2008 Yılı Faaliyet Sonuçları

Transkript

1 2008 Yılı Faaliyet Sonuçları 1/

2 İçindekiler Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 2

3 Makro Değerlendirme Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 3

4 Makro Değerlendirme: 2008 Yılı Gelişmeleri 2008 yılına, yılın son çeyreğinde ortaya çıkan küresel kriz damgasını vurdu yılı, gelişmiş ekonomilerden başlayıp, hızla tüm dünya geneline yayılan bir mali ve ekonomik krizin ortaya çıktığı yıl olarak tarihe geçmiştir yılından itibaren ABD den başlayarak mortgage kredilerinin giderek artan bir oranda sorunlu hale gelmesiyle tetiklenen süreç, bu kredilere bağlı olarak çarpan etkisiyle ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler ve türev ürünlerin değerlerinin büyük oranda düşmesiyle, 2008 yılı içinde ağırlaşmıştır. Nihayet, 2008 yılının son çeyreğine gelindiğinde, dünyanın en büyük ve en köklü mali kuruluşlarından bazılarının iflası ile küresel bir kriz ortamına girilmiştir. Mali piyasalardaki düşüşler nedeniyle eriyen servetler ve artan belirsizlik ortamı nedeniyle küresel talep yavaşlamış, buna bağlı olarak küresel üretimde de gerileme olmuştur. Ancak üretimdeki bu gerileme istihdamı da düşürerek, küresel talebin daha da gerilemesine yol açan ikincil bir dalga yaratmış, bu açıdan dünya ekonomisi bir resesyon sarmalına girme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Sonuç olarak, son dönemde dünyanın belli başlı ekonomilerinin hemen hepsinin ekonomik büyümelerinin durakladığı, hatta negatif büyüme rakamlarının açıklanmaya başlandığı gözlenmiştir. Bu konjonktürde gözlenen önemli bir başka gelişme de, dünyada -başta petrol fiyatları olmak üzere- emtia fiyatlarında ortaya çıkan keskin düşüş olmuştur. 4

5 Makro Değerlendirme: 2008 Yılı Gelişmeleri Türk ekonomisi de krizden payını alıyor... Dünyadaki bu kriz ortamı Türk ekonomisini de ciddi ölçüde etkilemiştir. Krizin Türk ekonomisi üzerindeki ilk etkisi mali piyasalar üzerinde olmuştur. Yurtiçi mali piyasalardan önemli miktarda yabancı sermaye çıkması ve yerli yatırımcılar açısından da risk algısının artması, piyasa parametrelerini olumsuz yönde etkilemiştir. Bu çerçevede, döviz kurları hızla yükselirken, hisse senedi piyasasında ise ciddi bir düşüş yaşanmıştır. Bu iki piyasa kriz sonrası gelmiş oldukları seviyelerde kabaca dengeye oturmuş gözükürken, döviz piyasasında zaman zaman görülen yukarı yönlü volatilite Merkez Bankası nın aldığı tedbirlerle giderilmektedir. Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ikincil piyasa faiz oranları ise kriz sonrası dönemde dalgalı bir seyir izlemiş, krizin ortaya çıkmasının ardından yükseliş gösteren DİBS faizleri, Merkez Bankası nın gecelik faizlerde üstüste yaptığı indirimlerin de etkisiyle, 2009 yılının ilk aylarında kriz öncesi dönemin altındaki seviyelere kadar gerilemiştir. Mali piyasalardaki ilk dalgalanmanın ardından, krizin etkileri şirketler kesimine de yansımıştır. Bu çerçevede krizin esas olumsuz etkisi, 2001 krizinden sonra yapılan reformlar ve alınan tedbirlerle mali açıdan gücü ve direnci artan bankacılık sektörü üzerinde değil, reel sektör üzerinde görülmektedir. Yılın son çeyreğinde, özellikle sanayi sektörüne ilişkin rakamlar, üretimde keskin bir düşüşe işaret etmektedir. Talepteki gerilemenin doğal sonucu olan bu durum, işsizlik oranlarında da artışa yol açmıştır. Ayrıca bu dönemde, yurtiçi talepteki daralma ve dünyada emtia fiyatlarının düşmesi Türkiye nin ithalatının ciddi ölçüde azalmasına yol açarken, ihracat pazarlarındaki ekonomik durgunluk ve talep daralması nedeniyle Türkiye nin ihracatı da keskin bir düşüş göstermiştir. Ancak ithalat düşüşünün ihracat düşüşünden daha fazla olması nedeniyle dış ticaret açığında gerileme gözlenmektedir. 5

6 Makro Değerlendirme: 2008 Yılı Gelişmeleri Krizden görünürde olumlu etkilenen ekonomik göstergeler de var... Kriz ortamından görünürde olumlu etkilenen iki temel makroekonomik gösterge bulunmaktadır. Bunlardan ilki, yukarıda anlatılan dış ticaret açığındaki gerileme nedeniyle 2008 yılının son çeyreğinde azalan cari işlemler açığıdır. Hatta 2009 yılının Ocak ayında cari işlemlerin fazla vermiş olması dikkat çekmektedir. Olumlu bir seyir izleyen ikinci gösterge de enflasyondur yılı Ekim ayından sonra yıllık tüketici enflasyonunda hızlı bir düşüş gözlenmektedir. Ancak her iki göstergedeki iyileşme de, başta iç talepteki daralma olmak üzere, ekonomideki bazı sorunların sonucu olduğundan, bunları olumlu gelişmeler olarak algılamamak gerekmektedir yılının da önemli ölçüde krizin gölgesinde geçmesi bekleniyor yılının ilk ayları itibariyle kriz ortamının sürdüğü görülmektedir. Ayrıca, hala, hem dünyada, hem de Türkiye de kriz sürecinin hangi aşamasında bulunduğumuz da bilinmemektedir. Diğer bir ifadeyle, krizin dip noktasının görülüp görülmediği konusunda öngörüde bulunmak henüz mümkün değildir. Bu nedenle, hem ekonomik göstergeler, hem de mali piyasa parametreleri açısından önümüzdeki dönemde her iki yönlü hareketler de aynı derecede olasılık dahilindedir. Yine de, 2009 yılı içinde güçlü bir ekonomik toparlanma olma olasılığı zayıf görünmektedir. Ancak, özellikle 2001 yılında yaşanan krizin ardından gerçekleştirilen yapısal reformlar sayesinde Türk ekonomisinin kırılganlığı azalmıştır. Türkiye nin -en azından şu ana kadar- krizden pekçok ülkeye kıyasla daha az tahribatla çıkabilmiş olmasında bu faktörün önemli etkisi vardır. 6

7 Yönetim Anlayışı Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 7

8 Vizyon / Misyon Vizyonumuz: Faaliyet gösterdiği Taahhüt, Tarımsal Sanayi, Emlak Geliştirme ve Finans sektörlerinde Türkiye nin atılımlarını yönlendiren güçlerden biri olmak Misyonumuz: Grup un süregelen değerlerine bağlı kalarak, faaliyet alanlarına iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve hizmet üretimini gerçekleştirerek, lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müşterilerinden tedarikçilerine, çalışanlarından hissedarlarına ve topluma kadar tüm paydaşları için değer yaratmaktır. 8

