DRAR KAÇIRMA (ÜR NER NKONT NANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DE ERLEND RME VE T PLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DRAR KAÇIRMA (ÜR NER NKONT NANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DE ERLEND RME VE T PLER"

Transkript

1 DRAR KAÇIRMA (ÜR NER NKONT NANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DE ERLEND RME VE T PLER Bülent ÇET NEL* Özet Bu derleme makalesi toplumda s k görülen bir sa l k problemi olan idrar kaç rman n tan mlamas, s n fland rmas ve de erlendirilmesi hakk nda güncel bilgiler vermek için yaz lm flt r. drar kaç rman n toplumda görülme s kl ve Uluslararas Kontinans Derne i taraf ndan yap lan en son tan mlamas verilmifltir. fleme ve ifleme bozukluklar k saca anlat lm fl, idrar kaç rman n bir ifleme bozuklu u oldu u vurgulanm fl, tan mlanmas n n ifleme bozukluklar nda oldu- u gibi yap lmas gerekti i belirtilmifltir. Üst üriner sistem için tehlike yaratabilecek alt üriner sistem ifleme ifllev bozukluklar ndan k saca bahsedilmifltir. Yak nma, bulgu, ürodinamik gözlemler temelinde idrar kaç rma tipleri ve idrar kaç rman n de erlendirilmesinde kullan lan ürodinamik tetkikler anlat lm flt r. Cerrahi tedavi öncesinde idrar kaç rman n nedeninin belirlenmesinin(durum olarak idrar kaç rma) önemi vurgulanm fl,idrar kaç rman n s k görülen tiplerinin özellikleri anlat lm flt r. drar kaç rmayla baflvuran bir kiflinin nas l de erlendirilece i anlat lm flt r. drar kaç rma önemli ve s k görülen bir ifleme bozuklu udur. drar kaç rmayla u raflan hekimlerin ifleme olay n iyi bilmeleri ve ifleme bozukluklar n uygun tan mlama, de erlendirme ve tedavi yetisine sahip olmalar gerekmektedir. Girifl Bu yaz da üriner inkontinans n Türkçe karfl l olarak idrar kaç rma terimi kullan lacakt r. Kan mca idrar kaç rma terimi üriner inkontinans n tam Türkçe karfl l olabilir. T p terimlerinin Türkçelefltirilmesi konusunda hepimiz çaba sarfetmeliyiz. Türkçelefltirme konunun uzmanlar taraf ndan yap lmal d r. T pda Türkçelefltirme hedef kitle yani Türk T bb - n n üyeleri taraf ndan kabul edildi i takdirde gerçekleflebilir. Dolay s yla bu yaz da üriner inkontinans için bu Türkçelefltirme önermesi taraf mdan yap lmaktad r. Bu konudaki tüm konuflmalar mda da idrar kaç rma terimini kullanmaktay m. Kabul görüp görmedi ini zaman gösterecektir. drar kaç rma idrar n istem d fl d flar at lmas ya da baflka bir deyiflle idrar tutamama hali olarak tan mlanabilir. Hepimiz bir çok bilimsel toplant da idrar kaç rman n istem d fl idrar kaça olarak tan mland na s k s k tan k oluyoruz. Ancak idrar kaç rma zaten istem d fl bir durumdur. Dolay - s yla bir ngilizce çevirme hatas olarak istem d fl idrar kaç rma tan mlamas pek uygun bir tan mlama de ildir. drar kaç rman n görülme s kl çeflitli çal flmalarda kad nda % , erkekde % gibi genifl bir aral kta verilmektedir. Görülme s kl n n bu kadar genifl bir aral kta verilmesinin nedeni çeflitli çal flmalarda idrar kaç rman n de iflik flekilde tan mlanmas ndan kaynaklanmaktad r. Örnek vermek gerekirse ICS(Uluslararas Kontinans Derne i) nin 1979 daki terminoloji standardizasyon raporunda idrar kaç rma sosyal veya hijyenik bir soruna neden olan ve objektif olarak gösterilebilen idrar n istem d fl d flar at lmas veya idrar tutamama hali olarak tan mlanmaktayd. Halbuki ICS nin en son terminoloji standardizasyon raporunda ise idrar kaç rma hasta yak nmas temelinde(yak nma idrar kaç rma) her türlü idrar tutamama yak nmas olarak tan mlanmaktad r. Bu tan mlamalardan da anlafl laca gibi tan mlamaya ba l olarak idrar kaç rman n görülme s kl de iflebilmektedir. drar kaç rma kad nlarda erkeklere oranla 3-4 kat daha s k görülmekte ve her iki cinste de yaflla do ru orant l olarak art fl göstermektedir. Mesane ve uretradan oluflan alt üriner sistem anatomik ve nörolojik yap s sa lam olmak kayd yla idrar uygun düflük bas nçlarda depolayabilmekte ve bu iki unsurun uyumlu çal flmas yla idrar yine uygun düflük bas nçlarla d flar atabilmektedir. flemenin herhangi bir faz nda, alt üriner sistemin herhangi bir unsurunda anatomik, ifllevsel, sinirsel bir aksama ifleme bozuklu una yol açar. Alt ve üst üriner sistem birbiriyle ba lant l sistemlerdir. Alt üriner sistemde ortaya ç - kan baz ifleme bozukluklar üst üriner sistem ifllevi üzerine olumsuz etki gösterebilmektedir(azalm fl mesane uyumu, uzun süreli 40 cm H2O nun üzerindeki kontrolsuz detrusor(mesane düz kas ) kas lmalar, detrusor sfinkter uyumsuzlu u gibi). Bunlar üst üriner sistem için risk faktörleri olarak adland r lmaktad rlar. fleme bozukluklar tedavi edilirken üst üriner için risk faktörü oluflturabilecek bu risk faktörleri daima göz önünde bulundurulmal d r. drar kaç rma önemli bir ifleme bozuklu u tipidir. drar kaç rman n de- erlendirme ve tedavi prensipleri ifleme bozukluklar nda ol- * stanbul Üniversitesi, Cerrahpafla T p Fakültesi, Üroloji Anabilim dal

