e-defter Uygulaması Teknik Kılavuz Versiyon 1.4 Şubat 2015 ANKARA e-defter Uygulaması Teknik Kılavuz Şubat 2015 Versiyon: 1.4.1/29

Transkript

1 e-defter Uygulaması Teknik Kılavuz Versiyon 1.4 Şubat 2015 ANKARA.1/29

2 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI e-defter Uygulaması Teknik Denetim Kılavuz ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı Şubat 2015 (I).2/29

3 Versiyon Yayım Tarihi Eklenen/Silinen/Değişen Bölüm Açıklama Kılavuzun ilk yayım tarihidir Defter Dosyasının Hazırlanması Büyük defter ve Yevmiye defterin tanımlama satırları değiştirilmiştir. (syf.9) Defter Dosyasının Bölünmesi Defter Dosyasının Bölünmesi Kısmı Eklendi. (syf.11) Berat Dosyasının Oluşturulması Berat Dosyası Oluşturulması Kısmının İkinci Paragrafın sonuna bir cümle eklenmiştir.(syf.13) Berat Dosyasının Hazırlanması Berat xlst tanımlaması değiştirilmiştir. (syf.14) Paket isimlendirme Standardı Uygulamaya Giriş Uygulamaya Giriş Paket Yükleme Defter Oluşturulurken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Berat Dosyasının Paketlenmesi Paket İsimlendirme Standardı Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Defter Dosyasının Hazırlanması Berat Dosyasının imzalanması veya Mühürlenmesi Paket İsimlendirme Standardı Berat Dosyasının Paketlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Paket İsimlendirme Standardı değiştirilmiştir. (syf.17, 18) Uygulamaya Giriş kısmında e-defter uygulaması sayfasına link verilmiştir. (syf.19) Uygulamaya Giriş Kısmına yeni ekran görüntüleri eklenmiştir. (syf.20) Paket Yükleme kısmına birden fazla paketi çoklu olarak seçilme imkânı verilmiştir. (syf.22) Yazılımın, defter oluştururken hangi kısıtları getirmesi gerektiğine dair bilgiler eklenmiştir. (syf.13) e-defter berat paketini şubeli ve şubesiz formatlarda yükleme imkanı verilmiştir. (syf.19) Paket isimlendirme standardı şube bilgisinin eklenebilmesi özelliği ile güncellenmiştir. (syf.19) Paket isimlendirmesi işleminde dikkat edilmesi gereken hususlar eklenmiştir. (syf.20) Hiç kayıt olmayan zaman aralığı için de defter ve defter beratının oluşturulması hususu eklenmiştir. (syf.20) xslt tanımlama satırları güncellenmiştir. (syf.8) Zaman damgasının herhangi bir imza kuruluşundan alınabilmesi hususu eklenmiştir. (syf.17) Parça numaralarının 6 hane olarak tutulmasıyla paket isimlendirmesinin yeniden yapılandırılması eklenmiştir. (syf.19) Parça numaralarının 6 hane olarak tutulmasıyla paket isimlendirmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar güncellenmiştir. (syf.20).3/29

4 İçindekiler Giriş Genel Açıklamalar ve İşleyiş e-defterin Oluşturulması Defter Dosyasının Hazırlanması Defter Dosyasının Mühürlenmesi veya İmzalanması Defter Dosyasının Bölünmesi Defterler Oluşturulurken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Berat Dosyasının Oluşturulması Berat Dosyasının Hazırlanması Berat Dosyasının İmzalanması veya Mühürlenmesi Berat Dosyasının Paketlenmesi Paket İsimlendirme Standardı Berat Dosyasının Paketlemesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Berat Paketinin e-defter Uygulamasına Yüklenmesi Uygulamaya Giriş Paket Yükleme e-defter Beratına Erişim /29

