K br s ta Yer Alan ngiliz Üslerinin Hukuki Statüsü ve Unutulmufl BM Dekolonizasyon Hukukunu Yeniden Hat rlatma

Transkript

1 K br s ta Yer Alan ngiliz Üslerinin Hukuki Statüsü ve Unutulmufl BM Dekolonizasyon Hukukunu Yeniden Hat rlatma Mehmet Şükrü GÜZEL* Birleşmiş Milletler in (BM) kurulduğu 1945 tarihinde dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri (750 milyon kişi), kendi kendisini yönetmeyen koloniyal ülkelerde yaşamakta idi. BM Antlaşması nın 11. Bölümü nde Özerk Olmayan Bölgelere İlişkin Bildirge de yer alan 73. ve 74. maddeleri, Kendi Kaderini Tayin hakkına saygıyı ve BM nin dekolonizasyon sürecindeki pozisyonunu düzenlemektedir ten bu yana 80 in üzerinde koloni bağımsızlığına kavuşmuştur, halen 16 ülke Uluslararası Vesayet Rejimi altında bulunmaktadır. BM Genel Kurulu nun 9 Şubat 1946 tarihindeki Londra daki ilk sezonunda alınan 9 numaralı kararında Özerk Olmayan Bölgelere İlişkin Bildirge de yer alan 73. maddenin e fıkrasına göre üye devletlerin BM Genel Sekreteri ne ilgili madde kapsamındaki bölgelerde ekonomik, sosyal, eğitim koşullarına ilişkin bilgileri iletmeleri için 20 Eylül 1946 tarihine kadar süre verilmiştir. Portekiz, 1946 tarihinde BM ye üye olmadığı için herhangi bir bilgi BM Genel Sekreteri ne iletmemiştir. Fransa ise Genel Sekretere verdiği bilgi ile Cezayir hariç olmak üzere toplam 18 bölgenin kolonisi olduğunu ve bunların BM Antlaşması nın 73. maddesi kapsamında olduğunu bildirmiştir. BM Genel Kurulu 14 Aralık 1946 tarihinde, 66 sayılı kararı ile üye ülkelerden 73. madde kapsamındaki bölgeler için her yılın Haziran ayının 30. gününe kadar bu bilgilerin düzenli olarak gönderilmesini istemiştir. Genel Kurul aynı zamanda Genel Sekreter in yıllık raporunu incelemek üzere 73. maddenin e fıkrasına göre rapor göndermek yükümlülüğünde olan ülkeler ve Genel Kurul un seçeceği ülkelerden oluşan bir geçici komite oluşturma kararını almıştır. 16 ülkeden oluşan bu komite 4 numaralı komite olarak 1947 yılında göreve başlamıştır. İngiltere Kıbrıs Adası nın koloniyel düzende olduğunu 73. maddenin e fıkrasına göre Genel Sekreter e bilgi göndererek 1946 tarihinde kabul etmiştir. Fransa, Cezayir in BM Antlaşması nda Kendi Kaderini Tayin Hakkı nın bulunduğunu reddetmiş ve Cezayir in kendi toprak bütünlüğü içerisinde bulunduğunu beyan etmiştir. 1 - Cezayir in BM hukukunda Kendi Kaderini Tayin Hakkını Kazanması 5 Temmuz 1962 yılında bağımsızlığını kazanmadan önce Fransa nın kolonisi Cezayir de, Ulusal Kurtuluş Cephesi nin (FLN) 31 Ekim 1954 tarihinde Betna ve Aures te başlattığı ayaklanmalar aynı zamanda, Fransa nın koloniyal yönetimine karşı ilk ciddi başkaldırıyı da temsil etmektedir. Fransa bunun karşılığında yoğun bir tutuklama kampanyasına başlamıştı. Ertesi yıl Ayn Abid de ve El-Alia madenlerinde patlak veren ayaklanma, Avrupalılara yönelik genel bir saldı- * 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Milli Güvenlik Araştırmaları Merkezi Bilimsel Danışmanı 21. YÜZYIL [85]

