KOBİ leri 2015 te bekleyen fırsatlar

Transkript

1 KAPAK_EKO_girisim_ARALIK.qxp:EKO_girisim_kapakKOBI 12/5/14 5:01 PM Page 1 KOBİ leri 2015 te bekleyen fırsatlar Yeni yılda hangi sektörleri neler bekliyor? Hızlı büyüyecek alanlar... En çok öne çıkacak pazarlar... Filo kiralama maliyetini düşüren girişim Özel Pazar KOBİ'lere tanıtıldı İzmit ten 76 ülkeye endüstriyel raf satıyor Nijerya da kahve çiftliği satın alacak TİCARET FIRSATI: YURTDIŞINDAN 22 İŞBİRLİĞİ ÇAĞRISI

2 kobi_sirketkur e-02.pdf 1 07/11/14 11:11 C M Y CM MY CY CMY K

3 EDITOR_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:19 PM Page 1 EDİTÖR Burcu Tuvay btuvay@ekonomist.com.tr 2015 fırsat yılı olabilir Seçimler, siyasi gerginlikler, iş kazaları ve bölgesel krizlerle dolu bir yılı geride bırakıyoruz. Evet, 2014 ü hem Türkiye hem de dünya için iyi bir yıl olarak nitelememiz zor. Zira dünyada ekonomisindeki çalkantılar direk olarak Türkiye yi de etkiledi. Bu etkilerden en çok hasarı ise KOBİ ler aldı kuşkusuz. Ancak görüşlerini aldığımız çeşitli sektörlerin kanaat önderleri 2015 yılından oldukça umutlu. Bu tek başına sihirli bir değnekle olmayacak elbet. Zira teknoloji hızla gelişiyor ve değişiyor. Bu teknolojik dönüşüme ayak uydurabilen firmalar ayakta kalabiliyor. İhracat rakamlarını artırmayı hedefleyen KOBİ lerin teknolojiyi yakından takip etmeleri ve inovasyonu şirket kültürü haline getirerek hareket etmeleri büyük bir öenem sahip. Bunun için de nitelikli ve donanımlı bir ekip şart. Her zaman belirttiğimiz gibi AR-GE faaliyetleri, firmaların rekabet gücünü artıran en önemli unsurlardan biri. Keza önümüzdeki yıllarda da en önemli gündem konumuz inovasyon ve AR-GE olacak. Suriye, Irak ve Mısır da yaşanan siyasi belirsizlik ve savaş, özellikle güney bölgelerindeki ihracatçı KOBİ leri oldukça olumsuz yönde etkiledi. Ancak Türkiye her geçen yıl ihraç pazarlarına yenisini ekliyor ve KOBİ lerimiz ihraç pazarlarını çeşitlendiriyor. Bu süreçte Afrika ve Asya pazarlarına yönelecek KOBİ lerin daha iyi ve daha hızlı sonuçlar alabilecekleri ifade ediliyor. Bunun dışında trendleri daha iyi takip edip, inovasyonu ön planda tutarak, katma değeri yüksek ürün üretmelerini ve ihraç etmeleri de yine önemli konular arasında yer alıyor Özellikle firmaların toplu hareket ederek gerçekleştirdiği iş heyetleri görüşme projelerine önemli destekler var. Bu çalışmaların KOBİ lere önemli açılımlar sağlayacağı kesin. Kapak haberimizde KOBİ lerin 2015 yılına ilişkin beklentilere yönelik bir çalışma yaptık. Kanaat önderlerinin öngörülerini aldık. Hepsini ilerleyen sayfalarda bulabilirsiniz in savaşların olmadığı, birlik ve beraberliğin ön plana çıkacağı, daha ılımlı bir dilin hakim olacağı, huzurlu bir yıl olmasını umuyoruz. Herkese mutlu, huzurlu ve sağlıklı bir yıl dilerim. İyi bir ay geçirmeniz dileğiyle. Ekonomist HAFTALIK EKONOM VE S YAS HABER DERG S YAYINCI Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. İCRA KURULU BAŞKANI Mehmet Y. Yılmaz YAYIN DİREKTÖRÜ M. Rauf Ateş YAYIN YÖNETMENİ Talat Yeşiloğlu YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu) Orhan Karaca HABER MÜDÜRÜ Mustafa Kemal Çolak GÖRSEL YÖNETMEN Özcan Çaycoşar EDİTÖRLER KOBİ GİRİŞİM Burcu Tuvay BORSA - FİNANS Talip Yılmaz MEDYA Fatoş Bozkuş DIŞ HABERLER Emrah Gürkan