Dersimiz.Com Kaliteli ve Seçkin Eğitime Kaynak

Transkript

1 YENĐ ÖĞRETĐM PROGRAMLARININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Programların değerlendirilmesi, öğrencilere kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumlara yönelik plânlanmış eğitim yaşantılarının yeterli ve yetersiz yönlerini belirlemek, programların etkililiği hakkında karar vermek amacıyla yapılır. Programların değerlendirilmesinde genellikle dört türlü veri toplanır: Öğrencilerin programların hedeflerine ulaşma derecelerine ilişkin veriler, genellikle düzey belirleme testleriyle ve izleme testleriyle yapılır. Öğrenci, öğretmen, veli, yönetici, müfettiş vb. gibi kişilerin programlara ilişkin görüşleriyle ilgili veriler; anket ve görüşme teknikleriyle elde edilir. Programlar değerlendirme uzmanlarının programlardaki etkinlikleri doğrudan doğruya gözleyerek elde ettikleri veriler, genellikle gözlem sonucunda elde edilir. ROGRAMIN YÖNETĐCĐ TARAFINDAN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ : (Araç gereç,metod, Okul ve Çevre,Fiziki şartlar, Đçerik, Programın öğrenci seviyesi bakımından) OLUMLU 1. Yeni müfredat tüm öğrenci ve velilerimiz tarafından benimsenmiştir 2. Öğrenci okul ve veli sözleşmesinin yazılı metin haline getirilmesi öğrenci bakımından veliye de bir sorumluluk getirmiştir 3. Yeni müfredat programında öğrenci velisi de okulun içine çekilmiş, sorumluluk yüklenmiş ve okula karşı velinin ilgisi daha artmıştır 4. Yeni müfredat programının uygulanmasında kullanılan metod ve teknikler önceki programa göre uygulanabilirliği açısından daha net ve güzel 5. Bireysel yetenek ve farklılıkları ortaya çıkarmasından dolayı sosyal gelişimi olumlu etkilemektedir 6.M matematik programı çocuğu yönlendirici olması bakımından olumludur OLUMSUZ 1. Yeni programın tüm okullarda uygulanabilmesi için; okulların gerekli araç gereç ve teknolojik donanım ve derslik bölümlerinin olması gerekmektedir 2. Okulların ikili eğitim yapması etkinliklerin kontrolünü azaltmaktadır. Etkinlik temelli olarak inşa edilen bu müfredata uyum sağlamamaktadır. Okulların tekli öğretime geçmesi gerekmektedir 3. Sınıf mevcutlarının kalabalık olması olumsuzluk nedenidir 4. Öğretmenlerin ve velilerin yeni müfredat hakkında henüz yeterli bilgiye sahip olmamaları başarıyı azaltmaktadır 5. OKS sınav sistemi yeni müfredat programına uyum sağlamamaktadır PROGRAMIN ÖĞRETMENLER TARAFINDAN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ : (Araç gereç,metod, Okul ve Çevre,Fiziki şartlar, Đçerik, Programın öğrenci seviyesi bakımından) OLUMLU 1. Program öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmeye, bilgi transferi yapmaya sevk etmektedir. 2. Türkçe derslerindeki metinlerin öğrencilere kendilerini yazılı ve sözlü ifade edebilmeleri açısından uygundur 3. Okuma parçalarının bilgilendirici, öyküleyici, şiir, serbest dinleme olmak üzere gruplandırılmış olması öğretmenlerin dersi işlemesinde kolaylıklar sunmaktadır. 4. Đlk okuma yazmada ezber yerine seslerin kavratılarak hecelere, kelimelere ve cümlelere ulaşmaya çalışmalarından dolayı öğrenciyi aktif hale getirmekte, öğrencileri düşünmeye sevk etmektedir. 5. Hayat Bilgisi programı öğrenciyi öğrenmeye sevk eden, araştıran, sorgulayan, merak eden, doğayı seven ve koruyan, öğrendiklerini uygulayan, çevresini, vatanını seven, insanlarla iletişim kuran bireyler yetiştirmesi açısından olumludur. 6. Matematik programı öğrencilere eleştirel düşünen, yaratıcı düşünen, soru soran, gözlem yapan, çevresiyle iyi iletişim kurabilen, problem çözebilen, bilgi teknolojilerini kullanabilen, girişimci, karar alternatifleri üreten, kararı uygulayabilen ve sonuçlarının sorumluluğunu üstlenen, kaynakları etkili kullanan, planlayan ve üreten, öğrenmeyi öğrenen öğrenciler yetiştirmesi açısından uygundur. 7. Sosyal Bilgiler programı kendini ve yaşadığı çevreyi tanıyan, araştıran bireyler yetiştirmesi açısından uygundur. 8. Fen Bilgisi dersi gibi derslerde görsel ögelere yer verilmesi, konuya merakı ve öğrenme isteğini artırmaktadır. 9. Görselliğin ön planda oluşu ve çalışma kitaplarının konuların tekrarını kolaylaştırması açısından olumlu özelliklere sahiptir 10. Ne öğretileceğinden ziyade nasıl ve niçin öğretileceği üzerinde durulmuştur. 11. Programın öğretilmesinde kubaşık öğrenme; aktif öğrenme yöntem ve tekniklerine yer vermesi açısından önemlidir. OLUMSUZ 1. Okullarda yeterli araç ve gerecin olmaması programın uygulanmasını güçleştirmektedir. 2. Klavuz kitaplar öğretmenlere ulaşmadığı veya geç ulaştığı için yürütülen program aksamaktadır. 3. Her öğrenci ailesi aynı eğitim ve aynı maddi duruma sahip olmadıkları için araştırma, proje, bilgi

2 kaynağına ulaşmada olumsuzluklar yaşanmaktadır. 4. Kılavuz kitaplarımızda yer alan film, şarkı ve masal cd si, tepegöz saydamı elimize ulaşmadığı için tüm program için olumsuzluk teşkil etmektedir. 5. Türkçe metinlerin uzun olması öğrenciyi metni anlamakta zorluk çıkartmaktadır. 6. I. Sınıf öğrencileri bitişik el yazısı yazarken zorlanmaktadırlar ve ders araç gereçlerinin azlığı nedeniyle görsel sunumda zorluklar çekilmektedir. 7. Program yöresel koşullara göre esnekleştirilmemiş olması, etkinliklerin bölgesel ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanmaması programın eksik kalmış yanları. 8. Öğrenci gözlem, ölçme ve değerlendirme formlarının çok olması nedeniyle uygulanmasında zorluk çekilmektedir. 9. Ders kitaplarının tema veya fasikül halinde olmaması öğrencinin çantasında ağırlık yaratmaktadır. 10. Velilerin yeni program hakkında yeterli bilgi sahibi olmaması eğitimi olumsuz yönde etkilemektedir. 11. Matematik kitaplarında yeterli sayıda problem bulunmamaktadır. 12. Đfade ve beceri dersleri ile ilgili öğretmenler için kılavuz kitap bulunmamaktadır. 13. Sosyal Bilgiler konularının masalımsı anlatılmış olması bilgi içeriğinin kaybolmasına yol açmıştır PROGRAMIN ÖĞRENCĐ TARAFINDAN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ(Araç- Gereç, Metod, Okul Ve Çevre, Fiziki Şartlar, Đçeriği, Programın Öğrenci Seviyesi Bakımından) OLUMLU 1. Ders kitaplarının daha canlı ve renkli olması olumlu görülmektedir. 2. Bu programın yeni halinin hazırlanmasında fikirlerinin alınmasını olumlu görmektedirler. 3. Yeni program günlük yaşantıyla ilgili, öğrencinin daha aktif ve katılımcı olması olumludur. 4. Kendilerini özellikle sözlü ifade edebilmede, güvenlerinin arttığını düşünüyorlar. 5. Her öğrencinin grup çalışmalarıyla bir şeyler üretebildiği açısından olumlu. 6. Fen ve Teknoloji kitaplarındaki deneylerin ve diğer derslerdeki araç gereç kullanmaları bakımından yararlıdır. 