2 Mehmet fiükrü Güzel rının başlangıcına dönüşmüştü, Fransız yönetimi buna idamlarla karşılık verdi da Fransa da iktidara gelen hükümetin valiliğe atadığı Robert Lacoste, direnişi zorla bastırma politikasına yöneldi. Ülkenin iç kesimlerinde giderek denetimi sağlayan FLN nin etkisini kırmak amacıyla Cezayir e 500 bin kişilik bir Fransız ordusu gönderildi. Bu sırada daha önce silahlı mücadeleye karşı çıkan milliyetçi önderlerin çoğu FLN ye katılmaya başladılar. Bu süreçten sonra Cezayir, artık BM nin dekolonizasyon sürecinde Genel Kurul un gündeminde yer almaya başlamış oldu Nisan 1956 tarihinde BM ye üye 17 ülke, temel insan haklarının Fransa tarafından ihlal edilmesi sebebi ile Cezayir de yaşananların BM Güvenlik Konseyi nce BM Genel Kurulu gündemine alınmasını talep eden bir dilekçe vermişlerdir. 13 Haziran da bu sefer 13 ülke BM Güvenlik Konseyi nin Genel Kurulu nun gündemine alınması için ikinci bir dilekçe vermişlerdir. BM Güvenlik Konseyi, 26 Haziran da Cezayir için toplanarak konunun Genel Kurul gündemine alınıp alınmamasını tartışmıştır. Fransa toplantıda, Cezayir de yaşananların Fransa nın iç sorunu olması sebebi ile konunun Genel Kurul gündemine alınmasına karşı çıkmıştır. Egemen devletin iç işlerindeki isyancılar konusunun BM Antlaşması nın 34. maddesine ve 2. maddesinin 7 numaralı paragrafına göre gündeme alınamayacağını dile getirmiştir. BM Güvenlik Konseyi nde yapılan ilk oylamada konunun Genel Kurul un gündemine alınması reddedilmiştir. BM Güvenlik Konseyi ne verilen ilk dilekçelerde Cezayir in BM Antlaşması ndan kaynaklanan Kendi Kaderini Tayin Hakkı çerçevesinde bir görüşme olmamıştır. 2 Ekim 1956 tarihinde bu sefer 15 ülke, Fransa nın Soykırım Antlaşması nı ihlal ettiği gerekçesi ile Genel Kurul un Cezayir konusunu gündeme alması için dilekçe vermiştir. 15 Kasım 1956 tarihinde Genel Kurul, Cezayir konusunun görüşülmesini karara bağlamış ve konu 4 ile 13 Şubat 1957 tarihleri arasında önce 1 Numaralı Politik Komite de görüşülmüştür. Fransa görüşmelerde, konunun gündeme alınmasının BM Antlaşması nın 2. maddesinin 7 numaralı paragrafına aykırı olduğunu, ayrıca BM Antlaşması nda Genel Kurul un bu konudaki yetkisini belirten bir madde bulunmadığını, aynı şekilde Genel Kurul un kendisinin Kendi Kaderini Tayin Hakkı konusunda da yorum yapma hakkının olmadığını belirtmiştir. Ayrıca BM nin üye ülkelerin sınırla- 1 Cezayir Bağımsızlık Savaşı, wikipedia, Erişim tarihi [86] 21. YÜZYIL

