sabri KAYA Erciyes Üni. Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü. Ders içeriği

Doç. Dr. Sabri KAYA Erciyes Üni. Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü. Ders içeriği ANTENLER Doç. Dr. Sabri KAYA Erciyes Üni. Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü Ders içeriği BÖLÜM 1: Antenler BÖLÜM 2: Antenlerin Temel Parametreleri BÖLÜM 3: Lineer Tel Antenler BÖLÜM 4: Halka Antenler

Detaylı

Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri

Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA

Detaylı

Değiştir ve Gözlemle Metodu ve Geliştirilmiş Bir Maksimum Güç Noktası Takibi Metodunun Karşılaştırılmalı Analizi

Değiştir ve Gözlemle Metodu ve Geliştirilmiş Bir Maksimum Güç Noktası Takibi Metodunun Karşılaştırılmalı Analizi Fırat Üniv. Fen Bilimleri Dergisi Firat Unv. Journal of Science 27(1), 13-19, 2015 27(1), 13-19, 2015 Değiştir ve Gözlemle Metodu ve Geliştirilmiş Bir Maksimum Güç Noktası Takibi Metodunun Karşılaştırılmalı

Detaylı

Enerji Kaynakları ENERJİ 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Enerji Kaynakları ENERJİ 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Enerji, iş yapabilme kabiliyetidir. Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği azami iştir Enerji Kaynakları 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEMEZ ENERJİ

Detaylı

Fotovoltaik Teknoloji

Fotovoltaik Teknoloji Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 5: Fotovoltaik Hücre Karakteristikleri Fotovoltaik Hücrede Enerji Dönüşümü Fotovoltaik Hücre Parametreleri I-V İlişkisi Yük Çizgisi Kısa Devre Akımı Açık Devre Voltajı MPP (Maximum

Detaylı

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuarı Deney Föyü Deney#8 I-V ve V-I Dönüştürücüler Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY 8 I-V ve

Detaylı

RÜZGAR ÇİFTLİĞİ POTANSİYELİNİN GÜVENİLİRLİĞE DAYALI TEORİK DAĞILIMI

RÜZGAR ÇİFTLİĞİ POTANSİYELİNİN GÜVENİLİRLİĞE DAYALI TEORİK DAĞILIMI RÜZGAR ÇİFTLİĞİ POTANSİYELİNİN GÜVENİLİRLİĞE DAYALI TEORİK DAĞILIMI Serkan Eryılmaz 1 ve Femin Yalçın 2 1 Atılım Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, serkan.eryilmaz@atilim.edu.tr 2 İzmir Katip

Detaylı

FOTOVOLTAİK ENERJİ SİSTEMLERİNİN MODELLENMESİ, BENZETİMİ ve UYGULAMASI MODELING, SIMULATION AND APPLICATION OF PHOTOVOLTAIC ENERGY SYSTEMS

FOTOVOLTAİK ENERJİ SİSTEMLERİNİN MODELLENMESİ, BENZETİMİ ve UYGULAMASI MODELING, SIMULATION AND APPLICATION OF PHOTOVOLTAIC ENERGY SYSTEMS İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Cilt 3, Sayı 1, 9-23, 214 Journal of Advanced Technology Sciences Vol 3, No 1, 9-23, 214 FOTOVOLTAİK ENERJİ SİSTEMLERİNİN MODELLENMESİ, BENZETİMİ ve UYGULAMASI Serhat

Detaylı

Maksimum Güç Noktasını Değiştir ve Gözle Algoritması ile Takip Edebilen Fotovoltaik Sistem Tasarımı

Maksimum Güç Noktasını Değiştir ve Gözle Algoritması ile Takip Edebilen Fotovoltaik Sistem Tasarımı Maksimum Güç Noktasını Değiştir ve Gözle Algoritması ile Takip Edebilen Fotovoltaik Sistem Tasarımı Seyit YILDIRIM Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühisliği Bölümü, Bornova İzmir ÖZET Bu çalışmada,

Detaylı

Solar Enerji Dönüşümünde, Maximum Güç Noktası İzleyicisinin Etkisi ve Kablosuz Enerji İletimine Uygulaması

Solar Enerji Dönüşümünde, Maximum Güç Noktası İzleyicisinin Etkisi ve Kablosuz Enerji İletimine Uygulaması Solar Enerji Dönüşümünde, Maximum Güç Noktası İzleyicisinin Etkisi ve Kablosuz Enerji İletimine Uygulaması Effect of Maximum Power Point Tracking in Solar Energy Conversion and Its Application of Wireless

