Gerçek Özgürlük İçin Atılan Yüce Adımlar İslâm a Yürüyüş II: ELİSA - RAHME

Transkript

1 İslâm a Yürüyüş II: ELİSA - RAHME Ezan da neler söylendiğini anlamıyordum fakat ezan sesi tıpkı üniversitedeki dinler târihi hocamız gibi beni de çok etkilemişti. O an, içimden Allah a secde etmek geldi ve bir câmiye giderek dakikalarca Allah a secde ettim. Daha sonra otele dönüp ağlayarak Allah a bana doğru yolu göstermesi için duâ ettim. Duâdan sonra uyumaya başladım ve ilginç bir rüyâ gördüm. Elisa Giriş İnsanoğlu bir çeşit değil ki Herkesin değişik değişik zevkleri, merakları vardır. İtalyan kız Elisa, gerçeğin Bu yazı, hazırlamakta olduğum, NEDEN MÜSLÜMAN OLDUM? başlıklı bir çalışmadan alınmıştır. 179

2 (Hakkın) peşine düşer, Gerçek nedir? sorusunun izini sürmeye başlar 1 İtalya nın Katolika şehrinde doğan Elisa, felsefeye merak sarmış, üniversitede öğrencilik yıllarında bu konuda enteresan olaylarla karşılaşmıştır. Derken gördüğü ilginç bir rüyâ sonrasında Elisa, İslâm dinine girer, Rahme adını alır. Elisa şimdi daha mutludur; çünkü annesi de Müslüman olmuştur Elisa nın Felsefe Merâkı Elisa nın lise son sınıfa kadar dinlere karşı pek fazla ilgisi yoktur. O, lise son sınıfa geldiğinde düşünce akımlarıyla ve dinlerle ilgilenmeye başlar. Felsefeye olan bu ilgim nedeniyle Verona Üniversite sine kaydolarak felsefe okumaya ve gerçeği araştırmaya başladım. 2 diyor Elisa 1 Anonim, İtalyan Elisa hanımın hayat hikâyesi, Alındığı Elektronik Adres: italyan-elisa-hanimin-hayat-hikayesi.html, En Son Erişim Târihi: Özköse, A., Ağlatan soru Müslüman yaptı, Alındığı Elektronik Adres: En Son Erişim Târihi:

3 29.3. Elisa İncili Okuyor Elisa, ilk önce felsefe târihini oluşturan düşünce akımları üzerine yoğun bir şekilde araştırmaya girişir. Daha sonra ise İncili okumaya başlar. Bu arada haftada 2-3 gün kiliseye giderek papazların vaazlarını dinler. Diyor ki: İncil bana felsefe târihindeki düşünce akımlarından çok daha etkili geldi ve iyi bir Hıristiyan olmaya karar verdim 3. Elisa, İncil de kendisini neyin etkilediğine ilişkin olarak şöyle devam ediyor: İncil de beni en çok etkileyen bölümler, Hz. Meryem ve Dâvut Peygamber in kıssalarının olduğu bölümlerdi. Ayrıca, Allah ın var olduğuna dâir delillerden de çok etkileniyordum. O dönem İncil e gerçekten inanıyordum ve İncil okumak bana huzur veriyordu 4. 3 Özköse, A., Papazı ağlatan soru Müslüman yaptı, Alındığı Elektronik Adres: En Son Erişim Târihi: Gerçek Hayat Dergisi, Papazı Ağlatan Soru Karşısında `MÜSLÜMAN Oldum, Alındığı Elektronik Adres: Karsisinda-MUSLUMAN-Oldum html, En Son Erişim Târihi:

4 29.4. Elisa nın İslâm a İlgisi Artıyor Elisa, Müslüman olmadan önce İslâm la ilgilisini ise şu sözlerle ifâde ediyor: Üniversite ikinci sınıfta iken dinler târihi dersimize İslâm ülkelerinin birçoğunu gezen bir hocamız giriyordu. Hocamız hiçbir dine inanmıyordu ama bize gezdiği ülkelerdeki gözlemlerini anlatıyordu. İslâm ülkelerini ziyâret ettiğinde iki şey hocamızı çok etkilermiş diye anlatan Elisa şöyle devam ediyor sözlerine: İlki ezan sesi, diğeri de Ramazan Ayı nda birçok insanın aynı anda oruç tutması Ezan sesi hocamıza büyük bir heyecan veriyormuş ve ezan sesini duymaya başladığı andan îtibâren kalbinin huzur bulduğunu hissediyormuş Batı da İslâm ı Karalama Gayretleri Elisa nın İslâm a ilgili duyduğu ilk olumlu bilgiler ancak bu kadardı. Bununla birlikte Elisa, sürekli olarak İtalyan basınının İslâm hakkında yaptığı olumsuz haberleri her gün tâkip ediyor ve duyuyordu. Bunlar arasında İtalyan basınının İslâm ın kadınları ezen bir terör ve cehâlet dini olarak göstermeye çalışması ayrıca dikkatini çekiyordu. 182