3 K br s ta Yer Alan ngiliz Üslerinin Hukuki Statüsü ve Unutulmufl BM Dekolonizasyon Hukukunu Yeniden Hat rlatma rına saygı temelinde oluştuğunu, Fransa nın 1830 tarihinde hiçbir iktidar veya egemenliğin olmadığı bir bölgeye meşru olarak yerleştiğini ve son 120 yıldır Fransa nın Cezayir deki meşruiyetinin asla sorgulanmadığını belirtmiştir. Fransa, BM Genel Kurulu nun yapacağı herhangi bir öneriyi dikkate almayacağını, Cezayir deki politik sistemi kendi Anayasasına göre belirleyeceğini söylemiştir. Cezayir de yaşananların yabancı güçler tarafından desteklenen terörist bir isyan olmasına rağmen Fransa nın liberal bir politik çözüme taraftar olduğunu belirtmiştir. Çözümün de, 1 şartsız bir ateşkes antlaşması 2- demokratik ülkeden gelecek gözetmenlerin eşliğinde her kesimin katılacağı serbest seçimler, 3-seçilecek temsilcilerin Cezayir in gelecekteki rejiminin tespit edilmesi, şeklinde 3 aşamalı gerçekleştirilebileceğini dile getirmiştir. Diğer üye ülke temsilcileri değişik görüşler dile getirmişlerdir. Yapılan görüşmeler sonrasında Genel Kurul un 15 Şubat 1957 tarihli 654 sayılı toplantısında 1012 sayılı karar Cezayir için alınmıştır. Alınan kararda, BM Antlaşması nın Fransa 1848 ilkeleri ile uyum içerisinde işbirliği ruhu ile barışçıl, demokratik ve adil bir çözümün bulunması noktasındaki umut belirtilmiştir. 2 Cezayir in kendi toprak Anayasas ndan itibaren bütünlü ü içerisinde yer 16 Haziran 1957 tarihinde bu sefer 22 üye ülke, Cezayir in tekrar Genel Kurul gündemine alınması için memorandum yayımlamışlardır. Memorandumda, 15 Şubat Anayasas 'nda çizilen ald n, BM ye üyeli inin tarihinde alınan 1012 sayılı Genel Kurul Kararı sonrasında s n rlar çerçevesinde Cezayir de bir gelişme yaşanmadığından bahisle tekrar görüşülmesi gerekliliğini ve Fransız yönetiminin şiddet ve gerçekleflti ini, Cezayir i vahşet politikasının durumu daha da kötüye götürdüğünü belirtmişlerdir. 20 Eylül 1957 tarihinde Genel Kurul konuyu bildirmifltir. bir koloni olmad n gündemine almayı kabul etmiş ve Cezayir 27 Kasım-6 Aralık 1957 tarihleri arasında 1 numaralı Politik Komite de görüşülmüştür. Fas ve Tunus Cezayir sorununun çözülmesi için iyi niyetli arabuluculuk faaliyetlerinde bulunma noktasında öneri sunmuştur. Fransa temsilcisi, Fransa nın tutumunu değiştirmediğini, Cezayir in 1848 Anayasası ile Fransa nın bir parçası olduğunu ve Fransa nın, Cezayir in de dahil olduğu tanınmış sınırları ile BM ye üye olduğunu ve tartışmaların bu çerçevede devam ettiğini, Cezayir deki sorunun bir azınlık tarafından çıkarıldığını ve dışarıdan desteklendiğini söylemiştir. Fas ve Tunus un iyi niyetli arabuluculuk faaliyetlerinin Fransa tarafından kabul edilemeyeceğini ama ateşkes antlaşması noktasında meditasyonlarının kabul edilebileceğin söylemiştir. Fransa, sosyal reformların Fransa yönetimi tarafından yapıldığını ve 3 aşamalı planın (ateşkes- serbest seçimler ve görüşmeler) yürürlükte olduğunu eklemiştir. 