5 Şekil 1 Defter XSD Şema Gösterimi... 8 Şekil 2 Berat XSD Şema Gösterimi Şekil 3-a e-defter Berat ZIP Paketi Şubesiz Şekil 3-b e-defter Berat ZIP Paketi Şubeli 18 Şekil 4 e-defter Uygulaması Giriş Sayfası Şekil 5 Akıllı Kart Türü ve Şifresinin Girilmesi Şekil 6 Sertifika Seçme İşlemi Şekil 7 Sisteme Giriş İçin İmzalama İşlemi Şekil 8 e-defter Uygulaması Ana Sayfası Şekil 9 Paket Yükleme Sayfası Şekil 10 Paket Yükleme Sayfası (Çoklu Seçim) Şekil 11 Paketin Sisteme Kaydedilmesi Şekil 12 Paket Listesi Sayfası Şekil 13 e-defter Beratına Erişim.27.5/29

6 Giriş Bu kılavuz, 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin 3.3 Elektronik Defter Oluşturma başlıklı bölümünde öngörülen işlemlerin açıklanması amacıyla hazırlanmıştır. Bu kapsamda, elektronik defter (e-defter) dosyalarının oluşturulması ve mali mühürle mühürlenmesiya da güvenli elektronik imzayla imzalanması, e- Defter beratlarının hazırlanması ve e-defter Uygulaması aracılığı ile Gelir İdaresi Başkanlığından e-defter beratının alınması ile ilgili işlemler ve teknik kurallar bu kılavuzun konusunu oluşturmaktadır. Kılavuzda öncelikle e-defter oluşturulması ile ilgili genel açıklamalar ve e-defter oluşturma aşamaları anlatılmış, izleyen bölümlerdebunlarla ilgili detaylı bilgilere yer verilmiştir. Kılavuzda yer alan açıklamaların anlaşılabilmesi için XML (extensiblemarkup Language - Genişletilebilir İşaretleme Dili) ve ilgili diğer kavramlar hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir. Defter ve berat şema yapısında yer alan elemanlar İngilizce olarak adlandırılmıştır. Ancak XML şemalarında elemanların İngilizce adları ile yer alması, söz konusu dosyaların İngilizce olarak oluşturulacağı anlamına gelmemektedir..6/29

7 1 Genel Açıklamalar ve İşleyiş Genel Tebliğ düzenlemesi gereğince internet sitesinden duyurulan defter format ve standartları, söz konusu defterlerin kayıtlarının içeriği ve standartlarının açıklanmasına yöneliktir. Bu kılavuzun yayın tarihi itibariyle, yevmiye defteri ve büyük defter, ilgili e-defter XBRL GL Kılavuzlarına göre oluşturulacaktır. Ancak Genel Tebliğ düzenlemelerine göre söz konusu standartlara uygun olarak oluşturulan dosyaların e-defter olarak kabul edilebilmesi için mali mühürle mühürlenmesi ya da güvenli elektronik imza ile imzalanması ve e-defter Uygulaması aracılığıyla beratının alınması gerekmektedir. Belirtilen hususlarla ilgili yapılması gereken işlemler aşağıda sıralanmıştır. a. e-defter dosyaları ilgili kılavuzlarda belirtilen standartlar ve formata uygun biçimde hazırlanır. b. Hazırlanan dosya defter şema yapısında öngörülen alana yerleştirilir. c. Oluşturulan defter dosyası mühürlenir ya da imzalanır (Bu şekilde oluşturulan dosya, mükellefin beratının aldıktan sonra defter olarak saklamak zorunda olduğu dosyadır. Ancak bu dosyanın defter olarak geçerli sayılabilmesi için e-defter beratının alınması ve birlikte saklanması zorunludur). d. Mühürlenen ya da imzalanan defter dosyasının belli bilgileri alınarak berat dosyası oluşturulur. e. Berat dosyası mühürlenir ya da imzalanır. f. Mühürlü ya da imzalı berat dosyası paketlenir. g. Hazırlanan paket adresinde bulunan e-defter Uygulamasına giriş yapılarak yüklenir. h. Berat dosyası Gelir İdaresi Başkanlığı mali mührü ile de mühürlenerek indirilecek biçimde defter sahibinin erişimine açılır. (Erişime açılan defter beratı ile imzalı veya mühürlü defter dosyası birlikte muhafaza edilecektir.).7/29