7. dersi zevkli hale getirmesi OLUMSUZ 1. Ders kitaplarının çok olması çanta yükümüzü ağırlaştırıyor. 2. Okuma metinlerinin uzun olması bizi sıkıyor ve metnin bütünlüğünü anlamakta güçlük çekiyoruz. 3. Matematik problemlerini yetersiz buluyoruz. 4. Dersler işlenirken araç gereç eksikliğinden doğan aksaklıklardan dolayı konuyu anlamakta zorluk çekmektedirler. 5. El yazısı çalışmalarında zorluk çekmektedirler. PROGRAMIN VELĐ TARAFINDAN ) DEĞERLENDĐRĐLMESĐ(Araç- Gereç, Metod, Okul Ve Çevre, Fiziki Şartlar, Đçeriği, Programın Öğrenci Seviyesi Bakımından) OLUMLU 1. Bu programın yeni halinin hazırlanmasında fikirlerinin alınmasını olumlu görüyorlar. 2. Yazılı ödevlerin daha az verilmesi. 3. Şimdiden başlatılan el yazısı ve mantık geliştirici oyunlar okuldan sıkılmamalarını hatta okula düşkünlük yaratıyor. 4. Ders kitaplarını daha canlı ve renkli olması olumlu görülmektedir 5. Yeni program günlük yaşantıyla ilgili, öğrenci daha aktif ve katılımcı olması olumludur. 6. Ders kitaplarını daha canlı ve renkli olması olumlu görülmektedir. OLUMSUZ 1. Tüm veliler müfredatın değişmesinden haberi yok, olsa bile bu konuda müfredatla ilgili bilgilerinin olmaması programın yürütülmesinde aksaklıklara yol açmaktadır. 2. OKS Sınav sistemi yeni müfredat programına uyum sağlamamaktadır 3. Araç gereç eksikliğinden dolayı öğrenci etkinliklerinde fazla yardımcı olamamaktadırlar. 4. Ders kitaplarının çok olması çocukların çanta yükünü ağırlaştırmaktadır ÖNERĐLER 1. Öğretmenlere yeni program hakkında uzun süreli seminerlerden geçirilmesi. 2. Yeni program hakkında öğrenci velilerinin basın yayın, gazete, TV gibi araçlardan yararlanarak eğitilmesi. 3. Çevre şartlarına tüm okulların gerekli araç ve gereçlerle donatılması. 4. Sınıf mevcutlarının en fazla 30 ile sınırlandırılması. 5. Sosyal kültürel ve sportif faaliyetlere daha fazla yer verilmesi. 6. Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmede kullandıkları formların azaltılması. 7. Matematik ders kitabında problemlere daha fazla yer verilmesi sınıflarda Türkçe okuma metinlerinin biraz daha kısa tutulması. 9. Đfade ve beceri dersleri ile ilgili öğretmenlere Kılavuz Kitap verilmesi 10. OKS Sınav sisteminin yeni müfredata göre yeniden gözden geçirilmesi. 11. Öğrenci ders kitap yükünün azaltılması

3 12. Fen ve Teknoloji derslerinde sınıf içi araç gereçlerinin oluşturulması. ( Fen Dolabı) 13. Milli Eğitim Bakanlığı nın Kılavuz kitaplarda belirttiği araç ve gereçlerin okullara acele gönderilmesi. MATEMATĐK PROGRAMININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Programlarla ilgili belgelerin, yazışmaların, yönetmeliklerin incelenmesiyle elde edilen veriler, yazılı kaynaklardan elde edilir. 1. Onar ardışık sayı yerine 5 er ardışık sayı alınması şeklinde değiştirilmesi. Açıklamalar bölümünde sayıların toplamında ortadaki sayının beş ile çarpımına eşit olduğu örneklerle açıklanmalı. 2. Doğal sayılarda çıkarma işleminde en çok iki basamaklı doğal sayıyı yuvarlamadan yararlanarak sonucu tahmin eder. Şeklinde düzeltilmesi. 3. Bir bilme işleminin sonucunu tahmin etmek için strateji geliştirir. Sonucu kontrol eder. 4. Bölme işleminde baş tarafında ondalık sayı olmayacak şekilde, en çok beş basamaklı bir doğal sayıyı 10, 100, 1000 ile kısa yoldan bölmek için strateji geliştirir. 5. Kesirlerde alt öğrenme basamağının çıkarılması. Ondalık sayılar bölümünün 1.5,1.6, 1.7 beklentilerinin 5. sınıfa aktarılması. FEN VE TEKNOLOJĐ PROGRAMININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Temel Eğitime Destek Projesi kapsamında Mart 2004 tarihleri arasında yapılan Program Geliştirmede Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu çerçevesinde Fen ve Teknoloji dersi taslak öğretim programı iki farklı oturumda, programın dayandığı temeller, ünitelerin örüntüsü, kazanımlar, değerlendirme etkinlikleri ve uygulamaya dönük öneriler (yönetim süreci, sınav sistemi, ders çizelgeleri ve saatleri, uygun eğitim ortamları) olmak üzere beş ana başlık altında incelenmiştir. Taslak öğretim programı genel anlamda olumlu bulunmuştur. Özellikle, programın bilgiye ulaşmada öğrenci merkezli oluşu, buluş yolu ile öğrenmeye açık oluşu, açık uçlu etkinliklere yer verilmesi, verilen bir çok değerlendirme etkinliklerinin alternatif ölçme değerlendirme etkinliklerini içermesi ve konuların yaş gruplarına uygunluğu açılarından oldukça olumlu bulunmuştur. Programın temel yapısal özelliklerinden olan sarmal yaklaşım beğeni ile karşılanmış ve programın genel yapısı içinde sarmallığın oldukça uygun işlenmiş olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca taslak öğretim programında, her öğrenme alanında her konuyla ilgili etkinlikler bölümünün öğretmenlere iyi bir yol gösterici olduğu belirtilmiştir. Đki farklı oturuma katılan katılımcılarından farklı görüş ve öneriler ortaya çıkmış ve ilgili görüşler aşağıda özet olarak beş ana başlık altında toplanmıştır. Programın Giriş Bölümü o Bilimsel Süreç Becerilerinin pek çok öğretmen tarafından bilinmemesi ihtimali de göz önünde tutularak, bu ifade programın giriş kısmında ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. o Programın Türkçe dil açısından gözden geçirilmelidir. Programın giriş bölümünde önce tanıtıcı bilgiler (yapısalcı yaklaşım gibi) verilip daha sonra programın temellerinin verilmesi daha uygun olabilir. Bilimsel süreç becerilerini gösteren tabloda yer alan tahmin ve kestirme her beceri için belirleyici olarak yazılması daha sağlıklı olacaktır. Öğelerin seviyeye göre dağılımını gösteren tablo (tablo 3) anlaşılır olması için tabloyu açıklayıcı bilgilerin eklenmelisi daha uygun olacaktır. Ünitelerin Örüntüsü o Program ile diğer derslere ait öğretim programlar arasındaki ilişkilerde bazı eksiklikler vardır. Bu eksikliklerin giderilmesi programın başarıya ulaşması açısından daha iyi olacaktır. o Bu programın temelleri hayat bilgisi ders programı ile atılacağından, hayat bilgisi programı ile entegrasyon sağlanmalıdır. o Her üniteye bilim adamları ile ilgili bilgiler okuma parçası şeklinde eklenebilir. o Taslak öğretim programında yer alan 4. ve 5. sınıf ünitelerinin sıralanışı, ünitelerin birbirleri ile ilişkileri dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi uygun olacaktır. o Ünitelerin hazırlanmasında kullanılan sarmal yaklaşım, aktif öğrenme için yerinde bir yaklaşımdır. Ancak ünite içerisinde yer alan konuların kesin sınırları (nereye kadar işleneceği gibi ) açıklamalar kısmında verilmelidir. Kazanımlar 1. Fen Teknoloji Toplum ve Çevre arasındaki ilişki programın giriş kısmında uygun bir şekilde işlenmiştir. Öğrenci kazanımları Fen Teknoloji Toplum ve Çevre ye yönelik kazanımlar ile zenginleştirilmelidir.