2 KL N K GEL fi M 53 du u gibidir. Dolay s yla idrar kaç rmayla u raflan bir hekim ifleme bozukluklar n iyi bilmelidir. Uluslararas Kontinans Derne i alt üriner sistem ifllev bozukluklar n (ifleme bozukluklar ) semptom(yak nma), bulgu, ürodinamik gözlem veya bunlar n hepsinin birlefltirilmesi sonucunda durum olarak tan mlanmas n önermektedir. drar kaç rma da bir ifleme bozuklu u oldu una göre ayn flekilde tan mlanmal d r. Yak nma olarak idrar kaç rma Semptomlar ya hasta taraf ndan do rudan dile getirilir ya da sorgulama ile ö renilebilir ve sonucunda elde edilen bilgiler kalitatifdir. Yaln zca alt üriner sistem semptomlar n n sorgulanmas yla ifleme bozukluklar nda kesin bir tan koymak mümkün de ildir. drar kaç rma hasta yak nmas temelinde(yak nma idrar kaç rma) her türlü idrar tutamama yak nmas olarak tan mlanmaktad r. drar kaç rma iflemenin depolama faz nda ortaya ç kar ve idrar kaç rman n tipi, s kl, fliddeti(s kl kxmiktar), potansiyel risk faktörleri(yafl, hamilelik, do um, histerektomi, obesite, mobilite bozukluklar, kognitif bozukluklar, sigara, aile öyküsü, menapoz gibi) ve yaflam kalitesi üzerine etkileri tan mlanmal d r. Geçerlili- i gösterilmifl semptom sorgulama formlar idrar kaç rman n yak nma düzeyinde de erlendirilmesi için s kl kla kullan lmaktad rlar. Bu formlar klinik çal flmalarda tedavi öncesi ve sonras de erlendirmede standardizasyonun sa lanmas için gereklidir. Ayr ca klinik pratikte de bu tip sorgulama formlar na gereksinim vard r. Bu sorgulama formlar idrar kaç rman n fliddeti, s kl, tipini iyi ortaya koyabilmeli ve idrar kaç rman n kiflinin yaflam kalitesini ne derece etkiledi- ini gösterebilmelidir. Bu formlar k sa, anlafl l r ve amaca yönelik olmal d rlar. Ülkemizde idrar kaç rmayla ilgili standart bir forma gereksinim olmas nedeniyle 2004 y l nda International Consultation on Incontinence Questionnaire Short Form (ICIQ-SF) Türkçe versiyonu geçerlilik çal flmalar tamamland. Böylece ülkemizde de standart, uluslararas yay nlarda rahatl kla kullan labilir, güvenilirli i, geçerlili- i ve stabilitesi gösterilmifl bir idrar kaç rma sorgulama formunun hem çal flmalarda hem de klinik pratikte kullan lmas mümkün olacakt r(ek 1). drar kaç rmayla ilgili yak nmalar s kl k hacim çizelgesi(mesane günlü ü) ile daha ayr nt l olarak ortaya konulabilir. S kl k hacim çizelgesi 1-7 günlük yap labilir. Ne kadar uzun süreli ve karmafl k haz rlan rsa hasta uyumu o kadar düflük olmaktad r. drar s kl, s v al m, idrar miktar, idrar kaç rma için kullan lan ped say s, günlük idrar kaç rma say s ile ilgili de erli ve objektif bilgiler verir. Yak nma olarak idrar kaç rma: stres idrar kaç rma(st K), s k flma idrar kaç rmas (SK K), kar fl k idrar kaç rma(k K), uykuda idrar kaç rma(u K), devaml idrar kaç rma(d K) ve di er tip idrar kaç rma olarak s n fland r labilir. Stres idrar kaç rma(st K): Efor, k nma, egzersiz, öksürük ya da hapfl r kla idrar kaç rma yak nmas d r. Stres idrar kaç rma terimi ngilizcede tafl d anlam bak m ndan bu tip idrar kaç rmay tan mlamak için yetersizdir. Frans zca ve talyancada kullan lan Eforla idrar kaç rma daha do ru bir tan mlamad r. Ancak efor ya da egzersiz tan mlamas da öksürme, hapfl rma gibi idrar kaç rmaya neden olabilecek faktörleri tam olarak yans tamamaktad r. S k flma idrar kaç rmas (SK K): S k flma aniden ortaya ç - kan ve engellenmesi güç fliddetli idrar yapma gereksinimidir. S k flma duyumu ile birlikte veya bu duyumu hemen takiben görülen idrar kaç rma yak nmas s k flma idrar kaç rmas (urge inkontinans) olarak adland r l r. S k flma idrar kaç rmas farkl flekilde görülebilir. Örne in istemli iflemeler aras nda s k ama düflük miktarlarda idrar kaç rma olabilece i gibi mesanenin tümüyle boflalmas na neden olan fazla miktarlarda idrar kaç rma da görülebilir. Kar fl k tipte idrar kaç rma(k K): S k flma ve stres idrar kaç rma yak nmas n n bir arada bulunmas d r. Uykuda idrar kaç rma(enürezis nokturna): Uykuya dald ktan sonra idrar kaç rma yak nmas d r. Enürezis herhangi bir idrar kaça n tan mlar. E er uykuda idrar kaç rma kast ediliyorsa mutlaka nokturnal s fat yla kullan lmal d r. Devaml idrar kaç rma (D K): Kifli devaml olarak idrar kaç rmaktan yak nmaktad r. Di er tip idrar kaç rma:de iflik ortamlarda ortaya ç kan idrar kaç rma yak nmas d r. Örne in cinsel iliflki s ras nda ya da sadece gülerken (gülme idrar kaç rmas ) idrar kaç rma yak nmas söz konusudur. Kifli hiçbir fley duymadan, herhangi bir zorlama olmadan idrar kaç rd ndan yak nabilir. Duyum olmamas nörolojik bir hastal a ba l olabilir. Bulgu olarak idrar kaç rma Bulgular fizik muayene s ras nda doktor taraf ndan elde edilir. drar kaç rma bulgusu fizik muayene s ras nda doktor taraf ndan tespit edilen idrar kaça d r. Uretral ya da uretra d - fl olarak ikiye ayr l r. Uretra d fl idrar kaç rma uretra d fl nda bir kanaldan idrar kaça n n tespit edilmesi demektir. Stres idrar kaç rma(st K): Ik nma, efor, öksürme, hapfl rma ile uretradan idrar kaç rman n tespit edilmesi demektir. Artm fl intraabdominal bas nca ba l olufltu u varsay l r. Öksürme detrusorda istemd fl kas lmaya neden olabilir. Dolay s yla stres idrar kaç rma bulgusu kaç rma ancak ilk öksürük ile ayn anda bafllay p o öksürü ün sonunda kaybolursa gerçek(ürodinamik) stres idrar kaç rman n güvenilir bir göstergesidir. S n flanamayan idrar kaç rma: Yak nma ve bulgular temelinde yukar daki s n flara sokulamayan idrar kaç rma fleklidir.