Detaylı

İNSANSIZ HAVA ARACI PERVANELERİNİN TASARIM, ANALİZ VE TEST YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

İNSANSIZ HAVA ARACI PERVANELERİNİN TASARIM, ANALİZ VE TEST YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ IV. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 12-14 Eylül 212, Hava Harp Okulu, İstanbul İNSANSIZ HAVA ARACI PERVANELERİNİN TASARIM, ANALİZ VE TEST YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Oğuz Kaan ONAY *, Javid KHALILOV,

Detaylı

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa Eleco 214 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 214, Bursa Davlumbazlarda Kullanılan Tek Fazlı Sürekli Kondansatörlü Asenkron Motor Analizi Analysis of a Permanent

Detaylı

Rüzgar Teknolojilerinde aerodinamik değişim

Rüzgar Teknolojilerinde aerodinamik değişim Çok eski dönemlerde yararlanılmaya başlanmasına rağmen modern rüzgar türbinleri diğer yenilenebilir enerji sistemlerine benzer şekilde 1970'li yıllardaki petrol krizinden sonra gelişmeye başlamıştır. Rüzgar

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI 1

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI 1 T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI 1 DENEY 7: KÜÇÜK RÜZGAR SANTRALLARENİN DİZAYNI TEST EDİLMESİ TÜRBİN SİSTEMİ İLE

Detaylı

DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ

DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ 3.1 DC MOTOR MODELİ Şekil 3.1 DC motor eşdeğer devresi DC motor eşdeğer devresinin elektrik şeması Şekil 3.1 de verilmiştir. İlk olarak motorun elektriksel kısmını

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 10. HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 10. HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 10. HAFTA İçindekiler FV Güneş Pili Karakteristikleri FV GÜNEŞ PİLİ KARAKTERİSTİKLERİ Bir Fotovoltaj güneş pilinin elektriksel

Detaylı

ELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI VI. DENEY FÖYÜ

ELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI VI. DENEY FÖYÜ ELEKTİK DEELEİ-2 LABOATUAI I. DENEY FÖYÜ ALTENATİF AKIM DEESİNDE GÜÇ ÖLÇÜMÜ Amaç: Alternatif akım devresinde harcanan gücün analizi ve ölçülmesi. Gerekli Ekipmanlar: AA Güç Kaynağı, 1kΩ Direnç, 0.5H Bobin,

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2007 (1) 15-24 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Rüzgar Enerjisi ile Tahrik Edilen Bilezikli Asenkron Jeneratörün Yapay

Detaylı

Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi ve Uygulaması

Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi ve Uygulaması Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 6(2):1-11, 2016 Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi Dergi web sayfası: http://fbd.beun.edu.tr Araştırma Makalesi Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi

Detaylı

Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi ve Uygulaması

Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi ve Uygulaması Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 6(2):77-86, 2016 Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi Dergi web sayfası: http://fbd.beun.edu.tr Araştırma Makalesi Küçük Güçlü Rüzgar Enerji Dönüşüm Sisteminin Benzetimi, Modellemesi

Detaylı

SOLAREX İSTANBUL Güneş Enerjisi & Teknolojileri Fuarı

SOLAREX İSTANBUL Güneş Enerjisi & Teknolojileri Fuarı SOLAREX İSTANBUL Güneş Enerjisi & Teknolojileri Fuarı MONO KRİSTAL FOTOVOLTAİK MODÜLLERİN SICAKLIK KATSAYILARINA GENEL BAKIŞ Dr. Ertan ARIKAN GTC Dış Ticaret Organize Sanayi Bölgesi Adıyaman İçindekiler

Detaylı

DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ

DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ Ahmet KÖKSOY 1 Onur ÖZTÜRK 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi Elektronik Müh. Böl. 41400 Gebze

Detaylı

DENEY 5 RC DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMASI

DENEY 5 RC DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMASI DENEY 5 R DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMAS Amaç: Deneyin amacı yüklenmekte/boşalmakta olan bir kondansatörün ne kadar hızlı (veya ne kadar yavaş) dolmasının/boşalmasının hangi fiziksel büyüklüklere

Detaylı

KÜÇÜK GÜÇLÜ RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN FARKLI BİR BULANIK MANTIK KARAR VERİCİLİ MGNİ METODU

KÜÇÜK GÜÇLÜ RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN FARKLI BİR BULANIK MANTIK KARAR VERİCİLİ MGNİ METODU Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University Cilt 30, No 2, 97-206, 205 Vol 30, No 2, 97-206, 205 KÜÇÜK GÜÇLÜ RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN FARKLI BİR

Detaylı

Türbin modeli : LARUS45. Güç: 45 kw. (Maksimum) Kanat çapı: 15,6 m., 3 kanat.