9 Etik Kurallar Tekfen, kurulduğu günden bu yana geçen 50 yılı aşkın dönemde, işini kaliteli ve doğru şekilde yapmanın yanı sıra etik kurallara uygun davranmayı faaliyetlerinin vazgeçilmez bir koşulu olarak kabul etmiştir ve tüm faaliyetlerini aşağıdaki etik kurallar çerçevesinde sürdürmektedir: Dürüstlük Gizlilik Şirket Çıkarlarının Bireysel Çıkarlardan Üstün Tutulması Paydaşlarımıza Olan Sorumluluklarımızın YerineGetirilmesi - Yasalara ve Mevzuata Uyum Açısından - Müşterilere Karşı - Çalışanlara Karşı - Pay Sahiplerine Karşı - Tedarikçi ve İş Ortaklarımıza Karşı - Rakiplerimize Karşı - Çevreye ve Topluma Karşı 9

10 Kurumsal Yönetim Tekfen Holding yukarıda belirtilen etik kurallar ve özdeğerler çerçevesinde profesyonel bir ekip tarafından şeffaf ve hesap verebilir bir anlayışta yönetilmektedir. Tekfen HoldingKurumsal Yönetim İlkelerine azami uyumu gözetir. Tekfen in kurumsallıkta ulaştığı seviyenin bir göstergesi olarak Yönetim Kurulunda 3 bağımsız üye bulunmaktadır. Yine aynı anlayışla hissedarlarımıza kârımızın asgari %30 unun dağıtılması ilke olarak belirlenmiştir. 10

11 Odaklanma Stratejisi Tekfen Holding kurucu ortaklarının belirlediği en iyi bildiğin işi en iyi şekilde yap düsturuyla hareket etmektedir. Bu çerçevede odaklandığımız sektörler, taahhüt, tarımsal sanayi ve terminal hizmetleri, emlak geliştirme ve bankacılık sektörleridir. Taahhüt, Tekfen Grubunun kuruluşundan bu yana çalıştığı ve dünya standardında uzmanlık kazandığı bir faaliyettir. Gelişmekte ve zenginleşmekte olan Ortadoğu, Hazar Bölgesi ve Kuzey Afrika ülkelerinin taahhüt işlerine yönelik yaratacağı talep bu faaliyetin stratejik odak olarak belirlenmesinde etkili olmuştur. Tarımsal üretim insanlığın en temel ihtiyacı olan beslenmeye yöneliktir. Gübre ise bu üretimin vazgeçilmez bir girdisidir. Artan dünya nüfusuna ek olarak biodizel üretimi gibi alternatif kullanım alanlarının ortaya çıkması ile tarımsal üretime, buna paralel olarak da gübreye olan talebin artacağı ön görülmektedir. Söz konusu faaliyet de stratejik odak olarak belirlenmiştir. 11

12 Odaklanma Stratejisi Tarımsal sanayi faaliyetlerimiz kapsamında yer alan ancak ayrıca vurgulanmaya değer bir başka faaliyet alanımız da Terminalcilik faaliyetidir. Akdeniz ve Karadeniz in stratejik noktalarında konumlanmış olan tesislerimizin yapılacak ilave yatırımlarla önümüzdeki yıllarda Holding faaliyetleri arasındaki öneminin daha da artacağı beklenmektedir. Ülkelerin gelişmesine ve zenginleşmesine paralel olarak modern, lüks ve standartlara uygun konut ve ofis ihtiyacının arttığı gözlenmiştir. Bu nedenle söz konusu Emlak Geliştirme faaliyeti stratejik odak olarak belirlenmiştir. Bankacılık faaliyeti, Eurobank Tekfen adı altında ortağımız EFG Eurobank ile birlikte büyüme hedefinde olduğumuz bir alandır. Tekfen Holding in stratejik planlarında odak faaliyet alanları olarak belirlediği yukarıdaki sektörlerde büyümek ve lider konuma gelmek hedefi bulunmaktadır. Bunların dışında kalan yeni sektörlere girmek planlanmamaktadır. 12

13 Sosyal Sorumluluk Anlayışı Tekfen Grubu, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi kurumsal yapısının doğal bir gereği olarak görmektedir. Tekfen Holding çatısı altındaki tüm iştirakler, faydalılık, uyumluluk ve koruyuculuk kavramlarını kendi alanlarındaki her türlü çalışma için ön koşul saymaktadırlar. Toplumsal gelişme ve ilerlemeye destek vermenin, olanakları ölçüsünde ülkenin tüm fert ve kuruluşları için topyekûn bir sorumluluk olduğuna inanan Tekfen, bu yöndeki çalışmalarını uzun yıllardır çok yönlü olarak sürdürmektedir. Üst yönetimden alt kademelere kadar tüm Tekfen çalışanları tarafından da içtenlikle desteklenen bu faaliyetler, Grubun insanı ve çevreyi önde tutan değerleriyle de bire bir örtüşmektedir. Tekfen in bu anlayışını hayata geçiren organ olarak, Tekfen Eğitim, Sağlık, Kültür, Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, sosyal ve kültürel faaliyetlere katkı sağlamak amacıyla Tekfen Holding in ortakları, kurucu üyeleri ve grup şirketleri tarafından 12 Nisan 1999 tarihinde kurulmuştur. Sosyal sorumluluk bilinciyle çalışmalarını sürdüren Tekfen Vakfı na, 2004 yılında Bakanlar Kurulu tarafından toplum yararına çalışan kurum statüsü tanınmıştır. 13

14 Grup Hakkında Genel Değerlendirme Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008Yılı Konsolide Mali Tabloları 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 14

15 Grup Hakkında Genel Değerlendirme Tekfen Holding 2008 yılı Tekfen Holding için çok iyi başlamış, yılın ilk dokuz ayında özellikle Tarımsal Sanayi Grubundaki üstün performans dikkat çekmiştir. Ancak yılın sonlarına doğru ortaya çıkan küresel kriz Şirketin karlılığını olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum Şirket hissesinin borsadaki değerinin seyri üzerinde de etkili olmuştur. Taahhüt Grubu Geçiş dönemi olarak adlandırdığımız 2007 yılı sonrasında, 2008 yılının özellikle ikinci yarısı kar marjlarının daha yüksek olacağı bir dönem olarak hedeflenmiş olmasına karşın, yılın sonlarına doğru ortaya çıkan küresel kriz idareleri, bazı durumlarda emtia fiyatlarındaki düşüşün dip noktaya kadar gelmesini beklemeye, bazı durumlarda da doğrudan belirli bir süre için projeleri ertelemeye yöneltmiştir. Bunun sonucunda Tekfen Taahhüt Grubu 2008 yılı için belirlediği karlılık ve backlog hedeflerinin altında kalmıştır. 15

16 Grup Hakkında Genel Değerlendirme Tarımsal Sanayi Grubu Tarımsal Sanayi Grubu için 2008 yılı, son çeyreğe kadar çok iyi bir dönem olarak gerçekleşmiştir. Son çeyrekte ise küresel krizin gübre sektörünü derinden etkilemesi nedeniyle Tarımsal Sanayi Grubu da olumsuz etkilenmiştir. Tarımsal Sanayi Grubu daralan pazarda bu yıl da pazar payını artırma başarısını göstermiş liderliğini korumuştur. Emlak Geliştirme Grubu 2008 de dünya finans piyasalarında yaşanan kriz gayrimenkul ve inşaat sektörünü önemli ölçüde etkilemiştir. Orta ve uzun vadede, piyasanın dengeye ulaşmasıyla sektörde büyümenin devam edeceği ve bu süreçte finansal yapısı güçlü olan, gerçekçi projeksiyonlarla proje geliştiren grupların sektörü yönlendireceği ve krizi fırsata çevirme şansı bulabileceği öngörüldüğünden, 2008 yılı içinde İstanbul, Bodrum, İzmir ve Konya da hayata geçirilmesi planlanan toplam 6 projenin hazırlık çalışmaları yürütülmüştür. 16

