başyazı Yaya haklarına saygı

Transkript

1 başyazı Yaya haklarına saygı Trafikte, özellikle de kent içi trafikte yayalar; trafiğin asli ve birincil unsurunu oluşturur. Kentsel kamu alanlarının kullanımında yayalar öncelik hakkına sahiptir. Bu alanların nimetlerinden özgürce yaralanma ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vardır. Bu konu Avrupa Parlamentosu tarafından 1988 yılında AVRUPA YAYA HAKLARI BİLDİRGESİ olarak karara bağlanıp, yayımlanmıştır. Aşağıda verilecek olan bildirgenin maddeleri, bugünlerde İstanbul Gezi Parkı ve Taksim deki toplumsal tepkile konusuna da ışık tutacak niteliktedir. Fazla söze gerek bırakmayan bildirge aşağıdadır. 1. Yayanın; fiziksel ve ruhsal sağlığını korumaya uygun koşullar sunan kamu alanlarının nimetlerinden özgürce yararlanma ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vardır. 2. Yayanın; motorlu taşıt değil, insan ihtiyaçlarına göre şekillenmiş kent merkezlerinde yaşama hakkı vardır. 3. Çocuklar, yaşlılar ve engellilerin kendi zaafiyetlerini şekillendirmeyen ve kolay sosyal ilişkiye izin veren kentsel düzenlemelere sahip olmaya hakları vardır. 4. Engellilerin bağımsız hareketliliklerini sağlayacak ulaşım sistemlerine, kamusal düzenlemelere, uyarı işaretleme sistemlerine ve taşıt araçlarına sahip olmaya hakları vardır. 5. Yayanın izole yaya bölgelerine değil, kentin düzeniyle uyumlu, ulaşılabilir, kısa ve makul bağlantıları olan yaya alanlarına sahip olmaya hakkı vardır. 6. Yayanın özel olarak; a.motorlu taşıtların bilimsel olarak tolere edilebilir kimyasal ve ses yayma standartlarına uygunluğunun sağlanmasına, b.toplu taşım istemlerinin tümünün hava ve ses kirliliği kaynağı olmamasına, c.kentsel alanlarda ağaç dikimiyle yeşil akciğerler oluşturulmasına, d.yaya ve bisiklet trafiğini korumak üzere yol sistemlerinin uyarlanmasına ve hız sınırlamaları yapılmasına, e.motorlu taşıtların uygunsuz ve tehlikeli kullanımını teşvik edici reklamların engellenmesine, f.görme ve duyma engellilerin ihtiyaçlarını da dikkate alan etkili bir işaretleme sistemine, g.yaya ve motorlu araç trafiğinin kolay geçiş ve durma sağlayacak şekilde ölçütler belirlenmesine, h.risk yaratanların sonuçlardan sorumlu olacağı bir risk yükümlülüğü sisteminin kurulmasına, ı.sürücü eğitim sisteminin yayaları ve yavaş kullanıcıları gözetecek şekilde tasarlanmasına hakkı vardır. 7. Yayanın tam ve engelsiz hareketini sağlayacak bütüncül bir taşıma sistemine, özellikle de; a.ekolojik kapsamlı ve iyi donanımlı toplu taşım sistemine, b.kentsel alanlarda bisiklet kullanımına ait donanımların sağlanmasına, c.otoparkların yaya hareketlerini engellemeyecek ve yayaların mimari olarak özelleşmiş alanlardan alacağı keyfi etkilemeyecek şekilde konumlanmasına hakkı vardır. 8. Her üye ülke, yaya haklarıyla ve alternatif ve ekolojik taşıma biçimleri ile ilgili kapsamlı bilgiyi uygun kanallardan yaymalı ve çocuklara, öğrenime başladıkları andan itibaren iletmelidir. Avrupalı sayılırız diyorsak bunları da görmek, görmek yetmez uygulamak durumundayız. Özellikle araç kullananların çoğunun ne yaptığını biliyoruz; yaya haklarının yanından geçmediğimizin, bırakın saygı duymayı farkında bile olmadığımızın birkaç örneğini dergimizin KONUŞAN FOTOĞ- RAFLAR bölümüne koyduk. Caddede, sokakta, çevremize baktığımızda yüzlercesini görebiliriz. Fotoğraflar Başkent Ankara ve İstanbul un Avrupa kesiminde çekilmiştir. Sizlerden de trafikle ilgili ilginç fotoğrafları çekip dergiye göndermenizi bekliyoruz. Adınız belirtilerek okuyucularımızla paylaşılacaktır. Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

2 SAYI 49 / YIL 11 Nisan - Mayıs - Haziran / 2013 Yönetim Yeri ATESTAŞ Ankara Trafik Eğitim ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. 8 (1314). Cadde 86 (1309). Sokak No:2/1 A. Öveçler-Dikmen/Ankara Tel:: Faks: info@ankaratrafikvakfi.org Ankara Trafik Vakfı Dergisi Yayın No: 3304 Yayın Türü Yerel Süreli Yayın ATESTAŞ adına İmtiyaz Sahibi Mümtaz Fahri AYKIRI Genel Yayın Yönetmeni Süleyman PAMPAL Genel Koordinatör Hüseyin KILAVUZ Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hüseyin BEKTAŞ Yayın Kurulu Ahmet ÇİÇEK Ahmet KUŞGÖZ Timuçin ONURSAN Zeki AYDIN Yapım/Organizasyon CAST GRAPHIC Tokdemir Ajans Prodüksiyon - Organizasyon - Yayıncılık Ltd. Şti. Turan Güneş Bulvarı 4. Cad Sk. 1/3 Yıldız - Çankaya/ANKARA Tel: (Pbx) Faks: Baskı Dumat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Bahçekapı Mah Sk. No: 6 Şaşmaz / Ankara Tel: Faks: dumat@dumat.com.tr Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu toplandı 4 KURUM Ankara Trafik Dergisi, ATESTAŞ adına Cast@Graphic Ajans tarafından yayınlanmaktadır. YÖNETİM YERİ (ATESTAŞ) ÜCRETSİZ YAYIN ORGANIDIR. Reklamların sorumluluğu reklam veren firmaya ait olup, Cast@Graphic Ajans hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dergide yayınlanan yazılar yazarların düşüncelerini kapsamaktadır. Basım Tarihi 18 Haziran 2013

3 Hande FIRAT CNN Türk Haber Ankara Temsilcisi > > içindekiler 20 RÖPORTAJ Okul Öncesi Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin Kullanılması dosya 12 Türkiye Sigorta Birliği nden Oto Sigortaları İle İlgili Açıklama MERSİN güncel 30 MERSİN 42

