qxp 10/17/08 1:19 PM Page U1. IQ8Quad. Her ortam için dedektör. IQ8Quad a a a prensipleri. Yang n alg la a teknolojisi

Transkript

1 qxp 10/17/08 1:19 PM Page U1 IQ8Quad Her ortam için dedektör IQ8Quad a a a prensipleri Yang n alg la a teknolojisi

2 qxp 10/17/08 1:19 PM Page seçim Hiçbir yang n birbirine benzemez. Yang n n yay lma h z ve durumu, çevre r na ve yanan malzemelerin özelliklerine ba l d r. Bu duman n s s n n ve gaz n özelliklerine göre alg lanmaktad r. Genel bir kural: Bir yang n ne kadar h zl alg lan rsa o kadar h zl kontrol alt na al nabilir ve insanlar o kadar h zl uyar l p tahliye edilebilir. Bu nedenle yang n n erken farkedilmesi ve yang n n, yang na neden olmayan kenlerden güvenilir bir ekilde ay rt edilebilmesi için, bir yang n dedektörünün çevre ko ullar na uygun olmas gerekmektedir. Ancak bu ekilde insan hayat, e ya, cihaz ve mimari yap lar en iyi ekilde korunabilmektedir. Özellikle teknik cihazlar n kayb telafi edilemeyen e yalar n yerlerde ve at k gazlar n tozlu ve nemli olan zor çevre ko ullar nda erken ve güvenilir alg lama vazgeçilmez bir zorunluluktur.

3 qxp 10/17/08 1:19 PM Page 3 IQ8Quad Hiçbir birbirine benzemez Yanl alarm kayna : buhar Test yang n : n-heptane Test yang n : pamuk Yang na neden olan yan c ürünler, yang n alg lama için karar faktörüdür: Bu maddelerin yanmas sonucu ortaya ç kan duman zerrecikleri, gazlar, s ar r ve radyasyon yang n n alg lanmas nda kullan lan de rdir. De yang n tiplerinin belirlenmesi amac yla test yang nlar rulmaktad r. Test test yan n yan n tipi yan c malzeme ak hava ak duman ç k aerosol özellikleri TF 1 1) selüloz yang n aç k yang n p kuvvetli kuvvetli evet koyu TF 2 2) dumanl yang n p çok az zay f evet kuvvetli, parlak yay lan TF 3 2) korlu dumanl yang n pamuk çok az çok zay f evet kuvvetli, parlak yay lan TF 4 2) aç k plastik yang n poliüretan kuvvetli kuvvetli evet çok koyu TF 5 2) s v yang n n-heptane kuvvetli kuvvetli evet çok koyu TF 6 1) s v yang n etanol kuvvetli kuvvetli hay r yok TF 8 3) s v yang n dekalin çok az zay f evet çok koyu 1) EN54-9 da 2) EN54-7 de 3) EN54-15 haz rlan yor, halen CEA Standart 4021geçerlidir.

4 04 05 sensörlerin fiziksel özellikleri / Sabit prensibi Is dedektörleri, yanma s ras nda ortaya ç kan s alg lamakta ve odadaki s belli bir (normalde 60 derece) veya belli bir zaman diliminde çevre s s oldukça h zl ( s h z oran ) Maksimum alarm s s, EN 54-5 standartlar s dedektörleri s n flamas na göre ile optik prensibi Optik duman dedektörleri yans yarak prensibine göre Verici olarak kullan lan bir LED ile al c olarak kullan lan bir diyot belli bir aç yla - Normal (LED) yay lan aralar ndaki aç dan dolay al c üzerinde yang n durumunda dedektör içine giren duman zerreciklerine çarparan ve yans yarak al c üzerine gelen hüzmelerinin meydana sinyal al c taraf ndan optik prensibi yans mas prensibine göre dedektörlerden farkl olarak O 2 T dedektörleri iki aç l teknolojiyi kullan r ve böylelikle ölçüm hücresi içerisinde farkl boyuttaki duman zerreciklerini ay rt Bu sayede alarma neden olan gerçek yang n durumu birbirinden ay rt