17 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 17

18 Temel Finansal Göstergeler Temel Bilanço Kalemleri (Milyon TL) 31 Ara Ara 08 Değişim (%)*** Toplam Varlıklar Özkaynak Toplamı Ocak- 01 Ocak- Temel Gelir Tablosu Kalemleri (Milyon TL) 31 Ara Ara 08 Değişim (%) Satışlar Brüt Kâr Faaliyet Kârı FAVÖK* Dönem Kârı Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Durdurulan Faaliyetler Dönem Kârı 155** - - * Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr ** Tekfenbank ın çoğunluk hisselerinin satışından kaynaklanmaktadır. *** Sunumda seviye bildiren rakamlar tam sayıya yuvarlanarak verilmiştir. % değişim ve marj hesaplamaları ise yuvarlanmamış tam rakamlar üzerinden yapılmıştır. Bu nedenle seviyelerin birbirine oranlanması ile bulunan % değişim ve marjlar, grafiktekinden bir miktar farklılık gösterebilir. 18

19 Satışlar Konsolide (Milyon TL) Dağılım (Milyon TL) Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme Diğer Dağılım (%) % 3% % 2% 44% 41% 54% 52% 19

20 FAVÖK Konsolide (Milyon TL) Dağılım (Milyon TL) Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme Diğer 20

21 FAVÖK Marjı Konsolide (%) Dağılım (%) 29, ,1 9,8 7,3 8,3 14,3 13,2-25,0-17,4-2, Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme Diğer 21

22 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Konsolide (Milyon TL) Dağılım (Milyon TL) Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme Diğer 22

23 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Marjı Konsolide (%) Dağılım (%) ,6 3,6 2,2-0,3 11,7 6,5 32,9-8,1 61,8-44, Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme Diğer 23

24 Dönem Kârı Konsolide (Milyon TL) * Dağılım (Milyon TL) Taahhüt Tar ım Emlak Geliştirme 151 * 36 Diğer * 155 milyon TL lik Durdurulan Faaliyetlerden kaynaklanan dönem kârı bulunmaktadır. 24

25 Çalışan Sayısı Çalışan Sayısı Taahhüt Tarım Emlak Diğer* Toplam * Diğer segmentinde Eurobank Tekfen çalışanlarının Holding in bankadaki hisse oranına tekabül eden kısmı dahildir. 25

26 Yatırım Harcamaları Milyon TL Yatırım Harcamaları (Milyon TL) Taahhüt Tarım Emlak Diğer Toplam ,3 12,4 1,7 2,1 126, ,2 4,9 7,1 0,5 150, ,5 17,3 15,8 11,8 133,4 26

27 Net Nakit Durumu* Holding Net Nakit Durumu (Milyon TL) 99 Faaliyetler İtibariyle Net Nakit Durumu (Milyon TL) Taahhüt Tarım Emlak Geliştirme Diğer * Banka kredileri, leasing borçları ve hazır değerlerin neti olarak hesaplanmıştır. 27

28 2009 Yılı Beklentileri Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 28

29 Toplam Satışlar Milyon TL * Yıl Sonu Beklentisi /B* 29

30 Satışlar (Milyon TL) Taahhüt Grubu Tarımsal Sanayi Grubu /B* /B* Emlak Geliştirme Grubu Diğer Faaliyetler /B* /B* * Yıl Sonu Beklentisi 30

31 FAVÖK Milyon TL * Yıl Sonu Beklentisi /B* 31

32 FAVÖK (Milyon TL) Taahhüt Grubu Tarımsal Sanayi Grubu /B* /B* Emlak Geliştirme Grubu Diğer Faaliyetler /B* /B* * Yıl Sonu Beklentisi 32

33 FAVÖK Marjı (%) 10,1 9,8 10,4 * Yıl Sonu Beklentisi /B* 33

34 FAVÖK Marjı (%) Taahhüt Grubu Tarımsal Sanayi Grubu 7,3 8,3 8,3 14,3 13,2 13, /B* /B* Emlak Geliştirme Grubu Diğer Faaliyetler 29,3 8,6 2,7-25,0-17,4-2, /B* /B* * Yıl Sonu Beklentisi 34

35 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Milyon TL * Yıl Sonu Beklentisi /B* 35

36 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı (Milyon TL) Taahhüt Grubu Tarımsal Sanayi Grubu /B* /B* Emlak Geliştirme Grubu Diğer Faaliyetler /B* /B* * Yıl Sonu Beklentisi 36

37 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Marjı (%) 6,6 7,0 3,6 * Yıl Sonu Beklentisi /B* 37

38 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı Marjı (%) Taahhüt Grubu Tarımsal Sanayi Grubu 2,2 3,0 11,7 6,5 10,3-0, /B* /B* Emlak Geliştirme Grubu 32,9 Diğer Faaliyetler 61,8 2,0 38,7-44,8-8, /B* /B* * Yıl Sonu Beklentisi 38

39 Dönem Kârı Milyon TL 280 ** /B* * Yıl Sonu Beklentisi ** Bu rakamın içinde 155 milyon TL lik Durdurulan Faaliyetlerden kaynaklanan dönem kârı bulunmaktadır. 39

40 Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Taahhüt Grubu Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 40

41 Taahhüt Grubu Genel Değerlendirme Geçiş dönemi olarak adlandırdığımız 2007 yılı sonrası 2008 yılı, kar marjlarının daha yüksek olacağı ve proje portföyümüzün büyüyeceği bir dönem olarak hedeflenmişti. Ancak yılın sonlarına doğru ortaya çıkan küresel kriz ve bu ortamda düşen petrol, diğer emtia ve malzeme fiyatları nedeniyle bazı projeler fizibilitesini kaybetmiş ve işverenler tarafından iptal edilmiş, bazı projelerde de düşen malzeme fiyatlarından menfaat sağlamak isteyen işverenler projeleri erteleme yoluna gitmiştir. Her ne kadar Tekfen Taahhüt Grubunun almış olduğu işlerde bir iptal durumu söz konusu değilse de, idarelerin işleri erteleme yönündeki genel eğilimi, Grubun yeni iş alımlarında da yavaşlamaya ve gecikmelere yol açmıştır. Bunun sonucunda 2008 yılı Tekfen in mevcut işlerini sürdürdüğü ancak yeni büyük bir iş alamadığı bir yıl olmuştur. 41

42 Taahhüt Grubu Devam Eden Projeler Orta Doğu Bölgesi Suudi Arabistan, krizden kaynaklanan proje ertelemelerinin özellikle petrol ve gaz sektöründe en az gözlemlendiği ülke olmuştur. Bu ülkede devam eden 4 projeden Rabigh Rafinerisi inşaatına ilişkin olarak 1. Bölüm (UO1) işler bitirilmiş olup, 2. Bölüm (UOU) işler ise halen devam etmektedir. Kureyş Projesinin %90 ı tamamlanmış olup, Mayıs 2009 da bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu ülkede alınan son proje olan Ma aden Projesinde de inşaat başarıyla devam etmektedir. Katar da Grubun üç projesi bulunmaktadır. Bunlardan inşaatı 2008 de tamamlanıp işletmeye alınan gaz boru hattı projesinin kesin hesap çalışmaları 2009 yılının başlarında da devam etmiştir. Petrol boru hattı projesi ise 2008 de tamamlanmış olup, eksik giderme ve işletmeye alma çalışmalarının 2009 yılının ilk yarısında bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu ülkedeki son alınan ve en büyük proje olan Kuzey Otoyolu Projesinde devam eden çalışmaların artan iş hacmiyle 2010 yıl sonunda bitirilmesi beklenmektedir. Umman daki Harweel Cluster Petrol ve Gaz Boru Hattı Projesi nde işveren tarafından temin edilen boru malzemesinin sahaya intikalindeki gecikmeler nedeniyle, projenin tamamlanması 2009 yılına sarkmıştır. 42