TEKNOLOJİ Gözde Yeniova HABER MERKEZİ Levent Gökmen, Özlem Bay, Mustafa Gündoğdu, Sibel Atik, Ayşegül Sakarya Pehlivan, Aram Ekin Duran MARKA MÜDÜRÜ Pınar Gürus SAYFA UYGULAMA Fatih Kubilay Tural GRAFİK Yaman Tetik FOTOĞRAFLAR Hüseyin S. Öngen, Gökhan Çelebi ARŞİV Nihal Yörükçü ANKARA TEMSİLCİSİ Erdal İpekeşen Tel: ekonomist@doganburda.com YÖNETİM GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Yeşim Denizel İŞ GEN. VE PROJELER DİREKTÖRÜ (TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİSİ) Ferit Özkaşıkçı SATIŞ DİREKTÖRÜ Orhan Taşkın FİNANS DİREKTÖRÜ Didem Kurucu ÜRETİM DİREKTÖRÜ Servet Kavasoğlu REKLAM GRUP BAŞKANI Viki Habif GRUP BAŞKAN YARDIMCISI Nil Ertan Aydemir SATIŞ MÜDÜRÜ Filiz Kavak - Ayşin Sarıkaya Selin Uğur - Yonca Gönen - Ebru Elçi Tel: (3 hat) Faks: REZERVASYON Tel: / 57 / 59 Faks: / 93 ANKARA REKLAM BÖLGE TEMSİLCİSİ Sezinur Balıkçıoğlu Tel: / 73 HEDEF SAYFALAR Tel: Faks: BÖLGELER REKLAM MÜDÜRÜ Cengiz Güneş Tel: YÖNETİM YERİ Trump Towers Kule 2, Kat Şişli İstanbul Tel: Faks: BASKI Doğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2 Doğan Medya Tesisleri Esenyurt/İstanbul Tel: DAĞITIM Yaysat AŞ YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli, haftalık üyesidir. Ekonomist Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. Ekonomist Dergisiʼnin isim ve yayın hakkı Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.ʼye aittir. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. DB OKUR HİZMETLERİ HATTI okurhizmetleri@doganburda.com DB ABONE HİZMETLERİ HATTI Tel: (0 212) Faks: (0 212) abone@doganburda.com Pazar hariç hergün saat arasında hizmet verilmektedir. 03

4 ICINDE_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:18 PM Page 1 İÇİNDEKİLER SEÇİMLER, SİYASİ ÇALKANTILAR, BÖLGEDEKİ İSTİKRARSIZLIKLA DOLU BİR YILI GERİDE BIRAKIYORUZ. ÖZELLİKLE YAKIN PAZARLARDA ÖNEMLİ ÖLÇÜDE KAN KAYBEDEN KOBİ LER, 2015 YILINA İSE UMUTLU GİRİYOR. G20 ZİRVESİ NEDENİYLE ÜLKEMİZ BİR TOPLANTILAR ZİNCİRİNE EV SAHİPLİĞİ YAPACAK. BU HEM SİYASAL, HEM DE EKONOMİK ANLAMDA TÜRKİYE İÇİN FIRSAT SUNACAK. KOBİ İŞBİRLİĞİ VE KÜMELENME PROJESİ İLE ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN DESTEKLENMESİ PROJELERİYLE KOBİ LER BAZINDA CİDDİ BİR CANLANMA BEKLENİYOR. Antalya da bu yıl 14 üncüsü düzenlenen Growtech Eurasia Uluslararası Sera, Tarım Ekipmanları Ve Teknolojileri fuarına bu yıl 650 firma ile 50 nin üzerinde ülke katıldı. Fuara inovatif girişimler de damgasını vurdu. 5 İzmit ten 76 ülkeye endüstriyel raf satıyor 6 KOBİ Gündemi 10 KAPAK KONUSU KOBİ ler 2015 yılından umutlu 15 Garanti kadın girişimcileri Aydın da buluşturdu 16 Fasonu bırakırsak başarıya ulaşırız 18 Filo maliyetini düşüren girişim 20 Yük taşıyan ile taşıtanı buluşturdu 22 Tarım fuarında inovatif girişimler 24 Tek araçla başlayıp lüks filosu kurdu 26 Özel Pazar KOBİ'lere tanıtıldı 27 Hacı Sayid in franchise ı olabilirsiniz 28 Kadınlara özel kariyer sitesi kurdu 30 Nijerya da kahve çiftliği satın alacak 32 Cem Ener: Başarılı bir girişimin can damarı: Sürdürülebilir rekabet avantajı 34 Doç. Dr. Volkan Demir: Elektronik tebligat ve kayıtlı elektronik posta (KEP) 36 Vergi takvimi 37 Yurtdışı mal talepleri 40 Yurtdışı fuar takvimi 41 Yurtiçi fuar takvimi 42 Gülay Özkan: Teknolojinin getirdiği konforun bedeli