KEMİK VE YUMUŞAK DOKU PATOLOJİLERİ MAKROSKOPİ VE DEĞERLENDİRME KILAVUZU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KEMİK VE YUMUŞAK DOKU PATOLOJİLERİ MAKROSKOPİ VE DEĞERLENDİRME KILAVUZU"

Transkript

1 2010 PATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU LOKOMOTOR SİSTEM ÇALIŞMA GRUBU KEMİK VE YUMUŞAK DOKU PATOLOJİLERİ MAKROSKOPİ VE DEĞERLENDİRME KILAVUZU İSTANBUL, 5 ŞUBAT 2010

2 KEMİK / YUMUŞAK DOKU LEZYONLARINDA TEMEL İLKELER Materyal gönderme koşulları Patoloji laboratuarına gönderilecek materyaller, mutlaka aşağıdaki koşullar sağlanarak gönderilmelidir. 1) Materyal uygun büyüklükte bir kap içine konmalıdır. Bu kap, ağzı geniş, sıvı sızdırmaz özellikte olmalı ve içerisindeki materyalin 10 katı hacminde %10 luk tamponlu formalin bulundurmalıdır. 2) Genetik ve moleküler çalışma gibi özel işlem ve tespit gerektiren durumlarda çalışılacak laboratuarla görüşülerek tespit ve transfer koşulları ayrıca belirlenmelidir. 3) Kap üzerinde hasta kimliğinin veya kodlamasının açık ve kurşun sabit kalemle yazıldığı bir etiket ya da barkod bulunmalıdır. 4) Birden fazla materyal var ve ayrı kaplarda gönderiliyorsa, her bir kapta hasta kimliği bilgileri ve doku kimliği yer almalıdır 5) Materyal, bir istem kağıdı ile birlikte gönderilmelidir 6) İstem kağıdında aşağıdaki bilgiler mutlaka yer almalıdır; a. Hasta adı ve soyadı, b. Yaşı, cinsi c. Protokol numarası, d. Materyalin alınma amacı e. Materyalin alındığı tarih f. Materyalin alınma yöntemi; i. İnce iğne aspirasyonu ii. İğne biopsisi, iii. İnsizyonel biyopsi, 2

3 iv. Eksizyonel biyopsi v. Rezeksiyon vi. Re eksizyon veya metastazektomi g. Sorumlu hekim (ler) h. Klinik öykü vii. Lezyonun süresi viii. Radyolojik bulguları ix. Önceden var olan lezyonlar x. Ailesel öykü xi. Önceki kemoterapi ya da radyoterapi xii. Klinik tanı ve Fizik muayene bulguları i. Anatomik yerleşim j. Lezyonun çevre doku ve yapılarla ilişkisi Yumuşak doku i. Yüzeyel: *Dermal *Subkutan/suprafasiyal ii. Derin: *fasiyal *subfasiyal *intramuskular*mediastinal *intraabdominal *retroperitoneal * baş boyun Kemik i. Metafiz, diafiz, epifiz ii. Kortikal, medüller vb. Yumuşak doku invazyonu 7) Tüm dokular (aksi yönde ortak bir protokol oluşturulmadı ise) kesilmeden bütün olarak gönderilmelidir (Materyalin açılması, kesilmesi, materyalden bir kısmının başka bir patoloji merkezine gönderilmesi tanı yanlışlığı veya eksikliğine neden olabilir ve bu yasal sorumluluk doğurabilir). 3

4 8) Materyalde, standart dışı cerrahi sınır gibi değerlendirilmesi istenen bir bölge oluşum varsa, hem materyal üzerinde işaretlenmeli, hem raporda belirtilmeli, hem de patolog sözel olarak uyarılmalıdır. 9) Lenf diseksiyonu yapıldı ise ayrı bir kapta gönderilmelidir. 4

5 YUMUŞAK DOKU MAKROSKOPİ ve DEĞERLENDİRME KILAVUZU MAKROSKOPİK İNCELEME Yumuşak doku rezeksiyonları; yumuşak doku, deri ve kemiği de içerebilen kompleks materyallerdir. Bu materyallere genel yaklaşımda; 1) Materyal anatomik konumuna uygun şekilde değerlendirilmeli ve her bir bileşenin lezyonla ilişkisi ve cerrahi sınırları belirlenmelidir. Fotoğraf çekilmelidir. Materyale oryantasyonda sorun yaşanırsa klinisyen ile ilişki kurulmalıdır. 2) Materyalin boyutları ölçülmelidir. Her bir bileşenin boyutunun yazılması, makroskopik olarak dış görünümlerinin tanımlanması gerekir. Özellikle, var ise, önceki biyopsi alanının durumu ve boyutu not edilmelidir. 3) Materyal uzun ekseni boyunca seri olarak birer cm kalınlığında dilimlenir. 4) Tümörün 3 boyutu, rengi, kıvamı, yerleşim yeri ve çevre dokular ile ilişkisi belirtilir. Kistik alanlar ve nekroz alanları (yüzde olarak), kanama, kalsifikasyon, miksoid değişiklikler, kemik kıkırdak formasyonu yanı sıra tümörün kapsüllü, ekspansif ya da infiltratif olup olmadığı belirtilmelidir. Fotoğraf çekilmelidir. 5) Cerrahi sınırlar örneklenmelidir. Materyalin tamamının boyanması pratik olmayıp, her bir komponentin görsel olarak ya da palpasyonla saptanan yakın cerrahi sınırı (2 cm den yakın) çini mürekkebi ya da uygun doku işaretleyicisi ile boyanmalıdır. Tümörün en yakın eksizyon hattına kaç cm lik hat boyunca kaç mm yaklaştığı belirtilirmelidir. Bu hattan en az 3 blok olmak üzere örneklenir ve ayrı olarak belirtilerek (Örnek: A C blok) takibe alınır. Birden çok alanda yakınlık söz konusu ise ayrıca belirtilerek benzer şekilde örneklenir. Eğer sınırlar fasiyal tabaka, periost gibi yapıları içeriyorsa spesifiye edilmelidir. 6) Neoadjuvan tedavi uygulanmamış olgularda en büyük çapı 20 cm den küçük boyutlu tümörler için her cm için bir parça takibe alınır. Eğer tümör kesiti heterojen ise daha fazla sayıda örnekleme yapılabilir. 20 cm den büyük boyutlu tümörler için 20 parça takibe alınır. 5

6 7) Neoadjuvan tedavi uygulanmış eksizyon materyellerinde, cerrahi sınır ilişki örneklemesinden sonra, tümörün en geniş bölgesinden bir dilimin tamamı takibe alınır. Ayrıca tümörün canlı olması muhtemel alanlarından ayrıca örnekleme yapılır. 8) Spesifik çalışmalar (elektron mikroskopisi, sitogenetik ve moleküler çalışmalar) için taze doku (1 cm 3 ), materyal tespit olmadan örneklenmelidir, ancak, öncelikle konvansiyonel ışık mikroskopisi için yeterli doku bulunduğundan emin olunmalıdır. 9) Amputasyon materyali büyük boyutlu ise buzdolabında bekletilebilir, kemik ve eklem ilişkisi için hızarda kesilmek üzere dondurulabilir ancak önce tümörden bir dilim çıkarılıp formalin tespitine konur. Makroskopik değerlendirmesi, damar sinir paketi, kemik ve eklem gibi komşu yapılarla ilişkisi tanımlanır, tümörün amputasyon hattına uzaklığı belirtilir. Varsa lenf nodülleri örneklenir. Temel tümör örneklemesi formalin tespitine alınmış tümör diliminden yapılır. 10) Kalın iğne biopsilerinde materyal geciktirilmeden en geç yarım saat içinde değerlendirilip imprint preparatlar hazırlandıktan sonra tespit solusyonuna konur. Materyelin kaç parçadan oluştuğu, en kısa ve en uzun parçanın uzunluğu ve toplam uzunluk verilir. Her biyopsi için 4 adet imprint (dokundurma) preparat hazırlanır. İmprint preparatlardan ikisi kurutulmadan etil alkolde tespit edilir ve Hematoksilen&Eozin ile boyanır. Diğer ikisi kuruyuncaya kadar bekletilir, metil alkolde tespit edilir ve Giemsa ile boyanır. MİKROSOPİK İNCELEME 1) Tümörün histolojik sınıflaması (özellikle materyal ince iğne aspirasyonu ve iğne biyopsisi ise ) her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda lenfoma, melanom, karsinom, sarkom gibi çok temel tanı kategorilerine göre stratifiasyona giden tümör tanısı verilebilir. Bazı olgularda ise, kesin tanı sadece açık biyopsi ya da rezeksiyon materyali ile mümkündür. 2) Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sınıflamasına göre; tümörler;benign, intermediate (lokal agresif), intermediate (seyrek metastaz yapan) ve malign olmak üzere 4 sınıfa ayrılır. 6

7 3) Derece (derecelemede genellikle FNCLCC ve NCI sistemleri kullanılmaktadır. Her 2 sistemde de 3 derece bulunur ve; mitotik aktivite, nekroz ve diferansiyasyon değerlendirilir. Ancak bu kriterlere ek olarak NCI sisteminde objektif olarak saptanması zor olan sellülarite ve pleomorfizm yer alır. FCNLCC sistemini uygulamak daha kolay olup prognozu belirlemede NCI ya göre biraz daha iyidir. FNCLCC dereceleme sisteminde; diferansiyasyon, mitoz ve nekroz olmak üzere 3 parametre vardır. Hepsi 1 3 arasında skorlanmaktadır. Bu skorlar toplanarak; Derece 1: 2 ya da 3 Derece 2: 4 ya da 5 Derece 3: 6 ya da 8 a. Diferansiyasyon: Skor 1: sarkomlar normal erişkin mezenkimal dokulara benzer. Skor 2: histolojik tipi kesin olan sarkomlar Skor 3: sinoviyal sarkom, embriyonal sarko, andiferansiye sarkomlar, tümör tipi kuşkulu olan sarkomlar b. Mitoz sayısı: Skor 1: 0 9 mitoz /10 bba Skor 2: mitoz/10bba Skor 3: 20 ve üzeri mitoz/10bba c. Nekroz: Skor 0: nekroz yok Skor 1:%50 ve daha az nekroz Skor 2: %50 den fazla nekroz 4) Mikroskopik olarak ayrıca yorumlar şeklinde; a. İntraoperatif konsültasyon ile korelasyon, b. Önceki materyal ile korelasyon c. Önceki klinik bulgular ile korelasyonun yapılması uygun olacaktır. 7

