T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TÜRK SANATI ANA BİLİM DALI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TÜRK SANATI ANA BİLİM DALI"

Transkript

1 T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TÜRK SANATI ANA BİLİM DALI TÜRK MİMARİ SÜSLEME SANATLARINDA MİTOLOJİK KAYNAKLI HAYVAN FİGÜRLERİ (Orta Asya dan Selçuklu ya) Doktora Tezi Şenay ALSAN İstanbul

2 T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TÜRK SANATI ANA BİLİM DALI TÜRK MİMARİ SÜSLEME SANATLARINDA MİTOLOJİK KAYNAKLI HAYVAN FİGÜRLERİ (Orta Asya dan Selçuklu ya) Doktora Tezi Şenay ALSAN Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ayla ERSOY İstanbul 2005

3

4

5 iii İÇİNDEKİLER ÖZET.VI ABSTRACT... VII RESİM LİSTESİ.VIII ÖNSÖZ...XVII 1. GİRİŞ TANIM VE ÇERÇEVE YÖNTEM TÜRK SANATINDA HAYVAN ÜSLUBUNUN YERİ Hayvan Üslubunun Doğuşuna Dair Görüşler Hayvan Üslubunun Özellikleri Şaman Toplumlarda Hayvan Kültü Şamanizmde Güç Hayvanları Şaman Ayin ve Törenleri Kurban Törenleri ORTA ASYA TÜRK KÜLTÜRÜNDE HAYVAN ÜSLUBUNUN YERİ TÜRK HAYVAN TAKVİMİ VE TÜRK İKONOGRAFİSİNDE YERİ TÜRK MİTOLOJİSİNDE EN SIK RASTLANAN HAYVAN MOTİFLERİNİN İKONOGRAFİK AÇIDAN İNCELENMESİ Ejder Tek ve Çift Başlı Kartal Simurg Siren MİTOLOJİK KONULU HAYVAN FİGÜRLERİNİN TÜRK MİMARİ SÜSLEME SANATLARINDA UYGULANMASI Ejder Konya İnce Minareli Medrese Müzesine Getirilen Üç Ayrı Taş Üzerinde Konya Kalesi Duvarlarında Konya Alaeddin Köşküne Ait Alçı Ejder Kabartmaları Karaman Arapzade Cami Ani Kalesi Burçlarında Diyarbakır Kalesi Urfa Kapısı Divriği Ulucami...123

6 iv 11. Cizre Ulucami Cizre Köprüsü Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Erzurum Çifte Minareli Medrese Anamur Ak Cami Kayseri Sultan Han Kayseri Karatay Han Çankırı Darüşşifası Portalinde Beyşehir Kubadabad Sarayı Burdur Susuz Han Kırşehir Kesikköprü Han Sivas Gök Medrese Ahlat Mezartaşları Afyon Mezartaşları Obaköy Medresesi Niğde Sungur Bey Cami Tek ve Çift Başlı Kartal Diyarbakır Surları, Ulubadan Burcunun Kuzeyindeki İlk Kulede Diyarbakır Surları, Yedi Kardeş Burcunun Güneyindeki İlk Burç Üzerinde Diyarbakır Kalesinin Batı Tarafında Diyarbakır Artuklu Sarayı Çinilerinde Diyarbakır Müzesi ne Cizre den Getirilen Taş Üzerinde Urfa Harran Kapısı Divriği Ulu Cami Niğde Hüdavent Hatun Türbesi Niğde Sungur Bey Cami Doğu Portalinde Tokat Gök Medrese Müzesi, Sivas Gök Medrese Müzesi, Ankara Etnografya Müzesi nde Mezar Taşlarında Sivas Gök Medrese Portalinde Afyon, Sivas, Tokat Mezar Taşlarında İstanbul Türk Ve İslam Eserleri Müzesi nde Diyarbakır dan Getirilen Taş Üzerinde İstanbul Türk Ve İslam Eserleri Müzesi ne Nusaybin den Getirilen Taş Üzerinde Konya İnce Minareli Medrese Müzesi ne Getirilen Taş Üzerinde Konya Kalesi Kapısında Konya Alaeddin Saray Çinilerinde Konya İnce Minareli Medrese Müzesi ne Alaeddin Sarayı ndan Getirilen Kabartma Konya Karatay Medrese Müzesi de Felekabad Sarayı ndan Getirilen Çift Başlı Kartal Kabartması Kayseri Karatay Han ın Avlu Portalinde İki Kuş Kayseri Döner Kümbeti Kayseri Huand Hatun Hamamı Çinilerinde Tercan Mama Hatun Türbesi Akşehir Selçuk Sarayı Çini Kalıntılarında Akşehir Güdük Minare Camii Minare Kaidesinde. 167

7 v 26. Akşehir Kileci Mescidi Denizli Ak Han Portali nde Erzurum Çifte Minareli Medrese Erzurum Yakutiye Medrese Portalinde Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Beyşehir Kubadabad Sarayı Antalya Müzesi Çinileri Patnos Türbesinde Simurg Siren Niğde Hüdavent Hatun Türbesi Niğde Kalesi Karatay Han Portalinde Sonuç ve Değerlendirme Kaynakça Resimler Özgeçmiş

8 vi ÖZET Çift başlı kartal, ejder, simurg, siren başta olmak üzere mitolojik kaynaklı hayvan figürlerinin Türk mimari süsleme sanatlarında uygulama alanlarını inceleyebilmek için öncelikli olarak hayvan üslubunun çıkış noktasını, özelliklerini bilmemiz gerekir. Göçebe bir toplumun yaşam tarzını yansıtan bu üslup İslamiyet öncesi ve sonrasında Orta Asya dan Anadolu Selçuklu Döneminin sonuna kadar geniş bir uygulama alanı bulmuş, Anadolu Beylikleri Döneminde azlarak Osmanlı Döneminde yok olmuştur. Bozkır dini olarak adlandırılan ve Hayvan Üslubuyla yakından ilişkilendirilen Şamanizmde insanların hayvanlar ile yakın ilişki içinde olduğuna inanılır. Yine mitolojik kaynaklı hayvan figürleri içerisinde yer alan ejder; bozkır kültüründen çıktığı kabul edilen On İki Hayvanlı Türk Takvimi Hayvanlarından biri olup, Türk Sanatında en sık kullanılan motiflerden biridir. Ejder koruyuculuk, ahenk, hareket, gökyüzü, evren, bereket, bolluk verici, hükümdarlıkla ilgili olarak, kudret, güç, iktidar gibi çeşitli sembolik anlamları taşır. Totem olarak kabul edilen çift başlı kartal aynı zamanda pek çok ülkenin armasıdır. Evlenme ve politik birleşme anlamına da gelir. Simurg, Farsça sen (kartal) ve murg (kuş) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Kelime anlamı, otuz kuştur. Otuz ayrı kuşun özelliklerini taşıdığına inanılır. Siren ise, baş kısmı kadın, belden aşağı kısmı balık şeklinde, elinde bir lir ile canlandırılan kötü ruhlu, deniz kızına benzeyen yaratıklardır. İslamiyet öncesi ve sonrası Türk Sanatında yaygın olarak tek veya çift başlı kartal, ejder figürü daha nadir olarak da simurg ve siren figürleri kale, saray gibi sivil mimaride kullanıldığı gibi, cami, medrese, türbe ve mezar taşlarında süsleme unsuru olarak kullanılmıştır. Taş, alçı, ahşap gibi pek çok malzeme üzerine bolca işlenmiştir. Şenay Alsan İstanbul, 2005

9 vii ABSTRACT To be able to examine fields of application of the mythologically based animal figures, especially double-headed eagle, dragon, simurg and siren, in Turkish architectural embellishment arts, we primarily need to know the commencement point of the animal form and its characteristics. This form reflecting the life style of a nomadic society found a wide field of application from Central Asia to the end of Anatolian Seljukian Period before and after Islam, and diminished in Anatolian Principality, and vanished in Otoman Period. In Shamanizm which is named she steppe religion and closely related to Animal form, it is believed that human beings are in close relation with animals. For instance, dragon having its place among the mithologically based animal figures is one of the animals in Twelve Animal Turkish Calendar considered to have discerned from the steppe culture, and is one of the most frequently used designs in Turkish Art. Dragon bears varios symbolic mesnings like protectiveness, harmony, movement, sky, universe, abundance, copiousness-bringing; and related to sovereignty, might, force and power. Double-headed eagle deemed as a totem is at the same time a coat of arms of many countries. It also means marriage and political union. Simurg stands for thirty birds in Persian. It is believed to carry the features of thirty separate birds. As for Siren, they are bad-spirited mermaid like creatures, visualized with a lyre in the head, whose head part is in the shape of a woman, and bottom part is a fish. In Turkish Art before and after Islam, commanly single or double headed eagle and dragon figures, and more rarely Simurg and Siren figures were used not only in civil architecture like castles and palaces, but also in mosques, colleges,shrines and tomb stones as an element of embellishment. They were plentifully carved on many materials like stone, plaster and wood.

10 viii RESİM LİSTESİ 1. Anadolu Selçuklu Kumaşında Çift Başlı Kartal ve Ejder Başları (XIII. Yüzyıl ) Siegburg Apolinari Schrein. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Kabartma Grifon 13. Yüzyıl. Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim. 3. Kabartma Grifon 13. Yüzyıl. Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim. 4. Geyik avlayan bir Ortaasya av kartalı.(atkinson tarafından çizilmiştir) Ögel, Bahaeddin (2002). Türk Mitolojisi. İstanbul : Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Bir avcının kartalları kurtların elinden geyiği alıyorlar. Ögel, Bahaeddin (2002). Türk Mitolojisi. İstanbul : Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Birinci Pazırık Kurganından çıkartılan eyer örtüsü üzerinde, kartal griffon ile bir sığının mücadele sahnesi görülmektedir. Diyarbekirli, Nejat (1969). Türk Sanatının Kaynaklarına Doğru, Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 7. Artuklu Aynasında 12 Burç, 7 Gezegen ve Ortada Güneş Sembolü Olarak Kartal Tasviri (XII. Yüzyıl) Kühnel. E. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Sibirya da bulunmuş altın yaldızlı, tunç ağaç ve oğlak başlı çift evren (muhtemelen VII. Yüzyıl) Esin, Emel (2004). Orta Asya dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.s Harput Artukoğullarından İmad Al-Din Abu Bakr B. Kara Arslan ın ( ) Bakır Parası. Arkeoloji Müzesi, İstanbul. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Ahlat Mezar Taşında Ejder Çifti. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Selçuklu Aynası 13. yüzyıl. Topkapı Sarayı Müzesi 12. Rakka Tabağında Ejder Kuyruklu Sfenks. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Berlin Müzesi nde Kapı Tokmağı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Koçngar da Tarihli paraların Bulunduğu Batı Türk Devri Hazineden Çıkan Yaldızlı Tunç Levhalardan Biri. Dünya Ağacının dalları, evren başı şeklinde bitmektedir. Fettich, Levha 7. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Behram Gur un ejderi öldürüşü Şehname, Şiraz 1370 Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.s Zaloğlu Rüstem in ejderhayı öldürmesi. Minyatürün alt kesiminde Rüstemin ünlü atı Rahş. And, Metin (1998). Minyatürlerde Osmanlı-İslam Mitologyası. İstanbul: Akbank Yayınları. S Darüşşifaya Ait Mimari Parça 13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel

11 Çekim. 18. Darüşşifaya Ait Mimari Parça Ayrıntı13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim. 19. Ögel Bahaddin (1972). Türklerde Kartal ve Kartal Arması. Türk Kültürü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. S Ögel Bahaddin (1972). Türklerde Kartal ve Kartal Arması. Türk Kültürü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. S Ögel Bahaddin (1972). Türklerde Kartal ve Kartal Arması. Türk Kültürü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. S Ögel Bahaddin (1972). Türklerde Kartal ve Kartal Arması. Türk Kültürü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. S Şehname, Simurg un, Zal ı aşağıda hayretle kollarını kaldırmış olan babası Sam a getirmesi. And, Metin (1998). Minyatürlerde Osmanlı-İslam Mitologyası. İstanbul: Akbank Yayınları. S Bezeklik te Yugur Resimlerinden, Mabed 27 de Bir Dünya Timsali. Sudan Çıkan Sumeru Dağına, Dört Cihete Başlarını Çeviren İki Çift Evren Düğümlenmiş Vaziyettedir. Sumeru Tepesindeki Ağacın Dallarında Mabudlar Durmakta Ve Lotus Tahtı Üzerinde Avalokitesvara Oturmaktadır. Grünwedel, Kultstaetten, Res.590 Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Koçu da, Uygur Yazılı Duvar Resimleri Olan A Mabedinde Bulunan İpek Üstünde Bir Resimde, Amoghapasa Veya Ksitigarbha nın Tahtını Ve Tezyinat Arasındaki Çift Kök-Luu Motifinden Kalan Bir Başı Gösteren Resim. A. Grünwedel, Bericht Über Archaelogische Arbeiten İn Idikut-Shahri, Abhandl, D. L. Kl. Der Preuss Ak. D. Wiss; XXIV/I Levha IX. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Bezeklik te Uygur duvar resimlerinden, tapınak 27 den bulunun bir dünya simgesi. Sudan çıkan Sumeru Dağı na, dört yöne başlarını çevrine iki çift evren düğümlenmiş vaziyettedir. Sumeru nun tepesindeki ağacın dallarında tanrılar durmakta ve lotus tahtı üzerinde Avalokiteşvara oturmaktadır. Esin, Emel (2004). Orta Asya dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.s VII-VIII. Yüzyıldan Beri Türk Paraları Bulunan Munçak Tepe de Çıkmış, Khakanlı Devrine Ait Bir Tunç Hokka Üstünde Çift Evren Süslü Tahtta Oturan Şahıs Motifi. G.A. Pugaçenkova-L.I.Rempel, Bidayouşçiesya Pamyatniki İzobrazitelnogo İskusstva Uzbekistana, Taşkend 1960, Res195. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Çin in Han Devrinden Tunç Bir T ao-tieh Başı Üstünde, Bir Çift Evreni Tutan Adam Motifi. Combaz, Res.179. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Milattan Sonra IX-XIV. Yüzyıla Ait Bezeklik Uygur Duvar Resimlerinden, Mabed 9 dan Bir Padmapani Kısmı. Çift Kök Luu lar Körkle Moncuğu Gün Ortasına, Gök Kubbeye Yükseltmektedir. Şimal Tarafı Addedilen Ve Su Timsali Olan Havuzda Bir Diğer Çift Luu Yüzmektedir. Le Coq, Chotscho, Levha 32 den Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s IX-XIV. Yüzyıllara Ait Bezeklik Uygur Duvar Resimlerinden, Mabed 19 da, Makara Başlı, Pars Vücutlu Bir Evren Resmi. Völkerkunde Museum. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. An kara. s.189. ix

12 31. Hindistan da Jalebha (Fil Başlı Evren) Maskeli Su Oluğu. Combaz, Res Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Völkerkunde Museum, Ib 4471 Numaralı, Koçu da Bulunmuş Uygur Yer Resminde, Hortumlu Su Luu su Resmi Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Çıkan Göl (Göl), Öy (Mağara) 5 te Türkistan da İlk Uygur Devrine Ait (VIII. Yüzyıl) Bir Duvar Resminde, Chiao-Lung Tipinden, Kaplan Veya Arslan Başlı, Balık Vücutlu, Evren Tasviri. Grünwedel, Kulstaetten, Res Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Nagy-Szent-Miklos da Bulunup Peçeneklere Atf Edilen Ve IX. Yüzyılrdan Sanılan, Türkçe Yazılı Altın Kaplardan Birinde, Arslan-Evren Tasviri. Strzygowski, Altai-Iran, Res.139. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Doğu Türkistan da, Kızıl Harabelerinde, Kök-Türk Devri Bir Duvar Resminde, Üç Başlı Bir Yılanı Kemend Gibi Kullanarak, Kaçan Bir At-Evreni Tutmaya Çalışan Luu-Khanı (Naga Rajah). Grünwedel, Kultstaetten, Res.237.B. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Naşıruddin Sivasi nin, 1270 Etrafında Aksaray Ve Kayseri de Yaptığı Büyü Heykellerinden, Su Unsuruna Hükm Eden Malik Abü Ahnaf ın Resmi. Bibliotheque Nationale, Persan 174, Varak 86. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Nagy-Szent-Miklos da Bulunan Ve Peçeneklere Atf Edilerek IX. Yüzyıla Ait Sanılan Türkçe Yazılı Altın Kapların Birinde At-Evren Tasviri. Strzygowski, Altai-Iran, Res.122. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Mardin Artukoğulları Devrinde ( ), 1134 de Mardin Kalesinde Yapılan Ve Hükümdar Kütüphanesine Ait Al-Sufi Nüshasından (Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih 3422), Shudja Burcunun Tasviri. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Hun Devrinden Kalan Kargalık (Tien-Shan Dağları) Kurganlarından, Bir Kadın Kam Kurganında Bulunan Taç Üstünde, Evrene Binen İnsan Tasviri. J. Werner, Beitraege Zur Archaelogie des Attila Reiches, München Res. 65. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Bağdat Tılsım Kapısı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Ani Kalesinde Ejderler ve Ağzı Halkalı Boğa Başı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Selçuklu Mimarisinde, İbn Bibi nin Fil İ-Nilghun İ-Sipihr Diye Tasvir Ettiği Şekilde, Fil Başlı Evren Tasvirleri Tarihli Divriği Cami sinden Bir Olukdur. A. Gabriel, Monuments Turcs D anatolie, Paris 1934, C.II/ Res.114. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Karaman Arapzade Camisi Çörteni. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Hatun Hanın Ejder Başlı Lüleleri. Önge, Yılmaz (1962) Anadolu da Ejder Başlı Madeni x

13 Çeşme Lüleleri. Vakıflar Dergisi Sayı 5. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı. s Hatun Hanın Çeşmesi. Önge, Yılmaz (1962) Anadolu da Ejder Başlı Madeni Çeşme Lüleleri. Vakıflar Dergisi Sayı 5. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı. s Hatun Han Çeşmesinin Lülesi Önge, Yılmaz (1962) Anadolu da Ejder Başlı Madeni Çeşme Lüleleri. Vakıflar Dergisi Sayı 5. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı. s Kastamonu İsmail Bey Hanı Avlusundaki Havuz Lülesi Önge, Yılmaz (1962) Anadolu da Ejder Başlı Madeni Çeşme Lüleleri. Vakıflar Dergisi Sayı 5. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı. s Çankırı Darüşşifa Ejderleri Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII. 130.Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Akşehir Kileci Mescidi Ahşap Pencere Kanadında Çift Başlı Kartal ve Ejder Başları (XIV-XV. yüzyıl) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Diyarbakır Müzesi nde Cizre den Ejder Kuyruklu Arslan Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Patnos Türbesinde Ejder Kuyruklu Arslanlar Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Konya Kalesi nden Mimari Parça 13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim. 53. Albüm resmi, Simurg la ejderhanın savaşı. And, Metin (1998). Minyatürlerde Osmanlı-İslam Mitologyası. İstanbul: Akbank Yayınları. S AHLAT 1 Karamağaralı, Beyhan (1972). Ahlat Mezartaşları. Ankara: Güven Matbaası AHLAT 2 Karamağaralı, Beyhan (1972). Ahlat Mezartaşları. Ankara: Güven Matbaası AHLAT 3 Karamağaralı, Beyhan (1972). Ahlat Mezartaşları. Ankara: Güven Matbaası AHLAT 4 Karamağaralı, Beyhan (1972). Ahlat Mezartaşları. Ankara: Güven Matbaası. S Konya Kalesi nden Mimari Parça Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim. 59. Konya Kalesi nden Mimari Parça 13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim Numaralı Envanter Kayıtlı Alçı Kabartmalar.Türk İslam Eserleri Müzesi. Özel Çekim. 66. Konya Alaeddin Köşkü nden Atlı, Ejder, Arslan Mücadelesi. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Ani Kalesi nde Ejderler ve Ağzı Halkalı Boğa Başı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Diyarbakır Kalesi Urfa Kapı Ejderi. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında xi

14 Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Diyarbakır Kalesi Urfa Kapıda Kartal, Boğa Başı ve Ejder Kabartmaları Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Divriği Ulu Cami Portalinde Çift Başlı Kartalın Kanat Uçlarında Ejder Başları. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Divriği Ulu Cami sinde Ejder Başı Su Oluğu. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Kayseri den Ejder Başı Çörten. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Cizre Ulu Cami de Ejderli Kapı Tokmağı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Cizre Köprüsünde Kentaur ve Ejder. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Emir Saltuk Kümbeti Ejderleri. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Erzurum Çifte Minareli Medrese de Hayat Ağacı Altında Ejderler. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Erzurum daki Çifte Minareli Medrese Portalinde Dünya Ağacı ve Evren Motifi Foto. H. Karamağaralı. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Anamur Ak Cami de Alaeddin Keykubad Devrinden Kitabenin Altında Ejder Tasviri Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Karatay Han ın Bulunduğu Karatay Köy ünden Bir Görüntü. Özel Çekim. 80. Karatay Han Niş Ayrıntısı. Özel Çekim. 81. Karatay Han Avlu Girişi. Özel Çekim. 82. Karatay Han Ejder Kabartması. Özel Çekim. 83. Karatay Han Ejder Kabartma Ayrıntısı. Özel Çekim. 84. Karatay Han Ejder Kabartma Ayrıntısı. Özel Çekim. 85. Karatay Han Ejder Kabartma Ayrıntısı. Özel Çekim. 86. Karatay Han Ejder Kabartma Ayrıntısı. Özel Çekim. 87. Karatay Han Ejder Kabartma Ayrıntısı. Özel Çekim. 88. Karatay Han Türbe Kapısı Üzerinde Yer Alan Oniki Hayvanlı Türk Takvimi Tasviri. Özel Çekim. 89. Karatay Han Türbe Kapısı Üzerinde Yer Alan Oniki Hayvanlı Türk Takvimi Tasviri. Özel Çekim. 90. Karatay Han Türbe Kapısı Üzerinde Yer Alan Oniki Hayvanlı Türk Takvimi Tasviri. Özel Çekim. 91. Karatay Han Niş Ayrıntısı. Özel Çekim. 92. Beyşehir Kubadabad Sarayı Kesiti. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim. 93. Beyşehir Kubadabad Sarayı Planı. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim. 94. Kubadabad Sarayı Taş Ejder Başı Kabartması 13. yüzyıl. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim. 95. Burdur Susuz Han da Melekler ve Çift Ejder. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s. xii

