ÇOCUK SUÇLULUU VE OKULLAR LE LKS YOUHT CRIME AND ITS RELATIONS WITH SCHOOLS

Transkript

1 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006), ÇOCUK SUÇLULUU VE OKULLAR LE LKS Halil IIK Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü Geli Tarihi: Yayına Kabul Tarihi: ÖZET Bu çalımanın temel amacı çocuk suçluluu ve okul suç ilikisi üzerine kavramsal bir çözümleme yapmaktır. Bu temel amaç dorultusunda alt amaçlar (a) suça ilikin kuramlar, (b) çocukları suça iten risk faktörleri, (c) okul ve çocuk suçluluu ilikisi ve (d) çocuk suçluluunu ortadan kaldırmaya yönelik modeller olarak belirlenmitir. Çocuk suçluluu sorununu bütüncül açısından ve bilimsel bir çerçevede ele alıp tartımaya yönelik çeitli kuramlar mevcuttur. Bu kuramlardan genel gerilim (strain) kuramı ve kaçı (escape) kuramı çocuk suçluluunu açıklamada yararlı olacaktır. Çocukları suça iten risk faktörlerinin bilinmesi çocuk suçluluuna ilikin önemli bir yere sahiptir. Risk faktörleri arkada çevresi, aile, okul ve toplumla ilgili faktörler olabilir. Okullarda suç ve iddet ile mücadele etmeye yönelik faklı program ve uygulamalar gelitirilmitir (Kim, 2004) ve bu program ve uygulamalar sonucu belirli düzeyde sorunun çözülmesine yardımcı olduu görülmütür. Çocuk suçluluunu ortadan kaldırmaya yönelik önlemlerin alınması ve suça yönelten risk faktörlerinin ortadan kaldırmasını salayacak programların gelitirilmesi salıklı ve güvenli eitim öretim ortamları oluturulması açısından önemlidir. Anahtar Sözcükler: Çocuk suçluluu, suçlu çocuk, suç ve okul. YOUHT CRIME AND ITS RELATIONS WITH SCHOOLS ABSTRACT The purpose of this study is to make a conceptual analysis relation with youth crime, crime - school relations. Under this general purpose, following topics will be presented; (a) theories about youth crime, (b) risk factors for youth crime, school crime relations, and (d) solutions for youth crime. To analyze the issue of youth crime, there are two basic theories. These theories are general strain theory and escape theory. Possible risk factors motivating youth crime are related to peer group, family, community, and schools. Schools have number of different devices to fight with youth crime. Using these devices can help to solve the problem. There is no one type model or solution because; every school is unique in its nature. Key words: Youth crime, crime and school, child delinquency.

2 288 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık 1. GR Son yıllarda, okulların güvenlii ile sorunların her geçen gün arttıına ilikin bir algılama söz konusudur (Gottfredson, Gottfredson ve Hybl, 1999; Welsh, 2001; Agron ve Anderson, 2000; Vedugo, 1999; Benekos, Merlo ve Cook, 2002; Gorman ve Pauken, 2003; Iık, 2003, 2004, 2006). Okul güvenlii ile ilgili çözülmesi gereken en önemli sorunların baında okullardaki iddet ile ba etme gelmektedir (Kandakai ve King, 2002; Pikin, 2002; Smith ve Smith, 2006; Fields, 2004). Okuldaki iddet nedeniyle pek çok öretmen kendilerini güvende hissetmemekte ve dolayısıyla ilerine yeterli düzeyde motive olamamaktadırlar (Smith ve Smith, 2006). Çocuk suçluluu son yıllarda tüm ülkelerin