Yabancı alıcıları, Türkiye deki şirketlerle buluşturan ve aynı zamanda aileleri ile birlikte tatil yapmalarına olanak sağlayan özel bir satış sistemi Dosso Dossi büyüyor. Sistemin kurucusu Hikmet Eraslan, geçen yıl 10 bine yakın tekstil alıcısını Türkiye ye getirdiklerini söyleyerek, Çin, Pakistan, Hindistan gibi ülkelerle fasonda yarışma şansımız yok diyor. Orçun Onat ın lüks otomobil merakı işi oldu. Müteahhit babasının aldığı Mercedes C180 i arkadaşlarına kiralayarak başlayan girişimi Onat Group adlı bir şirkete dönüştü. Bünyesinde 120 lüks araç ve üç tekne bulunan şirket helikopter hizmeti de veriyor. İş dünyasından spor camiasına kadar pek çok ünlü isme lüks araç kiralayan şirket 20 milyon dolar ciro yapıyor. 46 yıl önce kurulan Hacı Sayid, 2015 ten itibaren önemli bir kararı uygulamaya koyacak. 50 yıla yaklaşan faaliyetlerinde ilk kez franchise vererek büyüyecek. İstanbul da 40 şubesi bulunan şirket, iki yılda Türkiye genelinde mağaza sayısını 100 e çıkartmayı hedefliyor. 04

5 STANDART_1_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:08 PM Page 1 DEPO Özlem Bay Yılmaz / obay@ekonomist.com.tr İzmit ten 76 ülkeye endüstriyel raf satıyor 52 yıllık bir geçmişe sahip Standard, 76 ülkeye endüstriyel depo ve raf sistemleri satıyor. Peru dan Cibuti ye kadar pek çok yerde proje gerçekleştirdiklerini belirten şirketin genel müdürü Ersan Alkan, 37 milyon dolarlık ciromuzun 20 milyon doları ihracattan geliyor. Bünyemizdeki Türk mühendislerin geliştirdiği ürünlerimiz ile dünyanın en önemli firmaları ile girdiğimiz ihale yarışlarını kazanmaya başladık diyor. ERSAN ALKAN Sanayi faaliyetlerindeki artışa paralel olarak gelişen sektörler var. Endüstriyel depo ve raf sistemleri bunlardan biri. Firmaların üretim miktarları arttıkça ortaya çıkan depolama sorunu, endüstriyel depo ve raf sistemleriyle gideriliyor. Öyle ki artık sektör; insansız depolardan forkliftlerin çalıştığı depolara kadar 17 farklı raf sistemini üretir durumda. Örneğin; Coca Cola nın Kırgızistan da bulunan deposu İstanbul dan bilgisayar başından yönetiliyor. Depo ve raf sistemleri sektöründe Türkiye de irili ufaklı 50 ye AR-GE den çıkan Mekik 120 kişiye istihdam sağlayan şirket, AR-GE ye büyük önem veriyor. AR-GE departmanlarının Fransa da faaliyet gösterdiğini ifade eden Alkan, şunları anlatıyor: Türk mühendisleri tarafından geliştirilen Mekik Raf Sistemi ve Mekik makinesi ile ilgili çalışmalarımız ise Türkiye den yürütülüyor. Ekibimiz, Mekik i bir dünya markası yapmanın yanı sıra inovasyonu devam ettirerek, Mekik Carrier taşıyıcı sistemi de geliştirdi. Geliştirdiğimiz Mekik ile dünyanın en önemli firmaları ile girdiğimiz ihale yarışlarını kazanmaya başladık. yakın firma varlık gösteriyor. Bunlar arasında Avrupa ve Amerika daki standartları uygulayan tek firma ise Standard Depo ve Raf Sistemleri Sektörün en eskilerinden olan şirket, kullandığı her malzemeyi Fransa daki laboratuvarlarında test ettiriyor. Üretimlerinin yüzde 40 ını ihraç ettiklerini belirten Standard Depo ve Raf Sistemleri Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Ersan Alkan, 2013 yılında 18 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Bu yılki ihracat hedefimiz ise 20 milyon dolar. Peru, Fransa, Litvanya, Libya, Azerbaycan, Kırgızistan, Suudi Arabistan, Ürdün, Gana, Tanzanya ve Cibuti gibi ülkelerinde aralarında bulunduğu dört kıtaya ve 76 ülkeye ihracat yapıyoruz diyor de kuruldu Standard Depo ve Raf Sistemleri için 1962 yılında forklift üretimi ile başlayıp 1980 li yıllarda ülkenin endüstriyel ihtiyacına bağlı olarak nitelikli depo ve raf sistemleri geliştiren ilk firma demek yanlış olmaz. 