5 qxp 10/17/08 1:19 PM Page 5 IQ8Quad Karbonmonoksit Gaz sensörlü yang n dedektörü, ortamdaki yang n gazlar n n karbonmonoksit) konsantrasyonu belli bir seviyeyi alarm sinyali verir. Bu prensibe göre sensörlerde, ortamdaki havada bulunan gazlar sensör yüzeyi ile kimyasal olarak reaksiyona girer. Bu durumda gaz moleküllerinin elektrik yükleri sonucu yar iletkenin artar. Güvenli bir yang n alg lama için birkaç sensör tek bir dedektörde birbiriyle entegre edilerek sinyalleri birlikte Mavi ile optik prensibi Dedektörde k z lötesi yerine mavi üreten bir LED kullan l r. Optik dalga boyu daha k sa olan sayesinde, önceleri sadece iyonizasyon duman dedektörleri taraf ndan alg lanabilen daha küçük duman zerreciklerinin alg lanmas mümkün olmaktad r. Görünmez dumandan daha büyük aerosollara kadar tüm duman spektrumu, çok daha fazla dedektör hassasiyetiyle alg lanmaktad r. yonizasyon duman dedektörlerin - den farkl olarak, mavi kullanan dedektörler radyoaktif kaynak içermezler. prensibi yonizasyon duman dedektörleri, iki farkl yüklü elektrot aras nda havay iyonla t ran bir radyoaktif kaynak içerirler. Yang nda olu an duman zerreciklerinin iki elektrot aras ndaki ak m yava latmas alarm sinyali olarak alg lan r. Radyoaktif kaynaktan dolay, iyonizasyon dedektörleri ancak özel durumlarda kullan l rlar. Radyoaktif kayna n do u kullan lmas ve yang n sonras bertaraf edilmesine ili kin standartlar çok s k oldu undan maliyetleri yüksektir.

6 06 07 Hangi tür için hangi ESSER dedektörü? Klasikler: IQ8Quad T, O ve OT ile güvenlik Uyuyan bir insan s dedektörü s alg layamadan yang n gazlar ndan IQ8Quad O dedektörleri Aç k yang nlar nda görünmeyen duman duman dedektörleri alg layamaz. Bu dedektörler tercihen duman meydana yang n türlerinde kullan l r. TF 4 test yang n nda IQ8Quad OT dedektörü alg lama karakteristi i IQ8Quad T dedektörü Çabuk yanan aç k yang nlar n alg lanmas nda ç kan s y alg layan s dedektörleri en uygun çözümdür ancak s dedektörleri duman ve yang n gazlar n alg layamazlar. Modern binalarda, kullan lan türdeki malzemelerden dolay duman kuvvetli yang nlar daha s k görülmektedir. Is dedektörleri temel olarak yang ndan korunmas için kullan l r ve insan korumas için uygun de IQ8Quad OT dedektörleri OT dedektöründe, yans mas ile sabit s cakl k ve s h z Her iki dedektör verilerinin birlikte analizi ve sayesinde hem duman hem s yayan yang nlar h zl ve güvenilir alg lan rlar. Böylelikle h zl ve güvenilir alg laman n yan s ra alarm riski de en aza indiril- olur. Tek bir alg lama farkl yanma karakteristikleri olan malzemelerin (tekstil, temizlik malzemesi, kablo ve solventler gibi) yerlerde yeterli olmamaktad r. Bu gibi yerlerde çok kriterli alg lama en uygun çözüm olarak ç kmaktad r. Uygulama alanlar T( s ) dedektörleri duman dedektörlerinin alarm (atölyeler ve mutfaklar) normal s dumanl ve tozlu mahallerde tercih edilir. O(o tik) duman dedektörleri ise kuvvetli duman olu umunun muhtemel oldu u ve insan güvenli inin ön landa oldu u mahallerde kullan lmaktad r. ev küçük ofisler

7 IQ8Quad Çok daha az alarm riski: IQ8Quad O 2 T dedektörleri TF 5 test yang n nda IQuad O 2 Tdedektörünün alg lama karakteristi i Test yan n 5: yan n (n-heptane) IQ8Quad O 2 T dedektörü O 2 T sabit bir alg lama hassasiyeti ile çok farkl yang n tiplerini alg layabilir. Buhar ve toz gibi alarma neden olan mahaller için son derece uygundur. ki aç l teknolojisi nedeni ile siyah ve parlak dumanlar güvenle alg lar. Bir optik duman dedektörüne oranla, O 2 T daha sabit bir alg lama sahiptir. ileri ve geri yans malar n n analizi ve mesi ile O 2 T dedektörü alarm kaynaklar n güvenli bir alg layarak alarm riskini en aza indirir. Uygulama alanlar alarm faktörlerinin her zaman O 2 T dedektörleri yang n güvenli ve alarm tehlikesi olmaks z n alg lar. Bas mevlerinde ince toz bulutu, otel odalar ndaki gelen buhar, müzelerdeki nemlendiricilerden ç kan mikro zerrecikler ve marangozhane, f r n ile üretim tesisleri. nemli alanlar atölyeler