önemli sorunlarında biri haline gelmitir (Estrada, 1999; Leary vd 2003; Kandakai ve King, 2002; Smith ve Smith, 2006). Ancak okul güvenlii ve çocuk suçluluuna ilikin olarak medyanın olayları olduundan daha geni boyutlu olarak yansıttıına ilikin görülerde literatürde yer almaktadır (Scott vd 2001; Aspy vd, 2004; Smith ve Smith, 2006). Toplum kesimlerinin ve medyanın olaya karı duyarlıı oldukça yüksektir. Bu durumun nedenleri olarak okuldan örenci davranılarını olumlu yönde deitirmesi gerekirken bazı çocukların okulla ilgili deikenlerden dolayı suça bulamı olma olasılıı sayılabilir. Sistemlerin her zaman mükemmel çalıması beklentisinin doru olmadıı gibi okulların da her zaman mükemmel bir eitim öretim hizmeti sunması beklenemez. Dolayısıyla okul sistemlerinde de aksaklıklar her zaman olabilir. Çocuk suçluluunun farklı nedenleri olabilecei gibi bu nedenlerin bir kısmı okul ile ilgilidir (Mooij, 2005). Geleneksel olarak, okullar çocuk suçluluuna neden olan yerler deil aksine suça ilikin davranıların temizlendii yerler olarak algılanmaktaydı (Gumpel ve Meadan, 2000). Çocukları suça iten nedenleri ortadan kaldırmadan çocuk suçluluu sorununu çözmek mümkün deildir. Çocuk suçluluunda nedenlerin ortadan kaldırılması, suç ilendikten sonra uygulanacak ıslah programlarından her zaman daha ekonomik olmaktadır (Karaman-Kepenekçi ve Yüceda-Özcan, 2000). Ne tür suç olursa olsun kaybeden her zaman çocuklar olmaktadır. Dolayısıyla, çocuk suçluluunda her zaman bir ekilde çocukların istismarı söz konusudur. Fakat bunun yanında, sorunu ortadan kaldırmaya yönelik model önerileri mevcuttur ve yeni modellerde gelitirmek mümkündür. Bu tür modeller genel olarak önleyici ve ıslah edici olarak gruplandırılabilir. Her iki gruptaki modellerin yerinde ve uygun ekilde uygulanması gerekmektedir. Bu çalımanın amacı çocuk suçluluuna ilikin kavramsal çözümleme

3 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 289 yapmaktır. Çalımanın kapsamını ise durmaktadır. Kaçı kuramı ise çocukları ve çocuk suçluluuna ilikin kuramsal çerçeve, bireyleri suça yönelten neden olarak çocukları suça yönelten risk faktörleri, psikolojik (bireysel) faktörler üzerinde okul-suç ilikisi ve çocuk suçluluunu ortadan kaldırmaya yönelik model önerileri durmaktadır. 3. Genel Gerilim (Strain) Kuramı alt balıkları eklinde sıralamak mümkündür. Genel gerilim kuramına göre suç ve suça ilikin davranıların nedeni dier 2. Kuramsal Çerçeve bireylerle olumsuz ilikilerdir. Genel Çocuk suçluluu sorununu bütün gerilim kuramı, gerilim durumlarını pozitif açısından ve sistematik (bilimsel) bir uyarcıların yokluu, negatif uyarcıların çerçevede ele alıp tartımaya yönelik çeitli younluu ve bireysel amaçların kuramlar mevcuttur. Burada, bu engellenmesi olarak belirlemitir (Agnew, kuramlardan genel gerilim (strain) kuramı (Agnew, 1992; Jang, Byron, ve Johnson, 2003; Baron, 2004) ve kaçı (escape) 1992; Jang, Byron, ve Johnson, 2003; Baron, 2004). Agnew e (1992) göre pozitif uyarcıların yokluu, negatif uyarcıların kuramı (Baumeister, 1990; Miller vd, 2000) younluu ve bireysel amaçların hakkında kısaca bilgi verilecektir. Çocuk engellenmesi gibi