3 54 DRAR KAÇIRMA (ÜR NER NKONT NANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DE ERLEND RME VE T PLER Ürodinamik gözlemler temelinde idrar kaç rma Ürodinamik çal flmalar s ras nda yap lan gözlemlere ürodinamik gözlemler denilmektedir. Ürodinamik bir gözlem birden çok nedene ba l olarak ortaya ç kabilir. Bir hastal n veya bir ifleme bozuklu unun kesin tan s demek de ildir. Örne in dolum sistometrisi s ras nda gözlemlenen detrusor afl - r aktivitesi(daa) iyi huylu prostat büyümesine, nörojenik ifleme bozuklu una, yafllanan mesaneye veya kad nda sfinkter yetmezli ine ba l olarak ortaya ç km fl olabilir. Bu nedenle ürodinamik gözlemlere de iflik yak nma ve bulgular efllik edebilir. Yine örnek vermek gerekirse detrusor afl r aktivitesi olan bir prostat hastas ile sfinkter yetmezli i olan bir kad n hastan n yak nma ve bulgular de ifliktir. Uretral kapanma mekanizmas nda bir yetersizlik(sfinkter yetersizli i) söz konusu ise efor, egzersiz, öksürme, hapfl rmaya ba l olarak ortaya ç kan abdominal bas nç art fllar nda detrusor kas lmas olmaks z n idrar kaç rma( K) ortaya ç kacakt r. Bu tip idrar kaç rma ICS nin eski terminolojisinde gerçek stres idrar kaç rma(gst K) yeni terminolojide ise ürodinamik stres idrar kaç rma(üst K) olarak tan mlanmaktad r (fiekil 2). fiekil 2: Abdominal kaç rma an bas nc ölçümü. Baz k nma ve öksürüklerde detrusor kas lmas olmaks z n uretradan idrar kaça tespit edilmifl(+ ile iflaretli k nma ve öksürükler) drar kaç rmayla ilgili ürodinamik çal flmalar depolama faz nda mesane içi bas nc ve abdominal bas nç ölçümlerinden oluflmaktad r. Mesane duvar ndaki aktif ve pasif kuvvetlerin bir sonucu olan detrusor bas nc ise mesane içi(intravezikal) bas nc ndan abdominal bas nc n ç kart lmas sonucunda elde edilmektedir ve flu formülle gösterilir: Pdet=Pves-Pabd.( Pdet:detrusor bas nc, Pves:mesane içi bas nc, Pabd:abdominal bas nç). Ürodinamik çal flmalar iki temel yöntemle yap l r. 1) Konvansiyonel ürodinamik çal flmalar:ürodinami laboratuvar nda yap lan bir kateter yard m yla mesanenin tan mlanm fl bir s v ve h zla dolduruldu u çal flmalard r. 2) Ambulatuar ürodinamik çal flmalar:hasta normal yaflam n sürdürürken uygulanan ve mesanenin idrarla do al olarak dolmas yöntemini kullanan daha fizyolojik ürodinamik çal flmalard r. Detrusor afl r aktivitesi(daa) mesane dolumu s ras nda(yani dolum sistometrisinde) istem d fl detrusor kas lmalar n n ürodinamik olarak gözlenmesi demektir ve idrar kaç rmaya neden olabilir ve detrusor afl r aktivitesi(daa) idrar kaç rmas olarak adland r l r (fiekil 1). fiekil 1 Dolum sistometrisinde detrusor afl r aktivitesi(daa) ICS ürodinamik stres idrar kaç rman n etyolojik olarak anatomik destek yetersizli i(hipermobilite) ve enterensek sfinkter yetmezli i olarak ikiye ayr lmas n önermemektedir. Çünkü son zamanlarda bu konuda en çok kabul gören görüfl sfinkter yetersizli i olan tüm hastalarda mutlaka belli derecede entresensek sfinkter yetmezli i oldu u fleklindedir. ICS konuyla ilgili ek araflt rmalar yap lmas n önermektedir. Bu ay r m n yap lmas yerine stres idrar kaç rmas olan kad nlarda hipermobilitenin var olup olmad ve en düflük abdominal kaç rma an bas nc de erleri belirtilmelidir. DAA veya abdominal bas nç art fl olmaks z n uretral gevflemeye(uretra içi bas nc nda ani bir düflme) ba l idrar kaç rma ise uretral gevfleme idrar kaç rmas olarak adland r l r. Uretral ifllevin dolum sistometrisi s ras nda de erlendirilmesi: drar n depolanmas esnas nda uretral kapanma mekanizmas normal veya yetersiz olabilir. Bu durum dolum sistometrisi s ras nda baz testlerle de erlendirilebilir. 1) Uretra bas nç ölçümü:uretral bas nç depolama faz nda kapal uretray açmak için gereken s v bas nc olarak tan mlan r. Uretra bas nç profili ise uretra uzunlu u boyunca elde edilen bas nç grafi idir. Uretra kapanma bas nç profili, uretral bas nçtan mesane içi bas nc n ç kart lmas yla elde edilir. Maksimum uretra bas nc uretra bas nç profilindeki en yüksek bas nçt r. Maksimum uretra kapanma bas nc uretra bas nc yla mesane içi bas nç aras ndaki en yüksek farkt r. fllevsel profil uzunlu u, kad nlarda uretral bas nc n mesane içi bas nc aflt uretral bölümün uzunlu udur. Bas nç iletim oran abdominal bas nç art fllar s ras nda uretral bas nç art fl n n ayn anda oluflan mesane içi bas nç art fl na oran d r.