17 farklı raf ve bunları yöneten otomasyon sistemlerini de üreten şirket, bu alanda dünyaca tanınıyor. Şu anda İzmit te 20 bin metrekarelik kapalı alanda üretim yapan şirket, yılda 20 bin ton çelik işleme kapasitesine sahip. Bugüne kadar üretilen çelik profilleri taşımak için 15 bin adet tırın çalıştırıldığını belirten Alkan, 12 hatta üretilen 50 milyon metrelik çelik profil ile dünyanın etrafı yaklaşık 1.5 kat dolaşılıyor diye ekliyor. 22 bayisi var Depo ve raf sistemleri sektörünün Türkiye deki büyüklüğünün 150 milyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Standard Depo ve Raf Sistemleri de sektöre faaliyet gösteren dört büyükten biri yılında 37 milyon dolar ciro gerçekleştirdiklerini belirten Alkan, 2014 sonunda da geçen yıla yakın bir ciro beklediklerini ifade ediyor. Şirketin dünya genelinde 22 bayisi bulunduğuna da değinen Alkan, şöyle devam ediyor: Çevre ülkeler içinde iş yapmadığımız ve bayimiz olmayan ülke yok. Dünyanın 76 ülkesinde çok başarılı projeler gerçekleştirdik. 14 bin kilometre uzaklıktaki Peru dan Afrika nın en küçük ülkelerinden biri olan Cibuti de bile proje gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde hedeflerimiz arasında yurtiçi ve çevre ülkeler başta olmak üzere, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Türk Cumhuriyetleri de olmak üzere geniş bir coğrafya var. 05

6 PANO_4_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:09 PM Page 1 KOBİ GÜNDEMİ 2015 te 10 girişimi yatırım programına alacak 2014 Mart ayında kurulan BUBA, Türkiye nin başarılı iş insanlarını genç girişimcilerle bir araya getirmeye devam ediyor. Kurulduktan sonraki yedi ay içinde 58 melek yatırımcı üyelik başvurusu alan BUBA da, ilk eleme aşamasından sonraki etapta 151 girişimcinin proje başvurusu değerlendirildi ve 69 girişimci ile kapsamlı görüşmeler yapıldı. Sekiz girişim Kuluçka Programı'na dahil edilirken, bugüne kadar programdan iki girişim mezun edildi. Altı girişim kuluçka içinde, dört girişim kuluçka dışında olmak üzere toplam 10 girişim şu anda programa devam ediyor. Bunlardan 4'ünün yatırım çalışmalarında son aşamaya gelindi. BUBA, aynı zamanda 2015 yılı başında Girişim Sermayesi (VC) Yatırım Fonu nu hayata geçirmeyi planlıyor. Türk girişimlerinin Silikon Vadisi, İngiltere ve Hollanda da ileri düzeyde AR-GE faaliyeti yürütmelerini sağlamak amacıyla önemli işbirliklerine imza atan BUBA, önümüzdeki aylarda stratejik ortakları Garanti Bankası ve Vodafone ile işbirliği alanlarını geliştirmeyi planlıyor ve bu konuda çalışmaları hızla ilerliyor. BUBA Yönetim Kurulu Başkanı Timuçin Bilgör, BUBA nın kurulduğu günden bu yana geçen yedi ayını değerlendirerek, Teknolojiye ve yeni ekonomiye uzak duran offline oluşumların meydana getirdiği kısır döngüyü, BUBA nın oluşturduğu güvenilir ve hızlı çalışan bir mikro ekosistemle kırdık gibi gözüküyor bu anlamda hem bizim hem de Türkiye için yeni açılımların yılı olacak. Melek