4 2. Öğretim Programında yer alan kazanımları öğrenciden bekleyebilmek için kazanıma uygun alt yapının diğer derslerde özellikle Hayat Bilgisi dersinde önceden oluşturulması gerekmektedir. 3. Öğrenci kazanımlarında yer alan problemi tanıma, hipotez kurabilme, deney tasarlayıp uygulayabilme ve sonuç çıkarabilme becerileri olumlu bulunmuştur. Ancak bu becerilerin kazanım ifadelerinde ayrı ayrı ele alınması daha sağlıklı olacaktır. 4. Programda açıklamalar bölümünde diğer derslerle ilişkilendirme yaparken alt sınıflarda yer alan dersler ile de ilişki sağlanması programın başarıya ulaşması açısından daha uygun olacaktır. Öğretim ve Değerlendirme Etkinlikleri Önerilen etkinliklerin sayısı öğretmene yol gösterici olması açısından uygun olmakla birlikte bazı konularda öğretim ve değerlendirme etkinliklerinin sayıları arttırılabilir. Öğretim ve Değerlendirme etkinlikleri tahmin yapmaya ve hipotez kurmaya yönelik becerileri kapsayan etkinlikler ile zenginleştirilmelidir. Uygulamaya Dönük Öneriler 1. Fen ve Teknoloji dersinin haftalık ders saatinin en az 4 saat olmalıdır. 2. Programın amacına uygun olarak uygulanabilmesi ve olumlu sonuçlar alınabilmesi için ilgili öğretmenler ve ilköğretim müfettişleri hizmet içi eğitimden geçirilmelidir. 3. Programın amacına ulaşması için fiziksel alt yapı yeterli hale getirilmelidir. 4. Ülkemizin bir gerçeği olan Birleştirilmiş sınıflar göz önüne alınmalı ve bunlara yönelik olarak birleştirilmiş sınıf programı hazırlanmalıdır. 5. Bu programın uygulanmasında deneme ve kademeli geçiş uygulaması mutlaka yapılmalıdır. 6. Bilimsel Süreç Becerilerinin öneminin her öğretmen tarafından bilinmesi programın başarıya ulaşabilmesinde esas olduğundan, bu amaca uygun öğretmen yetiştirilmesine özen gösterilmelidir. 7. Değerlendirme sistemi LGS ve ÖSS sınav sistemine yansıtılmalıdır. 8. Öğretmen kitabı, öğrenci kitabı, materyal kitabı ve Fen eğitiminde güvenlik ile ilgili bir kılavuz kitap (öğrencinin bilmesi gerekenler, yönetimin görevleri,laboratuar sorumlulukları..v.b) hazırlanmalıdır ve 5. sınıf taslak öğretim programına uygun hazırlanan kitapların, program hazırlanması esnasında görev alan kişiler tarafında incelenmesi daha sağlıklı olacaktır. 10. Uygulamaya geçirmesinde çok aceleci davranılmamalıdır. 11. Programa uygun ölçme değerlendirme çalışmalarının (portfolyo değ., perfornmans değ,) yapılabilmesi için yönetmeliklerde de gerekli değişikliklerinin yapılmalıdır. 12. Yapılan üç günlük incelemenin sonucunda, katılımcı öğretmenlere programın en gülcü ve en zayıf yanı sorulmuştur. Alınan cevaplar aşağıda belirtilmiştir. Programın en güçlü tarafları: Sarmal yapı Bireysel farklılıkların dikkate alınması Düşünen bireylere doğru gidiş Somutlaşma Programın dayandığı temeller Hazırlanmasındaki çaba Konuların günlük hayata indirgenmesi Programın en zayıf tarafları: 1. Öğretmen destek eğitimi 2. Dil birliği 3. Fen ve matematik entegresi 4. Fen ve Hayat Bilgisi entegresi 5. Birleştirilmiş sınıf kavramı 6. Programın uygulanmasında kullanılacak SOSYAL BĐLGĐLER PROGRAMININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐ I. PROGRAM HAZIRLAMA SÜRECĐ ĐLE ĐLGĐLĐ GÖRÜŞ VE ÖNERĐLER 1. Program geliştirme komisyonunda branşlara göre daha adil bir dağılım yöntemi izlenebilirdi, 2. Bölgelere ve bölgesel ihtiyaçlara göre farklı ve alternatif üniteler hazırlanabilirdi, 3. Program hazırlanırken öğretmenlerin alışkanlıklarının nasıl aşılacağı konusuna değinildi mi? 4. Programın öğrenci merkezli olması güzel bir yaklaşım, 5. Programın ezberci eğitimi kaldıracağına dair iddia tartışılmalı, 6. Program hazırlanırken, birkaç seneye kadar eğitimin mahallere ayrılma olasılığı düşünüldü mü?

5 7. Konuların her sınıfta tekrarlanması nedeniyle öğrencilerde bıkkınlık meydana geliyor. Bu nedenle program hazırlanırken, sınırlan ve tekrar sayısı iyi belirlenmeli, 8. Etkinlikler hazırlanırken, kullanılacak materyal ve yöntemler açısından, Türkiye genelinde okulların olanakları düşünülmeli. II. PROGRAMIN GENELĐ HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERĐLER 1. Basamaklar hakkında daha ayrıntılı bilgi verilebilirdi. 2. Program dogmatik bir yaklaşımla, temalar üzerine kurulmuş. 3. Öğrencinin biricikliğinin içi nasıl doldurulacak? Öğretim etkinlikleri ile öğrenci biricikliği nasıl bağdaştınlacak? Bu açıdan bakıldığında uygulamada zor bir yaklaşım gibi görünüyor. 4. Program öğretmeni baskılardan ve zamansızlıktan kurtarmakla birlikte, uygulamada, Bakanlık geliştireceği projelerle bu konuda ne kadar öğretmenin yanında yer alacak? 5. Programda yer alan etkinliklerde kavramlar konusunda kargaşa yaşanmış, kavramlar sadeleştirilmeli. 6. Programda yer alan etkinliklerle öğrenci kazanımlarını sağlamak ne kadar mümkün olacak? Etkinlikler zenginleştirilmeli, somutlaştırılmalı. 7. Önemli gün ve haftalar nedeniyle derslerin aksaması sorunu programda göz önünde bulunduruldu mu? Önemli gün ve haftalarda o güne uygun etkinlikler düzenlenerek, öğrencilerden yeni ürünler elde edilebilir. 8. Yoğun ders saatleri azaltılmalı, eğitsel kol çalışmaları artırılmalı. 9. Eski programın ezberci eğitime yol açması nedeniyle sınavlarda en başarısız olunan alan sosyal bilgilerdir. Bu nedenle yeni programda bu anlayıştan uzaklaşılması olumlu bir gelişimdir. Ancak, sınav sisteminin de programa uygun olarak düzenlenmesi gerekir. 10. l O-Etkinlikler öğretmen el kitaplarında çok fazla ve detaylı olarak yer almalı, böylece programla Öğretmenin özgün alanına çok müdahale edilmiş olunmaz. 11. Yeni programla öğretmen empoze eden, aşılayan rolünden uzaklaşıp, yol gösterici rolüne doğru kayıyor. 12. Programın etkinliğinin artırılması için sınıf mevcutlarının azaltılması gerekir Milli Eğitim Bakanlığı' nın yayınladığı yıllık plan, ünite planı formatları ile ilgili program ile bu taslak programın hedef ve kazammlan ile uyuşmuyor Ünite başlıkları içinde yer alan konulara "Atatürkçülük" konusu yerleştirilecek mi? Nasıl 15. yerleştirilecek? Program bireysel ve işbirliğine dayalı etkinlikleri destekleyecek mi? Kazanımlar 8 ayda gerçekleşebilir mi? Program biraz Türkçeleştirilmeli. Program dili yılı yazım kılavuzuna uygun olarak düzenlenmeli. Yaygın olarak konuşulan Türkçe ön planda tutulmalı Her öğrenme alanı ile ilgili ölçme ve değerlendirmenin spesifik olarak kılavuzda yer alması gerekir "Etkinlikler" başlığı öğretmeni sınırlıyor. Bu nedenle "Örnek Etkinlikler" başlığı kullanılmalı. Etkinliklerin tamamı kılavuzda yer almalı Etkinlikler kısmında yer alan araştırma faaliyetlerinin sonunda Öğrenciye bilgiyi nereden aldığı ve kime ait olduğunu belirtmesi alışkanlığı kazandırılırsa araştırma disiplini oluşturmaya yönelik bir adım atılmış olur. Bu aynı zamanda "dürüst akademik çalışmalar oluşturma" şeklinde bir ifadeyle genel hedeflerde de yer alabilir Öğretmen kılavuzları hazırlanırken de bu tür komisyonlar oluşturularak bilgi ve iş paylaşımı yapılmalı Zeki ve başarılı öğrencilere ödül verildiği halde orta zeka seviyesine sahip öğrenciler mevcut uygulama ile bu ödül sisteminden şimdiye kadar yararlanamadılar. Eğer etkinliklerde yer alan sorumlulukları tam olarak yerine getiren öğrencilere de böyle bir ödül sistemi getirilirse diğer öğrenciler de motive edilebilir Programın içeriğinde anlatım olmayacak mı? Programın genelinde, bu programa uygun bir kitap oluşturma konusunda Türkiye, yayınevleri ve yazarlar açısından yetersiz. Bu sorun nasıl aşılacak? Her ünite içinde örnek bir projeye yer verilmeli. Proje hazırlama çalışmaları öğretmen kılavuzunda açıklanmalı. 27. Kazanımlar ders saatleri düşünüldüğünde çok fazla. Gereksiz olanlar çıkartılarak program hafıfletilmeli. Etkinlikler arttırılarak konular bu yolla anlatılmalı. 28. Kazanımlarda yer alan ifadeler çok akademik ve teknik. Ülke genelinde tüm öğretmenlerin anlayabileceği bir dil kullanılmalı Program genelinde etkinlikler kısmında yer alan "kavratma" terimi öğrenci merkezli program anlayışına tezat düşüyor. Yeniden düzenlenmeli Çalışma gruplarında iller genelinde adil dağılımlı ve yeterli sayıda sınıf öğretmenin olmaması programın sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesinde büyük bir eksiklik..