durumlar öfke, kızgınlık suçluluu sorununu farklı boyutlarıyla ve nefret gibi duygusal durumların ortaya analiz etmek için bu iki kuram yardım çıkmasına neden olmaktadır. Gerekli edecek niteliktedir. Genel gerilim kuramı çocukları ya da bireyleri suça iten neden olarak bireyin dier bireylerle ilikilerini görmekte ve kiilerarası ilikiler üzerinde durumsal faktörlerin de etkisiyle, öfke, kızgınlık ve nefret gibi duygular ise sorunları çözmekten çok suç ve suça ilikin davranıları ortaya çıkarmaktadır. ekil 1: Genel Gerilim Kuramı Çevreyle Negatif likiler Gerilim Durumu Durumsal Faktörler Suç ve Suça likin Davranılar Amaçların Engellenmesi Öfke, Kızgınlık ve Nefret Kötü Arkada Çevresi Suç çeren Davranılar Gerilim durumlarını suça ilikin davranıa yönelten durumsal faktörler de önemlidir. Bu durumsal faktörler sapkın davranılar ve sapkın arkadalara sahip olma eklinde sıralanabilir (Baron, 2004). Baron un (2004) yapmı olduu aratırmaya göre duygusal istismar (abuse),

4 290 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık fiziksel istismar, cinsel istismar, suça kurban olma, akraba iddetine maruz kalma ve parasal olarak yetersizlik gibi çevreyle negatif ilikiler ile öfke, kızgınlık ve nefret duyguları arasında anlamlı iliki bulunmutur. Yine aynı aratırmada evsiz olma, parasal olarak kendini yetersiz hissetme ve bakaları tarafından malına zarar verilmi olması ile suç içeren davranıları sergileme arasında anlamlı iliki bulunmutur. 4. Kaçı (Escape) Kuramı Kaçı kuramına göre ise bireyler kendini kötü hissetme (painfull selfawareness), yetersiz hissetme, olumsuz duygulara sahip olma ve kendini deersiz görme gibi kendine ilikin olumsuzluklardan kaçabilmek için suça yönelik davranılar sergilemektedirler (Miller vd, 2000). Bu kurama göre, bireylerin suça yönelik davranılar sergileyerek kendilerine ilikin olumsuz düüncelerinden kurtuldukları düünülmektedir. Bireylerin kendilerine ilikin kendi hakkındaki olumsuz düünceleri, olumsuz duyguları gibi risk faktörleri dier bireylere karı iddet içeren davranıları sahnelemek için zemin hazırlamaktadır (Miller vd, 2000). Kaçı davranıına sahip bireyler tipik olarak olumsuz duygular taırlar, irrasyonel davranılar sergilerler, kendileri hakkında olumsuz algılara sahiptirler, kendileri için ulaılması imkânsız standartlar belirler ve kendilerini deersiz hissederler (Miller vd, 2000). ekil 2: Kaçı Kuramı Rahatsız Verici Negatif Durumdan Suça likin Bireysel Özellikler Kurtulma stei Davranılar Örenme Güçlüü Çekme Bu Durumdan Sınıf Eyalarına Kurtulma stei Zarar Verme Davranıı Dean ve Range (1999) kaçı kuramı ile insanların niçin intihar etmeye teebbüs ettiini açıklamaya çalımılardır. ntihar bireyin kendi varlıına yönelik en önemli suçtur. Onlara göre, kaçı kuramı altı aamayı kapsamaktadır. Bu aamalar (a) standartların altında kalma, (b) kendini negatif nitelendirme, (c) kendisi hakkında aırı düzeyde duyarlı olma, (d) negatif duygular gelitirme, (e) bilisel toparlanma ve (f) bilisel yıkım olarak sıralanabilir (Dean ve Range, 1999). Genel gerilim kuramı ve kaçı kuramı iki farklı kuram olmasına karın suça ilikin önemli açıklamalar getirmektedir.

