ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER

Transkript

1 ` RobotOkulu Dergisi e- a y l ı k r o b o t t e k n o l o j i l e r i d e r g i s i M a r t - N i s a n ` 0 9 s a y ı ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER INSPECTORBOT UÇAN KÖPRÜ ROBOT VOLEYBOLU İLHAM VEREN RESIMLER UYDU SAVAŞI MI? AY DA INŞAAT ETÇIL ROBOTLAR ZEPLIN ROBOT ROBOT DÜNYASI ROBOT MANKEN

2 ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER AY DA INŞAAT Nasa nın yeni hedeflerinden biri de Ay da bir üs kurmak. Bu üste çeşitli araştırmalar yapmak için gerekli laboratuarlar, ve araştırmacıların kalıp yaşayabilecekleri ortamlar da yapmak gerekiyor. Yani Ay da inşaat başlıyor. Bizim müütahitler hemen sevinmesin, bu iş için Ay a Türkiye den işçi götüremeyeceklerini anlayan Nasa araştırmacıları, işçi yerine robotları çalıştırmaya karar vermiş. En azından uzay araçlarının kolayca iniş-kalkış yapabilecekleri bir havaalanı nı robotlara yaptırabilirler. Böyle düz bir alan gerçekten gerekli, çünkü hem Ay yüzeyinde iniş yapacak uygun sırasında etrafa yoğun miktarda Ay tozu kalkacağından Ay Üssü nün çalışmalarını etkileyebilir. Yapılacak olan alandaki iki ana iş var. Birisi alanı kazıyarak düzlemek ve yollar oluşturmak, diğeri de uçuşan tozların üssse gelmemesi için basit bariyerler oluşturmak. NASA bu iş için kamyon-dozer karışımı ve normal bir ATV boyutlarında robotlar tasarlıyor. Bu robotlar kepçelerini hem toprak kazımak, hem kazıdığı toprağı taşımak hem de bir titreşim motoru gibi çalışıp yerleri düzeltmek için kullanacak. Yapılan hesaplara göre bu havaalanı... tane robotla.. günde bitirilebilecek. Belli ki işe Türk müteahhitler girerse bu sürenin azalabileceğini hesaba katmamışlar boğumun dönmesini sağlıyor.

3 INSPECTORBOT Son zamanlarda zor, zahmetli ve tehlikelli işlerde operatöre bağlı, yani kumandalı inceleme robotlarında bir artış var. Asında bu araçlar kumanda ile klontrol edildiği için robot demek yanlış, fakat böyle bir sınıf ekipman oluştuğu da aşikar. Bu robotları yapmak çok da kolay olduğu için piyasada birçok alternatif bulunabiliyor. İşte bunlardan biri. İnspectorbots firması benzer platforma ait birçok inceleme robotu yapmış. Bu tip robotları piyasada tutulma şansları şu özelliklerine bağlı; kolay kullanılırlık, kumanda mesafesi ve etkinliği, yüksek manevra kabiliyeti, her türlü arazide hareket edebilirlik, ebat, ağırlık ve uzun pil ömürü. ETÇIL ROBOTLAR Biraz korkutucu bir başlık oldu ama bahsettiğimiz et sinekler, böcekler, fareler ve her türlü haşere. Yani bizim de evimizde görmek istemediğimiz hayvanlar. Benzer bir konuyu daha önceki sayılarımızda Ecobot olarak tanıtmıştık. Ecobot projesinde Mikrobik Yakıt Hücresi adında bir enerji kaynağından bahsedilmişti. Bu yakıt hücresi aynı etçil bitkiler gibi, içine düşen böcekleri kimyasal yöntemlerle ayrıştırarak enerji elde ediyor. Fakat bitkilerin aksine kimyasal değil, elektrik enerjisi. İşte bu mikrobik yakıt hücreleri kullanılarak farklı projeler üretilmiş ve ortaya evimizde normal bir şey gibi kullanabileceğimiz, böcek yiyen robotlar çıkmış. Projelerden biri delikli bir top şeklinde ve içinde bir ışık yanıyor. Sinekler karanlıkta yanan bu ışık topunun içine girince dışarı çıkamıyorlar ve sonunda ölüp kendilerini çeken ışığın enerji kaynağı olmak üzere elektriğe dönüşmek için aşağıdaki yakıt hücresine düşüyorlar.