1 Numaralı Politik Komite de yapılan görüşmeler sonrasında, 10 Aralık 1957 tarihinde, Cezayir için 1184 sayılı kararı kabul etmiştir. Bu karar ile BM Genel Kurulu, Tunus ve Fas ın, Cezayir konusundaki iyi niyetli arabuluculuk faaliyetlerini kabul etmiş, Cezayir sorununun BM Antlaşması nın ilkeleri ve prensipleri çerçevesinde çözülmesi için istemini belirtmiştir Haziran 1958 tarihinde, 24 ülke, Cezayir in Genel Kurul un gündemine alınması başvurusunda bulunmuşlardır. Başvuru metninde 15 Şubat 1957 tarihli 1012 sayılı Genel Kurul kararına gönderme yapılmış ve karar sonrasında Cezayir den gelen raporların durumun fenalaştığını gösterdiğini bildirmişlerdir. 17 Eylül 1958 tarihinde Genel Kurul da yapılan görüşmeler sırasında Fransa, eski konumunu koruyarak, Cezayir in konuşulmasının Fransa nın egemenliğine ve 2 Y. U.N, 1956 Sayfa116, New York, ABD 3 A/L , BM Kütüphanesi Cenevre, İsviçre 21. YÜZYIL [87]

4 Mehmet fiükrü Güzel BM Antlaşması nın 2. maddesi nin 7 numaralı fıkrasına aykırı olduğu görüşünü yenilemiştir. Genel Kurul Cezayir konusunu 22 Eylül 1958 tarihinde gündemine almıştır. 1 Numaralı Politik Komite de Cezayir konusu, 8 ve 13 Aralık 1958 tarihleri arasında görüşülmüştür. Fransa 1958 tarihinde görüşmeleri boykot etmiştir yılında yapılan görüşmelerde, Genel Kurul da Cezayir için bir karar alınmamıştır Haziran 1959 tarihinde, 22 ülke, Cezayir in Genel Kurul gündemine alınması için tekrar başvuruda bulunmuştur yılındaki bu başvuruda ilk kez Kendi Kaderini Tayin Hakkı ndan bahsedilmiştir. Fransa, 13 Haziran tarihinde bir mektup ile Cezayir konusunun bir egemen ülkenin iç meselesi olduğunu, başvurunun BM Antlaşması nın 2. maddesinin 7 numaralı paragrafına aykırı olduğunu ve 1956 yılında BM Güvenlik Konseyi nde Cezayir konusunda bir görüşmenin yapılmasının kabul edilmediğini hatırlatmıştır. Fransa nın karşı çıkışının 1 gün sonrasında bu sefer 25 ülke cevap vererek 1955 yılından itibaren konunun sürekli BM gündeminde olduğunu ve bir milyondan fazla Cezayirlinin yer değiştirdiğini, alınmış Genel Kurul kararlarının hayata geçmemesi sebebi ile konunun tekrar Genel Kurul gündemine alınmasının gerekli olduğunu ifade etmiştir. 16 Eylül 1959 tarihinde Genel Kurul yeniden konuyu gündemine almıştır. 16 Eylül 1959 tarihinde Fransa Cumhurbaşkanı de Gaulle, Cezayir de barışın sağlanması ve ateşkes ilan edilmesi şartının yerine gelmesinden 4 yıl sonra referanduma gidilmesini önermiştir. Referandum da Cezayir halkı 3 seçeneği oylayacaktır. 1- Ayrılma Hakkını, 2- Fransa ile Cezayir in tam bir entegrasyonu, 3- Cezayir in Cezayirliler tarafından yönetilmesi ile birlikte Fransa ile yoğun bir ekonomik, sosyal, eğitim, savunma ve dış işlerinde ilişkide olması. BM Genel Kurulu Cezayir konusunun görüşülmesi için 1 Numaralı Politik Komiteyi tekrar görevlendirmiştir. 30 Kasım-7 Aralık 1959 tarihleri arasında yapılan görüşmeler sırasında Fransa, 16 Eylül tarihli de Gaulle un açıklamasının geçerli olduğunu, açıklamaya uygun bir takvimin uygulanmasını talep etmiş, öncelikli olarak Cezayir de ateşkesin sağlanması gerektiğini dile getirmiştir. Politik Komite de yapılan görüşmeler sonrasında, konu 12 Aralık 1959 tarihinde BM Genel Kurulu nda görüşülmüş ancak herhangi bir karara varılamamıştır Haziran ve 14 Ey Dönem Genel Kurul 117.Sayılı toplantı tutanakları. BM Kütüphanesi, Cenevre, İsviçre 5 14.Dönem Genel Kurul 121 Sayılı toplantı tutanakları, BM Kütüphanesi, Cenevre, İsviçre [88] 21. YÜZYIL

