K E N D İ M İ Z İ N E K A D A R T A N I Y O R U Z?

Transkript

1 Tanrımız buyuruyor: İncire, zeytine, Sina dağına ve şu emin beldeye yemin ederim ki, biz insanı en güzel biçimde yarattık. (Tin Sûr./ 1,2,3) K E N D İ M İ Z İ N E K A D A R T A N I Y O R U Z? Süleyman GÜNVER İzmir- 2007

2 İ Ç İ N D E K İ L E R S U N U Ş... 4 BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ İNSANIN EN KÜÇÜK PARÇASI HÜCRE VÜCUDUMUZUN İSKELETİ Baş bölgesi Gövde bölgesi Kol ve bacaklar bölümü: Kaslar: DOKUNMA DUYU ORGANIMIZ DERİ GÖRME DUYU ORGANIMIZ GÖZ a.göz Tabakaları b.görme Olayının Gerçekleşmesi d. Göz Değmesi İŞİTME VE DENGE DUYU ORGANIMIZ a.kulağın yapısı ve bölümleri: c.vücudun Dengesi KOKU ALMA DUYU ORGANIMIZ BURUN TAT DUYU ORGANIMIZ DİL SOLUNUM SİSTEMİ a.akciğerler b.ses ve Konuşmak SİNDİRİM SİSTEMİ a.dişler b.yemek borusu Mide d. İnce bağırsak (Onikiparmak bağırsağı) e. Karaciğer f. Pankreas g. Sindirim Sisteminin Çalışma Yöntemi KAN VE DOLAŞIM SİSTEMİ a.alyuvarlar b.akyuvarlar c.trombositler d Kan Grupları e Kan Dolaşım Sistemi f Böbrekler MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ-BEYİN

3 a.arka beyin: b.orta beyin: c.ön beyin: d.beynin Çalışma Sistemi e.zinde Beyin ve Yaşlanmanın Önlenmesi: SALGI SİSTEMİ a.dış Salgı Bezleri (Eksokrin): b. İç Salgı Bezleri (Endokrin): (1). Hipofiz bezinin salgıladığı hormonlar: (a).ön hipofiz hormonları ve etkileri: (b). Orta hipofiz hormonu: (c) Arka hipofiz hormonları: ( 2). Tiroit salgıbezi: (3). Böbreküstü salgı bezleri: (a). Dış bölümün ürettiği hormonlar,steroit türü hormon olup etkilerine göre; (b). Böbreküstü bezinin Medulla denen bölümünde ise iki hormon salgılanır: (4). Pankreas salgı bezi hormonları: İKİNCİ BÖLÜM İNSANIN MANEVİ YAPISI a.ruhun Nefis Yönü: b.ruhun Zekâ Yönü: Aklın Sorun Çözmedeki Etkinliği: (2). Geniş Düşünmenin Önemi: (c) Yaş durumunu bahane göstermek: (d) Kötü talih bahanesi: b. Ruhun cesaret yönü c. Ruhun İrade Yönü: d..ruhun Ahlâk Yönü: (1). Edepli (terbiye) Sahibi Olmak: (2).Yardımsever Olmak: (3).Adil Olmak: (5). Tutumlu Olmak: (6). Ülfet ( Uyumlu ) Sahibi Olmak: (7).Güler Yüzlü, Temiz Görünümlü ve Hoşgörülü Olmak: (8). Saygılı Olmak (Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi İle Yaklaşmak): (9). Sözünde Durmak: (10). Kişiler Hakkında İyilik Düşünmek:

4 (11). Diline Sahip Olmak: (12). Şefkatli (Esirgeyici) Olmak: (13). Cinsel İstekleri Kontrol Altında Tutmak: (14). İffet Ve Namuslu Olmak: (15). Doğru Davranışlı Olmak: İnsanın Bu Dünyadaki Görevleri: (1). İnsanın İlâhi Görevleri: (a). Allah a İtaat Etmek: (b). Hz. Peygambere (s.a) İtaat Etmek: (2). İnsanın Kendisine Karşı Olan Görevleri: (a). Sağlığın Korunması: Sağlığın korunmasında diğer bir etken, dengeli beslenmedir. 125 Peki, stres nedir ve nasıl ortaya çıkar? (b). Nefsi Kontrol Altında Tutmak: (c). Ahlâk Kurallarına Uyulması: (3). İnsanın Ailesine Karşı Görevleri: (4). İnsanın Topluma Karşı Görevi: (5). İnsanın Devletine Karşı Görevi: OKUYUCU İLE SÖYLEŞİ: Deniz Alasının Öyküsü: Sarılop İncirinde Döllenme Serüveni: Türkiye de Cinsiyete Göre Nüfus Artışı ve Denge Oluşması: EK-1 (28) B İ B L İ Y O G R A F Y A BİYOGRAFİ S U N U Ş Sizi saygı ile selâmlıyor ve benim dünyama hoş geldiniz diyorum. Benim dünyam çok güzel ve de büyük bir mekân. Eminim, tanıdıktan sonra siz de seveceksiniz. Konuğum olduğunuz sürece sizi kendi yöntemimle kanallar gezisine çıkarmak istiyorum. 4

5 Benim dünyamdaki kanallar, ne İtalya nın Venedik ve ne de Hollanda nın Amsterdam su kanalları ile ölçülemeyecek derecede özellik ve güzelliklere sahip. Bu kanalların sağında solunda birbirinden güzel manzaralar göreceksiniz; fevkalâde ilginç olaylarla karşılaşacaksınız. Her yapıt ve her olay belleğinizde iz bırakacak; sizleri düşünceden düşünceye itip bu güzellikleri yaratan becerikli mimarın kim olduğunu merakla öğrenmeye çalışacaksınız. Bu gezintinizde rehberiniz olarak devamlı sizlere yardımcı olunacak; hayranlık ve merakınız, verilecek bilgilerle giderilmeye çalışılacaktır. Benim dünyamdaki kanalların değişik isimleri vardır. Tanıtımda da bu isimler kullanılacaktır. Örneğin, kanın aktığı kanala, kan dolaşım sistemi; nefesin girip çıktığı kanala, solunum sistemi; yiyip içtiğimiz kanala, sindirim sistemi; duyu organlarının iletişim kanalına da merkezi sinir sistemi; gibi isimler verilmektedir. Bu özet bilgiden sonra sizleri mutluluk gezisine davet ediyor, gezintinizin başarılı ve yararlı geçmesini diliyorum. Süleyman GÜNVER İlâhiyatçı- Araştırmacı Yazar Mayıs Suleymangunver@ Yahoo. Com.tr Not: Metinlerdeki parantez içi rakamlar bibliyografyadaki kaynak eserlerin sıra numarasını gösterir. 5

6 BİRİNCİ BÖLÜM 1. GİRİŞ İnsanın en çok göz ardı ettiği, önemsemediği, gerekli görmediği, zahmete girip araştırmadığı konulardan birisi de kendisini tanımasıdır. İyi ki, ayna icat edilmiş de, boyunu-posunu, yüzünü başını görebilme olanağına sahip olmuş. Bazı insanlar, iş-aş ve geçimlik elde edebilme uğraşısı içinde Ben nasıl biriyim? gibi bir soruyu içinden geçirebilme fırsatını dahi bulamaz. Saatler günleri, günler haftaları, haftalar ayları, yılları derken bir ömür geçer de farkında olmaz. Kör talih bir gün önüne çıkar; yıpranmış ve görevini eskisi gibi yerine getiremeyen iç organlarından şikâyetler yükselir. Kişi hastadır; içinde bir sıkıntı, gözünde bitkinlik, kalbinde de bedbinlik yaşamını ümitsizliğe dönüştürmüştür. Muayene ve tedaviler sayesinde iç organlarının varlığından haberdar olur. Olmasına olur da, artık iş işten geçmiştir. Her ne kadar iyileşme olsa bile, eski sağlıklı yaşamı geriye gelmez. Çünkü bilinçsiz hareket ve davranışlar, nefsin istekleri doğrultusunda sağlıksız beslenme ve kötü alışkanlıklar, organları kısa dönemde yıpratmıştır. Yaratılışın kendine özgü bir düzeni vardır. Bütün yaratıklarda olduğu gibi insanlar da bu değişmez kurala uymak zorundadır. Evet, insanlar da doğar, büyür, gelişir ve sonunda ölümle hayata veda 6

