TÜM DÜNYADA KİŞİNİN ASTIM HASTASI OLDUĞU TAHMİN EDİLMEKTEDİR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜM DÜNYADA KİŞİNİN ASTIM HASTASI OLDUĞU TAHMİN EDİLMEKTEDİR"

Hakan Meric
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Pediatrik Astım

2 TÜM DÜNYADA KİŞİNİN ASTIM HASTASI OLDUĞU TAHMİN EDİLMEKTEDİR

3 Pediatrik astımın özellikleri Klinik Bulgular Tanı basamakları Öykü: GINA önerisi anket:2008 FM LAB Pediatrik astımın tedavisi Atak tedavisi

5 Havayollarının kronik inflamatuvar bir hastalığıdır. Spontan veya ilaçlarla reversibilite gösteren yaygın ve değişken havayolu obstrüksiyonudur. Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir. Sözü edilen inflamasyon hastalarda tekrarlayan ataklar halinde özellikle gece ve/veya sabah hırıltılı solunum, nefes darlığı, göğüste sıkıntı hissi ve öksürük semptomlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

8 Semptomlar Hava yolu obstruksiyonu SFT Havayolu hiperreaktivitesi BPT Hava yolu inflamasyonu BAL,NO,Eosinofil,Byopsi

9 Öksürük Hışıltı (wheezing) Balgam çıkarma Göğüste darlık hissi Nefes darlığı Tekrarlayan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu Karın ağrısı

10 Astımlı çocukların % ında sadece öksürük yakınması vardır. Astım öksürüğü İnatçı ve yineleyen özelliktedir Nöbetler halinde gelir Sıklıkla gece, sabaha karşı uyanırken başlar Uykudan uyandırabilir Soğuğa maruz kalındığında yineleyebilir

11 Ayda 1< wheezing atağı Aktiviteyle artan öksürük yada wheezing Mevsimler arasında fark etmemesi 3 yaştan sonra devam etmesi Bazı tetikleyicilerle artması Gribin hemen göğüse inmesi yada 10 günden uzun sürmesi Astım ilaçlarıyla düzelmesi 11

12 Tipik öykü ve fm bulguları yanısıra 5 yaş üzerinde solunum fonksiyon testleri tanı koydurucudur Bronkodilatatöre yanıt: FEV1 de % 12 PEF % 20 Bebeklerde tanı: Öykü, klinik bulgu ve dikkatli periodik izleme dayanır. 12

13 Wheezing varlığı ve Öyküde aşağıdakilerden herhangi birisi: Öksürük (özellikle gece kötüleşen) Yineleyen wheezing Yineleyen nefes darlığı Yineleyen göğüs ağrısı Tetik çekici olarak aşağıdakilerden herhangi birisinin varlığı: Egzersize Viral enfeksiyon İnhalan allerjenler İritanlar Hava değişimi Ağlama/gülme Stres Mensturasyon Bulguların uyanırken ve gece ortaya çıkması yada kötüleşmesi National Asthma Education Program Expert Panel Report:NIH/National heart,lung,and blood Instutitude 2007

14 Viral solunum yolu enfeksiyonlar Çevresel allerjenler Ev içi: Küf,akar,ev hayvanları Ev dışı: Polen, küf Evin yapısı: Evin yaşı, katı,nüfusu, ısıtma, klima,güneş alıp almaması, halı ve döşemeler,yatakların türü, evde geçen zaman v.b Sigaraya maruz kalma Egzersiz Mesleksel allerjenler Çevrenin değişimi Ev taşıma, tatil,okul değişimi İrritanlar: Kokular, sigara,duman,gaz,aeresol Duygu durumu: korku,kızgınlık,ağlama,gülme İlaçlar Hava değişimi, soğuğa maruz kalma: Endokrin faktörler: Mensturasyon Gebelik tirod hastalıkları Ko-morbit durumlar Rinit,s,nüzit,GÖRD

15 Üst hava yolu hastalığı: Allerjik rinit, sinüzit Geniş hava yolu obstruksiyonu: Yabancı cisim aspirasyonu Vokal kord disfonksiyonu Vasküler ring veya laringeal ağ Genişlemiş lenf nodu ve tümör Küçük hava yolu obstruksiyonu: Viral bronşiolit, bronşiolitis obliterans Kistik fibrozis Bronkopulmoner displazi Kalp hastalığı Diğer nedenler: Astım dışı yineleyen öksürük Enfeksiyon Habitüel öksürük PNAS Yutma disfonksiyonuna bağlı aspirasyon veya GÖR