yatırımcı ve girişimci ekosisteminde kısıtlı ve sınırlı sayıda kalan destekleri artırarak hedefimizdeki 10 girişimin yatırım almasını sağlayacağız dedi. Chobani gıda girişimcilerini destekleyecek Amerika nın ünlü yoğurt markası Chobani, türünün tek örneği olan ve yeni gıda girişimcilerine yatırım yaparak destekleyecek Chobani Gıda Kuluçkası (Chobani Food Incubator) programını duyurdu. Program; Chobani nin yalnızca doğal malzemelerle hazırlanan, yarının gıda endüstrisini olumlu biçimlendirecek, lezzetli, besleyici ve erişilebilir gıdaya olan inancından esinlenen genç ve büyümekte olan şirketleri destekleyecek. Chobani nin daha çok insan için daha iyi gıda misyonuna dayanan kuluçka projesi, gıda girişimcilerine kendi kategorilerini kurup büyütecek kaynak, çalışma alanı ve desteği sağlayacak. Merkezi New York ta bulunan kuluçka merkezinde ticari bir mutfak ve ofis alanı bulunacak. Altı ay sürecek programda, Chobani, yöneticilerinin işbirliğiyle düzenlenen çeşitli eğitimler verilecek. Chobani proje dahilinde yeni girişimcileri sektörün lider şefleri ve gıda yatırımcılarıyla da bir araya getirecek. Kuluçka programı, katılan girişimcilerin sektör liderlerine sunum yapacakları özel bir demo günüyle sona erecek. Chobani Kurucu ve CEO su Hamdi Ulukaya; Bir ürünü doğru şekilde üretmek her zaman kolay değildir. Ancak biz bu modelin işe yaradığını kanıtladık. Bizim amacımızı paylaşan ve deneyimlerimizden yararlanabilecek olan girişimcilerle çalışacağım için heyecan duyuyorum. Chobani, programla ilgilenen girişimcileri, başvurularını aralık ayında yapacağı duyuru sonrası almaya başlayacak ve ilk tur için en fazla 10 şirket seçecek. 06

7 PANO_4_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:09 PM Page 2 KOBi Gündemi Ashoka nın yeni sosyal girişimcileri Türkiye nin KOBİ Haritası nı çıkardı Dünyanın ve Türkiye nin en geniş sosyal girişimcilik ağı Ashoka, 33 yıldır günümüzün acil toplumsal sorunlarına etkili ve yaratıcı çözümler getiren sosyal girişimcileri buluyor, onları maddi ve manevi olarak destekliyor ve çözümlerini yaygınlaştırmalarına yardımcı oluyor. Aday gösterilme, araştırma, ulusal ve uluslararası değerlendirmeleri kapsayan uzun ve titiz bir sürecin ardından Ashoka Fellow u seçilen sosyal girişimciler, bu unvanı ömürleri boyunca koruyor. Adana, Ankara, Diyarbakır ve İstanbul dan çocukların potansiyellerini gerçekleştirmesine yardımcı olan, gençleri engellilik konusunda yeniden düşünmeye iten ve toplumsal sorunların çözümü için bireyleri harekete geçiren bu sıra dışı sosyal girişimciler, yarattıkları etkiyi ve faydayı daha da yaygınlaştırmak için Ashoka nın da destekleriyle çalışmalarını sürdürecek. Azize Leygara ve kurucularından olduğu Çocuklar Aynı Çatının Altında Derneği (ÇAÇA), zorunlu göçle Güneydoğu kentlerinin eteklerine yerleşmiş ailelerin çocuklarıyla yerel, çocuk odaklı ve toplum temelli çalışmalar yürütüyor. Emrah Kırımsoy ve Gündem Çocuk Derneği, yetişkinler için inşa edilmiş bir dünyada çocukların okullarında, yerel yönetimlerde ve hatta ülke yönetiminde söz sahibi olabilmeleri için çalışıyor. Celal Karadoğan ve kurucusu olduğu Genç Engelliler Gençlik ve Spor Kulübü, engelli ve engelsiz gençlerin farklılıklarıyla var olabilecekleri, kendilerini ifade edebilecekleri ve