7 eder. Yani geçici bir hayat yaşar. Öyleyse, yaşamdan zevk almak, yaşamı en güzel biçimde değerlendirmek bizler için en önemli görev olur. Bu da kendimizi tanımakla başlar. Hindistan ın kaderini değiştiren (Gandhi ve Buda gibi) on kişiden biri olarak tanıtılan ve yine 20.nci yüzyılın 1000 önemli ismi arasında gösterilip eserleri Batı dillerine çevrilen mistik Osho nun, insanın kendisini tanıması konusuna ilişkin öğretilerine göz atalım. Osho diyor ki; <İnsan bir buzdağı gibidir. Yalnızca bir kısmı, çok küçük bir kısmı su üstünde görülebilir. Bütünün büyük ve önemli kısmı ise altta gizlidir. Eğer görülebilen, insanın her şey olduğunu zannedersen, büyük bir yanılgıya düşersin. Böylece insanın sahip olduğu tüm esrarı gözden kaçırmış ve seni Tanrıya götürecek kapıları kapatmış olursun. Eğer bir insanın ismini, hangi aileden geldiğini, yaptığı işi- doktor, mühendis, ya da profesör-veya yüzünü görüp resmini tanımakla onu gerçekten tanıdığını sanıyorsan, büyük yanılgıdasındır. Bunlar, yalnızca su üstünde görünen kısmıdır. Gerçek insan, bunların çok çok uzağındadır. Eğer insanı gerçekten tanımak istiyorsan derine inmelisin. Ve derine inmenin tek yolu ise, öncelikle kendi içine inmektir. Kendi içindeki bilinmeyeni bilmeden, başka hiç kimseyi tanıyamazsın. Karşındaki insanın esrarını çözmek için tek yol, kendi içindeki bilinmeyenleri çözmektir. 7

8 İlâhi olanla bütünleşme, kendini incelemekle olur. Kendi kendini incelemek gerekir; çünkü bu, Tanrıya ulaşmanın tek yoludur. Kendini anımsa ve yalnızca izlemeye devam et. İnsanlarla nasıl ilişki kurduğunu izle. Yabancılarla, yakınlarınla, hizmetçinle, patronunla kurduğun ilişkiyi izlemeye devam et. Her ilişkinin bir ayna, bir yansıma olmasını sağla. Açgözlülüğüne, kıskançlıklarına, korkularına, endişelerine, her şeye sahip olma hırsına bak ve kendini izlemeye devam et. Farklı ruh hallerinde; üzgünken, mutluyken, kayıtsızken,,umutsuz hissederken, umutla dolmuşken, arzuluyken, öfkeliyken izle. Etrafında milyonlarca ruh hali var-izlemeye devam et. Her ruh halinin içine bakmak için bir pencere olmasını sağla. Gökkuşağının bütün renklerinden kendini incele. Yalnızken, yalnız değilken izle. Dağa çık, inzivaya çekil, fabrikaya git, ofise git, nasıl değiştiğini, nerede değiştiğini izle. Buda diyor ki; Yatağa gittiğinde izlemeye devam et. Devam edince, uykuya dalarken- nasıl uykuya daldığını gözlemle, izlemediğin hiçbir şey kalmasın. Kendini anımsaman, kendini incelemen yeterlidir. İzledikten sonra ne yapayım diye sormana gerek yok. Nefretini tamamen gözlemlediğinde, izlemede son bulacaktır. Çünkü öfke gözlemle yok olacak, sevgi çoğalacaktır. Şiddet yok olacak, dua ve şükür çoğalacaktır. Yani izlemekle yok olan günah, 8

9 izlemekle çoğalan ise erdemdir. Öyleyse izlemeye devam et ki, günah olanlar yok olsun. Kendini incelemeye, kendini gözlemlemeye devam ettiğinde, ego yok olur. Sen kalırsın; içinde- ben- olmayan bir boşluk olursun. Kendini inceledikten ve kendini tanıma aşamasına geldikten sonra da Tanrıya teslim ol.> (17) Türkçe konuşmamızın onur timsali büyük şair Yunus Emre nin şu dizelerine kulak verelim: - İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir; Sen kendini bilmezsin yâ nice okumaktır. - Okumaktan mânâ ne kişi Hakkı bilmektir, Çünkü okudun bilmesin ha bir kuru emektir. Diğer bir ifadeyle, ilim öğrenmekten maksat nedir? İnsanın kendini bilmesi, tanımasıdır. Sen kendini bilmezsen, bu nasıl okumaktır, ilim öğrenmektir. Okumaktan amaç da, insanın Tanrıyı bilmesidir. Okuduğun halde (Allah ı) bilmiyorsan, işte bu kuru (faydasız) bir emek harcamaktır. Bütün bu gözlem ve söylemleri, Hz. Peygamberimizin hedef gösterdiği şu hadisiyle bütünleştirelim: Ben ilmin şehriyim, Ali onun kapısıdır. Kim ilim isterse, kapıya varsın, gitsin C Hz. Peygamberimiz (s.a.) tarafından ilmin kapısı olarak övülen ve tanıtılan Hz. Ali de, Kendini C Celâleddin Ebubekir es-suyûtî, el-cami us-sağır, I, 161, no:

10 bilen ve tanıyan, Rabbini bilir # özdeyişi ile bizleri sonu kutlu bu gerçeğe yöneltmek istemektedir. Sonuç olarak, Yaradan ına sevgili kul, âlemlerin efendisi Allah Resûlüne dost olmak isteniyorsa, önce kendimizi tanımamız gerekecektir. 2. İNSANIN EN KÜÇÜK PARÇASI HÜCRE Maddenin en küçük parçasına atom denildiği gibi canlı varlıkların en küçük parçasına da hücre denmektedir. Hücrelerin çoğalıp birleşmesi sonucu dokular ve organlar oluşur. Bunlar da gelişerek insan vücudunu meydana getirir. Amacımız kendimizi tanımak olduğuna göre, işe hücreden başlamamız daha uygun bir yaklaşım olacaktır. Çünkü hücre bedenin en küçük ve ilk temel taşıdır. Hücre, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük bir varlıktır. Ancak, özel mikroskoplarla büyütülerek görülebilmekte ve üzerinde araştırma yapılmasına olanak sağlanmaktadır. Genelde hücrelerin yapısı birbirine benzer. Hücrenin dışında bir zar, zarın iç bölümünde sitoplâzma, bunun içinde de üzeri zarla kaplı # Aclûnî, Keşf ûl-hafâ, II, 262, no:

11 çekirdek bulunur. Şunu belirtelim ki, çekirdek genelde bir adet olarak bulunur; fakat bazı organların hücrelerinde bu miktar farklı sayıda olmaktadır. Örneğin, karaciğerde iki, kemik iliğindeki polikaryositler ile kanserli hücrelerde daha fazla çekirdek bulunur. Bir ayrıcalık olarak alyuvarlarda çekirdek bulunmaz. Bunun nedeni kan dolaşımı bölümünde açıklanmıştır. Hücrenin dış görünüm olarak bölümlerine değindikten sonra, çalışma ve çoğalma sistemini tanımaya çalışalım. Hücrenin dışındaki zar, yarı geçirgen bir özelliğe sahip olup hücrenin ihtiyacı olan maddelerin (besin, oksijen ve diğer kimyasal maddelerin) giriş ve çıkışlarını düzenler. İhtiyacı olmayan maddelerin girişine ise izin vermez. Bu çok önemli bir görevdir. Hücrenin canlı kalabilmesi için besinlerin yanma sonucu meydana gelen zararlı maddelerin de (karbondioksit) dışarı atılması önem taşır. Zardan sonra gelen ve hücreyi dolduran, adına sitoplâzma denen yumurta akı kıvamında bir sıvı bulunur. Sıvının içinde ise, birçok organcıklar yer alır. Bunların görevi: a) Protein imal etmek, b) Besin depo etmek, c) Artıkları toplayıp dışarı atmak, d) Çeşitli uyarı için enzim salgılamak olarak belirlenir. 11