8 YUMUŞAK DOKU TÜMÖRÜ RAPOR KONTROL LİSTESİ Tümörün Histolojik tipi : Tümörün Derecesi : (kullanılan sistem : FNCLCC/NCI/Diğer) Tümör boyutu: Cerrahi sınırlar (eksizyonel materyal için) *en yakın cerrahi sınıra uzaklık mm * 2cm den yakın diğer sınır(lar) Yardımcı teknikler İmmünohistokimya Diğer ---- Mitoz sayısı: -----/10 BBA Nekroz Yok Var: % olarak yaygınlık Tümörün yerleşim yeri/derinliği: * Dermal *Subkutanöz * İntramuskuler * Retroperitoneal * Diğer. Biyopsi öncesi tedavi Tedavi almamış RT / KT Bilinmiyor Tedaviye yanıtın niteliği ve canlı tümör dokusu miktarı: Lenfovasküler invazyon: Lenf nodları (varsa): Satellit nodül: Materyalin türü: -İnce iğne aspirasyonu - Marjinal rezeksiyon - Kesici iğne (tru-cut) biyopsisi - Geniş rezeksiyon -İnsizyonel biyopsi - Radikal rezeksiyon - Diğer ICD kodu: 8

9 KEMİK MAKROSKOPİ VE DEĞERLENDİRME KILAVUZU GENEL BİLGİ Kemik patolojisi, gerek makroskopi alım teknikleri, gerek doku takibinin farklılığı, gerekse sürekli yapım yıkımın izlendiği dinamik bir doku olmasından kaynaklanan histolojik değerlendirme zorlukları nedeniyle patolojinin külfetli kabul edilen alanlarından biridir. İnsan vücudu 206 kemik içerir. Kemikler, kabaca, tübüler, yassı ve kuboid olarak gruplandırılmakla birlikte farklı şekillerdedirler. Çok sert (korteks) ve çok kırılgan (medülla) bölümler içerirler. Dahası iskeleti oluşturan dokular yalın kemik dokusundan ibaret değildir. Kemik dokusu; periosteum, endosteum, kıkırdak, kas, kemik iliği, yağ ve bağ dokusu gibi farklı yapısal özelliğe ve kendilerine özgü patolojik tepkilere sahip birçok doku ve ayrıca sinovyal membran, menisküs, bursa tendon, damar ve sinir gibi özelleşmiş farklı yapılar ile de iç içedir. Bu nedenle incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilen kemik örneklerinde salt kemik dokusunun değil yukarıda sözü edilen doku veya yapıların bir veya bir kaç tanesinin de akıl karıştıracak biçimde ön planda yer alabileceklerini göz önünde bulundurmak gerekir. Ayrıca başlıca rezeksiyon ve küretajla çıkarılmakla birlikte elimize gelen materyal tanı, anatomik lokalizasyon ve cerrahi tekniğe göre çok büyük değişiklikler gösterebilir. Bir amputasyon veya büyük rezeksiyon materyelinden örnekleme yapılırken farklı doku ve yapıları yerli yerinde görerek değerlendirmek ve alınan örnekleri işaretlemek kolaydır. Ancak; bizler tarafından incelenmesi istenen kemik dokusu örnekleri hemen her zaman morfolojik bütünlüğü bozulmuş olarak elimize geçer. Bu nedenle, bu gibi materyellerde daha gözle değerlendirme aşamasında iken farklı dokuları tanımaya ve histolojik inceleme için farklı öbekler oluşturmaya gayret etmelidir. Bazı doku örnekleri, tipini gözün ayıramayacağı kadar küçük kırıntılar şeklinde olabilir. Bu durumda bile kaliteli bir büyüteç veya en iyisi bir diseksiyon mikroskobu (stereo mikroskop) yardımı ile farklı dokular ayrı olarak gruplandırılmaya dikkat edilmelidir. Bu çabanın ödülünü mikroskop altında alacağınızdan emin olabilirsiniz. Tanımlanan bu güçlükler nedeniyle neredeyse her piyesin farklı bir teknikle alınması gerekir. Burada kemik makroskopisine yönelik temel yaklaşımlar verilecek ve sık karşılaştığımız materyallere yönelik bir rehber sunulacaktır. Ancak her ihtiyaç duyulduğunda 9

10 gerekirse her materyal daha kıdemli bir patologa danışılarak alınmalı, gerekirse her olgunun klinik radyolojik bulgularına ulaşılmalıdır. Patoloji pratiğinde yapılan hatalar içerisinde belki de en geri dönülmez olanı makroskopik değerlendirme ve fiksasyon hatalarıdır. Kemik makroskopisi ile ilgili teknikler başlıca 3 aşamadan oluşur: a)dokuyu koruma (kimyasal fiksasyon ya da dondurma), b) örnekleme (kesme) ve c) doku takibine ve kesit almaya hazır hale getirme (dekalsifikasyon). Genel kabul gören sıralama fiksasyon kesmedekalsifikasyondur. Kemik ve yumuşak dokular bir aradaysa fiksasyon, yumuşak dokuların doğal bağlantısını bozar ve kesme sırasında ayrılmalara yol açar bu nedenle kemik yumuşak doku ilişkisi önemli ise doku taze iken örneklenebilir. Fiksasyonun dengeli olabilmesi için aşağıda anlatılacağı şekilde ön kesitler yapılmalıdır. Bu nedenle doğru sıralamanın kesmefiksasyon kesme (örnekleme) dekalsifikasyon olarak algılanması daha uygundur. Düzgün bir kemik makroskopisi alabilmek için üç temel nokta vardır. Materyale iyi oriyante olunmalı, doku iyi sabitlenmeli ve uygun bir testere ile kesilmelidir. Geri dönüşsüz hatalara yol açan en önemli noktayı özetlemek gerekirse: TESPİT EDİLMEMİŞ VE KESİLMEMİŞ MATERYAL HİÇBİR ŞEKİLDE DEKALSİFİKASYON SIVILARINA KONULMAMALIDIR. 10

11 TEMEL İLKELER 1) Güvenlik ve Korunma a. Kemik makroskopisi alınırken gerek kesme sırasında açığa çıkan toz, gerekse kullanılan aletler ya da kemik fragmanları ile yaralanabilme riski nedeniyle ek korunma önlemleri almak gerekebilir. b. Testere ya da hızar kullanılan materyallerin kesiti esnasında maske ve koruyucu gözlük kullanılmalı, kesmeye kemiğin iyi sabitlendiğinden emin olmadan başlanmamalı, gerekirse kesilmeye dirençli örme çelik eldivenler kullanılmalıdır. 2) Oriyantasyon İlk kesit en önemli kesittir. Kesit planlanırken anatomik ilişkiler, lezyonun doğası ve materyalin nasıl sabitleneceği göz önünde bulundurulmalıdır. Kesitlerin hep aynı planda yapılması önerilir. Oriyantasyon için gerekirse klinikteki radyografilerin görülmesi ve cerrahtan operasyon tipi hakkında bilgi alınması gerekir. 3) Sabitleme a. Küçük kemik materyalleri penset ya da iki parmak arasında sıkıştırılmak suretiyle sabitlenerek tezgah üzerinde kesilebilir. Kemiğin bir yanını sabit bir yere dayayarak kesmek de kesit almayı kolaylaştırır. Materyalin kaymaması için gazlı bez kullanılabilir. Kemiği içine oturtarak kaymasını engelleyecek oyuklu tahta kalıplar kullanılabilir. İçerisinde oyuklar bulunan kalın ve sert karton ambalaj malzemeleri de (ör; kimyasal malzeme kutuları, yumurta kutuları) bu iş için çok uygundur. b. Büyük ve orta büyüklükteki kemikler için tezgaha sabitlenmiş mengeneler kullanılmaktadır. Mengenin çenelerinin materyali zedelememesi ve materyalin kaymaması için kenarlara karton, gazlı bez, ambalaj malzemesi konabilir. 11

12 4) Kesme a. Bazı kemik parçaları sert bir bıçak yardımıyla kesilebilirse de bu iş için genellikle el testere leri ya da hızar kullanılır. Kemiğin boyutuna ve özelliğine göre testere tipi seçilir. b. Küçük kemiklerin ya da kosta gibi kırılgan kemiklerin ince uçlu dişli testere ya da kıl testere ile kesilmesi uygun olur. c. Kesim sırasında ilk kesit en önemli kesittir. Diğer kesitler genellikle bu kesite paralel yapılır bu nedenle özellikle büyük hızarla keserken lezyonun yerinin iyi belirlenmesi, en geniş ve en bilgi verici kesit planının seçilmesi gerekir. d. Kesit kalınlığı (kasetlerin kapasitesi göz önünde bulundurularak düşünüldüğünde) 5 mm nin altında olmalıdır. Ancak teknik nedenlerle daha ince kesit alınamıyorsa dekalsifikasyon sonrası inceltilmesi uygun olur. Çok ince kesitler de mikrotomla kesit alınırken bloktan çıkabilir. e. Kesit yüzeyinde kesme sırasında oluşan ve artefakt görüntülere yol açabilen kemik talaşı, kestikten hemen sonra suyla yıkanarak ya da yumuşak kıllı bir diş fırçası yardımıyla nazikçe fırçalanarak temizlenmelidir. Bir başka yol ise; 6 7 mm kalınlıkta alınan örneklerin, mikrotomda kesit alınacak yüzeylerini, dekalsifikasyon sonrası, bistüri ile tıraşlamaktır. f. Parçaların kasete sığacak boyutta alınması kuraldır, ancak kemik dokusunun fiksasyondan sonra diğer dokular gibi büzülmeyeceği akılda tutulmalı ve kaset kenarlarında en az 1 mm boşluk kalacak şekilde küçültülmelidir. 5) İmprint (Dokundurma Preparat) Hazırlanması Tümör ön tanısı ile gelen tüm taze örneklerden imprint yapılmalıdır. Lezyonlu olduğu düşünülen dokular seçilir. Her lam üzerine eşit dağılacak şekilde ikisi hematoksilen&eozin, 2 si Giemsa ile boyanacak şekilde dokundurma preparatlar hazırlanır (Ayrıntılı bilgi tru cut biyopsi bölümünde verilmiştir). 12

