TÜKRÜK BEZLERiNiN NÖRAL VE HUMORAL REGULASYONLARININ FiZYOPATOLOJISI PHYSIOPATHOLOGY OF NEURAL AND HUMORAL REGULATION OF THE SALIVARY GLAND
|
|
- Eren Yasin
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TÜKRÜK BEZLERiNiN NÖRAL VE HUMORAL REGULASYONLARININ FiZYOPATOLOJISI PHYSIOPATHOLOGY OF NEURAL AND HUMORAL REGULATION OF THE SALIVARY GLAND Op. Dr. Selçuk Vllmaz ERGiN Büyük tükrük bezlerinin sinirsel anatomisi hakkındaki bilgilerimiz, bu bezlerle, genel vücud metabolizması arasındaki çeşitli münasebetleri izaha kifayet edecek vasıfda görülmemektedir. Halbuki, tükrük be zi hasta.lıkla.n, dişler ve tiroid gibi diğer organların fonksiyonunu etkilemektedir. (Wase and Feng, 19p0, Raymopd 1951, Baker et al 1~4, Shafer:~nd Muhler ). Bu mütekabil etki, hem sinir sisteminin ve hem de hematojen veya humoral nakiliyetin sinirsel impulsları ile olur. Bu her iki müessir mekanizmanın tetkiki için, tükrük bezlerinin değişik stimülüslere vaki cevaplarının sıhhatli bir kontroluna ihtiyaç vardır. Bir tükrük bezinin stlmülüslere gösterdiği reaksiyonla-. rın, elektro-fizyolojikman ölçülebilmelerine rağmen, en basit ve en garantili kontrol, bizzat tükrüğün husule gelişidir. Tükrüğü, I ~. Kantite, II ~ Kalitesi bakımlarından değerlendirebi~ liriz: TÜKRÜGÜN KANTİTESJ : Birçok hayvan türlerinin aksine, insanda tükrük ifrazı daimidir. Buna rağmen, parotis ifrazının uyku esna.sında pratikm:an durmasına mukabil diğerlerinin salgılamaya devam ettikleri söylenebilir. (Becks (*) Zeynep-Kamil Hastahanesi K.B.B. Mütehassısı -- 7-
2 ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENi 1930, Mathis 1934, Wain Wright 1937, Babkin 1944, Schneyer et al. 1956, Diamant 1958). Rest tükrük, kimyevi yapısı bakımından, stin1ü.. lasyon ile elde olun andan tamamile farklıdır. M... -amafı'h. _, a. ynı t' ıp t' k u ru.. - ğün elde edilebilmesi için her defa... sında ayni tip bir stimülasyona ihti _ y a ç - o_up 1 o_ma 1 d ıgı -: k a t' ıye - tl e b. ı ı ın-memektedir. (Sensoriyel; takti! ve~ ya serebral). Bazen, tek bir be zin tükrüğünün analizi icap ettiğinde, bezin. kanalı içine plastik bir tüp yerleştirilmesi, tükrük elde etmek için kafi gelmemektedir. Her vak'ada küçük de olsa gene bazı stimülasyonla.rın mevcudiyeti şarttır. Böyle stimülüsler, tad, kokü, dokunma, myomotrik gibi esas stimülüslerle mukayese edildiğinde önemsiz a dd e_ d'lbt ı_e ı_ır. B - u b-a k-ım d- an, poı -l t-en tüp vasıtasile temin olunan tükrük, halen rest tükrük olarak mütalea edilmektedir. Çök sayıda tükrük nümunelerinin analizleri sonucu, rest s~liva için aşağıdaki prodüksiyon volümleri bulunmuştur: Parodit gland 0,013-0,073-0,278 ml/dakika Submandibular gland o 028- ı 0,220-0,453 ml/ dakika Sublingual gland 0,008-0,017 ınl/dakika Total tükrük ifrazının kantitatif tayini çok sayıda zor ve eziyetli faktörlere bağlıdır ve de netice olarak, tek bir bezden elde edilen tükrüğün kantitatif kontrolu kadar en- ten::::.an kabul edilmemektedir. üstelik bezin aktivitesi ve fonksiyonel kapasitesi bakımından daha hassas bir endikatördür. Keza tükrüğün kimyevi terkibini alakadar eden daha tam bilgiler elde edilebilmektedir. arasında TÜKRÜÔÜN KALİTESİ: Rest tükrük ne stiniüle tükrük şayanı dikkat bir farklılık ve.rdır. Rest tükrük, nisbeten yüksek bir potasyuın ve alçak bir sodyum seviyesi ihtiva etmesine mukabil orta derecede bir protein muhtevasına maliktir. Bu durum, daha ziyade ekstrasellüler mayilere benzeyen bir elektrolit kompozisyonu arzeden diğer bütün hazım organlarına kıyasla az da olsa bir sürpriz teşkil eder. Çünkü biliyoruz ki, yüksek bir potasyum seviyesi, hücrelerin iç ortamları icin karakteristiktir. Enteresan görülen bu olayı izah etmek pek de zor değildir. Histö1ojik preparatlar, tükrük bezlerinin merocrin bir sekresyona malik olduklarını göstermektedirler. Yani, hücrelerin bir kısmı sekresyon yapan granülleri ihtiva ediyodar. Bundan dolayıdır- ki, intrasellüler karakterde kimyevi bir kompozisyon arzediyorlar. Asini ve tübülilerin apikal kısımlarında granül teşekkü- 1 ü yalnız stimülasyon esnasında değil ve fakat daimidir. Tuhaf olanı şüdur ki~,enzim ve diğer nıeta.bouk mahsulleri ihtiva eden tükrük granüllerini husule getiren bu saha damarlardan oldukça fakirdir. -8 t.l
3 ERGİN Tükrüğün kimyevi kompozisyonu, stir.hüla:syonu müteakip birdenbire değişir., Su muhtevası ve sod~ yum konsantrasyonu dik olarak yükselir, buna mukabil potasyum konsantra.syonu alçalır. Plazmadakilere benzeyen, ekstrasellüler elemanlar s.timülasyonla müterafık olarak artarlar. Bu değişim çok süratli olmaktadır. Demek ki, kimye yegane menbaı olan vi değişikliğin kan d.amaı:;larının, sekretuar kanallardar cok uzakta olmadıklarını te- ~.. ~ " -. -.,. ' -. yid etıpiş oluyoruz. İş~~ çı,larnı du., ru:rp.larında, bezin kan damarların~ da:rı,' plazmaya b:enzer bir in f üsyonun filtrasyonuna sebep olan olay budur. Histolojik bulgular bu olayın vuku bulduğu sahanın pars Striata olduğunu göstermektedirler. İnsanda, stimülasyonla elde olunan tükrüğün husule gelişi, tıpkı böbrekler gibt iki fazda mütalea edile bilir: 1. -~ Yavaş faz. Asini ve tübülülerde se:ıtretuar granüllerin llleydana gelişi ki enerjik bir çalışmaya muhtaçtır. (Renal fonksiyonda tübüler aktivjteye mütekabil). 