5 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) Çocukları Suça Yönelten Risk Faktörleri Çocukları suça iten nedenler psikolojik, sosyal, ekonomik, eitsel kökene sahip olabilir. Ancak aratırma metodolojisinden kaynaklanan nedenlerden dolayı suça neden olan faktör tanımlamasından daha çok suça ilikin risk faktörlerinden bahsetmek mümkündür. Neden sonuç ilikisinden bahsedebilmek için deneme modelinde bir aratırma yapılması gerekmektedir. Çocukları suça yönelten nedenler konusunda böyle bir aratırma yapılması etik olamayacaından neden yerine risk faktörü kavramını kullanmak daha uygun olacaktır. Suça bulamada etkili olan risk faktörlerine ilikin literatür incelendiinde geni bir bilgi birikiminin olduu görülmektedir. Kandakai vd (1999) çocuk suçluluuna ilikin psiko-sosyal risk faktörlerini belirtmitir. Bu nedenler; 1. Evde ya da toplum içinde iddetle karı karıya gelme, 2. Aile içi iddete maruz kalma, 3. Uyuturucu madde alıkanlıı, 4. Kötü arkada ilikileri, 5. Yeteneklerini kullanabilme konusunda bilisel yetersizlikler, 6. Yeteneklerini toplumun kabul ettii ekillerde ifade edebilme yeterliinden uzak olma, 7. iddete kurban olma, 8. Aile ilgisinin yetersizlii ve tek ebeveynli aileler olarak listelenmitir. Price ve Everett e (1997a, 1997b) göre, ailelerin ilgisizlii, toplumda iddet olaylarına ahit olma, medyada iddet içeren görüntülerle ve mesajlarla karı karıya gelme ve örencinin motivasyon yetersizlii çocuk suçluluuna ilikin önemli risk faktörleri olarak belirtilmitir. Aspy vd ne (2004) göre çocukların suça bulamasına ilikin risk faktörleri olarak; 1. Tek ebeveynli (genellikle anne) ailelere mensup olma, 2. Ebeveynlerinin suça bulamı olması, 3. Erken yalarda, sigara, alkol ve uyuturucu madde kullanımında deneyimi olma, 4. Para kazanma amacıyla uyuturucu satma deneyimine sahip olma, 5. Okuldan uzaklatırma cezası almı olma, 6. Erken yata cinsel iliki deneyimi olma, 7. Yüksek baarı için hiçbir istei olmama gibi özellikleri sıralanmılardır. Aspy vd (2004) bu risk faktörlerinden birine sahip olan herhangi bir bireyin dierlerine de sahip olma ansının daha

6 292 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık yüksek olduunu belirtmilerdir. Yine bu risk faktörlerinin daha çok ekonomik kökenli olduunu belirtmilerdir. Mckey ve Immerman (2004) ise babasız evlerde yaayan çocukların suça kolayca bulatıklarını belirtmitir. Miller vd (2000) tarafından suça yönelten risk faktörleri dört gruba ayrılmı olup bunlar arkada çevresi ile ilgili, okul ile ilgili, aileyle ilgili ve toplumla ilgili olanlar olarak gruplandırılmıtır. Karaman-Kepenekçi ve Yüceda- Özcan (2000) suç ilemeye yönelik risk faktörlerini (a) yaanılan mahalleyle ilgili olanlar, (b) aileyle ilgili olanlar ve (c) bireyle ilgili olanlar olarak gruplandırmılardır. Kandakai vd (1999) Amerika Birleik Devletleri nde çocuu okula giden annelerin görüleri dorultusunda çocukların suça bulama nedenlerini belirlemeyi amaçlamı ve çocukların suça bulama nedenleri olarak; 1. Aile eitiminin yetersiz olması (yüzde 84), 2. Ebeveynlerin iddet içeren davranılara destek vermesi (yüzde 78), 3. Çete baskısı (yüzde 70), 4. Aile katılımın yokluu (yüzde 67), 5. Çocuklara alkol ve sigara satıı (yüzde 61), 6. Ebeveyn öretmen arasındaki iletiimdeki yetersizlik (yüzde 60), 7. Toplum içinde iddet olaylarına ahit olma (yüzde 53), 8. Müzik sözlerinde iddet içeren mesajların varlıı (yüzde 49), 9. Medyada iddet içeren görüntüler (yüzde 44), 10. Kılık kıyafet serbestliini (yüzde 30) belirlemilerdir (Kandakai, 1999). 