10:45 11:30 Gönüllü Karbon Ticaretinde Uluslararası Çerçeve ve Türkiye için Öneriler Dr. Theodore GOUMAS, Exergia

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "10:45 11:30 Gönüllü Karbon Ticaretinde Uluslararası Çerçeve ve Türkiye için Öneriler Dr. Theodore GOUMAS, Exergia"

Duygu Eser Akbaş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PROGRAM 10:00 10:15 Açılış 10:15 10:45 Kyoto Protokolü Esneklik Düzenekleri ve Türkiye de Gönüllü Karbon Ticareti Uygulamaları Yunus ARIKAN, REC Türkiye 10:45 11:30 Gönüllü Karbon Ticaretinde Uluslararası Çerçeve ve Türkiye için Öneriler Dr. Theodore GOUMAS, Exergia 11:30 12:15 Tartışma 12:15 12:30 Ara 12:30 13:30 Çalışma Grupları Kamunun Rolü Özel Sektör/Sivil Toplumun Rolü 13:30 14:00 Çalışma Gruplarının Çıktılarının Tartışılması 14:00 Kapanış ve Öğle Yemeği

2 Türkiye de; -Kamu: 2007 yılında Sera Gazı Envanteri ve 1. Ulusal Bildirim Raporu Hazırlandı - TBMM: 1 Mart 2007 de Küresel Isınma Araştırma Komisyonu oluşturuldu ve taslak rapor hazırlandı. (En önemli öneri: Ek-B Dışı konum korunarak Kyoto Protokolü müzakarelerine bir an önce başlansın) - Üniversite: Kamu Ar-GE, FP6, FP7 Projeleri - Çevre STKları: 28 Nisan 2007 Kadıköy, 7 Temmuz Live Earth, 8 Aralık Özel Sektör:???

4 % 25 Contribution to temperature increase in: (end date 2000) KÜRESEL 20 ISINMADA ÜLKELERİN SORUMLULUĞU 5 0 % 25 USA Sout h Amer South. Af rica OECD Europe FSU South Asia Contribution to temperature incr ease in 2100 East Asia Kaynak: RIVM-ACCC 5 0 USA Sout h Amer South. Africa OECD Europe FSU South Asia East Asia

Af rica OECD Europe FSU South Asia Contribution to temperature incr ease in 2100

5 BMİDÇS Ek-I Ülkeleri için sadece 2000 yılı hedefi (niyet düzeyinde) var. Yaptırım gücü zayıf. Esneklik kuralları sadece belli ülkeler için geçerli. (eski Doğu Avrupa ülkeleri için temel yıl seçimi) Gruplar arası ayrım için tek kriter, OECD üyeliği ve gelişmişlik derecesi. KYOTO PROTOKOLÜ Ek-I ülkeleri, 1. Dönem için ( ) somut hedefler alıyor Hedeflerin tutmaması halinde sonraki dönemler için yükümlülükler ağırlaştırılıyor. Belli kurallar içinde uygulanan esneklik düzenekleri tüm taraflar için geçerli. Her ülke, müzakereler yoluyla, kendisi için farklı bir yükümlülük belirleyebilir. Tüm iklim müzakerelerinin temeli. Sektörler ve gazlar çok genel ifadelerle tanımlanmış. Mali desteği GEF, Fonlar; Özel İklim Değişikliği Fonu ve En Az Gelişmiş Ülke Fonu. Tüm iklim müzakerelerinin temel metni yılından itibaren 2012-sonrası dönem için (süre, yükümlülük oranları, ülkeler) yeni görüşmeler başlayacak, bu amaçla yeni ittifaklar kurulabilecektir. Toplam 6 sera gazı ve kaynak olarak ele alınabilecek tüm sektörler tanımlanmış. Uyum Fonu ana finans kaynağı ancak hangi kurum tarafından yönetileceği belli değil yılından itibaren 2012-sonrası dönem için (süre, yükümlülük oranları, ülkeler) yeni görüşmeler başlayacak, bu amaçla yeni ittifaklar kurulabilecektir.

Dönem için (2008-2012) somut hedefler alıyor Hedeflerin tutmaması halinde sonraki dönemler için yükümlülükler ağırlaştırılıyor.

