Diş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler

Transkript

1 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler Özel özelikleri ış çap diş çekme Konik yada silindir şeklindeki dış çap yüzeylerde diş çekme ış çap diş çekme Vida Anma Çapı iş formundaki en büyük çapı Çapı işin derinliği Ø Vida Anma Çapı Ø Ø Teorik vida Özçapı üz bir dişte, diş dibi çapı ile diş üstü çapının tam ortasından geçen hayali silindirin çapıdır. iş üstü ile diş dibi arasındaki çap farkı iş eksenine paralel sıralı iki diş formunun benzer noktaları arasındaki mesafedir. Bu mesafe milimetre veya tpi ( inç başı diş miktarı ) olarak belirtilebilir. iş üstü iş dibi iş açısı Helis Açısı Teorik Vida Özçapı Bir diş formundaki en küçük çaptır Helis Açısı üz bir dişte, dişin sarmal eksen boyu ve hatve çaplı dairenin çevresi bir üçgen oluşturur, helis açısı sarmal eksene ters yönlü açıdır. Nominal Çap Sapma payı ve tolerans uygulanmış çap sınırlamaları ile elde edilen çaptır. elik diş çekme İç yüzeyde veya konik yüzeyde bulunan diştir. üz diş çekme Silindir biçimli yüzey üzerinden diş formu işlenir Konik diş çekme Konik biçimli yüzey üzerinden diş formu işlenir Sol diş çekme Sağ diş çekme Helis Açısı Helis açısı Helis eksen boyu(l) X çapı() Bir diş formunun eksenel görünüşüne bakıldığında saat yönünün tersine derinleşen bir eğim söz konusudur. Bütün sol dişler LH koduna sahiptir. Bir diş formunun eksenel görünüşüne bakıldığında saat yönüne derinleşen bir eğim söz konusudur. işler belirtilmediği sürece sağ diştir. üz bir dişte, dişin sarmal eksen boyu ve hatve çaplı dairenin çevresi bir üçgen oluşturur, helis açısı sarmal eksene ters yönlü açıdır. Çok Ağızlı Vida İşleme Birden çok hatve ve çoklu sarmal eksen boyuna sahip vidalardır. Çok ağızlı vida kaba diş formuna gerek kalmadan hızlı bir şekilde sıkılabilir Tek Ağızlı Vida İki Ağızlı Vida Üç Ağızlı Vida Kesici uç Profili V Profil Tam Profil İnce dişler için tam Profil Yarım Profil Profilin V kısmı diş üstü çapının tepe kısmı hariç diğer tüm kısımları işler. Aynı diş açısına sahip değişik hatveli dişlerde kullanılabilir Tam profilli kesici uç diş dibi kısmı dahil tüm diş profilini işleyebilir. Her hatve ve standart için farklı bir uç gereklidir İnce dişler için tam profiller tüm dişi işleyebilir. iş üstü çapının işlenmesi ikinci ağız tarafından yapılır Yarım profilli kesici uçlar diş dibi radyüsü dahil diş formunu işleyebiir ancak diş üstü ve diş dibi çapını işleyemez bu yüzden trapez dişlerde kullanılır iş Çekme 3

2 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler iş Çekme Tornalama Metodu iş Çekme Kesici uç & Takım Kateri önme Yönü İlerleme yönü Helis urumu Çizim Numarası Sağ iş ış Çap Işleme Sağ iş elik Işleme Sol iş ış Çap Işleme Sol iş elik Işleme EX RH EX LH IN RH IN LH EX LH EX RH IN LH IN RH Saat Yönünün inde Saat Yönünün inde Saat Yönünün inde Saat Yönünün inde üz üz üz üz ış Çap Sağ Yönde Vida Çekme ış Çap Sol Yönde Vida Çekme elik Sağ Yönde Vida Çekme elik Sol Yönde Vida Çekme Helis Açısının Hesaplanması(β) Helis Açısı iyagramı Helis açısı aşağıdaki formülle hesaplanır : iş Çekme 4 β = tan -1 P N π β - Helis açısı( ) P - (mm) N - Başlama Sayısı - çapı(mm) Avans = P x N Aynı zamanda helis açısı helis diyagramından bulunabilir H1 ölçüsü (kesme kenarının yüksekliği) sabit her kesici uç /altlık kombinasyonunda * Çok ağızlı vida için, hatve yerine avans değerini kullanın