4 KL N K GEL fi M 55 Tablo 1. En s k görülen idrar kaç rma tiplerinin özellikleri drar kaç rma tipi Yak nma Bulgu Ürodinamik gözlem stres idrar kaç rma Efor, k nma, egzersiz, öksürük ya da hapfl r kla idrar kaç rma yak nmas d r Ik nma, efor, öksürme, hapfl rma ile ayn anda uretradan idrar kaç rman n tespit edilmesi efor, k nma, öksürme, hapfl rmaya ba l olarak ortaya ç kan abdominal bas nç art fllar nda detrusor kas lmas olmaks z n idrar kaç rmaya ürodinamik stres idrar kaç rma denilir s k flma idrar kaç rmas S k flma aniden ortaya ç kan ve engellenmesi güç fliddetli idrar yapma gereksinimidir. S k flma duyumu ile birlikte veya bu duyumu hemen takiben görülen idrar kaç rma yak nmas d r ICS taraf ndan tan mlanmam flt r ICS taraf ndan tan mlanmam flt r S k flma dolum sistometrisi s ras nda ani engellenmesi güç idrar yapma duyumudur. Dolum sistometrisi s ras nda istem d fl ortaya ç kan detrusor kas lmalar na ba l idrar kaç rma DAA idrar kaç rmas d r kar fl k tipte idrar kaç rma S k flma ve stres idrar kaç rma yak nmas n n bir arada bulunmas d r Ayn test s ras nda ürodinamik stres idrar kaç rma ve DAA idrar kaç rmas n n ürodinamik olarak tespit edilmesi kar fl k tipte idrar kaç rmad r 2) Abdominal kaç rma an bas nç ölçümü:abdominal kaç rma an bas nc, detrusor kas lmas olmaks z n abdominal bas nç artmas na ba l idrar kaç rman n görüldü ü mesane içi bas nçt r. Uretra kapanma mekanizmas n n yeterli olup olmad n de- erlendiren bu testlerin tan sal de erlerinin çok güvenilir olmad n gösteren son zamanlarda yap lm fl iki önemli çal flma bulunmaktad r. Durum olarak idrar kaç rma Karakteristik idrar kaç rma yak nma veya bulgular ürodinamik gözlemlerle desteklendi inde idrar kaç rma durum olarak belirlenmifl olur yani idrar kaç rman n nedeni ortaya konulmufltur. Örne in öksürürken, hapfl r rken idrar kaç rmaktan yak nan bir kad nda muayene s ras nda abdominal bas nç art fl na neden olan durumlarda uretradan idrar kaç rma saptan rsa ve ayn hastada ürodinamik testler sonucunda abdominal bas nç art fllar nda detrusor kas lmas olmaks z n uretradan idrar kaça tespit edilirse bu kad nda yak nma ve bulgu olarak stres idrar kaç rma ve durum olarak da ürodinamik stres idrar kaç rma söz konusudur. Halbuki ayn tip idrar kaç rma yak nma ve bulgusu olan baflka bir kad nda ürodinamik testler s ras nda abdominal bas nç art fl n n ortaya ç kard bir istem d fl detrusor kas lmas sonucunda uretradan idrar kaça tespit ediliyorsa(stres afl - r aktivite idrar kaç rmas ) bu hastada yak nma ve bulgu olarak stres idrar kaç rma ve durum olarak da detrusor afl - r aktivitesi(daa) idrar kaç rmas söz konusudur. drar kaç rman n durum olarak belirlenmesinde bazen ürodinami d - fl nda di er tan yöntemleri de belirleyici olmaktad r. Örne- in kal c uretral katetere ba l genifl uretra defektlerinde uretral kapanma mekanizmas n n yetersizli inin durum olarak belirlenmesinde ürodinamik tetkiklerin yeri yoktur. Bu patolojide durum belirleyici tan yöntemi dikkatli yap lan bir vaginal muayenedir. Yine uretra d fl idrar kaç rman n tipik örne i olan vezikovajinal fistülde durum belirleyici tan yöntemi endoskopidir. drar kaç rma tipleri drar kaç rman n en s k görülen tipleri stres idrar kaç rma(st K), s k flma idrar kaç rmas (SK K), ve kar fl k tipte idrar kaç rmad r(k K). Bu idrar kaç rma tiplerinin yak nma, bulgu, ürodinamik gözlem özellikleri Tablo 1 de gösterilmektedir. drar kaç rman n de erlendirilmesi Amaç idrar kaç rman n nedeninin do ru olarak belirlenmesidir. De erlendirme flunlardan oluflur; a)öykü, b)fizik muayene, c)temel testler, d)ürodinamik de erlendirme,

