Uzm. Hem. ehriban Serbest Ac badem Sa k Grubu / Hem irelik E itim ve Geli im Müdürü

Transkript

1 HASTA GÜVENL ÇN HEM RELK K UYGULAMALARI Uzm. Hem. ehriban Serbest Acbadem Sak Grubu / Hemirelik Eitim ve Geliim Müdürü Ekim 2011 tarihleri arasnda Urfa da düzenlenen 13. Ulusal Hemirelik Kongresinde sunulmutur.

2 çerik Plan KALTE KAVRAMI HEMRELK BAKIMINDA KALTE HASTA GÜVENL ULUSAL VE ULUSLAR ARASI HASTA GÜVENL UYGULAMALARI Hedeflere Yönelik Hemirelik Uygulamalar HASTA GÜVENLN SALANMASINDA KONTROL STEMLER

3 Kalite Sak hizmetlerinin sunumunda kalite uluslararas geçerlilii olan standartlara uygun tan, tedavi ve bakm hizmetlerinin yan ra tüm hizmet süreçlerinde hastalarn beklenti ve ihtiyaçlarn tam olarak karlanmas eklinde tanmlanabilir. Hemirelikte kalite, hizmet verme sistemlerini doru ekilde uygulamak, iyi uygulama örneklerini belirlemek, hizmetten yararlananlarn memnuniyetini artrmak ve kaliteli hizmetin yaplabilmesi için personel ve organizasyona yatm yapmaktr. Ertem G. (2003). Standartlara Dayal Verilen Hemirelik Bakn Bakm Kalitesine ve Hasta Memnuniyetine Olan Etkisinin ncelenmesi,

4 Hasta bakm kalitesine karar verilecek 11 faktör 1. Bakn ulalabilirlii 2. Uygun bakm zaman 3. Bakn yeterlilii 4. Bakn etkililii 5. Bakn uygunluu 6. Bakn verimlilii 7. Bakn süreklilii 8. Bakn mahremiyeti 9. Bakn gizlilii 10. Hasta ve ailesinin bakma katlmas 11. Bakm verilen çevrenin güvenlii

5 HASTA GÜVENL; Sak hizmetine ba hatalarn önlenmesi ve sak hizmetine ba hatalarn neden olduu hasta hasarlarn eliminasyonu veya azaltlmasr. National Patient Safety Foundation, July 2003,

6 Sak Hizmetlerinde Kalite Neden Bu Kadar Zorlay? Majör Faktörler: Bakm süreçlerinin kompleks oluu Kaliteyi ölçmede zorluk Farkl klinik uygulamalar Klinik bilgi ve teknolojinin hzl deimi Akut hastalklara odaklanma Sak profesyonellerinin eksiklii Sak hizmeti yönetiminde çok fazla adm ve farkl profesyonelin varl

7 yükünün Hasta Güvenliine Etkisi Amerika da yaplm bir ararmaya göre; Bir hemirenin ortalama igücüne eklenen her hasta, ölüm olas %7 artr. Bir hemirenin 7 den çok hastaya bakmas halinde ameliyat olmu bir hastann hata dolayyla ölme tehlikesi %31 artar. ABD de ylda hasta, az sayda hemirenin çok sayda hastaya bakmas sonucunda hayat kaybetmektedir. Bir hekim haftada 85 saatten fazla çalrsa yapt hata oran kabul edilebilir sn üzerine çkmaktadr.

8 itim Düzeyinin Hasta Sonuçlar ile likisi Lisans ve üzeri eitim alm hemire orann daha fazla olduu hastanelerde hasta ölümlerinin ve ameliyat sonras komplikasyonlarn daha az olduu saptanmr. itimli hemire oranndaki her %10 luk art hasta ölüm riskini %5 azaltmaktadr. Bu çalma deneyimden çok eitim düzeyinin etkili olduunu vurgulamaktadr. JAMA 2003; 290,