6 SOSYAL BĐLGĐLER TANIMI ĐLE ĐLGĐLĐ GÖRÜŞLER 1. Programda yer alan sosyal bilgiler tanımı yeterli değil. 2. Neden "Sosyal Bilimler" ifadesi kullanılmıyor? 3. Tanımda yer alan "biriciklik'' terimi rahatsız edici, bencillik anlamı taşıyor. Bunun yerine insan olma faktörüne yer verilmeli. "Bireyi/Đnsanı merkeze alan" gibi bir anlatıma yer verilebilir. 4. Tanımda, bireyin kendisi (biricikliği) dışında, "diğer bireylerin de bir değer olduğunu kabul eder" şeklinde bir ifade bulunabilir. 5. Tanımın verdiği anlam. Türkiye' de nasıl benimsetilecek ve yaygınlaştırılacak? Etkinlikler arttırılarak konular bu volia anlatılmalı.. 4. SINIF ÜNĐTELERĐ ÎLE ĐLGĐLĐ GÖRÜŞLER VE ÖNERĐLER l-bđrey VE KĐMLĐK 1. Ünite adı ile öğrenme alanı arasında çelişki var. 2. Ünite adı, kazammları tam olarak karşılamıyor. 3. Açıklamalar kısmında yer alan ölçme ve değerlendirme araçları arasında yer alan çoktan seçmeli usul öğrencinin bireysel gelişimini ölçmede yetersiz bir teknik. Ayrıca bu araçlar arasına öz değerlendirme ölçekleri, akran değerlendirme ölçekleri ve rubric eklenmeli. 4. Birey ve kimlik öğrenme alanı sadece psikoloji ile ilişkilendirilmiş, sosyoloji ile de ilişkilendirilseydi, kazanımlar daha anlaşılır olabilirdi. 5. Farklı kimliklere saygı duyar şeklinde bir kazanım eklenmeli. 6. Ünitenin hepsi bir kavram haritası yaratacak şekilde olmalı. 7. Açıklamalar kısmında yer alan uyarı, etkinlikler başlığı altında değerlendirilebilir. 8. Bireysel kimlik üzerinde toplumsal ve kültürel etkiye değim'lmeli. 2- KÜLTÜR VE MĐRAS kazanım etkinlikler bölümünde yer almalı. Burada "tarihsel araştırma yöntemleri kullanır" ifadesine yer verilmeli kazanımda Anadolu yerine Türkiye yazılabilir mi? Betimler fiili, etkinlik gibi çağrışım yapıyor, bunun yerine "tanır" fiili veya başka bir fiile yer verilebilir. Sadece görsel materyal değil işitsel materyaller de kullanılmalı. 3.» 5. kazanımda "inanır" fiili oluşturmacı yaklaşıma tezat düşüyor. 4. Kazanımlar daha çok tarih ağırlıklı. Coğrafya, vb. ile de bütünlük içinde olmalı. 3- ĐNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER kazanımda "şekil ve şema oluştururken sembol kullanır" ifadesi anlaşılmıyor. Şekil terimi kaldırılmalı kazanımda "bulgu" terimi yerine "veri" terimi kullanılmalı. 3. Açıklamalar kısmında matematik dersi ile de entegrasyon sağlanmalı. 4. Kazanım sıralaması 2,3,4,5,6 ve l şeklinde olabilir. 4- ÜRETĐM, DAĞITIM VE TÜKETĐM 1. Sıralama 3,5,4,1,2,6,7,10,8 ve 9 şeklinde değiştirilebilir. (5 ve 4 uygulamada yer değiştirebilir) 2. Açıklamalar kısmında fen ve teknoloji ile de bağlantı kurulmalı. 5- BĐLĐM, TEKNOLOJĐ VE TOPLUM kazanımdan önce, çocuğun yakın çevresinde yer alan teknolojik ürünlerin hayatındaki önemini, bunlar olmasaydı ne gibi zorluklar yaşayacağını ya da bunların ne amaçla geliştirildiğinin farkına varması gerekir. 2. Sıralama 3,1,2,4,5, ve 6 veya 4,1,2,3,5 ve 6 şeklinde değiştirilebilir kazanım 2' ye ayrılabilir. 4. "Teknolojik ürün" tanımlaması yeniden düşünülmeli. Ürün yerine materyal ve araç kullanılabilir. 5. "'Đyi ki var" olan ünite adı; teknolojinin mutlak şekilde iyi olduğu anlamına geliyor. Oysa öğrenciye teknolojinin iyi yanlan yanında zararları da anlatılmalı. Bu bağlamda kazanmalara, 'Teknolojinin yararları yanında insan ve doğaya olan zararlarını sorgular" eklenebilir. 6- GRUPLAR, KURUMLAR VE SOSYAL ÖRGÜTLER kazanım daha netleştirilebilir ve 5, kazanımda yer alan "bir etkinlik" ifadesinden "bir" terimi çıkarılmalı. 3. Öğrencinin bir gruba ait olduğunun farkına varmasına dair bir kazanım eklenebilir. 4. Öğrencinin Örgütlenme hakkına, fikirlerini beyan etme hakkına sahip olduğunun farkına varmasına ve bu hakkını ileri sürebiîmesine yönelik bir kazanım eklenebilir. Böylece hak kavramına da bir giriş yapılmış olur. 5. Açıklamalar kısmına gezi gözlem raporu eklenerek ölçme ve değerlendirme alam desteklenmeli.

7 7- GÜÇ, YÖNETĐM VE TOPLUM 1. Güç terimi yerine "toplumsal güç odaklan" ifadesi kullanılabilir. 2. Diğer üniteler ile de bağlantı kurulabilir. 8- KÜRESEL BAĞLANTILAR 1. Çocuğun kendi yaşadığı yöreden; illeri, bölgeleri tanımadan doğrudan bir geçiş ile küresel bağlantı ünitesi ile karşılaşması doğru değil Bu nedenle 4. sınıfta yerel bağlantılar, 5. sınıfta küresel bağlantılar ünitesine yer verilmeli kazanım; bir kazanım değil, bir etkinlik. 3. Farklı kültürleri tanımak için 4. sınıf çok geç daha önceki sınıflarda bu tanıtıma başlanmalı. 4. Uygulamalarda yakından uzağa yaklaşımının başarısız olması nedeniyle bu üniteye 4. sınıfta yer verilmesi daha doğru. Ayrıca çocukların televizyon, internet, vs. araçlarla farklı kültürlerle okul dışında tanışması açısından da, 4. sınıfta bu ünitenin yer alması daha faydalı. VI. PROGRAMIN UYGULANMASI ĐLE ĐLGĐLĐ GÖRÜŞ VE ÖNERĐLER Programın uygulanması ile ilgili genel açıklamalar olmalı. Programı uygulamada öğretmen niteliklerinin yetersizliği, farklı nedenlerle öğretmenin özgür bir şekilde programı uygulayamaması sorun oluşturuyor. Programın uygulanabilirliği öğretmen becerilerinin geliştirilmesine bağlı. Etkinliklerin uygulama yöntem ve teknikleri konusunda öğretmenlere eğitim verilmeli. Müdür ve müfettişlerin otorite ve baskısının ortadan kaldırılması için ilçeler bazında "sosyal bilgiler program geliştirme uzmanı" yetiştirilmeli. Müfettiş denetimleri kalkmalı, sosyal bilgiler program geliştirme uzmanının rehberliği doğrultusunda bir uygulamaya geçilmeli. Öğretmen el kitapları ayrıntılı örneklerin verildiği, kavramların açıklandığı detaylı bir kitap olmalı. Bu anlayışla hazırlanacak kitap, programın etkili bir şekilde uygulanmasında kilit araç olacaktır. Türkiye' nin her noktasında görev yapan öğretmenin gerçekleştirdiği etkinliklerin yer alacağı bir web sitesinin açılmasıyla, etkinliklerin zenginleştirilmesi ve uygulama sonuçları hakkında bilgi edinilmesi sağlanabilir. Bu programın rahat bir şekilde uygulanabilmesi için okullarda "ders dışı etkinlikler koordinatörü" adı altında bir branş oluşturulmalı. Böylece bürokratik engellerin de önüne geçilmiş olunur. Bir alt sınıfta, uygulanan etkinlikler, öğretmen değişimi durumunda yararlanılmak üzere belgelenip, dosyalanarak bir üst sınıfa iletilmeli. Programın uygulanabilmesi için öğretmen rolünün ve tipinin belirlenmesi gerekiyor. Yönlendirici, rehberlik eden, aktaran ve danışmanlık yapan öğretmen tipi bu anlamda çok önemli. Öğretmen kılavuzunda veya programda öğretmenin rolü konusuna değinilmeli. Kazanımlar ile etkinlikler arasında hangi becerilerin yerleştirilmesi gerektiği konusunun ülke genelinde anlaşılmasında sıkıntı yaşanabilir. Ders kitapları hazırlanırken, öğrencinin sıkılmaması ve hızlı okuma tekniğine uygunluk göz önünde bulundurulmalı. Uzun paragraf ve metinlere yer verilmemeli. Mevcut programda konu, hedef, hedefe nasıl ulaşılacağı belli olduğu halde başarılı olmadı. Bu nedenle yeni program her kademede iyice tanıtılmadan (öğretmen, öğretmen yetiştiren kurumlar, yönetim, vs.) uygulamaya geçirmemeli. VII- KAVRAMLARLA ĐLGĐLĐ GÖRÜŞ VE ÖNERĐLER Etnik merkezcilikten ne kastedildiği anlaşılmıyor. Đçeriği ve amacı daha nei açıklanmalı. 9. sınıfa kadar kullanılan kavramlara bakıldığında sendika, sosyal devlet, ticaret ağı. ulaşım ağı gibi kavramlara yer verilmediği görülüyor. Eşitsizlik, büyük şirketlerin etkisi, ekonomik rekabet gücü, toplumsal cinsiyet, toplumsal tabakalaşma, kamusal faaliyetler, vs. gibi kavramlar eklenmeli PROGRAM ĐLE ĐLGĐLĐ GÖRÜŞLER ve ÖNERĐLER Belirli bir sürede ortaya çıkan bir ürün. Bu üründe somuttan soyuta, genelden özele bir gidiş var. 9 öğrenim alanı var. Belli akademik disiplinlere yöneliş var. 16 temel hedef listesi var. Bu dersleri izleyen öğrenciler, kuşbakışı bakıldığında nelere ulaşabilecek? Beceriler tablosu var.