5 56 DRAR KAÇIRMA (ÜR NER NKONT NANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DE ERLEND RME VE T PLER e)uretrosistoskopi a) Öykü: Bak n z yak nma olarak idrar kaç rma b)fizik muayene: Fizik muayene s ras nda mesane dolu olmal d r ve ürojinekolojik muayene ve nörolojik muayeneyi içerir. Ürojinekolojik muayenede pelvik organ prolaps (sarkmas ), pelvis taban kas ifllevi ve istirahat ve stres s ras nda idrar kaç rma varl (provakatif stres test) de erlendirmesi yap l r. Nörolojik muayene idrar kaç rman n nörolojik nedenlerini d fllamak için yap l r. c)temel testler: Tam idrar incelemesi, ped testi(iste e ba l ), ifleme sonras rezidüel idrar miktar tayininden oluflur. Bask n yak nma stresle idrar kaç rma ise, provakatif stres testi ve ped testi pozitif ise ve stres idrar kaç rma bulgusu kaç rma ancak ilk öksürük ile ayn anda bafllay p o öksürü- ün sonunda kayboluyorsa, normal bir ifleme sonras rezidüel idrar miktar 100cc nin alt ndaysa ve idrar tahlili normal sonuç verdiyse hastada büyük olas l kla bir ST K(sfinkter yetmezli i) söz konusudur. Bu de erlendirmelerin ard ndan genellikle konservatif tedavi bafllan r. d) Ürodinamik testler (Bak n z ürodinamik gözlemler temelinde idrar kaç rma): Konservatif tedavi baflar s zl nda ve cerrahi tedavi düflünülüyorsa uygulanmal d r. Rutin ürodinamik de erlendirme dolum ve boflalt m sistometrisinden oluflur. e)uretrosistoskopi: Karmafl k idrar kaç rma olgular nda de- erlendirmede kullan labilir. KAYNAKLAR: 1. Abrams P, Cardozo L, Fall M et al: The Standardization of Terminology of Lower Urinary Tract Function: Report from The Standardization Sub-committee of the International Continence Society. Neurourology and Urodynamics 21: Arikan N, Çetinel B, lker Y, Koçak T, Tarcan T: Alt Üriner Sistem fllevi Terminoloji Standardizasyonunun Türkçe ye Çevirisi. Türk Üroloji Derne i, Nöroüroloji ve Kad n Ürolojisi Çal flma Gurubu 2003 stanbul 3. Abrams P, Artibani W: Understanding Stress Urinary Incontinence EliLilly and Company and Boehringer Ingelheim Çetinel B, Özkan B, Can G: ICIQ-SF Türkçe Versiyonu Validasyon(Geçerlilik) Çal flmas Türk Üroloji Dergisi: 30(3): , Blaivas JG, Groutz A:Urinary Incontinence: Pathophysiology, Evaluation, and Management Overview In Campbell s Urology(Walsh PC, Retik AB, Vaughan ED Jr, Wein AJ Ed s) Eighth Edition Chap 27 pp , Saunders Philadelphia 2002

6 KL N K GEL fi M 57 Ek-1 Say : ICIQ-SF (TÜRKÇE VERS YON) Bugünün tarihi (GÜN / AY / YIL) ( /------/ ) G ZL Birçok kifli baz zamanlarda idrar kaç r r. Kaç kiflinin idrar kaç rd n ve bunun onlar ne kadar rahats z etti ini ö renmeye çal fl yoruz. Afla daki sorular SON DÖRT HAFTA BOYUNCA ortalama olarak nas l oldu unuzu düflünerek yan tlayabilirseniz minnetar oluruz. 1) Lütfen do um tarihinizi yaz n z: GÜN/ AY/ YIL (.../.../...) 2) Cinsiyet Kad n Erkek 3) Ne s kl kla idrar kaç r yorsunuz? (Bir kutuyu iflaretleyin) hiçbir zaman 0 haftada bir veya daha seyrek gibi 1 haftada iki veya üç kez 2 günde bir kez gibi 3 günde birkaç kez 4 her zaman 5 4)Size göre ne kadar idrar kaç r yorsunuz bilmek istiyoruz? Genelde ne kadar idrar kaç r yorsunuz? (ped (koruyucu bez) kullan n veya kullanmay n) (Bir kutuyu iflaretleyin) hiç 0 az miktarda 2 orta derecede 4 çok miktarda 6 5) Tümüyle bak ld nda, idrar kaç rma günlük yaflam n z ne kadar etkiliyor? Lütfen 0 (hiç bir flekilde) ile 10 (çok fazla) aras ndaki bir say y yuvarlak içine al n z hiç bir flekilde çok fazla ICI-Q skoru: toplam skor ) Hangi durumlarda idrar kaç r yorsunuz? (lütfen size uyanlar n tümünü iflaretleyiniz) hiçbir zaman-idrar kaç rm yorum. tuvalete yetiflemeden idrar kaç r yorum. öksürürken veya hapfl r rken kaç r yorum. uyurken kaç r yorum. hareket halinde iken ya da spor yaparken kaç r yorum. iflemeyi bitirip giyinirken idrar kaç r yorum. belirgin bir neden olmadan kaç r yorum. her zaman kaç r yorum. Bu sorular yan tlad n z için çok teflekkür ederiz.

İDRAR KAÇIRMA Dr. Bülent Çetinel. idrar kaçırma(üriner inkontinans) idrar tutamama hali

İDRAR KAÇIRMA Dr. Bülent Çetinel. idrar kaçırma(üriner inkontinans) idrar tutamama hali İDRAR KAÇIRMA Dr. Bülent Çetinel idrar kaçırma(üriner inkontinans) idrar tutamama hali Görülme Sıklığı kadında % 4.5-53 erkekde %1.6-24 Üroloji ve Jinekoloji Polikliniklerine İdrar Kaçırma Yakınması Dışında

Detaylı

Bülent ÇETİNEL İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL

Bülent ÇETİNEL İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL DERLEME/Review: KADIN ÜROLOJİSİ/Female Urology İDRAR KAÇIRMA(ÜRİNER İNKONTİNANS): TANIMLAMA, SINIFLANDIRMA, DEĞERLENDİRME VE TİPLERİ URINARY INCONTINENCE: DEFINITION, CLASSIFICATION, EVALUATION AND TYPES