13 6) Fiksasyon %10 luk tamponlu nötral formalin kullanılır. Kalın korteks nedeniyle fiksatifin doku içerisine penetrasyonu tam olmayacağından kemik parçaları uygun şekilde kesilmeden fiksatif içerisine konulmamalıdır. 7) Dondurma Amputasyon materyalleri ya da büyük rezeksiyon materyalleri, 20º C de dondurduktan (kemik ve çevre yumuşak doku aynı sertliğe ulaştıktan sonra) daha rahat kesilir. a. Dondurma doku taze iken yapılır. Fikse edilmiş dokulardan verimli sonuç alınamamaktadır. Ulaşılabiliyor ise dondurmadan önce tümörden taze doku örneği alınmalıdır. b. Dondurma öncesi ilgi alanına girmeyen bölüm, (örneğin hemipelvektomi materyalindeki diz altı bölüm) kesilerek ayrılabilir. c. Dondurma süresi materyalin büyüklüğüne ve ilgili ekstremite ve tümörün durumuna göre saat arasında değişebilir. Yağlı ekstremiteler ya da kistik olarak palpe edilen lezyonlar daha uzun süre ile dondurulmalıdır. d. Dondurma sonrası kesilen dokuların dekalsifikasyon öncesi fikse edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. e. Kesitin doku taze (donmuş iken) yani tespitsiz iken yapıldığı, dolayısıyla özellikle elektrikli hızarla kesilen dokuların halen enfektif olabileceği akılda tutulmalı gerekli korunma önlemleri alınmalıdır. 8) Dekalsifikasyon Kalsifiye dokuları mikrotomla kesilebilecek hale getirebilmek için yapılır. Bir kez daha hatırlatmak gerekirse: TESPİT EDİLMEMİŞ VE KESİLMEMİŞ MATERYAL HİÇBİR ŞEKİLDE DEKALSİFİKASYON SIVILARINA KONULMAMALIDIR. Not: Metabolik kemik hastalıkları kemik dekalsifiye edilmeden incelenir. Detaylı bilgi için ilgili föye bakınız. 13

14 Dekalsifikasyon; sulandırılmış organik ve mineral asitlerle, EDTA gibi kalsiyum bağlayan ajanlarla yapılmaktadır. İşlem mikrodalga, elektroforez, ve ultrason yardımıyla da yapılabilir. Kimyasal ajanlar; nitrik asit, hidroklorik asit, triklor asetik asit, glasiyal asetik asit, fosforik asit, pikrik asit, formik asit, sülfürik asit gibi asitler; glasiyal asetik asit formalin, formik asit formalin, hidroklorik asit formalin ve nitrik asit formalin gibi bileşik fiksatiflerdir. Demineralizasyon için uygun sıvının hacmi, konsantrasyonu ve dekalsifikasyon süresi her asit için değişiktir a. Genel amaçlı dekalsifikasyon için %20 lik formik asit kullanılmaktadır. b. Kemik iliği biyopsileri için daha zayıf bir asit olan glasial asetik tercih edilmektedir. Bu asit bazı özel durumlarda kemik tru cut biyopsileri için de kullanılabilir. c. Nitrik asit ve hidroklorik asit güçlü ve hızlı dekalsifikasyon yapan asitlerdir. Çok sık kontrol edilmek koşulu ile kortikal kemik, sklerotik kemik, osteom, diş gibi çok sert materyallerin dekalsifikasyonunda kullanılabilir. Tırnaklar için gereği durumunda özel bir yumuşatma işlemi uygulanabilir. d. Dekalsifikasyon süresi, çalkalama, hafif ısı artışı (dikkat: dokular 37º C de bile masere olabilir!!!) ve mikrodalga uygulaması ile hızlandırılabilir. e. Asit içerisindeki dokunun her gün kontrol edilmesi ve dekalsifiye olan bölümlerin, dekalsifikasyonu henüz tamamlanmamış olan diğer dokular dekalsifiye olana kadar bekletilmeden, ivedilikle rutin doku takibine alınması uygun olur. Materyali asit içerisinde gereğinden uzun tutmak az dekalsifiye olmasından daha kötü sonuçlara yol açar!!! f. Asitten çıkan doku dakika akar suda yıkanabilir (bu konuda karşıt öneriler de mevcuttur). 14

15 9) Fotoğraflama Eksizyonel materyaller ve rezeksiyon materyalleri önce taze iken (fiksatif içerisine konulmadan ya da dondurulmadan) ve kesilmeden fotoğraflanmalıdır. Kesitler yapıldıktan sonra kesit yüzü ve özel olarak ilgilenilen alanlar tercihan fiksatif içerisine konulmadan fotoğraflanmalıdır. KEMİK BİYOPSİSİ KAPALI BİYOPSİLER (Tru cut, Jam Shidi) İncelemenin amacı: Tümör tanısı, benign tümörlerin tedavisi, osteomyelit Tanımlama: 1) Biyopsi materyalleri genellikle içerisine nemlendirilmiş gazlı bez konulan petri kutusu içerisinde ve bir lam üzerine konularak gönderilirler. 2) Parçalar tercihan, diseksiyon mikroskobu altında ya da bir büyüteç yardımıyla incelenmelidir. 3) Materyalin kaç parçadan oluştuğu, en kısa ve en uzun parçanın uzunluğu ve toplam uzunluk verilmeli, doku özellikleri (trabeküler kemik, kortikal kemik, kıkırdak, yumuşak doku, kanama, nekroz vb varlığı) belirtilmelidir. 4) Her biyopsi için 4 6 adet imprint preparat hazırlanır. Biyopsinin üzerine konularak gönderildiği lam da tespit solüsyonuna konmadan tespitsiz olarak saklanır. Her biyopsi (korunun?) imprinti yapılmalıdır. a. İmprint preparatlardan ikisi kurutulmadan henüz nemli iken saf etil alkolde 15 dakika 1 saat tespit edilir ve hematoksilen & eozin ile boyanır. b. İkisi üzerleri kuruyup matlaşıncaya kadar bekletilir ve 15 dakika 1 saat metil alkolde tespit edilir Giemsa veya May Grünwald ile boyanır. c. H.E boyalı preparatlarda hücrelerin çekirdek ayrıntıları, Giemsa ile boyananlarda ise sitoplazmik özellikleri daha iyi ayırt edildiğinden iki ayrı kaynaktan elde edilen bilgiler birleştirilerek hücreler hakkında daha sağlıklı bir bilgiye ulaşılabilir. 15

16 d. İmprint preparatları aynı gün incelenerek bir ön fikir elde edilir. e. Ön incelemede küçük yuvarlak hücreli bir tümör ile karşılaşıldığı taktirde Ewing sarkomu olasılığı göz önüne alınarak boyanmamış olan etil alkol tespitli preparattaki imprint alanlarının yarısına önce diyastaz uygulanır, daha sonra preparatın tamamı periyodik asit Schiff (PAS) ile boyanır. Bu şekilde boyanan preparatlarda sitoplazma içerisindeki glikojen damlacıkları çok net ve güçlü bir PAS pozitif boyanma göstermektedir. Diyastazlı bölge ise pozitif materyelin glikojen olup olmadığı konusunda bilgi verecektir. f. Bilindiği gibi; parafin kesitlerde yağ damlacıkları takip sırasında kullanılan güçlü yağ çözücüler tarafından uzaklaştırılmaktadır. Oysa tespitsiz olarak havada kurumaya bırakılan imprintlere yağ boyalarından her hangi biri uygulanabilir ve hücrelerdeki yağ damlacıkları mükemmel bir şekilde gösterilebilir. Tespit: İmprint preparatlar hazırlandıktan sonra kalın korteks içeren dokular, yumuşak dokular ve kemik dokuları (bu alanlar aynı biyopsi korunda bulunuyorsa birbirleri ile olan anatomik ilişkileri bozulmamalıdır) ayrı ayrı kasetlenmeli ve takip edilmelidir. Tespit için %10 luk formalin kullanılır. Dekalsifikasyon: 1) Dekalsifikasyon için (tamponsuz) %10 formalinde %20 lik formik asit (hacmen 4 birim %10 formalin+1 birim formik asit) tercih edilir. 2) Ön tanısında, lenfoma Ewing sarkomu gibi matriks yapmayan tümörler olan materyaller, çok ince kemik içermeleri halinde daha zayıf asitlerle (%7 asetik asit gibi) dekalsifiye edilebilirler. 16