2. ~. Hızlı faz: Tükrük kanalı epiteli vasıtasile muamele gören, sekresyon ve absorpsiyonla müterafık filtratif bir proçes. (Glomerül fonksiyonu ile mukayese edilebilir): Bu ikinci faz yalnız stimülasyondan sonra olmak üzere, interkalar ve in-' terlobüler kanalların kapiller şebekesinde olurlar. Şüphesiz, stimülasyonun nev'i tükrüğün kimyevi terkibinde önemli bir rol oynan1aktadır. Sonuç ola.., rak, stimüle edilen bölgeden, tükrük ifrazının vuku bulduğu bölgeye değişik sinyallerin intikali zaruridir. Bu da refleks sisteminin 3 ayr1 komponentinin mevzu bulduğu bir olaydır~ Afferent, efferent ve santral. Afferent traktüs, esas olarak, _birinci, yedinci, dokuzuncu ve onun., cu kafa çiftlerinde vede onların dilde ( tad lifleri, orof arengeal mukozada (ağrı ve temas lifleri) ve burunda (tad-koku lifleri) yayıldıkları persepsiyon sahalarında mütalea olunur. Orofarenksteki tükrük stimülasyon sahası oldukça geniştir. Mesela, özafagoskopi esnasında, larengolojist, stenon kanalının ağzından bol nliktarda tükrük ifraz edil.., diğini müşahade eder. Buna benzet olarak, bir diş hekimi de diş çevre... sini infiltre ederken ayni olaya şahit olur. Mide, kara.ciğer, safra kesesi ve e;pendix gibi diğer batın organları da tükrük stimülasyon sahasına dahildirler. Bu sahaların stin1ülasyonları, kısmen vagus ve diğ er nörovejetatifler, kısmen de sialagog veya tükrük depressörü gibi hareket edebilen humoral faktörlerle iş görürler. Sensoriel stimülüsten maada, ağn stimülasyonu, aftöz ülser veya diş ağrılarında olduğu gibi şiddetli bir tükrük ifrazına sebep olabilirler. Eğer ağrı stimülasyonu zayıfsa salivasyon umumiyetle tek taraflıdır; eğer kuvvetli ise hiper salivasyon mutaden iki taraflıdır. -9--
4 ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENi Çiğneme ve yutmanın saliva& yon için en kuvvetli stimülasyonlar oldukları aşikardır. O kadar ki, çiğneme ve yutma mekanizmalannın, tükrük ekspülsiyon mekanizması ile senkron olduğu görülür. Stenon kanalına, manometreli, ici su dolu bir cam tüp bağlamak suretile yapılan deneyde, her bir yutkunmanın, bir tad stimülasyonunun yaptığından çok daha fazla olmak üzere tüpteki su seviyesini yükselttiği görülür. Bu olay, myoepiteliumun hareket tarzı ile belki izah edilebilir. Asinilerin etrafını kuşatan myoepitelial tabaka, çiğnenen gıdaların karıştırılmaya ihtiyaçları olduğu zaman kontrakte olurlar. Tükrük bezleri bir ya.kıtlama sistemi gibi çalışır. Gıdalar nakle hazır olduklan zaman bu sekresyon maksimaldir. Ayrıca karıştırma, hazım, nötralizasyon, detoksifikasyon (Sialo-mucoidlerin koruyucu maddeleri ve bakterilere karşı lysozymler,) gibi fizyolojik olaylardaki fonksiyonları da yüklenmişlerdir. Buna rağmen salivari hareket daima bu kadar dakik bir doğrultu-. da hareket etmez. Mesela amilazın kantitesi, yemeklerin tabiatına tamamile tekabül etmez. TÜKRÜGÜN SANTRAL REGULASYONU : Çok önemli olan bu konudaki bilgilerimiz oldukça-mahduttur. Psi şik kondisyonların salivasyon üzerine vaki tesirleri herkes tarafından bilinmektedir. Büyük heyecan ve hayretlerde kullanılan, Almanların şu ibaresi "tükrlik uzakta kaldı" bizim "ağzım kurudu" sözüne tekabül etmektedir. Hindistan'ın bazı bölgelerinde hakimler, sanığın doğruyu söyleyip söylemediğini tayin etmek için, psiko-salivari reflekse müracaat ederler: Sanık belirli bir süre içinde bir avuç pirinci çiğ'neyip yut-. niak zorunluğundadır. Başaramazsa mücrim addedilir. Japon araştırıcılan, elektrcrense f alografi ile tükrük merkezlertne, korteksin direkt mi, yoksa subkortikal veya diensefalik merkezler vasıtası ile indirekt olarak mı tesir ettiğini araştırdılar. Tükrük merkezlerinin patolojilerine ait geniş alternatifler zikredilebilir. Ensefalitis laterjika,_ tabes gibi bazı vak'alarda polisialia, diğer I' - bazılarında da asialia tesbit edilir. Cenovada., here dl ter formda ve ailenin yalnız kadınlarına muhatap hiposialia gösteren iki ailenin mevcu.. diyetinden bahsedilir. Bunlarda ayni zamanda psişik ve hormonal bo.. zukluklar da vardı: Adipositas (A) Oligomenorhea (O), ve de inflamatuar bir sebebe bağlı olmayan parotis bezi büyümesi (P). Buna AOP sendromu denilmektedir. (Parotis bezinin iki taraflı, non inflamatuar, nöro hormona! genişlemesi.) Hastalık yukarda zikredilen 3 semptomun herhangi birile tezahür eder, yavaş ilerler ve bilahare diğer semptomlar yerleşir. Sendrom nisbeten nadirdir, etyoloji diansef ali tik bir lezyon ola- ~ 10-
5 ERGİN bilir fakat henüz bir kat'iyet arzetmemektedir. E.fferent traktüs, tükrük regulasyon sisteminin muhtemelen en iyi bilinen parçasıdır. Bu kadar iyi tanınmasına rağmen klasik diagram bütün klinik müşahadeleri izah etmez. Bunu belirtmek için, müteaddit mi.salle,r arasında şunu zikret~ mek kafidir: Onuncu kafa çiftinin intrakraniyal kesilmesi, ayni tarafın bütün glandlarına muhatap komple bir asialiaya sebep olur. Klasik diagrama göre ise, yalnız parotis bezinde tükrüğün eliminasyonu beklenme kteydi. Bunun aksine olarak, bir çok nöroşirürjiyen, submandibular ve diğer müteaddit küçük, homolateral tükrük bezinin sekresyonlarını durdurduğunu iddia ederler. Bu, akla eski bir münakaşa konusunu getiriyor: Gangliyon geniculatum ile Jacobson anostomo.zu arasında bir ba.