43 Taahhüt Grubu Devam Eden Projeler Hazar Bölgesi Azerbaycan daki tüm işlerde Tekfen Taahhüt Grubu, faaliyetlerini Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR la AZFEN adı altında kurduğu ortaklık ile birlikte sürdürmektedir. Bu ülkede daha önce alınan işlerin tamamı 2008 yılı içinde bitme aşamasına gelmiş, 2009 yılına çok küçük hacimli işler kalmıştır. Kazakistan daki tüm işlerde ise %50 Gama - %50 Tekfen ortaklığı olan GATE adı altında faaliyet gösterilmektedir. Bu ülkede halen iki proje devam etmektedir ve bunların 2009 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir. Kuzey Afrika Bölgesi Fas da inşaa edilen Samir Rafinerisi ndeki çalışmalar sürmekte olup, projenin 2009 yılı ortalarında programa uygun olarak bitirilmesi hedeflenmektedir. Libya da inşaa edilen ve Grubun en büyük projelerinden biri olan Su Boru Hattı Projesi ndeki faaliyetler devam etmekte olup, projenin 2012 yılında bitirilmesi beklenmektedir. 43

44 Taahhüt Grubu Devam Eden Projeler Rusya Federasyonu ve Doğu Avrupa Rusya da Tataristan daki Nizhnekamsk da yapılacak Rafineri nin Hydro Cracker paketi ile ilgili olarak Open Book Estimate (Açık Defter Teklifi) çalışmasına başlanmıştır. Maliyet artı kar esasına göre devam eden bu çalışma 2009 yılında tamamlanacak olup, bu projede daha sonra anahtar teslim/götürü bedel esasına geçilecektir. Grup, bu aşamada da Projenin içinde olmayı hedeflemektedir. Ancak kriz nedeniyle projede gecikmeler olmaktadır. Bulgaristan da devam eden Maritza Termik Santral Projesinin 2009 yılında tamamlanması hedeflenmektedir. Türkiye Türkiye de 2008 yılı içinde Tekfen için büyük hacimli bir faaliyet olmamıştır. BTC nin davetlisi olarak petrol boru hattının kapasitesini artırma işi 2008 yılı içinde alınmış olup, proje tamamlanmak üzeredir. Bursaray Projesi tamamlanarak Belediye ye teslim edilmiştir. Ayrıca, Gaziantep Birecik ve Çiftehan Pozantı Otoyollarında ödeneğe bağlı olarak çalışmalar devam etmiştir. Bu otoyol projelerinde çalışmalar 2009 yılında da yine çıkacak yeni ödeneğe bağlı olarak devam edecektir. 44

45 Taahhüt Grubu Tekfen Taahhüt Grubu petrol ve gaz endüstrisi başta olmak üzere çeşitli sanayi ve altyapı tesislerinin inşaatı konusunda uzmanlaşmıştır: Rafineri, Boru hattı, Depolama tankları, Petrokimya tesisleri, Endüstriyel fabrikalar, Enerji santralleri, Otoyollar, Köprüler, Tüneller, Büyük altyapı tesisleri Uzmanlık Alanları Grup, otoyol, boru hattı, tank çiftliği ve deniz terminali gibi alanlarda anahtar teslim müteahhitliğin üç ayağı olan mühendislik, tedarik ve inşaat (EPC: Engineering, Procurement, Construction) alanlarında hizmet verebilmektedir. 45

46 Taahhüt Grubu Faaliyet Bölgeleri :Devam eden projeler :İmalat fabrikaları Tekfen Taahhüt Grubu 3 kıtada, 10 ülkede faaliyet göstermeye devam etmiştir. Grubun inşaat işlerine ek olarak Derince, Ceyhan ve Bakü, Azerbaycan da olmak üzere 3 adet imalat tesisi bulunmaktadır. 46

47 Taahhüt Grubu Kalan İş Miktarı ( Backlog ) 31 Aralık 2008 Proje Ülke Tahmini Bitiş Tarihi Cari Kontrat Değeri Tekfen Payı Finansal Tamamlanma Oranı Kalan Miktar (ABD $) Perşembe-Bolaman Sahil Otoyolu Türkiye $ $ %96, Çiftehan-Pozantı Otoyolu Türkiye $ $ %73, Gaziantep-Birecik Otoyolu Türkiye $ $ %87, Bursaray B Etabı Projesi Türkiye %98, BTC Sürtünme Azaltıcı Madde Enjeksiyon Tesisleri Türkiye $ $ %97, BTC Operasyon İyileştirme İşleri Türkiye $ $ %25, TÜRKİYE TOPLAM Maritza Doğu 1 Enerji Santralı İnşaat İşleri Bulgaristan %79, BULGARİSTAN TOPLAM Azeri - Chirag - Güneşli 1.,2. ve 3. Faz Deniz Terminali, Ana İnşaat İşleri Azerbaycan $ $ %96, AZERBAYCAN TOPLAM Kaşagan Endüstriyel Binalar Projesi Kazakistan $ $ %45, Kaşagan Saha Geliştirme Ana İnşaat İşleri Kazakistan $ $ %69, KAZAKİSTAN TOPLAM Samir Rafinerisi Yenileme Projesi Fas %80, FAS TOPLAM Ras Laffan - Mesaieed Etan Gazı İletim Hattı Katar $ $ %88, Umm Bab - Mesaieed Petrol Boru Hattı Katar $ $ %71, Katar Ana Yollar, Kuzey Otoyolu Projesi 2. & 3. Fazlar Katar $ $ %20, KATAR TOPLAM Harweel Cluster 2. Faz Petrol ve Gaz Boru Hattı Umman $ $ %52, UMMAN TOPLAM Büyük Yapay Nehir Projesi - Al Kufra - Tazerbo Su İletim Sistemi Libya $ $ %32, LİBYA TOPLAM Rabigh Rafinerisi, İnşaat ve Mekanik İşler UOU S. Arabistan $ $ %95, Khurais Su Enjeksiyon Tesisleri S. Arabistan $ $ %63, Fosforik Asit Fabrikası S. Arabistan $ $ %13, SUUDİ ARABİSTAN TOPLAM Nizhnekamsk Petrol Rafinerisi Faz-1 Rusya %53, TATARİSTAN, RUSYA TOPLAM BTC Expansion Project Const. Works at PSG1 and PSG2 Gürcistan $ $ %87, GÜRCİSTAN TOPLAM TOPLAM

48 Taahhüt Grubu Büyüme Kalan İş Miktarı ( Backlog ) (milyon ABD$) Yurtdışı Yurtiçi yılında ortaya çıkan küresel kriz nedeniyle bazı yatırımlar ertelenmiş ve ilave projeler alınamamıştır. Bunun sonucunda backlogda geçici bir düşüş yaşanmış ve Grubun 31 Aralık 2008 itibariyle kalan iş miktarı (backlog) 1,33 milyar ABD Doları seviyesinde gerçekleşmiştir. 31 Aralık 2008 itibariyle yurtdışındaki kalan iş miktarı tüm işlerin %94 ünü oluşturmaktadır. Türkiye den alınması beklenen yeni projeler ile bu oranın %70 e kadar gerileyebileceği tahmin edilmektedir. Backlog un 2009 yılında 2 milyar ABD Dolarının üzerine ve 2010 yılı başında ise 2,5 milyar ABD Dolarının üzerine çıkması hedeflenmektedir. 48