17 KEMİK BİYOPSİSİ AÇIK BİYOPSİLER (KAMA BİYOPSİLER VE KÜRETAJ) Kama biyopsileri: Lezyonun, medülladan başlayıp korteksi ve yumuşak dokuları da infiltre ettiği durumlarda kemiğin dış yüzünden medüller bölgeye doğru uzanan kama şeklinde bir kemik parçası çıkarılmaktadır. Bu yöntemle elde edilmiş biyopsiler makroskopik değerlendirmede patoloğa büyük rahatlık sağlar. Bu idealize edilen bir yöntemdir. Ancak cerrahlar tarafından pek fazla benimsenip uygulanmamaktadır ve makroskopik inceleme sırasında farklı yapıları tanıyıp ayırma işi patologlara kalmaktadır. Günlük pratikte sıkça karşılaşılan biyopsiler genellikle küretaj biyopsilerdir. İncelemenin amacı: Tümör tanısı, benign tümörlerin tedavisi, osteomyelit Tanımlama: Materyallerin topluca boyutu, yumuşak doku ve kemik alanların topluca boyutları, materyal içerisinde özellik gösteren alanlar (kanama, nekroz, tümör, yoğun osteoskleroz vb) tanımlanır. Patolojik görünen doku parçacıklarından sitolojik inceleme için imprint preparatları hazırlanır. Tespit: Kemik kürtaj materyalleri de biyopsiler gibi heterojen materyallerdir. 1) Yumuşak doku parçaları, kalsifiye alan/kemik içeren parçaların ayrı ayrı kasetlenmesi uygun olur. Kemik parçalarının da kortikal medüller kemik içeriklerine göre ayrı ayrı öbeklenmesi, uzayan asit takibi nedeniyle daha yumuşak dokuların zarar görmesini önleyecektir. 2) Küçük parçalar gazlı beze sarılabilir ya da kaset içerisine bir gazlı bez parçası / kurutma kağıdı yerleştirilir. 3) Materyal 2 3 saat %10 formalin içerisinde tespit edilir. Dekalsifikasyon: Her yarım saatte bir kontrol, çalkalama ve gerekirse asit değiştirme ile 1 3 saatlik dekalsifikasyon yeterlidir. Kortikal kemik varlığı durumunda dekalsifikasyon süresi uzayabilir. 17

18 KÜRETAJ OSTEOİD OSTEOMA İncelemenin amacı: Tümör tanısı, nidusun bulunması Tanımlama: Diğer küretaj materyalleri gibidir. Örnekleme: Materyal içerisine biraz serum fizyolojik konmuş bir petri kutusu içerisine konarak bir büyüteç ya da diseksiyon mikroskobuyla incelenir. Daha vasküler, pembemsi ve kemik örgüsü daha sık olan nidus ve daha kompakt krem beyaz renkli çevre sklerotik dokular ayırt edilmeye çalışılır. Nidus bulunamadıysa bütün doku takibe alınır. 18

19 FEMUR BAŞI REZEKSİYONU İncelemenin amacı Başlıca üç nedenle yapılır. Dejeneratif eklem hastalığı, kırık ve avasküler nekroz. Tanımlama: 1) Materyalin uzunluğu, femur başı çapı, korteks kalınlığı ölçülür. 2) Eklem yüzeyi, rezeksiyon sınırı/kırık hattı incelenir, değişiklikler not edilir. 3) Gereği durumunda, bir bistüri yardımıyla kürete edilerek medüller cerrahi sınır alınır. 4) Eksizyonun tipi, materyalin alındığı taraf kaydedilir. 5) Eklem yüzeyindeki değişiklikler (Fibrilasyon, eburnasyon, osteofit varlığı) not edilir. 6) Kırık var ise kırık hattının femur tepesinden uzaklığının ve görünümü tanımlanır. 7) Tümör var ise tanımı, yumuşak dokusu ilişkisi ve rezeksiyon sınırının durumu belirtilir. Kesme ve kesit yüzü incelemesi: 1) Femur başı mengeneye yerleştirilir. (Her iki yanına ezilmeyi engelleyecek şekilde kağıt, köpük, ambalaj malzemesi, gazlı bez konulması uygun olur). 2) Kesit olanak var ise tüm patolojileri gösterecek bir eksenden geçecek şekilde yapılır. Eklemin ortasından/foveadan (ligamantum capitis femoris insersiyonunun bulunduğu alan) geçecek şekilde testereyle kesilir. 3) Kesit yüzü incelenir. Lezyonlu alanları gösterecek bir bir ya da birkaç dilim çıkarılır. Subkondral kistler ve osteofitler daha periferik yerleşimlidir. Bu alanlara da kesit yapılmalıdır. 4) Çıkarılan dilim(ler) tespit ve dekalsifiye edilir. Dilimler 0,3 0,5 cm kalınlığında olmalıdır. Daha kalın kesilmek zorunda kalınırsa dekalsifikasyon sonrası inceltilmelidir. Örnekleme: Dejeneratif eklem hastalığı Normal bir femur başı pinpon topu gibi düzgün yüzeyli ve parlaktır. Eklem yüzeyine kadifemsi bir görünüm veren fibrilasyon alanları, eklem kıkırdağının ortadan kalktığı eburnasyon alanları ve osteofitlerin varlığı araştırılır. (Normal bir eklem kıkırdağına bir 19

20 bistürinin arkası ile vurulduğunda tok boğuk bir ses gelirken, eburnasyon alanlarına vurulduğunda tahta ya da taşa vurulmuş gibi bir ses alınır). Femur boyun kırığı Kırık hattı kolay parçalanabilir olduğu için kesite kırık hattından başlamak gerekir. Kırık hattı ayrıca tanımlanarak alınır. Normal görünümlü eklem kıkırdağından temsilen bir parça alınması yeterlidir. Avasküler nekroz Subkondral çökme alanı var ise kesit bu alan altta kalacak (en son kesilecek) ve parçalanmayacak şekilde yapılmalıdır. Olanak var ise kıkırdağın sert bir yere dayanarak kesilmesi uygun olur. Tümör Femur başı tümörlerin severek yerleştiği bir yer değildir. Ancak genellikle metastatik tümörlere bağlı gelişen patolojik kırıklarda femur başı rezeksiyonu yapılmaktadır. Tümörün yumuşak bölümleri bistüri yardımıyla kesilerek örneklenebilir. Korteksin ve eklem kıkırdağının örneklenmesine çoğu zaman gerek yoktur. Cerrahi sınır alınmalıdır. 1) Femur başı ve mevcut şaftı gösterecek bir dilim çıkarılır. Dekalsifikasyon süresini azaltabilmek için patolojik değişiklik olmayan ve örneklenmeyecek alanlar kesilerek ayrılır. Dekalsifikasyondan sonra eklem yüzeyindeki patolojik alanlardan medulla ilişkisi görülecek şekilde örnekler alınır. Sinovyal doku var ise ayrıca örneklenir. 2) Örnekler kasetlenirken her bir patolojinin ayrı ayrı tarif edilerek alınması önemlidir. (Ör; Femur başından çalışılan örnekler A F olarak asit TA yerine, A Fibrilasyon alanı B Eburnasyon alanı C Osteofit ve subkondral kist. gibi 3) Kırık hattı örneklenir 4) Tümör varlığında tümör örnekleri, cerrahi sınır örneği alınır. 20

21 DİZ REZEKSİYONU DEJENERATİF EKLEM HASTALIĞI İncelemenin amacı: Hastalığın doğrulanması, değişikliklerin dokümantasyonu İlk inceleme: Dejeneratif eklem hastalığı ön tanısı ile yapılan ameliyatlarda materyal, hem tibia platosu hem de femur kondillerine ait parçalar içerir. Çoğu kez çok parçalı ve zaman zaman iki dize ait parçaları ve menisküsü içerecek şekilde gönderilir. Öncelikle parçaların bir dize mi iki dize mi ait olduğu kontrol edilmelidir. Parçaların topluca boyutu ve ayırt edilebilen femur kondilleri ya da tibia platosuna ait parçaların boyutları verilir. Eklem yüzeyi değişiklikleri, femur başında anlatıldığı şekilde tanımlanır. Menisküsde dejeneratif değişiklikler, kist varlığı aranır. Kalsiyum pirofosfat birikimi: Presipite beyaz toz zerrecikleri ya da çizgiler şeklinde görülür. Kesit tespit dekalsifikasyon Dejeneratif eklem hastalığında tanımlanan patolojik değişikliklerin bulunduğu alanlardan örnekler alınır. Tercihan küçük boylu, dişleri ince/orta kalınlıkta el testeresi kullanılmalıdır. Mengene kullanılacak ise dokuların ezilmesini önleyecek tedbirler alınmalıdır. Kesit, olanak var ise, tüm patolojileri gösterecek bir eksenden geçecek şekilde yapılır. Çıkarılan dilim (ler) tespit edilir. Dekalsifiye edilir. Menisküsler kalsifiye ise kısa süreyle asite alınabilir. Tanımlama 1) Ekziyonun tipi, materyalin alındığı taraf (lar) 2) Materyalin toplam boyutu, ayırt edilebilen tibia platosu, femur kondilleri ve menisküslere ait parçaların boyutları 3) Eklem yüzeyindeki değişiklikler (Fibrilasyon, eburnasyon, osteofit varlığı) 4) Menisküslerdeki dejeneratif değişiklikler, kistler 21

22 5) Diğer patolojik değişiklikler (Kalsiyum pirofosfat birikimi, sinovyal hiperplazi, lipomatöz değişiklik vb.) Örnekleme 1) Menisküs/sinovya örneği 2) Femur kondili örnekleri (Aynı kesite girmeyen alanlar ayrı ayrı tanımlanarak alınabilir) 3) Tibia platosu örnekleri 4) Diğer patolojik alanlardan alınan örnekler. 22

23 KEMİK PATOLOJİSİ RAPORU KONTROL LİSTESİ Tanı (ICD-O, SNOMED kodları) Alındığı yer (Anatomik lokalizasyon, lateralite, tutulu bölge epifiz-metafizdiafiz ) Alınma şekli Kesici iğne (tru-cut) biyopsisi, insizyonel açık biyopsi küretaj eksizyonel biyopsi (tümöral olgularda cerrahi sınır belirtiniz) rezeksiyon (Ör; femur başı rezeksiyonu, tibia interkalar rezeksiyon, sağ mandibula...) amputasyon (ör; dizüstü-dizaltı amputasyon, hemipelviektomi...) Materyalin içerdiği dokular (örnek; tibia platosu ve femur kondilleri içeren diz (kemik dokusu içermeyen tru-cut materyali ) Lezyona ek olarak gözlenen değişiklikler (ör; patolojik kırık-kallus dokusu, periostal yeni kemik dokusu ) KEMOTERAPİ SONRASI REZEKSİYON MATERYALLERİNİN İNCELENMESİ Bkz: Ek 1 (Ortopedik onkoloji çalışma grubu 20) 23