şka anostomozun mevcut olup olmadığı? Bazı muasır anatomistler, Baumann (1958) bu fikri reddetmektedirler. Mamafih Otolojist Portmann ( 1958).Weber'in gümüş impregnation tekniğini kullanarak bu 'anostomozun mevcudiyetini gösterdi. Bu fikir aykınlığının izahı açıktır: Müelliflerin bazıları, problemi insanınki ile ayni olabileceği düşüncesile yalnız Gine domuzları ve kedilerde araştırdılar. Bu paralojizm tükrük bezleri mevzuunda çok tehlikelidir. Zira hiçbir organ bir cinsten diğerine bu kadar değişiklik ar- zetmemektedir. Şurası şayanı dikkattir ki: Literatür karıştırılırsa, fare, Gine domuzu ve tavşan gibi hayvanlarda yapılan sayısız deneylerin neticelerinin insana tatbik edildiğini görürüz. Bütün bu deneyler in~ sanda tekrar kontrol edilmelidirler. Diğer bir deyimle bunlar, ilmi çalışmalar için gerekli olan emniyeti ta- şımamaktadırlar. Bilhassa parasempatik ve sempatik sistemi ihtiva eden efferent traktüsün patolojileri çok sıktır. Biz burada yalnızca en enteresan olan probleme temas edeceğiz: Yani "Gustatory sweating'' sendrom, veya otorinolarengoloji literatüründe "Salivo - Sudoripares" sendrom, veyahutta "auriculo-temporalis" sendrom tesmiye olunan tablo. Total veya parsiyel bir parotidektomiyi müteakip 6 ila 24 ay içerisinde, umumiyetle bir tad stimülüsünü müteakip çok enteresan bir semptomlar tablosu meydana gelir. Kızarma, terleme, karıncalanma ve de çok defa arrectores pilorumların kontraksiy6nu sebebile ürperme. Kadınlar 4/6 nisbetinde erkeklerden daha fazla musap olurlar. Tükrük bezlerinde parasempatik hakimiyeti bari.z olmasına mukabil ter bezleri ve arrector pilorumlar sempatik bir inervasyona malik~ tirler. Son zamanlarda, auricula temporalis sinirin rejenere olabileceği hipotezi mevzu alınarak total bir parotidektomiyi müteakip parasempatik traktüsün rejenerasyonu - 11
6 ZEYNEP KAMiL TIP BÜLTENi icap edecektir, halbuki tükrük dokusu olmadığından, onun yerine ter bezlerini relnevre edeceği inancı taraftar bulmaya başlamıştır. Ameliyat ile, sendromun başlangıcı arasında latent bir zamanın mevcudiyeti, teoriyi kuvvetlendiren vakıalardan biridir. Mamafih teoriye karşı müteaddit itirazlar vardır: 1 ~ Total bir parotidektomiyi müteakip yalnız auriculo-temporal sinirin rejenera.syonu mevzuubahis değildir. Hatta daha da çabuk olmak üzere, fibroblast ve damarlarda da bir rejenerasyonu görülecektir. Bu meyanda, bilhassa sempatikler olmak üzere nörovejetatif sistemde de bir rejenerasyon olmaktadır. Bunun ise ilk varacağı yer denerve ter bezidir. 2 - Keza ayni semptomlar kompleksi, servikal sempatikledn disseksiyonunu müteakip de görülebilir. Bu operasyon üst ekstremitelerin Reynaud, hastalığında zaman zaman yapılmaktadır. Burada da, ameliyatı takip eden 6 na 10 ay içerisinde, sempatik sinirlerin kaldırıl~ mış olduğu bölgelere muhatap bir "Gustatory sweating" sendromu görülmektedir. Servikal sempatektomiyi müteakip meydana gelen bu komplikasyon, 1960 da ASHBY tarafından yazılmıştır. Çok da nadir değildir. Buradan anlaşılmaktadır ki, otonom sinir sistemtnin hakim üyesi parasempatikler değil sempatiklerdir, ve kızarma - terleme sendromunu auriculo-temporalis bölgesine münhasır kabul etmek bir kat'iyet ifade etmeyecektir. Zira bu sinir sadece bilek, omuz ve alnı inerve etmektedir. 3 - Böyle vak'alarda gangliyon Stellatanın anestezisi terlemeyi dur.. durur. Terlemenin tam kesilebilmesi ancak gankliyonun çıkarılması ile mümkündür. 4 - Sendromun önemli olan diğer bir veçhesi, sempatik yolun lomber nahiyedeki di sseksiyonunun bacakta bir ".gustatory sweating" tevlid etmemesidir. Sadece bu olay, humoral maddelerin sendromun sebebi olmadığını isbat edebilir. Açıkça görülüyor ki, sendrom, sempatik sistemin servikal parçası gibi bölgelerle yakın bir alaka arzetmektedir. Sempatik sistem farklı liflerden müteşekkildir. Bir kısmi damarlann regulasy;onu, bir kısmı ter bezleri ve bir diğer kısmı da, bilhassa arrector pilorumlara muhatap deri bezleri için görevlidirler. Ameliyat edilen hastaların takriben yansı "gustatory sweating" sendromundan musap olmalarına rağmen diğer yarısının böyle bir şikayeti yoktur. Hakikatte de bu taksim yalnızca iki tip sempatik lifler mevcut olduğu gerekçesine tetabuk etmektedir. İstatistiklere istinaden nisbet 1/1 dir. O halde sadece iki ihtimal üzerinde durulabilir. Servikal distribüsyon nasıl izah edilebilir? Bu yazının baş tarafında. yutkunma esnasında tükrük bezle.. rinin önemli rolleri olduğu açıklan ' '. """'',-~ --~~ ~'"~'-
7 EROiN mıştı. Yutma mekanizmasının bilhassa sempatik sistem hakimiyetinde olmak üzere, vejetatif sinir sis temi ile senkronize bir hareket olduğu görülüyor. Babkin 1944 'e göre myoepitelial hücreler, tad persepsiyonu vasıtashe sempatik iplikler tarafından inerve edilirler. Burada iki hareket müşahade olunmuştur: Tükrük bezlerindeki myoepitelial hücreler ve farenjeal adelelerin kontraksiyonu. lierlemiş bazı bilgilere göre bizim sendrom için, yalnızca ikinci reaksiyon önemli görülüyor. Buna rağmen biz sendromu "gustatory sweating" veya daha geniş manada olmak üzere "gustato ry swallowing sweating" olarak isimlendiririz. O halde şunu belirtmeliyiz ki, tek başına yutma olayı bir etki meydana getirmemekte ve fakat, tad stimülasyonu neticesi husule gelen yutkunma bir tesir yaratmaktadır. Diğer taraftan şurası akılda tutulmalıdır ki, yalnızca sempatik sinir ipliklerinin morfolojik dağılımı esasına göre değerlendirmeye kalkılmamalı ve fakat ayni zamanda, bu ipliklerin inerve ettikleri hissiyetle ki patolojik değişiklikler ve terminal plaklara müessir adrenalin, acetilkolin gibi çeşitli maddeler hesaba katılmalıdırlar. Bu problem burada görüşülemeyecek kadar zor ve geniştir. Bu misaller gayet ~a.çrk olarak gösteriyor ki, tükrük bezlerinin nöral regulasyonları ve onun bağlan~ tıları çok komplikedirler ve klasik diagramda görüldüğü değildirler. kadar basit HUMORAL REGULASYON Tükrük bezlerinin nöral regulasyonlarından başka, plazmadaki kimyevi maddelerin intikali yolu ile iş gören bir de humoral regulasyonları olduğunda şüphe yoktur. Bu aktif maddeler hem direkt olarak tük.. rük epiteline, periferal sinir ipliklerine veyahutta tükrük be zlerinin damarlarına müessir olabilirler. Bu aktif maddelerin mevcudiyetine örnek olarak: Her yemek esnasında küçük bir fistül ile ifrazat yapan ve de tükrük bezlerinin normal yerlerinin çok uzağında yerleşen aberrant tükrük bezleri gösıterilebilir. (Prati tarafından 1950 de stemoklaviküler mafsalda aberrant bir tükrük bezi neşredilmiştir). Aberrant bir dokunun nervöz bir regulasyonu elbette ki imkansızdır. Netice olarak, Macar fizyolojisti Von Beznak tarafından vazedilen bir kelime "autocoid" gibi, bilhassa tükrük dokusu üzerine müessir a~tif hormona! ajanıa.r hakkında sayısız teoriler vardır. M'.aamafih hakiki bulgular mevcut değildir. Tükrük bezlerine tesir eden non-spesifik sayısız humoral ajanlar vardır. Mesela pilocarpin, physostigmin, cortisone veya ACTH vs. Hatta normal elektrolit konsantrasyonundaki bir değişiklik bile tükrük bezlerinin sekresyonu için bir stim ülatör olabilir. Nacı ün intravenöz