5 İslâm konusunda bu olumsuz propagandanın dozu Avrupa da ve İtalya da oldukça fazladır: İtalyanların geneli Müslümanlardan korkarlar. Bunun nedeni, televizyon ve gazetelerdir. İtalyan basını, sürekli olarak İslâm ı kötü göstermeye çalışmaktadır. İtalya da İslâm a her türlü saldırı serbesttir fakat Yahûdilik ile ilgili olumsuz bir haber yaptığınızda hemen cezâlandırılırsınız. Basının İslâm a yönelik yoğun saldırılarına rağmen özellikle İtalyan Gençleri arasında İslâm gün geçtikçe daha da yayılmaktadır Elisa Kur an ı Daha Gerçekçi Buluyor Bir gün okuldaki bir hocası Elisa dan Mûsevilik hakkında bir ödev hazırlamasını ister. Elisa: Bu ödevi hazırlarken annemin kütüphânesindeki Kur an dikkatimi çekti. Kur an ın Mûsevilik ten nasıl bahsettiğini merak ettim ve ödevimi hazırlarken Kur an dan da yararlanabileceğimi düşündüm. Kur an dan birkaç bölüm okudum ve Kur an bana ilginç gelmeye başladı. Kur an ı ilk okuduğumda bâzı bölümlerinin İncil e çok benzediğini fark ettim. Fakat Kur an ın insan ve hayat hakkındaki tespitleri bana İncil den daha gerçekçi geldi. 183

6 Kur an daki Kıyâmet hakkındaki âyetler de beni çok etkiledi. diyor. Bu, Elisa nın İslâm a etkili ilk ilgisiydi Elisa Müslümanlarla Tanışıyor Günler günleri tâkip etti. Bir gün İtalya da Mısırlı bir âileyle tanışan Elisa Müslümanlarla düşüp kalkmaya başlar. Diyor ki: Mısırlı Meryem isminde bir arkadaşım vardı. Meryem i çok seviyordum ve Meryem in babası İmad da zaman zaman bize İslâm dan bahsediyordu. Meryem in babasının İslâm hakkında anlattıkları beni çok etkiliyordu. Ayrıca, Meryem in evindeki huzurlu ortamı da seviyordum. Meryem in âilesini gözlemleyip babasının İslâm hakkında söylediklerini dinledikten sonra İslâm hakkında güzel duygular hissetmeye başladım. Elisa nın Meryem in babasından İslâm hakkında duydukları çok hoşuna gidiyordu. Meryem in babası özellikle ahlâk üzerinde çok duruyordu. İnsanın hayâtında doğruların ve yanlışların olması gerektiğini ve İslâm ın insanlara sunduğu ahlâkî kuralların tamâmının doğruları temsil ettiğini söyleyen İmad, ayrıca, insanın ahlâkını 184

7 arttırdığı sürece iyi bir insan olabileceğinden ve insanın sürekli olarak ahlâkını güzelleştirmesi gerektiğinden bahsediyordu. Elisa bu konuda diyor ki: Ayrıca Meryem in âilesindeki bütün fertlerin kişilikleri de beni çok etkiliyordu. Karakterleri çok güçlüydü ve hayattan hiçbir şekilde korkmuyorlardı. Bunun sebebi de İslâm a olan güvenleri ve Allah a olan îmanlarıydı. Birbirlerine karşı çok nâzik davranıyorlardı ve birbirlerine çok değer veriyorlardı. Sürekli olarak Allah ı hatırlıyorlardı. Arabaya binecekleri zaman, yemeğe başlayacakları zaman besmele çekiyorlardı. Meryem in âilesi, tanıdığım İtalyan âilelere göre çok daha güvenli bir âileydi. İtalyan âileler, genelde problemlidir ve âile içinde sürekli bir rekâbet vardır. Fakat Meryem in âilesinde böyle bir rekâbet yoktu ve herkes birbirine yardımcı olmaya çalışıyordu. Bu bana çok ilginç geldi. Meryem in âilesi İtalya da göçmen olmaları nedeniyle birçok problem yaşıyordu. Her türlü soruna rağmen mutlu olmasını başarıyorlardı. Ben de bu âileyle birlikteyken çok mutlu oluyordum. Bu dönemler İslâm a sevgi duyuyordum. Fakat hiçbir zaman Müslüman olacağım aklıma gelmezdi. 185