5 K br s ta Yer Alan ngiliz Üslerinin Hukuki Statüsü ve Unutulmufl BM Dekolonizasyon Hukukunu Yeniden Hat rlatma lül 1960 tarihlerinde 25 ülke Cezayir in yeniden Genel Kurul gündemine alınması için dilekçe vermişlerdir. Genel Kurul, Cezayir i yeniden gündem maddesi olarak belirlemiş ve konunun görüşülmesine Fransa yine itiraz etmiş, BM de yapılacak görüşmelere katılmayacağının altını çizmiştir. Politik Komite de 5 ve 15 Aralık tarihleri arasında yapılan görüşmelerde Tunus, Fransa Cumhurbaşkanı de Gaulle nin 16 Eylül 1959 tarihinde, Cezayir konusunda Fransa nın tek taraflı çözüm politikasını bıraktığını ve Cezayir halkının Kendi Kaderini Tayin Hakkı nı tanıdığını ve üç seçenekli bir plan ile Cezayir halkının bağımsızlık, Fransa ile bütünleşme veya Fransa içerisinde yer alarak otonomiye sahip olabilmesi seçeneklerini sunduğunu hatırlatmıştır. Türkiye ve Yunanistan n ngiltere nin 17 fiubat 1959 tarihli K br s taki üslere iliflkin deklarasyonunu kabul etme zorunlulu u bulunmamaktayd. Politik Komite de hazırlanan bir karar tasarısı, 19 Aralık 1960 tarihinde Genel Kurul un gündemine gelmiştir. Gelen tasarı, üzerinde yapılan değişiklikler sonrasında oylanmış ve 1573 sayılı BM Genel Kurulu kararı alınmıştır. Bu karar, Cezayir in BM Antlaşması nın 73. maddesine göre Kendi Kaderini Tayin Hakkı nın var olduğu ilk kez kabul edilmiştir sayılı kararının 1 numaralı bendinde Genel Kurul, BM nin Cezayir halkının kendi kaderini tayin hakkını ve bağımsızlığını tanıdığını, 2 numaralı bendinde Cezayir in birliği ve bütünlüğü çerçevesinde Kendi Kaderini Tayin Hakkı nın başarılı bir şekilde uygulanması için garantilerin verilmesi gerektiğini ve 3 numaralı bendinde BM nin Cezayir in Kendi Kaderini Tayin Hakkı konusundaki sorumluluğunu kabul etmiştir. Fransa, BM nin kuruluşundan 1960 yılında alınan 1573 sayılı Genel Kurul kararına kadar ve aslında 1848 Anayasası ndan itibaren Cezayir in kendi toprak bütünlüğü içerisinde yer aldığını, Fransa nın BM ye üyeliğinin 1848 Anayasası nda çizilen sınırları çerçevesinde gerçekleştiğini, Cezayir i bir koloni olarak kabul etmediğini ve bu sebeple de 1946 yılında BM Genel Sekreterine bildirmiş olduğu koloniler listesinde yer vermediğini belirtmiştir. BM Genel Kurulu ise 1573 sayılı kararı ile Cezayir in Kendi Kaderini Tayin Hakkı nı, toprak bütünlüğü içerisinde ve kendi sorumluluğu altında tanımıştır. 