9 Sentinel Event Statistics as of: March 31, 2010 Total Number of Sentinel Events: 6,782 Reviewed by The Joint Commission Since January 1995 * Unintended retention of a foreign object was added to the definition of reviewable events June This data represents events reviewed since that date, not ** Others include: Inpatient drug overdose, self-inflicted injury, severe neonatal hyperbilirubinemia, radiation overdose, dialysis-related event, transfer-related event, and other anticipated events Type of Sentinel Event % Wrong-site surgery 13.4% Suicide 11.9% Op/post-op complication 10.8% Delay in treatment 8.6% Medication error 8.1% Patient fall 6.4% Unintended retention of foreign body* 5.3% Assault / rape/ homicide 3.8% Perinatal death / loss of function 3.1% Patient death / injury in restraints 3.0% Transfusion error 2.2% Infection-related event 2.1% Medical equipment-related 2.0% Fire 1.5% Anesthesia-related event 1.5% Patient elopement 1.5% Maternal death 1.4% Ventilator death / injury 0.9% Abduction 0.5% Utility systems-related event 0.4% Infant discharge to wrong family 0.1% Other less frequent types** 11.8%

10 Bildirimlerin Meslek Gruplarna Göre Da

11 Uluslar aras Çalmalar Uluslar aras düzeydeki çalmalarda JCI uygulamalar ön plandadr. Joint Commission International (JCI), topluma sunulan sak hizmetinin güvenliini ve kalitesini gelitirmeyi amaçlar. JCI ABD deki baca akreditasyon kurumu Joint Commission ile balant, kar amac gütmeyen bir kurulutur. ABD de yaklak sak kuruluu gönüllü olarak akreditasyon sürecinden geçmitir. JCI web sayfasnda Türkiye de 40 hastanenin akredite olduu belirtilmektedir.

12 Sak Bakanl Hastane Hizmet Kalite Standartlar Hasta ve Çalan Güvenlii Uygulamalar Performans Yönetimi ve Kalite Gelitirme Daire Bakanl, 2011

13 Hasta ve Çalan Güvenliinin Salanmasna Dair Yönetmelik (6 Nisan 2011) Yönetmeliin amac; Tüm sak kurumlarnda, hasta ve çalan güvenlii için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam salanmasna, hizmet sunumunda kalitenin artlmasna, sak kurumunda hasta ve çalanlar için muhtemel risklerin belirlenmesine, bu risklerin giderilmesi için uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesine ve hizmet içi eitimler ile güvenli hizmet sunumu ve güvenli çalma ortamn sürdürülebilirliinin salanmasna yönelik usul ve esaslar düzenlemektir.

14 JCI 2011 Hasta Güvenlii Hedefleri Hedef 1: Hastalarn Doru Kimliklendirilmesi/Tanmlanmas Hedef 2: Etkili letiimin Artlmas Hedef 3: Yüksek Riskli laçlarn Güvenliinin yiletirilmesi Hedef 4: Doru-Taraf, Doru-Prosedür ve Doru-Hasta Cerrahisi nin Salanmas Hedef 5: Sak Bak lintili Enfeksiyonlarn Azaltlmas Hedef 6: Dümelerden Kaynaklanan Hastalarn Zarar Görme Riskinin Azaltlmas Joint Commission International Accreditation Standards for Hospitals, 2011

15 Hastalarn Doru Tanmlanmas Protokol no Doum tarihi TC Kimlik no Yatt servis Doum yeri vb Hasta kol bandnda en az üçü olmal, kimlik belirlemede en az iki belirleyici kullanr. Salk Bakanl, Hizmet Kalite Standartlar, Örnek Uygulamalar Rehberi, Sürüm 1.0, 2008

16 Etkin letiim Hasta ile ilgili istemlerin yaz yaplmas esastr. Sözel istem-geri okuma saltma ve sembol kullan Kullanlabilenler Kullanlamamas gerekenler Okunakl el yaz

17 Etkin letiim Nedir? Etkili iletiim; doru zamanl, kesin, tam, belirsizlik tamayan ve al tarafndan anlalan, hatalar azaltan ve hasta baknda iyilemeyle sonuçlanan iletiimdir. Hataya en çok neden olan iletiim 1. sözel/telefonla bildirilen hasta orderlar 2. klinik laboratuvarn aranarak hasta sonuçlarn örenilmeye çallmas gibi raporlarn dönüü ile ilgili hatalar

18 Etkin letiim Nedir? Hasta ile ilgili hekim istemlerinin yaz yaplmas esastr. Ancak hekim hastane dnda olduunda, steril uygulamalar rasnda ve acil müdahale durumlarnda sözel istem/telefon istemi alnabilir. Sak çalan tarafndan sözlü istem ilgili forma (ilaç istem ve uygulama formu) kaydedilir. stemi yapan hekimin ad soyad, tarihi ve saati kaydedilmelidir.