8 ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ i 1 1 infüzyonu müessir bir stimülüstür da benzer neticeler adrenalektomize hayvanlarda, Langley, Beall ve Smith taraflarından tesbit edildiler. Bu deney şunu belirtecektir ki: Nacı infüzyonu, bir hipofiz-adrenokortikal reaksiyon sebebi olarak değil de, Na-K regulasyonunda önemli bir rol oynayarak müessir olacaktır. Görülüyor ki, elektrolit değişiklikleri doğrudan doğruya tükrük bezlerinin hücrelerine tesir edebilmektedirler. Tükrük bezlerinin inflamasyonlarında tükürüğün karakteri u mumiyetle değişmektedir. Tabir caizse, bir inflan1asyon demek, kan plazmasının hücre penetrasyonu.vasıtasile bir diffüzyonudur. Bundan dolayı, henüz sekresyona devam etmekte olan inflame bir tükrük beıinıde ekstrasellüler komponentlerin hatta stimüle edilmemiş olduğu şartlarda bile bir artması mevzuubahis olabilecektir. Bu bulgu, tükrük bezinin asemptoma tik şişmesi ile bir sialosis (primer non~inflamatuar metabolik hastalık) veya kronik bir inflamasyon arasındaki teşhis tef rikde çok kıymetlidir. Sialosisde çok defa sodium seviyesinde bi~ azalma ve potasyum seviyesinde bir artma vardır. Kronik bir inflamasyonda ise, smearde hiç lökosit bulunmamasına rağmen, sodium ve protein seviyelerinde bir artma gösterir. Nöral ve humoral regulasyon yolu ile tükrüğün yalnız elektrolit:- leri değil glycoproteinler, mucoproteinler, polypeptidler ve amino asidler gibi organik maddeleri de değişime uğrarlar. Bu arada hemen hemen bütün kitaplarda yapılan bir hatayı burada hatırlatmakta fayda vardır. Tükrük bezlerinin sınıflandırılması, viskosite bakımından yapılmakta ve tükrük bezleri, seröz, müköz ve mikst olarak üçe ayrılmaktadır. Tükrükteki müköz, protein-karbonhidrat muzavenesi kadar çoğalır veya azalır. O. Emodi, Telaviv, tarafından yapılan kimyevi analizde, parotis ve submandibular tükrüklerindeki protein ve karbonhidratlar arasl;rıdaki pür kantitatif nisbet aşağı yukarı eşit bulunmuştur. Bu nisbet, her iki glandın tükrüklerinin bilhassa sialomucoid kısımlarından alınan materyallerinin titrasyon ve elektrof orezi ile tesbit edilmiştir. Sialomucoidler ayrı bir özellik arzederler. Bunların virüslere karşı koyma yetenekleri vardır. Tükrük sadece koruyucu maddeleri ihtiva etmez. Mesela virüslerin yaşama ortamları gibi vazifeleri olduğuna bir örnek olarak, köpek tükrüğünün sialomucoidleri göste.. rllebilir. Ayrıca, insanların takriben 3/4 ünün tükrüklerinde, proteine bağlı maddeler vardır. Bunlar tıpkı kan grupları gibi muamele görebilirler. İngiltere'de yapılan bir istatistik, tükrük bezi tümörlerinin, çok defa tükrüklerinde B sekretör maddelerini taşıyanlarda husule geldiği- ~
9 ERGİN ni göstermiştir. Bütün adenokarsinomların takriben % 85 i, kan grubu B olanlarda tesbit edilmiştir. 1 Buna paralel olarak da, pleomorfik adenom ve kistadenolenfomalar gene kan gurub B olanlarda daha fazla bulundu (1% 45). Taş teşekkülünün patojenisinde, organik maddelerin karakterleri çok önemlidir. Bir tükrük taşının ince bir kesitine bakıldığı zaman, mineralden fakir bir tabaka ile çevrili, mineral bir santral tabaka görülür. Daha perif ere gidildikçe de, mineralden fakir ve zengin tabakalar birbirlerini takip ederler. Geçmiş yıllardaki yazarlar, taş teşekkülünün başlangıcını bir tuz kümelenme,si olarak düşünmüşlerdir. Mineralden zengin olan santral tabakanın, mineralden fakir olan ikinci tabaka kadar nitrojen ihtiva ettiği bulunmuştur. Bu da tükrük taşının, böbrek veya safra taşı ile aynı nedene bağlı olarak teşekkül ettiği hakkındaki fikirleri kuvvetlendirmektedir. O halde, evvela glikoproteinler, patolojik proteinler veya sialomucoidler taşın matriksini teşkil ederler, bilahare tuz terakümü husule gelir. Bu hipotez yeni değildir (Puhr, 1933., Mathis 1938., Delmagro 1952). SONUÇ: nöral ve hu nok- Tükrük ifrazının moral regulasyonlannı '"başlıca taları açıkça belirtildi. Potasyumun sınır kılıflarındaki potansiyelinin ölçülmesi suretile yukarı merkezlerden, tükrük bezine stimülüsün nakli mekanizması da gayet iyi bilinmektedir. Fakat regulasyonun detayları, bilhassa bu sinyallerin tükrük bezi hücreleri üzerindeki tesir tarzları halen karanlıktır defa büyüten bir elektromikrograf kullanılarak normal hücre nükleusları tetkik olunmuştur. Sitoplazmalar bir takım karakteristik sahalar arasında geniş veziküller ihtiva ediyorlardı. Değişik fazlardaki değişik hücrelerde, küçük bir ekskavasyonun başladığı, genişlediği ve neticede tükrük ihtiva eden veziküller haline inkilap ettiği müşahade olunmuştur. Klasik histolojik bilgilere binaen tükrük granülleri mevcut değildir. Bütün vakuollerin muhtevası muhtemelen ayni değildir. Bizim bilmediğimiz amilaz, mucoidler ve diğer aktif maddeler mevcut olabilir. Keza bilmediklerimiz arasında, finyallerin hücre içine ne şekilde intikal ettikleri keyfiyeti de vardır. Şurası aşikar olarak görülüyor ki: Tek bir sekretuar glanda penetre nervöz bir elaman olmadığına göre, intikal sadece humoral yol iledir. İstikbalde üzerinde çalışılması icap eden konu: Tükrük bezinin sekretuar fonksiyonunu en ince teferruatına kadar tam olarak ortaya sermektir