16 Bu kılavuzun amacı fizik muayene ve anamnez ile tanıyı koymak değil, tanıyı desteklemektir

17 Aşağıdaki soruların herhangi birine evet yanıtı astım olasılığını düşündürür ve tanı için daha ileri tetkik yapılması gerekir. Sorulardan 3 veya daha fazlasına evet yanıtı verilmesi ise %90 olasılıkla astım tanısını düşündürür.

18 1- Son 12 ay içinde göğsünde ıslık veya hırıltı oldu mu? 2- Son 12 ay içinde geceleri (soğuk algınlığı veya enfeksiyon dışında) kuru öksürük oldu mu? 3- Saman nezlesi veya egzema öyküsü var mı? 4- Ailede astım öyküsü var mı? 5- Son 12 ay içinde alt-üst solunum yolu enfeksiyonları için 3 kürden fazla antibiyotik tedavisi verildi mi?

19 6- Son 12 ay içinde egzersiz sırasında veya sonrasında hırıltı oldu mu? 7- Son 12 ay içinde hırıltı ile uykudan uyandı mı? 8- Son 12 ay içinde hırıltı nedeni ile doktora başvuru oldu mu? 9- Son 12 ay içinde konuşmayı kısıtlayacak kadar şiddetli öksürük sonrasında hırıltı oldu mu?

20 Yukarıdaki soruların herhangi birine evet yanıtı astım olasılığını düşündürür ve tanı için daha ileri tetkik yapılması gerekir. Sorulardan 3 veya daha fazlasına evet yanıtı verilmesi ise %90 olasılıkla astım tanısını düşündürür. Astım tanısı düşünülüyorsa Çocukluk Çağı Astım Tanı Kılavuzuna başvurulur.

21 Medikal Öykü Erken yaşta başlangıç Gece/sabah erken semptom varlığı Günden güne semptomların değişkenliği Allerji, rinit, ve/veya egzema varlığı Aile öyküsü Fizik Muayene Ekspiratuar wheezing Ekspiryum uzaması

22 Spirometre sonra ölçülen belirgin düzelme gösterilmesi İnhale bronkodilatör tedavisinden 15 dk FEV1 de en az %12 iyileşme PEF de en az % 20 iyileşme İnhaler / oral steroid tedavisi ile SFT de Egzersiz ile havayolundaki aşırı duyarlılığın Günlük PEF Sabah-akşam ölçülen PEF değişkenliğinin > %20 değişkenliği Tedaviden iyileşme tanıya Bronkodilatör veya inhale steroid tedavisi ile Deri Testi Spesifik IgE Atopinin ortaya konması Spesifik tetikleyicilerin tanınması

23 1. Yakınma ve öykü 2. Fizik muayene 3. Laboratuar yöntemleri: İn Vivo Testler: Solunum Fonksiyon testleri Reverzibilite testi Provokasyon testleri Allerjenle Metakolinle İn Vitro Testler: Allerjen Spesifik IgE Deri testleri

24 Üst ve alt solunum yollarına, göğüs ve cilde odaklanarak komple fizik muayene yapılır. Göğüs: Hiperekspansiyon, göğüs ön-arka çapının artması Ekspiryum süresinde uzama Wheezing: Normal solunumda Zorlu ekspiryumun sonunda Allerjik rinit bulguları: Allerjik parıltı ve çizgi Atopik egzema bulguları: Fleksural egzema

25 Akut atakta:wheezing, ekspiryum uzaması dışında Dispne Retraksyon Siyanoz Boyun ağrısı, cilt altı krepitasyon cilt altı anfizemini, pnömotoraks komplikasyonunun düşündürmelidir Öykü şüpheli ve FM de belirgin bulgu yok ise hasta semptomatik olduğunda yeniden değerlendirilmelidir.