8 Daha sonra Meryem le câmiye gitmeye başladık. Câmide Şeyh Emin ile tanıştım Elisa nın Kafası Karışıyor Şeyh Emin in, yeni bir peygamber geldiğinde Hıristiyanların bu yeni peygambere îman etmediklerini söylemesiyle, kafası karışan Elisa, duygularını şöyle dile getirmektedir: Zihnim iyice karışmıştı. Bu süreç benim için gerçekten çok zorlu bir süreçti. Ne yapacağıma karar veremiyordum ve zihnimde İslâm ve Hıristiyanlık hakkında birçok soru geziniyordu. Şeyh Emin in anlattıkları çok mantıklı şeylerdi fakat Hıristiyanlığı terk etmek, Hıristiyanlık hakkında şüpheye kapılmak beni son derece üzüyordu. İlk olarak bir papaza gidip Şeyh Emin ile tanıştıktan sonra Hıristiyanlıkla ilgili kendi kendime cevaplayamadığım soruları sordum. Papaz ona bu konuları fazla karıştırmamasını, İsâ Mesih e inanmaya devam ederse mutlu olacağını söyler. 186

9 Elisa, bu papazdan başka üç papazı daha ziyâret eder. Onlardan başta teslis olmak üzere, Hıristiyanlıktan şüphe duymasına sebep olan sorularını cevaplamalarını ister. Ziyâret ettiği üçüncü papaz sorularını dinledikten sonra sessiz bir şekilde ağlamaya başlar. Elisa, gerisini şöyle anlatıyor: Kendisine niye ağladığını sorduğumda cevap olarak Ben de yıllardır teslis konusunda şüpheler taşıyorum. Bu soruya bir türlü cevap bulamadım. Bence doğru yoldasın, İslâm ı araştırmaya devam et! Elisa İslâm ı Daha Yakından İncelemek İçin Mısır a Gidiyor Papaz bir noktada haklıydı çünkü: Teslis inancında Katolikler Hz. İsâ nın hem Tanrı olduğuna, hem de Tanrı nın oğlu olduğuna inanmaktadırlar. Bu mümkün olan bir şey değildi. Diğer taraftan, Hıristiyanlar, İsâ Mesih in insanların günahlarına kefâret olması için öldüğüne de inanmaktadırlar. Kafası iyice karışan Elisa şöyle devam ediyor: Papazın bu cevâbı beni çok şaşırttı ve son ziyâretimden sonra Allah ın tek olduğuna kesin olarak inanmaya başladım. Bu süreçte gerçeğin peşine düştüm ve 187

10 sabah akşam İslâm hakkında kitaplar okudum. Kur an ı ve İncil i yanımdan ayırmıyordum, sürekli olarak İncil le Kur an arasında kıyaslamalar yapıyordum. Belli bir süre sonra İslâm ı daha iyi tanımak için bir İslâm ülkesine gitmeye karar verdim. Elisa, 2005 yıllarında Mısır a yaptığı bir gezi sırasında İslâm ı derinden incelemeye karar verir Enteresan Bir Rüyâ ve Kelime-i Şehâdet Bir gün, Nil Kenârı nda gezerken ilk defâ ezan sesini duyan Elisa, diyor ki: Ezan da neler söylendiğini anlamıyordum fakat ezan sesi tıpkı üniversitedeki dinler târihi hocamız gibi beni de çok etkilemişti. O an, içimden Allah a secde etmek geldi ve bir câmiye giderek dakikalarca Allah a secde ettim. Daha sonra otele dönüp ağlayarak Allah a bana doğru yolu göstermesi için duâ ettim. Duâdan sonra uyumaya başladım ve ilginç bir rüyâ gördüm. Rüyâmda çok kötü bir yerdeydim ve oradan kurtulmak istiyordum. Ne yapacağımı bilmiyordum. Bir anda güzel bir yere geçtim. Bu güzel yerde bir ses bana: Kıbleye yönelirsen huzûra kavuşacaksın ve gerçeği bulacaksın dedi. Ben de rüyâda kıbleyi aramaya 188