10 ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ LİTERATÜR ASHBY, W. B. (1960): Gustatory sweating and pilomotor changes, Brit. J. Surgery, EMM~IN, N. (1960): Supersensitivity of the submaxillary gland f ollowing exclusion of the postganglionic parasympathetic neurone, Brit. J. Dis. Chest, 356. EMMELIN N. (1960): Supersensit1v1ty of the submaxillary gland f ollowing excıusion of the postganguonıc parasympathetic neurone, Brit. J. Pharmacol and chemotherap., 15, 356. LANGLEY, L. L. (1958): Parotid clearence of Na and K, Amer. J. physiol., 195, 693. LANGLEY, L. L., BEALL, W. A. and SMITH, J. A. (1959): Acute effect of ACTH, aldos terane, sodium, and potassium on parotid secretion Amer. J. physiol., 197, 565. LANGLEY, L. L. and SMITH, J. A. (1959): Effects of vago sympathetic st1mülation of parotid saııva in the dog. Amer. J. physiol., 197, 821. RAUCH, S. (1959): Die speicheldrüsen des menscheen, Thieme, Stuttgart. RAUCH, s. (1959): Das salivo-sudoripare syndrom, zschr. f. Laryng. Rhinol. Otol., 38, 259. RAUCH, 8. (1961): Physiologie und Pathologie der regulationen der Speicheldrüsen tatigkeit, Dtsch. Zahnarztl. Zschr., 16, 153. RAUCH, 8. and EMODI, O (1961): Ist die parotis eine seröse Drüse? Helv. Med. Acta 28, 270. WASE, A. W. and FENG, Y S. L. (1960): Sialoadenectomy and the distributıon of thyrotrophin labelled with iodine 131, Nature. 187,
OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi)
OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) Otonom sinir sitemi iki alt kısma ayrılır: 1. Sempatik sinir sistemi 2. Parasempatik sinir sistemi Sempatik ve parasempatik sistemin terminal nöronları gangliyonlarda
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI
11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI B) ÇEVRESEL (PERİFERAL) SİNİR SİSTEMİ Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir
DetaylıKan Akımı. 5000 ml/dk. Kalp Debisi DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII. Dr. Nevzat KAHVECİ
MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN İSKEMİK YANITI DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII Dr. Nevzat KAHVECİ Kan basıncı 60 mmhg nın altına düştüğünde uyarılırlar. En fazla kan basıncı 1520 mmhg ya düştüğünde uyarılır.
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Sinir Sistemi TIP 204 2 103+40 9 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS Sinir Sistemi TIP 204 2 103+40 9 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 42 16 58 Fizyoloji 39 18 57 Histoloji ve Embriyoloji 12 4 16 Biyofizik
Detaylıİskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ
İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI
11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle
DetaylıÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA
ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri
DetaylıDolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü. Prof.Dr.Mitat KOZ
Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü Prof.Dr.Mitat KOZ DOLAŞIMIN SİNİRSEL KONTROLÜ Doku kan akımının her dokuda ayrı ayrı ayarlanmasında lokal doku kan akımı kontrol mekanizmaları
DetaylıDr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı
Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 Ameliyat Yapılmadan İlgilendiği Konular: Sıvı ve Elektrolit tedavisi Şok Yanık tedavisi 2 Travma Hastaları Kesici karın travmaları: Karın bölgesini içine alan kurşunlanma,
DetaylıÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ
ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner
DetaylıTiroid Bezi Hastalıkları (Guatr) Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları
Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları İç guatr: Halk arasında sıkça kullanılan bu deyim, dışarıdan bakıldığında guatrın büyüdüğünün görülmemesine rağmen, guatr bezinin fazla çalışması nedeniyle gelişmiş
DetaylıEpilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak
DetaylıMalnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi
Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Hastalarında Malnutrisyon ve İnflamasyonun Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Ebru Karcı, Erkan Dervişoğlu lu, Necmi Eren, Betül Kalender Kocaeli Üniversitesi,
DetaylıDoku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ
Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem Prof.Dr.Mitat KOZ Mikrodolaşım? Besin maddelerinin dokulara taşınması ve hücresel atıkların uzaklaştırılması. Küçük arteriyoller her bir doku
DetaylıBÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4
DetaylıSolunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer
Solunum sistemi farmakolojisi Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 Havayolu, damar ve salgı bezlerinin regülasyonu Hava yollarının aferent lifleri İrritan reseptörler ve C lifleri, eksojen kimyasallara,
DetaylıFizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 9 a
Fizyoloji PSİ 123 Hafta 9 Serebrum Bazal Çekirdekler Orta Beyin (Mezensefalon) Beyin sapının üzerinde, beyincik ve ara beyin arasında kalan bölüm Farklı duyu bilgilerini alarak bütünleştirir ve kortekse
DetaylıÖzel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
DetaylıEğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir.