19 laç stemi: laç istemlerinin elektronik ortamda yaplmas isteme ba ilaç hatalar engellemektedir.

20 Elektronik laç Yönetimi

21 laçlarn Güvenlii laçlarn istemi laçlarn saklanmas, hazrlanmas, uygulanmas Benzer ilaçlar Yüksek riskli ilaçlar laç-ilaç, ilaç-besin etkileim listeleri

22 Benzer görünülü ilaçlarn muhafazas Yüksek riskli ilaçlarn etiketlenmesi YÜKSEK RSKL LAÇ YÜKSEK RSKL LAÇ (NSÜLN ÇERR) YÜKSEK RSKL LAÇ (HEPARN ÇERR) YÜKSEK RSKL LAÇ (POTASYUM ÇERR)

23 laçlarn bulunduklar bölmelerin etiketlenmesi Crash cart ve acil çantalar

24 Buzdolabnda Saklanacak laçlar Listesi (2-8 o C) laç Uygulama Sürecinde 8 Doru Posteri Görünüü ve Sesi Benzer laçlar Listesi laç nfüzyonlar ve Olas Reaksiyonlar lavuzu laç GÖRÜNÜÜ VE SES BENZER LAÇLAR LSTES smi Etken Madde laç smi Etken Madde Sesi Görünüü Benzer Benzer %5 Dextroz zotonik NaCl Dextroz, Sodyum Klorür %5 Dextroz %0,45 NaCl Dextroz, Sodyum Klorür Adrenalin Adrenalin Atropin Atropin sülfat Ampisid Ampisilin-sulbaktam Ampisina Ampisilin Anexate Flumazenil Dormicum Midazolam Atrovent pratropium Combivent pratropium, Salbutamol Avil Pheniramine Maleate Alin Phenolphtalein Avil Feniramin Dekort Deksametazon Benexol B1, B6 Vitamini Madopar Levodopa-benserazid Betagan Levobunolol Betoptic Betaxolol Carboplatin Carboplatine Cisplatin Cisplatin Cardura Doksazosin Norvasc Amlodipin Cefozin Cefazolin Ciflosin Ciprofloxacin Cipram Citalopram Cipro Ciprofloxacin Clexane Enoksaparin Fraxiparine Nadroparin Co-diovan Valsartan Cordarone Amiodarone Coraspin Acetylsalicylic Acid Cordarone Amiodarone Cozaar Losartan Zocor Simvastatin Delix Ramipril Lasix Furosemide Diazomid Asetazolamid Diamicron Gliklazid Diovan Valsartan Seroxat Paroksetin Di-pro Estradiol+Progesteron Diprospan Betametazon Dobutamine Dobutamine Dopamine Dopamine Dynabac Diritromisin Dynacirc sradipin Esmolol Esmolol Esmeron Roküronyum Fantomalt Mama Protifar Mama Fentanil Fentanil Nalokson Nalokson Flixotide Fluticasone-nhaler Flixonase Fluticasone - nasal Flomax Tamsulosin Fosamax Alendronat Flomax Tamsulosin Volmax Salbutamol Fluoreszein Floressein Fluorescite Floressein Furacin Nitrofurazon Fucidin Fusidik asit Gen Hevac Hepatit B A Tetanea At tetanos Ig Gen Hevac Hepatit B A Tetavax Tetanus toksoidi liadin Oksimetazolin lomedin loprost trometamol

25 laç hatalar engellemek amacyla 8 doru kural na uygun olarak davranlmalr. 1.Doru hasta 2.Doru ilaç 3. Doru yol 4. Doru zaman 5. Doru doz 6. Doru form 7. Doru etki 8. Doru kayt

26 Taburculuk sürecinde; hastalarn ilaçlar ve reçeteleri, hasta taburculuk formuna kaydedilerek hekim/hemire tarafndan sözlü ve yaz bilgilendirme yaplmalr.