güçlenebilecekleri bir alan yaratıyor. Engelli ve engelsiz gençler birlikte güçlenirken, saygılı ve eşitçe yaşanabilecek bir Türkiye nin temelleri kuruluyor. Itır Erhart ve İ.Renay Onur un kurucularından olduğu ADIM ADIM bir yandan spor aracılığıyla bireyleri toplumsal sorunların çözümü için harekete geçirirken, bir yandan da sivil toplum kuruluşlarını (STK) daha şeffaf ve hesap verebilir olmaya teşvik ediyor. Sonuçta bireyler ve STK lar arasındaki kopukluk giderilirken, toplumsal değişim, demokratikleşme ve kalkınma yolunda daha hızlı ve sağlam adımların atılması sağlanıyor. ADIM ADIM Oluşumu, yurtdışından tanıdık bir modeli - spor aracılığıyla kaynak yaratmayı hedefleyen yardımseverlik koşusunu - yepyeni bir yaklaşımla yorumluyor. Eleman.net, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın Türkiye'nin G20 dönem başkanlığı sırasında KOBİ'leri öne çıkaracağını vurgulaması üzerine, Türkiye nin KOBİ Haritası nı çıkardı. 180 bini aşan firma arasında gerçekleştirilen araştırma çalışmasına göre, Türkiye de KOBİ lerin sektörel omurgasını inşaat, gıda, tekstil, imalat sanayi ve bilişim teknolojileri oluşturuyor. Araştırma çalışmasının sonuçları Eleman.net e kayıtlı KOBİ sayısında son beş yılda yüzde 819 a varan bir artış yaşandığını ortaya koyuyor. Eleman.net verilerine göre 2014 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 15 artış yaşayan KOBİ lerden sektörel olarak en büyük payı yüzde 8,17 ile inşaat alıyor. Hemen ardından sırasıyla; yüzde 6,87 ile gıda, yüzde 6,61 ile tekstil, yüzde 5,11 ile imalat, yüzde 4,87 ile bilgisayar, internet ve BT teknolojileri geliyor. KOBİ lerin, Türkiye genelinde illere göre dağılımına bakıldığında, İstanbul 46,1 ile en büyük payı alıyor. Ankara yüzde 9,92 ile 2 inci büyük payı alırken, İzmir 8,34 ile 3 üncü sırada yer alıyor. Ardından sırasıyla yüzde 4,18 ile Bursa, yüzde 3,73 ile Antalya, yüzde 2,46 ile Konya ve 2,32 ile Kocaeli geliyor. Araştırma çalışmasının sonuçlarına göre; KOBİ lerde çalışan sayısı dağılımına baktığımızda ise yüzde 75,04 ile büyük bir çoğunluğun arası çalışana sahip olduğu görülüyor. Çalışan sayısı arttıkça pastanın dilimleri de küçülüyor arası çalışan sayısına sahip işletmeler yüzde 11,47 lik orana sahip bulunurken, arası çalışana sahip işletmeler yüzde 4,15 lik payı alıyor. 07

8 PANO_4_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:09 PM Page 3 KOBİ GÜNDEMİ Geleceğin kadın liderleri mezun oldu Türkiye Enerji Ekonomisi Derneği (EED) tarafından Mayıs 2015 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilecek 38. Dünya Enerji Ekonomisi Konferansı hazırlık çalışmaları başladı. Antalya Vali Yardımcısı Recep Yüksel ve Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Birol Ekici ile görüşen dernek üyeleri, konferans için resmi erk ve yerel yönetimin desteğini aldı. Görüşmede, Akdeniz bölgesinin, yörenin potansiyel petrol ve gaz kaynakları ile dikkati çektiğini ifade eden Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve IAEE Seçilmiş Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Akdeniz in en güzel şehirlerinden biri olan Antalya ya dünyanın enerji otoritelerini getirecek olmamız bu açıdan özel bir anlam ve önem taşıyor dedi. Prof. Dr. Kumbaroğlu bölgenin stratejik konumu ile enerji taşımacılığında son derece