Metabolizma, bedeninizdeki kimyasal tepkimelerin toplamını ifade eden sihirli bir sözcüktür. Özellikle orta yaşlar ve sonrasında görülen kilo artışlarının, çabuk yorulma, halsizlik ve yorgunlukların başlıca
DetaylıAldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.
ALDOSTERON Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. Aldosteron testi ne için yapılır: Bazı sıvı ve elektrolit metabolizma
DetaylıBMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK
BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla
DetaylıDEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI VİH-YL 2007 0002 DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE
DetaylıSİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
DetaylıSİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ. Prof Dr. Faruk ALKAN
SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ Prof Dr. Faruk ALKAN SİNİR DOKUSU SİNİR DOKUSU Fonksiyonu Özellikleri irritabilite konduktivite korelasyon reaksiyon S.S. SINIFLANDIRMA Somatik (Sistema Nervosum Cerebrospinale)
DetaylıORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI
ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen
DetaylıNormalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
DetaylıDoç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri
Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi
DetaylıYazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU
11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan
DetaylıBÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006
BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Böbreklerin işlevleri (fonksiyonları) Düzenleyici işlevler Endokrin işlevler Metabolik işlevler Ekskretuvar işlevler 2 Böbreklerin
DetaylıDÖNEM III DERS KURULU 4 GASTROİNTESTİNAL SİSTEM VE ENDOKRİN SİSTEM. DÖNEM III KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Kamil Hakan DOĞAN
KURUL DERSLERİ DÖNEM III DERS KURULU 4 GASTROİNTESTİNAL SİSTEM VE ENDOKRİN SİSTEM DÖNEM III KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Kamil Hakan DOĞAN KOORDİNATÖR YRD. Doç. Dr. Sedat ABUŞOĞLU DERS KURULU SORUMLULARI Doç.
DetaylıFTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Otonom Sinir Sistemi. emin ulaş erdem
FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Otonom Sinir Sistemi emin ulaş erdem Sinir Sistemi Merkezi Sinir Sistemi -Beyin -Omurilik Periferik Sinir Sistemi Somatik somatik duyu, özel duyular iskelet kaslarının istemli
DetaylıYaşlılarda düzenli fiziksel aktivite
Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği
DetaylıDÖNEM II 4. DERS KURULU 10 Şubat 4 Nisan 2014. Prof.Dr. Mustafa SARSILMAZ
DÖNEM II. DERS KURULU 0 Şubat Nisan 0 Dekan : Dönem II Koordinatörü : Ders Kurulu Başkanı : Prof.Dr. Yrd.Doç.Dr. Yrd.Doç.Dr. KURUL DERSLERİ TEORİK PRATİK TOPLAM AKTS DERS VEREN ÖĞRETİM ÜYELERİ 0 (x) -
DetaylıBAŞ BOYUN PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ. Dr. Sezer Kulaçoğlu Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
BAŞ BOYUN PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ Dr. Sezer Kulaçoğlu Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 61 y/ K Sol parotiste kitle Makroskopi: 2.3x2.2x0.7 cm ölçülerinde kirli beyaz-kahverengi, kesitinde
DetaylıDAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık
ÖZEL FORMÜLASYON DAHA İYİ Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALİYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA İÇİN AGRALYX
DetaylıGENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM
GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM II 4. DERS KURULU PROGRAMI SİNDİRİM SİSTEMİ VE METABOLİZMA
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM II 4. DERS KURULU PROGRAMI SİNDİRİM SİSTEMİ VE METABOLİZMA 29 ARALIK 2017 16 MART 2018 Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı:
DetaylıArı sütünün besinsel içeriği aşağıdaki tabloda yer almaktadır
Arı Sütü Arı sütü koyu kıvamda jelatinöz vasıfta olup beyaz-sarı renktedir. Arı sütü için uluslararası üretim standartları bulunmayıp Brezilya, Bulgaristan, Japonya ve İsviçre de uygulanan ulusal standartlar
DetaylıToksisiteye Etki Eden Faktörler
Toksisiteye Etki Eden Faktörler Toksik etki (toksisite) Tüm ksenobiyotiklerin biyolojik sistemlerde oluşturdukları zararlı etki. 2 Kimyasal Madde ile İlgili Faktörler Bir kimyasal maddenin metabolizmasında
DetaylıVÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi
VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Boşaltım Sistemi İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR? VÜCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN HANGİ
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II IV. KURUL 2009 2010
IV. Kurul Gastrointestinal Sistem ve Metabolizma IV. Kurul Süresi: 5 hafta IV. Kurul Başlangıç Tarihi: 17 Şubat 2010 IV. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 22 23 Mart 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr.
DetaylıSİNDİRİM SİSTEMİ. Prof. Dr. Taner Dağcı
SİNDİRİM SİSTEMİ Prof. Dr. Taner Dağcı Sindirim Sistemi Organları GASTROİNTESTİNAL KANALIN YAPISI GASTROİNTESTİNAL KANALIN YAPISI Sindirim Sisteminin Görevleri Sindirim sistemi, alınan besin maddelerini
DetaylıT. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (15 ARALIK 2014 17 OCAK 2015) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR
DetaylıTEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!
Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik
DetaylıHİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM
HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve
Detaylı2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru yanıt hayır olabilir mi?
ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE FARMAKODİNAMİK FARKLILIKLAR 17.12.2004 ANKARA Prof.Dr. Aydın Erenmemişoğlu ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE 2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru
DetaylıİDRARDA SİLENDİR NEDİR, NEYİ GÖSTERİR?