8 qxp 10/17/08 1:19 PM Page Cankurtaran dedektör: Duman zehirlenmelerine IQ8Quad OTG dedektörü TF 3 test yang n nda IQ8Quad OTG dedektörünün alg lama karateristi i Test yang n 3:Dumanl kor yang n (pamuk) IQ8Quad OTG dedektörü OTG optik, s ve karbonmonoksit gaz analizi için elektrokimyasal bir sensörü bünyesinde toplayarak yang n geni bir spektrumda alg layan ve ayr ca çoklu sensör teknolojisi ile yanl alarm riskini en aza indiren bir dedektördür. OTG dedektörü sürekli insan bulunan ve dolay s ile tehlikeli yang n gazlar n erken alg laman n en önemli kriter oldu u mahallerde kullan l r. Zira bu konuda yap lan yang nda ölümlerin %95 inin yang n n duman a ve kurbanlar n uykudayken meydana Her 5 ölümden 4 ünde ölüm nedeninin zehirli gazlar tespit Uygulama alanlar Can ön planda yerlerde OTG dedektörü ilk tercihtir. OTG dedektörü görünmez ve kokusuz olan karbonmonoksit gaz n erken alg layarak alarm sürecini r. Uygulama alanlar hastaneler, bak m evleri, oteller ve yurtlard r. tiyatro, konser ve toplan salonlar hastaneler a veri merkezleri hava alanlar

9 qxp 10/17/08 1:20 PM Page 9 IQ8Quad ve çok yetenek : IQ8Quad OT ue : en küçük TF 1 test yang n IQ8Quad OT alg lama karakteristi i Test 1: a k selüloz ang n a ap IQ8Quad OT ue dedektörü OT blue dedektörü imdiye kadar iyonizasyon dedektörünün her yerde kullan l r. S v yang nlar ndan aç k ah ap yang nlar na, görünmez aerosollardan daha büyük duman zerreciklerine kadar her türlü duman alg lar. Ayr ca standart optik duman dedektörlerine göre daha h zl alg lama sahiptir. Ayr ca iyonizasyon duman dedektörlerine göre de, hava ak m ve nem gibi yanl alarm kaynaklar na kar daha az hassast r. Çabuk alarm ile yüksek enerjili yang nlar n yerlerde özellikle uygundur. yonizasyon dedektörlerinin aksine OT blue bir radyoaktif kayna a ihtiyaç göstermez. Uygu ama a an ar Çok yan c malzemlerin depoland veya i lendi i ve çok h zl alarm ihbar n n zorunlu oldu u yerlerde kullan l r. Örne in: Petrol rafinerileri, enerji santralleri, motorlu ta t üretim ve tamir alanlar, bilgisayar odalar veya labaratuvarlar da OT blue özellikle önerilir. enerj santra er ben n asyon ar abaratuvar ar raf ner er

10 qxp 10/17/08 1:20 PM Page Dedektör tipleri çok ve iktir. Projelendirme a amas nda tüm yang n risklerini kar layarak isteklere cevap verecek dedektör seçimi son derece önemlidir. Halen tüm yang nlarda ba ar yla tek bir dedektör Yang n erken alg lamak için karakteristiklerini iyi analiz etmek ve ona dedektörü seçmek önemlidir. DIN EN 54 T9 e gö test yan n Optik duman dedektörü s art z dedektörü OT dedektör O 2 T dedektör OTG dedektör OT blue dedektör k selüloz ang n (TF 1) umanl ang n (TF 2) umanl kor ang n (TF 3) k plastik ang n (TF 4) kar ak t ang n 1 (TF 5) kar ak t ang n 2 (TF 6) kar ak t ang n 3 (TF 8) Aç klama: çok

11 IQ8Quad Özet bilgiler K saca Multisensor dedektörlerin özellikleri: OT - optik ve s kriterlerinin birlikte alg lanmas O 2 T -I ileri ve geri yans mas n n (2 aç l prensip) analizi ile en üst düzeyde yanl alarm OTG - Karbonmonoksit gaz alg lamas ile en üst düzeyde can OT blue - Mavi I k prensibi ile en küçük duman zerreciklerinin bile alg lanmas yonizasyon dedektörlerin yerine kullan lan ilk dedektör

12 Honeywell Security and Fire Honeywell Teknoloji A.Ş. Çayıryolu Sokak, Üçgen Plaza, No:7 Kat:1,2,4,5,6,7 İçerenköy İstanbul, Türkiye Tel: Faks: hls.turkey@honeywell.com