4 kurum Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturuldu Birleşmiş Milletler in 2 Mart 2010 tarihinde yayınladığı Moskova Deklarasyonu, Türkiye tarafından imzalanarak kabul edildi. Bu çerçevede Emniyet Genel Müdürlüğü koordinesinde ilgili bakanlık, kurum ve kuruluş temsilcilerinin katkılarıyla hazırlanan 2012/16 sayılı Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı na ilişkin Başbakanlık Genelgesi tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 4 Yayınlanan Başbakanlık Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı nda öngörülen hedeflere ulaşılmasını sağlamak üzere İçişleri Bakanı nın başkanlığında ve ilgili bakanlıklarla kurumların üst düzey temsilcilerinin katılımıyla, Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi Eşgüdüm Kurulu (Kurul) oluşturuldu. Bu Üst Kurul, Eylem Planı nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılan ve önümüzdeki altı aylık süre içerisinde yapılması planlanan faaliyetleri değerlendirmek üzere 13 Mart 2013 tarihinde İçişleri Bakanı nın başkanlığında ve ilgili bakanlıklarla kurumların üst düzey temsilcilerinin katılımıyla ilk defa toplandı. Yapılan bu ilk toplantıda alınan kararlardan bazıları şunlar oldu: 1. Kurul tarafından alınan kararların, Strateji ve Eylem Planı nın uygulanması için iş dünyası, medya ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Platformu oluşturulacak, bu platform aracılığıyla ülke genelinde trafik güvenliği alanında farkındalık oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütülecek. 2. İllerde Eylem Planı kapsamında yürütülecek faaliyetlerin koordinasyonunun sağlanması, takip ve değerlendirmesinin yapılması için Valilikler koordinesinde ilgili kurum ve kuruluş yöneticilerinin katılımıyla Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturulacak yıllarının Emniyet Kemeri ve Hız Kontrolü Yılı ilan edilmesi, kurulacak platformun da desteğiyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) aracılığıyla Afyonkarahisar ve Ankara illerinde pilot olarak yürütülen Emniyet Kemeri ve Hız Kontrolü Projesi ülke geneline yaygınlaştırılacak. Bu gelişmeler üzerine, Ankara Valiliği, Başbakanlık makamının 31 Temmuz 2012 tarih ve 2012/16 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile yürürlüğe giren Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında Ankara ilinde yürütülecek faaliyetlerin koordinasyonunun sağlanması, takip ve değerlendirilmesinin yapılması için Ankara İli Karayolu Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Bu kurulun sekretarya görevinin Ankara Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafından yürütüleceği belirtildi. Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu nun ayda bir kez toplanması kararlaştırıldı. İlk toplantı 02 Mayıs 2013 tarihinde yapıldı. 1. KURUL NE ZAMAN TOPLANACAK? Ankara Valiliği nin yazısında Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu nun ayda bir kez toplanmasına karar verildi. Toplantıya katılacak kurul üyeleri şöyle belirlendi: Ankara Vali Yardımcısı M. Fahri AYKIRI Büyükşehir Belediye Başkanı İ. Melih GÖKÇEK İl Emniyet Müdürü Kadir AY İl Jandarma Komutanı J. Kur. K. Alb. Ali Osman GÜRCAN İl Milli Eğitim Müdürü Kamil AYDOĞAN İl Sağlık Müdürü Dr. Seracettin ÇOM İl Çevre ve Şehircilik Müdürü Kasım KAYIHAN Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdür Vekili A. Vural ÖRSDEMİR Karayolları 4. Bölge Müdürü Zeynel Abidin YEŞİL İl Müftüsü Mustafa Hakkı ÖZER Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Berahitdin ALBAYRAK Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mesut DÜZGÜN Hacettepe Üniversitesi Genel Sekreter Yrd. V. Okan BEKAR ODTÜ Temsilcisi Yrd. Doç. Dr. Hediye TÜYDEŞ ODTÜ temsilcisi İç Hizmetler Müdürü Mahmut ERDEVİK Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan MEMİŞ Trafik Eğitim ve Araştırma Derneği Başkanı Ümit YEĞÎN Ankara Trafik Vakfı Başkanlığı Temsilcisi Prof. Dr. Süleyman PAMPAL

5 5. KURULDA HANGİ ALANLARDA FAALİYETLER ELE ALINACAK? EĞİTİM DENETİM ALTYAPI SAĞLIK KAMPANYALAR KONU Temel ve ortaöğretim kurumlarında trafik bilincinin kazandırılması İlk yardım eğitimi Bölgesel ve sektörel bilgilendirme Sürücü ve yaya eğitimi Trafik polislerinin eğitimi Jandarma trafik personelinin eğitimi Hız denetimi Alkol denetimi Uyuşturucu denetimi Emniyet kemeri, araç içi koruma sistemleri Lastik denetimi Motosiklet denetimi, kask kullanımı Ağır taşıt denetimleri Trafik cezalarının caydırıcı hale getirilmesi Trafik ışık ve işaret ihlali denetimi Cep telefonu kullanımı denetimi Elektronik denetim sistemlerinin kurulması ve yaygınlaştırılması Yol kenarı ağır taşıt denetimleri Fahri trafik müfettişleri uygulaması ile denetimin etkinliğinin arttırılması Diğer polislere trafik suçu tespit yetkisi verilmesi Araç muayeneleri Araçların üretiminin uygunluğu Toplu taşıma araçlarının erişilebilirlik standartlarına uygunluğu Piyasa gözetimi ve denetimleri Bölünmüş yol oranı (%) (şehir içi yollar hariç) Kaza kara noktası ve kaza potansiyeli yüksek noktaların iyileştirmeleri Hemzemin demir yolu geçitlerinin iyileştirilmesi Planlanan projeler ve trafiğe açık olan yollarda trafik güvenliği kontrolü yapılması Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Sözleşmesi (1968) Karayolu ağında akıllı ulaşım sistemlerinin yaygınlaştırılması kapsamında 18 adet trafik yönetim sistemi merkezi kurulması Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimi (2008/96/ec sayılı) AB direktifine uyum Kırsalda ambulans helikopterlerin iniş-kalkış alanlarının oluşturulması Kara ambulanslarının trafik kaza mahalline ulaşım güçlüğünün giderilmesi Acil sağlık çağrılarında kent merkezlerinde ve kırsalda vakaya ulaşım Deniz ambulans sayıları Karayolu trafik güvenliği kampanyaları Trafikte sorumluluk hareketi 10 Ülkede Yol Güvenliği (RS10) Projesi 5 Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

6 kurum 6. KURULDA HANGİ FAALİYETLER ELE ALINACAK? Ankara İli Karayolu Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu nda hangi faaliyetlerin ele alınacağı şöyle belirlendi: 6 Trafik Yönetimi a) Trafik hizmetlerinde kullanılan araçların, taşıtların, malzemelerin ve personelin durumu b) Trafik polisinin eğitim durumu c) Yasaların eşit uygulanması d) Gürültünün ve çevre kirliliğinin önlenmesi e) Sesli, ışıklı uyarı işaretlerinin ve geçiş üstünlüğü hakkının doğru ve yasada belirtilen şekilde kullanılması f) Camilerde belirli zamanlarda trafik güvenliğinin önemi hakkında vaazlar verilmesi g) Meslek odaları ile koordineli çalışılması, projeler oluşturulması ve oluşturulan projelere destek sağlanması h) Yazılı ve görsel basından bilinçlendirme çalışmalarına destek vermelerinin sağlanması i) Uluslararası standardın yakalanması adına mevzuat çalışmalarının yapılması j) Trafik kazalarına karışanlara ilkyardım için ambulansların en kısa sürede gönderilmesi için çalışmaların yapılması. Daha Güvenli Yollar (Denetim Faaliyetleri ve Altyapı-Enforcement/Engineering) a) Altyapının iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar b) Trafik yönetim ve denetiminde teknolojiden faydalanılması c) Denetimlerin etkinliğinin ve yaygınlığının arttırılması 1. Hız, alkol, emniyet kemeri, kırmızı ışık ihlali, kask, cep telefonu denetimlerinin arttırılması 2. Ağır taşıtlar üzerinde çalışma süresi ve fazla tonaj üzerinde denetimlerin yaygınlaştırılması 3. Araç içi koruma sistemleri hakkında denetimlerin yapılması d) Otomatik denetim sistemlerinin yaygınlaştırılması e) Kara yolu kullanım oranlarını düşürmeye yönelik çalışmalar yapılması f) Çevre temizliği için daha çevreci ulaşım imkânlarının değerlendirilmesi, alternatif ulaşım türleri üzerinde çalışılması. Daha Güvenli Yol Kullanıcılar (Eğitim Faaliyetleri-Education) a) Tarım ve turistik yoğunluk arz eden yerlerde bu dönemlerde bilgilendirme faaliyetlerinin arttırılması b) Okullarda Trafik Güvenliği Eğitim Planı nın oluşturulması c) Okul öncesi çocuklara trafik güvenliği eğitiminin verilmesi d) Trafik güvenliği üzerine geniş tabanlı katılımlar sağlanacak şekilde verimli projelerin oluşturulması, yürütülmesi, sonuçların değerlendirilmesi ( Ailemin ve Ülkemin Trafik Polisiyim, RS10 Güvenli Trafik gibi ) e) Yaya geçitlerinin kullanıma uygun, özendirici ve güvenli hale getirilmesine yönelik çalışılması f) Yaya geçitlerinde ilk geçiş hakkının yayalara verilmesi gerektiği konusunda sürücülere ve yayalara yönelik bilinçlendirme çalışmalarının yapılması. Dezavantajlı Grupların Trafik Güvenliği a) Özürlü ve hareket kısıtlılığı bulunan yayalar için geçitlerde düzenleme yapılması b) Trafikte dezavantajlı yaya grubunun güvenliğini arttırmaya yönelik eğitim çalışmalarının yapılması c) Gazilerin kartlarını göstermeleri halinde kamuya ait otoparklardan ücretsiz yararlanabilmesi çalışmaları Kaza Sonrası Acil Müdahale (Emergency) Kaza sonrası ilkyardım hizmetlerinin hızlı ve bilinçli şekilde sunulması. Araç Güvenliği Araç güvenliği ile ilgili çalışmalar ve önerilerin hazırlanması.

