Ekonomi Bülteni 18 Mart 2013, Sayı: 10 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr.

Transkript

1 Ekonomi Bülteni 18 Mart 213, Sayı: 1 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Mart 213 Yurt Dışı Gelişmeler Japonya da Kuroda nın BOJ başkanlığını onayladı. Japonya da parlamentonun alt kanadında onaylanmasının ardından Asya Kalkınma Bakanı Haruhiko Kuroda ve iki yardımcısına parlamentonun üst kanadından da onay çıktı. Kuroda Japonya daki deflasyona son vermek ve belirlenen %2 lik enflasyon hedefine ulaşabilmek için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını belirtmişti. Ayrıca Kuroda BOJ un daha fazla ve daha uzun vadeli devlet tahvili alması gerektiğini söylemiş ve daha fazla riskli varlıkların alımının da bir seçenek olarak düşünebileceğini belirtmişti. BOJ un şu an bu yılsonuna kadar belirlediği varlık alım programı 1 trilyon $ seviyesinde ve bir kısmı vadesine 3 yıla kadar olan devlet tahvil alımını içeriyor. Kuroda nın başkanlığının onaylanmasıyla BOJ un para politikasını daha da gevşeteceği beklentisi Nikkei nin primlenmesini desteklerken $/Yen in 29 dan bu yana en yüksek seviyesinde kalmasına yardım ediyor. İngiltere MB başkanı Sterlin deki düşüşe yeterli dedi. İngiltere Merkez Bankası (BOE) başkanı Sir Mervyn King Sterlin in yeteri kadar değer kaybettiğini, değerinin şu an olması gerektiği seviyede olduğunu ve daha fazla değer kaybetmesini istemediklerini belirtti. BOE başkanının sürekli olarak tekrarladığı aşırı değerli Sterlin söyleminden bir anda vazgeçmesinin nedeni enflasyonist baskılardan (şuan %2.7, hedef %2) ve hanehalkı bütçesinin daralmasından endişe etmesi olarak düşünülebilir. Sterlin $ a karşı Ocak başından bu yana %7 ye yakın değer kaybetmiş durumda, değer kaybı hafta başında %8 in üzerine kadar yükselmiş Sterlin son 33 ayın en düşük seviyesine gerilemişti. BOE başkanının yayınlanan açıklamalarının ardından Sterlinde yukarı yönlü bir hareket yaşansa da durgun olan İngiltere ekonomisini desteklemek için daha fazla parasal gevşeme gerçekleştireceği beklentileri yukarı yönlü hareketi sınırlayabilir. ABD den olumlu istihdam verisi. ABD de haftalık işsizlik maaşı başvuruları 9 Mart ile son bulan haftada 35 bin adet olan beklentilerin altında 332 bin adet olarak açıklandı. Bir önceki haftaya göre 1 bin adet azalarak Ocak ortasından bu yana en düşük seviyeyi işaret eden veri trendi daha net ortaya koyan 4 haftalık ortalamanın da bine inmesini sağladı. Beklentilerin oldukça altında açıklanan veri ile ilgili yapılan açıklamaya göre verinin düşük gelmesinde herhangi bir özel durum olmadığı belirtildi. Böylece geçtiğimiz hafta açıklanan olumlu istihdam verilerine (Tarım dışı istihdam: 236 bin, işsizlik oranı %7.7) ek olarak bu veri de istihdam piyasasındaki toparlanmanın hız kazandığına işaret etti. ABD de perakende satışlar beklentilerin üzerinde. ABD de perakende satışlar Şubat ayında aylık olarak %.5 lik artış beklentilerinin üzerinde %1.1 lik artış göstererek son 5 aydaki en iyi performansına işaret etti. Ocak ayında yaşanan %.1 lik artış oranı da ayrıca %.2 olarak revize edildi. ABD de tüketim harcamalarının hemen hemen %3 unu oluşturan perakende satışların vergi artışlarından şu an için çok fazla etkilenmediği görülse de önümüzdeki dönemde nasıl bir seyir izleyeceği yakından takip edilecek. ABD de sanayi üretimi de beklentileri aştı. ABD de Şubat ayında sanayi üretimi Ocak ayına göre % lük artış beklentilerinin üzerinde %.7 oranında artış sergiledi. Ocak ayında %.1 lik daralma olarak açıklanan veri ise % a revize edildi ve sanayi üretiminin Ocak ayında yatay seyrettiğine işaret etti. Son 4 aydır daralma görülmeyen sanayi üretimi ile birlikte kapasite kullanım oranının da beklentilerin üzerinde artarak %79.6 (Mart 28 den bu yana aldığı en yüksek oran) olarak açıklanması ABD de ekonomik aktivitenin hız kazanmaya başladığının sinyallerini verdi. Euro Bölgesinde sanayi üretimi durgunluğa işaret ediyor. Euro Bölgesinde 213 ün ilk ayında bir önceki aya göre sanayi üretimi %.1 lik daralma beklentilerinin üzerinde % oranında azaldı. Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ise %1.3 lük bir azalmayı işaret etti. Verinin Euro Bölgesinin en büyük iki ekonomisi Almanya ve Fransa da da aylık olarak sırasıyla % ve % lik daralmayı işaret etmesi ve özellikle bölgede aylık bazda -%1.4 ile en çok azalan kalemin dayanıklı tüketim malları üretimi olması işsizlik oranının rekor kırdığı Euro Bölgesinde tüketimin daralmaya devam ettiğinin göstergesi oldu. Ayrıca gelecek dönem aktivitesini de gösteren sermaye malları üretimi de % oranında azalarak bölgedeki durgunluğun yılın ilk yarısında da devam edeceğini bir kez daha teyit etti. Hindistan da sanayi üretimi halen potansiyelin altında. Hindistan da sanayi üretimi Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2.4 lük bir artışa işaret etti. Açıklanan oran %1 olan beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine karşın sanayi üretimi potansiyelinin altında zayıf gelişme gösteriyor. 211 yılına kadar Hindistan da sanayi üretimi en az %5 lik bir artış gerçekleştiriyordu. Ülkede potansiyelinin altında kalan Sanayi Üretimi merkez bankası üzerinde faizlerde indirime gitmesi yönünde baskı yaparken hükümetin ekonomik aktiviteyi canlandırmak için gerekli reformları yapması konusunda da baskı oluşturuyor. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Mart 213 Yurt İçi Gelişmeler Cari Denge, Şubat 213 TÜİK tarafından Turizm gelir ve giderleri hesaplanmasında yapılan yöntem değişikliği cari denge kalemlerine de yansıdı. Geriye dönük yapılan revizyonlar ile 212 yılı Cari Açık rakamı 48.9 milyar $ dan 46.9 milyar $ a gerilemiş oldu (ekonominin %5.9 u). 213 ün ilk ayına ilişkin veriye baktığımız zaman ise Ocak ayında Cari Açık aylık bazda 5.3 milyar $ olan piyasa beklentilerinin biraz üzerinde 5.6 milyar $ oldu. Böylece 12 aylık cari açık ise bir önceki aya göre.1 milyar $ gerilerek 46.8 milyar $ olarak gerçekleşti. (Bn $) Cari Açık taki trend incelendiğinde Ekim 211 başlayan -8 gerilemenin önemli bir ölçüde ivme kaybetmeye başladığı görülüyor. Aralık verisinde düzeltme hareketinin yavaşlamaya başladığının görülmesinin ardından Ocak ayı verisi de trendin belirginleştiğini teyit etti. 12 aylık Enerji açığı (Enerji İhracatları Enerji İthalatları) 87 milyon $ lık bir düşüş ile yatay bir seyir izleyerek 52.1 milyar $ a gerilerken, enerji dışı tarafta ise düzeltme hareketinin keskin bir şekilde durduğu görülüyor. 212 yılında aylık bazda ortalama 2.9 milyar $ gerileyen Enerji Dışı Cari Açık Ekim ayında Cari Fazla ya dönmesinin ardından ilk defa 12 milyon $ gibi oldukça sınırlı bir artış göstererek 5.3 milyar $ da sabit kaldı. Finansman tarafı incelendiğinde, kaynağı belli olmayan döviz hareketlerinin yer aldığı Net Hata Noksan kalemi sadece 141 milyon $ lık bir girişe işaret etti. Bankacılık sektörüne bakıldığında sektörün 212 yılındaki net kredi kullanımının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %65 oranında azalarak 4.3 milyar $ olarak gerçekleştiği görülüyor. 