12 Sitoplâzmanın ortasında çekirdek yer alır. Çekirdeğin etrafı da zarla kaplıdır. Çekirdeğin içinde bir veya birkaç çekirdekçik, irsi özelikleri taşımakla görevli kromozomlar ve sitoplâzmada olduğu gibi ayrıca bir sıvı bulunur. Çekirdek, hücrenin genel yönetim merkezidir. Çekirdek ile sitoplâzma arasında devamlı bir mesaj akımı vardır. Şöyle de denebilir: Hücrede meydana gelen her olay ve işlem, çekirdek tarafından yönlendirilir ve kontrol edilir. İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur (16). Bedenimizdeki hücrelerin (alyuvarlar hariç) her birinin çekirdeğinde 23 çift halinde toplam 46 kromozom bulunur. Bunların ikisi cinsiyet kromozomu olarak bilinir. Erkekte biri erkekliğe, diğeri de dişiliğe özgü özellikleri taşır. Kromozomların görevi, canlıya ait irsi özellikleri taşıması ve bunu kendisinden sonra gelecek nesillere iletmesi; ayrıca hücre içi faaliyetlerin düzenlenmesini sağlamasıdır. Kromozomların içinde çift şeritli spiral yapıda uzun moleküller bulunur. Bu moleküllere DNA adı verilir. Bunlar, canlının özelliğine göre şifrelenmiş değişik özellikleri taşır. Bazen, basın-yayın organlarında yer alan haberlere göre, çocuğun kendisinden olup olmadığını belirlemek üzere DNA testi yapıldığından söz edilir. İşte bizler de DNA nın ne işe yaradığını böylece hatırlamış oluruz. 12

13 DNA, çok ince ve çok uzun bir çift iplikçikten oluşur. DNA yı sarmal biçimde bükülmüş bir ip merdivenine benzetebiliriz. Bu merdivenin basamaklarını baz adı verilen kimyasal maddeler oluşturur. DNA da dört çeşit (Adenin, Timin, Sitozin, Guanin) baz bulunur. Bu bazlar DNA üzerinde belli bir biçimde sıralanarak geni oluşturur. Bir hücrede 35,000 civarında gen bulunur. Genler, protein üretmek için gerekli bilgileri taşır. Her bir gen, tek bir proteinin üretilmesinden sorumludur. Genler, hücrenin ihtiyaç duyduğu proteinin üretilmesi için emir verme ve yaptırma özelliğine de sahiptir. Emir niteliğindeki mesajlar, RNA adlı haberciye kopya edilerek çekirdek zarından geçip sitoplâzmaya ulaşır. Burada ribozom denilen ve fabrika gibi çalışan organcığa iletilerek istenilen miktarda protein üretilmesi sağlanmış olur. Bir plân ve program uyarınca üretilen proteinlerin, besinlerin sindirilmesinden çeşitli artık maddelerin yıkımına kadar birçok kimyasal görevi vardır. Örneğin, bir protein kanda oksijen taşırken, diğer bir protein de terimizin tuzluluk oranını düzenler. Ayrıca vücutta çeşitli görevleri olan insulin hormonu da protein yapısındadır (25)(32). Hücrenin yapısı ve çalışma sistemine özet olarak değindikten sonra, insan bedenini nasıl oluşturduğu, yani hücre çoğalmasının nasıl gerçekleştiği konusu üzerinde duralım. Erkeğin spermi ile kadının yumurtasının birleşmesi sonucu oluşan hücreye zigot denir. Bu 13

14 hücre, tek başına bütün organizmayı meydana getirecek genetik bilgiye ve güce sahiptir. Vücuttaki tüm hücrelere dönüşebilecek potansiyeli vardır. Döllenme sonucu oluşan yeni hücre, 4 gün içerisinde bölünerek çoğalır ve döl yatağından rahme ulaşır. Burada rahim duvarına yapışarak bölünüp çoğalmaya ve büyümeye devam eder. Büyüdükçe de organların modelleri belirmeye başlar. 28 günlük ceninde baş ve kuyruk kısımları oluşur. 50 günlük olunca da boy 2 cm uzunluğa erişirken büyük ölçüde iç organlar, kalp, mide ve damarlar gelişmeye başlar günlük ceninin cinsiyeti belirir. Normal halde 9 aylık bir zaman diliminde bir çiğnemlik et parçası, insan biçimine dönüşmüş bebek olarak dünyaya gelir. Hücre bölünmeleri hızlı olarak devam ederken bebek, 2 yaşından sonra çocukluk dönemine, yaşları arasında ergenlik çağına, yaşları arasında gençlik, yaşları arasında olgunluk ve 60 yaşından itibaren de yaşlılık dönemine girer (20). Burada ilginç olan bir noktaya dikkatinizi çekmek isterim. İlk döllenen hücre, 5. güne kadar her bölünmede oluşan yeni hücre bir organizma oluşturabilecek güce sahip iken, 5. günden itibaren bu güçlerini kaybeder. Fakat yeni bir özellik kazanır. Bu hücreler, gerekli ortam sağlandığında değişik 200 hücre türüne dönüşebilir. Bu bilinçli ve plânlı değişim sonucu, kas hücreleri kasları, akciğer hücreleri akciğeri, kalp hücreleri kalbi, kemik hücreleri de kemik dokusunu meydana getirmekte ve bu andan 14

15 itibaren aynı işleri yapmaya devam etmeleridir. Elle tutulamayan ve gözle görülemeyecek kadar küçük olan hücreyi kim yönlendiriyor? Denebilir ki, hücre çekirdeği içindeki kromozomların sahip olduğu şifreli genler. Peki, genlere organizmayı yönlendirecek şifre bilgilerini yerleştiren kim? Tabii ki, yoktan var eden, yaratan şekil veren yüce Rabbimiz. İşte kanıtı: Döl yataklarında size nasıl dilerse öyle kılık veren O dur. O ndan başka hiçbir Tanrı yoktur. (O), mutlak galiptir, yegâne hüküm ve hikmet sahibidir. (Al-i İmran Sur./6). Bu oluşumlar karşısında içimizden teslimiyet dolu samimi bir ses yükselir: Rabbimizin bizlere lütfettiği hangi nimetini yalanlayabiliriz ki! VÜCUDUMUZUN İSKELETİ Konuya, tasavvuf edebiyatının ünlü şairi Yunus Emre nin şu dizeleriyle başlayalım: Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm. Evet, ete bürünen bedenimizi ayakta tutan kemik bütününe iskelet denmektedir. Bilindiği gibi bir bina inşa edilirken, önce iskeleti çatılır, sonra diğer bölümleri yapılır. Ancak insanda böyle değildir. Etle kemik eş zamanlı gelişir ve yaşam süresince devam eder. İskeletin başlıca görevleri: a) Dayanak teşkil edip dik durmamızı sağlamak, b) Birçok organı dış darbelere karşı korumak, 15

16 c) Sinir ve kas sistemlerinin irtibatını sağlamak, d) Vücudun çeşitli hareketleri yapmasına yardımcı olmak, e) Kan ve kan hücrelerinin üretimine ev sahipliği yapmaktır. Yetişkin ve normal yapıda her insanda, iriliufaklı 206 adet kemik bulunur. Bu kemikler, yaptıkları görev itibariyle üçe ayrılır: a) Uzun kemikler, kol ve bacak kemikleri, b) Kısa kemikler, parmak, bilek, omurga ve göğüs kemikleri, c) Yassı kemikler, kafatası ve kaburga kemikleridir. Kemik yönünden bedeni üç bölümde (baş, göğüs, kol ve bacaklar olarak) ele alıp yaratılışta özellik arz eden nedenler üzerinde duralım: Baş bölgesi Baş bölgesi, kafatası kemikleri ile yüz kemiklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Kafatası kemikleri, 8 adet yassı kemikten yapılmıştır. Beyin, beyin soğanı ve sinir sisteminin çok hassas organ oluşu nedeniyle korumadaki önemi, kemikler tas şeklinde biçimlenmiştir. Bundan dolayı da adına kafatası denmiştir. Yüz kemikleri ise, 14 kemikten oluşmuştur. Gövde bölgesi 16