4 Bir diğer proje masa şeklinde ve ortasında açılan bir delik var. Masa üzerinde bıraktığınız kırıntılarıyemek için 4 bacaktan birinin içindeki delikten masanın üzerine çıkan haşere ya da fareler hareketsensörü tarafından algılanınca delik açılıyor ve sisteme enerji kaynağı olmak üzere aynı akibete uğruyorlar. Sinek çalan robot ise önünde bir örümceğin ağ örmesine izin verdikten sonra önce örümceği yiyor, sonra da ağa takılan sinekleri küçük kolu ile tek tek toplayıp yakıt hücresini dolduruyor. Sinekleri tespit etmek için ise küçük bir kamera kullanıyor. Bu sistemin biraz fazla enerji ihtiyacı olduğundan ayrıca bir de morötesi sinek öldürücü kullanıyor. Bu sistem de ilk projedeki delikli top un biraz küçüğü. Diğer bir proje ise bir LCD saat. Bu saati duvarınız asıyorsunuzi gelen sinekler altında dönen yapışkanlı kağıda yapışıyor ve dönüp yakıt hücresine düşürülüyor. Böylece hem kağıdı döndürmek hem de saati çalıştırmak için gerekli enerji üretiliyor. Bu sistemler James Auger, Jimmy Loizeau ve Aleksandar Zivanoviç tarafından tasarlanmış. İsterseniz Mikrobik Yakıt Hücrelerini İngiltere deki Reading Üniversitesinin Ulusal Biyoteknoloji Eğitimi Merkezinden temin edebilirsiniz (NCBE) ROBOT DÜNYASI Amerika daki Carnegie Mellon üniversitesi robot teknolojileri konusunda en iyilerden biridir. Bu üniversitenin bilim merkezinde 13 Haziran da bir robot dünyası bölümü açılıyor. Robot dünyası, dünyadaki en büyük sabit robot sergisi olacak. Merkezde robotların nasıl düşündüğü, algıladığı ve hareket etiiği ile ilgili çeşitli gösteri ve deneyler bulunacak.. Endüstriyel bir robot kolla basket atma ya da havalı masa hokeyi gibi oyunlar oynanabilecek, ya da yapay zekalı bir robotla sohbet edilebilecek. Ayrıca bilim kurgu filmlerindeki robotlar da unutulmamış. İsterseniz C3PO ile bir anı fotoğrafı da çektirebileceksiniz.

5 UÇAN KÖPRÜ Hollanda daki Leeuwarden köprüsü nün robot teknolojisiyle bir alakası yok, aslında bir köprü inşaatı projesi. Robotlarla ilgisi biçimsel. Bu köprü şekil olarak bir robot kola benziyor. Sanki yolun kenarında bir robot kol var ve köprüyü kaldırıyor gibi. Endüstrideki standart robot kollarda 6 eksen vardır, bu köprüde isa sadece bir eksen var, fakat şekli sayesinde çok karmaşık bir hareket yapıyor gibi algılanıyor. Belli mi olur, belki ileride bu köprü kadar büyük robot kollar kavşaklarda ve geçitlerde yolları kaldırıp yerleştirerek trafiği düzenler. ROBOT VOLEYBOLU Robotlarla ilgili birçok yarışma ve kategori var. Bu yarışmaların bazıları, çizgi izleyen ve sumo robot yarışmaları gibi, klasikleşmiş durumda ve birçok turnuvada oynanıyor. İşte böyle klasikleşmeye aday bir robot oyunu daha; Robot Voleybolu. İngilteredeki Sheffield de bir bilim şenliğinde oynanan bu oyunda file gerçektekinin aksine yerde, sadece bir çizgi olarak mevcut. Karşılıklı 2 kişilik takım olarak duran robotların diğer tarafa geçmesi yasak. Karşı takımdaki robotlar gelen beyzbol topunu 60 saniye içinde çizginin diğer tarafına atmak zorunda. İlk kez düzenlenen bu yarışmaya İngiltere ve İrlanda dan beş üniversite takımı katılmış. Robot Futbolundan daha kolay, sumo robottan daha zor bir oyun. Fakat robotları yapması ve oyunu seyretmesi zevkli.