6 İngiltere nin Kıbrıs Adası nda Bulunan Askeri Üslerinin Tarihi ve Hukuki Statüsü Kıbrıs Adası ndaki İngiliz Askeri Üsleri, Dikelya ve Akrotiri bölgelerinde toplam 254 kilometrekare alanı kapsamaktadır. Bu alan Kıbrıs adasının toplam yüzölçümünün yüzde 3 ünü oluşturmaktadır. İngiliz üslerinin kapladığı alanın yüzde 60 ı özel mülkiyete ait topraklardan oluşmaktadır ve buralarda özel şahıslar tarafından tarım yapılmaktadır. Kıbrıs Rum kesimi vatandaşı yaklaşık kişi üs bölgelerinde 1974 yılından itibaren yaşamaya başlamıştır. İngiltere nin üslerde bulunan personelinin aileleri ile birlikte oluşturduğu nüfus ise kişidir. 7 İngiliz üslerinin tarihini belirlemede, eski bir İngiliz Taç Kolonisi olan Kıbrıs Adası ndaki İngiliz varlığının başlangıç tarihi hukuki olarak belirleyici değildir. Bu üslerin tarihi, BM Hukuku nda yer alan dekolonizasyon sürecine göre şekillenen BM Antlaşması nın 73. maddesine göre kurulmuş olan Kıbrıs Cumhuriyeti nin kuruluş tarihi olan 16 Ağustos 1960 Lefkoşa Antlaşmalarıdır ve yasallığını bu antlaşmalardan almaktadır. İngiliz üslerinin hukuki statüsü belirlerken sorulması gereken can alıcı soru ise Kıbrıs Ada Dönem Genel Kurul 127 Sayılı toplantı tutanakları, BM Kütüphanesi Cenevre, İsviçre 7 Sovereign Base Areas, Erişim tarihi YÜZYIL [89]

6 Mehmet fiükrü Güzel sı nda kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti nin yasallığını nereden aldığı? sorusudur. Bu soruya verilecek cevap, İngiliz üslerinin hukuki statüsüne netlik kazandıracaktır. Dekolonizasyon sürecinde çeşitli dönemlerde BM Genel Kurul gündemine gelen Kıbrıs Adası nın bağımsızlığını ne şekilde ve nasıl sağlayacağı konusunda alınmış son BM Genel Kurul Kararı, 5 Aralık 1958 tarihli, 1287 sayılı karardır. Oybirliği ile alınan bu karar sonrasında, karar metininde belirtilen taraflardan (parties) Türkiye ve Yunanistan ın İsviçre de yaptıkları toplantılar ve imzaladıkları 11 Şubat 1959 tarihli Zürih Antlaşması sonrasında, İngiltere, Yunanistan ve Türkiye bu sefer İngiltere de bir araya gelmişlerdir. Belirtilmeli ki, BM Genel Kurulu nun 1287 sayılı karar metninde belirtilen taraflardan (parties) Kıbrıs Adası nda yaşayan egemen toplumların -Rum ve Türk Toplumlarının- temsilcileri olan Yunanistan ve Türkiye nin kendi aralarında varacakları Kıbrıs Adası nın İngiliz Kolonisi olmasını sonlandıracak herhangi bir antlaşmayı, koloniter ülke İngiltere nin kabul etmesi, BM Antlaşması nın 73. maddesinin prosedürü açısından zorunludur. İngiltere nin Kıbrıs Adası ndaki Rum ve Türk toplumlarının temsilcileri Yunanistan ve Türkiye nin alacağı kararı kabul etmemesi, her iki temsilci ülkeden birinin veya beraber BM Genel Kurulu na İngiltere yi şikayet etme hakkı mevcut bulunmakta idi. İngiltere, Zürih Antlaşması sonrasında 17 Şubat 1959 tarihinde bir deklarasyon yayımlamıştır. Deklarasyonda İngiltere, Kıbrıs Adası nın bağımsızlığı için Yunanistan ve Türkiye nin imzaladığı Zürih Antlaşması nı kabul ettiğini belirtmiş ancak deklarasyonunun b bendinde bu kabulünün Dikelya ve Akrotiri de bulunan bölgeler dışında kalmak şartı ile olduğunu eklemiştir. B bendinin 2. maddesinde de 4 başlık altında bu iki bölgenin İngiliz egemenliğinde kalma şartının sebeplerini