7 7 2 Mayıs 2013 tarihinde Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu toplandı Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu, Vali Alâaddin Yüksel in başkanlığında, Vali Yardımcısı M. Fahri Aykırı, Büyükşehir Belediye Başkanı İ. Melih Gökçek, İl Emniyet Müdür Vekili Mahmut Azmaz, İl Jandarma Komutanı J. Kur. Alb. Ali Osman Gürcan, İl Milli Eğitim Müdürü Kamil Aydoğan, İl Sağlık Müdürü Dr. Seracettin Çom, İl Çevre ve Şehircilik Müdürü Kasım Kayıhan, İl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdür Vekili A. Vural Örsdemir, Karayolları 4. Bölge Müdürü Zeynel Abidin Yeşil, İl Müftüsü Mustafa Hakkı Özer, Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Berahitdin Albayrak, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mesut Düzgün, Hacettepe Üniversitesi Genel Sekreter Yrd. V. Okan Bekâr, ODTÜ Temsilcileri Yrd. Doç. Dr. Hediye Tüydeş ve İç Hizmetler Müdürü Mahmut Edevik, Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan Memiş, Ankara Trafik Vakfı adına Prof. Dr. Süleyman PAMPAL ın iştirakiyle 02/05/2013 günü, saat Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

8 kurum 8 14:00 da ilk toplantısını yapmak üzere Valilik Toplantı Salonu nda toplandı. Toplantının açılış konuşmasını yapan Vali Alâaddin Yüksel, Başbakanlığın 2012/16 sayılı genelgesinden ve bu genelgeye istinaden Ankara da ve diğer illerde Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu nun oluşturulmasından ve bu kurulun amacından bahsetti. Ülke genelinde ve Ankara da trafik kazalarının gündem olmaktan çıkarılması gerekliliğine vurgu yapan Yüksel, okullarda öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik trafik güvenliği eğitimlerinin yaygınlaştırılmasının önemini anlattı. Yüksel, denetimlerde cep telefonu, emniyet kemeri, kask ve hız konularına ağırlık verilmesi ve radyolarda yayınlanmak üzere kamu spotlarının oluşturulması gerektiğini ifade etti. İl Müftüsünün trafik kurallarının dindeki yeri konusunda çalışma yaparak sohbet, vaaz ve hutbelerde bu konuya dikkat çekmesinin önemine değinen Vali Yüksel, trafikte algıyı değiştirebilecek geniş tabanlı bilimsel projelerin geliştirilmesinin gerekliliğini kaydetti. Emniyet Genel Müdürlüğü veya üniversitelerin bünyesinde Trafik Enstitüsü nün oluşturulması ve kaza sonuçlarının

9 9 bu enstitü tarafından değerlendirilmesi gerektiğini dile getiren Yüksel, trafik kazalarına karışan kazazedelere acil yardım ve erken müdahalenin öneminden ve tüm acil çağrı merkezlerinin tek bir çatı altında toplanması çalışmalarından söz etti. Kurul toplantısında Ankara Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Ankara da meydana gelen ve MOBESE tarafından kaydedilen kaza görüntülerinden oluşturulan video klip izlendi. Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım tarafından Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu nun kuruluş amacı, yasal dayanağı, çalışma sistemi, Ankara nın trafik güvenliği konusundaki mevcut durumu, sorunlar ve sorunların çözümüne yönelik alternatif çözüm önerilerini içeren sunum yapıldı. Sunum sonunda Kurul Başkanı Vali Alâaddin Yüksel, Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu nun ilk toplantısı olması vesilesi ile bunun bir tanışma ve kısa fikir alışverişi olarak değerlendirilebileceğini ifade etti, bir sonraki toplantıda kurul üyelerinin trafik güvenliği konusunda kendi kurum ve kuruluşları ile ilgili alanlarda hazırlıklı gelmelerini hatırlatarak toplantıyı sonlandırdı. Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

10 haber Polis Haftası başkentte coşkuyla kutlandı üçüncüsünü gerçekleştiriyoruz, inşallah geleneksel hale getirdiğimiz bu maçların yüz üçüncüsünü de gerçekleştiririz. diye konuştu. 10 Ankara Emniyet Müdürlüğü, Türk Polis Teşkilatı nın kuruluşunun 168. yıldönümünde 10 Nisan Polis Haftası dolayısıyla çeşitli etkinliklere imza attı. Etkinliğin açılış törenine Emniyet Müdür Yardımcıları Arif Canlı, Savaş Demirel ve İsmail Oktay Özyardımcı nın yanı sıra, Asayiş Şube Müdürü Ömer Barlas, Asayiş Şube Müdür Yardımcıları İlyas Sıtkı, Murat Sansar, Kadir Ayaz, Cengiz Atilla Özbek, Motosikletli Timler Amiri Oğuzhan Sarıbay, Terörle Mücadele Müdürü Şamil Kaya ve şubede görevli çok sayıda polis memuru katıldı. Etkinlikler kapsamında halk arasında Yunuslar olarak bilinen Ankara Emniyeti Asayiş Şube Müdürlüğü Motosikletli Polis Timleri, Çankaya da bir hatıra ormanı oluşturdu. Yunuslar, Yakup Abdal Mahallesi nde kendilerine tahsis edilen boş alana 2 bin fidan dikti. Ormana Motosikletli Polis Timleri Hatıra Ormanı ismi verildi. Etkinliğe katılanlar beraberlerinde getirdikleri fidanları toprakla buluşturduktan sonra can suyu verdiler. Polis Haftası nedeniyle düzenlenen etkinliklerden bir diğeri bu yıl 3 üncüsü oynanan Ankara Emniyeti nde görevli polis müdürleriyle güvenlik muhabirleri arasındaki halı saha maçı oldu. Çamlıca Mahallesi ndeki Polis Koleji Spor Tesisleri nde oynanan maçı polis müdürleri, 3 sayı farkla kazanmayı başardı. Centilmence bir havada geçen maçı Süper Lig hakemlerinden Özgüç Türkalp yönetti. Ankara Emniyet Müdürü Kadir Ay, maç sonrası iki takım oyuncularına plaket verirken, Bu müsabakanın bu yıl Bir diğer etkinlik ise emniyet mensupları ve eşlerinin yaptıkları ebru ve resimlerin sergilenmesi oldu. Antares Alışveriş Merkezi ndeki Emniyet Mensupları Ebruli Sergisi-Bulutumsu Renklerin Ahengi adlı serginin açılışına Emniyet Müdürü Kadir Ay ile çok sayıda davetli katıldı. Emniyet Müdürlüğü bünyesinde açılan kurslara katılan personel ve eşlerinin çalışmalarıyla hazırlanan sergi, beğeni topladı. Sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği sergide satılan eserlerden yaklaşık 90 bin TL para toplandı. Elde edilen gelir, şehit, gazi ve malul emniyet mensuplarının üniversitede okuyan çocuklarının ihtiyaçlarının giderilmesi için kullanılacak. Ayrıca yıldönümü dolayısıyla 1 Ocak-8 Nisan 2013 tarihleri arasında çeşitli etkinliklere katılarak dereceye girip ödül almaya hak kazanan personel ve personel yakınlarına ödüllerinin verildiği bir tören düzenlendi. Emniyet Müdürlüğü içindeki Şehit Başkomiser Erkan Ataman Brifing Salonu ndaki törende Emniyet Müdürü Kadir Ay, dereceye girenlere ödüllerini takdim etti. Ödül töreninin ardından misafirler kokteylde bir araya geldi. 10 Nisan Polis Haftası nedeniyle düzenlenen Mustafa Ceceli konseriyle de bir ilke imza atıldı. Arena Spor Salonu nda gerçekleşen konsere Ankara Valisi Alâaddin Yüksel ile Emniyet Müdürü Kadir Ay ın yanı sıra 16 bin davetli katıldı. Polisler, Ceceli nin şarkılarıyla stres attı.