6 İLHAM VEREN RESIMLER Aşağıdaki adreste çeşitli robotların yüksek çözünürlüklü fotoğrafları mevcut. Estetik açıdan da çok güzel bu fotoğrafları ilham almak için kullanabilirsiz.

7 ROBOT MANKEN Japonya Ulusal İleri Sanayi Teknolojileri Enstitüsü uzmanların geliştirdiği HRP-4C adlı robot 30 adet motorla çalıştırılıyor ve bir çok insan hareketlerini yapabiliyor. Yüzündeki 8 adet motorlar kızan, sevinen şaşkınlığa uğrayan bu robot Herkese merhaba diyerek selam verebiliyor. 43 kilo ağırlığındaki bu robot siyah ve gümüş bedeniyle de oldukça zarif görünüyor ve sıfır beden olarak tanıtılıyor. Tam olarak bir podyum mankeni gibi yürüyemiyor, çünkü günümüz robotlarına özgü, dizleri bükük bir yürüme tarzı var. Robotu üretenlerden Hirohisa Hirukawa, daha o seviyeye gelemedik maalesef diyor. Ortalama bir Japon kadını hedef alınarak ortaya çıkarılan robotun boyu 1,58 cm ve bu nedenle de tepki çektiklerini söylüyor araştırmacılar. Kısa boyu nedeniyle bir mankenden çok, ortalama bir insana benzediği, bu nedenle de onu manken olarak tanıtmanın yanlış olacağını düşünenler var. Önümüzdeki hafta Tokto Moda Haftası nda boy gösterecek yine de HRP-4C. Robot manken, Japonca adın ne, kaç kilosun gibi soruları da yanıtlayabiliyor. 1,6 milyon euro har-

8 canarak ortaya çıkarılan bu projenin, satışa sunulması da düşünülüyor. 20 milyon yen (360, TL) karşılığında, yüzü ve bazı aparatları dışında satılabileceği söyleniyor. Japonya devletinin bu tür çalışmalara ciddi bütçeler ayırdığı ve araştırmacılara destek olduğu biliniyor. Araştırmacıların hedefi ise insan benzeri bu robotların yapımını bir sektör haline getirmek ve bunun pazarını oluşturmak. Önceki sayılarımızda bazı devletlerde robotlarla evlenme hakkında kanun tasarılarının olduğunu yazmıştık. Hatta geçtiğimiz ay bir bilim adamı kendie robot bir kız arkadaş yaptığını duyurmuştu. Bu haberler gösteriyor ki robotlarla birlikte bir yaşam kurmaya meraklı çok insan var. İşin ahlaki ve sosyal yönü bir tarafa, gelecekte büyük bir ihtimalle robot endüstrisinin bir bölümü bu alana kayacak ve bir endüstri oluşacak. Aynı internet sektöründe olduğu gibi robot-unveiled-already-harassed/ ZEPLIN ROBOT Uçan robotlar yapmak her robotçunun hedeflerinde yer almıştır. Bunu en kolay yolu da bir zeplin robot yapmak. İşte şimdi zeplin balonunu da nereden bulacağım, nasıl yapacağım sorunuza cevpa bir site. Bir zeplini kontrol etmek için normalde ileri-geri hareketi veren bir ana kuyruk motoru, ve bu motorunarkasında aynı gemilerdeki gibi bir dümen gerekir. Zaten bu yapı benzerliği sebebiyle zeplinlere hava gemisi de deniyor. Fakat eğer ev içinde, yani rüzgarsız bir ortamda kullanılacaksa resimdeki gibi, yanlarda iki adet pervane ile her türlü hareketi yaptırabilirsiniz. Bunun mantığı aynı diferansiyel sürüşlü tekerlekli robotlardaki gibidir. Tekerlek yerine pervaneleri döndürerek sağsol-ön-arka ilerleme ve yönlenmeler sağlanabilir. Tekerlekli robotlara ek olarak robot Zeplin de bir de z ekseni, yani yukarı-aşağı hareket olduğu için ayrıca bir serbestlik derecesi daha gerekiyor. Bu hareketi de çok basitçe pervanelerin bağlandığı çubukları döndürerek, yani per-