6. Okul Ve Suçlu Çocuklar Okulların amaçlarına ulaabilmesi ilk bata yapılması gereken suç ve iddetten uzak ortamlar oluturmaktır (Guven, 2003). Okullarda iddete ilikin korku giderek artı gösteren bir olgudur (Miller vd 2005). Geleneksel olarak, okullar çocuk suçluluuna neden olan yerler deil aksine suça ilikin davranıların temizlendii yerler olarak algılanmasına karın okullarla ilgili pek çok faktör çocukların suça bulamasına neden olmaktadır (Tekçi, 2004; Gumpel ve Meadan, 2000). Örnein, çocukların suça itilmesinde okulla ilgili faktörler Price ve Everett (1997a, 1997b) tarafından okul müdürü ve öretmen görülerine dayalı iki ayrı aratırma yapılmıtır. Bu aratırmaların sonuçlarına göre çocukları suça iten okulla faktörler; 1. Negatif okul iklimi, 2. Müfredat programından kaynaklanan sorunlar,

7 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) Kalabalık okul ve sınıflar, 4. Öretimdeki kalitesizlik, 5. Tutarsız sınıf yönetim uygulamaları, 6. Tekrar eden problemli davranılara karı aırı cezai uygulamalar, 7. Sınıfların oluturulmasında ırksal ayrımlar olarak sıralanmıtır (Price ve Everett,1997a, 1997b). Okullar çocukların geliiminde ve sosyallemesinde önemli rol oynayan kurumlardır; dolayısıyla, okullar öretmenler ve örenciler için güvenli yerler olmalıdır (Kandakai ve King, 2002). Ancak okullarda ortaya çıkan zorbalık önemli bir problemdir (Theriot vd 2005). Sınıflarda ortaya çıkan suç ve iddete yönelik davranılar öretmenler için ba edilmesi gereken en önemli sorunların baında gelmektedir (Gerdtz, 2000). Okullarda ortaya çıkan suça ilikin davranıların okul dıı nedenleri yanında okula ilikin bazı nedenlerde söz konusudur (Mooij, 2005). Mooij e (2005) göre; 1. Baarılı olma baskısı sonucu ortaya çıkan stres, 2. Çalıma yöntemlerinin çocuk tarafından anlamsız bulunması, 3. Öretmen örenci ilikilerinde öretmenin baskın olması, 4. Öretmenler tarafından uygulanan fiziki cezalar örencileri suça yönelten nedenlerdir. Theriot vd (2005) tarafından yapılan bir aratırma sonucuna göre okullarda örencilerin en sık karılamı oldukları zorbalık türleri olarak; 1. Lakap takma, 2. Dılama ve tanımama 3. Fiziksel olarak itme ve saldırma türü davranılar, 4. ftira atma, 5. Para ya da malına el koyma, 6. Tehdit etme ya da bir eyler zorlama, 7. Cinsel istismardır. Yapılan bir Gallup aratırmasına göre, halkın okullardaki iddetin nedenine ilikin olarak okullardaki çatımalarla ba etmede okul çalıanlarının yetersiz gördüü bulunmutur (Elam ve Rose, 1994). Yapılan bir aratırmaya göre, okullarda öretmenlerin en sık rastladıkları disiplin (suça ilikin) problemleri olarak itime kakıma türü davranılar (yüzde 28), sözel olarak hakaret (küfürlü konuma) (yüzde 26) ve hırsızlık davranıı (yüzde 19) sıralanmıtır (Harris vd., 1993). Okullardaki iddetin en önemli nedenlerinden biri olarak okullardaki personelin örenciler arasındaki çatımaları

8 294 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık çözmedeki yetersizlikleri olarak belirtilmitir (Kandakai ve King, 2002).. Okullardaki iddet eitim öretimin kalitesinin dümesine neden olmaktadır. Özellikle iddetin youn olarak görüldüü büyük ehirlerde öretmenlerin meslekten ayrılma oranları oldukça yüksektir (Smith ve Smith, 2006). Yapılan bir aratırmaya göre, okullarda suça bulamı çocukların kiisel ve akademik amaçlardan yoksun olduu görülmütür (Jacqueline, vd 2000). Eitim almı bireylerin daha az suç ilemesi olaan bir beklentidir (Tekçi, 2004). Bireylerin almı oldukları eitim düzeyi ile suç içeren davranılara sahip olmaları ve sonuçta hukuk