49 Taahhüt Grubu Devam Eden Projeler Coğrafi Bölgeler Bazında Kalan İş Miktarı ( Backlog ) Dağılımı Proje Türüne Göre Kalan İş Miktarı ( Backlog ) Dağılımı Hazar Bölgesi 9% Türkiye 6% Bulgaristan 1% İnşaat İşleri Enerji 4% Santrali 1% Otoyol 45% Kuzey Afrika 22% Orta Doğu 62% Endüstriyel Tesis 28% Boru Hattı 22% Bölge Milyon ABD Doları Orta Doğu 821 Kuzey Afrika 299 Hazar Bölgesi 122 Türkiye 75 Bulgaristan 16 Toplam 1,333 Proje Türü Milyon ABD Doları Otoyol 597 Endüstriyel Binalar 379 Boru hattı 286 İnşaat İşleri 55 Enerji Santralı 16 Toplam 1,333 49

50 Taahhüt Grubu Faaliyet Geliri & FAVÖK Marjı Faaliyet Geliri (Milyon TL) ve FAVÖK Marjı (%) Ciro Marj 12,7% 545 5,1% ,0% ,3% 8,3% 7,3% B 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2007 yılında %7,3 düzeyinde olan FAVÖK Marjı 2008 yılı içerisinde ilk çeyrekte %13 e yükselmiş ancak yıl sonunda %8,3 e gerilemiştir. Bu düşüşün ana sebebi, yeni projelerin başlangıç dönemlerinin daha karlı olması buna karşın 2008 yılında yeni proje alınmaması nedeniyle yıl içine böyle karlı bir dönemin denk düşmemesidir. FAVÖK Marjının 2009 yılında %8,3 olarak gerçekleşmesi ve sonraki yıllarda %12 - %15 bandında seyretmesi beklenmektedir. Proje bazında FAVÖK Marjı %7 ile %21 arasında değişmektedir. Efektif vergi oranı bandı %0 - %35 aralığındadır. 50

51 Taahhüt Grubu Potansiyel Projeler Mevcut ve potansiyel işlerimiz açısından en önemli avantajlarımızdan biri yaklaşık 300 milyon ABD Doları piyasa değeriyle Türkiye nin en büyüklerinden biri olan ekipman filomuz ile yaklaşık 60 milyon ABD Doları piyasa değerine sahip ofis ve kamp tesislerimizdir. Bu güçlü ekipman filosu ve kamp tesislerinin varlığı, yeni projelerde rakiplerimize karşı rekabet avantajı sağlamaktadır. Aynı şekilde Grup için rakiplerine karşı rekabet avantajı yaratan bir başka özelliği de SEÇ (Sağlık, Emniyet ve Çevre) açısından tutturduğu yüksek standarttır. Çalıştığı bütün ülkelerdeki idarelerden büyük övgü ve ödüller alan Grup bu alandaki başarısını, 2008 yılında iş emniyeti açısından IPLOCA ödülü alarak taçlandırmıştır. Taahhüt Grubu faaliyetlerini esas olarak Orta Doğu, Hazar Bölgesi ve Kuzey Afrika da yoğunlaştırmıştır. Önümüzdeki dönemde alınması hedeflenen projerlerin de bu üç bölgede yer alması öngörülmektedir. Yurtiçi ve yurtdışında alacağımız potansiyel projeler daha önce belirttiğimiz uzmanlık alanlarımız sınırları içinde olacaktır. 51

52 Taahhüt Grubu Potansiyel Projeler Orta Doğu Bölgesi Suudi Arabistan da tamamlanma aşamasında olan projelerden serbest kalacak kamp, ekipman ve personeli değerlendirebilmek amacıyla bu ülkedeki yeni proje takibi çalışmaları yoğun şekilde sürdürülmektedir. Bu çerçevede özellikle Aramco nun açacağı petrol ve gaz projelerinden 2009 yılı içinde pay alınması hedeflenmektedir. Katar da altyapı ve petrokimya alanında çeşitli projelere teklifler verilmiş olup, bunların müzakereleri sürmektedir. Bu tekliflerin bir kısmının 2009 yılı içinde projeye dönüşmesi beklenmektedir. Birleşik Arap Emirlikleri, bu coğrafyada hedef ülke olarak belirlenmiştir. Özellikle boru hattı projelerinde müzakereler sürmektedir. 52

53 Taahhüt Grubu Potansiyel Projeler Kuzey Afrika Bölgesi Fas da inşa ettiği otoyol projesini bitirmiş olan Taahhüt Grubu bu ülkede, özellikle enerji projelerinde, yeni iş arayışlarını yoğunlaştırmıştır ve bu arayışların 2009 yılında sonuç vermesi hedeflenmektedir. Ayrıca OCP ile müstakbel işbirliği de gündemdedir. Libya da mevcut altyapı projelerine ek olarak, bölgedeki yeni petrol ve gaz projeleri Grubun takibi altındadır. Cezayir de Grubun hedef ülkeleri arasındadır. Bu ülkede, özellikle altyapı ve petrokimya alanlarında uygun proje ve ortak arayışları sürmektedir. 53

54 Taahhüt Grubu Potansiyel Projeler Hazar Bölgesi Azerbaycan da Grubun daha önce tamamladığı projelerin devamı niteliğindeki yeni saha projelerinin 2009 da başlaması beklenmektedir. İlk etapta ihalesine başlanılmış olan bir deniz platformu inşaası hedeflenmektedir. Bu projenin alınması durumunda platformun üretimi Grubumuza ait Azerbaycan daki fabrikada yapılacaktır. Kazakistan da da mevcut projelerin devamı niteliğindeki fazlara teklif verilmiş olup, anlaşmaların 2009 yılının ilk yarısında imzalanacağı öngörülmektedir. Grubun bu ülkede petrol ve gaz sektörü, özellikle de boru hattı projelerine yönelik girişimleri sürmektedir. 54

55 Taahhüt Grubu Potansiyel Projeler Rusya Federasyonu ve Doğu Avrupa Bölgesi Rusya da OBE fazı 2009 da bitmesi beklenen Nizhnekamsk Projesinden fiili iş aşamasında da pay almak için çalışmalar sürmektedir. Ayrıca yine bu ülkede, 2013 yılında Kazan da yapılacak Üniversite Kış Olimpiyatları için gereken altyapı yatırımları da Grubun takibinde olacaktır. Bulgaristan da, Burgaz Alexandroupolis boru hattı inşaası Grubun takibi altındadır. Bu hat, boğazlardan petrol geçişini sınırlamak üzere ve Samsun Ceyhan hattına alternatif olarak inşa edilmesi düşünülen bir hattır. Türkiye 2009 yılında Türkiye de büyük yatırım projelerine ilişkin Tekfen in ilgisini çekecek kamu ihalelerinin açılması beklenmemektedir. Ancak, özel sektörün yapacağı hidroelektrik santral projeleri takip edilmektedir. Tekfen bu tip projelerde enerji üreticisi olarak değil, müteahhit olarak yer almayı hedeflemektedir. Buna ek olarak, Nabucco projesi de yakından takip edilmektedir. 55

56 Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Tarımsal Sanayi Grubu Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 56