DEKALSİFİKASYON. Doç. Dr. Başak Doğanavşargil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji A.D

DEKALSİFİKASYON. Doç. Dr. Başak Doğanavşargil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji A.D Doç. Dr. Başak Doğanavşargil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji A.D DEKALSİFİKASYON Kemik patolojisi, gerek makroskopik alım teknikleri, gerek doku takibinin farklılığı, gerekse sürekli yapım-yıkımın

Detaylı

DEKALSĐFĐKASYON. Dr. Başak Doğanavşargil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji A.D

DEKALSĐFĐKASYON. Dr. Başak Doğanavşargil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji A.D Patoloji laboratuvarını kurduk: (Daha) Đyi bir kesit ve yayma için i in ne yapmalıyız? 8-99 Mayıs s 2010, ĐZMĐR Bu sunumda yer alan resimler yazarın n izni olmadan kullanılamaz. lamaz. DEKALSĐFĐKASYON

Detaylı

MELANOMA PATOLOJİSİ KLİNİSYEN PATOLOGTAN NE BEKLEMELİDİR?

MELANOMA PATOLOJİSİ KLİNİSYEN PATOLOGTAN NE BEKLEMELİDİR? MELANOMA PATOLOJİSİ KLİNİSYEN PATOLOGTAN NE BEKLEMELİDİR? Dr. Nebil BAL Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Adana Arş ve Uyg Mrk 1 Malign Melanoma Deri Mukozal 2 Malign Melanoma Biyopsi

Detaylı

Patoloji laboratuarında incelenen materyaller

Patoloji laboratuarında incelenen materyaller yasemin sezgin Patoloji laboratuarında incelenen materyaller Tanısal amaçla gönderilen biyopsiler Operasyon materyalleri Otopsilerden elde edilen organ ve dokular Araştırma materyalleri Biyopsi, lezyon

Detaylı

Laboratuvarda çalışılan tüm test ve uygulamaları içeren rehber hazırlanmalıdır. Test ve uygulama rehberi;

Laboratuvarda çalışılan tüm test ve uygulamaları içeren rehber hazırlanmalıdır. Test ve uygulama rehberi; Laboratuvarda çalışılan tüm test ve uygulamaları içeren rehber hazırlanmalıdır. Test ve uygulama rehberi; o Örnek türünü, o Örnek kabul ve ret kriterlerini, o Örnek alımı ile ilgili kuralları, o Örneklerin

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Doç. Dr. Füsun Baba, Dr. Hanife Özkayalar, Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş

Detaylı

KOLON VE İNCE BAĞIRSAĞIN NONTÜMÖRAL REZEKSİYON MATERYALLERİNDE TANIYA YAKLAŞIM. Dr. Armağan GÜNAL GATA Tıbbi Patoloji AD - Ankara

KOLON VE İNCE BAĞIRSAĞIN NONTÜMÖRAL REZEKSİYON MATERYALLERİNDE TANIYA YAKLAŞIM. Dr. Armağan GÜNAL GATA Tıbbi Patoloji AD - Ankara KOLON VE İNCE BAĞIRSAĞIN NONTÜMÖRAL REZEKSİYON MATERYALLERİNDE TANIYA YAKLAŞIM Dr. Armağan GÜNAL GATA Tıbbi Patoloji AD - Ankara Konuşmanın başlığı üzerine GİS patolojisinde Kolon ve ince bağırsağın Nontümöral

Detaylı

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği

Dr. A. Nimet Karadayı. Hastanesi, Patoloji Kliniği Dr. A. Nimet Karadayı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Kliniği MEME TÜMÖRLERİNDE PATOLOJİ RAPORLARINDA STANDARDİZASYON Amaç, hasta

Detaylı

SERT DOKUNUN SULU (KĠSTĠK) LEZYONU. Dr Arzu AVCI ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TIBBİ PATOLOJİ KLİNİĞİ 17 Kasım 2011

SERT DOKUNUN SULU (KĠSTĠK) LEZYONU. Dr Arzu AVCI ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TIBBİ PATOLOJİ KLİNİĞİ 17 Kasım 2011 SERT DOKUNUN SULU (KĠSTĠK) LEZYONU Dr Arzu AVCI ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TIBBİ PATOLOJİ KLİNİĞİ 17 Kasım 2011 OLGU 9 Y, K Sağ humerus proksimali 2 yıl önce kırık Doğal iyileşmeye bırakılmış

Detaylı

1-Preparasyon Yöntemleri Taze hücre ve Dokular: Zarlar gibi çok ince yapılar, kan ve lenf gibi sıvısal örnekler, derialtı bağ dokusu hücreleri direkt

1-Preparasyon Yöntemleri Taze hücre ve Dokular: Zarlar gibi çok ince yapılar, kan ve lenf gibi sıvısal örnekler, derialtı bağ dokusu hücreleri direkt 1-Preparasyon Yöntemleri Taze hücre ve Dokular: Zarlar gibi çok ince yapılar, kan ve lenf gibi sıvısal örnekler, derialtı bağ dokusu hücreleri direkt olarak incelenebilir. Doku kalın ise veya katı ise

Detaylı

Dr. Yasemin Sezgin DOKU BLOKLAMA VE KESİT

Dr. Yasemin Sezgin DOKU BLOKLAMA VE KESİT Dr. Yasemin Sezgin DOKU BLOKLAMA VE KESİT GÖMME (BLOKLAMA) İŞLEMI Sertleştirilen dokuların kesilecek yüzleri alt tarafa gelecek şekilde parafin içine gömülerek bloklar hazırlanır Hazırlanan bloklar soğuduktan

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Doç. Dr. Füsun Baba, Dr. Hanife Özkayalar, Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş

Detaylı

OKMEYDANI E.A.H. PATOLOJİK İNCELEMELERİNDE FAALİYET TABANLI MALİYET HESAPLAMASI VE GÜNCEL FİYATLANDIRMA SİSTEMLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

OKMEYDANI E.A.H. PATOLOJİK İNCELEMELERİNDE FAALİYET TABANLI MALİYET HESAPLAMASI VE GÜNCEL FİYATLANDIRMA SİSTEMLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI OKMEYDANI E.A.H. PATOLOJİK İNCELEMELERİNDE FAALİYET TABANLI MALİYET HESAPLAMASI VE GÜNCEL FİYATLANDIRMA SİSTEMLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI Dr. Enver Yarıkkaya Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi / İstanbul

Detaylı

MEME PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ

MEME PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ MEME PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ Prof. Dr. Şahsine Tolunay Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı 17.10.2015 OLGU 43 yaşında kadın 2 çocuğu var Sol memede ağrı ve kitle yakınması mevcut

Detaylı

PATOLOJİ LABORATUVARI TEST VE UYGULAMA REHBERİ

PATOLOJİ LABORATUVARI TEST VE UYGULAMA REHBERİ Sayfa No 1/7 1. ÖRNEK TÜRLERİ Ameliyatla alınan (eksizyon, rezeksiyon, amputasyon) doku ve organ örnekleri Biopsi ile alınan (iğne, insızyonel, eksızyonel) doku ve organ örnekleri Sitolojik materyaller

Detaylı

XVII. ULUSAL KANSER KONGRESİ

XVII. ULUSAL KANSER KONGRESİ XVII. ULUSAL KANSER KONGRESİ İnteraktif Olgu Sunumu KEMİK TÜMÖRLERİ . 17 yaşında bayan hasta. 2.5 yıldır sol bacakda yürürken ağrı Enfeksiyon ve dolaşım bozukluğu tedavisi uygulanmış. Son 6 aydır ağrı

Detaylı

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı 28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı 1- Sunumum ile ilgili ticari ya da finansal herhangi bir çıkar ilişkisi bulunmamaktadır. 2- Sunumum, amacını aşan herhangi bir tartışma ya da reklam içermemektedir.

Detaylı

Göğüs Cerrahisi Alkın Yazıcıoğlu. Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi

Göğüs Cerrahisi Alkın Yazıcıoğlu. Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Mediastenin Nadir Görülen Tümörleri Tüm mediastinal kitlelerin %10 dan azını meydana getiren bu lezyonlar mezenkimal veya epitelyal kökenli tümörlerden oluşmaktadır. Journal of linical and nalytical Medicine

Detaylı

Cerrahi Örnekler, Patoloji Materyalleri Güvenliği

Cerrahi Örnekler, Patoloji Materyalleri Güvenliği Cerrahi Örnekler, Patoloji Materyalleri Güvenliği Gülşah Kaygusuz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Cerrahi Patolojide Başlıca Yöntemler; 1. Rutin histolojik ve Sitolojik Yöntemler 2. Tıbbi otopsi

Detaylı

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ BİRİNCİL KEMİK KANSERİ KONDROSARKOM (KS) PROF. DR. LEVENT ERALP Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı İÇİNDEKİLER Kondrosarkom Nedir? KS dan kimler etkilenir? Bulgular nelerdir? KS tipleri nelerdir? Risk faktörleri

Detaylı

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Göğüs Cerrahisi Metastatik Akciğer Tümörleri Giriş İzole akciğer metastazlarına tedavi edilemez gözüyle bakılmamalıdır Tümör tipine

Detaylı

Cerrahi Dışı Tedaviler

Cerrahi Dışı Tedaviler KÖTÜ HUYLU YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİ Cerrahi Dışı Tedaviler Dr.Selami ÇAKMAK GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi 50 den fazla yumuşak doku sarkomu tipi Kaynaklandığı doku, Klinik gidişat, Görülme yaşı, Agresifliği,