sistemi tarafından cezai yaptırımlarla karılama olasılıını konu edinen bir aratırma (Tekçi, 2004) sonucuna göre hiç okula gitmemi okumaz yazmaz bir bireyin eitim almı bir bireye göre daha az suç iledii bulunmutur. Ancak bu sonucu açıklayabilmek için aratırmanın sınırlılıkları ve bireylerin ya ve sosyoekonomik düzeyleri dikkate alınası gereken önemli faktörlerdir. Bu konuda daha kapsamlı ve çalımalara gereksinim vardır. Gerçekten eitim düzeyi ile suç ileme arasında nedensel bir iliki varsa eitim sistemleri bu durumu deitirmek için etkili önlemler almak zorundadır. 7. Sorun çin (Çözüm) Model Önerileri Okullarda suç ve iddet ile mücadele etmeye yönelik faklı program ve uygulamalar gelitirilmitir (NSSC, 1999; Kim, 2004) ve bu program ve uygulamalar sonucu belirli düzeyde sorunun çözülmesine yardımcı olduu görülmütür (Cowie, 1998). Ancak uygulanacak program ya da uygulamalar, her bir okulun özelliine göre, okuldan okula farklılık göstermelidir (Karaman-Kepenekçi ve Yüceda-Özcan, 2000). Center for Civic Education (1994) okullarda suç ve iddeti önlemeye yönelik olarak uygulanması gereken önlemleri dokuz maddede ele almıtır. Bunlar; 1. Velilerden oluan okulun bulunduu çevrede suçu önlemeye yönelik eylem grubu oluturulması, 2. Okul girilerinde random olarak metal detektörlerinin kullanılması, 3. Örencilere çatıma yönetimi ve öfkenin kontrol edilmesine ilikin programların sunulması, 4. Mentorlük uygulamaları ve gönüllü olan velilere okul etkinliklerinde görev verilmesi, 5. Okul saatleri sonrası ve hafta sonları için örenciler sportif etkinlerinin arttırılması,

9 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) Kriz yönetimi planlarının gelitirilmesi, 7. Hırsızlık, fiziki iddet ve alkol kullanımı durumları için okul kurallarının katılatırılması, 8. Okuldaki eitim ve öretimin iyiletirilmesine yönelik okul-toplum komitesi kurulması, 9. Okul ve toplum içinde görülen suç ve iddeti ortadan kaldırmaya yönelik okul toplum hizmet programı gelitirilmesidir. Çocuk suçluluunun ortadan kaldırılmasına yönelik çalımalarda bulunacak rehber ve uzmanlarda bulunması gereken nitelikler Ferrara (1992) tarafından aaıda görüldüü listelenmitir. 1. Uzmanlar çocuk suçluluunu ortadan kaldırmaya kendilerini adamı (commitment) olmalıdırlar. 2. Uzmanlar sorumluluk almalı ve bu ekilde suça bulamı çocukların güvenini kazanmalıdırlar. 3. Uzmanlar konu üzerine younlamalı ve sabırlı olmadırlar. 4. Uzmanlar suça bulamı çocukların söylediklerine ve yaptıklarına hemen inanmamalı bu konuda üpheli olmak yararlı olacaktır. 5. Uzmanlar iyi birer lider olmak zorundadırlar. Suça bulamı çocukların kendilerine yön verecek ve onların sorunlarını çözmede etkili olacak liderlere ihtiyacı vardır. 8. SONUÇ Çocuk suçluluu toplumların en önemli sorunları arasında yer almaktadır. Çocuk suçluluu sorunu son yıllarda giderek artan bir eilim göstermekte ve bu konu ile ilgili medya ve toplumun duyarlıının artması da önemli rol oynamaktadır. Çocuk suçluluuna farklı açılardan bakan kuramsal çerçeve mevcuttur. Genel gerilim kuramı ve kaçı kuramı bu açıdan önemli kuramlardır. Çocuk suçluluu kavramı aslında kendi içinde bir önyargı taımaktadır. Suç ileme belli bir irade ile gerçekleirse suç sayılır yoksa iradesi dıında bir bireyin suç ilemi olması rasyonel bir durum deildir. Çocuklar korunması gereken varlıklar olmasına karın yetikinler ya da dier bireyler tarafından sömürülmekte ve dolayısıyla suçlu konumuna dümektedirler. Dier bir ifade ile çocuklar suçlu olarak nitelendirtmesine karın gerçekte istismar edilmi olmaktadırlar. Çocuk suçluluu bir anlamda çocuk istismarıdır. Çocukları suça yönelten risk faktörleri aile, arkada çevresi (toplum), okul ve bireyin kendisi ile ilgili faktörler olarak gruplandırılabilir. Tek ebeveynli ailelerden çocukları iki ebeveynli normal ailelerin çocuklarından daha yüksek oranda suça