15 Burdur Susuz Han Portalinde Ejder. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Tarihinde Bağdad da Yapılan Tılsım Kapısı Üstünde, Bir Çift Evreni Tutan Hükümdar Motifi. Esin, Emel (1969) Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri). Selçuklu Araştırmaları Dergisi S. I. Ankara. s Kırşehir Kesikköprühan da Ejderler ve Boğa Başı. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Sivas Gök Medrese de Türk Çin Takvim Hayvanları ve Ejder. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Afyon Boyalıköy Mezar Taşında Ejderler ve Hayvan Mücadeleleri. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Alanya Obaköy Medresesi Ejderleri. Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Efsanevi Altay Kartal Başları (Rudenko) Ögel, Bahaeddin (2002). Türk Mitolojisi. İstanbul : Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Geyikleri kovalayan Hun ve Macar Kartalları. Ögel, Bahaeddin (2002). Türk Mitolojisi. İstanbul : Türk Tarih Kurumu Yayınları.s II. Bashadar Kurganı ndan, Ahşap Kartal (M.Ö. VI. IV. Yüzyıl. Rudenko, S.J. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Sibirya dan, altın İskit Kartal-Boynuzlu Hayvan Mücadelesi. Rice, T.T. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Gazne Sarayı Mermer Kabartmasında Muhafız ve Çift Başlı Kartallar (XII. Yüzyıl Bombacı, A. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Copella Palatina da Atlı-Ejder Mücadelesi (M. de Villard dan) Öney, Gönül (1969). Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü. Belleten cilt. XXXIII Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s Selçuklu Devri Kabartma Taş Kemer 13. Yüzyıl.Türk İslam Eserleri Müzesi 109. Selçuklu Devri Kabartma Taş Kemer Ayrıntısı 13. Yüzyıl. Türk İslam Eserleri Müzesi 110. Diyarbakır Dış Kale Yedi Kardeş Burcunda Çift Başlı Kartal (1208-9) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s XII. yüzyıl tarihli Erzurum daki Çifte Minareli Medrese kapısındaki dünya ağacı, evren ve iki başlı kartal. Esin, Emel (2004). Orta Asya dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.s Erzurum Çifte Minareli Medrese Taçkapı Sağ Yan Kanat. Ögel, Semra (1994). Anadolu nun Selçuklu Çevresi. İstanbul: Akbank Yayınları. S Patnos Türbesinde Çift Başlı Kartal (XV. yüzyıl) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Divriği Külliyesi, Ulu Cami Doğu Kapısı Yanında Çift Başlı Kartal. Ögel, Semra (1994). Anadolu nun Selçuklu Çevresi. İstanbul: Akbank Yayınları. S Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Pencere Portali. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim. xiii

16 117. Pencere Portal Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Pencere Portal Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Pencere Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Konya Mevlana Müzesi Rahlesinde Çift Başlı Kartal ve Arslanlar (XIV. yüzyıl) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Giriş Portali. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Kapı Friz Süslemesi. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Kapı Friz Süslemesi. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Kapı Friz Süslemesi. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Kapı Friz Süslemesi. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Niş Ayrıntısı.Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Kapı Süslemesi. Niğde Sungur Bey Cami Kapı Frizi Detayı. Niğde Sungur Bey Cami. Özel Çekim Tokat Mezar Taşında Çift Başlı Kartal (XV. Yüzyıl başı) Ankara Etnografya Müzesi Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Tokat, Mezar Taşında Çift Başlı Kartal (1421)22 Tokat Gök Medrese Müzesi. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Sivas Gök Medrese Portalinde Hayat Ağacı Kabartması Üzerinde Kartal, Kuş ve Narlar Öney, Gönül (1988). Anadolu Selçuklu Mimari Süsleme ve El Sanatları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.s Afyon, Mezar Taşında Kartal-Tavşan Mücadelesi (XIII. Yüzyıl sonu) Afyon Müzesi. Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Konya İnce Minareli Medrese Müze Girişi. Özel Çekim Konya İnce Minareli Medrese Müze Girişi. Özel Çekim Konya Kalesi nden Kitabe Parçası (880 envanter numaralı)13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim Konya Kalesi nden Kitabe Parça Ayrıntısı 13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim Konya Kalesi nden Çift Başlı Kartal13. yüzyıl. Konya İnce Minareli Medrese Müzesi. Özel Çekim Konya Karatay Medrese Müzesi Girişi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim Kayseri Döner Kümbet Ayrıntı. Özel Çekim. xiv

17 154. Kayseri Huand Hatun Cami Girişi. Özel Çekim Huand Hatun Hamamı. Özel Çekim Denizli Ak Han da Takvim Hayvanı ve Kartal ( ) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Mezopotamya ve Asya nın Eski Evren Simgelerinden Hayat Ağacı, Erzurum Çifte Minareli Medrese Cephesinden. Ögel, Semra (1994). Anadolu nun Selçuklu Çevresi. İstanbul: Akbank Yayınları. S Erzurum Emir Saltuk Kümbetinde Kartal (XII. yüzyıl) Öney, Gönül (1972). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal. Malazgirt Armağanı.Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları.s Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri.Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim. 178.Simurg un bir genci öldürmesi. And, Metin (1998). Minyatürlerde Osmanlı-İslam Mitologyası. İstanbul: Akbank Yayınları. S Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Kubadabad Sarayı Çinileri. Konya Karatay Medrese Müzesi. Özel Çekim Siren Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Siren Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Siren Ayrıntısı. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Kuzey Cephesi. Niğde Hüdavent Hatun Türbesi. Özel Çekim Erzurum Yakutiye Medresesi Aslanları. Özel Çekim Erzurum Yakutiye Medresesi Kartalı. Özel Çekim Erzurum Yakutiye Medresesi Kartalı. Özel Çekim Erzurum Yakutiye Medresesi. Özel Çekim Erzurum Yakutiye Medresesi Kartalı. Özel Çekim Erzurum Çifte Minareli Medrese. Özel Çekim Erzurum Çifte Minareli Medrese Ejder Ayrıntısı. Özel Çekim Erzurum Çifte Minareli Medrese Çift Başlı Kartal Ayrıntısı. Özel Çekim Erzurum Çifte Minareli Medrese Hayat Ağacı Çift Başlı Kartal Ve Ejder. Özel Çekim Erzurum Çifte Minareli Medrese Ejder Ayrıntısı. Özel Çekim Erzurum Emir Saltuk Kümbeti. Özel Çekim. xv

18 197. Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Ejder Kabartması. Özel Çekim Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Ejder Kabartması. Özel Çekim Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Ejder Kabartması. Özel Çekim Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Kartal Kabartması. Özel Çekim Erzurum Emir Saltuk Kümbeti Kartal Kabartması. Özel Çekim. xvi

19 xvii ÖNSÖZ Türk Mimari Süsleme Sanatlarında kullanılan motifler arasında geometrik ve bitkisel motiflere oranla hayvan motiflerinin, özellikle de mitolojik konulu hayvan figürlerinin azlığı, beni bu konu üzerinde araştırma yapmaya yöneltti. Türk Sanatı doktora programında almış olduğum dersler arasında yer alan Türk İkonografisi, konuya olan ilgimi daha da arttırdı. Araştırmanın konusu mevcut yapıları kronolojik sırada incelemekten çok, mitolojik figürlerin yapılarda uygulanış tarzı ve bugünkü durumunun saptanmasına yöneliktir. Mitolojik figürlerin en yoğun uygulandığı dönem olan Bozkır Kültüründen Anadolu Selçuklu Sanatı nın sonuna kadar olan dönem ile sınırlandırılmıştır. Mitolojik hayvan figürlerinin Türk Mimari Süsleme Sanatlarında uygulanışını incelemeden önce, figürlerin kaynağı ve mitolojik anlamları üzerinde durulmuştur. Geniş bir coğrafyada, oldukça uzun bir zaman diliminde, başta taş olmak üzere, ahşap, cam, kumaş gibi pek çok malzeme üzerine uygulanan bu motifler Osmanlı Döneminde kullanılmamaya başlanmıştır. Tez konumun tespitinden, araştırma safhasına, bilgilerin derlenmesinden, uygulanışına kadar çalışmamın her safhasında desteğini esirgemeyen, günün her saatinde gerek bilgisiyle gerekse vermiş olduğu moral ile çalışmalarımın daha hızlı ilerlemesini sağlayan değerli hocam Sayın Prof. Dr. Ayla Ersoy a şükranlarımı sunarım. Yine araştırmalarım sırasında geniş bilgi kaynağını kullanmam ve araştırma sahasını belirlememde desteğini esirgemeyen özellikle de vermiş olduğu dersler ile konuya olan ilgimi ve sevgimi arttıran Prof. Dr. Tayfun Akkaya, Prof. Dr. Engin Beksaç a, Doç. Dr. Yaşar Çoruhlu ve Doç. Dr. Nalan Türkmen e teşekkürlerimi bildiririm. Konuyu yerinde inceleyebilmek amacıyla yapmış olduğum geziler sırasında, özellikle donma tehlikesi geçirdiğimiz İç Anadolu gezisi boyunca her türlü yardımı yapan Yeşim ve Cüneyt Yorulmaz a, tez çalışmamın her aşamasında sabırla beni destekleyen ve güvenen sevgili eşim İlker Alsan a teşekkürlerimi sunarım. Şenay Alsan Aralık 2005

20 1. GİRİŞ 1.1. Tanım Ve Çerçeve Tez konumu Türk Mimari Süsleme Sanatlarında Mitolojik Kaynaklı Hayvan Figürleri (Orta Asya dan Anadolu Selçuklu Sanatı nın Sonuna Kadar) olarak belirlememde en önemli faktör, bu figürlerin Türk Sanatı nda bitkisel ve geometrik figürlere oranla daha nadir kullanılmış olması ve uygulanan örneklerin de kötü çevre koşullar, yanlış restorasyonlar ve en önemlisi de ilgisizlik nedeniyle yok olmaya yüz tutmasıdır. Tezin ana teması; bu figürlerin uygulandığı sanat eserlerini tespit etmek, incelemek ve günümüzde hangi durumda olduğunu belirlemektir. Konuyu Orta Asya dan Anadolu Selçuklu Sanatı sonuna kadar olan dönem içerisinde incelememin sebebi ise, mitolojik konulu hayvan figürlerin en sık kullanıldığı dönem olmasından kaynaklanmaktadır. Bu figürlerin kullanımı Asya dan başlayıp Anadolu ya kadar uzanan geniş bir coğrafya üzerinde, bazı küçük bölgesel değişikliklerle ancak kesintisiz bir şekilde sürmüştür. İslamiyetten önce göçebe toplumun özelliklerini yansıtan mitolojik hayvan figürlerinin uygulandığı örnekler, İslamiyetin kabulünden sonra da kesintiye uğramadan devam etmiştir. Anadolu Selçuklu Sanatı nda başta çift başlı kartal olmak üzere geniş bir uygulama alanı bulmuş, Beylikler sanatında önemini kaybetmiş, Osmanlı sanatında ise adeta yok olmuştur. Konu bu nedenle Anadolu Selçuklu Sanatı nın sonuna kadar olan dönem ile çerçevelenmiştir. Araştırma kapsamına giren konuların başında Hayvan Üslubu gelmektedir. Üslubun çıkış noktası, üslubun doğuşuna dair görüşler ve üslubun genel özellikleri ilk bölümde incelenmiştir. Yine Hayvan Üslubuyla bağlantılı olarak Şamanizm, Şaman toplumlarda hayvan kültü, Şaman ayin ve törenleri, kurban törenleri ve Şamanizmde güç hayvanları konuları ilk bölüm içerisinde yer almaktadır. Hayvan Üslubu ve Şamanizm ile ilgili pek çok kaynak taranmıştır. Bu konu ile ilgili Nejat Diyarbekirli nin, Hun Sanatı ve İslamiyetten Önce Türk Sanatı: Hunlar-Göktürkler-