Detaylı

Kadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ

Kadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ Kadın İdrar İnkontinansı Dr. M.NURİ BODAKÇİ Genel populasyonun çoğunda özellikle kadınlarda ve yaşlılarda mesane disfonksiyonu vardır. ICS üriner inkontinansı; objektif olarak gösterilebilen ve sosyal

Detaylı

drar Kaç rma K lavuzu J. Thüroff (baflkan), P. Abrams, K.E. Andersson, W. Artibani, E. Chartier-Kastler, C. Hampel, Ph.

drar Kaç rma K lavuzu J. Thüroff (baflkan), P. Abrams, K.E. Andersson, W. Artibani, E. Chartier-Kastler, C. Hampel, Ph. drar Kaç rma K lavuzu J. Thüroff (baflkan), P. Abrams, K.E. Andersson, W. Artibani, E. Chartier-Kastler, C. Hampel, Ph. van Kerrebroeck European Association of Urology 2007 European Association of Urology

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

F Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42

F Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42 F Z BASINÇ ÖRNE : ÇÖZÜ : Özdefl iki tu lan n I, II, III konumlar ndayken yere uygulad klar toplam bas nç kuvvetleri, iki tu lan n a rl klar toplamlar na eflittir. Bu nedenle F = F = F olur. yer I II III

Detaylı

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler ÜN TE II L M T Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler MATEMAT K 5 BU BÖLÜM NELER AMAÇLIYOR? Bu bölümü çal flt n zda (bitirdi inizde), *Bir

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm) 3. KANAL KONSTRÜKS YONU Türk Standart ve fiartnamelerinde kanal konstrüksiyonu üzerinde fazla durulmam flt r. Bay nd rl k Bakanl fiartnamesine göre, bas nç s - n fland rmas na ve takviye durumuna bak lmaks

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

Üriner İnkontinans. Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu

Üriner İnkontinans. Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Üriner İnkontinans Dile Getirilmeyen... Sorgulanması Gereken Bir Problem......Üriner İnkontinans Aşırı Aktif Mesane ve Üriner İnkontinans

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

İyi Ürodinami Pratiği

İyi Ürodinami Pratiği İyi Ürodinami Pratiği Prof. Dr. Tufan Tarcan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Misafir Öğretim Üyesi İstanbul Alt üriner sistem Mesane Üretral sfinkterler

Detaylı

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN GEOMETR Geometrik Cisimler Uzunluklar Ölçme 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Prizmalar n temel elemanlar n belirler. Tabanlar n n karfl l kl köflelerini birlefltiren ayr tlar tabanlara

Detaylı

9. Uluslararas Ceza Hukuku Kongresi (Lahey, 23-30 A ustos 1964)

9. Uluslararas Ceza Hukuku Kongresi (Lahey, 23-30 A ustos 1964) 9. Uluslararas Ceza Hukuku Kongresi (Lahey, 23-30 A ustos 1964) Çeviren Av. Aysun Dalk l ç * Konular: 1. Tekerrür ve birden fazla suç ifllenmesi d fl ndaki a rlat c nedenler 2. Aileye ve cinsel dokunulmazl

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri United Technologies Corporation Tedarikçilerden fl Hediyeleri Girifl UTC, malzeme ve hizmetleri bunlar n de erine bakarak sat n al r ve bu süreç içinde hem en iyi de er sa layan fiyat, hem de tedarikçilerle

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z

Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z Yoksulun fians Bu yaz girifle gereksinmiyor. Do rudan, kan tlayaca m z sonuca geçelim: Teorem. Yoksulun zengine karfl flans yoktur. Bu çok bilinen teorem i kan tlayabilmek için her fleyden önce önermeyi

Detaylı

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.

Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A. Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D Ürodinamide Artefaktlar Artefakt Fiziksel veya kimyasal

Detaylı

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n

Detaylı

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim 3.2 Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim Zihinden Toplayal m ve Ç karal m 1. Afla da verilen ifllemleri zihinden yaparak ifllem sonuçlar n yaz n z. 50 YKr + 900 YKr = 300 + 300 = 998 100

Detaylı

AŞIRI AKTİF F MESANE DEĞERLEND ERLENDİRMERME. Çetinel. Üroloji Anabilim Dalı

AŞIRI AKTİF F MESANE DEĞERLEND ERLENDİRMERME. Çetinel. Üroloji Anabilim Dalı AŞIRI AKTİF F MESANE DEĞERLEND ERLENDİRMERME Dr.Bülent Çetinel İ.Ü.. Cerrahpaşa a Tıp T p Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Detrusor Aşırı Aktivite(nörojenik rojenik)+dsd AŞIRI AKTİF F MESANE (Semptoma dayalı

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

Kendimiz Yapal m. Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz

Kendimiz Yapal m. Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz Kendimiz Yapal m Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz Bu yaz da 8 sat r, 16 sütundan oluflan LED li kayan yaz projesi anlat l yor. Projenin en önemli özelli i gerek donan m gerekse yaz l m olarak basit olmas.