8 Sosyal Bilgiler dersi ile ilgili 4 temel beceri ve diğer derslerle ilgili beceriler ve kavramlar listesi var. Hangi yıl, hangi yaş grubu, giriş, pekiştirme süreçleri var. Bunlardan sonra elimizde somut biçimde ete, kemiğe bürünmüş ünite tabloları var. Bu tablolarda başlık, öğrenme alanları ve üç tane sütun var. Öğrenme hedefleri, etkinlikler ve açıklamalar bulunuyor. Eski programın iyi olmadığı, belirtilmiştir. Amaçların 68'den 97'ye kadar değişmesi gerektiği vurgulanmıştır. Siyaset bilimi, ekonomi kavramları olması bu programlarda çok güzel. Antropoloji, sosyoloji, psikoloji alanları olması sevindirici. Öğretmenin eline bir format verip sınırların içine bırakmamak gerekiyor. Yeni programda soyut, sistematik, uzak tarih ünitelerinin çıkmış olduğu belirtildi. Öğrenme alanları birçok bilim dalını işin içine sokmuş durumdadır. Bu durumda öğretmen kendisini çok iyi yetiştirmek zorundadır. Bütün programda amaçlar ve hedefler var. Hedeflerin sonu -bilme ile bitmeli. Çağdaş ve ergenin tüm sorularına yanıt verecek şekilde hazırlanmış. Genel hedefler içinde özgüven, ekonomi vb. var. Fakat diğer bilimlerle korelasyon bağlantısı kurulmamıştır. Program geliştirmede temel ilkeler gözden geçirilmeli, bilişsel ve duyuşsal hedefler sınıflandırılmalıdır. Programda yalnızca kendi kültürümüze yönelik hedefler var gibi. Farklı kültürlere de hoşgörü, öngörü yeteneği çalışmaları olmalıdır. Hedefler biraz ağır. Đlköğretim mezunu bunları bilecekse, lise mezunu bunlardan daha fazla bilecek demektir. Hedefler biraz soyut. Ağır ve ulaşılamaz. Ülkemizin şartları da dikkate alınmalı. 16. madde içsel dengelerde geçmişe oranla daya iyi. Sakin, mütevazı, serinkanlı, ifadeler oldukça iyidir maddeler evrensel, globallik Đçinde yerellik ve vatandaşlığa yönelik maddeler. Vatandaşlık ilkeleri bu maddelerde toplanıyor. Diğer maddeler kavramsal zenginliğe dönük. Esas olarak çok iyi bulunmuştur. Ders, "bireyin biricikliğini" merkeze alarak başlıyor. "özerklik", "özgürlük" sözcükleri programın hiçbir yerinde bireye özgü olarak yer almıyor. 4. madde "birey olarak özgürlük ve özerkliğin farkına varır" olmalıdır, "bilim ahlakı" vurgusu eksik. Bu Türk toplumu için gereklidir. 4. SINIF ÜNĐTELERĐNĐN ELEŞTĐRĐLERĐ 4. sınıfın "Herkesin Bir Kimliği Var" ünitesinin 1-6. kazanımlar! farklılığa yönelik. Bunlara dair zengin etkinlikler olmalı. Farklılıkları görmek başka kabul etmek başkadır, "kabul eder" yerine "farkına varır' gibi daha yumuşak bir ifade konulabilir. Seviye ve çevre farklılıkları dikkate alınmalıdır. Bu programın farklılığı etkinliklerdir. Az yazarsanız ipucu vermez, çok yazarsanız yaratıcılığı kısıtlar. 4. kazanım, duygulan ile düşüncelerini ayırt etmeye yönelik. Ancak, daha net ifade edilmeli. Küresel bağlantılar alanıyla ilgili olarak her ünitede buna pencere açılmalı. Müstakil bir ünite olmak yerine her ünitede yer almalı. Ne tür etkinlikler kazanımlarla sınırlandırılacaktır. Farklı beceriler, bir zenginliktir. Bunu gösteren etkinlikler yapılmalıdır. Fiziksel değişimi gösteren madde, etkinlikler içinde yer alabilir. Genel olarak kültür, özel olarak Cumhuriyet Bayramı. Kazanımlar ve etkinliklerde bunlar dikkate alınmalıdır. Ünite adları alana uymuyor. Türk Devrimi bir kültür devrimidir. Yaşam tarzına yönelik değişiklikler var. Evrensel ve ulusal kültür farklılığı yansıtılabilir. Açıklamalarda ilişkinin nasıl kurulacağı tam olarak vurgulanmıyor. Ünitenin burada olması güncel. Milli Mücadelenin kitaplarda nasıl yer alacağı belli değil. 4. sınıfta fazla ayrıntı olmaz. Kutlanası bir program. Mükemmel, olması gereken, "doğrusu budur" diye aktarmak yerine harika bir program. Yapılandırmacı yaklaşım. Eski program çok geniş kapsamlıydı. Çocuklar çok zorlanıyordu. Şimdi çok rahat edecekler. 6. kazanımda beşeri yerine farklı bir kazanım da olabilir. Beşeri kelimesi açılmalı. Değerlendirme etkinlikleri somutlaştırılmalı. "Yaşadığımız Yer" ünitesinin l. kazanımı, bir şeyin yönü. başka bir şeye göre bulunabilir ama kendisinin yönünü bulamaz. Đfade netleştirilebilir.