17 Gövde bölgesinde, göğüs, kaburga ve omurga kemikleri bulunur. Göğüs kemikleri kaburga kemiklerinin öndeki uzantılarının bağlantısı görevini yapar. Kısa kemik biçimindedir. Kaburgalarla beraber bir kafes oluşturup kalp, akciğer, karaciğer, öd kesesi gibi organları darbelere karşı korur. Kaburga kemikleri, yassı biçimdeki kemik türüdür. 12 çift olup sırt omurgasına eklidir. Bunlardan sadece 7 çifti önde göğüs kemiğine birer kıkırdakla bileşmiş, 8., 9. ve 10. çiftler ise kıkırdak uçlarla birbirine eklenmiştir. 11. ve 12. çiftler ise kısa yapılıdır. Neden böyle bir yapıya gerek görülmüştür, diye düşünülebilir: Solunum, bizim irademiz dışında geçekleşip devam eden bir olaydır. Nefes alış-verişini otomatik hale dönüştüren ise göğüs, kaburga kemikleri ile diyaframdır. Nefes alırken bu kemikler genişler, nefes verirken de daralır; yani hareket eder. Eğer kemikler yekpare olsaydı, bu organizasyon da olmayacaktı. Kurulan düzen ne kadar da bilinçli değil mi? Yaratan ı bir kez daha düşünüp O na teslim olmamız gerekmez mi?... Omurga kemikleri, vücudun dikliğini sağlayan ve iskeletin temelini teşkil eden kısa tip 33 adet kemikten oluşur. Omurgalar üst üste gelecek şekilde sıralanmış ve kıkırdak yastıklarla birbirine eklenmiştir. Eklemler omurgaya eğilip bükülebilme esnekliği vermiştir. Bu nedenledir ki, sporcular jimnastik oyunlarında, ters perende atma, ters 17

18 olarak ayak ve eller üzerinde yarım daire şeklinde köprü kurma hareketleri yapabilmektedir. Omurga kemiklerinin diğer bir görevi de, beyinden (merkezi sinir sisteminden) çıkan sinirlerin vücuda dağılımında koruma görevi yapmasıdır. Omurgaların ortası delik olup içinden omurilik (sinirler) geçer. Kol ve bacaklar bölümü: Kol kemikleri, kürek ve köprücük kemikleriyle gövdeye bağlanmıştır. Kolda bulunan kemikler, pazı, ön kol, dirsek ile el kemiklerinden ibarettir. El kemikleri, 27 kemikten oluşur. Günlük yaşantımızda bunların görev ve hareketlerini yakınen bilmekteyiz. Bacak kemikleri, uyluk, baldır, kaval ve ayak kemiklerinden ibarettir. Kalça kemiği ile gövdeye tutunur. Ayak kemikleri, 26 parça kemikten oluşur. Kemik yapısı, dışta beyaz, sarımtırak sert bir yapı; içte süngersi doku veya kırmızı ilikten oluşur. Uzun kemiklerde ilik kanalı denilen bir boşluk ve sarı renkli ilik bulunur. İskeletin üzerindeki kemiklerin birbirine birleştiği yere eklem denir. Eklemler, yaptıkları işlemlere göre, oynamaz eklemler, yarı oynar eklemler ve oynar eklemler olarak üç grupta toplanır. Örnek vermek gerekirse: a.kafatası eklemleri oynamaz eklem, 18

19 b.kıkırdak yastıklara dayalı omurga eklemleri, yarı oynak eklem, c.kol ve bacak eklemleri oynar eklem grubundandır. Bu gruptaki kemiklerin yüzeyleri boş ve kemik uçlarında kıkırdak, aradaki boşlukta ise sıvı keseleri vardır. Bunlar kemiklerin hareket sırasında aşınmasını önler ve kemik uçlarının birbiri üzerinde kaymasını sağlar (16). Görüldüğü gibi sistem, en küçük ayrıntılarına kadar düşünülüp oluşturulmuştur. Yürüyüp koşmamız, eğilip kalkmamız, tutup çekmemiz, el açıp dilekte bulunmamız gibi birçok hareket ve davranışlarımızı bizlere kolaylaştıran Yaratan a ne kadar şükretsek yine de karşılığı ödenmiş olmaz. Kaslar: Biz hareket etmeyi kaslar yoluyla sağlarız. Çünkü organların hareketi, ancak kaslar sayesinde gerçekleşir. Kaslar, gördükleri işlere göre iki grupta toplanır: a) Çizgili kaslar, iskelet ve deri kaslarıdır. Özelliği isteğimizle hareket etmiş olmasıdır. Kalbin kası, çizgili kas türünden olmasına rağmen bu kavramın dışındadır. Çizgili kaslar, iskelete yapışmış olarak bulunur. Bunlara halk arasında et denir. b) Düz kaslar, isteğimiz dışında hareket eden kas grubudur. Bu gruba bağırsak kasları örnek teşkil eder. İrademizin dışında sinir sistemine bağlı olarak yavaş ve seri olarak hareket eder. 19

20 Organları harekete geçiren kaslar ise, kasları da hareket ettiren sinirlerdir. Kasların kasılma ve gevşeme hareketleri süresince bir enerji harcanır. Vücudun ısısı da artar. Harcanan enerji, kaslarda depo edilen glikozun oksijen tarafından yakılması sonucu elde edilir. Kaslarda oluşan kimyasal olaylar neticesinde oksijen azaldıkça kasta laktik asit birikir ve kasın yorulmasına neden olur. Dinlenirken alınan oksijen laktik asitle birleşerek enerji elde edilir ve kas hücrelerinde depolanır (16). Burada cereyan eden kompleks kimyevi olaylara dikkat edildiğinde yüce Rabbimizin koyduğu düzenin ne kadar mükemmel olduğunu anlamada güçlük çekilmez. Zaten, Allah ın insanlara lütfettiği hangi olanağı göz ardı edebiliriz ki! DOKUNMA DUYU ORGANIMIZ DERİ İnsan vücudunu dış etkenlerden koruyan organımız deridir. Elbise gibi bütün bedenimizi sarar ve vücut ısısını korur. Bu görevinin yanında dış ortamın, sıcak-soğuk, sert-yumuşak, hafif- ağır, basınç gibi özelliklerini algılamamıza da yardımcı olur. Diğer bir ifadeyle deri, dokunma duyu organı olma yeteneğine de sahiptir. Bütün bedenimizi örten deri, iki tabaka halindedir. Dış deri genelde ölü doku hücrelerinden oluşur. Üzerinde kıl ve tüyler ile el-ayak parmak 20

21 uçlarında tırnakları da barındırır. İnsana renk veren hücreler de bu tabakada bulunur. Alt deride, ter bezleri, sinir uçları, kılcal damarlar ile alt ve üst deriyi besleyen yağ tabakası bulunur. Ter bezleri, gözenek denilen birer kanalla dışarıya açılır. Bedenin hareketliliği sırasında normalin üzerindeki sıcaklıklarda ter bezlerinin soluması sonucu terleme olayı meydana gelir. Dış derideki ölü hücreler, dıştan gelip yapışan tozlar ile yağ ifrazatı birleşince kir dediğimiz ve insan sağlığına zararlı kimyevi bir madde oluşur. Bunun atılması, ancak yıkanmakla mümkün olabilmektedir. Bu nedenle İslâm dini, temizliğe büyük önem vermiş, beş vakit namaz için aptes almayı, Cuma namazı öncesi, cinsel ilişki sonrası ve yolculuk dönüşünde de boy aptesini gerekli görmüştür. Yukarıda belirtildiği gibi derinin en önemli özelliklerinden biri de, dokunma duyusu organı oluşudur. Dokunma duyu hücreleri özellikle el, parmak uçları ile yüzümüzde yoğun olarak bulunur. Dokunma hissi ile dış varlıkları algılar ve tanırız; tehlikelere karşı önlem alırız. Dikkat edilirse bedeni oluşturan her organ birden fazla görevlerle sorumlu tutulmuştur. Bunlardan biri de el parmaklarıdır. Hem dokunma duyusuna sahip, hem de kendisine özgü parmak izleriyle başkalarından ayırt edilmektedir. Bu özel durum, hırsızlık ve cinayet olaylarında tanık olarak öne çıkmaktadır (16). 21