9 vaneleri aşağı-yukar doğru baktırarak yapabilirsiniz. Tabi öncelikle zeplininizin içindeki gazı ayarlayarak aracı havada asılı konumda dengeye almanız gerekiyor. Resimde gördüğünüz zeplin, Google Android işletim sistemine sahip bir cep telefonu ile kontrol ediliyor. Bu sistem açık kodlu, yani yazılımı aynı open office ya da mozilla gibi herkese açık ve herkes farklı bir özellik ekleyebiliyor. İlk Google Android sistemli telefon olarak T-Mobile in G1 modeli çıkmıştı, şimdi diğer firmalar da bu sistemi kullanan telefonlar çıkarıyorlar. Henüz Türkiye ye gelmedi, fakat yakında Samsung ya da HTC firmaları bu teknolojiyi Türkiye ye getirebileceklerini belirtiyorlar. UYDU SAVAŞI MI? Yıldız savaşları filmini biliyorsunuz. Bu filimden esinlenerek tasarlanan bir askeri projeden de haberiniz vardır; Amerika, üzerine gelebilecek her türlü füze, uçak v.b. düşman cismi belirleyip vurmak için uzayda devriye dönen silahlı uydulardan oluşan bir uzay birliği kurmayı planlamıştı. Daha sonra bu projenin maliyeti ve yerdeki araçlarla daha ucuza yapılabilmesi senbebiyle rafa kalktığını duymuştuk. Fakat son gelen haberlere göre proje hiç de rafa kalkmış gibi görünmüyor.. Şubat ayında verilen bir habere göre birer adet Rus ve Amerikan uydusu yakın-dünya yörüngesinde (yani 800km kadar yukarıda) dönerken birbirlerine çarpmışlar. Bu iki uydunun rastgele çarpışması ihtimali bir stadyumda iki kum tanesinin çarpışması ile aynı. Hem de milyon dolarlık bu oyuncaklar 5cm e kadar binlerce adet uzay çöpünün ve 1000 civarında uydunun takip edildiği sistemlerle yerden takip ediliyor olduğu halde Önceki sayılarda Amerika nın normal uyduları tamir etmek için yeni robot uydular üzerinde çalıştıklarını belirtmiştik. Bu haberleri birleştirince insan şüphelenmeden duramıyor. Acaba bir Rus generalin de açıkladığı gibi gerçekten Amerikalılar prototip bir robot uyduyu normal bir Rus uydusunu üzerine mi saldırttılar? Eğer öyle ise sıra Ruslarda demektir. Bu uydu savaşı bizi ilgilendirmez demeyin. Uzayda takip edilen çöp sayısı giderek artıyor. Her patayan, bozulan, vurulan ve parçalanan uydu uzayda başıboş dolaşan binlerce irili ufaklı mermi demek. Bu mermiler de bizim masum televizyon, internet ve telefon uydularımızı ve dolayısıyla sistemlerimizi kullanışsız hale getirebilir. İleride uzaya pahalı, ağır zırhlı, hantal uydular göndermek zorunda kalabiliriz, hatta belki hiç gönderemeyeceğiz. Ücretsizdir, basılabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir. RobotOkulu tarafından hazırlanan bu derginin tüm hakkı okuyucularına aittir. haber göndermek, soru sormak veya diğer istekleriniz için bize yazın. robot@robotokulu.com robotokulu@yahoo.com

10 ROBOTOKULU.COM dan