9 Bu kazanımların sonucunda "ben burada yaşıyorum" diyebilir miyiz? Adı "yakın çevremiz" olabilir. "Doğal ve beşeri alanı fark etmek" gibi bir amaç var mı? Buna yönelik bir etkinlik var mı? Ölçme ve değerlendirme araçları tüm ünitelerde aynı. Başka alanlarla bağlantı olanakları yüksel bir ünite, "topraktan sofraya" çeşitlilik göstermiş. Etkinlikte üretim süreci çok önemli. Süreç nasyonunu vermek açısından çok Önemli bir egzersiz. Çocukların yalnızca çevresindeki meslekleri araştırması uygun değil. Başka yerlerdeki meslekleri de araştırması yararlı olabilir. Egzersiz yapılması çok önemli. Nelerin meslek sayıldığına dair bir cümle de yer alabilir. Tanım verip ezberletmekten çok buldurmaya yönelik bir program. Çağdaş bir müfredat. Çocukların etkilendikleri pek çok şeyi de dikkate almalı. "işbölümü" kavramı 4. sınıfta yer almalı. "Bölüşüm" kavramı öğrenme alanında yer almalı. "Sosyal Devlet", "Đşsizlik" kavramları da olmalı. Đktisada ilişkin bazı kavramlar da sızmalı. Kazanımlardaki "fark eder" den ziyade "öğrenir, bilir"' olabilir. Etkinlikler "meslek sahipleri ile görüşme" açıklamalarda rehberlik merkezi de yazılmalı. "Bütçe hazırlama" başka derslerde de olabilir. 4. sınıf "Đyi ki Var" ünitesi kırsal kesimde çok fazla sorunla karşılaşabileceğimiz bir ünite. 5. kazanım çok güzel. 6. kazanım sevindirici. Hayalin ötesine geçerek tasarladığını somutlaştırıyor. 3. kazanımla ilgili filmler izi ettirilebilir. 3. kazanım çok geniş, 4. sınıflar için yüzeyselleştirilebilir. Kazanımlarda yalnızca teknoloji var. Bilim olmazsa teknoloji de olmaz. Bilimsel yöntem, bilimsel tutumun işlenmesine yönelik kazanımlar da olmalı. "Đyi ki var" yerine bilime kurgu yapan bir başlık tercih edilebilir. Teknoloji fetişizmi var. Cinsiyet ve çevre açısından programda bir eksiklik olduğu düşünülüyor. Teknolojinin olası risklerinden de bahsedilmeli. Teknoloji üretmek kaygısını çocuklar taşımalı. Teknolojinin zamanları da vurgulanmalı. Ahlaki ve insani yönde kullanımı vurgulanmalı. Teknoloji - kültür ilişkisi de verilebilir. Pozitif bir yaklaşım var. Đsimler çocuk ruhuna uygun. Akıllarında kalabilecek şekilde. Eksikliği duyulan konular verilmiş. Nesnel yaklaşımlarla olaya başlanması çok hoş olmuş. Çocuğun kapabileceği seviyede hazırlanmış. Çocuğun düşünmesini ve bulmasını sağlayan kritik noktalar var. Uygulamada 4. maddede bu görülüyor. 5. madde de özgürlük ve özerklikle ilgili. ^ Grup çalışmaları çok güzel ancak grup çalışması programlarına da yer verilmeli. > Etkinliklerde "Đlk adımı atanlar" a ilişkin öğretmen bulunduğu ilden de örnekler verebilir. PROGRAMIN TAMAMI ĐÇĐN GÖRÜŞ VE ÖNERĐLER Birey ve kimlik alanı, değer kavramı, grup kavramı sosyal örgütlerden farklı bir sınıf düzeyinde var. Biraz daha üstünde durulması gerekiyor. "Đnsan Hakları" kavramı olmalı. Hava olayları ve iklim konulan aynı yılda verilmemeli. Çünkü Đklim soyut, hava olayları ise somuttur. Kavramların devreye sokulmasından ne anlıyoruz? Lügat yaklaşımı anlaşılabilir. Bütüncül yaklaşım, olguları fark etmesi oradan kavrama ulaşmasıdır. Alanlar arasında tutarsızlık var. Bazı kavramlar çok erken, bazıları ise geç devreye sokuluyor. Buluş yoluyla öğrenme var. Konuyu mevzuatla da ilişkilendirmek lazım. Mevsim şeridi, tarih şeridi mevzuata göre olması gerekiyor. Program hazırlanırken mevzuat dikkate alınmalı. Kavramlar oturmamış ama zaten bu aşamada oturması da beklenemez. Ancak "süreç" kavramı yok. "Doğada akan süreçler" kavramı yok. Bütün olay bittikten sonra kavramlara dönülmeli. "Giriş-gelişme-pekiştirme" süreci olması güzel. Ancak kavramlar farklı düzlemlerde ele alınabilir. Sosyal katılımda "tepki gösterebilme'" bir beceri olarak yer almalı. 4 ve 5'te kendini etkileyen bir konuda beceri göstermesi, bilgi ve değerlerin harekete geçmesi vurgulanmalı. Pilot uygulama programa katkıda bulunur. Dönütlerin doğrultusunda program geliştirilmeli. Ölçme ve değerlendirme sisteminde de paralel çalışmalar olmalı. Öğretmenler doğruluğuna inanmalı. Ancak, ölçme sistemi değişmezse program başarılı olamaz. Yoğunluk azaltılmış. Bütünsel olması, geleceği kucaklaması güzel. Program uygulanırsa devlet okulları, özel okullarla rekabet edebilir. Öğretmen esli kıymetini kazanabilir.

10 Etkinlikler, ders kitabı, öğretmen kitabı önemli. Üniteler ezberden uzak, akıcı. Kavramların ağır olmadığı, bazı ünitelerin öncekilerin devamı olduğu düşünülmektedir. Sorumluluklar yerine "haklar" kavramı ön çıkarılmalı. "Haklar" öncelikli olmalı. Programın dolgun ve zengin bir şekilde uygulanması için mevcut dersler gözden geçirilmeli. "Az olsun öz olsun" anlayışı hakim olmalı. Türk öğretmenlerinin özerk ve özgül (bireyler olarak) entelektüel restorasyonları sağlanmalı. Program genel olarak başarılı bulunmaktadır. SONUÇ OLARAK Program genel olarak çok başarılı bulunmakla birlikte, henüz tamamlanma aşamasında bulunmasından ve üzerinde çalışıldığından dolayı, Sayın Prof. Dr. Halil BERKTAY tarafından 100 üzerinden 85 puan verilmiştir. "Kutlanası bir program, mükemmel, olması gereken. "doğrusu budur" diye aktarmak yerine harika bir program, yapılandırmacı yaklaşım" gibi görüşler belirtilmiştir. Bununla birlikte programın içeriğinde siyaset biliminin ve ekonomi kavramlarının olmasının çok güzel olduğu ve antropoloji, sosyoloji, psikoloji alanları olması sevindirici bulunmuştur. Programda ünite adlarının çocuk ruhuna uygun olup. akıllarında kalabilecek şekilde verildiği, ünitelerde eksikliği duyulan konuların verildiği, nesnel yaklaşımlarla olaya başlanmasının çok hoş olduğu, ünitelerin çocuğun kapabileceği seviyede hazırlandığı belirtilmiştir. Bu ünitelerde çocuğun düşünmesini ve bulmasını sağlayan kritik noktaların bulunduğu, grup çalışmalarının çok güzel olduğu, ancak grup çalışması programlarına da yer verilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sosyal Bilgiler 4-5. sınıf programının tanım verip ezberletmekten çok buldurmaya yönelik çağdaş bir program olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte; çağdaş ve ergenin tüm sorularına yanıt verecek şekilde hazırlanmış, genel hedefler içinde özgüven, ekonomi gibi terimlerin bulunduğu belirtilmiş fakat diğer bilimlerle korelasyon bağlantısı kurulmadığı, program geliştirmede temel ilkelerin gözden geçirilmediği, bilişsel ve duyuşsal hedeflerin sınıflandırılmadığı söylenmiştir. TÜRKÇE PROGRAMININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Dördüncü ve Beşinci Sınıf: Not alarak dinlemenin içinde katılımlı ve seçici dinlemenin de yer aldığı, bunların ayrı ayrı yer almaması gerektiği, Öznel ve nesnel