27 Doru Taraf, Doru lem, Doru Hasta Cerrahisi

28 Neden hatalar yaanyor? Etkisiz ya da yetersiz iletiimden, Taraf iaretlemeye hastann katlmamasndan, Yer dorulama prosedürlerinin yetersizliinden Yetersiz hasta deerlendirmesi, Yetersiz tbbi kayt gözden geçirmesi, bbi kaytlarn ameliyathanede bulundurulmamas, Okunaksz el yaz saltmalarn kullanlmas

29 Doru Taraf, Doru lem, Doru Hasta Cerrahisi Hasta da katlmal Ameliyat gerçekletirecek hekim tarafndan yaplmal, Hastann bilinci yerindeyken ve uyankken yaplmal,

30 Dünya Salk Örgütü, Cerrahi Güvenlik Kontrol Listesi çin Uygulama Klavuzu Salk Bakanl na bal salk kurumlarnn kullanmna sunulmutur.

31 Sak Bakna Ba Enfeksiyon Riskinin Azaltlmas Acbadem Salk Grubu, El Ykama Talimat Salk Bakanl, Hizmet Kalite Standartlar, Örnek Uygulamalar Rehberi, Sürüm 1.0, 2008

32 Sak Bakna Ba Enfeksiyon Riskinin Azaltlmas EKH Sürveyans verileri ve analizi Enfeksiyon kontrol komitesi Bölümlere göre hastane enfeksiyon oranlar raporlanmal

33 Dümeden Kaynaklanan Hasta Yaralanmalar Riskinin Azaltlmas

34 Düme riski tayan hastalar; 65 ya ve üstü hastalar Kronik hastalklar nedeniyle sak durumu bozulmu hastalar Düme hikayesi olan hastalar Mental durumu demi hastalar Mobilizasyonu azalm hastalar tlama uygulanan hastalar k idrara çkan ya da diyare olan hastalar Duyusal defisiti olan hastalar Diüretik, antihipertansif, kuvvetli analjezik, antipsikotik ya da hipnotik özellikli ilaç kullanan hastalardr.

35 Hasta Dümelerini Önleme Uygulamalar 1. Hasta eitimi verilmeli 2. Yatak seviyesinin alt düzeyde olmal, yatak kenarlar kaldlmal 3. Sandalye ve yatak her zaman kilitli pozisyonda olmal 4. Görsel ve iitsel cihaz kullanyorsa etkinlii kontrol edilmeli 5. Tedavisindeki ilaçlar kontrol edilir, dümeyi oluturabilecek olas yan etkileri hakknda hasta ve ailesine bilgi verilmeli

36 Hasta Dümelerini Önleme Uygulamalar 7. Ça zili/ hastann ulaabilecei yere yerletirilmeli 8. Ördek, sürgü ve banyoya götürmek için destek olunmal 9. Tuvalet zamanlar planlanr. Kaymayan terlik giydirilmeli 10. Yürüteç, denek, tekerlekli sandalyeye ihtiyac olan hastalara bu ekipmanlar salanr, mobilizasyon ve transfer srasnda yardmc olunmal

37 Kan ve kan ürünlerinin transfüzyonunun güvenlii Kimlik dorulamas Cross- match ve kimlik bilgileri iki sak çalan tarafndan kontrolü Uygulama ve hasta takibi Kan ürünlerinin saklama koullar tanmlanmal Transfer uygunluu Çalanlarn yetkinlii

38 Engelli hastalarn güvenlii Öncelikli hasta grubudur Hasta deerlendirilir (hareket, iitme, görme ) Dümelerin önlenmesi Etkin iletiimin salanmas Bakn salanmas (yeterli ve etkin) Transfer güvenlii Zihinsel engelli hastalarda-stismarn engellenmesi Kurumun fiziksel yap

39 Acil Durum Yönetimi Beyaz Kod Tatbikat Periyotlarçin Kaynaklar: Özel Hastaneler Hizmet Kalite Standartlar JCI Standard Salk Kurum ve Kurulularnda Hasta ve Çalan Güvenliinin Salanmas ve Korunmasna likin Usul ve Esaslar Hakknda Tebli

40 Güvenlik raporlama sistemi laç güvenlii Transfüzyon güvenlii Cerrahi güvenlik Hasta dümeleri Kesici delici alet yaralanmalar Kan ve vücut slar ile temas

41 itimler Hasta Güvenlii Eitimleri

42 Kalite Göstergeleri Basnç yaras oran Hasta memnuniyet oran Düme oran Enfeksiyon oran Mortalite oran Cerrahi alan enfeksiyon oran

43 Daha iyi hasta bak için el ele Teekkürler