21 2 Uygurlar isimli kitaplarında konu ayrıntılı ve oldukça açık bir şekilde incelenmiş. Yaşar Çoruhlu nun, Erken Devir Türk Sanatının ABC si, Türk Resim Sanatında Hayvan Sembolizmi adlı kitapları ve İslamiyetten Önceki Türk Sanatı nda Hayvan Mücadele Sahneleri, Erken Devir Türk Sanatındaki Hayvan Tasviri Geleneğinin Uygurlardaki Devamı Üzerine Notlar, Türk Sanatında Görülen Hayvan Figürlerine Gök ve Yer Sembolizmi Açısından Bir Bakış İslamiyetin Kabulünden Sonraki Türk Sanatında Hayvan Üslubunun İzleri adlı makalelerinde Hayvan Üslubu daha ayrıntılı ve örnekler çerçevesinde anlatılmıştır. Emel Esin in Kurban Kurbanın Kökenleri ve Anadolu da Kanlı Kurban Ritüelleri adlı kitabında yer alan kurban törenleri ve Hayvan Üslubu içerisindeki yeri konu edilmiştir. İbrahim Kafesoğlu nun Türk Bozkır Kültürü isimli kitabında da tarihsel olarak bozkır kültürünün tarihini ve Hayvan Üslubunun, Bozkır tarihi içerisindeki yeri incelenmiştir. Şamanizm ile ilgili kaynakların çokluğu ve konuyu ele alış biçimindeki farklılık dikkat çekicidir. Abdülkadir İnan ın Tarihte ve Bugün Şamanizm adlı eseri ana kaynak olarak ele alınmış, Şamanizmin tarihçesi, Şamanizmde put ve fetişler, Şamanın hayatı ve kıyafetleri, ayin ve törenleri, şaman duaları, ilahileri incelenerek gerekli alıntılar yapılmıştır. Michael Harner in Şamanın Yolu adlı kitabında ise, daha çok Şamanik bilinç durumu, Şamanın ayinleri sırasında ona yol gösteren güç hayvanları ve güç hayvanına dönüşme törenleri açıklanmıştır. Yine; Mircea Eliade Şamanizm, Şamanizm İlkel Esrime Teknikleri, Mihel Perin Şamanizm, Şamanizmin Eski Türk Dini Hayatı İle İlişkisi, Joseph Campbell Şamanizm, Nevill Drury Şamanizm, Cemal Şener Şamanizm, Türkler in Müslümanlıktan Önceki Dini Şamanizm adlı eserler incelenerek Şamanizm içerisinde Hayvan Üslubunun yeri üzerinde durulmuştur. Yine tez konusu ile bağlantılı olarak Türk Hayvan Takvimi ve Türk İkonografisindeki yeri incelenmiştir. Osman Turan ın On iki hayvanlı Türk Takvimi adlı eseri konu ile ilgili ayrıntılı bilgi içermekte ve alanında yazılmış en önemli kaynaklardan biri olmakla birlikte yazım dili oldukça ağdalıdır. Uğur Derman a 65. yaşı dolayısıyla hazırlanan kitapçıkta yer alan, Yaşar Çoruhlu nun Türk Hayvan Takvimi konulu makalesi daha sade bir dille aydınlatıcı bir şekilde yazılmıştır. Tezin kapsamı içerisinde yer alan en önemli konulardan bir diğeri ise, Türk mitolojisinde hayvan motiflerinin ikonografik açıdan incelenmesine ayrılmıştır. Ejder, çift başlı kartal, simurg ve siren tek tek ayrıntılı olarak incelenmiş, mitolojik anlamları üzerinde durulmuştur. Bu dört figürün seçilme nedeni ise tez kapsamında yer alan dönem içerisinde çok

22 3 sık kullanılmış olması ve mitolojik konulu hayvan figürleri içerisinde en belirgin özelliklere sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Türk Mitolojisi konusunda bugüne kadar yazılan kaynakların içerisinde en önemlilerinden biri olan Bahaeddin Ögel in Türk Mitolojisi adlı eserinde ejder, çift başlı kartal, simurg ve sirenin Türk Mitolojisindeki yeri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Emel Esin in İslamiyetten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslama Giriş ve Orta Asya dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler adlı eserlerinde de bu konuya ayrıntılı yer verilmiştir. Yine Esin in, Türk Kozmolojisi adlı eserinden kozmik bir simge olan ejderin fiziksel biçimi ile ilgili bilgilere ulaşılmıştır. Evren (Selçuklu Sanatı Evren Tasvirinin Türk İkonografisinde Menşeleri) adlı makalesinde ejderin Türk Mitolojisindeki yerine değinilmiştir. Yaşar Çoruhlu nun Türk Mitolojisinin Ana Hatları adlı kitabında ise tüm bu mitolojik hayvanlar ayrı ayrı incelenmiştir. Son olarak da, seçilen mitolojik konulu hayvan figürlerinin Türk Mimari Süsleme Sanatları nda uygulanması ele alınmıştır. Ejder, çift başlı kartal, simurg ve sirenin İslamiyet öncesi ve İslamiyet sonrasında uygulanmış olduğu örnekler ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yaşar Çoruhlu nun Anadolu Selçuklu Taş Tezyinatında Orta Asya İle Bağlantılar adlı yayınlanmamış tezi içerisinde konu ile ilgili oldukça başarılı bir şekilde derlenmiş örneklere rastlıyoruz. Yine, Gönül Öney in Anadolu Selçuklu Mimari Süsleme ve El Sanatları, Engin Beksaç ın Demir Çağı ve Büyük Göçler Devri Sanatında Dinsel ve Sosyal Sembolizm, Erken Ortaçağ Avrupa Sanatında Takılara ve Minyatürlü Yazmalara Yansıyan Etkileşim, Değişimlerin Tanıkları isimli makaleleri, Semra Ögel in, Anadolu Sanatı Üzerine Görüşler, Anadolu Selçukluları nın Taş Tezyinatı, Anadolu nun Selçuklu Çevresi, İnci Birol ve Çiçek Derman ın birlikte hazırlamış olduğu Türk Tezyini Sanatlarında Motifler isimli eserlerinden, ejder, çift başlı kartal, simurg ve sirenin uygulanmış olduğu örnekler çerçevesinde incelenmiştir. Ejder konusunda yazılan, Mehmet Önder in Selçuklu Ejderleri, Gönül Öney in Anadolu Selçuklu Sanatında Ejder Figürü isimli makaleleri ve kartal ile ilgili yazılan; Bahattin Ögel in Tek ve Çift Başlı Kartal Arması, Emel Esin in Kuşcı Türk Sanatında Atlı Doğancı İkonografisi Hakkında, Gönül Öney in. Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar, Tek ve Çift Başlı Kartal, isimli makaleleri konuyu daha ayrıntılı incelenmesine yardımcı olmuştur.

23 4 Yılmaz Önge nin Anadolu da Ejder Başlı Madeni Çeşme Lüleleri makalesinden günümüze çok az sayıda ulaşmış olan ejder başlı lületaşları ile ilgili oldukça önemli bilgilere ulaşıyoruz. Gönül Öney in Niğde Hüdavent Hatun Türbesi Figürlü Kabartmaları, Hamza Gündoğdu nun Çifte Minareli Medrese deki Figürlü Panolar Selçuklu Süsleme Sanatı, Güner İnal ın Susuz Handaki Ejderli Kabartmanın Asya Kültür Çevresi İçindeki Yeri, Beyhan Karamağaralı nın Ahlat Mezartaşları ve Sivas ve Tokat taki Figürlü Mezar Taşlarının Mahiyeti Hakkında isimli makalelerden de belli bir örnek üzerinde daha ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Tezin birinci bölümü Bozkır Üslubu olarak adlandırılan Hayvan Üslubunun ayrıntılı olarak incelenmesine, üslubun doğuşuna dair görüşlere, üslubun özelliklerine ve görüldüğü sanat eserlerine ayrılmıştır. Hayvan Üslubunun çıkış noktası ile ilgili çeşitli görüşler mevcuttur. Bu görüşler içerisinde en önemlisi Hayvan Üslubunun, Türklerin ilk yerleştikleri yerler olarak bilinen, Tanrı Dağları ve Altay Dağlarından, Baykal Gölü çevresine kadar olan bölgede görüldüğüdür. Hayvan konularının resmedilmesi de M.Ö ile 2000 arasında Mezopotamya da mühür silindirler üzerinde başlar. Hayvan Üslubu, İslamiyetin kabulünden sonra da bazı değişikliklere uğrayarak devam etmiştir. Yine geyik, kartal, ejder gibi hayvanlar ile ilgili inançlar kısmen değişim göstermekle birlikte İslamiyetten sonraki dönemde de kullanılmış motiflerdir. Orta ve İç Asya Hayvan Üslubunun örneklerini Büyük Selçuklu Sanatında Doğu Türkistan, İran, Hint ve Çin Sanatıyla kaynaşmış bir şekilde görüyoruz. Özellikle maden, minyatür, keramik, kumaş ve mimari süslemelerde karşımıza çıkmaktadır. Erken dönem Türk Sanatında önemli bir yeri olan Hayvan Üslubu bazen gerçekçi, bazen de stilize edilmiş olarak verilir. Belirli bir estetik kaygısıyla uygulanan bu üslup, son derece ritmik ve güçlü bir desen tasarımıyla seyirciye iletilir. Güçlü bir desen tasarımını ve yüksek bir estetik kaygıyı yansıtan hayvan figürlerinde ritim duygusu her zaman ön plandadır. İnsan figürüne, portrelere ve doğa manzaralarına yer

24 5 verilmemesi, bu sanatın, köylü ve yerleşik toplumların natüralist sanatına altarnatif olarak doğmuş olabileceği düşüncesini güçlendirir. 1 Göçebe bir toplumun yaşam tarzını yansıttığından dolayı konuları doğada yer alan, geyik, kartal, kurt, at, dağ keçisi, yırtıcı kuşlar, doğan, pars, kaplan, boğa yabani hayvanlar ve fantastik yaratıklardır. Tabiatta yer alan hayvanların dışında çift başlı kartal, grifon, simurg, siren, ejderha gibi mitolojik hayvanlar, yarı insan yarı hayvan tasvirlerinden de faydalanılmıştır. Hayvan Üslubundan bahsederken, Şamanizm ile bağlantısını açıklamadan geçemeyiz. Şamanik düşünce tarzında insan ve hayvanların birbiriyle yakın ilişki içinde olunduğuna inanılır. Bir çok efsanede de hayvan karakterleri insan şeklinde verilmiştir. Şamanlar kendi güçlerinin hayvanların güçlerinden aldıklarına inanmışlardır. Şaman vecd sırasında, ruhları egemenliği altına alarak, ölüler, yardımcı ruhlar ve kötü ruhlar ile ilişki kurar. Çoğunlukla hayvan biçiminde düşünülen söz konusu ruhlar, ayı, kurt, geyik, tavşan, kuş kartal, baykuş, karga şeklinde görünebilirler. Şamanlar bu nedenledir ki törenlerde hayvan kılığına girip, hayvan taklidi yaparlar. Bir güç hayvanı ya da koruyucu ruh yalnızca kişinin fiziksel enerjisini ve bulaşıcı hastalıklara direncini arttırmakla kalmaz aynı zamanda kişinin zihinsel uyanıklığını ve kendine güvenini de arttırır. Güç kişinin yalan söylemesini bile zorlaştırır. 2 Koruyucu bir ruhu olmayan Şaman düşünülemez. Koruyucu ruh çoğunlukla bir güç hayvanı olarak tasvir edilir. Şamanın önemli bir görevi, av hayvanlarının yakalanabilmesi için hayvan ruhlarıyla iletişim kurmasıdır. Şaman; avın başarılı geçmesi, av hayvanlarının üremesi, bol olması, hayvanların korunması ile yükümlüdür. Tezin ikinci bölümünde, Orta Asya Türk kültüründe Hayvan Üslubunun yeri incelenmiştir. Hayvancılıkla geçinen ve göçebe hayatı yaşayan Hunların Hayvan Üslubunun en güzel örneklerini vermiş olması kaçınılmazdır. Gündelik yaşamda hayvanlara olan bağımlılık sanata da yansımış, dokumalarda, keçelerde, kılıç, mızrak ve bıçaklarda, at koşum aletlerinde, kupaların gövde ve kulplarında, çadırlarında kısaca ellerinin değdiği her nesneyi Hayvan 1 Selçuk Mülayim (1993). Hayvan Üslubu. Thema Larousse. Milliyet Yayınları. S Michael Harner (1999). Şamanın Yolu. İstanbul: Dharma Yayınları. S. 113.