26 Tek taraflı wheezing yabancı cisim aspirasyonu, pnömotoraks Ağız kokusu. sinüzit Büyüme geriliği kistik fibrozis, immün eksiklik, KKH Clubbing, siyanoz.. kronik akciğer hastalığı, kistik fibrozis, bronşiektazi Hipotoni, mikrosefali.. sendromları aspirasyon

27 Solunum fonsiyon testleri: 4-6 yaştan itibaren kullanılabilen en önemli tanı kriteridir FEV1 gn le normaldir. Hatta persistan astımda bile. Pre-post bronkodilatatör yanıt çocuklarda FVC ve FEV1 de > %10 FEF %25 ise anlamlı kabul edilir. Akım volüm eğrisi: Bronşial provakasyon testleri: Metakolin Allerjen Adenosine5-monofosfat Soğuk hava

28 l/s l 4

29 Ekspiratuar akım bronkodilatasyon sonra önce Hacim Reversibilite= FEV1 de bronkodilatör sonrası en az % 12 artış

30 Ekspiratuar akım bronkodilatasyon sonra önce Hacim

31 Obstrüktif solunum bozukluğunda şiddetin evrelemesi FEV1 FEF25-75, FEV1/FVC Şiddetin evrelemesi FEF50 80 > 60 >70 Normal Hafif obstrüksiyon Orta obstrüksiyon < 40 veya Şiddetli obstrüks. 1 L

32 Eosinofili Total IgE,G,A,M PPD SPT Deri testleri Allerjen spesifik IgE paneli Yaşa uygun allerjenlerden seçilmelidir Kantitatif olmalıdı

33 Çocukluk çağı astımında tanı zordur. Klinik bulgular nonspesifiktir. Dikkatli öykü ve klinik takip, tanı için en önemli yöntemlerdir. Özellikle ayırıcı tanı ve etyoloji için laboratuar desteği kullanılmalıdır.

34 Astım tedavisi

35 Çocukluk çağı astımında tedavinin amacı; Semptomların kontrolü Kontrolün devamının sağlanması, Atakların önlenmesi, yaşam kalitesinin bozulmasının önlenmesidir.

36 İnhaler tedaviler tüm yaşlardaki çocuklarda astım tedavisinin temel taşıdır. Tüm çocuklara inhaler tedaviyi etkin bir şekilde uygulamaları öğretilebilir. İnhalasyon yöntemi seçilirken etkinliği, maliyeti, güvenliği, kullanım kolaylığı, uygunluğu ve hastanın yaşı dikkate alınmalıdır.

41 Hazne içine her seferinde sadece 1 DOZ ilaç uygulanmalıdır. Birden fazla dozun uygulanması halinde, hazne içinde ilaç molekülleri birleşir ve akciğer hava yollarına iletilmesi güç parçacıklar oluşur. İlacın önemli bir kısmı orofaringeal bölgeye takılır. İki doz ilaç uygulamak gerekiyorsa önce birinci dozun, sonra aynı işlemler tekrar edilerek ikinci dozu uygulanması gereklidir.

44 Yaş 1. tercih 2. Tercih 0-3 ÖDİ+maskeli chamber Nebülizer 4-6 ÖDİ+Chamber Nebülizer 6-12 ÖDİ+Chamber/KTİ Nebülizer >12 Kuru toz inhaler (KTİ) ÖDİ+Chamber

45 İnhaler ve sistemik steroidler, Lökotrien modifiye edici ilaçlar, Uzun etkili inhaler β2-agonistler, Teofilin ve Kromonlar Yavaş salınımlı oral β2-agonistler

46 Kısa etkili inhaler β2-agonistler Antikolinerjikler Sistemik steroidler

47 1. Hasta / Anne-baba / Bakıcı / Doktor işbirliğinin sağlanması 2. Risk faktörlerine maruziyeti saptamak ve azaltmak 3. Astımın değerlendirilmesi, tedavisi ve izlemi 4. Astım Ataklarının Tedavisi

51 Nefes darlığında artış, öksürük, hışıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi veya bu semptomların birlikte bulunması astım atağı veya akut astım olarak adlandırılmaktadır. Hastalara uygun tedavi verilebilmesi için atağın ağırlığının belirlenmesi gerekir.

Benzer belgeler

Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir.

Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir. Bronşial astım ve tedavisi Dr. Müsemma Karabel Sunu Planı Pediatrik astımın özellikleri Klinik Bulgular Tanı basamakları Öykü GINA önerisi anket:2008 FM LAB Pediatrik astımın tedavisi Atak tedavisi Pediatrik