12 aylık olarak bakıldığında Aralık ayında 2.6 milyar $ gerileyen Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY) ise.3 milyar $ daha gerileyerek 8. milyar $ olarak gerçekleşti ve Cari açığı karşılama oranları %17 de sabit kaldı. Özetle, Aralık ayı verilerinin ardından açıklanan Ocak ayı verileri Cari Açık tarafında trendin değişmeye başladığı ve cari açık tarafında mevcut ekonomik model çerçevesinde yapısal sınırlara dayanıldığı yönündeki görüşlerimizi kuvvetlendirdi. Turizm gelirleri tarafında yapılan revizyonlar ile birlikte cari açığın hesaplarımıza göre yılı %5.9 gibi daha ılımlı bir seviyede kapattığını görülüyor. Fakat kredi büyümesinin halen %2 nin üzerinde seyretmesine karşın ekonominin toparlanmasına destek vermek adına MB nin kredi artış oranının yüksek seyretmesine bir süre daha izin vermesi durumunda önümüzdeki dönemde cari açıkta yukarı yönlü sınırlı hareketler görebiliriz. 2 Cari Denge'nin Kompozisyonu Enerji Dışı Cari Açık Enerji Açığı +5.3 Cari Açık İşsizlik Oranı, Aralık 212 Aralık ayı istihdam verileri mevsimsel etkilerin yanında potansiyelinin altında seyreden ekonomik aktivitenin de istih- TR İşsizlik Oranı dam piyasasında bozulmalara yol açmaya başladığını gösteriyor. Aralık ayı işsizlik oranı bir önceki aya göre.7 puan 16% artarak %1.1 olarak gerçekleşti ve son 3 ayda 1 puanlık 6 Aylık Hareketli Ortalama bir artış göstermiş oldu. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında 13% işsizlik oranının mevsimsel olarak yükselmesine rağmen mevsimsellikten arındırılmış endeksin de yükselmeye devam ettiği görülüyor..1 puan daha artarak %9.6 a yükselen endeks arka arkaya üç aydır artarak Temmuz 211 den 1% 1.1% bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Tarım dışı işsizlik oranı da aylık bazda.7 puan artarak %12.4 seviyesine yükselirken, geçen yılın aynı döneminde bu oran %12. olarak Aralık 7 Aralık 8 Aralık 9 Aralık 1 Aralık 11 Aralık 12 7% gerçekleşmişti. Genç nüfusta işsizlik oranı ise hızlı yükselmeye devam ediyor. Bu oran Aralık ayında bir önceki aya göre 1 puan artarak %19.8 e yükseldi. Genç nüfusta işsizlik geçtiğimiz yılın aynı döneminde %18.1 olarak gerçekleşmişti. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Mart 213 Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında)..9 Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) TL-Basket - TL-Basket -1. EURO/$ EURO/$ IMKB IMKB MSCI EM MSCI EM Euro uzun aradan sonra yeniden değer kazanmaya başladı. USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 12 Aylık USD Libor.8 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%) Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Libor faizlerindeki gerileme devam ediyor. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus G-7 Ortalama MSCI Global Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=1) MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Hemen hemen bütün Gelişmiş Ülke Endeksleri GOÜ lerden pozitif ayrıştı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Mart Gösterge Tahvil Faiz Oranı 1 Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi 2 4 Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi %5.9 un üzerine yükseldi. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN CZK PLN HUF -6.2 ZAR KRW -2.9 TRY JPY GBP 1 Aylık Değ (%) 1.5 EURO 5 Günlük Değ (%) GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak TL GOÜ Ortalaması 13 GOÜ para birimlerinin değer kaybettiği ortamda TL deki değer kaybı daha sınırlı kaldı... Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Emtia Endekslerinde Değişim (%) 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Endişe (VIX) Endeksi VIX endeksinin son 6 yılın en düşük seviyesinde olması risk iştahı açısından pozitif bir işaret. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5