açıklamıştır. Bu sebepler Kıbrıs Adası nda yaşayan Türk ve Rum toplumunun ve azınlıkların ortak temel insan haklarının korunması, ayrımcılığa izin verilmemesi şeklindedir ve Zürih Antlaşması nda şekillendirilen Kıbrıs Cumhuriyeti nin temel yapısında yer alan Garanti ve İttifak Antlaşmaları na dayandırılmaktadır. Bu deklarasyonun Türkiye ve Yunanistan tarafından kabul edilmesi sonrasında, 19 Şubat tarihli Londra Antlaşması İngiltere, Türkiye ve Yunanistan tarafından imzalanarak, Kıbrıs Cumhuriyeti nin kuruluşuna giden yola devam edilmiş, BM Genel Kurulu nun 5 Aralık 1958 tarihli 1287 kararı çerçevesinde 16 Ağustos 1960 tarihinde Lefkoşa Antlaşması yla başlayan süreç ta- [90] 21. YÜZYIL

7 K br s ta Yer Alan ngiliz Üslerinin Hukuki Statüsü ve Unutulmufl BM Dekolonizasyon Hukukunu Yeniden Hat rlatma mamlanmıştır. Unutulmaması gereken husus, Türkiye ve Yunanistan ın 17 Şubat 1959 tarihli İngiltere nin deklarasyonunu kabul etme zorunluluğunun bulunmamasıdır, her iki devletten birisinin veya birlikte bunu BM Genel Kurulu nun yetkilendirmesi çerçevesinde reddetme hakkına sahip olduğudur. Yine önemli olan husus, bu kabulün İngiltere nin bahsi gecen deklarasyonunda sunmuş olduğu şartlar ile sınırlı olmasıdır. ngiliz üslerinin, ngiltere nin tek tarafl olarak Garanti ve ttifak Antlaflmalar ndan çekilmesi durumunda kapat lmas gerekmektedir Sonuç BM deki dekolonizasyon süreci koloniter ülkenin kolonisini tamamen terk etmesi üzerine kuruludur ve bunun tek istisnası Kıbrıs Adası ndaki İngiliz üsleridir. İngiltere bu üsleri 17 Şubat 1959 tarihli deklarasyonunda açıkça belirttiği şartlar çerçevesinde sahip olmuştur. Bu şartın temelini Ada da Kendi Kaderini Tayin Hakkı nı ortak bir devlet içerisinde kullanan 2 egemen halkın gelecekte karşılaşabileceği anlaşmazlıklarda 2 egemen halkın temsilcisi Türkiye ve Yunanistan ile beraber olarak Garanti ve İttifak Antlaşmaları çerçevesinde insan haklarını korumak adına bu üslerin kendisinde bırakıldığıdır. Bu hukuk üzerine inşaa edilen İngiliz üslerinin, İngiltere nin tek taraflı olarak Garanti ve İttifak Antlaşmaları ndan çekilmesi durumunda kapatılması gerekmektedir. Üsler, Kıbrıs Adası ndaki misyonu dışında sadece BM nin verebileceği bir görev çerçevesinde de kullanılabilir. Bu sebeple de üslerin deniz karasularında ekonomik alanının olması ya da NATO da kullanımına açılması mümkün değildir. Dolayısıyla İngiltere nin Kıbrıs Adası ndaki üslerini kendi denizaşırı bağımsız egemenliğinde görmesi ve Angola, Cezayir deneyimi çerçevesinde BM tarafından kabul edilmesi mümkün değildir. İngiltere Garanti ve İttifak Antlaşmaları ndan çekilerek, unutulmuş BM dekolonizasyon hukuku sayesinde, tamamen boşaltması gereken kolonisinde haksız toprak kazanımına çalışmaktadır. İngiliz üsleri sadece Kıbrıs Cumhuriyeti kurucu Garanti ve İttifak Antlaşmaları hukuku ile sınırlı olarak meşru ve yasaldır. 21. YÜZYIL 21. YÜZYIL [91]