57 Tarımsal Sanayi Grubu Gelişmeler KİMYASAL GÜBRELER Dünyadaki Gelişmeler Küresel finansal kriz sonucu bankaların kredileri kısması, çiftçiye finansman sağlayan dağıtım kanallarının ve bayilerin, çiftçilere verdikleri krediyi azaltmasına sebep olmuştur. Bu sebeple, çiftçi talebi tüketime dönüşememiştir yılının ilk dokuz aylık döneminde rekor seviyelere çıkan uluslararası gübre hammadde ve ara madde fiyatları, küresel krizin etkisiyle dördüncü çeyrek dönemde rekor düşüşler yaşamıştır. Artan nüfusu karşılayacak gıda üretimi ve kısıtlı ekilebilir alan gibi temel faktörlerde bir değişiklik olmadığından, küresel ekonomik ve finansal krizin etkisini kaybetmesiyle birlikte ilk ayağa kalkacak sektörlerden birinin gübre sektörü olacağı düşünülmektedir. Dünyanın farklı alanlarında gübrenin az tüketilmesinin gıda sıkıntısına yol açabileceği ve ürün fiyatlarını yükseltebileceği düşünülmektedir. 57

58 Tarımsal Sanayi Grubu Gelişmeler KİMYASAL GÜBRELER Türkiye de Gelişmeler Dünyada çıkan finansal kriz ve bankaların baskısı nedeniyle piyasalarda güvensizlik ortamı oluşmuş ve çiftçilere finansman sağlayan bayi ve tüccarlar kısıntıya gitmişlerdir. Yüksek maliyetli stoklar düşük fiyatlarla eritilmeye çalışılmıştır. Hammadde fiyatları ile ürün fiyatları arasındaki denge, üreticilerin aleyhine gelişmiş ve stoklarını eritmek isteyen uluslararası üreticilerin ürünlerini yok pahasına ihraç etmeye başlaması, özellikle küçük ölçekli firmalar tarafından yapılan ithalatı patlatmıştır yılsonu itibariyle Türkiye de gübre tüketimi 2007 yılına göre %20 azalmıştır. 58

59 Toros Tarım Gübre Satışları ve Pazar Payı Çeyrek Dönem Kümülatif 1000 Ton ,0% 32,4% /4Ç 2008/4Ç 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 1000 Ton ,5% 30,7% ,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Bayi Satışları Toplu Satışlar Pazar Payı Bayi Satışları Toplu Satışlar Pazar Payı Toros Tarım ın pazar payının yıl sonu itibariyle %33,5 e, dördüncü çeyrek dönemde ise geçmiş yılın aynı dönemine göre 2 puan artışla %34 e çıkmıştır. Türkiye de gübre tüketimi son çeyrekte %33 düşmüştür. Toros un satış miktarı geçmiş yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında son çeyrekte %29, yıl sonu itibariyle %13 düşmüştür. 59

60 Toros Tarım Yurtiçi Gübre Satışları Çeyrek Dönem (1.000 Ton) Kümülatif (1.000 Ton) 2007/4Ç 2008/4Ç AN26 AN33 AS ÜRE DAP KOMP DİĞER AN26 AN33 AS ÜRE DAP KOMP DİĞER 60

61 Toros Tarım Bayi Satış Fiyatları Çeyrek Dönem (ABD $) 2007/4Ç 2008/4Ç Kümülatif (ABD $) AN26 AN33 KOMP ÜRE DAP AN26 AN33 KOMP ÜRE DAP 2007/4Ç 2008/4Ç Artış Artış ORTALAMA FİYAT (ABD$/TON) % % 61

62 Toros Tarım Kapasite ÜRÜN ÇEŞİDİ FABRİKA KAPASİTE (1.000 Ton/yıl) KAPASİTE KULLANIM ORANI (%) 2007/4Ç 2008/4Ç AN26 MERSİN NPK CEYHAN NPK/DAP SAMSUN * 42 TOPLAM ** 45** 76** 66** Dördüncü çeyrekte Türkiye tüketimindeki düşüş sebebiyle kapasite kullanım oranı da düşük gerçekleşmiştir. Dördüncü çeyrekte iç talepteki daralma nedeniyle üretimin kısılması sonucu kapasite kullanım oranı da düşük gerçekleşmiştir. Sonbahar gübrelerine yönelik üretim yapan Ceyhan ve Samsun tesisleri Kasım ayı sonundan itibaren geçici süreyle üretime ara vermiştir. * 2007 yıl sonu sunumunda, Samsun Tesisi nin kapasite kullanım oranı, NPK ve DAP kırılımında, %60 ve %32 olarak verilmişti ikinci çeyrek dönem itibariyle Samsun Tesisi için tek bir yüzde verilmeye başlanmıştır. ** Ağırlıklı ortalama kapasite kullanım oranı 62

63 Toros Tarım Gübre Üretimi Çeyrek Dönem (1.000 Ton) Kümülatif (1.000 Ton) DAP KOMP AN33 AN DAP KOMP AN33 AN /4Ç 2008/4Ç

64 Toros Tarım Gübre İthalatı Çeyrek Dönem (1.000 Ton) Kümülatif (1.000 Ton) DAP ÜRE AS AN33 AN DAP ÜRE AS AN33 AN /4Ç 2008/4Ç İlkbahar sezonuna hazırlık amacıyla genelde dördüncü çeyrekte gerçekleştirilen Üre ithalatı, 2008 yılının son çeyreğinde yaşanan gelişmeler ve sürekli değişen fiyatlar nedeniyle ertelenmiştir. DAP gübresinde ise talebin üretimden karşılanması planlandığından 2008 yılında ithalat yapılmamıştır. 64

65 Tarımsal Sanayi Grubu Elleçleme Tonajı Terminal Hizmetleri Çeyrek Dönem (1.000 Ton) Kümülatif (1.000 Ton) 2007/4Ç 2008/4Ç Dökme Katı/Sıvı - Genel Kargo Dökme Katı/Sıvı - Genel Kargo Yılın ilk dokuz aylık döneminde etkisini gösteren Rusya'daki lojistik problemler ve Samsun tesislerinde yerel idarelerle yaşanılan sorunların dördüncü çeyrekte de devam etmesi yıl sonu itibariyle kömürde elleçlenen tonajları olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, inşaat sektöründe yaşanan durgunluğun, küresel krizin dördüncü çeyrekte daha da derinleşmesi klinker işinin yapılmamasına yol açtığından bu kalemdeki tonajlar düşmüştür. 65

66 Tarımsal Sanayi Grubu Kiralanan Kapasite Terminal Hizmetleri Çeyrek Dönem (1.000 m 3 ) 2007/4Ç 2008/4Ç Kümülatif (1.000 m 3 ) Petrol Ürünleri - Akaryakıt Petrol Ürünleri - Akaryakıt 2008 yılında ham petrol fiyatlarında yaşanan aşırı dalgalanmalar, petrol ve petrol ürünleri ticaretini olumsuz etkilemiştir. Petrol ürünlerinde transit yüklere hizmet veren Toros Ceyhan Terminali nin kiralanan kapasitesi, 2007 yılına kıyasla 2008 de azalan bölgesel ticaret hacmi sonucu %4,6 düşmüştür. 66

67 Tarımsal Sanayi Grubu Gelir, FAVÖK, Net Kâr Gelir FAVÖK Net Kâr Tarımsal Terminal Tarımsal Terminal Tarımsal Terminal Milyon TL Milyon TL Milyon TL yılında, Tarımsal Sanayi Grubu cirosunu ve FAVÖK ünü sırasıyla %43 ve %32 artırmıştır. Küresel finansal krizin etkisini son çeyrekte derinden yaşayan Tarımsal Sanayi Grubu, yıl sonunda yüksek maliyetli stoklarını yeniden değerlemiş ve yaklaşık 62 milyon TL (net) stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Bu sebeple, 2007 yılı ile karşılaştırıldığında 2008 yılı net karı %20 düşmüştür. 67