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8

Detaylı

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman Ö RETMEN ÖZ DE ERLEND RME FORMU K fi L K ÖZELL KLER flimi seviyorum. Sab rl y m. Uyumluyum. fl birli ine aç m. Güler yüzlüyüm. yi bir gözlemciyim. yi bir planlamac y m. Çocuklara, ailelere, meslektafllar

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY

MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY brahim ERCAN * 1- GENEL B LG : Motorlu tafl t sürücüleri kurslar, 5580 say l Özel Ö retim Kurumlar Kanunu kapsam nda motorlu tafl

Detaylı

TÜRK ÜROLOJ DERNE ve 3. Y l Asistan E itim Program 30 MAYIS - 01 HAZ RAN 2014 RADISSON BLU OTEL & SPA, STANBUL TUZLA

TÜRK ÜROLOJ DERNE ve 3. Y l Asistan E itim Program 30 MAYIS - 01 HAZ RAN 2014 RADISSON BLU OTEL & SPA, STANBUL TUZLA TÜRK ÜROLOJ DERNE 1. 2. ve 3. Y l Asistan E itim Program 30 MAYIS - 01 HAZ RAN 2014 RADISSON BLU OTEL & SPA, STANBUL TUZLA Türk Üroloji Derne i 1. 2 ve 3. Y l Asistan E itim Program 30 May s 2014, Cuma

Detaylı

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? HAKEMS Z YAZILAR MAL PART T ME ÇALIfiMALARDA DENEME SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? I. Girifl: Erol GÜNER * Sürekli bir ifl sözleflmesi ile ifle giren iflçi, ifli, iflvereni ve iflyerindeki iflçileri tan

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

256 = 2 8 = = = 2. Bu kez de iflik bir yan t bulduk. Bir yerde bir yanl fl yapt k, ama nerde? kinci hesab m z yanl fl.

256 = 2 8 = = = 2. Bu kez de iflik bir yan t bulduk. Bir yerde bir yanl fl yapt k, ama nerde? kinci hesab m z yanl fl. Bölünebilme B ir tamsay n n üçe ya da dokuza tam olarak bölünüp bölünmedi ini anlamak için çok bilinen bir yöntem vard r: Say - y oluflturan rakamlar toplan r. E er bu toplam üçe (dokuza) bölünüyorsa,

Detaylı

Dördüncü K s m: Gerçel Say lar Yap s

Dördüncü K s m: Gerçel Say lar Yap s Dördüncü K s m: Gerçel Say lar Yap s 331 13. Gerçel Say lar Kümesi Nihayet gerçel say lar tan mlayaca z. Bir sonraki bölümde gerçel say lar üzerine dört ifllemi ve s ralamay tan mlay p bunlar n özelliklerini

Detaylı

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*)

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) Amaç Madde 1. Bu Esaslar, kurulufllar n teknolojik AR-GE yapma yetene inin TÜB TAK taraf ndan de erlendirilmesine iliflkin usul ve esaslar belirlemektedir. Kapsam

Detaylı

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64 Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Genelgesi 2004 / 64 Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838 SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANKARA 03/05/2004 Sayı : B100ACS0140000-9216/1853

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

6 MADDE VE ÖZELL KLER

6 MADDE VE ÖZELL KLER 6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir

Detaylı

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler MTEMT K ç ve ç Ölçüsü Üçgen, Kare ve ikdörtgen Geometrik Cisimler Simetri Örüntü ve Süslemeler Temel Kaynak 4 ç ve ç Ölçüsü ÇI VE ÇI ÖLÇÜSÜ ç lar n dland r lmas C Resimde aç oluflturulan yerlerin baz lar

Detaylı

YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES

YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES brahim ERCAN* 1- G R fi Bilindi i üzere, yabanc paralar n de erlemesi, 213 Say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK)

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas

Detaylı

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM), TÜRK YE B L MSEL VE TEKN K ARAfiTIRMA KURUMU YAYIN YÖNETMEL (*) B R NC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu Yönetmelik ile; Baflkanl k, Merkez ve Enstitülere ait tüm yay nlar

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Temel Kaynak 5 Yaflam m zdaki Elektrik BAS T ELEKTR K DEVRES Devrede Ampullerin n Nas l De ifltirebiliriz? Basit bir elektrik devresinde pil ampul anahtar ba lant

Detaylı

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,

Detaylı

Lütfen doğum tarihinizi yazınız. 2a. İdrar yapmayı başlatmadan önce gecikme var mı? Hiç 0 Nadiren 1 Ara sıra 2 Çoğunlukla 3 Her zaman 4

Lütfen doğum tarihinizi yazınız. 2a. İdrar yapmayı başlatmadan önce gecikme var mı? Hiç 0 Nadiren 1 Ara sıra 2 Çoğunlukla 3 Her zaman 4 Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılmış Uluslararası İdrar Kaçırma ile ilgili Konsultasyon (ICI) tarafından şiddetle önerilen sorgulama formları Sayfa 1 Sayfa 2 Sayfa 3 Sayfa 4 ICIQ-MLUTS FORMU

Detaylı

DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR?

DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? Tuvalet eğitimi döneminde, nörolojik olarak normal bazı çocuklarda yanlış edinilmiş işeme alışkanlıkları neticesinde ortaya çıkan işeme fazındaki

Detaylı

1.BÖLÜM ÇÖZÜM SORU. A= {a, b, {a, b}, {c}} kümesi veriliyor. Afla dakilerden kaç tanesi do rudur? I. a A II. {a, b} A III. {c} A IV. {b} A. V.

1.BÖLÜM ÇÖZÜM SORU. A= {a, b, {a, b}, {c}} kümesi veriliyor. Afla dakilerden kaç tanesi do rudur? I. a A II. {a, b} A III. {c} A IV. {b} A. V. 1.ÖLÜM MTMT K Derginin bu say s nda Kümeler konusunda çözümlü sorular yer almaktad r. u konuda, ÖSS de ç kan sorular n çözümü için gerekli temel bilgileri ve pratik yollar, sorular m z n çözümü içinde

Detaylı

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl Altan ÇET NKAL MESS fl Sa l ve Güvenli i Uzman Geliflen yeni yönetim anlay fllar, hiyerarflik yap - lanmadan

Detaylı

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

Seramik nedir? alfabesi 6

Seramik nedir? alfabesi 6 Seramik in alfabesi 6 Seramik nedir? Seramik, en basit tarifiyle, çok yüksek s cakl kta piflirilmifl toprak demektir. Serami in tarihi, uygarl k tarihi kadar eskidir. lk serami in Milattan Önce 6000 y

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL

Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL D ü n y a Ü n i v e r s i t e l e r S e r v i s i Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL BAfiLANGIÇ nsan Haklar Evrensel Beyannamesinin 40. y ldönümünde 6-10 Eylül tarihleri