3 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler iş Çekme İlerleme Metodları Radyal ilerleme Kanal ilerlemesi (eğiştirilmiş) Alternatif kanal ilerleme Radyal ilerleme en kolay ve hızlı metoddur ilerleme torna eksenine diktir ve kesici ucun bütün kenarları kesme operasyonuna katılır Radyal ilerleme 3 koşulda önerilir Kanal ilerlemesi aşağıdaki durumlarda önerilir Özellikle geniş hatvelerde ve uzun talaşlı malzemelerde alternatif kanal ilerlemesi önerilir boyu 16 tpi 'den küçükse Kısa talaşlı malzemelerde malzemelerle çalıştırıldığında boyunun 16 tpi'den büyük olduğu durumlarda. Radyal ilerlemeyi kullanmak, etkin kesme kenarı çok geniş tırlamaya neden olur TRAPEZ ve ACME için. Radyal ilerleme metodu kesme kenarlarında talaş tahliyesini oldukça zorlaştırır. Bu method yükü kesme kenarlarına eşit dağıtarak kesme kenarlarında eşit aşınma sağlar. Alternatif kanal ilerlemesi daha karmaşık program gerektirir ve bütün torna tezgahlarında uygulanamaz Altlık Standart Altlık ATE ATI Helis açısı 1.5 Kesici Uç Kater d L Sipariş Kodu ER(L)H IR(L)H ATE16 ATI ER(L)H ATE22 IR(L)H ATI ER(L)H IR(L)H ATE27 ATI27 Standart altlığın avans açısı 1.5 Kalite Uygulaması Kalite Özellik Kullanılabilir Kesici Uç Tipi PV Genel Kalite Sadece talaş kırıcı formu için Geniş uygulamalarda ince yapılı karbür yapısına bağlı olarak sabit işleme Isı dayanımı ve tokluğu iç yapısı ile balans edilmiştir AiTN kaplama katmanına bağlı olarak mükemmel aşınma direnci ve oksidasyon direnci Yüksek hız işlemede üstün performans ERM/IRM (kesici uç talaş kırıcı formu ile) Genel Kalite TiAlN kaplaması tokluğa sahip ince iç yapısıyla iyi kırılma dayanımı ve mükemmel aşınma direnci sağlar STS ve kesimi zor malzemelerde üstün performans ER/IR (taşlanmış kesici uç) İş Parçasına Göre Önerilen Kesme Hızı (vc) ISO İş Parçası P Karbon Çelik, Alaşımlı Çelik, ökme emir M Paslanmaz Çelik, Isı ayanımlı Çelik, Titanyum Alaşımlı Çelik K Karbon emir, Alüminyum, ökme Çelik, Bakır iş Çekme 5

4 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler İş Parçasına Göre Önerilen Kesme Hızı(vc) P M K Karbon çelik üşük Alaşımlı çelik (alaşım elementi 5%) Yüksek Alaşımlı çelik (Alışım elementleri > 5%) ökme Çelik Paslanmaz Çelik Ferritik Paslanmaz Çelik Östenitik Paslanmaz Çelik öküm Ferritik Paslanmaz çelik öküm östenitik Yüksek sıcaklık alaşımları Titanyum alaşımları Çok Sert Çelik Alaşımları Temper dökme demir Gri dökme demir Sfero dökme demir övme Alüminyum Alaşımları Alüminyum Alaşımları Bakır ve Bakır Alaşımları Malzeme üşük Karbon (C= %) Orta Karbon (C= %) Yüksek Karbon (C= %) Sertleştirilmemiş Tavlanmış üşük Alaşımlı (alaşım elementi <5%) Yüksek Alaşımlı (alaşım elementi >5%) Sertleştirilmemiş Öztenit Süper öztenit Sertleştirilmemiş Öztenit Tavlanmış (emir bulunan) Yaşlandırılmış (emir bulunan) Tavlanmış (Nikel yada bakır bulunan) Yaşlandırılmış (Nikel yada bakır bulunan) Saf 99.5 Ti a+b alaşımlı & Temperlenmiş Ferritik (kısa talaş) Perlitik (uzun talaş) üşük çekme gerilimi Yüksek çekme gerilimi Ferritik Perlitik Yaşlandırılmamış Yaşlandırılmış öküm öküm & Yaşlandırılmış öküm Si 13-22% Pirinç Bronz ve Bakır Sertlik Brinell (HB) Rm 1050Rm 55HRC ISO vc(m/dak) 115~ ~175 90~ ~180 75~140 70~135 50~100 70~130 60~120 70~130 50~95 30~100 90~120 65~110 85~110 60~100 45~60 30~50 20~30 15~25 140~170 50~70 45~60 70~120 70~120 70~130 60~ ~160 90~ ~250 80~180 ~400 ~280 60~150 evirin Hesaplanması (n) n = vc 1000 vc = n 1000 n - evir [min -1 ] vc - Kesme hızı [m/dak] - İş parçası çapı [mm] iş Çekme Paso Miktarları mm tpi Paso miktarları 48 4~6 32 4~ ~ ~ ~ ~12 7~12 8~14 9~16 10~ ~18 11~ ~20 12~20 12~ ~24 6 İşleme zamanının toplam kesme derinliğine oranlanarak paso miktarı hesaplanmıştır Örn) ER16-1.5ISO, hmin 0.92 : Eğer 10 kerede işlenirse, kesme derinliği 0.092(0.92/10) 'dir