11 Trafik Haftası çeşitli etkinliklerle kutlandı Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü, 4-10 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen Karayolu Güvenliği ve Trafik Haftası kutlamaları kapsamında bir etkinlik düzenledi. Gençlik Parkı Kültür Merkezi nde 6 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen Karayolu Trafik Güvenliği açılış törenine Ankara Vali Yardımcısı Fahri Aykırı, Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım ve Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Planlama ve Destek Daire Başkanı Yılmaz Baştuğ un yanı sıra birçok emniyet müdürü ve personeli katıldı. Çeşitli ilkokullardan çok sayıda minik öğrencinin de hazır bulunduğu toplantıda konuşma yapan Vali Yardımcısı Aykırı, Her gün televizyonları açtığımızda ana haber bültenlerinin yüzde 50 sini ölümlü ya da yaralanmalı trafik kazalarının oluşturduğunu görüyoruz. Trafik kurallarına uymayan toplumlar medeni olamaz. Bu nedenle kurallara uymak, hepimiz için bir yaşam biçimi olmalıdır. dedi. Trafik nedeniyle yaşanan kayıpların azaltılmasını sağlamak amacıyla herkese düşen sorumluluklar olduğuna dikkati çeken Aykırı, Herkes sorumluluğunu yerine getirdiği takdirde yaşanan olumsuzlukları kaza olarak değerlendirebiliriz. Önlem almama, kurallara uymama nedeniyle yaşananlar kaza değildir. Kazaya davetiye çıkaranlar, yalnızca kendi yaşamlarını değil, başkalarınınkini de tehlikeye atıyorlar. Lütfen sorumluluklarımız farkında olalım ve kurallar uyalım! diye konuştu. Öğren, uygula, tehlike yaratma! Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım ise, Trafik Haftası kutlamaları kapsamında yapılacak etkinlikler hakkında katılımcılara bilgi verdi. Trafik sistemi ele alındığında en önemli parçasının insan olduğunun görüleceğini vurgulayan Yıldırım, kurallara cezadan kaçmak için değil, insan hayatına saygı duyulduğu için uyulması gerektiğine dikkati çekti. Trafikte yapılması gerekenler konusunda ayrıntılı açıklamalar yapan Yıldırım, konunun Kuralları öğren, uygula ve tehlike yaratma! olarak özetlenebileceğini dile getirdi. Konuşmaların ardından Yön Sanat Atölyesi nde engelli tiyatrocuların hazırladığı Azrail Blöf Yapmaz! isimli drama oyunu sergilendi. Emniyet müdürleri ve katılımcı minik çocukların ilgiyle izlediği tiyatro oyunu büyük alkış aldı. 11 Ahmet YILDIRIM Fahri AYKIRI Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

12 dosya Okul Öncesi Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin Kullanılması Erol, G., AKINOĞLU 1, F. G., YEĞEN, A., YAŞAR, N. Doku Kültür Anaokulu 12 ÖZET Okul öncesi dönemde çocuğun bütün gelişim alanlarının uyarılması ve öğrenmenin kalıcı olmasının sağlanması prensibinden hareketle, Doku Kültür Anaokulu nda 2002 yılından bu yana 3-6 yaş grubu çocukları, ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan trafik konusunda Sürekli Trafik Eğitimi Projesi kapsamında, özel bir uygulama ile geleceğe hazırlanmaktadırlar. Doku da Erken Trafik Eğitimi adıyla uygulanmakta olan projenin amacı, 3-6 yaş çocuklarında güvenli trafik bilinci oluşturmanın yanı sıra, projede görev alan (öğretmen, sürücü, hostes) ve çocukların yakın çevresinde bulunan yetişkinlerin de (aileler) bu konudaki duyarlılıklarının arttırılarak, günlük hayatta uyguladıkları yanlış trafik tutum ve davranışlarının değiştirilmesidir. Eğitim programlarının bütünleyici bir unsuru olan drama ise, uygulamalarda yararlanılan en temel yöntemlerden biridir. Çünkü drama en genel anlamı ile yapmak ya da olmak tır diye tanımlanabilir. Eğitimde drama, öğrenci merkezli eğitimi baz aldığından, çocukların bir şeyi kendilerinin yapmış olmalarının verdiği hazla, edindikleri donanımları, belli bir alanda ama tümüyle kullanmalarını sağlayan etkileşimli bir yöntemdir (Önder, 1999). Doku da yapılan çalışmalarda da çocuklarda öğretilerin kalıcı davranışlara dönüştürülebilmesi için ağırlıklı olarak bu yöntemden yararlanılmaktadır. Bu bildiride, yararlanılan bu yöntem ve destekleyici tekniklerin etkinliği, uygulamalarla ilgili somut örneklerle ortaya konularak, paylaşıma açılmaktadır. Anahtar terimler: Erken trafik eğitiminde drama, okul öncesinde trafik eğitiminde drama, trafik eğitiminde drama GİRİŞ Ülkemizin en önemli sorun alanlarından biri olan trafik konusunun çözümünde yer almak, toplumun her kesimindeki birey ve kurumların üzerine düşen bir görevdir. Okul öncesi çocukların eğitimini üstlenen kurumumuz da bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için 2002 yılından beri Erken Trafik Eğitimi adı altında özel bir trafik eğitimi modelini, Gazi Üniversitesi, Fen Bil. Enst. Trafik Planlaması ve Uygulaması Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. H. Fatoş (Gür) Akınoğlu koordinatörlüğünde başarıyla sürdürmektedir. Yapılan çalışmaların sonuçları, her yıl ulusal ve uluslararası Trafik ve Yol Güvenliği kongrelerinde yetkililerin görüşlerine sunulmaktadır. Hedef kitlesi anaokulumuza devam eden çocuklarımız, çocukları eğitecek olan öğretmenlerimiz, onları okula getiren okul taşıtımızın sürücüsü ve hostesi, onlara model oluşturan en yakın yetişkinler olan bu projede; hedef, çocuklarımız ve bahsedilen yetişkinlerdeki mevcut trafik davranışlarının tespit edilip, hatalı olanların değiştirilmesi ve kalıcı hale getirilmesidir. Dinamik bir yapıya sahip 1- Gazi Üniv. Fen Bil. Enst. Trafik Planlaması ve Uygulaması ABD,