8 1.1 e-defterin Oluşturulması e-defter oluşturma sürecinde öncelikle ilgili defter kılavuzlarındaki açıklamalara göre e-defter dosyası hazırlanacaktır. Hazırlanan dosya defter şeması içerisindeki xbrli:xbrl elemanına yerleştirilecektir. (Bknz: Şekil 1 Defter XSD Şema Gösterimi) e-defter dosyasının aşağıda gösterilen şema yapısında mühürleme ya da imzalama süreçleri sonunda defter dosyası oluşturulacaktır. Şekil 1 Defter XSD Şema Gösterimi Gerekli şema tanımlarına ve defter örneklerine sitesinden erişilebilir Defter Dosyasının Hazırlanması Defter XML dosyası hazırlanırken aşağıdaki kurallara uyulması gerekmektedir. Defter XML dosyası UTF-8 dil kodlaması ile oluşturulmalıdır. XML dosyası <?XMLversion="1.0" encoding="utf-8"?> ile başlamalıdır. Dosyanın XSLT tanımlaması yapılmış olmalıdır. Defterlerin örnek XSLT dosyaları sitesinden indirilebilir. XSLT tanımlamaları mutlaka ilgili defter için öngörüldüğü biçimde yapılmalı ve XSLT dosya adları değiştirilmemelidir. Tanımlama satırları aşağıda gösterilmiştir..8/29

9 o Yevmiye defteri <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="yevmiye.xslt"?>, o Büyük defter <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="kebir.xslt"?> Dil kodlaması ve XSLT tanımından sonra XML dosyası, <edefter:defter> tagı ile başlamalıdır. edefter:defter tagı aşağıdaki namespace tanımlarını içermelidir. <edefter:defter xmlns:edefter=" xmlns:xsi=" xmlns:ds=" xmlns:xades=" xsi:schemalocation=" xbrli:xbrl elemanı e-defter kılavuzlarında öngörülen format ve standartlara uygun biçimde hazırlanmalı ve ilgili dosyaya bu elemanda yer verilmelidir. Elektronik defter kayıtları aşağıdaki elemana taşınacaktır. (Örnekte yevmiye defterinin başlangıç ve bitiş etiketleri gösterilmiştir.)... <xbrli:xbrlxmlns:xbrli=" xmlns:iso639=" xmlns:link=" xmlns:glbus=" xmlns:xlink=" xmlns:glcor=" xmlns:glplt=" xmlns:iso4217=" xsi:schemalocation=" 25/plt/case-c-b/gl-plt xsd"> </xbrli:xbrl> Hazırlanan defterler mutlaka yayınlanan şema, şematron kurallarından ve mali mühür ya da imza kontrolünden geçebilmelidir. Dolayısıyla hazırlanan.9/29

10 defterlerin yazılım tarafından mutlaka şema, şematron ve mali mühür ya da imza kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir Defter Dosyasının Mühürlenmesi veya İmzalanması defter XML dosyasının en son veri grubu ds:signature'dır. Bu eleman defter XML dosyasının imza veya mühür bilgilerini içermektedir. e-defter kayıtlarını barındıran defter dosyasının kurumlar tarafından kendilerine ait mali mühür ile mühürlenmesi, gerçek kişiler için mali mühür ya da güvenli elektronik imza ile imzalanması zorunludur. Mühürleme ve imzalama işleminde asgari olarak XAdES-BES yöntemi kullanılacaktır. İstenilmesi durumunda XAdES-T, XAdES-A gibi daha çok bilgi içeren yöntemler kullanabilirler. XAdES imzalama enveloped yöntemi ile olmalıdır... <ds:signatureid="signature_1"><ds:signedinfoid="signedinfo_1"><ds:canonicalizationmethod Algorithm=" #WithComments"/><ds:SignatureMethod Algorithm=" URI=""><ds:Transforms><ds:Transform Algorithm=" Algorithm=" brl0grtetggigllci5+sayskws60y=</ds:digestvalue></ds:reference><ds:reference Id="SignedProperties-Reference_1" Type=" URI="#SignedProperties_1"><ds:DigestMethod Algorithm=" Okg4xrilKaNH4SBPOjsab/mYxPG30=</ds:DigestValue></ds:Reference></ds:SignedInfo><ds:Sign aturevalue Id="id1">abcd.==</ds:SignatureValue><ds:KeyInfo><ds:KeyValue><ds:RSAKeyValue><ds:Mo dulus> abc==</ds:modulus><ds:exponent>aqab</ds:exponent></ds:rsakeyvalue></ds:keyvalue><ds: X509Data><ds:X509SubjectName>CN=Gelir İdaresi Başkanlığı, =#130a </ds:X509SubjectName><ds:X509Certificate>b cde ==</ds:x509certificate></ds:x509data></ds:keyinfo><ds:object><xades:qualifyingpropert ies Target="Signature_1"><xades:SignedProperties Id="SignedProperties_1"><xades:SignedSignatureProperties><xades:SigningTime> T03:12:54+02:00</xades:SigningTime><xades:SigningCertificate><xades:Cert><xades:CertDige st><ds:digestmethod Algorithm=" 7WYWzHXQ2xrzUZLas1QR+IS7Rc=</ds:DigestValue></xades:CertDigest><xades:IssuerSerial><ds :X509IssuerName>CN=Mali Mühür Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı - Sürüm 1,.10/29