11 başladım. Kıbleyi ararken uyandım, bu rüyâyı gördükten sonra kesin olarak Müslüman olmaya karar verdim ve bir câmiye gidip Kelime-i Şehâdet getirerek Müslüman oldum. Müslüman olan Elisa Rahme adını alır Rahme adını alan Elisa nın Karşılaştığı Sorunlar Rahme adını alan Elisa nın Müslüman olmasını özellikle babası kabullenemez, bu yüzden babasıyla birçok sorun yaşar. Meselâ, babası örtünmeye başladığı ilk zamanlarda başörtüsünden nefret ettiği için Elisa, bu yüzden eve ancak başörtüsünü çıkardıktan sonra girebiliyordu. Fakat babası zamanla Müslüman olmasını kabullenmiştir. Hattâ bir müddet sonra o da İslâm dinî inancına ve başörtülü olmasına son derece saygı duymaya başlamıştır Elisa nın Annesi Müslüman Oluyor Annesine gelince, o Elisa Müslüman olduktan sonra İslâm a ilgi duymaya ve İslâm hakkında araştırmalar yapmaya başlamış, kısa bir zaman sonra da İslâm a girme kararı almış, Müslüman olmuştur. Bu noktada Elisa diyor ki: 189

12 Annemin Müslüman olmasına gerçekten çok sevindim, şimdi annemle birlikte babamın Müslüman olmasını bekliyoruz. Babam da son zamanlarda İslâm la ilgileniyor ve zamanının birçoğunu Kur an okuyarak geçiriyor Avrupa daki Kadın Özgürlüğü Avrupa daki kadın özgürlüğüyle İslâm ın kadın hakkındaki getirdiklerini karşılaştıran Elisa diyor ki: İslâm ın kadın anlayışı bana göre son derece nâzik ve kadını koruyan bir yaklaşımdır. Avrupa da kadın özgür gibi gözükür fakat aslâ özgür değildir. Erkekler kadınlara pek fazla değer vermezler ve kadınlara karşı olması gereken saygı ve nezâketi göstermezler. İslâm, kadının bütün yaşamını koruma altına alıyor. Babam 18 yaşıma ulaştığımda bana: Artık sana bakmayacağım, kendine iş bul ve evden ayrıl! demişti. İtalya da hep böyledir. Fakat Müslüman âileler çocuklarına aslâ bu şekilde davranmazlar. Meselâ, Meryem in anne ve babası maddî sorunlar yaşamalarına rağmen, çocuklarına çalışma zorunluluğu getirmiyorlardı. İslâm a göre kadın evli değilse babası ona bakmak zorundadır; eğer evliyse bu sefer de eşi kadının geçimini 190

13 sağlamakla sorumludur. Kadına karşı bu denli güçlü bir koruma ne Avrupa da ne de Amerika da var. Elisa nın Müslüman olduktan sonra kolayca örtünmesinde Meryem in babası İmad ın sık sık, İslâm a göre bir kadının altın gibi değerli olduğunu ve altın kıymetinde olan bir kadının mutlaka korunması gerektiğini söylemesi de etkili olmuştur. İmad ın bu sözü bana zamanla çok mantıklı geldi ve örtünmeye karar verdim. diyor Rahme Elisa- Rahme 191