22 İki tabaka halinde vücudumuzu örten derinin sağladığı kolaylık ve faydalar yanında sevgi dolu bakışlara cazibe oluşturan ten ve yüz güzelliği, parmak uçlarına nakşedilen ayrıcalı çizgiler, bizlere, Allah ın her şeyi yaratmaya muktedir olduğunu gösteren önemli birer tanık değil midir? 5.GÖRME DUYU ORGANIMIZ GÖZ Bilindiği gibi göz görme duyu organıdır. İnsanın dünyaya açılan penceresidir. Normal bir insanda iki göz vardır ve kafatasının içindeki göz çukurlarına yerleşmiştir. Gözün görevi, varlıkların renklerinin, biçimlerinin ve hareketlerinin algılamasına yardımcı olmaktır. a.göz Tabakaları Göz yuvarsı biçimde iç içe geçmiş üç tabaka ile sıvı ve yarı sıvılardan oluşur. En dıştaki tabakaya sert tabaka denir. Göz akı da denen bu tabaka sağlam ve kalın bir dokuya sahip olup rengi beyazdır. Gözün ön tarafına rastlayan bölümü hafif bir şişkinlik yapar ki, bu da ışığın göze girmesini sağlar. İkinci tabakaya damar tabaka denir. Bu tabaka, üç bölümden oluşur: Koroid (damarlardan meydana gelmiştir), gözün ışık durumuna göre ayarlanmasını sağlayan silver cisimler ve iris. İrise, göz bebeği de denir. Ortası deliktir ve fazla ışıkta küçülüp az ışıkta ise büyümek suretiyle ışığın 22

23 normal ölçüde algılanmasına yardımcı olur. Göz bebeği (iris) in rengi, ırk ve soydan gelen kalıtım ile her insanda değişiklik gösterir. Üçüncü tabakaya ağ tabaka (retina) adı verilir. Bu tabaka, sert tabaka ile damar tabakasını delip gelen sinirlerin yayılması ve sinir hücrelerinden oluşur. Işığa karşı duyarlı tabakadır. Bu üç tabaka ile çepeçevre çevrilen gözün içi, yapışkan ve saydam bir sıvıyla doludur. Bu sıvı, kan dolaşımı ile devamlı olarak yenilenerek işlevini sürdürür. Gözün arka bölümünde ise sarı benekler ile görme sinirleri yer almıştır. Bu sinirler, beyne ulaşıp görme olayının gerçekleşmesine yardımcı olur. b.görme Olayının Gerçekleşmesi Buraya kadar gözün doku yapısı ve bölümlerine özet olarak değinildikten sonra önemli olan görme olayının nasıl gerçekleştiği konusunun incelenmesidir. Cismin görüntüsü ışık yoluyla saydam tabakaya akseder. Önce göz bebeğinden, arkasındaki mercekten kırılarak geçip gözü dolduran sıvı içerisinden yoluna devamla arka kısımdaki odak noktasına ulaşır. Sarı benek denen bu bölge ışığa hassas hücrelerden oluşur. Odak noktasında şekillenen cismin görüntüsü ters yönde oluşur. Ancak, görme sinirleri aracılığı ile beyne ulaşırken gerekli düzeltme yapılarak ters görünüm düzeltilerek normal görüntü sağlanmış olur. Öncelikle belirtelim ki, görme olayı, basit olarak ifade edilen bilgilerle 23

24 sınırlı değildir. Daha kapsamlı ve dokular arası bir işbirliği sonucu oluşur. Odak noktasına akseden ışık enerjisine dayalı cismin görüntüsü, görme sinir hücreleri tarafından elektrik mesajları haline çevrilip beyindeki görme ile ilişkili merkezi sinir sistemi bölgesine iletilir. Cismin görüntüsünün burada meydana gelmesi, fevkalâde ve insanı hayrete düşüren bir organizasyon sonucudur. Böylece gözün bir defa kapatılıp açılmasında karşımızdaki cismi, aslına uygun şekil ve renkte anında görebiliriz. Göz, çok hassas ve dış etkenlere karşı özenle korunması gereken organımızdır. Bu nedenle, dünyaya gelen her normal bebekte gözlerin korunabilmesi yönünden kaşlar, göz kapağı ve kirpikler, devamlı nemli kalabilmesi için de gözyaşı bezleri yaratılmıştır. Hepsinin ayrı görev ve etkinliği vardır. Kaşlar, alından akan terlerin göze ulaşmasını engellerken fazla ışığı emerek gözün olumsuz yönde etkilenmesini de önler. Kendi irademiz dışında görev yapan göz kapakları ve üzerindeki kirpikler de dışarıdan göze gelecek toz ve darbelere karşı gözü korur. Göz kapaklarının açılıp kapanmasını kolaylaştırmak için gözlerin devamlı nemli olması gerekir. Bu gereksinme de, alın kemiğinin içindeki bir çukurda yer alan gözyaşı bezleri ile göz kapakları iç kısmında yaratılan yağ bezleri tarafından yıkamayağlama şeklinde işlev yerine getirilir. Şimdi bu oluşumlara bakıldığında gözün, ruhun dünyaya açılan bir penceresi, dünya varlıklarını hayranlıkla seyredebilme olanağını veren ve aynı zamanda yaşama süresinde ihtiyaçlarımızın 24

25 karşılanmasına yardımcı olan önemli bir organımız olduğunu ifade edebiliriz. Dünyada hiçbir oluşum, sebepsiz olarak ortaya çıkmaz. Mutlaka bir ilki ve yapıcısı vardır. Göz de, Allah ın insana lütfettiği bir nimettir. O nun belirlediği düzen içerisinde oluşup işlevini devam ettirir ve yaşamamızı kolaylaştırır. Nitekim Kur an-ı Kerimde Yüce Rabbimiz:... Ki, yarattığı her şeyi güzel yapan, insanı yaratmaya da çamurdan başlayan O dur. Sonra O, bunun soyunu hakir (değersiz) bir sudan oluşan nütfeden yapmıştır. Sonra onu düzeltip tamamladı. İçine ruhundan üfürdü. Sizin için kulaklar, gözler, gönüller yarattı. Ne az şükredersiniz. (Secde Sûr./7,8,9) buyurarak gözlerin önemini belirtmiştir. Öyleyse, Allah ın hangi yarattığını görmezlikten gelip yalanlayabiliriz! Genelde maddi varlıkların durumlarına dikkatle bakıldığında, sebepsiz veya boş yere değil, hepsinin ayrı ayrı bir veya birden çok görev ve yaratılış amaçlarının olduğu görülür. Örneğin, kuş derken, bir gaga, iki ayak, iki kanat, gövdesi kendine özgü tüylerle kaplı, havada uçan bir hayvan türü aklımıza gelir. Birinci özelliği uçabilmesidir. Ancak bütün kuş türünde bu özelliği göremeyiz. Deve kuşunun da iki ayağı, iki kanadı var; gövdesi de tüyle kaplı. Fakat diğer kuşlar gibi yüksekten uçamaz. O, yerde koşar; hızını arttırmak için de kanatlarından yararlanır. Allah onu uçmak için değil, hızlı koşmak için yaratmıştır. c.gözün Görevleri 25

26 Yaratılış itibariyle gözün birinci görevi, dünya varlıklarının renk, şekil, büyüklük-küçüklük durumlarını görerek tanımamızı sağlamaktır. İkincisi ise, canlı varlıklarla ve özellikle diğer insanlarla iletişim kurarak duygu ve düşünceleri karşı tarafa aktarmaktır. Sağlıklı olsa bile normal bir göz, dünya varlıklarını tümünü görebilme yeteneğine sahip değildir. Canlı veya cansız bazı varlıkları göremez. Çünkü göz, ışık dalga boyu 400 milimikron ile 700 milimikron arasındaki ışık dalgalarını görebilmektedir. Diğer bir ifadeyle kırmızıdan mora kadar renkleri algılayabilmektedir. Bu nedenle, kızıl ve mor öte ışınları, tedavi amaçlı kullanılan röntgen ışınlarını göremeyiz. Ayrıca atom ve hücreyi de çıplak gözle göremeyiz (16). Gözün ikinci önemli görevi ise iletişimdir. Özellikle insan, değişik bakışlarla duygu ve düşüncelerini karşı tarafa aktarır. Sevgi ve sempatisini gülerek; kızgınlık ve öfkesini, kaşlarını çatıp dik dik bakarak; üzüntüsünü de gözyaşı akıtarak anlatmaya çalışır. Bu özellikten dolayı birçok atasözü ve deyimler Türkçe mize girip kültürümüzü zenginleştirirken, konuşmalarımızı da daha anlamlı hale getirmiştir. Örneğin, göz kamaştırıcı, göz koymak, gözleri fıldır fıldır, gözü aç, gözü tok, gözü pek, gözü üstünde, gözü tutmak, göz ardı etmek, gözden düşmek, gözüne kestirmek, gözünün içine baka baka yalan söylemek, göz gözü görmemek gibi. Bütün bunlar yaşantımızda göze verilen önemi belirtmektedir. Gözle yapılan iletişim, şairlerin şiirlerinde konu edilmiş, sevgililer arasında bir tür konuşma biçimi olarak algılanmıştır. İki sevgili 26