6 BMİDÇS/KP ve TÜRKİYE BMİDÇS Listesi İlgili KP Maddeleri Kyoto Protokolü Listesi Kritik KP Ülkeleri Kritik KP- Dışı Ülkeler EK-I Madde 3.9 EK-B ABD Avustralya EK-B Dışı Beyaz Rusya Türkiye Kıbrıs Malta EK-I Dışı Madde 9 EK-B Dışı G. Kore Kazakistan Meksika Arjantin

7 KP: Ek-A Sera Gazları CO2 CH4 N2O HFCs PFCs Sektörler/ Kaynaklar Enerji* Endüstri Çözücüler Tarım Atık SF6 * Uluslararası havacılık kapsam dışıdır.

8 KYOTO PROTOKOLÜ ESNEKLİK DÜZENEKLERİ EK-I (EK-B) ÜLKELERİ ARASINDA EK-I (EK-B) DIŞI ÜLKELERLE BERABER DÜZENEK TÜRÜ ORTAK YÜRÜTME (JI) ERU 6. Madde SALIM TİCARETİ (ET)- AAU 17. Madde TEMİZ KALKINMA DÜZENEĞİ (CDM)-CER 12. Madde Dönemi için; Karbon Alıcısı Ülkeler: AB-15, Kanada, Japonya Karbon Satıcısı Ülkeler: Gelişmekte olan Ülkeler (AB-10 dahil)

Madde SALIM TİCARETİ (ET)- AAU 17. Madde TEMİZ KALKINMA DÜZENEĞİ (CDM)-CER 12.

9 1990 Ulusal Politika ve önlemler ve LULUCF Kyoto Protokolü Hedefi AAU CDM projeleri CER JI projeleri ERU Salım Ticareti AAU Sera Gazı Salım değeri eşdeğer-co Sera Gazı Salım değeri eşdeğer-co

ERU Salım Ticareti AAU 2008-2012 Sera Gazı Salım

10 Yıllık Salım Ton eşco 2 /yıl GELENEKSEL SG AZALTIM MALİYET HESABI İndirim Hedefi= ton İndirim Hedefi= ton Firma A Birim İndirim Maliyeti = 5/ton Toplam İndirim Miktarı = ton Toplam İndirim Maliyeti = Firma B Birim İndirim Maliyeti = 15/ton Toplam İndirim Miktarı = ton Toplam İndirim Maliyeti = Toplam SG İndirimi = ton Ekonomiye Maliyeti =

11 Yıllık Salım Ton eşco 2 /yıl SALIM TİCARETİ (ET) İLE SG İNDİRİM MALİYET HESABI ET Kotası ton Satılacak SG ton ET Kotası ton Alınacak SG ton KP Dönem Hedefi Sonu Değeri KP Hedefi Dönem Sonu Değeri Firma A Toplam İndirim Miktarı = ton Satılacak Miktarı = ton Firma B Toplam İndirim Miktarı = 0 Alınacak Miktarı = ton Toplam SG İndirimi = ton Ticarete Dahil Edilen CO 2 Miktarı = ton Birim CO 2 Ticaret Bedeli = 10/ton Ekonomiye Maliyeti =

000 ton KP Dönem Hedefi Sonu Değeri KP Hedefi Dönem Sonu Değeri Firma A Toplam İndirim Miktarı = 10.000 ton Satılacak Miktarı = 5.

12 GELENEKSEL SÜREÇLER VE SALIM TİCARETİ KARŞILAŞTIRMASI Geleneksel Salım Azaltım Süreçleri Firma A Firma B Salım Ticareti Firma A Firma B Toplam Sera Gazı Azaltımı (ton) 5,000 5,000 10,000 0 Birim Maliyet ( /ton) Karbon Ticareti bedeli ( /ton) - 10 Maliyet - 25,000-75,000-50,000 0 Karbon Ticareti bedeli ( ) - +50,000-50,000 Salım Ticaretinin Yaratacağı Ekonomik Fayda ( ) Salım Ticaretinin Ulusal Ekonomiye Katkısı ( ) , , ,000