Detaylı

PATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU STANDARDİZASYON KOMİSYONU PATOLOJİ TEKNİSYEN GÖREV TANIM ANKET ÇALIŞMASI

PATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU STANDARDİZASYON KOMİSYONU PATOLOJİ TEKNİSYEN GÖREV TANIM ANKET ÇALIŞMASI 22. ULUSAL PATOLOJİ KONGRESİ 7-11 KASIM 2012 ANTALYA PATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU STANDARDİZASYON KOMİSYONU PATOLOJİ TEKNİSYEN GÖREV TANIM ANKET ÇALIŞMASI DR. HALİDE NUR ÜRER YEDİKULE GÖĞÜS HASTALIKLARI

Detaylı

Deri Tümörleri Pratik Ders İçeriği

Deri Tümörleri Pratik Ders İçeriği Deri Tümörleri Pratik Ders İçeriği Deri Tümörleri DSÖ(2006) sınıflaması Yassı Hücreli Karsinom Bazal Hücreli Karsinom Bazoskuamoz Karsinom Melanositik Dermal Nevus Melanom DSÖ DERİ TÜMÖRLERİ SINIFLAMASI

Detaylı

Vaka Sunumu. Uz Dr Alper Ata Mersin Devlet Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü 23 Şubat 2013

Vaka Sunumu. Uz Dr Alper Ata Mersin Devlet Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü 23 Şubat 2013 Uz Dr Alper Ata Mersin Devlet Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü 23 Şubat 2013 İ.K. 40 Y, Erkek, seyyar satıcı, Mersin Şikayeti; (2007) sağ ayak üst yüzeyinde düzensiz sınırlı, koyu renkli, yeni gelişen cilt

Detaylı

Dr Ahmet Midi Maltepe Üniversitesi Patoloji

Dr Ahmet Midi Maltepe Üniversitesi Patoloji Dr Ahmet Midi Maltepe Üniversitesi Patoloji Genel bilgiler Tümör hücreleri, Subkapsüler sinüzoid İntraparankimal sinüzoid Histiositlerde burada bulunur Genel bilgiler Kanser hücreleri genellikle grup oluşturur

Detaylı

UÜ-SK PATOLOJİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI

UÜ-SK PATOLOJİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 8 1. HİZMET KAPSAMI: Patoloji Anabilim Dalı her yaşta, ayaktan ve yatan hastalara tanı hizmeti sunmaktır. Bu hizmet haftada 5 ( beş ) gün ve günde 8 ( sekiz

Detaylı

Adrenalde sık ve nadir görülen lezyonlar. Dr.Aylar Poyraz Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD

Adrenalde sık ve nadir görülen lezyonlar. Dr.Aylar Poyraz Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD Adrenalde sık ve nadir görülen lezyonlar Dr.Aylar Poyraz Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD Feokromositoma Kromafin hücrelerden köken alır 2 tip hücre içerir:kromafin hücreler ve sustentaküler

Detaylı

Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri. Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı

Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri. Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Aksillanın Görüntülenmesi ve Biyopsi Teknikleri Prof. Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Meme kanserli hastalarda ana prognostik faktörler: Primer tümörün büyüklüğü

Detaylı

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu 29 yaşında erkek aktif şikayeti yok Dış merkezde yapılan üriner sistem ultrasonografisinde insidental olarak sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması üzerine hasta polikliniğimize

Detaylı

Kötü Huylu Yumuşak Doku Tümörleri. Tanım, sınıflama, hastaya ilk yaklaşım. Dr. Serkan BİLGİÇ

Kötü Huylu Yumuşak Doku Tümörleri. Tanım, sınıflama, hastaya ilk yaklaşım. Dr. Serkan BİLGİÇ Kötü Huylu Yumuşak Doku Tümörleri Tanım, sınıflama, hastaya ilk yaklaşım Dr. Serkan BİLGİÇ İskelet dışı bağ dokusundan kaynaklanan mezodermal kökenli nadir malignitelerdir. Tanım Görülme Sıklığı Tüm kanser

Detaylı

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU Ezgi Işıl Turhan 1, Nesrin Uğraş 1, Ömer Yerci 1, Seçil Ak 2, Berrin Tunca 2, Ersin Öztürk

Detaylı

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz?

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz? Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz? Prof. Dr. Banu Bilezikçi Ankara Güven Hastanesi, Patoloji Bölümü Ankara Meme Hastalıkları Derneğinin III. Toplantısı 24 Kasım

Detaylı

HABİS KEMİK TÜMÖRLERİNDE ORTOPEDİK CERRAHİ YAKLAŞIM. Prof.Dr.Murat HIZ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji A.B.D.

HABİS KEMİK TÜMÖRLERİNDE ORTOPEDİK CERRAHİ YAKLAŞIM. Prof.Dr.Murat HIZ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji A.B.D. HABİS KEMİK TÜMÖRLERİNDE ORTOPEDİK CERRAHİ YAKLAŞIM Prof.Dr.Murat HIZ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji A.B.D. Habis Kemik Tümörleri Nadir görülen tümörler olmasına rağmen ( tüm kanserlerin

Detaylı

MEME PATOLOJİSİ Slayt Semineri Oturum Başkanları: Dr. Osman ZEKİOĞLU - Dr. Gülnur GÜLER

MEME PATOLOJİSİ Slayt Semineri Oturum Başkanları: Dr. Osman ZEKİOĞLU - Dr. Gülnur GÜLER MEME PATOLOJİSİ Slayt Semineri Oturum Başkanları: Dr. Osman ZEKİOĞLU - Dr. Gülnur GÜLER OLGU SUNUMU Dr Tülin Öztürk İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı 25. Ulusal Patoloji Kongresi 14-17

Detaylı

KLİNİK PATOLOJİ LABORATUVARLARI. 20. Laboratuvarda preanalitik evre kontrol altında olmalıdır.

KLİNİK PATOLOJİ LABORATUVARLARI. 20. Laboratuvarda preanalitik evre kontrol altında olmalıdır. KLİNİK PATOLOJİ LABORATUVARLARI 20. Laboratuvarda preanalitik evre kontrol altında olmalıdır. 20.1 Materyalin laboratuvara kabulünden mikroskopik incelemeye kadar geçen süreçlere ilişkin bir prosedür bulunmalıdır.

Detaylı

BİOLAB LABORATUVARLAR GRUBU PATOLOJİ LABORATUVARI TEST REHBERİ

BİOLAB LABORATUVARLAR GRUBU PATOLOJİ LABORATUVARI TEST REHBERİ BİOLAB LABORATUVARLAR GRUBU PATOLOJİ LABORATUVARI TEST REHBERİ İÇİNDEKİLER 1) AMAÇ VE KAPSAM 2) TANIM 3) VERİLEN HİZMET TÜRLERİ 4) ÖRNEK TÜRLERİ 5) ÖRNEK ALIMI VE TRANSPORTU İLE İLGİLİ KURALLAR 6) ÖRNEKLERİN

Detaylı

ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY

ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ Dr. Derin KÖSEBAY OVER KANSERİ Over kanseri tanısı koyulduktan sonra ortalama 5 yıllık yaşam oranı %35 civarındadır. Evre I olgularında 5 yıllık yaşam

Detaylı

Doku Takibi Süreçleri

Doku Takibi Süreçleri DOKU TAKİBİ Prof.Dr.Erdener ÖZER Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı EPD Kursu, Mayıs 2010, İzmir Daha iyi bir doku takibi için gereken faktörler: Dokuya ait faktörler Doku porları

Detaylı

KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin

KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin levhadan ayrılması için yapılan işleme kesme denir. Kesme

Detaylı

PATOLOJİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

PATOLOJİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ KOD:PAT.PR.01 YAYIN TRH:MART 2005 REV TRH:EYLÜL 2012 REV NO:04 Sayfa No: 1 / 9 1-AMAÇ : Patoloji Laboratuarında yürütülen faaliyetleri tanımlamak. 2-KAPSAM : Bu talimat, Patoloji Laboratuarını kapsar.

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

Polipte Kanser. Dr.Cem Terzi. Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Birimi

Polipte Kanser. Dr.Cem Terzi. Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Birimi Polipte Kanser Dr.Cem Terzi Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kolorektal Cerrahi Birimi Polip ve polipoid karsinoma POLİP Epitelyal yüzeyden kaynaklanan çıkıntı HİSTOLOJİK POLİP TİPLERİ

Detaylı

Patoloji laboratuvarını kurduk: (Daha) Đyi bir kesit

Patoloji laboratuvarını kurduk: (Daha) Đyi bir kesit Patoloji laboratuvarını kurduk: (Daha) Đyi bir kesit ve yayma için i in ne yapmalıyız? 8-99 Mayıs s 2010, ĐZMĐR Bu sunumda yer alan resimler yazarın n izni olmadan kullanılamaz. lamaz. DÖKÜM-BLOKLAMA ĐŞLEMĐ

Detaylı

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU Op.Dr.Hakan YETİMALAR Doç.Dr.İncim BEZİRCİOĞLU Dr. Gonca Gül GÜLBAŞ TANRISEVER İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştıma Hastanesi GİRİŞ

Detaylı

Göğüs Cerrahisi Sedat Gürkok. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

Göğüs Cerrahisi Sedat Gürkok. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Soliter Pulmoner Nodül Tanım: Genel bir tanımı olmasa da 3 cm den küçük, akciğer parankimi ile çevrili, beraberinde herhangi patolojinin eşlik

Detaylı

Epidermal bazal hücrelerden veya kıl folikülünün dış kök kılıfından köken alan malin deri tm

Epidermal bazal hücrelerden veya kıl folikülünün dış kök kılıfından köken alan malin deri tm BAZAL HÜCRELİ KARSİNOM Epidermal bazal hücrelerden veya kıl folikülünün dış kök kılıfından köken alan malin deri tm Nadiren met. yapar fakat tedavisiz bırakıldığında invazif davranış göstermesi,lokal invazyon,