27 arasında bakışla yapılan iletişimi şair şöyle dile getirir: Bir bakış bir bakışa, neler neler anlatır; Bir bakış sevgilisini, hem güldürür hem ağlatır. Diğer bir şair arkadaşımda duygularını şu dizelerinde ifade eder: Gözlerinden seyrediyorum 1 Kars ı, Edirne yi, Adana yı, İstanbul u, İzmir i Ankara yı Kar altında, o eşsiz pitoreskte Vatanım Türkiye yi! d. Göz Değmesi Göz, yalnız sevgi ve öfke iletişimi yapmaz. Bunlarla beraber kıskançlık ve haset gibi düşüncelerin iletişimine de aracı olur. Bu yönü itibariyle haset eden kişi toplumda hoş karşılanmaz. Çünkü zararı başkalarını da etkiler. Bu nedenle, konunun ayrıntılarıyla incelenmesi önem arz eder. Kıskançlık ve haset gibi kötü düşüncelerin karşı tarafı etkilemesi olayı, toplumumuzda nazar değdi veya gözü değdi şeklinde ifade edilir. Bazı çevreler nazar olayını, hurafe olarak kabul eder; gerçek dışı bir inanç olduğunu ileri sürerler. Bilinçli Müslümanlar ise doğruluğuna inanırlar ve bundan korunmaya çalışırlar. Gerçekte göz değmesi olayı var mıdır, yok mudur? Bu soruyu, tarihi olaylar ve bilimsel 1 Em. Hv. Alb. Mehmet Ali ULUÇAY. 27

28 çalışmayı örnek vererek yanıtlamak daha inandırıcı olacaktır. (1) Hz. Peygamber (S.A.), Mekke den Medine ye göç edip İslâm dinini burada yaymaya çalıştığı sırada Esed Oğulları Kabilesi içinde gözü keskin adamlar vardı. İçlerinden biri Rasûlüllahı da nazara uğratmaya çalıştı. Fakat Allah ın korumasıyla nazarı etkili olamadı. Olay, vahyedilen şu ayetle Peygamberimize duyuruldu: Hakikat, o küfr edenler (müşrikler) zikri (Kur an-ı) işittikleri zaman az kaldı seni gözleriyle yıkacaklardı. Hâlâ da (kin ve hasetlerinden) O, <mutlaka bir mecnundur> diyorlar. (Kalem Sûr/51). (2) Mekkeli müşrikler ile Medineli Müslümanlar arasında üçüncü kez yapılan savaş Hendek Savaşı dır. Bu savaş, İslâmiyet in Medine de hızlı yayılması üzerine geleceklerinden endişeye düşen Yahudi kabileleri temsilcileri Mekke ye gidip el-birlik Müslümanlarla savaşmak teklifinde bulundular. Bunu fırsat bulan Mekkeliler savaş için hazırlıklara başladılar. Haber Hz. Peygambere ulaşınca hemen ashabını toplayıp durum muhakemesi yaptı. Ortaya konulan öneriler değerlendirilip düşmanın muhtemel saldırılarına karşı hendek kazılarak şehrin savunması teklifi uygun görüldü. Hz. Peygamber, savaşçıları 10 ar kişilik gruplara ayırıp her gruba bir bölümün kazılma görevini verdi. Altı günde 5.5 km uzunluğunda hendek kazıldı. Hendeğin en ve yüksekliği, bir atlının geçemeyeceği yükseklikte idi. Üç bin kişinin çalıştığı bu yerde Selman-ı Farisi de vardı. Kendisi güçlü kuvvetli bir delikanlı idi. 28

29 Kendisine ayrılan bölümü herkesten önce bitirince dikkatler üzerine çekildi. Kendisini izleyen Kays b. Ebi Sa saa nın ona hayret dolu gözü değdi ve Selman hendeğin içine yığılıp kaldı. Durum Peygamberimize haber verilince, Kays b. Ebi Sa saa ya uğrayınız, bir kapta aptes alsın ve aptes suyu ile Selman yıkansın buyurdu. Kays ın aptes suyunu Selman ın üzerine döktüklerinde hemen sıçrayarak ayağa kalktı (12). (3) Hz. Peygamberimiz döneminde Medineli Müslümanlardan Amir İbn Rabia, Selh İbn Huneyf adındaki adamı yıkanırken görmüş ve demiş ki: Seni bugünkü gibi görmedim. El değmemiş cariye gibisin. Az sonra Selh İbn Huneyf in başı dönüp yere düşmüş. Onu Rasûlullâh ın yanına getirmişler ve Peygamberimiz: Bu konuda kimin göz değdirdiğini iddia ediyorsunuz? demiş. Onlar da Amir İbn Rabia nın dediklerinde, Rasûlullâh (S.A.) buyurur ki: Sizden biriniz kardeşini neden öldürsün? Sizden biriniz kardeşinde hayretini gerektiren bir şey görürse, ona bereketle dua etsin. Sonra su istemiş ve Amir e abdest aldırarak abdest suyunu Selh in üzerine döktürmüş. Böylece Selh kendine gelip sağlığına kavuşmuş. (4) Hz. Ali den nakledilen bir hadiste Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur: Cebrail (a.s.), Ey Muhammed, senin yüzünde gördüğüm bu üzüntü nedendir? der. (Hz. Peygamber), Hasan ve Hüseyin e göz değdi. Bunun üzerine Cebrail (a.s.) buyurdu ki: Göz değmesi doğrudur, çünkü göz haktır. Sen onları şu sözlerle Allah a sığındırsaydın olmaz mıydı? Allah ım, yüce saltanat sahibi, 29

30 ezeli lütuf sahibi, şerefli yüz sahibi, kabul edilmiş duaların ve tamamlanmış kelimelerin sahibi, (Hasan ve Hüseyin i) cinlerin nefeslerinden ve insanların gözlerinden sağlıklı kıl- dedi. Peygamber Efendimiz bu duayı okuyunca çocuklar yattıkları yerden kalkıp oynamaya başlarlar. Bunun üzerine Rasûlullâh şöyle buyurur: Siz de kendinizi, eşlerinizi ve çocuklarınızı bu dua ile koruyunuz. Çünkü onun gibi bir dua ile hiçbir kimse korunmamıştır. Peygamberimizden nakledilen diğer hadisler de şöyledir: - Cabir İbn Abdullah anlatıyor: Rasûlullâh (S.A.) buyurdu ki: Göz haktır. Öyle ki, kişiyi kabre, deveyi kazana sokar. - İbn Abbas anlatıyor: Rasûlullâh (S.A.) buyurdu ki: Göz haktır. Eğer kaderin önüne geçen bir şey olsaydı, göz kaderin önüne geçerdi. -Ebu Zerr anlatıyor: Rasûlullâh (S.A.) buyurdu ki: Göz Allah ın izniyle kişiyi öylesine sarsar ki; kanat gererek yukarıya doğru çıkarır, sonra oradan yuvarlar. (9) (5). Bir örnek de bilimsel çalışma sonucundan verelim: TÜBİTAK ın 2005 yılı liselerarası proje yarışmasına 276 proje başvurur. En çok ilgi gören proje ise, Maltepe Coşkun Fen Lisesi öğrencisi Nur 30