yargıları ayırt eder ve Duygusal ve abartılı sözleri ayırt eder kazanımlarının öğrenciler için düzeyin üstünde olduğu belirtilmiştir. Konuşmalarında önem belirten ifadeleri kullanır. ve Konuşmalarını anlam ve sunu açısından değerlendirir.' Kazanımlarının öğrenci düzeyinin üstünde olduğu, Okuduğu metindeki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder. kazanımının açıklama bölümüne sizcebence gibi ifadelerin eklenebileceği, Başlık ve içerik ilişkisi kurmanın ve alt başlık bulmanın düzey için ağır olduğu Eleştirel anlam kurar. kazanımının ve eleştirel okumanın açıklanması gerektiği, Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur. kazanımında noktalama imi ifadesinin kullanılmasının uygun olup olmayacağı, Okunacak metni belirleme ifadesinin 4 ve 5. sınıflara konulmamış olmasının uygun olduğu, çünkü bu sınıflarda metinlerin antolojiler şeklinde öğrenmenin eline verilmesinin uygun olacağı hatta ders kitabı yerine çocuk klasiklerinden birinin okutturulmasının daha etkili olacağı, Metindeki anlamsal çelişki ve tutarsızlıkları saptar kazanımı için açıklama gerektiği(bütün içindeki), Okuduğunu özetler ifadesinin geliştirilmesi gerektiği, oluş sırasına göre mi özetleme yapılacağı, Yazarın amacını belirler kazanımının düzey üstünde olduğu, Eleştirel okur kazanımının açıklanması gerektiği, belki böylece bazı kazanımların çıkarılabileceği, Metinler arası anlam kurar kazanımının açıklanması gerektiği belirtilmiştir. Öğrencileri 5. sınıfa kadar çok fazla kurallara bağlamanın uygun olmayacağı, Yazısında alt başlık belirler ve Mizahi öğelere yer verir kazanımlarının düzey için ağır olduğu, 2.9 nolu kazanımın düzeye göre ağır olduğu ancak cümledeki birden fazla yargıyı fark eder.'şeklinde bir ifade kullanılabileceği, 2.27 nolu kazanımda gördüğü bir resim hakkında estetik zevki verme açıklama yazılmasının uygun olacağı, Tebrik kartı yazar kazanımının beş sene için fazla olduğu, tekrara neden olacağı, Sinyal sözcüklerin öğretilebilmesi için edat ve bağlaçların çok iyi verilmesi gerektiği verilmiştir Bu bölümün ayrı bir bölüm olarak ele alınmasının uygun olduğu; ancak açıklamalar kısmında ne beklendiğine yer verilmesi gerektiği, Ayrıca diğer dört öğrenme alanlarına da etkisi olacağı, görsel okuma ve sunumun öğretmenler tarafından da zenginleştirilmeye açık olduğu,

11 Ancak öğretmen eğitiminin bu konuda çok önemli olduğu, Kenar süslemeleri yapar bu kazanımın yazma etkinliği olarak yazma bölümünde yer ayması gerektiği, Drama derslerinin öğrenciler tarafından sabırsızlıkla beklenildiği, Reklam okur. 'ifadesi çok yalın bulunmuş, Türkçe bakımından daha güzel olması gerektiği belirtilmiştir. Diğer sınıflar için görsel okuma ve sunu değerlendirilmemiştir. Ayrıca her kazanımın değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Türkçe Programı Değiştirilmesi ile Đlgili Görüş ve Öneriler 1. Đlk Okuma Yazma Öğretimi ile Đlgili Görüş ve Öneriler Bitişik eğik yazı ile ilk okuma yazmaya başlama, genel kabul görmüştür. Tartışma,bitişik eğik yazının parçadan bütüne veya bütünden parçaya doğru öğretimi noktasında yoğunlaşmıştır. Đlk okuma yazma öğretimi konusunda açık ve net bilgiye rastlanamamış ve ilk okuma yazma öğretimi amaçları,bu amaçlara ulaşmadaki yol, yöntem ve etkinlikler aşamalarıyla gösterilmelidir. sınıfta dik temel harflerle,bitişik eğik yazı harflerinin aynı anda öğretilmesinin olumlu ve olumsuz yanları tam olarak belirlenememiştir. Programın tamamına bakıldığında, biçimden ziyade anlama ağırlıklı bir program olduğu görülmektedir. Ancak bu durum, birinci sınıfta tezattır ve anlama yerine biçime daha fazla ağırlık verilmiştir. Fiş cümleleri oluşturulurken analitik düşünmeyi geliştirici ve anlamlı bütünlük oluşturan fiş cümleleri hazırlanmalıdır. 2. Görsel Okuma ve Sunu ile Đlgili Görüş ve Öneriler Programa yeni eklenen bu boyut katılımcılar tarafından tamamen olumlu görülmüştür. Görsel okumada okuma kelimesinin açıklanması gerekir. Açıklamalar bölümünde şu şekilde açıklanabilir: okuma, yorumlama,tanıma,bilme ve ifade etme Bu öğrenme alanının olumlu görülmesinin yanında, kazanımlarının daha yeterli hale getirilmesi önerilmiştir. Yeni bir boyut olmasından dolayı açıklamaların zenginleştirilmesi önerilmiştir. Görsel okuma ve sununun nasıl değerlendirileceğinin belirtilmesi vurgulanmıştır. Görsel sunuda amaç ve yöntem belirlemenin nasıl yapılacağı açıklamalar kısmında verilmeli. Sunularında görsellerden faydalanır kazanımındaki, görseller kelimesi açıklanmalı. Đzlerken ses, görüntü ve içerik ilişkisini sorgular 1. sınıf için ağır bir kazanımdır. Dil Bilgisi ile Đlgili Görüş ve Öneriler Dil bilgisinin ele alınış biçimi gerek sınıf öğretmenleri gerekse Türkçe öğretmenleri tarafından olumlu bulunmuştur. Dil bilgisi konularının ilk beş sınıfta sezdirilme ve düzeye uygunluk açısından uygun bir dağılım gösterdiği konusunda görüş birliğine varılmıştır. Dil bilgisine ilişkin bazı kazanımların sınıflar arasında yer değişimi konusunda önerilerde bulunulmuştur. Yazımla ile ilgili bazı kuralların eklenebileceği önerilmektedir. Noktalama işaretlerinin 1. sınıftan itibaren sıralı bir şekilde verilmesi uygun bulunmuştur. Okuma ile Đlgili Görüş ve Öneriler Okuma alanına ilişkin kazanımlar kapsam,dağılım ve anlam kurmayı ön plâna çıkarması açısından olumlu bulunmuştur. Serbest okumanın programa alınması uygun bulunmakla birlikte; değerlendirilmesinin de gerekli olduğu vurgulanmıştır. programda, kütüphane kullanımının kazanım olarak alınması son derece olumlu görülmüştür. Okuma bölümünde Tür,Teknik ve Yöntemlere Uygun Okuma amacının Kılavuzda ayrıntılı bir şekilde anlatılması gerektiği vurgulanmıştır. Okumada değerlendirmeye verilen ağırlık artırılmalıdır. Okuma kazanımlarının sınıflar düzeyinde dağılımı olumlu karşılansa da birinci sınıflardaki bazı kazanımlar ağır bulunmuştur. Kelime servetinin nasıl geliştirileceğine ilişkin açıklamaların yeterli olmadığı Görüşü belirtilmiştir. Taslak programda mekanik okumadan uzaklaşıldığı ve bilişsel gelişime yönelindiği görülmektedir. Bu olumlu anlamada bir gelişmedir. Okuma Öğrenme Alanı Kazanımları Hakkındaki Görüş ve Öneriler Okuma Kurallarını Uygulama amacının Amaç ve Yöntem Belirleme kazanımlarının nasıl yapılacağı, öğretmenin rolü açıklamalar kısmında verilmeli. Sesli okumada vurgu ve tonlamalara dikkat eder kazanımının nasıl yapılacağı açıklanmalıdır. Okuduğunu anlama amacının okuduğunu içeriğini ve ortamı belirler kazanım ifadesi kapalıdır. okumasını metnini içeriğini ve okumanın yapıldığı ortamı değerlendirir şeklinde düzeltilmelidir.