68 Toros Tarım Gübre Satışları ve Pazar Payı Beklentileri Gübre Satışları ve Pazar Payı ,5% ,5% 30,0% 25,0% 1000 Ton ,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0 0,0% B Bayi Satışları Toplu Satışlar Pazar Payı 2009 yılında gübre fiyatlarının düşmesi sonucu sektörde daha çok ithalatçı firmanın faaliyet göstereceği ve yurtiçi pazar dinamiklerinin üretici firmaların aleyhine gelişeceği tahmin edilmektedir. Bu sebeple, Toros Tarım pazar payını %30 un üzerinde tutacağını öngörmekle beraber 2008 yılına göre 3 puanlık gerileme beklemektedir. 68

69 Toros Tarım Bayi Satış Fiyatları Beklentileri Kümülatif (ABD $) B AN26 AN33 KOMP ÜRE DAP B Değişim ORTALAMA FİYAT (ABD$/TON) % 69

70 Toros Tarım Gübre Üretimi ve İthalatı Beklentileri Üretim (1.000 Ton) İthalat (1.000 Ton) DAP KOMP AN33 AN DAP ÜRE AS AN33 AN B B 2009 yılı için planlanan toplam kapasite kullanım oranı %64 dür. 70

71 Tarımsal Sanayi Grubu Elleçleme Tonajı ve Kiralanan Kapasite Beklentileri Terminal Hizmetleri Elleçleme Tonajı (1.000 Ton) B Kiralanan Kapasite (1.000 m 3 ) B Dökme Katı/Sıvı - Genel Kargo Petrol Ürünleri - Akaryakıt Limancılığın ana müşterisi olarak kabul edilen reel sektörün, küresel krizin etkilerini, 2009 yılında da yaşayacağı öngörüldüğünden, limancılık sektörünün toplam hacminin önemli ölçüde düşmesi beklenmektedir. Bu sebeple, Terminalcilik Hizmetlerinin dökme katı/sıvı genel kargo gibi yük çeşitlerinde az da olsa düşüş beklenmektedir. Petrol ürünlerindeki düşüş beklentisinin sebebi ise 2008 yılında ham petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların transit yük hacmi üzerindeki olumsuz etkilerinin, 2009 yılında da devam edeceği öngörüsüdür. 71

72 Tarımsal Sanayi Grubu Gelir, FAVÖK, Net Kâr Beklentileri Gelir FAVÖK Net Kâr Tarımsal Terminal Tarımsal Terminal Tarımsal Terminal Milyon TL Milyon TL Milyon TL B B B 2009 yılının yurtdışı ve yurtiçi gübre sektörü için geçiş yılı olacağı öngörülmektedir yıl sonunda ayrılan stok değer düşüklüğü karşılığının 2009 yılında iptal edilmesi nedeniyle 2009 yılında kar yüksek öngörülmektedir. 72

73 Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Makro Değerlendirme Yönetim Anlayışı Grup Hakkında Genel Değerlendirme 2008 Yılı Konsolide Mali Tablolar 2009 Yılı Beklentileri Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler Emlak Geliştirme Grubu Tekfen Hissesinin Borsa Performansı 73

74 Emlak Geliştirme Grubu Sektör Değerlendirmesi Tüm dünyada yaşanan ekonomik kriz gayrimenkul sektörünü de önemli ölçüde etkilemektedir. Bununla birlikte, İstanbul uzun dönemli getiri beklentisi olan yatırımcılar ve geliştiriciler için potansiyeli en yüksek üç Avrupa kentinden biridir. (ULI-PWC Emerging Trends in Europe 2009) Her yönü ile doğru yapılmış projeler krize rağmen talep görmekte ve finansal yapısı güçlü olan, gerçekçi projeksiyonlarla yatırım yapan gruplar, krizi fırsata çevirme şansını yakalamaktadır. Konut: 2008 in ikinci çeyreğinden itibaren kira ve satış fiyatlarında %25 lere varan düşüş gerçekleşmiştir. Bu belirsizlik ortamında talep bir süre ertelenmiş olmasına karşın, nitelikli konut açığı ve düşen faizlerin de etkisiyle sektörün kısa sürede toparlanacağı beklenebilir. Ofis: 2008 in ikinci yarısından itibaren ofis kiralarında çeşitli oranlarda düşüşler yaşanmasına, karşın A sınıfı ofis arzının sınırlı olması nedeniyle özellikle MIA da yer alan projeler etkilenmemiştir. Bu projelerdeki yüksek doluluk oranları korunmaktadır. Perakende: Sektörde son dört yıllık dönemde plansız ve hızlı büyüme, arz fazlasına ve yanlış yatırımlara sebep olmuş ve bu nedenle kriz en fazla perakende sektöründe hissedilmiştir. Sektörde önümüzdeki dönemde düzeltme beklenmektedir. 74

75 Emlak Geliştirme Grubu Organizasyon Tekfen Emlak Geliştirme Grubu Tekfen OZ Gayrimenkul Geliştirme A.Ş. Faaliyet Alanı: Gayrimenkul Geliştirme Tekfen Emlak Geliştirme Yatırım ve Ticaret A.Ş. Faaliyet Alanı: Projelerin İnşaat Yönetimi Tekfen Turizm ve İşletmecilik A.Ş. Faaliyet Alanı: Tesis İşletme Yönetimi 75

76 Emlak Geliştirme Grubu Gelişmeler 2008 yılında projelerin hazırlık çalışmalarına yoğunlaşan Tekfen-OZ, 2009 yılından itibaren İstanbul Levent ve Kağıthane de A sınıfı ofis, İstanbul Bomonti, Bodrum ve Konya Meram da konut ve İzmir Konak ta konut, ofis ve alışveriş merkezinden oluşan karma kullanımlı proje olmak üzere toplam altı adet gayrimenkul yatırım projesinin yapımına başlayacaktır. Bu altı projenin toplam yatırım büyüklüğünün 395 milyon ABD doları mertebelerinde gerçekleşmesi planlanmaktadır. Gümüşlük Müşkülüm Çiftliği Projesi ve Levent Ofis Projesinin inşaat çalışmaları Şubat 2009 da başlamıştır. Bomonti Apartmanları ve Ofis Park Kağıthane projelerinin tasarımları tamamlanmış olup, Kağıthane Projesi nin tasarımı MIPIM Architectural Review tarafından ödüllendirilmiştir. İki projenin inşaatı 2009 un ilk yarısında başlayacaktır. İzmir projesinin tasarım çalışmaları sürmektedir. 76

77 Emlak Geliştirme Grubu Projeler Proje Proje Tipi Konum İnşaat Başlangıç Tarihi İnşaat Bitiş Tarihi Tahmini Proje Büyüklüğü* (Milyon ABD Doları) Ofis Park Kağıthane Ofis İstanbul Nisan 09 Ocak Levent Ofis Ofis İstanbul Şubat 09 Agustos İzmir Karma Kullanım Karma İzmir Mart 10 Aralık Bomonti Apartmanları Konut İstanbul Nisan 09 Nisan Bodrum Projeleri Konut Bodrum Şubat 09 Temmuz Konya Meram Konut Konya Mart 10 Aralık Toplam 553 * Rakamlar toplam ciro içinde Tekfen-OZ payını gösterir. 77

78 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler FONKSİYONA GÖRE DAĞILIM Proje Konut Satılabilir alan* Ofis Satılabilir alan* Perakende Satılabilir alan* Kağıthane Projesi % % Konut Ofis Perakende Levent Projesi İzmir Projesi % Bomonti Projesi Bodrum Projeleri Toplam Satılabilir Alan 295,557 m² Konya Meram Projesi TOPLAM * Tüm değerler m² olarak Tekfen OZ payını gösterir. 78