İDRARDA SİLENDİR NEDİR, NEYİ GÖSTERİR? Silendirler böbrek tübüllerinde (DTC=Distal toplayıcı kanallar) oluşan, silindirik puro şekilli oluşumlardır. Bütün silendirler bir böbrek mukoproteini olan Tamm-
Detaylı*Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *periferik sinir-kas patolojileri
PERİFERİK SİNİRLER *Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *Kronaksi, reobaz *periferik sinir-kas patolojileri KAFA SİNİRLERİ I. N.olfactarius II. N.opticus III. N.oculomotorius
DetaylıKabakulak (Epidemik Parotitis) Prof. Dr. Haluk Çokuğraş
Kabakulak (Epidemik Parotitis) Prof. Dr. Haluk Çokuğraş 1 Olgu 1: 4 aylık erkek çocuk 2 Üç gündür ateş, boynun sağ yanında şişlik. Bu bölgede yaygın şişlik-kızarıklık ve ısı artışı. Ağız içerisinde Stenon
DetaylıDİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK
DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği OP. DR. ÜNSAL ÖZKUVANCI Genel bilgiler Şeker hastalığı bir çok organı etkilediği gibi cinsel fonksiyonları da olumsuz
DetaylıGünde bir elma doktoru evden uzak tutar.
ELMANIN FAYDALARI Günde bir elma doktoru evden uzak tutar. Elmanın Sağlığa Faydaları Elma A, E, B6, C, K vitamin kaynağıdır, bunun yanında yüksek miktarda potasyum ve çeşitli mineralleri içeren su içerir.
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER)
11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZ) Her bir böbreğin üst kısmında bulunan endokrin bezdir. Böbrekler ile doğrudan bir bağlantısı
DetaylıLAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ
LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ Bülent Çitgez 1, İsmail Akgün 1, Ayhan Öz 1, Gürkan Yetkin 1, Feyza Yener Öztürk 2, Mehmet Mihmanlı 1, Mehmet Uludağ 1 1 Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma
DetaylıFizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
DetaylıYaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011
Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını
DetaylıGü ven ce He sa b Mü dü rü
Güvence Hesabı nın dünü, bugünü, yarını A. Ka di r KÜ ÇÜK Gü ven ce He sa b Mü dü rü on za man lar da bi lin me ye, ta nın ma ya S baş la yan Gü ven ce He sa bı as lın da ye - ni bir ku ru luş de ğil.
DetaylıRUMİNANTLARDA KALSİYUM,FOSFOR VE MAGNEZYUM YETMEZLİKLERİ-1
RUMİNANTLARDA KALSİYUM,FOSFOR VE MAGNEZYUM YETMEZLİKLERİ-1 Kalsiyum, fosfor ve magnezyum, kas yapısı, fizyolojik olaylar ve birçok dokunun normal fonksiyonları için gereklidir. Kemik formasyonu, kas kontraksiyonu,
DetaylıÖzofagus Mide Histolojisi
Özofagus Mide Histolojisi Sindirim kanalını oluşturan yapılar Gastroıntestınal kanal özafagustan başlayıp anüse değin devam eden değişik çaptaki bir borudur.. Ağız, Farinks (yutak), özafagus(yemek borusu),
DetaylıAdrenal kitlelerde yönetsel sorunlar
Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar İnsidental saptanan adrenal kitlelerde karşılaşılabilecek sorunlar DR. SEMRA GÜNAY OKMEYDANI EAH MEME VE ENDOKRİN CERRAHİ KLİNİĞİ İSTANBUL 8.ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ
DetaylıZoladex LA 10.8 mg Depot (Subkütan Implant)
1 Zoladex LA 10.8 mg Depot (Subkütan Implant) 2 Prospektüs 3 Zoladex LA 10.8 mg Depot (Subkütan Implant) Steril,apirojen Formülü Beher Zoladex LA Subkütan implant, enjektör içinde, uygulamaya hazır, beyaz
DetaylıEtiolojik Hastalık Öncesi Erken Geç Tedavi Faktörler Dönem Belirtiler Belirtiler Planlaması Sonuç (Prepatogenez) (Patogenez)
AĞIZ DĐŞ SAĞLIĞINA GELENEKSEL VE TIBBĐ YAKLAŞIM Etiolojik Hastalık Öncesi Erken Geç Tedavi Faktörler Dönem Belirtiler Belirtiler Planlaması Sonuç (Prepatogenez) (Patogenez) Örnek: Diş çürükleri: -Tükürüğün
DetaylıDr. İsmet Turanlı. Köln
Dr. İsmet Turanlı Köln Fertilite bozukluklarında Psikosomatik yönden diagnoz ve tedavi Fertilite bozukluğu olan hastalara prensip olarak BİO-PSİKO-SOSYAL dimensiyonda yaklaşmak lazımdır. Lüzumlu diyagnostik:
DetaylıDOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri
DOKU Dicle Aras Doku ve doku türleri Doku Bazı özel görevler üstlenmiş hücre topluluklarıdır. Bir doku aynı yönde özelleşmiş hücre ve hücreler arası maddelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. İntrauterin
DetaylıTablo 1 Ham Demirin, Cevherlerin, Kok ve Eriticinin Terkibi. MgO. AlıOj. CaO 0.44 0.68 1.00 0.44 1.36 0.68 1.50 1.50 8.00 3.82 50.00 1.
DEMİR CEVHERİNDE SİLİS VE ALMİNYÜM OKSİT 489 Tablo 1 Ham Demirin, Cevherlerin, Kok ve Eriticinin Terkibi. % SİO2 AlıOj CaO MgO Mıı P S Fe Sabit C Si Cevher A 6.00 1.00 0.68 0.44 0.54 0.073 Cevher B 6.64
DetaylıDiyabet nedir? Ensülin nedir?
Was ist Diabetes? Was ist Insulin? (Türkisch) Diyabet nedir? Ensülin nedir? Diyabet melitusun temelleri Diyabet melitus Diyabet, kronik bir özümleme bozukluğudur. Diyabetli olmak demek, ya vücudunuzun
DetaylıRAYNAUD HASTALIĞI. Yrd.Doç. Dr. Celal YAVUZ
RAYNAUD HASTALIĞI Yrd.Doç. Dr. Celal YAVUZ RAYNAUD HASTALIĞI Ekstremite arterinin lümeninde tıkanma yapmadan, değişik etkenlerin başlattığı fonksiyonel tipte fasılalı ve simetrik olarak parmaklarda görülen
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıTIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI (TUS) (Sonbahar Dönemi) KLİNİK TIP BİLİMLERİ TESTİ 25 EYLÜL 2016 PAZAR ÖĞLEDEN SONRA
T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI (TUS) (Sonbahar Dönemi) KLİNİK TIP BİLİMLERİ TESTİ 25 EYLÜL 2016 PAZAR ÖĞLEDEN SONRA Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi
DetaylıDolaşım Sistemi Fizyolojisi - 2. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.