10 296 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık yönelme olasılıkları mevcuttur. Sınıf yönetim uygulamalarının ve eitim öretim etkinlilerinin yeterli kalitede olmayıı çocukları suça yönelten okul ile ilgili risk faktörleridir. Suça bulamı çocuklarla arkadalık eden bir çocuun suça yönelmesi olasılıı da oldukça yüksektir. Erken yata alkol ve sigara ile tanıan çocukların suça yönelmesi daha kolay olmaktadır. 9. KAYNAKÇA Agnew, R. (1992). Foundation For A General Strain Theory Of Crime And Delinquency. Criminology, 30, Agron, J. ve Anderson, L. (2000). School security by the numbers. American School ve University, 72(1), C1- C11. Aspy, C. B., Oman, R. F., Vesely, S. K., McLeroy, K., Rodine, S., ve Mershall, L. (2004). Adolescent violence: the orotective efforts of youth assets. Journal of Counseling and Development, 82(3), Baron, S. W. (2004). Genaral strain, street youth and crime: A test of Agnew s revised theory. Criminology, 42, Baumeister, R. F. (1990). Suicide as escape from self. Psychological Review, 97, Benekos, P. J., Merlo, V. ve Cook, B. (2002). A priliminary study of student attitudes of juvenile justice system. Journal of Criminal Justice Education, 13(2), Browne, K. ve Falshaw, L. (1998). Street children and crime in the UK: A case of abuse and neglect. Child Abuse Review, 7, Center for Civic Education (1994). Violence in the schools: developing prevention plans. Author: Calabasas, CA, USA. Cowie, H. (1998). Perspectives of teachers and pupils on the experience of peer support against bullying. Educational Research and Evaluation, 4(2), Dean, P. J. ve Range, L. M. (1999). Testing the escape theory of suicide in an outpatient clinical population. Cognitive Therapy and Research, 23(6), Elam, S. M. ve Rose, L. C. (1994). The 26th Annual Phi Delta Kapa / Gallup Poll of the public attitudes toward the public schools. Phi Delta Kapan, 76, Estrada, F. (1999). Juvenile crime trends in post-war Europe. European Journal on Criminal Policy and Research, 7,

11 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 297 Ferrara, M. L. (1992). Group counselling with juvenile delinquents. London: Sage. Fields, L. (2004). Handling student fights: Advise for teachers and administrators. Clearing House, 77(3), Gerdtz, J. (2000). Evaluating behavioral treatment of disruptive classroom behaviors of an adolescent with autism. Research on Social Work Practice, 10(1), Gorman, K. ve Pauken, P. (2003). The ethics of zero tolerance. Journal of Educational Administration, 41 (1), Gottfredson, D. C., Gottfredson, G. D., ve Hybl, L. G. (1993). Managing Adolescent Behavior: A Multi-year, Multi-school Experiment. American Educational Research Journal, 30 (1), Gumpel, T. P. ve Meadan, H. (2000). Children s perceptions of schoolbased violence. British Journal of Educational Psychology, 70, Guven, M. (2003). School safety in Turkey and the role of school counselor. International Journal of Educational Reform, 12(4), Harris, L., ve Associates, (1993). Metropolitan life survey of the American teacher: Violence in America s public schools. New York: Louis Harris and Associates. Iık, H. (2003). Okul güvenlii ve örenci baarısı arasındaki iliki. VII. Ulusal