31 KIPÇAK ın laboratuar ortamında deneye dayalı nazar konusundaki çalışması olur. Nur KIPÇAK bu çalışmasında, nazarın fiziksel gerçek bir olay olduğunu, yaptığı bilimsel deneylerle ortaya koyar. Şöyle ki; Nazar değecek obje olarak hassaslığıyla tanınan menekşeleri 5 adet saksıya yerleştirir. İlk 4 saksının üzerine de birer nazar boncuğu takıp karşılarına da gruplar halinde öğrencileri oturtur. A grubundaki öğrencileri, mavi ve yeşil gözlü, B grubundaki öğrencileri, koyu renk gözlü, C grubundaki öğrencileri,(renkli-koyu) karışık gözlü olanlardan seçer. D grubundakilerin ise gözleri bağlıdır. Böylece nazarın, parapsikoloji güç olarak maddeyi etkilemesi ele alınır. Bu öğrenciler 3 ayrı seansta 5 er dakika boyunca menekşelere baktırılır. Onlar bakarken, seansın her dakikasındaki voltaj değişikliğinin, akupunktur iğneleriyle bağlanan elektrotlar aracılığıyla çiçeklerdeki organik maddeye etkisi ölçülür. Yapılan deneyden amaç, etkili bakış kem gözler sonucu çiçeklerin kan dolaşımını ne ölçüde etkileyip solmasına yol açıp açmadığını tespit etmekti. Uygulama sonucu şaşırtıcı olur: Menekşe, en çok mavi ve yeşil gözlülerin bakışından etkilenir; yani 31

32 organik madde geçişini durduran grup A grubu olur. Koyu renk gözlülerin bakışları daha az etkili olur. Gözü bağlı ekibin hayali bakışı ise nazar etkisi yapamaz ve başarısız kalır. Menekşeleri koruması beklenen nazar boncuklarının ise sadece ilk bakışta etkili olduğu ortaya çıkar. 2 Bilindiği gibi insan bedeni biyoenerji üretmekte ve bunu beyin belirli frekanslı mikro dalgaya çevirip sistemin çalışmasında kullanmaktadır. Kalp atışları, mide kaslarının hareketi, gözdeki görme olayı, kulakla seslerin duyulması, yediğimiz besinlerin tadının algılanması gibi etkinlikler, sinir hücreleri ile beyindeki merkezi sinir sistemi arasındaki elektrik iletişimi sonucu oluşmaktadır. Beyindeki elektrik enerjisi bunlarla da sınırlı kalmayıp çevresine elektronlar yayarak kişiler arasında iletişim kurulmasını sağlamaktadır. Örneğin, bir kişi sokakta gezinirken birden sevdiği veya nefret ettiği şahsı hayal eder; birkaç adım sonra da onunla karşılaşır. Sevdiği kişi ise, Şimdi seni düşünüyordum, karşıma çıktın der. Aynı durum telefonla da yaşanır. Günlük hayatımızdaki bu ve benzer olaylar, insanın belirli frekanslı elektron yaydığı gerçeğini ortaya koymaktadır. Yine bu bağlamda, beyindeki dalgaları yönlendirerek bazı elektronik cihazları çalıştırma tekniği üzerinde bilimsel çalışmalar yapıldığını söyleyebiliriz. Hatta ABD Güney Karolina daki Duke Üniversitesi sinir bilimcisi Miguel Nicolelis in, maymunlar üzerinde gerçekleştirdiği deneyler 2.İnternet aracılığıyla ( Nur KIPÇAK- nazar) 32

33 sonucunda, düşüncelere göre hareket eden bir araç geliştirildiği, maymunla aynı aparata bağlanan robot kolun, maymunun kol hareketini eş zamanlı olarak tekrarladığı bildirilmiştir. Bu tür gelişmeler bilim dünyasında yeni bir vizyon yaratırken, ünlü fizikçi Stephen Hawking gibi yaşamlarını yalnızca düşünce gücüyle sürdürebilenlerin, bundan böyle düşünceleriyle: - yazı dikte edebileceği, - robot hizmetçilere emir verebileceği, - tekerlekli sandalyeyi sürebileceği, - internette araştırma yapabileceği, - kol ya da bacak protezlerini yönlendirebileceği, ifade edilmektedir (4). Onk. Dr. Halûk NURBAKİ, Huzur Reçetesi isimli makalesinde aptes almanın yararlarını belirtirken şöyle demektedir: Hiç abartmasız iddia ediyorum ki, bir gün gelecek inanmayanlar da aptes alacaklar. Zaten gusûl, bir bakıma bütün dünyada yaygınlaşmıştır. Abdest veya gusûl vasıtasıyla: 1. Vücutta biriken elektronlar atılır ve bunun verdiği gerginlik yok edilir. 2. Genel dolaşımdaki aksaklıklar giderilir ve ihtiyarlama hadisesi yavaşlatılır. 3. Vücuda ait koruma sisteminin temeli olan lenf dolaşımı, en yüksek seviyede çalışır. Statik Elektrik Dengesi: Sağlıklı bir vücudun temel yapısı, statik elektrik dengesiyle çok yakından alâkalıdır. Havanın elektriğinden plastik giyim eşyalarına ve mobilyalara 33

34 kadar birçok faktör, vücuttaki statik elektrik dengesini bozarak ciddi meselelere yol açar. Otomobilden inince veya bir koltuktan kalkınca, adeta canlı bir kondansatör gibi fazla elektronlarla dolarsınız. Bu durum sizde sinirlilikten tutun da, yüzünüzün kırışmasına kadar birçok rahatsızlığa yol açar. Bundan kurtulmanın çaresi ise abdest ve gusûldur. Bu yolla fazla elektronlarını atan birçok kimsenin bir bebek yüzü gibi taze ve nurlu bir çehreye sahip olduğunu, bugün hiçbir kimse inkâr edemiyor. Günlük yaşamımızda orlon karışımı kazak veya yeleği üzerimizden çıkarırken oluşan elektrik şelalesini bizzat görmüşüzdür (14). Buraya kadar yapılan açıklama, tarihi ve kişisel örnekler, insanda elektrik enerjisinin bulunduğunu, dışına elektronlar yayıp düşüncelerini birer sinyalle belirli frekans üzerinden etrafına yaydığı gerçeğini belirlemektedir. Buna göre, gözü keskin (elektrik gücü daha yüksek) olan bazı kişiler, başkalarında gördükleri farklı mal-mülk, giyim-kuşam, güzellik veya hayranlık uyandıran başka bir ayrıcalıktan dolayı, kendisinde beliren kin, kıskançlık, haset ve hayranlık şeklindeki olumsuz veya olumlu duygularını karşı tarafa bakışlarıyla iletmesi sonucu göz değmesi denen olay meydana gelir. Bu kişi tanıdık çevreden veya aileden de olabilir. Bunun etkisinden korunabilmek için de: (1). Şahıs, ben bu işi yaparsam hiç kimsenin nazarı bana etkili olmaz düşüncesiyle hareket edip inancını güçlendirmesi gerekir. Bu maksatla; 34

35 (a). Kur an-ı Kerim in 113. Felâk ve 114. Nâs sûreleri okunmalıdır. Bu sûrelerde Allah, biz kullarına (düğümlere üfleyen üfürükçünün şerrinden, haset eden kişinin hasedinden, insana vesvese veren cin ve insan şeytanlarının kötülüklerinden) Allah a sığınıp O ndan yardım dilememiz tavsiye edilmektedir. (b). Yukarıda geçen Cebrail in Peygamberimize öğrettiği duayı okumak gerekir. Böylece, güçlü bir inanç karşı tarafın haset ve hayranlık dolu sinyallerinin etkinliğini giderir. (2). Peygamberimiz döneminde, göz değmesi olaylarında, gözü değen kişinin aptes suyunun etkilenen kişi üzerine dökülmesi sonucu, iyileşme hali görülmektedir. Bilindiği gibi elektronlar insan bedeninde, özellikle yüz, eller ve ayaklar gibi organlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Vücudun dışına çıkıp güçsüzleşmiş elektronlar aptes alırken suya karışmakta ve nazardan etkilenen kişinin üzerine dökülmesiyle onun savunma sistemini harekete geçirip karşı tarafın kötü düşünceye dayalı sinyallerini etkisiz hale getirir. Aynen çiçek aşısında olduğu gibi... Aşı sıvısında güçsüzleştirilmiş çiçek hastalığı mikrobu bulunmaktadır. Kişiye aşı yapıldığında savunma sistemi harekete geçer ve dışardan gelecek çiçek hastalığı mikroplarına karşı vücudu korur. Göz değme olayı, genelde tanıdık çevrelerde ve küçük yerleşim birimlerinde daha etkili olmaktadır. Zaten gözü keskin kişinin gücünü, kötü düşüncelerine aksedebilmesi için böyle bir ortamın 35