Dolaşım Sistemi Fizyolojisi - 2 Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Kalbin Çalışması ve İşlevleri Kalbin Anatomisi Kalbin Anatomisi Kalp Kapakları (Sağ) (Sol) Kalbin
DetaylıT. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (15 ARALIK 2014 17 OCAK 2015) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR
DetaylıKAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.
DetaylıNEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit
NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron
DetaylıMEMENĐN LENFATĐK ANATOMĐSĐ
MEMENĐN LENFATĐK ANATOMĐSĐ Dr. N. Zafer Utkan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Meme Kanseri Sempozyumu Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 10 Mart 2010 Lenfatik Sistemin Genel
DetaylıFİZYOTERAPİDE KLİNİK KAVRAMLAR. Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ
FİZYOTERAPİDE KLİNİK KAVRAMLAR Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ İNFLAMASYON VE ONARIM İNFLAMASYON Yaralanmaya karşı dokunun vaskülarizasyonu yolu ile oluşturulan bir seri reaksiyondur. İltihabi reaksiyon.? İnflamatuar
Detaylıher hakki saklidir onderyaman.com
Orşit Orşit, testis içinde ağırlıklı lökositik eksuda ve dışında seminifer tübüllerde tübüler skleroza neden olan testisin inflamatuar lezyonudur. İnflamasyon ağrı ve şişliğe neden olur. Seminifer tübüllerdeki
DetaylıYrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.
Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Sunu Planı Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi ve fizyolojisi Etiyoloji Klinik Tanı Tedavi Tanım ve Epidemiyoloji
DetaylıYENİ DİYABET CHECK UP
YENİ DİYABET CHECK UP Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet Check
DetaylıHİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin
HİSTOLOJİ DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ - Canlı vücudunu meydana getiren hücre, doku ve organların çıplak gözle görülemeyen (mikroskopik) yapılarını inceleyen bir bilim koludur. - Histolojinin sözlük anlamı
Detaylı(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ
ANEURYSM (ANEVRİZMA) Arteriyel sistemindeki lokalize bir bölgeye kan birikmesi sonucu şişmesine Anevrizma denir Gerçek Anevrizma : Anevrizma kesesinde Arteriyel duvarların üç katmanını kapsayan Anevrizma
DetaylıHISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin
HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI Dr. Yasemin Sezgin yasemin sezgin HÜRESEL BOYAMANIN TEMEL PRENSİPLERİ Hem fiziksel hem kimyasal faktörler hücresel boyamayı etkilemektedir BOYAMA MEKANIZMASı Temelde boyanın
Detaylı7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ
7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ 2017-2018 Güz Dönemi PERİFER SİNİR SİSTEMİNE ETKİLİ İLAÇLAR Periferdeki organlara yönelik sinirsel iletişimin sağlandığı sisteme, PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ,
DetaylıDENEY HAYVANLARI ANATOMİSİ
DENEY HAYVANLARI DENEY HAYVANLARI ANATOMİSİ Deney Hayvanı: Hipotezi bilimsel kurallara göre kurulmuş araştırmalarda ve biyolojik testlerde kullanılan hayvanlardır. Günümüzde en sık kullanılan deney hayvanları;
DetaylıSİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (23 ARALIK OCAK ŞUBAT 2014)
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2013 2014 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (23 ARALIK 2013 24 OCAK ŞUBAT 2014) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR
DetaylıSantral (merkezi) sinir sistemi
Santral (merkezi) sinir sistemi 1 2 Beyin birçok dokunun kontrollerini üstlenmiştir. Çalışması hakkında hala yeterli veri edinemediğimiz beyin, hafıza ve karar verme organı olarak kabul edilir. Sadece
DetaylıLABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
DetaylıDEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ
DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus
Detaylı[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]
VÜCUT SIVILARI [embeddoc url= http://enfeksiyonhastaliklari.com/wp-content/uploads/2015 /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en
DetaylıKARIN AĞRISI. Akut Karın Ağrısı: Acil Hekiminin İlk Yapması Gerekenler. Akut Karın Ağrısı: Epidemiyoloji. Akut Karın Ağrısı: Epidemiyoloji
: Acil Hekiminin İlk Yapması Gerekenler KARIN AĞRISI Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Tıp Fak. Gastroenteroloji BD İlk değerlendirmeyi takiben muhtemel tanı(ları)nız neler? Hangi gerekçelerle bu tanı(ları) düşündünüz?
DetaylıOBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ
OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ Kalsiyum, insan vücudunda en bol miktarda bulunan mineral olup, yalnızca kemikleri ve dişleri güçlendirmekle kalmaz, kasların kasılmasını, sinirlerin
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıT. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I
T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I DOKU BİYOLOJİSİ I. DERS KURULU ( 18 EYLÜL 2017 27 EKİM 2017) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM II KOORDİNATÖRÜ
DetaylıÖzel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA CIVCIV IÇIN OVOLYX!
Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta verimi Kabuk kalitesi Civciv kalitesi Döllülük Çıkım oranı Karaciğer sağlığı Bağırsak sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA
DetaylıASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016
ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016 Herhangi bir çözeltinin asitliği veya bazlığı içindeki hidrojen iyonunun (H + ) konsantrasyonuna bağlıdır. Beden sıvılarının asit-baz dengesi
DetaylıENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler
ENDOKRİN SİSTEM Endokrin sistem, sinir sistemiyle işbirliği içinde çalışarak vücut fonksiyonlarını kontrol eder ve vücudumuzun farklı bölümleri arasında iletişim sağlar. 1 ENDOKRİN BEZ Tiroid bezi EKZOKRİN
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıKAN DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN
KAN DOKUSU Prof. Dr. Levent ERGÜN 1 Kan Dokusu Plazma (sıvı) ve şekilli elemanlarından oluşur Plazma fundememtal substans olarak kabul edilir. Kanın fonksiyonları Transport Gaz, besin, hormon, atık maddeler,
Detaylıİşletmesinde Toz Problemi TKİ. OAL. TKİ Maden Müh.
TKİ. OAL. İşletmesinde Toz Problemi TKİ Maden Müh. 1) Giriş Henüz, Türkiye'de kömür ve metal ocaklarında teneffüs edilebilir toz kontrolü yapılmamaktadır. Bu alandaki çalışmaların önemi gün geçtikçe daha
DetaylıDuyuların değerlendirilmesi
Duyuların değerlendirilmesi Subjektif duyusal yakınmalar Uyuşma,karıncalanma, keçeleşme ve iğnelenmeler-periferik nöropati Yumuşak halıda yürüyormuş hissi, bacaklarda ve gövdede sıkışma, elektriklenme-derin
Detaylı