Psikolojik Danıma ve Rehberlik Dernei Kongresi, Malatya. Iık, H. (2004). Okul güvenlii: Kavramsal bir çözümleme. Milli Eitim Dergisi, 32(164), Iık, H. (2006). Okul güvenlii ve örenci baarısı arasındaki iliki (Makale incelemede). Jacqueline, F., Barner, III, C., Hudson, B., Rosignon-Carmouche, L. A. (2000). Anger, Violence, and Academic Performance. Urban Education, 35( 2), Jang, S. J. ve Johnson, B. J. (2003). Strain, negative emotions, and deviant coping among African Americans: A test of general strain theory. Journal of Quantitative Criminology, 19 (1), Kandakai, T. L. ve King, K. A. (2002). Preservice teachers perceived confidence in teaching school violence prevention. American Journal of Health Behavior, 26(5),

12 298 Çocuk Suçluluu ve Okullar le likisi H.Iık Kandakai, T. L., Price, J. H., Telljohann, S. K. ve Wilson, C. A. (1999). Mothers perceptions of factors influencing violence in schools. Journal of School Health, 69(5), Karaman-Kepenekçi, Y. ve Yüceda- Özcan, A. (2000). Okullarda suçun önlenmesi. Ankara Üniversitesi Eitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1-2), Kim, I. (2004). Treating violence in the school through traditional marital arts. International Journal of Educational Reform, 13(4), Leary, M. R., Kowalski, R. M., Smith, L., ve Phillips, S. (2003). Teasing, rejection, and violence: Case studies of the school shootings. Agressive Behavior, 29, Mckey, W. C. ve Immerman, R. S. (2004). The presence of the social father in inhibiting young men s vioelnce. The Mankind Quarterly, 44(3-4), Miller, J. T., Gibson, C., Ventura, H. E. ve Schreck, C. J. (2005). Reaffirming the significance of context: the Charlotte School Safety Program. Journal of Criminal Justice, 33, Miller, T. W., Clayton, R., Miller, J. M., Bilyeu, J., Hunter, J., ve Kraus, R. F. (2000). Violence in schools: Clinical issues and case analysis for high-risk children. Child Psychiatry and Human Development, 30(4), Mooij, T. (2005). National campaign effects on secondary pupils bullying and violence. British Journal of Educational Psychology, 75, NSSC (National School Safety Center) (1999). Working together to create safe schools. Westlake Village, CA: Author. Pikin, M. (2002). Okul zorbalıı: tanımı, türleri, ilikili olduu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 3 (2), ss Price, J. H.. ve Everett, S. A. (1997a). A national assessment of secondary school principals perceptions of violence in schools. Health Education Behavior, 24, Price, J. H.. ve Everett, S. A. (1997b). Teachers perceptions of violence in the public schools: the MetLife Survey. American Journal of Health Behavior, 21, Scott, T. M., Nelson, C. M. ve Liaupsin, C. J. (2001). Effectice instruction: the

13 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 299 forgotten component in preventing school violence. Education and Treatment of Children, 24(3), Smith, D. L. ve Smith, B. J. (2006). Perceptions of violence: The views of teachers who left urban schools. The High School Journal, 89(2), Tekçi, M. (2004). Türkiye de eitimin suçla ilgili dısallıkları. Eitim Aratırmaları, 4(16), Theriot, M. T., Dulmus, C. N., Sowers, K. M. ve Johnson, T. K. (2005). Factors relating to selfidentitification among bullying victims. Children and Youth Services Review, 27, Verdugo, R. R. (1999). Safe schools: theory, data, and practices. Education and Urban Society, 31, (3), Welsh, W. N. (2001). Effects of student and school factors on five measures of school disorder. Justice Quarterly, 18(4),