14 Rahme Hanım Müslüman Olanların Kitabını Yazıyor Pakistanlı bir arkadaşının: İslâm a giriş hikâyelerini okuyan birçok insanın bu hikâyelerden etkilenerek Müslüman olmaya karar verdiklerinden, ayrıca doğuştan Müslüman olan kişilerin de bu hikâyelerden büyük dersler aldıkları şeklinde söylediklerinden bahseden Rahme diyor ki: Ben de bunun üzerine sonradan Müslüman olan 26 İtalyan la telefonla röportajlar yaparak, onların hikâyelerini kitaplaştırdım. Avrupa da İslâm a olan yoğun ilgi nedeniyle de kitabıma İslâm ın Dönüşü ismini verdim. Kitabım İtalya da büyük ilgi gördü ve hattâ bâzı insanların İslâm a girmesine vesîle oldu. Görüştüklerim arasında özellikle 13 yaşındaki İtalyan bir kızın daha çocuk denilebilecek bir yaşta İslâm a girmesi beni çok etkilemişti. Rahme hanım, bu İtalyan kızın nasıl Müslüman olduğunu merak eder ve araştırır. Diyor ki Öğretmeni ona İslâm ve İslâm ülkeleri hakkında bir ödev vermiş O da bu ödevi hazırladığı sırada İslâm 192

15 hakkında okuduğu yazılardan etkilenerek Müslüman olmaya karar vermiş Kızın ismi Hatice ydi. Hatice 14 yaşına geldiğinde de örtünmüş Hatice ile görüştüğümde çok güçlü bir karaktere sâhip olduğunu hissettim. Ona: Bu gücü nereden alıyorsun diye sorduğumda bana: İslâm dan alıyorum, bağlı olduğum din bana büyük bir güç veriyor diye cevap verdi. Rahme hanım ın hayret ettiği bir husus da Müslümanların İslâm ı gereği gibi yaşamamalarıdır. Kendi sözleriyle aktarmak gerekirse: İnsanların namaz kılmadıkları, örtünmedikleri, yalan konuştukları ve sözlerinde durmadıkları halde, Müslüman olduklarını söylemeleri beni çok şaşırtıyor. İslâm ülkelerinden gelip Avrupa ya yerleşen Müslümanlar, Batılılarla bir arada yaşayabilmek için İslâm ın birçok emrini yerine getirmiyorlar ve İslâm dan utanırmış gibi davranıyorlar. Oysa bizler Müslüman olduğumuz için büyük bir özgüvene sâhip olmalıyız ve Avrupalılara En bilgili olan Allah tır ve yaratıcımız, insanlar gerçeğe bağlı kalarak yaşasınlar diye, Hz. Muhammed vâsıtasıyla İslâm ı 193

16 gönderdi. Bu nedenle en doğru olan emir ve kânunlar İslâm ın kânunlarıdır. diyebilmeliyiz. Bir Müslüman ne olursa olsun, İslâm ın emirleri ile ilgili doğruları söylemekten aslâ korkmamalı! diyor Rahme hanım Basının olumsuz yayınlarına rağmen, bütün dünyâda olduğu gibi, İtalya da da İslâm hızla yayılmaktadır. Meselâ, Rahme Hanım: Benim doğduğum ilçe nüfusu az olan küçük bir yer fakat sâdece bu ilçede son 2 yıl içinde 100 bayan ve 23 erkek İslâm a girdi. diyor Örnek İnsan Eksikliği Rahme hanım: İnsanların namaz kılmadıkları, örtünmedikleri, yalan konuştukları ve sözlerinde durmadıkları halde Müslüman olduklarını söylemeleri beni çok şaşırtıyor. şeklindeki tespitleri yabana atılır cinsten değildir. 5 NurNet.Org, Papazı Ağlatan Soru Onu Müslüman Yaptı!, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, Karsisinda-MUSLUMAN-Oldum html, En Son Erişim Târihi:

17 Müslüman ım diyen bir insana aslında büyük bir görev düşmektedir. Ben şunu iddia ediyorum ki, Almanya ya işçi olarak giden işçilerimizle Almanya da çoğalan Türkler ya da nerede olursa olsun, Batılılarla karşılaşan Müslümanlar İslâm ı gereği gibi yaşasalardı bugün bütün dünyânın Müslüman olmak için can attıklarını görecektiniz. Çünkü 21. yüzyılın bugünkü insanlarının aradığı din İslâm dinidir Bernard Shaw ın İslâm İçin Söyledikleri 1950 senesinde ölen Bernard Shaw: Hayret verici bir canlılığa sâhip olduğu için, Muhammed (SAV) in dinine karşı öteden beri yüksek bir hürmet beslerim. Bana öyle geliyor ki, dâimâ değişmekte olan hayâtın değişik safhâlarında ve her devre uyacak bir görüntüsü olan yegâne dindir. Benim gibi, oldukça şöhret kazanmış kimselerin gelecek hakkındaki kanaatlerine önem vermek gerekir. diyor ve şöyle devam ediyor: Muhammed (SAV) in, bu harikulâde adamın hayâtını inceledim. O İsâ aleyhtarı değil, bütün insanlığın kurtarıcısı olarak bilinmelidir. Onun gibi bir adam, bugün 195