13 Çocukların yaratıcılıklarının özgürce sergilenebildiği, özünde oyun olan bu yöntemde, rol oynama, pandomim, doğaçlama gibi tekniklerle, trafik eğitimi gerçek yaşamlarından kesitlerle birleştirilerek ele alınır ve çocukaile-servis üçgeni hakkında çok önemli ipuçlarını içerir. olan projemizde, alınan her bir geri bildirim, proje ekibi tarafından değerlendirilip, yerleşmeyen davranışlar, çeşitli yöntemlerden yararlanılarak, yeniden ele alınmakta ve değiştirilmesine çalışılmaktadır. Bu bağlamda her bir hedef kitle ile sürdürülen çalışmalar farklı olup, elde edilen veriler ve sonuçlar yine farklılık göstermektedir. Bu çalışmada, çocuklarımızda trafiğin farkına varma, trafik konusunda duyarlılık geliştirme, güvenli trafik bilinci oluşturma ve pekiştirme eğitimi olarak özetleyebileceğimiz uygulamalarımızda yararlandığımız yöntemlerden en önemlisi olan drama ile ilgili olarak bilgi vermeyi amaçlıyoruz. Çalışma Yöntemi Projemizde, yeni gelen öğrencilerin ve ailelerinin trafikteki tutum ve davranışlarının belirlenmesi için bir ön çalışma yapılarak, anket ve gözlem yöntemi ile veri toplanmakta, daha sonra yıllık, aylık ve haftalık programlar yardımı ile hem genel bilgilerin yerleştirilip pekiştirilmesine çalışılmakta hem de saptanan yanlış davranış ve tutumlar üzerinde özel olarak durulmaktadır. Çalışmalarda, çocukların öncelikle trafiği anlamalarını sağlamaya, daha sonra ise çocuklarımızda güvenli trafik bilinci oluşturma, geliştirme ve pekiştirmeye yönelik etkinlikler yapılmaktadır. Bu etkinliklerde kullanılan en etkili yöntem, dramadır. Drama çalışmaları sırasında ve sonrasında ise öğretmenler; gözlem ve kayıt yöntemleri ile geri bildirim toplamakta, yapılan değerlendirmelerden sonra gerektiğinde, aylık ve haftalık hedeflerde yeniden düzenlemeye gitmekte, sorun davranışların giderilmesine yönelik yeni çalışmalar planlamaktadır. Bulgular Doku da verilen eğitimde; dramanın çocuklar üzerindeki etkileri, resim-sohbet gibi etkinliklerde çok daha net bir biçimde ortaya çıkmaktadır ve öğretmenler tarafından gerek notlar alınarak gerekse görüntülü kaydedilmektedir. Dramada yararlanılan teknikler, verilen eğitimin çocukta ve ailesinde ne ölçüde kalıcı davranışa dönüşebileceğini gösteren önemli bir ölçüt olmaktadır. Çocukların yaratıcılıklarının özgürce sergilenebildiği, özünde oyun olan bu yöntemde, rol oynama, pandomim, doğaçlama gibi tekniklerle, trafik eğitimi gerçek yaşamlarından kesitlerle birleştirilerek ele alınır ve çocuk-aile-servis üçgeni hakkında çok önemli ipuçlarını içerir. Drama çalışmalarında, çocuklarda bilgilerin pekiştirilmesi daha kolay ve etkili olmaktadır. Bu bilgilerin örnekleriyle verildiği çalışmamızda, drama yönteminin okul öncesi trafik eğitiminde oynadığı önemli rol ortaya konulmaktadır. Elde edilen veriler hem Doku daki trafik eğitiminin etkinliğini arttırmak hem de bu tür eğitimler veren/verecek olan diğer anaokullarına örnek olmak açısından büyük önem taşımaktadır. DRAMA Drama, en genel anlamı ile yapmak/olmaktır diye tanımlanabilir (İlhan ve diğerleri Adıgüzel, 2004). Bir başka deyişle, günlük hayatta karşılaşılan olağan durumlardır. Türkçede tam bir karşılığı olmamakla birlikte, drama sözcüğünün kökeni, Yunancadan gelmektedir. Eski Yu- 13 Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

14 dosya 14 nancada yapmak, etmek, eylemek anlamında kullanılan dran sözcüğünden türetilmiştir. Drama konusunda pek çok tanım yapılmakla birlikte, genel olarak gerçek yaşantımızdan kesitleri/esintileri barındıran bir eylem olarak adlandırılabilir. Bilim adamlarınca yapılan tanımlardan birkaçı şöyle sıralanabilir: Gerçekte drama, her an yaşamın içinde bulunan ve farkında olmadan kullandığımız hal ve durumlardır. (Way, 1967). Söz yetersiz kaldığında, drama en büyük kolaylığı sağlar. Norman a göre drama, çağrışımların, duyguların, bilgi ve deneyimlerin özgürleştiği bir ortamın sağlanmasıdır. Drama etkinliği, drama yaşantısının somut olarak duyumsanmasıyla kişinin evrensel, toplumsal, moral, etik ve soyut kavramları anlamlandırmasıdır. (Tuluk, 2004). EĞİTİMDE DRAMA Çocuklar için oyun bir vazgeçilmezdir. Çocuk eğitiminde, bilgilerin davranışa dönüşmesini sağlamada yararlanılan en önemli teknik, oyundur. Bilgiler çocukta, oyun aracılığıyla görselleştirilebilir ve içselleştirilebilir. Bu vazgeçilmez unsurdan yararlanan dramanın, eğitim programlarının eşsiz ve bütünleyici bir unsuru olduğu görülür (Gönen, 1999). Dramada iyi öğrenmenin sağlanabilmesi ve öğrenmenin kalıcı olabilmesi için altı elemanın gerekli olduğundan söz edilebilir. Bunlar durum, problem, çözüm, altyapı, duygular ve planlamadır. Bu etkileşimli yöntem, sistemli ve devamlı olarak uygulandığında çocuklara değerlendirme, yaratma, keşfetme, çözümlemeye yönelik soru sorabilme becerilerine sahip olma şansı sağladığı; çocukların deneyim ve cesaretlerinin gelişimine yardımcı olduğu görülür (Heathote and Bolton, 1995). Drama, gruptaki her çocuğun karşılaştığı durumlara bağlı olarak, neler yapabileceği konusunda deneyim kazanmasına yardımcı olur. Drama ile oyun arasında benzerlikler olduğu kadar, farklılıklar da vardır. Bunlar şöyle sıralanır (Tuluk, 2004): 1. Dramada belli eğitsel, sanatsal vb. hedef ve amaçlar vardır ve bunlar lider ya da öğretmen tarafından belirlenir. Oyunda çoğunlukla belli bir amaç olmayabilir. 2. Drama bir grup yaşantısıdır. Oyun tek başına da oynanabilir. 3. Dramada çok kesin kurallar yoktur. Kurallar esnektir. Katılımcıların kendilerinden bir şeyler katmalarına izin verilir. Ödül veya yanlış yapma söz konusu değildir. Oyunlarda en basitten karmaşığa kadar birtakım kurallar vardır. Kurallara uymayanlar oyun dışında bırakılabilir. 4. Dramanın bir başlangıç ve sonuç bölümü olmayabilir. O anda yaratılır. Ortaya çıkan ürün ilk kez oluşur. Oyunda bir başlangıç ve sonuç vardır. Çoğunlukla bir başarı söz konusudur. 5. Dramada doğru-yanlış, güzel-çirkin vb. yoktur. Sonuç değil, süreç önemlidir. Oyunlarda çoğunlukla sonuç önemlidir. 6. Dramada bir lider (öğretmen) vardır. Grubun kendini keşfetmesine, geliştirmesine, kendini ortaya koymasına rehberlik eder. Oyunda yönlendirici yoktur. Bu görevi daha çok oyunculardan biri üstlenir. 7. Eğitimde dramada, hiçbir zaman bir şeyi olduğu gibi kabul etme, öykünme söz konusu değildir. Çocuk oyunlarında öykünme vardır. 8. Dramada tekrar vardır. Ancak yapısal anlamda farklılaşma yoktur. 9. Dramada estetik kaygı belirgindir. Bunun için sürecin içinde ve sonunda estetik biçimlere ulaşılabilir. Oyunda estetik kaygıdan çok, rahatlama, enerji boşalımı gibi ögeler yer alır. 10. Drama sürecinde gözden geçirme ve tartışma yer alır. Oyunda ise bu ögeler bulunmaz. 11. Drama ve oyunun ortak özelliği ise belli kurallar içinde sonsuz özgürlükler içermeleridir. Yaratıcı drama olarak da adlandırılan drama çalışmalarında, tiyatro formalarından da yararlanılır ancak amaç