5 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler Adım Adım iş Çekme Tornalama M Uygulama iş çekme : ış çap sağ yönde ISO Metrik M40 x 2.5 Malzeme : 4140 (25 HRC) 1 iş Çekme Tornalama Metodunu Seçin İlerleme yönünü aynaya doğru seçin Böylece sağ yönde dış çap kateri ve kesici ucu kullanılabilir 2 Kesici Uç Tipini Seçin Seçilmiş kesici uç : ER ISO Kesici uç Sıralama kodu Altlık Kater d mm RH RH ER16-2.5ISO ATE16 ERH Kateri Seçin Seçilen Kater : ERH Kesici uç Sipariş kodu Ölçüler(mm) d RH H=h W S L ERH Helis Açısını Belirleryin 5 oğru Altlığı Seçin Seçilen Altlık : ATE16 Kesici uç Helis açısı 1.5 d L 16 Sipariş kodu ATE16 Tabloyu kullanarak, 2.5 mm(10 tpi) ve iş parçasının çapı 40mm (1.57 ), Helis açısını 1.5 olduğu bulunur 6 P Karbür Kalite ve Kesme Hızını Seçin Seçilen karbür kesici uç : / Kesme hızı : 140m/dak vc(m/dak) Malzeme HB Sertleştirilmemiş ~145 üşük Alaşımlı çelik ~140 (alaşım elementi 5%) ~135 7 Paso Saysını Belirleyin Seçilen karbür kesici uç : Kesme hızı : 140m/dak mm tpi Paso sayısı ~10 7~12 7~12 8 ~14 9 ~16 10 ~18 11~18 8 Özet iş Tipi ISO M40 x 2.5 ış Çap Sağ Yönde 1. İlerleme yönü Aynaya doğru 2. Kesici uç ve kalite ER ISO, 3. Kate ERH Helis Açısı Altlık ATE16 iş Çekme 6. Kesme hızı 140 m/dak 7. Paso sayısı 10 7

6 iş Çekme ile İlgili Teknik Bilgiler Kesme Koşullarına Bağlı Olarak İş Parçası Malzeme tipi Malzeme Ölçüsü Çap ve uzunluk Talaş akış karakteri Soğutucu Soğutma Tipi Katerin Kesit Alanı Malzeme sertliği ış Çap Veya elik Işleme Katerler Katerin Işleme Boyu İçten Soğutma Seçeneği iş Çekme Uygulamaları Profil Şekli Yüzey kalitesi Şaft Tipi : Karbür, Alaşımlı, Karbür Genel Kalite P M K Tezgah Makina stabilitesi Maks. devir Kesici Uç Profil Şekli: ve erinlik Köşe Radyüsü Bağlama Sistemi Stabilitesi Talaş Kırıcı Form Problem Çözme Problem Hata Nedeni Çözüm Yüzey Aşımasının Artması Kesme hızı çok yüksek Kesme derinliği çok düşük/çok sayıda paso Yetersiz soğutma Kesme hızını düşürün / Kaplamalı kesici uç kullanın Paso başına kesme derinliğini artırın Kaplamalı kesici uç kullanın Soğutucu akış oranını artırın üzensiz Kesme Kenarı Aşınması Uygun olmayan helis açısı Yanlış ilerleme metodu oğru altlığı seçin Alternatif eğik ilerleme metodunu kullanın Aşırı erecede Plastik eformasyon Kesme kalınlığı çok yüksek Yetersiz soğutma Kesme hızı çok yüksek Köşe radyüsü çok küçük Kesme kalınlığını düşürün / Paso sayısını artırın Soğutucu akış oranını artırın Kesme hzıını düşürün aha tok bir karbür kullanın Eğer mümkünse kesici uçta daha büyük radyüs kullanın Kesme Kenarında Kırılma Kesme kalınlığı çok büyük Aşırı plastik deformasyon Yetersiz soğutma Stabil Olmayan Kesme kalınlığını düşürün / Paso sayısını artırın aha tok bir karbür kullanın Soğutucu akış oranını artırın ve / veya doğru akış yönü seçin aha tok bir karbür kullanın Sistemin stabilitesini kontrol edin Kesme Kenarında Talaş Yığılması Yanlış kesme hızı seçimi Kesme hızını değiştirin Kaplamalı karbür kullanın iş Çekme iş Çekme Profili Çok Yüzeysel Zayıf Yüzey Kalitesi Takım iş parçasının eksen yüksekliğinde olmayışı Kesici ucun diş çekme işleminde diş üstünü işleyememesi Kesici uçta yıpranma Kesme hızı düşük Yanlış altlık ilerleme metodu uygun olmaması Takımn yüksekliğini değiştirin İş parçasının çapını ölçün Kesici ucun kesme kenarını yenisiyle değiştirin Kesme hızını artırın oğru altlığı seçin Alternatif ilerleme metodu yada radyal ilerleme metodunu seçin 8