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU 26-27.01.2007 stanbul Üniversitesi Merkez Bina Doktora Salonu stanbul Barosu stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi STANBUL BAROSU

Detaylı

ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI

ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI ÜN TE III. YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI BU ÜN TEDE NELER Ö RENECE Z? A-YÜZDELER VE MESLEKÎ UYGULAMALARI B-YÜZDE HESAPLARI VE MESLEKÎ UYGULAMALARI C-FA Z HESAPLARI VE MESLEKÎ UYGULAMALARI D-YÜZDE VE

Detaylı

Bu dedi im yaln zca 0,9 say s için de il, 0 la 1 aras ndaki herhangi bir say için geçerlidir:

Bu dedi im yaln zca 0,9 say s için de il, 0 la 1 aras ndaki herhangi bir say için geçerlidir: Yak nsamak B u yaz da, ilerde s k s k kullanaca m z bir olguyu tan mlayaca z ve matemati in en önemli kavramlar ndan birine (limit kavram na) de inece iz. Asl nda okur anlataca m kavram sezgisel olarak

Detaylı

Matematikte sonsuz bir s fatt r, bir ad de ildir. Nas l sonlu bir s fatsa, matematikte kullan lan sonsuz da bir s fatt r. Sonsuz, sonlunun karfl t d

Matematikte sonsuz bir s fatt r, bir ad de ildir. Nas l sonlu bir s fatsa, matematikte kullan lan sonsuz da bir s fatt r. Sonsuz, sonlunun karfl t d Matematik ve Sonsuz G erek konuflma vermeye gitti im okullarda, gerek bana gelen okur mektuplar nda, ö renci ve ö retmenlerin matematikteki sonsuzluk kavram n pek iyi bilmediklerini gözlemledim. Örne in,

Detaylı

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

Terminoloji Ve Ürodinamik Değerlendirmede Sınıflandırma

Terminoloji Ve Ürodinamik Değerlendirmede Sınıflandırma Terminoloji Ve Ürodinamik Değerlendirmede Sınıflandırma Doç. Dr. Fikret Fatih ÖNOL Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği, İstanbul Alt üriner sistem işlevi terminolojisinin standardizasyonu

Detaylı

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER: YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete

Detaylı

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu flirketlerin say lar nda yaflanan

F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu flirketlerin say lar nda yaflanan PERAKENDE SATIfi YÖNTEM NE GÖRE fiüphel T CAR ALACAKLAR VE B R ÖNER Yrd.Doç.Dr. Bar fl S PAH Marmara Üniversitesi,..B.F., flletme Bölümü, Ö retim Üyesi 1.G R fi F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu

Detaylı

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur. SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi

Detaylı

Do ufl Üniversitesi Matematik Kulübü Matematik Bireysel Yar flmas 2004 Soru ve Yan tlar

Do ufl Üniversitesi Matematik Kulübü Matematik Bireysel Yar flmas 2004 Soru ve Yan tlar o ufl Üniversitesi Matematik Kulübü Matematik ireysel Yar flmas 2004 Soru ve Yan tlar Soru. S f rdan farkl bir a say s için sonsuz ondal klarla oluflan ifadesinin de eri nedir? ise, Soru 2. 0 < < 0 olmak

Detaylı

ÜRODĠNAMĠK DEĞERLENDĠRME

ÜRODĠNAMĠK DEĞERLENDĠRME ÜRODĠNAMĠK DEĞERLENDĠRME Prof. Dr. Niyazi Aşkar EÜTF Kadın Hast. ve Doğum Anabilim Dalı Ürodinamik inceleme Amaç: Alt üriner sistem dolum ve boşaltım fonksiyon bozukluklarını saptamaktır Ürodinamik tetkiklerin

Detaylı

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu

Detaylı

Türk Üroloji Dergisi: 31 (4): 563-568, 2005 563

Türk Üroloji Dergisi: 31 (4): 563-568, 2005 563 TARTIŞMALI OLGU: KADIN ÜROLOJİSİ/Female Urology Bülent ÇETİNEL*, Tufan TARCAN**, Oktay DEMİRKESEN* * İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL ** Marmara Üniversitesi

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas 1 Prof. Dr. Yunus Kishal Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi Tekdüzen Hesap Sistemi ve Çözümlü Muhasebe Problemleri 4. Bas Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Tebli leri

Detaylı

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 5. Sonuçlar ve reform teklifleri 5.1 (Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanunu) 5.1.1 Performans

Detaylı

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır.

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır. Analiz Raporu Kısa Özet Her geçen gün eczanecilik sektörü kendi içerisinde daha da yarışır hale geliyor. Teknolojinin getirdiği kolaylık ile eczane otomasyonu artık elinizin altında. Çoğu eczacılar hastalarına

Detaylı

Prof. Dr. Neslihan OKAKIN

Prof. Dr. Neslihan OKAKIN I Prof. Dr. Neslihan OKAKIN Marmara Üniversitesi..B.F. Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal Ç a l fl m a Y a fl a m n d a nsan Kaynaklar Yönetimi

Detaylı

Ürodinamide Teknik Sorunlar ve Artefaktlar. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D

Ürodinamide Teknik Sorunlar ve Artefaktlar. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D Ürodinamide Teknik Sorunlar ve Artefaktlar Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D Ürodinamide Artefaktlar Artefakt Fiziksel veya kimyasal olaylar sırasında meydana gelen ve doğal

Detaylı

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

MATEMAT K. Hacmi Ölçme

MATEMAT K. Hacmi Ölçme Hacmi Ölçme MATEMAT K HACM ÖLÇME Yandaki yap n n hacmini birim küp cinsinden bulal m. Yap 5 s radan oluflmufltur. Her s ras nda 3 x 2 = 6 birim küp vard r. 5 s rada; 5 x 6 = 30 birim küp olur. Bu yap n

Detaylı