15 oyunculuk yeteneklerinin sergilenmesi değildir (Neelands, 2000). İnci San (1991), yaratıcı drama ile ilgili olarak şu tanımı yapar: Yaratıcı drama; doğaçlama, rol oynama vb. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanılarak, bir grup çalışması içinde, bireylerin bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı ya da davranışı, eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği oyunsu süreçlerde anlamlandırması, canlandırmasıdır. Ancak yaratıcı eğitsel drama çalışmaları 1) tiyatro yapmak 2) oyunculuk değildir. Brian Way in (1967) dramaya eklediği bireyin bireyselliğinin ön plana çıkarıldığı çalışmalarla, drama yeni bir boyut kazandı. Böylece drama sadece dışavurum değil, içselleştirme konusunda da yararlanılan bir yöntem haline gelmiş oldu (Phillips, 1987). Eğitimde Yaratıcı Dramanın Çocuklar Açısından Önemi - Sosyal ve politik yönden bilinçlenmesini sağlar. - Kendini tanımasını, yaratıcı olarak ifade edebilmesini ve estetik gelişimi sağlar. - Özgüven duygusunun gelişmesini (kendine güven duyma, karar verme becerilerinin gelişmesini) sağlar. - Bilişsel, dil (konuşma, dinleme, okuma, yazma), motor ve sosyal açıdan gelişmesini sağlar. - Değişik yaşantıları tanımasını, kendini başkasının yerine koyarak çok yönlü ve bağımsız düşünebilmesini sağlar. - İş birliği, dayanışma ve paylaşma duygusunun gelişmesini sağlar. - Eğitim ve öğretimde aktif rol almasını sağlar. - Rahatlamasını (oyun ve değişiklik ihtiyacını gidermesi) sağlar. - Sorumluluk duygusunun gelişmesini sağlar. - Kendini ve vücudunu tanımasını, nerede ve nasıl kullanabileceğini öğrenmesini sağlar. - Çevresini tanımasını ve anlamasını sağlar. - Yaşamı çok yönlü algılamasını sağlar. - Farklı görüş açılarına sahip olmasını sağlar. - Eleştirmeyi ve tartışmayı öğrenmesini sağlar. - Farkındalık kazandırır. - Etik değerlerin gelişmesine olanak sağlar. - Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar. - Sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar. - Duygunun sağlıklı ve kontrollü boşalımına olanak verir. - Araştırma istek ve duygusunun gelişmesini sağlar, bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirir. (Gönen, 1999; Adıgüzel, 1999; Tuluk, 2004). Eğitimde Drama Programının Uygulanması Eğitimde drama programı uygulanırken takip edilen, dört aşama vardır. Bunlar şöyle özetlenebilir: 1. Isınma 2. Kaynaştırma 3. Uygulama 4. Değerlendirme Drama amacı seçilip, konu üzerinde hazırlandıktan sonra grupla kısa bir ön çalışma yapılır. Bu çalışma, ısınma çalışmasıdır. Isınma, çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kullanma, gözlem yetisinin geliştiği, bedensel ve dokunsal alıştırmaların yapıldığı, tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum özelliklerini katılımcıya kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliğinde yapılan çalışmadır (Adıgüzel, 1999). Örneğin, 4-6 yaş çocuklarını basit bir müzik ya da tempo, ortak duyuma ulaştırabilir. Ortak duyum, gruptaki bütün çocukların olaya konsantre olması için gereklidir. Bu; aynı amacı, aynı sorumluluğu ve dikkati taşıyan çocuklara, ortak bir iş yaparken daima karşısındakinin duygularına değer vermeyi öğretir. Eğitimde drama yöntemi, gerek hazırlık gerekse uygulama ve değerlendirme aşamalarında, öğrenci merkezli eğitimi baz alır. Amaç; öğrenme süreci boyunca çocukları etkin kılmak, bu süreç içerisinde neşeli vakit geçirmelerini ve öğretilenlerin kalıcılığını sağlamaktır. Pek çok oyunun sonunda, bir tartışma ve değerlendirme yapılır. Tartışmada, açık uçlu sorular sorulur ve tek bir cevaba gidilmeye çalışılmaz. Eleştiriler kişiye değil, role yapılır. Tartışmanın amacı, oynanan problemi tanımak, çözümünü öğrenmek ve diğer çözüm yollarını keşfetmektir. 15 Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

16 dosya 16 Eğitimde Dramadan Yararlanılan Teknikler Eğitimde etkin bir yeri olan drama, 1. Rol oynama 2. Pandomim 3. Doğaçlamadır. Oynama (pandomim ve rol oynama), belirlenmiş kurallar içinde, özgürce oyun kurma ve geliştirme çalışmalarından oluşur. Yaratıcılık, bu aşamada çok önemlidir. Doğaçlamada ise, saptanan bir tema üzerinden yola çıkılarak, bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireyselliğin ve yaratıcılığın ön plana çıktığı çalışmalardır (Adıgüzel, 1999). DOKU KÜLTÜR ANAOKULU NDA TRAFİK EĞİTİMİ Doku da 3 yıldır uygulanan sürekli trafik eğitimi nde amaç; okul öncesi 3-6 yaş çocuklarında, güvenli trafik bilincinin yerleştirilmesidir. Bu bağlamda, üzerinde önemle durulan iki temel kavram vardır. Bunlar, trafikte tehlike yaratmamak ve trafikte tehlikelerden korunmaktır. Her iki kavramın öğretilmesi ve bu öğretilerin davranışa dönüştürülebilmesi için pek çok eğitim yönteminden yararlanılmaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir: Drama, Orff öğretisi, Hareket eğitimi ve yaratıcı dans, Sanat eğitimi, Spor, Anadili etkinlikleri, Yabancı dil eğitimi. Doku da trafik konusu, bu eğitim türlerinin hepsinde farklı zaman dilimlerinde işlenmektedir. Böylece çocukların gelişim evrelerine uygun olarak verilen bilgileri, farklı alanlarda da kullanmaları sağlanarak, hatırda tutma ve Çocuklar için oyun bir vazgeçilmezdir. Çocuk eğitiminde, bilgilerin davranışa dönüşmesini sağlamada yararlanılan en önemli teknik, oyundur. Bilgiler çocukta, oyun aracılığıyla görselleştirilebilir ve içselleştirilebilir. pekiştirmeye destek olunmaktadır. Ancak edinilen deneyimlere dayanılarak, en önemli kazanımların, drama yöntemi ile elde edildiği görülmüş ve bu konuya ağırlık verilmeye başlanmıştır. Doku daki drama çalışmalarında, çocuklar aşağıdaki aşamalardan geçerek, drama tekniklerinden yararlandırılmıştır. Bu çalışmalarda çocuklardan beklenen davranışlar şöyle gruplanabilir: a) Dili kullanma, yeni davranışlar, durumlar ve karakterler yaratma b) Grup çalışmalarında yeni roller yaratma ve grupla beraber çalışabilme c) İçinde yer aldığı ya da dışarıdan izlediği aktivitede yaratıcı roller ortaya koyabilmedir. Bunun başarılabilmesi için çocukların izlemesi gereken yol: Role girme çalışmaları. Aktivite içinde anlatıcı olarak yer alma, yapılan çalışmayı başkalarına aktarma. Yukarıda yer alan a ve b basamaklarını performansa dönüştürme. Drama aktiviteleri süreci içinde, öğretmenleri tarafından çocuklarda gözlenmesi gereken en önemli konular: Grupta kendi başına veya grupla beraber yeni durumlar, roller yaratabilme. Dramatik tekniklerden karakter analizi yapma. Sıcak sandalye, flashback gibi. Öykü oluşturma, öykü içinde rol alıp oynama. Arkadaşlarının gösterdiği performansı gözlemlemedir. Bu bölümde, uygulamalara ilişkin çalışmalardan birkaç örnek, uygulama sonuçları ve değerlendirmeleriyle birlikte verilmektedir. YAŞ GRUBU: 3 ETKİNLİK: Bu, bir müzik etkinliği aracılığıyla dans uygulamasıdır. SÜRE: 15 dakika ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 9