Detaylı

Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi

Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi Lokal ileri evre akciğer kanserli olgularda cerrahi tedavi, akciğer rezeksiyonu ile birlikte invaze olduğu organ ve dokuların rezeksiyonunu

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

(Patolojiye yönelik değişiklik önerimiz yok)

(Patolojiye yönelik değişiklik önerimiz yok) BĐRĐNCĐ BÖLÜM Madde 1 (Amaç) Madde 2 (Kapsam) Madde 3 (Dayanak) Madde 4 (Tanımlar ve Kısaltmalar) ĐKĐNCĐ BÖLÜM Madde 5 (Komisyon Teşkili) (8ç) temsilen Tıbbi Patoloji Gerekçe: Türkiye de patoloji laboratuarlarının

Detaylı

MEME KANSERİNİ NASIL RAPORLAYALIM. Serpil Dizbay Sak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD

MEME KANSERİNİ NASIL RAPORLAYALIM. Serpil Dizbay Sak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD MEME KANSERİNİ NASIL RAPORLAYALIM Serpil Dizbay Sak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD Rehber ve Protokoller NHSBPS http://www.cancerscreening.nhs.uk/breastscreen /publications/nhsbsp58-low-resolution.pdf

Detaylı

DOKU TAKĐBĐ. kesit ve yayma için i in ne yapmalıyız? ÖZER. Prof.Dr.Erdener. Patoloji Anabilim Dalı 8.5.2010 EPD KURS 2

DOKU TAKĐBĐ. kesit ve yayma için i in ne yapmalıyız? ÖZER. Prof.Dr.Erdener. Patoloji Anabilim Dalı 8.5.2010 EPD KURS 2 Patoloji laboratuvarını kurduk: (Daha) Đyi bir kesit ve yayma için i in ne yapmalıyız? 8-99 Mayıs s 2010, ĐZMĐR Bu sunumda yer alan resimler yazarın n izni olmadan kullanılamaz. lamaz. 8.5.2010 EPD KURS

Detaylı

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ PATOLOJİ LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ PATOLOJİ LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ 1 / 11 İÇİNDEKİLER 1. Amaç 2. Kapsam 3. Sorumlular 4. Uygulama: 4.1. Laboratuar Kuralları: 4.2. Materyal Kabulü: 4.3. Makroskobik Değerlendirme: 4.3.1. Biopsi Materyalleri: 4.3.2. Sitoloji Materyalleri:

Detaylı

Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tru-cut biyopsi yöntemi kullanılmalı mı?

Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tru-cut biyopsi yöntemi kullanılmalı mı? Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tru-cut biyopsi yöntemi kullanılmalı mı? Beril Güler, Tuğçe Kıran, Dilek Sema Arıcı, Erhan Ayşan, Fatma Cavide Sönmez Tiroid nodülü nedir? Çevre tiroid parankiminden

Detaylı

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler GÖREV Mesane ve üreter hastalıklarınd a GÖREV ANALİZİ 1. YAZILMA DÜZEYİ ulaştırılmasında kritik danışmanlık. GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA DÜZEYİ Mesane ve üreterin normal ve Makroskopik inceleme ve örnekleme.

Detaylı

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi okült (gizli, saklı, bilinmeyen, anlaşılmaz) okült + kanser primeri bilinmeyen

Detaylı

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak

Detaylı

Hodgkin lenfoma tedavisinde Radyoterapinin Rolü. Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD

Hodgkin lenfoma tedavisinde Radyoterapinin Rolü. Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD Hodgkin lenfoma tedavisinde Radyoterapinin Rolü Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD 15-30 yaş arası ve > 55 yaş olmak üzere iki dönemde sıklık artışı (+) Erkek ve kadınlarda en

Detaylı

TIBBİ PATOLOJİ LABORATUVARI KALİTE YÖNETİMİ

TIBBİ PATOLOJİ LABORATUVARI KALİTE YÖNETİMİ 25.Ulusal Patoloji Kongresi Patoloji Tekniker Oturumu 17 Ekim 2015-Bursa TIBBİ PATOLOJİ LABORATUVARI KALİTE YÖNETİMİ Prof. Dr. Nusret ERDOĞAN Marmara Üniversitesi SHMYO Pat. Lab. Tek.Böl. Marmara Üniversitesi

Detaylı

METALOGRAFİK MUAYENE DENEYİ

METALOGRAFİK MUAYENE DENEYİ METALOGRAFİK MUAYENE DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Metalografik muayene ile malzemenin dokusu tespit edilir, malzemenin dokusuna bakılarak malzemenin özellikleri hakkında bilgi edinilir. 2. TANIMLAMALAR: Parlatma:

Detaylı

DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI

DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Bağırsak parazit enfeksiyonlarının çoğunda dışkıda ; Helmint yumurta veya larvalarının Protozoon trofozoit veya kistlerinin görülmesi ile tanı konulur. Dışkı bir enfeksiyon

Detaylı

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Meme Kanserinde Đntraoperatif Konsültasyon. Dr Handan Kaya. Patoloji AbD. Đstanbul-Türkiye. Patolog Gözü ile???

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Meme Kanserinde Đntraoperatif Konsültasyon. Dr Handan Kaya. Patoloji AbD. Đstanbul-Türkiye. Patolog Gözü ile??? Meme Kanserinde Đntraoperatif Konsültasyon Patolog Gözü ile??? Dr Handan Kaya Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AbD Đstanbul-Türkiye Meme kanseri ile ilgili ilk rapor eski Mısır dan 8 ülsere

Detaylı

Patoloji ve Sitoloji Laboratuarı

Patoloji ve Sitoloji Laboratuarı Patoloji ve Sitoloji Laboratuarı Patoloji ve Sitoloji Laboratuarı VİZYONUMUZ Üstün mesleki bilgi ışığında yüksek profesyonel standartlarda tıbbı sanat icra etmek MİSYONUMUZ Her hasta için özenli, titiz

Detaylı

ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ

ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ Örnekleme Çalışmaları: Önemli Noktalar DNA ÇALIŞMASI Projenin

Detaylı

Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni

Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni Dr. Koray TOPGÜL Medical Park Samsun Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ SAMSUN 35 yaşında erkek hasta, İlk kez 2007

Detaylı

DOKU TAKİBİ. Dr.Yasemin Sezgin. yasemin sezgin

DOKU TAKİBİ. Dr.Yasemin Sezgin. yasemin sezgin DOKU TAKİBİ Dr.Yasemin Sezgin yasemin sezgin Dokuların mikroskopik incelemeye hazır hale getirmek amacı ile yapılan ve gömme ile sona eren işlemler dizisine doku takibi denir Doku takibi 3 aşamadan oluşur;

Detaylı

Nodüler Guatr hastasını nasıl izleyelim? Dr.Fırat Tutal Şişli Kolan Interna4onal Hastanesi Genel cerrahi

Nodüler Guatr hastasını nasıl izleyelim? Dr.Fırat Tutal Şişli Kolan Interna4onal Hastanesi Genel cerrahi Nodüler Guatr hastasını nasıl izleyelim? Dr.Fırat Tutal Şişli Kolan Interna4onal Hastanesi Genel cerrahi Nodül nedir? Tiroid nodülü, +roid bezinde oluşan ve radyolojik olarak +roid bezinden ayrı bir lezyon

Detaylı

Organizmanın en sert dokusudur. Kemik dokusunun hücreler arası maddesinin içinde kollajen teller ve inorganik elemanlar bulunur. İnorganik elemanlar

Organizmanın en sert dokusudur. Kemik dokusunun hücreler arası maddesinin içinde kollajen teller ve inorganik elemanlar bulunur. İnorganik elemanlar KEMİK DOKUSU Organizmanın en sert dokusudur. Kemik dokusunun hücreler arası maddesinin içinde kollajen teller ve inorganik elemanlar bulunur. İnorganik elemanlar hidroksiapatit kristalleri olarak tanımlanır.

Detaylı

KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI

KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI KANSERDE RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR.İSMAİL MİHMANLI AMAÇ Kanser ön ya da kesin tanılı hastalarda radyolojik algoritmayı belirlemek ÖĞRENİM HEDEFLERİ Kanser riski olan hastalara doğru radyolojik tetkik

Detaylı

Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama

Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama Banu Bilezikçi Güven Hastanesi Patoloji Bölümü, Ankara 25. Ulusal Patoloji Kongresi 6. Sitopatoloji Kongresi 14-17 Ekim 2015, Bursa 2014

Detaylı

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. GİRİŞ: Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. Foliküler adenomlar iyi sınırlı tek lezyon şeklinde olup, genellikle adenomu normal tiroid dokusundan ayıran kapsülleri vardır. Sıklıkla

Detaylı

10. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ 19-23 Nisan 2012, Antalya

10. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ 19-23 Nisan 2012, Antalya 10. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ 19-23 Nisan 2012, Antalya Meme Kanserlerinde Lokal Kontrole Etki Eden Prognostik Faktörler Patolojik Faktörler Prof Dr Tülay CANDA Dokuz Eylül Üniv.Tıp Fak. Meme

Detaylı

RECIST. Response Evaluation Criteria In Solid Tumors

RECIST. Response Evaluation Criteria In Solid Tumors RECIST Response Evaluation Criteria In Solid Tumors Tümör Cevap Kriterleri Tanımlama? Hastaların tedaviye verdiği cevabı tanımlamak için kullanılan genel kabul görmüş kriterlerdir. Neden? Tümör yükündeki

Detaylı

Tiroid bezinde ender bir mezenkimal tümör. Dr. Ersin TUNCER Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı

Tiroid bezinde ender bir mezenkimal tümör. Dr. Ersin TUNCER Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Tiroid bezinde ender bir mezenkimal tümör Dr. Ersin TUNCER Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı 10-10 - 2015 ANKARA Ülkemizin başı sağ olsun Değerli Hocamızı saygıyla anıyoruz Prof.