79 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler 79

80 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler Ofis Park Kağıthane Genel Bakış: Kat karşılığı paylaşım modeli A Sınıfı Ofis Kompleksi Avrupa Yakası nın planlanan yeni MIA sı Projenin LEED sertifikasyonu alması hedeflenmektedir Proje Büyüklüğü Tekfen-OZ: 56 milyon $ Proje Özeti : Toplam Satılabilir /Kiralanabilir Alan : m² Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç2/ Bit: Ç1/2011 Tek ve yüksek ofis bloğu yerine, bölgenin dokusuna uygun parçalı ve avlu etrafında yer alan 9 ofis bloğu Avluya açılan zemin katlarda mağazalar, kafeler ve sosyal donatı alanları MIPIM Architectural Review Future Project Awards 2009 da ofis projeleri kategorisinde ödül sahibi İnşaatın Nisan 2009 da başlaması planlanmaktadır. Yatırım Gerekçeleri : Levent-Maslak Merkezi İş Alanı na çok yakın Bölge gelişen altyapı ve ulaşım alternatiflerine sahip 80

81 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler Levent Ofis Genel Bakış: Arsanın %50 si Tekfen-OZ a ait A Sınıfı Ofis Projesi Projenin LEED sertifikasyonu alması hedeflenmektedir Proje Büyüklüğü Tekfen-OZ: 21 milyon $ Proje Özeti : Toplam Satılabilir /Kiralanabilir Alan : 7,700 m 2 Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç1/ Bit: Ç3/ katlı binada brüt 800 m² lik ofis katları Cephe ve katlarda düzenlenen plantasyonla mekanik, konfor ve görsel açıdan yüksek verim sağlanması Yatırım Gerekçeleri: Proje Türkiye nin en prestijli ofis bölgesi Levent te yer almakta Bölgede arsa arzı sınırlı, kent bütününde boşluk oranları en düşük ofis bölgesi Bölgede prestijli A sınıfı Ofis talebi yüksek İnşaat çalışmaları Şubat 2009 da başlamıştır. 81

82 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler İzmir Karma Kullanım Genel Bakış: Rönesans AVM ile % 50 ortaklıkla geliştirilmekte Çok fonksiyonlu (rezidans, ofis ve alışveriş merkezi), İzmir in en büyük gayrimenkul projesi Proje Büyüklüğü Tekfen-OZ: 243 milyon $ Proje Özeti : Toplam Satılabilir /Kiralanabilir Alanı: Konut: m², Ofis: m², AVM: m² Tahmini İnşaat Süresi - Baş: Ç1/2010 Bit: Ç4/2012 Modern kent planlamasına örnek teşkil edecek, Egeli yaşam kültürüne, iklimine hitap edecek tasarım Projenin dizayn çalışmaları sürdürülmektedir. Yatırım Gerekçeleri : Kentin planlanan ve gelişen Merkezi İş Alanı nda Liman Arkası nda, otoyolların kesiştiği noktada, İzmir in tüm ilçelerinden kolay ulaşılabilir, merkezi konumda 2010 da alışveriş merkezi potansiyeli en yüksek şehir (GYODER, 2008) İstanbul dan sonra nitelikli ofis ihtiyacı en çok olan şehir 82

83 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler Bomonti Apartmanları Genel Bakış: Kat karşılığı paylaşım modeli 84 üniteli konut projesi Proje Büyüklüğü Tekfen-OZ: 19 milyon $ Proje Özeti : Toplam Satılabilir Alan : m 2 Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç2/ Bit: Ç2/2011 Zemin katta ticari alanlar ve home-ofis üniteleri, üst katlarda konut alanları Kentsel doku ve sokak yaşantısı ile bütünleşen modern mimari tasarım Yatırım Gerekçeleri: Bölge, merkezi konumu, önemli ulaşım akslarına yakınlığı, tünel ve metro gibi alt yapı projeleriyle ön plana çıkmakta Üniversite kampüsü, sosyal tesis, otel, kongre merkezi ve hastane projeleriyle Bomonti gelişen bir merkez İnşaatın Nisan 2009 da başlaması planlanmaktadır. 83

84 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler Bodrum Projeleri Genel Bakış: Arsalar Tekfen-OZ a ait Yazlık konut projeleri Proje Büyüklüğü: 14 milyon $ Proje Özeti : Bodrum projeleri etaplar halinde geliştirilecek Birinci Etap; Gümüşlük te 18 ünite İkinci Etap: Yalıkavak ta 20 ünite Toplam Satılabilir Alan: 4,308 m 2 Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç1/ Bit: Ç3/2010 Yatırım Gerekçeleri: Türkiye nin en cazip turizm noktalarından biri. Gümüşlük projesinin inşaat çalışmaları Şubat 2009 da başladı. 84

85 Emlak Geliştirme Grubu Devam Eden Projeler Konya Meram Konut Genel Bakış: Arsa Konya Büyükşehir Belediyesi nden Kasım 2008 de satın alındı. Arsa Fiyatı: $12, Arsa büyüklüğü: m² Konut Projesi Proje Büyüklüğü: 200 milyon $ Proje Özeti: Toplam Satılabilir Alan: 200,000 m 2 Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç1/ Bit: Ç4/2014 Güvenlikli, sosyal ve kültürel donatıları sağlanmış konut yerleşimi (1, ünite) Proje dört etap halinde geliştirilecek Projenin dizayn çalışmaları sürdürülmektedir. Yatırım Gerekçeleri : Anadolu nun ekonomik gelişme potansiyeli en yüksek kentlerinden Kentte nitelikli ve yeterli sosyal donatılara sahip proje arzı sınırlı 85

86 Emlak Geliştirme Grubu Potansiyel Projeler 86

87 Emlak Geliştirme Grubu Potansiyel Projeler FONKSİYONA VE BÖLGELERE GÖRE DAĞILIM Proje Konut Satılabilir alan* Ofis Satılabilir alan* Perakende Satılabilir alan* İstanbul % % Konut Ofis Perakende Ankara ** 0 0 Bodrum % TOPLAM Toplam Satılabilir Alan m² * Tüm değerler m² dir. **Ankara Konut Projesinin 1. fazına ait değerdir. 87

88 Emlak Geliştirme Grubu Tamamlanan Projeler TEKFEN YALIKAVAK EVLERİ Genel bakış: Yazlık konut & butik otel projesi (86 yazlık konut, 40 odalı butik otel) Projenin Mevcut durumu : 15 Temmuz 2008 itibariyle konut inşaatları tamamlanmış ve konutların teslimatı yapılmıştır Proje kapsamında yer alan 40 odalı butik otel 2009 yaz sezonunda faaliyete başlayacaktır. Otel misafirleri ve site sakinlerine hizmet verecek havuz, kıyı mutfak ve havuz bardan oluşan sosyal donatılar hizmete hazır duruma getirilmiştir. 88

89 Emlak Geliştirme Grubu Tekfen Services İşletme Yönetimi Tekfen Tower, Taksim Residences, Tekfen Sitesi, Yalıkavak Tekfen Evleri ve S-Cafe işletme yönetimi Tekfen Services markası ile Tekfen Turizm ve İşletmecilik A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Emlak Geliştirme Grubu nun devam eden projelerinde ve potansiyel projelerinde de işletme yönetiminin Tekfen Services tarafından yapılması planlanmaktadır. Tekfen Services profesyonel işletme yönetimi ile Emlak Geliştirme Grubu projelerine değer katmaktadır. MALİ GÖSTERGELER 2008 yılında Tekfen Services in cirosu 14,8 milyon TL, vergi öncesi karı 802 bin TL ve Tekfen Holding e aktarılan gelir 775 bin TL olarak gerçekleşmiştir. 89