17 HEDEF: Araçlar için olan trafik ışıklarının (kırmızı, sarı, yeşilin) dans yoluyla pekiştirilmesidir. KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Araçlar için olan trafik ışıklarının renklerini ayırt etme. KULLANILAN MATERYAL: Hareketli bir müzik, teyp, kırmızı, sarı, yeşil tüller (3 kırmızı, 3 sarı, 3 yeşil), kırmızı, sarı, yeşil halkalar (3 kırmızı, 3 sarı, 3 yeşil). YARARLANILAN TEKNİK: Dramanın aşamalarından bir olan uygulamada, yönergeyi alma, doğru bir şekilde uygulama ve bedensel olarak ifade etme tekniği kullanılmıştır. UYGULAMA: Mekân olarak sınıf kullanılır. Rol belirlenmez, her çocuk kendini yansıtır. Uygulama öncesinde halkalar sınıfın farklı yerlerine, çocuk sayısına göre konur. Çocukların 3 tanesine kırmızı, 3 tanesine sarı, 3 tanesine de yeşil tül verilir. 3 ayrı bölüm hazırlanır (bölümlerde halkalar kırmızı, sarı, yeşil trafik ışıkları sırasında dizilir). Müzikle beraber çocuklar dans ederek, halkaların arasından geçerler. Müzik durunca, her çocuk elindeki tülün rengindeki halkaların içine girer (etkinlik sonrasında çocuklarla sohbet edilir). SONUÇ: Uygulama sonucunda, tüm çocuklarda trafik ışıklarının kırmızı, sarı, yeşil renklerde olduğu, trafik ışıklarının şeklinin daire olduğu ve araçlar için 3 tane trafik ışığı olduğu bilgilerinin yerleştiği, yapılan sohbet sırasında gözlendi. DEĞERLENDİRME: 3 yaş çocuklarında kullanılan materyallerin ışık sayılarına göre olması, kullanılan halkaların trafik ışıkları sırasına göre dizilmesi, ışıklarla ilgili pekiştirmenin gücünü arttırdı. YAŞ GRUBU: ETKİNLİK: Ben bir olsaydım adlı, drama etkinliği. SÜRE: 20 dakika ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 40 HEDEF: Çocukların trafik eğitimlerindeki deneyimlerini yaşantıya dönüştürebilmeleri. KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Çocukların doğru trafik davranışlarını göstermesi. KULLANILAN MATERYAL: Teyp, kaset. Eğitimde drama yöntemi, gerek hazırlık gerekse uygulama ve değerlendirme aşamalarında, öğrenci merkezli eğitimi baz alır. Amaç; öğrenme süreci boyunca çocukları etkin kılmak, bu süreç içerisinde neşeli vakit geçirmelerini ve öğretilenlerin kalıcılığını sağlamaktır. YARARLANILAN TEKNİK: Bu etkinlikte drama tekniklerinden, canlandırma, role girme tekniğinden yararlanıldı. Çocuklar kendi rollerini belirlediler. Oyun sırasında ve daha sonra yapılan söyleşilerde, bazı çocuklar araba, bazı çocuklar polis, bazı çocuklar trafik ışığı, bazı çocuklar asker olmak istediler. UYGULAMA: Mekân olarak, sınıfta oluşturulan cadde kullanılır. Çocuklar kendi rollerini belirlerler. Dramatik oyuna ısınma aşamasında, Balık Ağı oyunu ile başlandı. Çocuklar, istedikleri bir role girerek canlandırma yaptılar. Problem durumları yaratıldı, çocuklar problemlere çözümler buldular. SONUÇ: Her çocuk trafikte ne olmak istiyorsa, o role girerek canlandırma yaptı. DEĞERLENDİRME: Çocukların trafikte davranışlarının kurallara uygun olduğu gözlemlendi. YAŞ GRUBU: 4, 5, 6 yaş grupları ETKİNLİK: Drama etkinliği SÜRE: 30 dakika ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 50 (her grup kendi sınıfını kullanmıştır). HEDEF: Yaya geçidi ve okul geçidi işaretlerinin pekiştirilmesi, bu işaretlerin olduğu yerlere dikkat çekilmesi. KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Çocukların yaya geçidi ve okul geçidi işaretlerini tanımaları. KULLANILAN MATERYAL: Beyaz kartondan kesilmiş uzun şeritler (yaya geçidi için), plastik ve tahta bloklar, tuğlalar (yollar, kaldırımlar, kavşaklar, evler ve okul için), siyah, kırmızı, sarı, yeşil kartonlar, yapıştırıcı (trafik lambası için), şapka ve düdük (trafik polisi için), okul çantası, defter, kitap, kalem vs. (öğretmen ve okula gelen çocuklar için). 17 Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

18 dosya 18 YARARLANILAN TEKNİK: Drama tekniklerinden sıcak sandalye, yeni karakterler yaratma ile rol oynama tekniği kullanıldı. Rolleri öğretmen, çocuklarla beraber belirledi (Pinokyo-grup öğretmenleri, polis, öğretmen, okula giden çocuklar, Hansel ve Gratel in annesi, Hansel ve Gratel). Mekân olarak yollar, kavşaklar, kaldırımlar, Pinokyo nun ve Hansel ve Gratel in evleri, okul, yaya geçidi ve trafik lambası çocuklar tarafından yapıldı. UYGULAMA: Yaşadığımız çevre, sınıfta yaratılır. Hansel ve Gratel okula gitmek için hazırlanırlar. Pinokyo yu da yanlarına alarak okula gitmek üzere yola çıkarlar. Hansel ve Gratel okula gitmek istemediği için, trafik kurallarını bilmeyen Pinokyo ya trafik kurallarını etkinlik süresince öğretirler. SONUÇ: Etkinlik boyunca tüm çocukların yaya geçidi ve okul geçidi işaret levhalarını tanıdıkları gözlemlendi. DEĞERLENDİRME: Mekânın çocuklarla beraber hazırlanması, çocukların role çabuk girerek, trafik deneyimleri ve bilgilerini paylaşmalarını kolaylaştırdı. Bu etkinlik süresince çocukların trafikteki yaşantıları, davranış ve tutumları girdikleri rollerle gözlemlendi. YAŞ GRUBU: 6 SÜRE: 30 dakika ETKİNLİK: Drama uygulaması (spor etkinliği aracılığıyla) ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 18 HEDEF: Yaya geçidi ve trafik ışıklarını algılayabilme, emniyet kemeri kullanımının önemini kavrayabilme. KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Yaya halindeyken karşıya geçişlerde yaya geçidi ve trafik ışıklarını kullanma, araç içinde emniyet kemeri kullanma. KULLANILAN MATERYAL: Büyük bloklar, trafik işaretleri (yaya geçidi levhası, trafik ışığı levhası, trafik ışıkları), red light stop şarkısı. YARARLANILAN TEKNİK: Drama tekniklerinden doğaçlama, öğretmen tarafından kullanılmıştır. Roller (piknik yapan okul çocukları, trafik polisi, servis şoförü), çocukların kendileri tarafından belirlenmiştir. UYGULAMA: Uygulama öncesinde mekân orman olarak düzenlenir. Öğretmen çocuklara, bugün sabah sporu için ormana gidileceğini söyler ve etkinliğe geçilir. Servise binilerek, ormana piknik yapmaya gidilir. Piknikte sabah sporu yapılır. Çocukların seçtikleri rollerle, hedeflere ulaşılmaya çalışılır. SONUÇ: Bu çalışmanın etkisi, bir süre sonra okul servisi ile gerçekleştirilen şehir turunda gözlemlendi. DEĞERLENDİRME: Dikkat çeken en önemli bulgu: Çocuklar gözlemlerini, bilgileri ile sınadıklarında, kırmızı ışıkta geçen, park yasağı levhalarının, trafik ışıklarının altında ve yaya geçitlerinin üzerinde park etmiş olan araçları gördüklerinde, bilgileri ile gözlemlerinin çeliştiğini fark ettiler. Ocak (2005) ayı boyunca yapılan trafik çalışmalarının sonuçları, aşağıda ayrıntıları verilen Kibritçi Kız masalında, dramanın en son aşaması olan dramatik bir yapı oluşturma ve performans sergileme aşamasında gözlemlendi. Çocuklar, oyunun sonunda yapmış oldukları proje çalışmalarını da mekâna getirdiler ve fotoğraf çekimleri yapıldı. YAŞ GRUBU: 5-6 yaş. SÜRE: 30 dakika ETKİNLİK: Yeni bir yerleşim alanının trafik düzeninin sağlanması. ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 50 AMAÇ: Yeni yapılan bir yerleşim alanında trafik çalışmalarının yapılandırılması (trafik ışıkları, karşıya güvenli geçiş, araçlarda güvenlik vurgulanarak). Araçlar ve yaya işaretleri yerleşim yerlerinde nerelerde olur? Yayalar nerelerden karşıya geçerlerse güvenli olur? HEDEF: Kurallara uyma. Tehlikelerden korunma ve tehlike yaratmama. MEKÂN: Yerleşim yeri (okulumuzdaki geniş bir alan olan orta alanın kullanılması). YARARLANILAN TEKNİK: Donma, tablo oluşturma, doğaçlama tekniğinden yararlanılmıştır. Roller: Yaya geçitleri (5 yaş Kelebekler grubu), okul (5 yaş Uğur Böcekleri grubu), park (5 yaş Yunuslar grubu), yollar, kaldırımlar (6 yaş Çiçekler grubu), Kibritçi Kız (1. öğretmen), Meltem (2. öğretmen), trafik polisi (3. öğretmen), belediye sorumlusu (4. öğretmen), anlatıcı (5. öğretmen). KULLANILAN MATERYAL: Kamera ve fotoğraf kaydı, not tutma, kibrit kutusu, kibrit, yatak, trafik işaretleri ve trafik ışıkları.