11 C=TR</ds:X509IssuerName><ds:X509SerialNumber>1111</ds:X509SerialNumber></xades:Issuer Serial></xades:Cert></xades:SigningCertificate><xades:SignerRole><xades:ClaimedRoles><xades :ClaimedRole> </xades:claimedrole></xades:claimedroles></xades:signerrole></xades:signe dsignatureproperties></xades:signedproperties></xades:qualifyingproperties></ds:object></ds :Signature> Defter Dosyasının Bölünmesi Oluşturulacak defterlerin (Y ve K dosyalarının) boyutunun 200 MB i geçmesi halinde bölünmesi gerekmektedir. Bölünme sonucu oluşan her parça Defter Dosyasının Hazırlanması ve Defter Dosyasının Mühürlenmesi veya İmzalanması adımlarına uygun olarak oluşturulmalıdır. Parçalama işlemi yapılırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir; XBRL elemanı olan gl-cor:documentinfo veri grubunda bulunan glcor:periodcoveredstart elemanına e-defter belgesindeki ilk yevmiye kaydının tarihi yazılmalıdır. XBRL elemanı olan gl-cor:documentinfo veri grubunda bulunan glcor:periodcoveredend elemanına e-defter belgesindeki son yevmiye kaydının tarihi yazılmalıdır. Aşağıda örnek olarak 2012 yılı Ocak dönemine ait 3 parçaya ayrılmış bir defter için yazılması gereken alanlar gösterilmiştir. Parça No İlk Yevmiye Tarihi Son Yevmiye Tarihi periodcoveredstart periodcoveredend /29

12 Aşağıda örnek olarak 2012 yılı Şubat dönemine ait 5 parçaya ayrılmış bir defter için yazılması gereken alanlar gösterilmiştir. Parça No İlk Yevmiye Tarihi Son Yevmiye Tarihi periodcoveredstart periodcoveredend Yukarıdaki örnekte bazı durumlara dikkat edilmelidir. Defter belgesinde bulunan ilk yevmiye tarihi Şubat ayının 2 si olduğu halde periodcoveredstart elemanına Şubat ayının 1 i yazılmıştır. İlk parçaya ait periodcoveredstart elemanına her zaman ilgili ayın ilk günü yazılmalıdır numaralı parçada ilk yevmiye tarihi Şubat ayının 17 si olduğu halde periodcoveredstart elemanına Şubat ayının 16 sı yazılmıştır. Parçalar arasında gün boşluğu (bazı günler için yevmiye kaydı olmayabilir) olsa bile dokümanın kapsadığı günleri ifade eden periodcoveredstart ve periodcoveredendelemanları arasında gün boşluğu olmamalıdır. Sonuç olarak bir döneme ait bir parçanın periodcoveredstart elemanı ile bir önceki parçasına ait periodcoveredend elemanı arasında gün boşluğu olmamalıdır numaralı parça için defter belgesinde bulunan son yevmiye tarihi Şubat ayının 28 i olduğu halde periodcoveredend elemanına Şubat ayının 29 u yazılmıştır. Son parçaya ait periodcoveredend elemanına her zaman ilgili ayın son günü yazılmalıdır..12/29