18 dünyânın idâresini eline alsa, eminim ki, dünyâyı hasretini çektiğimiz barış ve saadete kavuşturur 6. Her insanın tabiatında insanlık kelimesi ile anlatılan güzel ahlâk karakteri vardır. Bu güzel karakterler, eğitimle, örnek insanları görerek ve onlarla ilişki kurarak gelişebilir. İnsanlık kelimesi ile anlatılan güzel ahlâk en son olarak İslâm la gönderilmiştir. İslâm ı gereği gibi yaşayanları gören her insanda bu güzel huylar canlanır. Örnek insanlara onun için gerek vardır. Meselâ, şu söz size bu konuda bir şeyler söylemiyor mu? Yalan söylemeyen bir insana kimse yalan söylemeye cesâret edemez. Herkesin yalana cüreti, böyle bir insanın bulunmaması yüzündendir. Rahme hanım, Müslüman olmadan önce İslâm la ilgili, kabullenemediği İslâm ın erkeğe verdiği 4 evlilik serbestliği hakkında diyor ki: İslâm, bir erkeğin birden fazla evlilik yapmasına izin veriyor fakat bunu bâzı şartlara bağlıyor. İslâm, birden 6 Anonim, Batı dünyasından hakikat kâşifleri, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

19 fazla evlilik yapacak erkeklere eşler arasında adâleti sağlama şartını öne sürüyor. Bu da bir erkek için yerine getirilmesi çok zor bir şart Ben, gerçek anlamda Allah tan korkan bir erkeğin eşler arasında adâleti sağlayamama kaygısı taşıyacağını, bundan dolayı da birden fazla evlilik yapmayacağını düşünüyorum. Çünkü İslâm a göre eşler arasında adâletsizlik yapmak büyük bir günah olarak görülüyor. Batı da bir kadın birçok erkekle, bir erkek de birçok kadınla birlikte olabilir. Fakat İslâm, cinsel hayatı da evlilik vâsıtasıyla bir düzene sokuyor. Nitekim Allah (CC), Eğer hanımlarınız arasında adâleti yerine getiremeyeceğinizden korkarsanız, sâdece bir tâne ile yetinin 7. buyuruyor. İslâmiyet her ne kadar 4 kadınla evlenmeye izin vermiş ise de, bir tek kadınla evlenmeyi esas almıştır. Birden fazlasına izin ahlakî ve sosyal gereklilikler hâlinde verilmiştir. Böyle durumlarda kadınlar arasında adâletin şart olduğu açıklanırken, Ne kadar isteseniz kadınlar arasında adâletli davranmaya güç yetiremezsiniz 8. denilerek ruhsal yönelimlerde eşit olarak davranmanın pek mümkün olmadığına işâret edilmiştir 9,10. 7 Sorularla İslâmiyet, Bir erkeğin dört kadınla evlenme sebebi nedir? Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Sorularla İslâmiyet, Bir erkeğin dört kadınla evlenme sebebi nedir? Alındığı İnternet Elektronik Adresi, 197

20 En Son Erişim Târihi: Nisâ Sûresi, âyet 129: Âdil hareket etmeye ne kadar uğraşsanız, kadınlar arasında eşitlik yapamayacaksınız, bâri bir tarafa kalben tamâmen meyletmeyin ki diğerini askıdaymış gibi bırakmış olmayasınız. İşleri düzeltir ve haksızlıktan sakınırsanız bilin ki Allah şüphesiz bağışlar ve merhâmet eder. 10 Nisâ Sûresi, âyet 3: Yetimler konusunda adâleti koruyamayacağınızdan korkarsanız, sizin için temiz kılınan kadınlardan ikişer, üçer, dörder nikâhlayın. Eğer bu durumda adâleti gözetemeyeceğinizden korkarsanız, bir tek kadınla yâhut yeminlerinizin/sağ ellerinizin sâhip olduklarıyla yetinin. İşte bu, haksızlığa sapmamanız için en uygun yoldur. 198