Detaylı

FLORESAN İN SİTU HİBRİDİZASYON

FLORESAN İN SİTU HİBRİDİZASYON FLORESAN İN SİTU HİBRİDİZASYON Sağlık Teknikeri Hande ÇOLAKOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Patoloji AD SIVI ve DOKULARIN FISH UYGULAMASI ÖNCESİ HAZIRLIK İŞLEMLERİ FISH Çalışmalarında Ön Uygulama

Detaylı

Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor?

Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor? Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor? Patolojik tanı konana kadar geçen aşamalar: 1. Doku

Detaylı

Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü

Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü PATOLOJİ VERİ PAKETİ ile KANSER KAYITÇILIĞI DENEYİMİ Dr. M. Mahir ÜLGÜ (MD, MBA) Genel Müdür Kasım 2016 1 PATOLOJİ KAYIT PAKETİ 2 AMAÇ Türkiye'deki kanser kayıt

Detaylı

Deri Kanserleri Erken Tanı ve Korunma

Deri Kanserleri Erken Tanı ve Korunma 4. Ankara Aile Hekimliği Kongresi 08-09 Ekim 2016, Ankara Deri Kanserleri Erken Tanı ve Korunma Prof. Dr. Gonca Elçin Hacettepe Üniveristesi Deri ve Zührevi Hastalıklar AD. Sunum Planı BCC ve SCC Melanom

Detaylı

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ HEMOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU Önsöz... IX-X Türk Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu... XI Hemofili Bilimsel Alt Komitesi Üyeleri (2014-2018 dönemi)... XI Kısaltmalar... XII I. BÖLÜM HEMOFİLİ TANISI TANIM...

Detaylı

Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi

Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi Dr Ercan KARAARSLAN Acıbadem Üniversitesi Maslak Hastanesi 1 Öğrenme hedefleri Metastazların genel özellikleri Görüntüleme Teknikleri Tedavi sonrası metastaz takibi Ayırıcı tanı 2 Metastatik Hastalık Total

Detaylı

PATOLOJİDE BİLİŞİM Prof Dr Sülen Sarıoğlu PDF Bilişim Çalışma Grubu Başkanı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD, İzmir

PATOLOJİDE BİLİŞİM Prof Dr Sülen Sarıoğlu PDF Bilişim Çalışma Grubu Başkanı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD, İzmir PATOLOJİDE BİLİŞİM Prof Dr Sülen Sarıoğlu PDF Bilişim Çalışma Grubu Başkanı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD, İzmir Patolojik değerlendirme=ortaklaşa çalışma Ürün= patoloji raporu : doktor+teknisyen+sekreter+destekpersonal+makinel

Detaylı

EK-8 SUT ÜCRETİ İŞLEM PUANI SIRA NO KODU İŞLEM ADI AÇIKLAMA

EK-8 SUT ÜCRETİ İŞLEM PUANI SIRA NO KODU İŞLEM ADI AÇIKLAMA EK-8 SIRA NO KODU İŞLEM ADI AÇIKLAMA 4724 9.7.PATOLOJİ Patoloji raporu ile birlikte faturalandırılır. Aynı organın çoklu biyopsilerinde her bir lezyon için ya da her bir anatomik bölgeden olduğuna ilişkin

Detaylı

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Total Kalça Protezi Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Koksartroz Primer Önceden geçirildiği bilinen bir hastalık yok Genelde yaşlanmaya bağlı Eklemde

Detaylı

Cebinizdeki Görüntü Analizi. Ki67 Proliferasyon İndeksini Belirlemek İçin Pratik Ve Basit Uygulama. Dr. Haldun Umudum Ufuk Üniversitesi, Ankara

Cebinizdeki Görüntü Analizi. Ki67 Proliferasyon İndeksini Belirlemek İçin Pratik Ve Basit Uygulama. Dr. Haldun Umudum Ufuk Üniversitesi, Ankara Cebinizdeki Görüntü Analizi. Ki67 Proliferasyon İndeksini Belirlemek İçin Pratik Ve Basit Uygulama. Dr. Haldun Umudum Ufuk Üniversitesi, Ankara Giriş: Günlük patoloji pratiğinde Ki67 pozitif hücrelerinin

Detaylı

Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor?

Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor? Patolojik tanı hakkında ne biliyoruz? Patologlar; hastalığınızın tanısını koyan, tedavinizin kararına katkı sağlayan patoloji doktorları ne yapıyor? Patolojik tanı konana kadar geçen aşamalar: 1. Doku

Detaylı

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D. SONUÇ Konuşması Yöntemi Toraks Derneği Akciğer ve Plevra Maligniteleri Rehberi 2006 + Kurs Konuşmaları Prognozu

Detaylı

Akciğer Karsinomlarının Histopatolojisi

Akciğer Karsinomlarının Histopatolojisi Akciğer Karsinomlarının Histopatolojisi Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Akciğer karsinomlarının gelişiminde preinvaziv epitelyal lezyonlar; Akciğer karsinomlarının gelişiminde

Detaylı

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar Kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir. Kırıklar darbe sonucu veya kendiliğinden oluşur. Kapalı ve açık kırık çeşitleri vardır. Kapalı Kırık: Kemik bütünlüğü bozuktur, ancak deri sağlamdır. Açık Kırık:

Detaylı

SHKS-DTL. Değerlendirme Ölçütü STANDARTLAR. Standart No. Revizyon. Sonuç. Puan

SHKS-DTL. Değerlendirme Ölçütü STANDARTLAR. Standart No. Revizyon. Sonuç. Puan SHKS-DTL Revizyon Standart No Değerlendirme Ölçütü STANDARTLAR Puan Sonuç 00 01 00 Laboratuvarda çalışılan tüm testleri içeren test rehberi bulunmalıdır. 10 00 01 01 Test rehberi; 00 01 01 o Örneklerin

Detaylı

İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Hazırlayan: Esin Aydın Acıbadem Bodrum Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi

İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Hazırlayan: Esin Aydın Acıbadem Bodrum Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi İZOLASYON ÖNLEMLERİ Hazırlayan: Esin Aydın Acıbadem Bodrum Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi İZOLASYON HEDEFLERİ Hastene enfeksiyonlarında başarı olmanın temel stratejisi olan Standart Önlemleri kapsamalıdır.

Detaylı

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Dr. Filiz Yenicesu Düzen Laboratuvarı Görüntüleme Birimi Meme Kanserinde Tanı Yöntemleri 1. Fizik muayene 2. Serolojik Testler 3. Görüntüleme 4. Biyopsi Patolojik

Detaylı

ELİN YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİ

ELİN YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİ ELİN YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİ Çoğunlukla selim karakterde olan bu tümörlerin sadece % 1-2 si habistir. Sinovial kistler, tendon kılıfının dev hücreli tümörü, lipom, enkondrom sık görülen selim oluşumlardır.

Detaylı

Pleomorfik mezankimal tümörler ve taklitçileri. Dr. Bahar Müezzinoğlu

Pleomorfik mezankimal tümörler ve taklitçileri. Dr. Bahar Müezzinoğlu Pleomorfik mezankimal tümörler ve taklitçileri Dr. Bahar Müezzinoğlu Pleomorfik lezyon yaş yerleşim hikaye Pleomorfik lezyon neoplastik Neoplastik değil benign malign sarkom Karsinom Lenfoma melanom Pleomorfizm

Detaylı

08.10.2013 DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik)

08.10.2013 DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik) DEFORMİTE Ekstremitenin normal anatomisinden sapması Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) Uzunluk farkı Angulasyon Rotasyon Translasyon Eklem kontraktürleri Dr. Mustafa KURKLU GATA Ort. ve Trav.

Detaylı

SIK KARŞILAŞILAN KAS İSKELET LEZYONLARINDA AYIRICI TANI

SIK KARŞILAŞILAN KAS İSKELET LEZYONLARINDA AYIRICI TANI SIK KARŞILAŞILAN KAS İSKELET LEZYONLARINDA AYIRICI TANI Dr. İbrahim ADALETLİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji AD. Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı Olgu 1 Tanınız nedir? 1- Enkondrom 2- Non ossifaying

Detaylı

OLGU. 57 yaşında Sağ memede son 10 ayda hızla büyüyen kitle

OLGU. 57 yaşında Sağ memede son 10 ayda hızla büyüyen kitle OLGU 57 yaşında Sağ memede son 10 ayda hızla büyüyen kitle Meme USG; Sağ memeyi bütünüyle dolduran, düzgün sınırlı, içerisinde yer yer kistik alanların ve kalsifikasyonların izlendiği, yoğun vasküler sinyal

Detaylı

TİROİD NODÜLLERİNİN SIVI BAZLI (SurePath) SİTOLOJİSİ: 3 Yıllık Histopatolojik Korelasyon

TİROİD NODÜLLERİNİN SIVI BAZLI (SurePath) SİTOLOJİSİ: 3 Yıllık Histopatolojik Korelasyon TİROİD NODÜLLERİNİN SIVI BAZLI (SurePath) SİTOLOJİSİ: 3 Yıllık Histopatolojik Korelasyon Dr. M. Salih Deveci GATA Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Patoloji AD, Ankara Patoloji & Sitopatoloji Kongresi Bursa

Detaylı

Histoloji ve Embriyolojiye Giriş. Histolojiye Giriş

Histoloji ve Embriyolojiye Giriş. Histolojiye Giriş Histoloji ve Embriyolojiye Giriş Prof.Dr.Yusuf NERGİZ Histolojiye Giriş Sunum Planı Histolojinin Tanımı,Amacı Histolojinin Tıptaki Önemi,Diğer Bilim Dallarıyla ilişkisi İnsan Vücudunun Organizasyonu Hücreler

Detaylı

Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız

Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız Dr.Levent Alpay Süreyyapaşa Egitim vearaştırma Hastanesi Mart

Detaylı

Kan Kanserleri (Lösemiler)

Kan Kanserleri (Lösemiler) Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci

Detaylı