13 1.1.4 Defterler Oluşturulurken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Defterler yüklenirken, yazılım ay atlanmasına izin vermemelidir. Örneğin, Temmuz ayının defteri GİB e yüklenmemişse ya da GİB den onaylı beratları alınıp ay kapatılmamışsa mükellef bir sonraki ayın yani Ağustos un defterini oluşturamamalıdır. Yazılım buna izin vermemeli, uyarı mesajı vermelidir. Yazılım 200 MB kısıtını dikkate alarak otomatik olarak parçalı defter oluşturduğu gibi isteğe bağlı olarak da parçalı defter oluşturmaya izin vermelidir. İsteğe bağlı parçalı defter oluşturma hususu kıst dönemlerinde gerekli olacaktır. Örneğin içerisinde bulunulan tarih 16 Mart ise, Şubat ayının da GİB onaylı beratlarının indirildiği (ayın kapatıldığı) varsayılırsa, denetim elemanınca ayın 16 sında (ayın ortasında bir tarihte) Mart ayının defterinin oluşturulması istenebilir. Bu durumda dikkat edilmesi gereken hususlar şöyledir: İlk 16 günlük defter 200 MB ı geçiyorsa bölünmüş olmalıdır. İlk 16 günlük defter 200 MB ı geçmiyorsa da parça numarası 0000 olmamalıdır; çünkü 16 günlük defter ayın bir kısmını kapsamaktadır. Ayın kalan günleri için de ileride defter oluşturulacaktır. Mart ayına ait oluşmuş olan/oluşturulacak defterlerde periodcoveredstart ve periodcoveredend alanlarına yazılacak tarihler bir önceki bölümde anlatılan kurallara uygun olmalıdır. 16 Mart ta oluşturulan defterin periodcoveredend alanına; 16 Mart yazılmalıdır, ay bitmeden bu alana ayın son gününü (31 Mart) yazmak yanlış defter oluşturulmasına neden olur. Ayın geri kalan günlerinde örneğin tatil ya da hiç yevmiye kaydı yoksa da e-defter yazılımı defter oluşturmaya izin vermelidir, içeriği boş da olsa bu tarih aralığının beratı GIB e yüklenmeli, GIB den onaylı beratları alınmalıdır. Bu husus tüm ay için de geçerli olabilir: örneğin tüm Mart ayında hiç kayıt gelmemiş olsa da yine de boş defter oluşturulmalı, beratı alınmalı ve GIB e yüklenmelidir..13/29

14 GİB e yüklenmiş, GİB den onaylı beratları alınmış bir tarih aralığı için bir daha defter oluşturulamaz, aynı şekilde ileri bir tarihi de kapsayacak şekilde defter oluşturulamaz. Örneğin, 16 Mart ta Mart ayının defterlerini oluştururken oluşturulan defterin periodcoveredend alanına 31 Mart yazılamaz; çünkü böyle yapılırsa ay kapatılmış olur ve ayın 16 sından sonra gelen yevmiye kayıtları yazılamamış olur. Dolayısıyla yazılım buna izin vermemelidir. Ayın geri kalan günleri için de defter oluşturmanın unutulmaması için yazılımın mükellefe bir uyarı mesajı vermesi faydalı olacaktır. 1.2 Berat Dosyasının Oluşturulması e-defter Beratı, oluşturulan ve mali mühür ya da güvenli elektronik imza ile değişmezliği, bütünlüğü ve kaynağının doğruluğu garanti altına alınan defter XML dosyasının üçüncü kişiler nezdinde geçerlilik kazanabilmesi bakımından deftere ait belli bilgiler ile defterin imza ve mühür değerinin Gelir İdaresi Başkanlığına mühürlenmek üzere aktarılması amacıyla hazırlanan XML dosyasıdır. Bu dosya Gelir İdaresi Başkanlığınının mali mührü ile imzalandıktan sonra ait olduğu defter için e- Defter Beratı niteliği kazanacaktır. Bu çerçevede aşağıda yapılan açıklamalar onaylanmamış e-defter Beratı dosyasının hazırlanmasına ilişkindir. Kılavuzun 1.1 e-defterin Oluşturulması başlıklı bölümünde yer alan açıklamalara göre defter dosyası hazırlandıktan sonra berat XML dosyası oluşturulacaktır. Dosya büyüklüğünden dolayı ya da isteğe bağlı olarak bölünen defterlerde her bir parça için ayrı berat oluşturulmalıdır. Berat dosyasının XSD gösterimi aşağıdaki gibidir..14/29