25 6 Üslubunun en güzel örnekleriyle bezemişlerdir. En sık kullanılan figürler ise, fantastik ve hayali yaratıklardır. Göktürk ve Uygur dönemine ait kurganlardan çıkarılan eserlerden, Hayvan Üslubuna verilen önem anlaşılmaktadır. Bu döneme ait eyer başlarında, av hayvanları, kaplan, geyik, ayı tasvirleri ve insan figürüyle bir arada yer alan kartal figürleri bulunmaktadır. Üçüncü bölümde ise, Hayvan Üslubu içerisinde yer alan natüralist ve fantastik figürler Türk Hayvan Takvimi ile de ilişkilendirilmektedir. Türkler, çok eski çağlardan beri kendileri için önem taşıyan tarihi olayları ve günlerin tarihlerini kaydetme ihtiyacı duymuşlardır. Türklerin tarih boyunca kullanmış olduğu takvimlerin içerisinde en eskisi On iki hayvanlı Türk Takvimi dir. Türk hayvan takvimi on iki yıllık bir devrenin her birinin ayrı bir hayvan ile adlandırılması sonucu meydana gelmiştir. Türk topluluklarında ve Çin de hayvan takviminde yer alan hayvanların bulundukları yıl ile ilgili kişiler üzerinde karakter ve fiziksel olarak etkili olabileceği inancı hakimdi. Her biri bir hayvanın ismiyle anılan On iki yıllık bir devre esasına dayanan hayvan takviminin kimi araştırmacılara göre Çin takvimi olduğu ve kimi araştırmacılara göre ise Türk kökenli olup sonradan Çinlilere geçtiği ifade edilmektedir. 3 Türk hayvan takviminde yer alan hayvanlar Türk Sanatında tek başlarına ya da diğer motifler ile birlikte kompozisyon halinde, resim, heykel, mimari, el sanatlarında çoğunlukla kabartma olarak tasvir edilmiştir. 12 Takvim hayvanından en sık kullanılanı 10 tanesidir, sıçan ve domuz çok nadir olarak kullanılmıştır. Ejderha Türk hayvan takviminde en sık kullanılan sembollerden biridir. Bu yaratık İslamiyetten önce ve sonra Türk Sanatında kompozisyonlarda yer alan motiflerden biridir. Ejder yılı sadece bolluğu değil aynı zamanda, savaş ve kan dökmeyi de simgelemektedir. Ejder yılında doğan ağaçlar iyi durumda olmaz, çocuklar ise iyi özelliklere sahip değildir, bakliyat türü ürünler boldur. Tezin dördüncü bölümünde, Türk Mitolojisinde çok sık rastlanan hayvan figürlerinin ikonografik açıdan incelenmiştir. Hayvan Üslubu konusu içerisinde incelediğimiz bütün 3 Yaşar Çoruhlu (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. S. 169.

ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar.

ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar. ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar. ( 1102 1409 ) Diyarbakır, Harput, Mardin Diyarbakır Artuklu Sarayı İlk Artuklu Medresesi İlgazi tarafundan Halep te yaptırıldı. Silvan (Meyyafarkin)

Detaylı

SULTAN IZZETTIN KEYKAVUS TÜRBESİ, 1217, SİVAS

SULTAN IZZETTIN KEYKAVUS TÜRBESİ, 1217, SİVAS SELÇUKLU MİMARİSİ Selçuklular Orta Asya dan Anadolu ve Ön Asya ya yolculuklarında Afganistan, İran, Irak, Suriye topraklarındaki kültürlerden ve mimari yapılardan etkilenmiş, İslam dinini kabul ederek

Detaylı

görülen sanat görülmektedir? dallarını belirtiniz.

görülen sanat görülmektedir? dallarını belirtiniz. Karahanlılar Dönemine ait Kalyan Minaresi (Buhara) Selçuklular Döneminden kalma bir seramik tabak Selçuklulara ait "Varka ve Gülşah adlı minyatür Türkiye Selçuklu halısı, XIII. yüzyıl İlk dönemlere Türk

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ İran üzerinden geçerek Batı Anadolu'ya yerleşen Türk boyların dan bir bölümü 13. yüzyıl sonlarında

Detaylı

Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri. Konya Sahip Ata Cami Erzurum Ulu cami Saltuklar

Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri. Konya Sahip Ata Cami Erzurum Ulu cami Saltuklar Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri Dini Mimari: Bu gruptaki eserler arasında camiler, mescitler, medreseler,türbe ve kümbetler,külliyeler,tekke ve zaviyeler yer almaktadır. Camiler:Anadolu

Detaylı

KASTAMONU-ÇATALZEYTİN İLÇESİ ÇAĞLAR KÖYÜ MERKEZ CAMİİ HAZİRESİ NDE BULUNAN BALIK FİGÜRLÜ BİR MEZAR TAŞI

KASTAMONU-ÇATALZEYTİN İLÇESİ ÇAĞLAR KÖYÜ MERKEZ CAMİİ HAZİRESİ NDE BULUNAN BALIK FİGÜRLÜ BİR MEZAR TAŞI KASTAMONU-ÇATALZEYTİN İLÇESİ ÇAĞLAR KÖYÜ MERKEZ CAMİİ HAZİRESİ NDE BULUNAN BALIK FİGÜRLÜ BİR MEZAR TAŞI Yrd.Doç.Dr. Eyüp NEFES * ÖZET Anadolu da çeşitli hayvanların tasvir edildiği pek çok mezar taşı bulunmaktadır.

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ. Selçuklu Dönemi Yapıları ile Bahçe ve Peyzaj Sanatı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ. Selçuklu Dönemi Yapıları ile Bahçe ve Peyzaj Sanatı ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ Selçuklu Dönemi Yapıları ile Bahçe ve Peyzaj Sanatı Selçuklu Dönemi (1071-1308) Oğuzların devamı olan XI. yüzyılın yarısında kurulan, merkezi Konya olan Selçuklular

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ ANADOLU SELÇUKLU CAMİİLERİ Konya Alâeddin Camii - 1155-1219 Niğde Alâeddin Camii 1223 Malatya Ulu Camii 1224

Detaylı

Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ)

Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ) Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ) Oniki Havariler Kilisesi olarak da bilinen Kümbet Camii, Kars Kalesi nin güneye bakan yamacında bulunmaktadır. Üzerinde yapım tarihini veren

Detaylı

Haçlı Seferlerinin hızının azaldığı 13. yüzyılın ilk yarısı Anadolu Selçukluları için bir yayılma ve yerleşme dönemi olmuşken, İlhanlı vesayeti

Haçlı Seferlerinin hızının azaldığı 13. yüzyılın ilk yarısı Anadolu Selçukluları için bir yayılma ve yerleşme dönemi olmuşken, İlhanlı vesayeti Selçuklular, 1100 KAPALI MEDRESELER Haçlı Seferlerinin hızının azaldığı 13. yüzyılın ilk yarısı Anadolu Selçukluları için bir yayılma ve yerleşme dönemi olmuşken, İlhanlı vesayeti altında geçen ikinci

Detaylı

ANADOLU SELÇUKLU MİMARİSİ

ANADOLU SELÇUKLU MİMARİSİ ANADOLU SELÇUKLU MİMARİSİ İlk bölümde Orta Asya mimarisinin bazı unsurlarının Anadolu yu etkilediğinden söz etmiştik. Bu etkileşim İran üzerinden Erzurum-Sivas hattından Anadolu nun batısına doğru yayılır.

Detaylı

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI Kültür varlıkları ; tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi

Detaylı

Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks ORTA ÇAĞ TAŞ İŞÇİLİĞİNDE PALMET MOTİFİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ

Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks ORTA ÇAĞ TAŞ İŞÇİLİĞİNDE PALMET MOTİFİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ ZfWT Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks ORTA ÇAĞ TAŞ İŞÇİLİĞİNDE PALMET MOTİFİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ THE PALMETTE MOTIF IN MEDIEVAL STONE ORNAMENTATION: KAYSERİ REFERENCE Lokman TAY

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU KÜLTÜR ÇEVRESİNDE CAMİLER

KUZEYDOĞU ANADOLU KÜLTÜR ÇEVRESİNDE CAMİLER KUZEYDOĞU ANADOLU KÜLTÜR ÇEVRESİNDE CAMİLER Erzurum Ulu Camii, 12.yy. KUZEYDOĞU ANADOLU KÜLTÜR ÇEVRESİNDE CAMİLER Erzurum Ulu Camii, 12.yy. KUZEYDOĞU ANADOLU KÜLTÜR ÇEVRESİNDE CAMİLER Kırlangıç kubbe iç

Detaylı

ŞAMANİZM DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2

ŞAMANİZM DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2 DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 ŞAMANİZM Şamanizmin tanımında bilim adamlarının farklı görüşlere sahip olduğu görülmektedir. Kimi bilim adamı şamanizmi bir din olarak kabul etse de, kimisi bir kült olarak kabul

Detaylı

MÜHRÜ SÜLEYMAN. Osmanlı Paralarının üzerinde Hazreti Süleyman ın mührü bulunurdu..

MÜHRÜ SÜLEYMAN. Osmanlı Paralarının üzerinde Hazreti Süleyman ın mührü bulunurdu.. MÜHRÜ SÜLEYMAN Osmanlı Paralarının üzerinde Hazreti Süleyman ın mührü bulunurdu.. Zamanımızda bazı kendini bilge zanneden sahte alim geçinenler, yeni çıktı turfandalar bu motifi inkar edip hatta şeklini

Detaylı

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik OSMANLI YAPILARINDA İZNİK ÇİNİLERİ Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik Çinileri, KültK ltür r Bakanlığı Osmanlı Eserleri, Ankara 1999 Adana Ramazanoğlu Camii Caminin kitabelerinden yapımına 16. yy da Ramazanoğlu

Detaylı

6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT

6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT 6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT Bozkırlının nazarında sabit olan şeyin faydası yoktur. O, her an harekete hazır olmalı, kolayca yer değiş-tirebilmelidir. Bu yüzden eski Türkler

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında

Detaylı

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir.