36 oluşması gerekir. Tanımadığı kişiye karşı nasıl kıskançlık hislerini çoğaltabilsin. Bugünkü koşullar içerisinde göz değmesinden korunabilmekte en geçerli davranış, el sıkışmak, dost ve yakınlar için sarılıp yüz yüze değdirmek olacaktır. Çünkü elektronlar birbirini etkisiz hale getirecektir. Özellikle evde misafir kabul ederken, iş yerlerinde, sokak ve toplantı yerlerinde tanıdık kişilerle el sıkışmak, hem dostluğun güçlenmesine ve hem de muhtemel göz değmesinin önlenmesine yardımcı olması yönünden yararlı bir davranış biçimi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, kendisinde göz değme özelliği olduğunu bilen kişi bu durumunu etkisiz kılabilmek için hayranlığını Mâşallah, Allah mübarek etsin; Allah daha çok versin şeklinde karşısındakine iyi dilekte bulunmalıdır. Nitekim, Peygamber Efendimizin bu konudaki tavsiyeleri de şöyledir: - Bir adam: Ya Rasûlullâh! Bizden biri kardeşine veya dostuna rastladığında, önünde eğilebilir mi? diye sorunca, Nebi (S.A.V.) Efendimiz: Hayır buyurdu. Elini öpebilir mi? deyince yine: Hayır buyurdu. Öyleyse elini tutup musâfaha (el sıkışma) eder mi? deyince, Evet buyurdu. (Hadisi Tirmizî rivayet etmiştir. Riyâzüs-salihin Terc.2.cilt, Diyanet İşleri Bşk.yayını ) - Rasûlullâh (S.A.V.) Efendimiz: İki Müslüman birbiriyle karşılaşıp da el sıkışırlarsa, ayrılmalarından evvel günahları bağışlanır buyurmuştur. (Hadisi Ebu Davut rivayet etmiştir. Riyâzüs-sâlihin Terc.2.cilt, Diyanet İşleri Bşk.Yayını.). 36

37 6. İŞİTME VE DENGE DUYU ORGANIMIZ KULAK a.kulağın yapısı ve bölümleri: Kulak, işitme ve denge sağlama duyu organımızdır. İnsan başının sağ ve sol taraflarında olmak üzere iki kulak bulunur. Her biri, dış kulak, orta kulak ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur. Dış kulak, dışta kıvrımlı kepçeden (s) şeklinde bir delikle kulak zarına kadar uzanan bölümdür. Bu deliğe kulak yolu da denir ve üzerinde kıllar, kulak kiri bezleri bulunur. Dış kulağın görevi, dıştan gelen ses titreşimlerini toplayıp kulak zarına iletmesidir. Orta kulak, bezelye büyüklüğünde bir boşluktur. Giriş yönünde kulak zarı ve bu zarla temas halinde birbirine bitişik üç adet kemikçik ile yutağa açılan (östeki) borusundan oluşur. Bu üç adet kemikçiğe, benzemelerinden ötürü çekiç, örs ve üzengi ismi verilmiştir. Orta kulağın görevi, dış kulaktan gelip kulak zarını titreştiren ses dalgalarını kemikçikler aracılığı ile iç kulağa iletmektir. Dıştan gelen güçlü ses dalgalarının kulak zarına olumsuz etkisini azaltmak üzere yutaktan gelen hava, orta kulakta atmosfer basıncına eş bir ortam oluşturur. Böylece kulak zarı fazla ses titreşimlerinin yol açacağı tahribattan korunmuş olur. Atmosfer basıncının azaldığı dağlara çıkıldığında kulakta bir uğultu veya tıkanma gibi bir hal hissederiz. Bir müddet sonra uyum sağlanınca normal duruma 37

38 geçeriz. İşte bu olay, orta kulaktaki hava basıncının, dışarıdaki basınca eşitlenmesi gerçeğini açıklamaktadır. Nezle olduğumuzda kulaklarda doluluk hissi ve belirli derecede sağırlık bu nedenledir. İç kulak, bir sıvı içinde işitme ve denge sağlama aygıtlarından oluşur. Karışık yapıdaki kemik dolambacı ve zar dolambacı ses titreşimlerini elektrik mesajlarına çevirip beyne iletir. Kemik dolambacı, dalız, yarım daire kanalları ve salyangoz şeklinde isimlendirilen üç bölümden oluşur. Kulakla ilgili özet bilgi verdikten sonra işitme olayının nasıl gerçekleştiği konusuna değinelim: Kulak kepçesi, dışarıdan gelen ses dalgalarını toplayıp kulak zarına iletir. Tıpkı televizyon anteninin yaptığı işlev gibi Ses dalgaları kulak zarını titreştirir ve bu titreşimler (çekiç, örs, üzengi) kemikçikleri aracılığı ile iç kulak sıvısına ulaştırılır. Titreşen sıvı bunu her tarafa dalgalar halinde yayar ve işitme yeri olarak bilinen salyangoz kanalına ulaşan bu dalgalar korti organını taşıyan taban zarının telciklerinden bir kısmını titreştirir. Titreşen telcikler işitme hücrelerini yukarı-aşağı oynatır. Duyu sinirlerinin alıcı uçları bu titreşimleri elektrik mesajı haline çevirip beyindeki işitme merkezine iletir. Böylece işitme olayı gerçekleşmiş olur (16). b.yüksek Sesin Sağlığa Olumsuz Etkisi: 38

39 Sesler desibel ile ölçülür. Desibel, sesin şiddetini ölçen bir ölçü birimidir. En hafif ses 1 desibeldir. Hafif bir rüzgârla hışırdayan yaprağın çıkardığı ses ise ortalama 12 desibeldir. Desibel, kısaltma olarak db şeklindeki harflerle ifade edilir. Gürültünün işitme organlarımız için çok zararlı olduğu bilinmektedir. Genellikle erginlik dönemine girişte işitmemiz en üst seviyede iken yaşlandıkça, bu duyumuzun etkinliği azalır. Bu azalışı hızlandıran faktörlerden birisi de, içinde bulunduğumuz gürültülü ortamdır. İşte bu nedenle günlük hayatımızda karşılaşabileceğimiz bazı seslerin desibel olarak miktarının bilinmesinde yarar görülmüştür: Tam sessizlik : 0 db Çim biçme aleti : 90 db. Fısıltı : 15 db. Araba kornası :110 db. Normal konuşma :40-60db. Jet motoru :120 db. Horlama : 85 db. Havai fişek sesi :140 db. 85 desibelin üzerindeki ses şiddeti, duyma kaybına yol açabilir. Bulunduğunuz ortamda yanınızdakiyle konuşurken gürültü yüzünden duyurabilmek için bağırmak zorunda kalıyorsanız, duyduğunuz ses 85 db. üzerinde demektir. Böyle bir ortamda uzun süre kalmak kulakta duyu kaybına neden olur. Özellikle 140 desibelin üzerinde ses 39

40 şiddetine maruz kalmak, duyu organında ani hasar meydana getirebilir (18) İşte bu nedenle işveren-işçi arasında yapılan toplu sözleşmelerde gürültüden kaynaklanan meslek hastalığı konusuna yer verilmektedir. Kulağın yapısı ve duyma olayının nasıl gerçekleştiğine yukarıda değinildiği gibi dış kulaktan gelen ses titreşimleri, iç kulak işitme sinirlerini uyararak beyine gider. Aşırı ses iç kulaktaki sinir uçlarını öldürür. Aşırı sese maruz kalma süresi uzadıkça daha fazla sinir ucu ölür. Bu da işitme kaybına yol açar. Ölen sinir uçlarını tekrar düzeltmek mümkün olmadığı için, aşırı gürültünün vereceği hasar da kalıcı bir hal alır. (x) 2 Yüksek ses, işitme organımıza olan zararı yanında ayrıca insanda yorgunluk ve sinirlilik gibi bir hal oluşturup sağlıklı yaşamayı olumsuz yönde etkiler. Örneğin, yakınınızda bir çocuğun ince sesli çığlık atması, sinirlenip tepkinize yol açması gibi (32). Kur an-ı Kerimde, Semud Kavmi nin yaptıkları kötülüklerinden dolayı yüksek bir sesle azaba uğratıldığı, hepsinin diz çökerek öldükleri (Hud Sûr/67) ifade edilmektedir. 2 (x) Opr.Dr. Tamer Haliloğlu, Gürültü Kirliliği Sağırlığa Yol Açabilir, 1 Ocak 2006 T. BUGÜN Gazetesi Melodi eki sf.5 40