15 Şekil 2 Berat XSD ŞemaGösterimi Berat Dosyasının Hazırlanması Berat XML dosyası hazırlanırken aşağıdaki kurallara uyulması gerekmektedir. Berat XML dosyası UTF-8 dil kodlaması ile oluşturulmalıdır. XML dosyası: <?xmlversion="1.0" encoding="utf-8"?> ile başlamalıdır. Dosyanın XSLT tanımlaması yapılmış olmalıdır. Berat örnek XSLT dosyası sitesinden indirilebilir. XSLT tanımlaması aşağıdaki gibi yapılmalı ve XSLT dosya adları değiştirilmemelidir: <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="berat.xslt"?> Dil kodlaması ve XSLT tanımından sonra berat XML dosyası <edefter:berat>tagı ile başlamalıdır. edefter:berat tagı aşağıdaki tanımlama bilgilerini içermelidir. <edefter:beratxmlns:edefter=" xmlns:xsi="

16 xmlns:ds=" xmlns:xades=" xsi:schemalocation=" xbrli:xbrl elemanı elektronik deftere ait tanımlama bilgilerinin berat XML dosyasına taşınacağı alandır. Tanımlama bilgileri, yevmiye defteri ve büyük defter XML dosyasında yer alan DocumentInfo ve EntityInformation veri grubu altında yer alan bilgilerdir. Bu bilgiler defter XML dosyasında yer verildiği biçimde taşınacaktır. Defter kayıtlarının bulunduğu entryheader veri grubunda yer alan bilgiler ise berat XML dosyasına taşınmayacaktır. xbrl etiketinin bitiminden sonra berat belgesine konu olan defterin (yevmiye defteri, büyük defter) mali mühür ya da imza değeri ds:signaturevalue elemanının içine yazılacaktır. Defter ibraz edilirken beratı ile birlikte ibraz edileceğinden bu değerin mutlaka defter dosyasındaki değerle aynı olması zorunludur. Aşağıdaki örnekte berat XML inin ana elemanlarının sıralanışı gösterilmiştir:.. <edefter:beratxmlns:edefter=" xmlns:xades=" xmlns:ds=" xmlns:xsi=" xsi:schemalocation=" <xbrli:xbrlxmlns:xbrli=" xmlns:iso639=" xmlns:link=" xmlns:glbus=" xmlns:xlink=" xmlns:glcor=" xmlns:glplt=" xmlns:iso4217=" <gl-cor:accountingentries> <gl-cor:documentinfo>.</gl-cor:documentinfo> <gl-cor:entityinformation>.</gl-cor:entityinformation> </gl-cor:accountingentries> </xbrli:xbrl>. <ds:signaturevalue>.==</ds:signaturevalue>. </edefter:berat>.16/29

17 Hazırlanan beratlar mutlaka yayınlanan şema/şematron kurallarından, mali mühür veya imza kontrolünden geçebilmelidir. Bunun için hazırlanan berat XML dosyaları mutlaka şema/şematron ve imza kontrolünden geçirilmelidir Berat Dosyasının İmzalanması veya Mühürlenmesi Berat belgesini en son etiket grubu ds:signature'dır. ds:signature berat belgesinin XAdES imzasını belirtir. Elektronik defter uygulaması kapsamında defter beratlarının imzalanması zorunludur. e-defter Uygulamasına yüklenecek olan beratın imzalanmasında asgari XAdES-BES kullanılacaktır. İsteyen kullanıcılar XAdES-T, XAdES-A gibi daha çok bilgi içeren imzalama yöntemlerini kullanabilirler. XAdES imzalama enveloped yöntemi ile olmalıdır. Herhangi bir kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların Başkanlık tarafından onaylanması işleminin gerçekleştirilememesi durumunda söz konusu beratlar, güvenli elektronik imza ya da mali mühür (gerçek kişiler için) veya mali mühür (tüzel kişiler için) ile herhangi bir imza kuruluşundan alınan zaman damgası kullanılarak (XAdES-T) imzalanacak veya mühürlenecektir. Beratların, Başkanlığa sunumunu engelleyen kesinti veya arıza durumunun ortadan kalkmasını takiben ilgili beratların tekrar Başkanlık onayına sunulması işlemi gerçekleştirilecektir. <ds:signatureid="signature_1"><ds:signedinfoid="signedinfo_1"><ds:canonicalizationmeth od Algorithm=" #WithComments"/><ds:SignatureMethod Algorithm=" URI=""><ds:Transforms><ds:Transform Algorithm=" Algorithm=" lavi2ygif4bswmsblqwpv3bi6k/aza=</ds:digestvalue></ds:reference><ds:reference Id="SignedProperties-Reference_1" Type=" URI="#SignedProperties_1"><ds:DigestMethod Algorithm="