19 Öğretmene belediyeden telefon gelir. Belediyeden arayan kişiler, bizim trafik eğitimi aldığımızın haberini almışlardır. Yeni yerleşim alanının doğru trafik düzeni için, bizden yardım istemektedirler (bu da eğitimde bir drama çalışmasına başlanmasında kullanılan bir tekniktir). UYGULAMA: Kibritçi Kız etkinlik sırasında her kibrit yaktığında, diğer çocuklar yeni mekânı oluşturmaya başlarlar (okul, yollar, park, yaya geçitleri). Mekân oluşturulduğunda Kibritçi Kız rolündeki öğretmen ve trafik polisi rolündeki öğretmen çocuklara sorular sorarak yaya ışıkları, araçlar için trafik ışıkları, karşıya güvenli geçişi vurguladı. En sonunda belediye sorumlusu (öğretmen) yapılandırılan yeni yerleşim bölgesinin trafiğe uygun olduğunu onayladı. SONUÇ: 5-6 yaş çocuklarının tümü etkinliğe katıldı. Rollerine uygun davranışları başarıyla sergileyebildiler. DEĞERLENDİRME: Bir ay boyunca hedeflenen davranışlar, etkinlik boyunca çocuklarda gözlemlendi. SONUÇ: Doku Kültür Anaokulu nda 3 yıldır Erken Trafik Eğitimi Projesi adıyla gerçekleştirilen sürekli trafik eğitimi hem okulda görevli yetişkinlerimiz hem çocuklarımız hem de aileleri tarafından yararlı görülerek ve inanılarak sürdürülmektedir. Bu eğitimin yararları tartışılamayacak kadar açıktır. Doku daki çalışmalar bir program dâhilinde uygulanırken, öğretmenlerimiz tarafından çocuklardan alınan geri bildirimler, danışmanımızla birlikte değerlendirilerek, eğitimin kalıcı davranışa dönüştürülemediği sorunlu alanlar tespit edilmekte ve yeni önlemler üzerinde çalışılmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda, uygulanan yöntemler arasında en çok drama yönteminin etkili olduğu görüldüğünden, çalışmalarımızda drama yöntemine ve onu destekleyen tekniklere daha fazla ağırlık verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada hem uygulamalarımızda yararlandığımız drama yöntemi hakkında teorik bilgiler aktarılmış hem de uygulamalarımızdan örnekler verilerek, sonuçları/etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmalar, sadece birer etkinlik olarak değerlendirilmediğinden, gözlem tekniği ile alınan geri bildirimler, daha sonra yapılan uygulamalarda sınanmış ve çocuklardaki kalıcılığı ya da çelişkiler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Uygulamalarda göze çarpan en önemli bulgu, küçük yaşta başlamasının önemi tartışılamayacak kadar açık olan trafik eğitimlerinin, örnek davranışlarla desteklenmedikçe, sadece teorik bilgi olarak kalacağının açıkça görülmesidir. Yapılan çalışmalarda, çocukların spor, müzik, dans, rol yapma gibi tekniklerle okulda edindikleri doğru trafik bilgilerinin, anne-baba ve diğer sürücülerin hatalı davranışları ile çelişmesi nedeniyle çocuklarda karışıklığa yol açtığı; projenin hedef kitlelerine uygun eğitimler ve uygulamalarla sürdürülmesinin gereği, bir kez daha saptanmıştır. Bu nedenle okulumuzda projemiz kapsamında eğitim alan çocuklarımızın ve yetişkinlerimizin sayısının, proje kapsamı genişletilerek arttırılmasının, ülkemizin en büyük sorunlarından biri olan sorunun çözümünde önemli bir yer tutacağını ve çalışmalarımızın, uzman ya da konuyla ilgili kişi ve kuruluşların desteğiyle yaygınlaştırılarak, diğer okullara da örnek olması gerektiğini düşünüyoruz. 19 KAYNAKLAR 1. Adıgüzel, Ö. (1999). Yaratıcı dramayı tanımlayabilmek Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi. Türkiye 1. Drama Liderleri Buluşması. Derleyen: Naci Aslan. Ankara: Fersa Yayıncılık. 2. Gönen, M. (1999). Çocuk eğitiminde drama yönteminin kullanılması. Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi. Türkiye 1. Drama Liderleri Buluşması. Derleyen: Naci Aslan. Ankara: Fersa Yayıncılık. 3. Heathote, D., Bolton, G. (1995). Drama for learning. Portsmouth, NH: Heinemann. 4. İlhan, A., Okvuran, A., Adıgüzel, Ö. (2004). Drama. 1. Baskı. İstanbul: MEB Yayınları. 5. Önder, A. (1999). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama; kuramsal temellerle uygulama teknikleri ve örnekleri. 1. Baskı. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. 6. Neelands, J. (2000). Drama and traditional story for the early years. London: New Fetter Lane. 7. Phillips, S. (1987). Drama. London: Oxford University Press. 8. San, İ. (1991). Yaratıcı drama-eğitsel boyutları. Ö. Adıgüzel (Ed.). Ankara: Naturel Yayıncılık. 9. Tuluk, N. (2004). Yaratıcı drama. Pivolka, 3(15), Way, B. (1967). Developing through drama. London: Longman. Kaynak: Erol, G., Akınoğlu, F. G., Yeğen, A. Yaşar, N. Okul Öncesi Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin Kullanılması, içinde Bildiriler Kitabı. Trafik ve Yol Güvenliği 3. Ulusal Kongresi Sergisi 4-6 Mayıs, Ankara, Nisan - Mayıs - Haziran 2013 Ankara Trafik Vakfı

20 röportaj/ medyada trafik Hande Fırat, çocuklarda trafik bilinci oluşturmak için öncelikle ebeveynlerin kurallara uyarak onlara örnek olması gerektiğini ifade ediyor ve medyada çocukların sevdiği bir karakterin sürekli kurallara uyduğunun gösterilmesi yoluyla sorunun çözümüne önemli bir katkı sağlanacağını düşünüyor. Hande Fırat 20 Mesleğine bağlılığı, renkli kişiliği ve enerjisi ile Türkiye gündemini, gerçekleri bizlerle paylaşan CNN Türk Haber Ankara Temsilcisi Hande Fırat ile Türkiye nin trafik sorununu, sorunun temel nedenlerini ve çözüm yollarını, Ankara trafiğini, trafik konusunda farkındalık yaratmak amacıyla geliştirilebilecek eğitim stratejilerini ve medyanın sorumluluğunu konuştuk. Ankara Üniversitesi Radyo Televizyon Sinema Bölümü nden mezun olmanızın ardından televizyonculuğa adım attınız. Kanal D, NTV ve BRT de çalıştığınızı biliyoruz. Uzun bir süredir de CNN Türk tesiniz ve Ankara Temsilcisi olarak görevinize devam ediyorsunuz. Medyada uzun bir geçmişiniz olduğunu görüyoruz. Medya tecrübeniz ve kadınlık hassasiyetinizle trafikteki sorunlarımızı paylaşmak istedik. Çok ağır bedeli olması nedeniyle trafik kazaları önemli bir gündem işgal ediyor. Sorunun boyutu öyle büyük ki ülkede trafik terörü diye bir kavram var. Size göre bu sorunun temel nedenleri nelerdir? Nasıl bir yol izlenirse çözüm yolunda ilerleme kaydedilmesi mümkün olur? Bu sorunun temel nedeni trafik eğitimlerinin yetersiz verilmesi olarak gösterilebilir. Ancak bu başlı başına bir etken değil. Millet olarak acelemiz var, yürürken, okurken, yemek yerken sürekli bir telaş içerisindeyiz, bu trafiğe de yansıyor haliyle. Yine beni hep düşündürmüştür, Türk insanı arabasını evi olarak görür, ona iyi bakar, hatta onunla konuşur. Cansız bir varlıkla oluşturulan bu sevginin insanlarla da oluşturulması gerek ki trafik terörünün önüne geçilebilsin. İşim dolayısıyla sık sık seyahat ediyorum. Bu seyahatler bazen uzun oluyor, bazen kısa. Kısa ve uzun yolculuklar arasında