Karbon Ticareti bedeli ( /ton) - 10 Maliyet - 25,000-75,000-50,000 0 Karbon Ticareti bedeli ( ) - +50,000-50,000

15 TÜRKİYE DE GÖNÜLLÜ KARBON TİCARETİNİN TARİHÇESİ 2005 Temmuz - Bilgin Elektrik (BARES) Çevre ve Orman Bakanlığı ve REC Türkiye başvuru. (REC Türkiye yetki dışı nedeniyle Bakanlığa yönlendirdi) 2006 Temmuz - BARES Çevre ve Orman Bakanlığı ndan mektup aldı (indicative statement of interest) 2006 Temmuz Konu REC Türkiye tarafından İDKK COP12 Hazırlık çalışmaları gündemine taşındı Aralık REC Türkiye COP12 kapsamında Futurecamp, Pioneer Carbon ve Gold Standard yetkilileri ile görüştü 2006 Aralık CNBC-E Dergisinde BARES Projesi Havadan para kazanma dönemi kapak haberiyle kurumsal sosyal sorumluluk kapsamında hayata geçirildiği açıklandı Ocak Sebenoba ve Karakurt TÜV tarafından uluslararası kamuoyuna Türkiye de JI Projeleri olarak duyuruldu, REC Türkiye nin müdahaleleriyle Gönüllü Karbon olarak değiştirildi Haziran REC Türkiye, konuyla ilgili ilk kamuoyu bilinçlendirme etkinliğini ÇET 07 kapsamında Kocaeli nde düzenledi. OneCarbon, Futurecamp, PioneerCarbon, EcoSecurities ve İSTAÇ firmaları panele katıldı Haziran TSE, ISO14064 standardını Türk standardı olarak kabul etti 2007 Eylül Türkiye de uygulanan ve Gold Standard sürecine başvuran projelerin PDD belgeleri ve Türkçe tanıtımları ilk defa bir Türkçe web sayfasından ( Türkçe ve İngilizce olarak duyuruldu

COP12 Hazırlık çalışmaları gündemine taşındı.

16 4 EKİM 2007 TARİHİ İTİBARIYLA BİLGİLERİ REC TÜRKİYE YE ULAŞAN GÖNÜLLÜ KARBON PROJELERİ Proje Adı Proje Türü Kurulu Güç (MW) Üretim Kapasitesi (MWh) Öngörülen SG Tasarrufu (ton eş-co2/yıl) Gold Standard Yıl Danışman BARES Rüzgar Hayır 2006 Futurecamp Sebenoba Rüzgar Hayır 2006 Futurecamp Karakurt Rüzgar Hayır 2006 Futurecamp MARE Rüzgar 39, Evet 2007 OneCarbon Anemon Rüzgar 30, Evet 2007 OneCarbon Şamlı Rüzgar Evet 2007 Futurecamp Sayalar Rüzgar 30, Evet 2007 OneCarbon Yuntdağ Rüzgar 42, Evet 2007 Futurecamp Tuzla Jeotermal 7, Evet 2007 Futurecamp TOPLAM

699 Hayır 2006 Futurecamp Karakurt Rüzgar 10 24.381 Hayır 2006 Futurecamp MARE Rüzgar 39,2 88.960 Evet 2007 OneCarbon Anemon Rüzgar 30,4 74.

17 Türkiye için Kyoto Protokolü nde TÜNELİN UCUNDAKİ IŞIK Türkiye; mevcut konumda, Ek-B Dışı konumunu koruyarak, 2012 öncesinde herhangi bir yükümlülük almadan Kyoto Protokolü ne KATILABİLİR ye kadarki süreçte ise özel sektör açısından en geçerli süreç GÖNÜLLÜ KARBON PİYASALARININ, KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK ÇERÇEVESİNDE kurgulanmasıdır. Çünkü, Türkiye Kyoto Protokolü ne katılsa da katılmasa da bu süreci kendi inisiyatifiyle kurgulayabilir.