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir. Atatürk Müzesi Müze binası, eski Adana nın merkezi olan tarihi Tepebağ da, 19. yüzyılda yapılmış geleneksel Adana evlerindendir. İki katlı, cumbalı, kırma çatılı, kâgir bir yapıdır. Bu özellikleri nedeniyle

Detaylı

İSTANBUL DA, XIX. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIĞINDA GÖRÜLEN AMPİR ÜSLUPTAKİ MADENİ ŞEBEKELER

İSTANBUL DA, XIX. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIĞINDA GÖRÜLEN AMPİR ÜSLUPTAKİ MADENİ ŞEBEKELER Sanat Tarihi Dergisi Sayı/Number:XIII/1 Nisan/April2004, 169-180 İSTANBUL DA, XIX. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIĞINDA GÖRÜLEN AMPİR ÜSLUPTAKİ MADENİ ŞEBEKELER Kadriye Figen VARDAR Osmanlı Devleti XVIII. yüzyıldan

Detaylı

ADANA SEYHAN - ULU CAMİ MEDRESESİ ULU CAMİ MEDRESESİ

ADANA SEYHAN - ULU CAMİ MEDRESESİ ULU CAMİ MEDRESESİ ULU CAMİ MEDRESESİ Ulu Cami Medresesi, kuzey-batı köşesine sokulmuş olan Küçük Mescit ve onun bitişiğindeki muhdes bir yapı sebebiyle düzgün bir plân şeması ve âbidevi bir görünüş arz etmez. Bununla beraber

Detaylı

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir.

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. KARATEPE Çambel, H., 1948, Karatepe. An Archaeological Introduction, Oriens I. pp.147-162 Çambel, H., 1949, Karatepe., Belleten XIII/49. s.21-34. Bossert, Th., Alkım, U.B., Çambel, H., 1950, Karatepe Kazıları

Detaylı

ĐSTANBUL KÜLLĐYELERĐ (FATĐH / SULTAN SELĐM / ŞEHZADE MEHMET) TEKNĐK GEZĐSĐ RAPORU

ĐSTANBUL KÜLLĐYELERĐ (FATĐH / SULTAN SELĐM / ŞEHZADE MEHMET) TEKNĐK GEZĐSĐ RAPORU ĐSTANBUL KÜLLĐYELERĐ (FATĐH / SULTAN SELĐM / ŞEHZADE MEHMET) TEKNĐK GEZĐSĐ RAPORU Fakültemiz lisans programında açılan MĐM 376 Anadolu Uygarlıkları Teknik Seçmeli Dersi kapsamında yapılması planlanan Đstanbul

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ TEZHİP I. SINIF (A) GÜZ DÖNEMİ 13 Ekim 2014 9.30-12.30 13.30-16.00 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 20 Ekim 2014 9.30-12.30 13.30-16.00 Hatai çizimleri,

Detaylı

GÖRSEL SANATLAR. Mehmet KURTBOĞAN

GÖRSEL SANATLAR. Mehmet KURTBOĞAN GÖRSEL SANATLAR Mehmet KURTBOĞAN TÜRK SÜSLEME SANATLARI??? NELERDİR? Türk süsleme sanatları a) Tezhip b) Hat c) Ebru ç) Çini d) Minyatür e) Cam bezeme (Vitray) f) Bakırcılık g) Cilt sanatı h)halı sanatı

Detaylı

MUSTAFA ÖZTÜRK E ARMAĞAN. Hazırlayan MUSTAFA ARGUNŞAH

MUSTAFA ÖZTÜRK E ARMAĞAN. Hazırlayan MUSTAFA ARGUNŞAH MUSTAFA ÖZTÜRK E ARMAĞAN Hazırlayan MUSTAFA ARGUNŞAH İstanbul, 2015 H. Neşe Koçak ŞAH CİHAN HATUN TÜRBESİ VE MİTOLOJİK ÖGELERİ Yarattı yaşıl çeş, Sawurdı ürüŋ kaş. Tizildi kara kuş Tün kün üze yürkenür.

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 12 Ekim 2015 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 19 Ekim 2015 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 26 Ekim 2015 Yaprak çizimleri,

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 BİRİNCİ BÖLÜM İLK TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM 1.1. HUNLARDA EĞİTİM...19 1.2. GÖKTÜRKLERDE EĞİTİM...23 1.2.1. Eğitim Amaçlı Göktürk Belgeleri: Anıtlar...24 1.3. UYGURLARDA

Detaylı

ALİ İLHAMİ BİLGİN İN ÖZGEÇMİŞİ

ALİ İLHAMİ BİLGİN İN ÖZGEÇMİŞİ ALİ İLHAMİ BİLGİN İN ÖZGEÇMİŞİ İlhami Bilgin, 1944 yılında Ümmü-İbrahim Bilgin çiftinin üçüncü çocuğu olarak Merzifon da doğmuş, ilkokulu Samsun da, orta ve lise öğretimini Ankara Yenimahalle Lisesi nde

Detaylı

Ahşap İşçiliğinin 700 Yıllık Şaheseri: Eşrefoğlu Camii [Beyşehir/KONYA]

Ahşap İşçiliğinin 700 Yıllık Şaheseri: Eşrefoğlu Camii [Beyşehir/KONYA] Orta Asya'daki ağaç direkli ahşap camilerin Anadolu'daki örnekleri Selçuklu'nun ahşap ustalıkları ile 13.yy dan günümüze ulaşmıştır. Ayakta kalan örnekleri Afyon ve Sivrihisar Ulu Camileri, Ankara Arslanhane

Detaylı

A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı DıĢında Olup Uluslararası Ġndekslerin Kaydettiği Hakemli ve Süreli Dergilerde Yer Alan Makale ve Diğer Yazılar:

A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı DıĢında Olup Uluslararası Ġndekslerin Kaydettiği Hakemli ve Süreli Dergilerde Yer Alan Makale ve Diğer Yazılar: Doç. Dr. Nermin ġaman DOĞAN Sanat Tarihi A. YAYINLAR VE ATIFLAR A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı DıĢında Olup Uluslararası Ġndekslerin Kaydettiği Hakemli ve Süreli Dergilerde Yer Alan Makale ve Diğer Yazılar:

Detaylı

Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı.

Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı. Konya Kaynakçası Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı. Efe, A. (1998). Selçuklu Payitahtı Konyada Kırk Büyük Eser. Konya: Konya Büyükşehir

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 10.10.2016 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 17.10.2016 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 24.10.2016 Yaprak çizimleri,

Detaylı

TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 09.10.2017 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 16.10.2017 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 23.10.2017 Yaprak çizimleri,

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT 12.02.2015 : AKSARAY ÜNİVERSİTESİ/EĞİTİM FAKÜLTESİ/GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ BÖLÜMÜ/RESİM-İŞ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI/

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT 12.02.2015 : AKSARAY ÜNİVERSİTESİ/EĞİTİM FAKÜLTESİ/GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ BÖLÜMÜ/RESİM-İŞ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI/ MUSTAFA DİĞLER ÖZGEÇMİŞ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT 12.02.2015 Adres : AKSARAY ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ BÖLÜMÜ RESİM- İŞ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI 6800 AKSARAY Telefon

Detaylı

Genel Hatlarıyla Hindistan daki Türk Sanatı

Genel Hatlarıyla Hindistan daki Türk Sanatı Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Genel Hatlarıyla Hindistan daki Türk Sanatı Kemal Esmek, 019 2014, MANİSA Hindistan a gelen Türkler, Hint mimarisine ilgi göstermeseler de, eski tapınakların

Detaylı

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69.

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69. İÇİNDEKİLER TARİHÇE 5 SULTANAHMET CAMİ YAPI TOPLULUĞU 8 SULTAN I. AHMET 12 SULTAN I. AHMET İN CAMİYİ YAPTIRMAYA KARAR VERMESİ 15 SEDEFKAR MEHMET AĞA 20 SULTANAHMET CAMİİ NİN YAPILMAYA BAŞLANMASI 24 SULTANAHMET

Detaylı

Bozkır hayatının başlıca ekonomik faaliyetleri neler olabilir

Bozkır hayatının başlıca ekonomik faaliyetleri neler olabilir Kısrak sütünden üretilen kımız, darıdan yapılan begni bekni ve boza Türklerin bilinen içecekleriydi Bozkır hayatının başlıca Bu Türklerin kültürün bilinen önemli en eski gıda ekonomik faaliyetleri neler

Detaylı

TEZHİP I. SINIF GÜZ DÖNEMİ 15.10.2018 Açılış Toplantısı ve Tezhip Sanatı Hakkında Bilgi; (motifler, hatailer, yapraklar) 22.10.2018 Hatai çizimleri, kurşun kalem çalışması 05.11.2018 Yaprak çizimleri,

Detaylı

A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı Dışında Olup Uluslararası İndekslerin Kaydettiği Hakemli ve Süreli Dergilerde Yer Alan Makale ve Diğer Yazılar:

A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı Dışında Olup Uluslararası İndekslerin Kaydettiği Hakemli ve Süreli Dergilerde Yer Alan Makale ve Diğer Yazılar: Doç. Dr. Nermin ŞAMAN DOĞAN Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü A. YAYINLAR VE ATIFLAR A- 1. SCI, SSCI, AHCI Kapsamı Dışında Olup Uluslararası İndekslerin Kaydettiği Hakemli ve

Detaylı

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ Burcu Aslı ÖZKAN İlk Çağda Anadolu da kurulan bazı uygarlıklar Hitit, Frig,Urartu, Lidya. HİTİTLER MÖ(1700) Başkenti Hattuşa (Boğazköy) Malatya Orta Anadolu

Detaylı

Ankara da SELÇUKLU MİRASI. Arslanhane Camii. (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA

Ankara da SELÇUKLU MİRASI. Arslanhane Camii. (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA Ankara da SELÇUKLU MİRASI Arslanhane Camii (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA Çizim: Yük. Mim. Mehmet Emin Yılmaz 11. yüzyıldan başlayarak Anadolu ya yerleşmeye başlayan Türkler, doğuda Ermeni ve Gürcü yapıları,

Detaylı

ÖNSÖZ... İÇİNDEKİLER... RESİMLER LİSTESİ... ÇİZİMLER HİSTESİ... Birinci Bölüm TANIMLAR VE TÜRK ÇİNİ SANATININ TARİHİ GELİŞİMİ

ÖNSÖZ... İÇİNDEKİLER... RESİMLER LİSTESİ... ÇİZİMLER HİSTESİ... Birinci Bölüm TANIMLAR VE TÜRK ÇİNİ SANATININ TARİHİ GELİŞİMİ İçindekiler 1 İçindekiler ÖNSÖZ... İÇİNDEKİLER... RESİMLER LİSTESİ... ÇİZİMLER HİSTESİ... Birinci Bölüm TANIMLAR VE TÜRK ÇİNİ SANATININ TARİHİ GELİŞİMİ 1.1. Seramiğin Tanımı... 1.2. Çininin Tanımı... 1.3.

Detaylı

Önce ıznik, sonra Konya yı başkent yapan Anadolu Selçuklularının ikinci derecede merkezleri Kayseri ve Sivas ile çevreleri olmuştur.