18 F4pJKh4jX4CtrxDh8mp/WWEqhvhlgCQUc=</ds:DigestValue></ds:Reference></ds:SignedInf o><ds:signaturevalue Id="id1">abc..==</ds:SignatureValue><ds:KeyInfo><ds:KeyValue><ds:RSAKeyValue><ds:Mo dulus>mb..==</ds:modulus><ds:exponent>aqab</ds:exponent></ds:rsakeyvalue></ds:ke yvalue><ds:x509data><ds:x509subjectname>cn=gelir İdaresi Başkanlığı, =#130a </ds:X509SubjectName><ds:X509Certifica te>bbb..==</ds:x509certificate></ds:x509data></ds:keyinfo><ds:object><xades:qualifying Properties Target="Signature_1"><xades:SignedProperties Id="SignedProperties_1"><xades:SignedSignatureProperties><xades:SigningTime> T03:22:32+02:00</xades:SigningTime><xades:SigningCertificate><xades:Cert><xades:Cert Digest><ds:DigestMethod Algorithm=" NGk6EM7WYWzHXQ2xrzUZLas1QR+IS7Rc=</ds:DigestValue></xades:CertDigest><xades:Iss uerserial><ds:x509issuername>cn=mali Mühür Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı - Sürüm 1, C=TR</ds:X509IssuerName><ds:X509SerialNumber> </ds:X509SerialNumber> </xades:issuerserial></xades:cert></xades:signingcertificate><xades:signerrole><xades:cl aimedroles><xades:claimedrole>tedariki</xades:claimedrole></xades:claimedroles></ xades:signerrole></xades:signedsignatureproperties></xades:signedproperties></xades:q ualifyingproperties></ds:object></ds:signature> </edefter:berat> Berat Dosyasının Paketlenmesi e-defter uygulamasında Başkanlığa gönderilecek dosyalara paket denilmektedir. Paket belirli isimlendirme standardı olan ZIP formatında bir belgedir. Şekil 3-a e-defter Berat ZIP Paketi Şubesiz.18/29

19 Şekil 3-b e-defter Berat ZIP Paketi Şubeli Elde edilen zip formatı ile sıkıştırılmış berat paketleri e-defter uygulaması kullanılarak GIB sistemine yüklenecektir. ZİP içerisinde paket adı ile aynı adı taşıyan berat XML dosyası bulunmalıdır Paket İsimlendirme Standardı Gönderilecek paketlerde aşağıdaki açıklanan isimlendirme şekillerinden birisi kullanılacaktır. Berat dosyası ile ilgili defterin isimlendirme dokusu da aşağıdaki kurallara uygun olarak hazırlanmalı ve e-defter aynı dosya ismiyle saklanmalıdır YB zip YB zip paketleri örnek birer isimlendirme yapılarına sahiptir. Bu alanlar sırası ile; : Defterin ait olduğu tüzel kişiler için vergi kimlik numarası (TCKN) (VKN), gerçek kişiler için vatandaşlık numarası : e-defter in dönemi Y, K, YB, KB : Belge türü kodu. Yevmiye defteri için Y, büyük defter için K, yevmiye defter beratı için YB, kebir (büyük defter) beratı için KB kullanılacaktır : Parça numarası. Aylık oluşturulan defterin kaç parçadan oluştuğunu gösteren sayaçtır. Parça numarası 6.19/29