2012 ye kadarki süreçte ise özel sektör açısından en geçerli süreç GÖNÜLLÜ KARBON PİYASALARININ, KURUMSAL

18 Türkiye de gönüllü karbon piyasası sürecinin önünün açılabilmesi için; - Öncelikle tüm sektörlerde ve firmalarda karbon ayakizi hesaplamalarının gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. (ISO14064) - Tüm firmaların, karbon yönetimi ilkelerini, hem çevre yönetiminin bir parçası hem de işletme verimliliği ve rekbetinin arttırılmasının bir aracı olarak uygulamaya sokması desteklenmelidir. - Büyük holdingler ve yabancı ortaklı firmalar başta olmak üzere, uygun nitelikteki firmaların karbon dostu nitelik kazanması için karbon tasarrufu yaratan projelere destek olmaları konusunda bilinçlendirme, kapasite geliştirme ve finansman alanlarında gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Türkiye de gönüllü karbon piyasalarının genişlemesi; - Çevre yönetimine yepyeni bir açılım getirerek, sürdürülebilir kalkınmanın daha etkin uygulanmasının önünü açacak, -işletmelerde enerji ve hammadde tasarrufunu sağlayarak rekabet ve verimliliği güçlendirecek, - özellikle yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, atık yönetimi gibi konularda kurumsal sosyal sorumluluk projelerinin daha da genişlemesini sağlayacak, - Kyoto Protokolü nün 2012 sonrasındaki dönemindeki Esneklik Düzenekleri (JI/CDM) Projelerinde evsahibi olarak yer alabilmesi için teknik altyapının oluşturulmasına katkı sağlayabilecektir.

19 AKILDA TUTULMASI GEREKEN KONULAR Yatırımcı/İşletmecilerle Danışman Doğrulama Broker Firmalar Arasındaki İlişkiler Ticareti yapılan karbon tasarruflarının 2012 Sonrasındaki ülke kotası kapsamındaki durumu Sürecin yaygınlaştırılması Süreçte kamunun rolü Süreçte çevre STKlarının rolü Türk firmalarının bu sürece karbon alıcısı olarak girişi

Sonrasındaki ülke kotası kapsamındaki durumu Sürecin yaygınlaştırılması Süreçte

20 BAZI PRATİK SORULAR Yürütülen projeler Türkiye de nasıl duyurulacaktır? Gelişmeler nasıl, nerede, kimin tarafından izlenebilecek/duyurulabilecektir Mali durum; vergilendirme, muafiyet, teşvik? Hükümetten destek mektubu; proje/sektör/bölge/standard seçenek/öncelikleri Yerel ve ulusal STKlar sürece ne kadar hazır Ulusal firmaların harekete geçmesi için ne tip araçlar geliştirilebilir Yabancılara satış için kota uygulaması gerekli mi, evetse ne kadar, ya da ne zaman Hesaplamalarda standard değerler/varsayımlar kullanılacak mı, kim duyuracak

Hükümetten destek mektubu; proje/sektör/bölge/standard seçenek/öncelikleri Yerel ve ulusal STKlar sürece ne kadar hazır Ulusal

21 AWG-KP9 Görüşmelerinin 2008 Sonunda varabileceği olası sonuç EK B ( ) EK-B (2012- Sonrası) EK - C (2012-Sonrası) EK- D,E,F,G Madde 3.9 AB28 OECD (1992-TR-EU) RUS+UKR Beyaz Rusya* EK-B + Beyaz Rusya* Kıbrıs Malta Madde 9 OECD (AB-Dışı, EK-B Dışı) Türkiye G. Kore Meksika Arjantin Kazakistan Singapur Brezilya Hindistan Çin

22 / / gulcin.ozsoy@rec.org.tr

Benzer belgeler

İşletmelerde Karbon Yönetimi ve Gönüllü Karbon Piyasaları. Yunus ARIKAN REC Türkiye İklim Değişikliği Proje Yöneticisi

İşletmelerde Karbon Yönetimi ve Gönüllü Karbon Piyasaları Yunus ARIKAN REC Türkiye İklim Değişikliği Proje Yöneticisi ÇET 07, 7.6.2007 Bölgesel Çevre Merkezi - REC ( ) Tarafsız, bağımsız ve kar amacı gütmeyen