12 Đlk beş sınıfta metinlerin yazarları hakkında bilgi edinilmesinin dil öğretimine hiçbir fayda sağlamayacağı düşünülmektedir. Açıklamalar kısmında 1. sınıflarda öğretmen tarafından yazar,şair vb. hakkında bilgi verir açıklamasının bulunması gerekmektedir. Tür ve düzeye uygun anlam kurma amacının kazanımlarının ne amaçla azıldığı, nasıl yapılacağı açık değildir. Kelime servetini geliştirme amacındaki kelime tanıma ve ayırt etme teknikleri nin ne olduğu ve örnekleri verilmelidir. Kelimeleri ek ve köklerine ayırır. Kazanımı 3 ve 4. sınıflarda ağırdır. 6-8'e saydırılmalıdır. Okuduklarından haz alır kazanımı eklenmeli. Yazarın amacını belirler kazanımı, yazarın hangi amaçla yazdığını belirler şeklinde değiştirilmelidir. Yazma ile Đlgili Görüş ve Öneriler Yazmada tür ve teknik sıralaması yeniden düzenlenmelidir. Yaratıcı yazma çalışmaları, hayal dünyasına yönelik yazma çalışmaları artırılmalıdır. Yazılı anlatımın nasıl değerlendirileceği yeterince açıklanmadığı belirtilmiştir. Yazmada birleştirilebilecek kazanımların olduğu belirtilmiştir. Yazmada ele alınan hazırlık birimi olumlu bulunmuştur. Yazmada kurallar bölümünde ele alınan noktalama ve yazma kuralları taslakta yer alan biçimiyle değil de alışkanlık haline getirilmesi şeklinde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Yazılarında farklı yapıdaki cümlelere yer verir kazanımda yapı yerine tür kullanılmalı. sınıfta hecelerden kelimeler,kelimelerden cümleler üretir kazanımı okumada değerlendirilirken yazmada da değerlendirilmeli. Virgülü nesneleri ayırmak için kullanır açıklaması, virgülü eş görevli kelimeleri ayırmada kullanır şeklinde kullanılmalı. Yazma Öğrenme Alanı Kazanımları Hakkındaki Görüş ve Öneriler Tam ve kurallı cümleler kazanımı anlamlı cümleler yazar şeklinde değiştirilmeli. 3. sınıf yazılarında kelime türlerini işlevini uygun kullanır kazanımında isim e hal ekleri verilmeli. 2. sınıfta yazılarında zaman uyumuna dikkat eder kazanımında şimdiki, gelecek ve geniş zaman yerine dün,bugün,yarın verilmelidir. Yazılarında farklı cümle yapılarına yer verir kazanımı ağırdır. Kesme işaretleri ya üst sınıflarda verilmeli ya da bütün adlar 1. sınıftan itibaren verilmeli. Büyük harf kullanımında sadece özel adlar değil, cadde,sokak, mahalle vb. adlar eklenmeli. 6. Konuşma ile Đlgili Görüş ve Öneriler Beden dili görsel okuma ve sunuda ele alınmış; ancak bu kazanımın konuşmaya da alınması gerekmektedir. Konuşmaya görgü kurallarına dönük bazı kazanımların eklenmesi önerilmektedir Bu alana yönelik değerlendirmelerin az olduğu,dolaysıyla artırılması gerektiği vurgulanmıştır. Konuşma Öğrenme Alanı Kazanımları hakkındaki Görüş ve Öneriler 1 ve 2. sınıflarda bilmeceler ve tekerlemeler konulmalı. Rica,istek,dilek konuşmaları, günlük konuşmaların gerektirdiği role uygun konuşur kazanımına eklenmeli. Konuşmada hız vurgulanmalı. Betimleyici konuşur yerine, konuşmalarında betimlemelere yer verir şeklinde değiştirilmeli. Başkalarını incitmeden konuşur kazanımı eklenmeli. Konuşmada empatik davranır kazanımı eklenir. 7. Dinleme ile Đlgili Görüş ve Öneriler Dinlemede ele alınan bazı kazanımların birinci ve ikinci sınıflar düzeyi düşünüldüğünde ağır olduğu görüşü belirtilmiştir. Dinlediğini anlama bölümünün genişletilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Dinleme Öğrenme Alanı Kazanımları Hakkındaki Görüş ve Öneriler Dinlediklerinde eş sesli ve zıt anlamlı kelimeleri ayırt eder 2. sınıftan çıkarılmalı sınıftan başlatılmalı. Dinlediklerini özetler bir konuşma kazanımıdır. Dinlediği Yönergeleri uygular kazanımı bir konuşma kazanımıdır. Dinlediğinin konusunu belirlemekle, dinlemesinde içeriğini belirlemek aynı şeyler değil mi? Dinlediklerini paylaşır kazanımı eklenir. Anlatım biçimlerini sezer kazanımı eklenmelidir (betimleyici,tanımlayıcı vb.) 8. Plânlama ile Đlgili Görüş ve Öneriler Katılımcılar, plânlama hususunda somut bir önerileri olmadığını söylemişlerdir. Diğer Görüş ve Öneriler Programın duyuşsal alan bakımından eksik olduğu görüşü vurgulanmıştır. Programda dil birliği sağlanmalıdır. Kazanımların nasıl değerlendirileceği açık değildir.

13 Programda yeni kavramların varlığı;bir program sözlüğünü de gerekli kılmaktadır görüşü belirtilmiştir. Program kılavuzuna önemli görevler düşmektedir. Bu nedenle açıklamaları doyurucu olma durumundadır. Bu program kısa süreli hizmet içi eğitimle yeteri kadar anlatılamaz uzun süreli bir eğitim süreci işe koşulmalıdır. Kazanımların sıralanması öğretmenler tarafından yanlış algılanabilir. (Örneğin ilk maddeler öncelikli gibi.) Sınıflar düzeyinde hazırlanmış genel dağılım çizelgesi işlevsel bulunmuştur. Okuma ile ilgili becerilerin programda diğer becerilere göre fazla olduğu ve anlama ağırlıklı bir yaklaşım takip edildiği görülmektedir. Anlamanın iki önemli unsuru olan dinleme ve görsel anlamlandırmaya da eş orada yer verilmelidir Programın öğretmene yapacakları işleri yönerge tarzında bildirmemesi oldukça beğenilen bir durumdur. Türk diliyle yapılan kültür aktarımı ve programın uygulanış süreci boyunca kültür oluşturulması boyutunun programa yansımadığı görülmektedir. Bununla ilgili programda herhangi özel bir ifadeye rastlanmamıştır. Tamamen kazanıma dayalı bu programda millî kimlik ve kişiliğin gelişmesini sağlayan herhangi bir kazanıma rastlanamamıştır. Bunun sadece metinlerle aktarılması yeterli olmaz ayrıca kazanım olarak ta vurgulanmalıdır. Hedeflenen insan tipine ait bireysel,toplumsal,evrensel bazı özelliklerin bu programda gerçekleştirilebileceği belli değildir. Programın bir ihtiyaç analizine dayandırılmadığı açıktır. Programın belkemiğini oluşturacak ve geleceği de kapsayan ihtiyaçların neler olduğu programdan anlaşılamamaktadır. Okula başlama yaşına gelen çocukların gelişim özelliklerinin programa yansıdığı söylenemez. Bu konudaki bilimsel ve devlet dokümanlarındaki gelişim özelliklerinin Türkiye'deki bölgesel farklılıklar da dikkate alınarak programa yansıtılması gerekir. Taslak programda, okula başlarken Türkçe bilmeyen durumda olan öğrenciler ve bu öğrencilere eğitim verecek öğretmenlere yardımcı olabilecek özellikleri taşımamaktadır Birleştirilmiş sınıflarla ilgili düzenlemelere ihtiyaç vardır. Programın kazanımlarının,türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları'ndan hangilerini gerçekleştirmek üzere belirlediği net olarak belli değildir. Tam olarak bir örtüşme sağlanması gerekir. Ölçme ve değerlendirme programda oldukça yetersizdir. Çocuk edebiyatı programda yer almamıştır.bu durumun değerlendirilmesi gerekir. Programın etkinlikler sütununda bir birliktelik sağlanmalıdır. Buradaki örneklerin kılavuz kitapta yer alması daha uygun olacaktır. Etkinliklerin net olarak her kazanımla ilgili düzenlenmesi ve desenlenmesi gerekmektedir. Açıklamalar sütununda yer alan ifadeler kapalıdır. Bu bölüm öğretmenin programı uygulamasındaki yolları / ipuçlarını / anahtar kelimelerini / açıklama ifadelerini belli etmekle birlikte karmaşıktır,anlaşılması zordur. Taslak programın bu haliyle uygulamaya konulması faydadan çok zarar getirebilir.programın eksiklerinin giderildikten sonra,önce pilot uygulamalarla sınanması, başarısının geleneksel programla kıyaslandıktan sonra beş yıl gibi bir geçiş süreci de planlanarak uygulanması faydalı olacaktır. Öğrenci merkezli programda öğretmenin kendisini nasıl tanımlayacağı ve değiştireceği tartışma konusudur. Kazanımların bazıları sınıf düzeylerine ağır bulunmuştur. program sadeleştirilmiş, özellikle 4 ve 5. sınıflardaki yoğunluk ve ağırlık hafifletilmiştir. 4 ve 5. sınıftaki kazanımlar aynı. Aynı olması sorun değil ama etkinlikler ve açıklamalar farklılaşmalı. Ders kitapları öğrencinin sekiz zeka alanına hitap eden nitelikte ve çalışma yaprakları olacak şekilde düzenlenmelidir Duygu ve sevgi eserleri ön plana çıkarılmalı. Kitaplardaki ülkemizin değerlerini ve ürünlerini anlatan eserler olmalı. programda kullanılan kavramların Türkçeleştirilmesi gerekmektedir. Sibel AKSAKAL NECMETTĐN KARADUMAN ĐLKÖĞRETĐM OKULU Dersimiz.Com Kaliteli ve Seçkin Eğitime Kaynak