Önce ıznik, sonra Konya yı başkent yapan Anadolu Selçuklularının ikinci derecede merkezleri Kayseri ve Sivas ile çevreleri olmuştur. ANADOLU DA SELÇUKLU ÇAĞI MİMARLIĞI Ara Altun 1071 Malazgirt Savaşından sonra tümüyle Türklere açılan Anadolu da, 13. yüzyılın sonuna kadar süren bir dönemin sanatına verilen genel isim, Selçuklu Çağı Sanatı

Detaylı

Cumhuriyet Dönemi nde ;

Cumhuriyet Dönemi nde ; O Orta Asya Türklerinin bahçe düzenlemeleri hakkındaki bilgilerimiz oldukça kısıtlıdır. Bunun en büyük nedeni belki de Türklerin mekan olusturmada toprak, kerpic gibi cabuk dağılan malzeme kullanmalarının

Detaylı

BİR SELÇUKLU ÇİNİ TEKNİĞİ; SIR KAZIMA. Nevin AYDUSLU. Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. Seramik Bölümü

BİR SELÇUKLU ÇİNİ TEKNİĞİ; SIR KAZIMA. Nevin AYDUSLU. Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. Seramik Bölümü BİR SELÇUKLU ÇİNİ TEKNİĞİ; SIR KAZIMA Nevin AYDUSLU Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü nayduslu@atauni.edu.tr Öz Sır kazıma tekniği, Selçuklu çini tekniklerinden

Detaylı

Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti

Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti Anadolu Selçuklu Devleti Kültür ve Medeniyeti 1) Devlet Yönetimi Anadolu Selçuklu Devleti kültür ve medeniyeti konusu içinde ilk işleyeceğimiz alan olan devlet yönetiminde, Büyük Selçuklular örnek alınmış

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998 1. Adı Soyadı: Sedat Bayrakal 2. Doğum Tarihi: 17.08.1969 3. Unvanı: Prof. Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1995 Y. Lisans Sanat Tarihi Ege

Detaylı

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi SANAT TARİHİ BÖLÜMÜ Öğretim Üye ve Elemanlarının Doğrudan Yazarı veya Editörü Oldukları Kitaplar

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi SANAT TARİHİ BÖLÜMÜ Öğretim Üye ve Elemanlarının Doğrudan Yazarı veya Editörü Oldukları Kitaplar Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi SANAT TARİHİ BÖLÜMÜ Öğretim Üye ve Elemanlarının Doğrudan Yazarı veya Editörü Oldukları Kitaplar (Öney, ve diğerleri, 1999) (Öney, ve diğerleri, 2002) (Öney, ve diğerleri,

Detaylı

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 12. Babil Arkeolojisine giriş. Nabupolazar ve Nabukadnezar Dönemi Babil, İştar Kapısı Babil Kenti Kentin Geç Babil Dönemi plan şeması, 1.8 km. uzunluğunda şehrin

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ RUMİ MOTİFLERİ -1

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ RUMİ MOTİFLERİ -1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ RUMİ MOTİFLERİ -1 ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

MARDİN SAVURKAPI (SİTTİ RADVİYE) HAMAMI NDA BULUNAN FİGÜRLÜ TAŞ PLASTİK SÜSLEMELERİN TÜRK SÜSLEME SANATI İKONOGRAFİSİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRMESİ

MARDİN SAVURKAPI (SİTTİ RADVİYE) HAMAMI NDA BULUNAN FİGÜRLÜ TAŞ PLASTİK SÜSLEMELERİN TÜRK SÜSLEME SANATI İKONOGRAFİSİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRMESİ Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 6 Sayı: 25 Volume: 6 Issue: 25 -Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU Armağanıwww.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 MARDİN

Detaylı

FATİH SULTAN MEHMET İN Sarayları

FATİH SULTAN MEHMET İN Sarayları 54 MİMARİ I FATİH SULTAN MEHMET İN SARAYLARI FATİH SULTAN MEHMET İN Sarayları Yazı ve Fotoğraf: İsmail Büyükseçgin / seckinmimarlik@ttmail.com Eski Saray (Beyazıt Sarayı) MİMARİ I FATİH SULTAN MEHMET İN

Detaylı

Türkiye Ulu Camileri

Türkiye Ulu Camileri Türkiye Ulu Camileri -FOTOĞRAF SERGİSİ- 1 Türkiye Ulu Camileri Fotoğraf Sergisi ni Takdim Türkiye Ulu Camileri fotoğraf sergisi, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı nca yayına hazırlanan ve Türkiye de tespit

Detaylı

TÜRK MİTOLOJİSİ DR.SÜHEYLA SARITAŞ 1

TÜRK MİTOLOJİSİ DR.SÜHEYLA SARITAŞ 1 TÜRK MİTOLOJİSİ DR.SÜHEYLA SARITAŞ 1 Çeşitli Türk topluluklarının mitolojileriyle ilgili malzemelerin bir çoğunu bilim adamları, misyonerler, seyyahlar ya da bazı yabancı araştırmacılar tarafından derlenmiştir.

Detaylı

Ahlat Arkeoloji Kazı. Çini Örnekleri ve EL SANATLARI KATALOĞU

Ahlat Arkeoloji Kazı. Çini Örnekleri ve EL SANATLARI KATALOĞU Ahlat Arkeoloji Kazı Çini Örnekleri ve EL SANATLARI KATALOĞU Ahlat Arkeoloji Kazı Çini Örnekleri AHLAT ARKEOLOJİ KAZI ÇİNİ ÖRNEKLERİ AHLAT ARKEOLOJİ KAZI ÇİNİ ÖRNEKLERİ AHLAT ARKEOLOJİ KAZI ÇİNİ ÖRNEKLERİ

Detaylı

TARİH KPSS İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ARİF ÖZBEYLİ

TARİH KPSS İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ARİF ÖZBEYLİ ARİF ÖZBEYLİ TARİH KPSS İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ARİF ÖZBEYLİ www.tariheglencesi.com Anav Kültürü (MÖ 4000-MÖ 1000) Anav, günümüzde Aşkabat ın güneydoğusunda bir yerleşim

Detaylı

VERSAILLES XIII. Louis Le Vau XIV Louis Mimar Le Vau nun Jules Hardouin-Mansart XV. Louis Ange-Jasques Gabriel Robert de Cotte Le Notre

VERSAILLES XIII. Louis Le Vau XIV Louis Mimar Le Vau nun Jules Hardouin-Mansart XV. Louis Ange-Jasques Gabriel Robert de Cotte Le Notre VERSALILLES VERSAILLES Versailles 1661-1711 yıllarında yapılmış olup Yapımı dört aşamada gerçekleşmiştir. İlk olarak XIII. Louis tarafından tuğla ve taştan bir av köşkü olarak yaptırılmıştır. Yine XIII.

Detaylı

ŞER'İYE SİCİLLERİNİN TOPLU KATALOĞUNA DOĞRU. Doçent Dr. Osman ERSOY

ŞER'İYE SİCİLLERİNİN TOPLU KATALOĞUNA DOĞRU. Doçent Dr. Osman ERSOY ŞER'İYE SİCİLLERİNİN TOPLU KATALOĞUNA DOĞRU Doçent Dr. Osman ERSOY Şer'iye sicilleri, sosyal ve kültürel hayatımızın çok önemli belgeleri olup, bugün çeşitli müzelerimizin arşivlerine mal edilmişlerdir.

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER Fatımiler Hz. Muhammed in kızı Fatma nın soyundan geldiklerine inanılan dini bir hanedanlıktır.tarihsel olarak Fatımiler İspanya Emevileri ile Bağdat taki

Detaylı

GRAFİK BİR SEMBOL OLARAK ANADOLU SELÇUKLULARINDA ÇİFT BAŞLI KARTAL AS A GRAPHIC SYMBOL DOUBLE HEADED KARTAL IN ANATOLIAN SELJUKS

GRAFİK BİR SEMBOL OLARAK ANADOLU SELÇUKLULARINDA ÇİFT BAŞLI KARTAL AS A GRAPHIC SYMBOL DOUBLE HEADED KARTAL IN ANATOLIAN SELJUKS GRAFİK BİR SEMBOL OLARAK ANADOLU SELÇUKLULARINDA ÇİFT BAŞLI KARTAL Nilüfer ÖZEL Adnan Menderes Üniversitesi, Türkiye https://orcid.org/0000-0001-6212-2394 e.nilufer.ozel@adu.edu.tr ÖZ Çift başlı kartal

Detaylı

2» Sergi. SELÇUKLU SANATI9ndaıı. örnekler. YAPI ve KREDİ BANKASI. MALAZGİRT ZAFERİ'nin. yıldönümünde. Kültür ve Sanat Hizmetlerinden : 900.

2» Sergi. SELÇUKLU SANATI9ndaıı. örnekler. YAPI ve KREDİ BANKASI. MALAZGİRT ZAFERİ'nin. yıldönümünde. Kültür ve Sanat Hizmetlerinden : 900. YAPI ve KREDİ BANKASI Kültür ve Sanat Hizmetlerinden : 2» Sergi MALAZGİRT ZAFERİ'nin 900. yıldönümünde SELÇUKLU SANATI9ndaıı örnekler 26 Ağustos Perşembe 2 Ekim Cumartesi 1971 26 Ağustos 1071 Malazgirt

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI SASANİLER (226-651) Sasaniler daha sonra Emevi ve Abbasi Devletlerinin hüküm sürdüğü bölgenin doğudaki (çoğunlukla Irak) bölümüne hükmetmiştir.

Detaylı

1990 - A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

1990 - A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Özgeçmiş Lisans 1980, A.Ü. DTCF Sanat Tarihi Bölümü Yüksek Lisans 1982 - A.Ü. DTCF Sanat Tarihi Bölümü Doktora 1990 - A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı İş Deneyimi - 1981-1985

Detaylı

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER SOSYAL BİLGİLER KONU:ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ (Büyük)Asya Hun Devleti (Köktürk) Göktürk Devleti 2.Göktürk (Kutluk) Devleti Uygur Devleti Hunlar önceleri

Detaylı

Proje Adı. Projenin Türü. Projenin Amacı. Projenin Mekanı. Medeniyetimizin İsimsiz Taşları. Mimari yapı- anıt

Proje Adı. Projenin Türü. Projenin Amacı. Projenin Mekanı. Medeniyetimizin İsimsiz Taşları. Mimari yapı- anıt Önsöz Medeniyet; bir ülke veya toplumun, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder. Türk medeniyeti dünyanın en eski medeniyetlerinden biridir. Dünyanın

Detaylı

GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI; KAAT'I

GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI; KAAT'I GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI; KAAT'I 1 Ders Adi: GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI; KAAT'I 2 Ders Kodu: GSB0508 3 Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Lisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 3 6 Dersin Verildiği Yarıyıl

Detaylı

SELÇUKLU DÖNEMİ SERAMİK SANATINDA HAYVAN SEMBOLİZMİ ANIMAL SYMBOLISM IN THE ART OF SELJUK CURRENT CERAMICS. Mine Ülkü ÖZTÜRK*, Yağmur ARISOY**

SELÇUKLU DÖNEMİ SERAMİK SANATINDA HAYVAN SEMBOLİZMİ ANIMAL SYMBOLISM IN THE ART OF SELJUK CURRENT CERAMICS. Mine Ülkü ÖZTÜRK*, Yağmur ARISOY** SELÇUKLU DÖNEMİ SERAMİK SANATINDA HAYVAN SEMBOLİZMİ Mine Ülkü ÖZTÜRK*, Yağmur ARISOY** * Dr.Öğr.Üyesi.Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, mineozturk(at)konya.edu.tr ** Seramik Öğretmeni, yagmur_leo(at)hotmail.com