Türbin modeli : LARUS45. Güç: 45 kw. (Maksimum) Kanat çapı: 15,6 m., 3 kanat. TEKNİK BİLGİLER Türbin modeli : LARUS45 Güç: 45 kw. (Maksimum) Kanat çapı: 15,6 m., 3 kanat. Kule : Bakım ve kurulum eğilmesi yapılabilen, hidrolik piston monte edilebilen, galvanizli çelik kule. Yükseklik

Detaylı

SORULAR S1) Elektrik enerjisi üretim yöntemlerini sıralayarak şekilleri ile birlikte açıklayınız (25 P).

SORULAR S1) Elektrik enerjisi üretim yöntemlerini sıralayarak şekilleri ile birlikte açıklayınız (25 P). SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ I. öğretim II. öğretim A şubesi B şubesi C şubesi Elektrik Öğrencinin, Adı ve Soyadı Numarası İmzası Tarih Elektronik Bilgisi

Detaylı

Mekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Seri ve Paralel RLC Devreleri

Mekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Seri ve Paralel RLC Devreleri YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNA FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK LABORATUARI (LAB I) DENEY 3 Deney Adı: Seri ve Paralel RLC Devreleri Öğretim Üyesi: Yard. Doç. Dr. Erhan AKDOĞAN

Detaylı

Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması

Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması Erhan SESLİ 1 Ömür AKYAZI 2 Adnan CORA 3 1,2 Sürmene Abdullah Kanca Meslek

Detaylı

DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP

DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP Amaç: Bu deneyin amacı, öğrencilerin alternatif akım ve gerilim hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Deney sonunda öğrencilerin, periyot, frekans, genlik,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ RÜZGAR GÜCÜ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 1. HAFTA 1 İçindekiler Rüzgar Enerji Sistemlerine Giriş Rüzgar

Detaylı

Güneş Paneli/Süperkapasitör Enerji Sistemlerinde Yük Üzerindeki Gerilimin Bulanık Mantık ile Kontrolü

Güneş Paneli/Süperkapasitör Enerji Sistemlerinde Yük Üzerindeki Gerilimin Bulanık Mantık ile Kontrolü Güneş Paneli/Süperkapasitör Enerji Sistemlerinde Yük Üzerindeki Gerilimin Bulanık Mantık ile Kontrolü Onur Ö. Mengi 1 ve İsmail H. Altaş 2 1 Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Detaylı

TÜRKĐYEDE KURULU RÜZGAR SANTRALLERĐNDE KULLANILAN GENERATÖRLERĐN KARŞILAŞTIRILMASI

TÜRKĐYEDE KURULU RÜZGAR SANTRALLERĐNDE KULLANILAN GENERATÖRLERĐN KARŞILAŞTIRILMASI TÜRKĐYEDE KURULU RÜZGAR SANTRALLERĐNDE KULLANILAN GENERATÖRLERĐN KARŞILAŞTIRILMASI Erkan DURSUN, Adnan KAKĐLLĐ Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektrik Eğitimi Bölümü ÖZET Rüzgar türbinleri;

Detaylı

Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması

Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması A. M. Sharaf 1 İ. H. Altaş 2 Emre Özkop 3 1 Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ne Brunsick Üniversitesi, Kanada 2,3 Elektrik-Elektronik

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ Amaç: Bu deney, tersleyen kuvvetlendirici, terslemeyen kuvvetlendirici ve toplayıcı

Detaylı

FOTOVOLTAİK ENERJİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİNDE PARÇALI GÖLGELENME DURUM ANALİZİ

FOTOVOLTAİK ENERJİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİNDE PARÇALI GÖLGELENME DURUM ANALİZİ FOTOVOLTAİK ENERJİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİNDE PARÇALI GÖLGELENME DURUM ANALİZİ Murat ÜNLÜ Sabri ÇAMUR Birol ARİFOĞLU Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümü Umuttepe Yerleşkesi,

Detaylı

PWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde,

PWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, PWM DOĞRULTUCULAR PWM Doğrultucular AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, - elektronik balastlarda, - akü şarj sistemlerinde, - motor sürücülerinde,

Detaylı

FOTOVOLTAİK GÜNEŞ PİLLERİ İÇİN GENEL AMAÇLI BİR MATLAB/SIMULINK GUI MODELİ

FOTOVOLTAİK GÜNEŞ PİLLERİ İÇİN GENEL AMAÇLI BİR MATLAB/SIMULINK GUI MODELİ FOTOVOLTAİK GÜNEŞ PİLLERİ İÇİN GENEL AMAÇLI BİR MATLAB/SIMULINK GUI MODELİ 1 Onur Ö. MENGİ 2 İsmail H. ALTAŞ 1,2 Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

Detaylı