20 hanelidir. Defter bölünmeden tek bir parça şeklinde oluşturuluyorsa değerini almalıdır. Aylık oluşturulan defterin boyutu nedeniyle bölünme olması halinde aylık bölünen defter parçalarına den başlayarak numara verilmelidir : Şube numarası. Bu alan seçimlidir Berat Dosyasının Paketlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ve parça numaraları aynı anda bulunmamalıdır. Bir arada oldukları takdirde hata alınacaktır. Şube numarası 0000 olamaz, 0001 den başlamalıdır. Çoklu yüklemelerde paketlerin dönem bilgileri aynı olmalıdır. Çoklu yüklemelerde (varsa) paketlerin şube bilgileri aynı olmalıdır. Çoklu yüklemelerde şube bilgisi yoksa yüklenecek tüm paketlerde şube bilgisi olmamalıdır; şube bilgisi varsa yüklenecek tüm paketlerin aynı şube bilgisine sahip olması gerekir..20/29

21 1.3 Berat Paketinin e-defter Uygulamasına Yüklenmesi Uygulamaya Giriş Belirtilen formatlara göre hazırlanmış paketler e-defter Uygulaması üzerinden Başkanlığa gönderilecektir. Bunun için öncelikle e-defter Uygulamasına giriş yapılmalıdır. e-defter Uygulamasına tüzel kişiler mali mühür sertifikası ile gerçek kişiler mali mühür ya da nitelikli elektronik sertifika ile gireceklerdir. Kullanıcı sisteme giriş yaptıktan sonra standartlara uygun paketin Başkanlığa gönderimini gerçekleştirir. Kontrollerden geçmiş paket Başkanlığın Mali Mühürü ile onaylanır. Kullanıcı Başkanlık tarafından onaylanmış paketi indirebilir. adresinden e-defter Uygulaması giriş sayfasına gidilir. Şekil 4 e-defter UygulamasıGirişSayfası.21/29

22 Başla düğmesine basılarak oturum kodu alma işlemi gerçekleşir. Akıllı kartın türü ve akıllı kart şifresi girilerek Tamam düğmesine basılır. Şekil 5 Akıllı Kart Türü ve Şifresinin Girilmesi Ardından kullanılacak sertifika seçilir ve Tamam düğmesine basılır..22/29

23 Şekil 6 Sertifika Seçme İşlemi.23/29

24 Sisteme giriş için İmzala düğmesine basılır. Şekil 7 Sisteme Giriş İçin İmzalama İşlemi Mali mühür ya da güvenli elektronik imza ile e-defter Uygulamasına giriş yapıldıktan sonra uygulama ana ekranı gelecektir..24/29

25 Şekil 8 e-defter Uygulaması Ana Sayfası.25/29

26 1.3.2 Paket Yükleme Uygulama ana ekranından Paket Yükle menüsü seçilerek hazırlanan berat paketinin yükleme işlemi gerçekleştirilir. Şekil 9 Paket Yükleme Sayfası İstenirse birden fazla paket çoklu olarak seçilerek yükleme işlemi yapılabilir..26/29

27 Şekil 10 Paket Yükleme Sayfası (Çoklu Seçim).27/29

28 Paket yükleme işlemi başarılı bir biçimde gerçekleşmesi halinde sistem tarafından bir işlem numarası verilir. Şekil 11 Paketin Sisteme Kaydedilmesi Paketin durumu Paket Listesi menüsünden de takip edilebilir. Şekil 12 Paket Listesi Sayfası.28/29

29 1.3.3 e-defter Beratına Erişim Yüklenen paket içerisinde bulunan berat XML dosyası sistem tarafından gerekli kontrollerden geçirilir. Kontrolleri geçen dosyalar Gelir İdaresi Başkanlığının mali mührü ile de imzalanarak defter sahibinin erişimine sunulur. Erişime sunulan dosya söz konusu defterin geçerliliğini ispat bakımından muhafaza ve ibraz edilmek üzere saklanmalıdır. Şekil 13 e-defter Beratına Erişim.29/29