Detaylı

(6) TÜRKLERDE HAYVAN SEMBOLİZMİ VE DİN İLİŞKİSİ Dr. Resul ÇATALBAŞ

(6) TÜRKLERDE HAYVAN SEMBOLİZMİ VE DİN İLİŞKİSİ Dr. Resul ÇATALBAŞ (6) TÜRKLERDE HAYVAN SEMBOLİZMİ VE DİN İLİŞKİSİ Dr. Resul ÇATALBAŞ Özet Günümüzde yaygın bir şekilde kullanım alanı bulan hayvan sembolleri, Türklerde önemli bir yer tutmaktadır. Bu sembollerin oluşması

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

Rönesans Heykel Sanatı

Rönesans Heykel Sanatı Rönesans Heykel Sanatı Ortaçağda heykel mimariye bağımlıdır. Fakat Rönesans döneminde, heykel mimariden bağımsız eserler olarak karşımıza çıkar. Heykeller meydanlarda, saraylarda ve köşklerde sergilenmeye

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

ÖZGEÇMİŞ. 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans 1. Adı ve Soyadı : AYLA ERSOY ÖZGEÇMİŞ 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Edebiyat.Fakültesi.Sanat Tarihi Bölümü İstanbul Üniversitesi 1971 Yüksek Lisans Doktora Türk

Detaylı

2.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

2.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities) Doç. Dr. Eyüp NEFES 1969 yılında Giresun'da doğdu. İlköğrenimini 1980, ortaöğrenimini 1987 yılında tamamladı. 1988 yılında O.M.Ü. İlahiyat Fakültesine kaydoldu. 1993 yılında bu fakülteden mezun oldu. 1994

Detaylı

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ:

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ: TARİHİ : Batı Toroslar ın zirvesinde 1288 yılında kurulan Akseki İlçesi nin tarihi, Roma İmparatorluğu dönemlerine kadar uzanmaktadır. O devirlerde Marla ( Marulya) gibi isimlerle adlandırılan İlçe, 1872

Detaylı

ARTUKLU DEVRINDEN BIR HAYAT AĞACı KABARTMASı HAKKıNDA

ARTUKLU DEVRINDEN BIR HAYAT AĞACı KABARTMASı HAKKıNDA ARTUKLU DEVRINDEN BIR HAYAT AĞACı KABARTMASı HAKKıNDA GÖNÜL ÖNEY İstanbul Türk ve îslâm Eserleri Müzesinde 2465 Env. No. da kayıtlı Diyarbakır'dan getirilmiş bir taş üzerinde figürlü yassı kabartmalar

Detaylı

AĞRI İLİNDEKİ MİMARİ ESERLERDE VE EL SANATLARINDA GÖRÜLEN FİGÜRLÜ BEZEMELERİN TÜRK FİGÜRLÜ BEZEME DÜNYASI İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ.

AĞRI İLİNDEKİ MİMARİ ESERLERDE VE EL SANATLARINDA GÖRÜLEN FİGÜRLÜ BEZEMELERİN TÜRK FİGÜRLÜ BEZEME DÜNYASI İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Tarih Okulu Dergisi (TOD) Journal of History School (JOHS) Haziran 2015 June 2015 Yıl 8, Sayı XXII, ss. 475-491. Year 8, Issue XXII, pp. 475-491. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/joh730 AĞRI İLİNDEKİ

Detaylı

İRAN GEZİ PROGRAMI 10 GECE 11 GÜNLÜK BİR TARİH VE KÜLTÜR GEZİSİ

İRAN GEZİ PROGRAMI 10 GECE 11 GÜNLÜK BİR TARİH VE KÜLTÜR GEZİSİ GEZİ PROGRAMI 10 GECE 11 GÜNLÜK BİR TARİH VE KÜLTÜR GEZİSİ 1.GÜN 24 Mayıs 2015 Pazar Ankara Tahran 2. GÜN 25 Mayıs 2015 Pazartesi Tahran Tebriz Saat 18.00 de Ankara Esenboğa Havalimanı Dış hatlar servisinde

Detaylı

İ Ç E R İ K. M i s y o n & V i z y o n S a n a t T a r i h i B ö l ü m l e r i n i n Ö n e m i N e d e n S a n a t T a r i h i B ö l ü m ü?

İ Ç E R İ K. M i s y o n & V i z y o n S a n a t T a r i h i B ö l ü m l e r i n i n Ö n e m i N e d e n S a n a t T a r i h i B ö l ü m ü? A D I Y A M A N Ü N İ V E R S İ T E S İ F E N E D E B İ Y A T F A K Ü L T E Sİ S A N A T T A R İ H İ B Ö L Ü M Ü T A N I T I M K İ T A P Ç I Ğ I 2018-2019 İ Ç E R İ K B ö l ü m ü m ü z M i s y o n & V

Detaylı

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 4. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak Arazi Uygulamaları VII dersi kapsamında Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

3. AHMET ÇEŞMESİ (İSTANBUL - SULTANAHMET MEYDANI)

3. AHMET ÇEŞMESİ (İSTANBUL - SULTANAHMET MEYDANI) 3. AHMET ÇEŞMESİ (İSTANBUL - SULTANAHMET MEYDANI) İstanbul da Bâb-ı Hümâyun ile Ayasofya arasında XVIII. yüzyıla ait büyük meydan çeşmesi ve sebil. Osmanlı dönemi Türk sanatının çeşme mimarisinde meydana

Detaylı

tamamı çözümlü tarih serkan aksoy

tamamı çözümlü tarih serkan aksoy kpss soru bankası tamamı çözümlü tarih serkan aksoy ÖN SÖZ Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yeri olan Tarih bölümündeki 30 soruyu uygun bir süre zarfında ve

Detaylı

ÇANKIRI'DAN BİRKAÇ FİGÜRLÜ PLASTİK BEZEME

ÇANKIRI'DAN BİRKAÇ FİGÜRLÜ PLASTİK BEZEME ÇANKIRI'DAN BİRKAÇ FİGÜRLÜ PLASTİK BEZEME Ahmet Ali BAYHAN* Fikri SALMAN** Adem ÇELİK*** ÖZET Çankırı, adını Antikçağ da kurulan ve şehrin çekirdeğini teşkil eden Gangra Kalesi nden almaktadır. Hitit,

Detaylı

Mitoloji ve Animizm, Fetişizm. Dr. Süheyla SARITAŞ 1

Mitoloji ve Animizm, Fetişizm. Dr. Süheyla SARITAŞ 1 Mitoloji ve Animizm, Fetişizm Dr. Süheyla SARITAŞ 1 Animizm Canlıcılık olarak da bilinin animizmin mitolojinin gelişmesinde önemli rolü vardır. İlkel devirde, eski insanlar her bir doğa olayının, eşyanın,

Detaylı

PERVARİ İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

PERVARİ İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları PERVARİ İLÇESİ Siirt deki Kültür Varlıkları 185 3.6. PERVARİ İLÇESİ 3.6.1. PALAMUT KÖYÜ UMURLU MEZRASI HANI Han Umurlu Mezrasının hemen dışındadır. Yapı üzerinde kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını

Detaylı

- 61 - Muhteşem Pullu

- 61 - Muhteşem Pullu Asaf Bey Çıkmazı Kabaltısı Sancak Mahallesindedir. Örtüsü sivri tonozludur. Sivri kemerle güneye ve ahşap-beton sundurmalı sivri kemerle kuzeye açılır. Üzerinde kesme ve moloz taşlardan yapılmış bir ev

Detaylı

Ders Öğretim Planı GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI: KAAT I I

Ders Öğretim Planı GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI: KAAT I I Ders Öğretim Planı GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI: KAAT I I Dersin Adı: GELENEKSEL TÜRK BEZEME SANATI: KAAT'I I Dersin Kodu: GSB007 Dersin Türü: Genel Seçmeli Dersin Seviyesi: Lisans Dersin Verildiği Yıl:

Detaylı

Üç Şerefeli Camii. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Üç Şerefeli Camii. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Üç Şerefeli Camii Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Üç Şerefeli Cami......................... 4 0.1.1 Osmanlı Mimarisinde Çığır Açan İlklerin Buluştuğu Cami............................

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998 1. Adı Soyadı: Sedat Bayrakal 2. Doğum Tarihi: 17.08.1969 3. Unvanı: Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1995 Y. Lisans Sanat Tarihi Ege

Detaylı

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönem Yazılı Dönem İslamî Dönem Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi Divan Edebiyatı Halk Edebiyatı Batı etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Tanzimat

Detaylı

Anadolu ya ilk Türk akınları ve ilk beylikler

Anadolu ya ilk Türk akınları ve ilk beylikler Türkiye tarihi, Türkiye tarihi ders notları, ygs Türkiye tarihi, kpss Türkiye tarihi notları, Türkiye tarihi notu indir gibi konular aşağıda incelenecektir. İçindekiler 1 Anadolu ya ilk Türk akınları ve

Detaylı

Gulnara KANBEROVA 1 Serap BULAT 2 İSHAK PAŞA İLE ŞEKİ HAN SARAYI MİMARLIK DESEN ve FORMLARININ GEOMETRİK KURULUŞLARI

Gulnara KANBEROVA 1 Serap BULAT 2 İSHAK PAŞA İLE ŞEKİ HAN SARAYI MİMARLIK DESEN ve FORMLARININ GEOMETRİK KURULUŞLARI Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 9, Mart 2015, s. 48-56 Gulnara KANBEROVA 1 Serap BULAT 2 İSHAK PAŞA İLE ŞEKİ HAN SARAYI MİMARLIK DESEN ve FORMLARININ GEOMETRİK KURULUŞLARI Özet Sultanlar,

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ORTA ASYA TÜRK TARİHİ Ders No : 0020100004 : Pratik : 0 Kredi : ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim Tipi

Detaylı

MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Mit, Mitoloji, Ritüel DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 Kelime olarak Mit Yunanca myth, epos, logos Osmanlı Türkçesi esâtir, ustûre Türkiye Türkçesi: söylence DR. SÜHEYLA SARITAŞ

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

Ö Z G E Ç M Đ Ş. Derece Alan Üniversite Yıl. Fen-Edebiyat Fakültesi. Marmara Üniversitesi

Ö Z G E Ç M Đ Ş. Derece Alan Üniversite Yıl. Fen-Edebiyat Fakültesi. Marmara Üniversitesi Ö Z G E Ç M Đ Ş 1. Adı Soyadı: Aygün Ülgen 2. Doğum Tarihi: 1957 3. Ünvanı: 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Doktora Türk ve Đslam Marmara Üniversitesi 1993 Sanatları Tarihi Yüksek Lisans

Detaylı

2013 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI

2013 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) 52 52 TM-3 402,77465 27.300 438,68010 389,15547 390,01457 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) Psikoloji 62 62 TM-3 402,49366 27.500 413,60594 381,63164 388,63617

Detaylı

BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ

BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ Benim Antalya ya ilk gezim 1962 yılı Şubat tatilinde henüz İstanbul Teknik Üniversitesi nde öğrenci iken oldu. Tatbiki Mekanik Kolu ndan arkadaşlarımız, hocamız Sacit

Detaylı

2012 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI

2012 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık TM-3 52 52 416,64 463,57 412,35 412,42 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) Psikoloji TM-3 62 62 415,67 454,89 408,47 410,20

Detaylı

Tarihi ve bugünü ile. Her an Harran

Tarihi ve bugünü ile. Her an Harran Tarihi ve bugünü ile Her an Harran Güneydoğu haritası (Urfa, Harran) İbrahim Ur dan Kenan Ülkesine giderken Harran dan geçti mi? Yakup Harran da Yakup un kuyusunun fotoğrafı Yakup un kuyusu (?) Ay Tanrısı

Detaylı