önemli rol oynayabileceğini belirterek, şunları söyledi: IAEE olarak bu bölgeye çok önem veriyoruz. Özellikle Türkiye nin bölgede yer alan petrol ve gaz kaynaklarının Avrupa ya ulaştırılmasındaki rolü ve ekonomik potansiyeli konferansın en önemli konularından biri olacak. Bunun dışında kaya gazını ve petrolünü ekonomik açıdan tüm boyutları ile ele alacağız. Konferans öncesinde kaya gazına ilişkin özel bir çalıştay da düzenleyeceğiz. Ayrıca konferansta ülkelerin karbon salınımlarını azaltacak politika ve stratejiler, ekonomik potansiyel içeren teknolojik seçenekler ve iklim değişikliğine yönelik küresel hedefleri konuşacağız. Girişimciler için geri sayım başladı Başarılı girişimciler, melek yatırımcılar, risk sermayesi temsilcileri ve akademisyenler Junior World Entrepreneurship Forum-İstanbul etkinliği kapsamında Boğaziçi Üniversitesi nde bir araya gelecek. JWEF İstanbul, Aralık ta Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall de gerçekleştirilecek. Boğaziçi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Toker in ve World Entrepreneurship Forum Başkanı Prof. Dr. Tuğrul Atamer in koordinatörlüğü ile gerçekleşecek olan JWEF İstanbul da 50 den fazla konuşmacı yer alacak. Pegasus Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı, Ünlü & Co Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Ünlü, Yemeksepeti Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Nevzat Aydın, 41?29! Ajans Başkanı Alemşah Öztürk, KAGİDER Başkanı Gülden Türktan ın da konuşmacı olarak yer alacağı etkinlik, girişimcilikle ilgilenen öğrencileri ve ekosistemin önemli isimlerini Boğaziçi Üniversitesi nde bir araya getirecek. World Entrepreneurship Forum, kurulduğu yıl olan 2008 den bu yana her alandan yaratıcı zihinleri ve girişimci ekosisteminin tümünü kucaklayan; uzman, akademisyen, sanatçı, iş ve sosyal girişimcilerin buluştuğu özgün ve dünya çapında bir organizasyon olarak yer alıyor. Boğaziçi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Toker, girişimcilikle ilgili ufuk açıcı konuların konuşulacağı oturumları ve katılımcıların fikir alışverişinde bulunup birbirleriyle değerli bağlantılar oluşturabilecekleri bölümleri sayesinde, bu forumun ekosisteme girmek isteyen genç girişimciler için önemli bir buluşma noktası olacağını ifade etti. KOBİ leri dijital pazarlamaya hazırlayacak 42 farklı ülkede faaliyet gösteren IAB Türkiye, KOBİ lerin interneti daha verimli kullanması için geliştirdiği re-kobi (Rekabetçi Kobi) Uzaktan Eğitim Platformu nu hayata geçirmeye hazırlanıyor. Kocaeli nde başlayan İnternet ile Güçlü KOBİ Semineri, farklı şehirlerde de KOBİ lerle buluşmaya devam edecek. Seminerde internetin gelişimi, iş hayatına ve reklamcılığa getirdiği yenilikler ve imkanlar anlatıldı. Ayrıca IAB Türkiye nin 2013 yılında hazırlıklarına başladığı ve KOBİ lere yönelik uzaktan eğitim platformu olarak tasarlanan re-kobi Programı tanıtıldı. IAB Türkiye tarafından hazırlanan re-kobi Eğitim Platformu ile küçük ve orta boy işletmelerin, internetin imkanlarını kullanarak markalaşmasına, KOBİ lerin interneti daha verimli kullanarak ulusal ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün arttırılmasına katkı sağlanması hedefleniyor. Projeyle birlikte KOBİ lerin dijitalde farkındalıkları arttırılarak sektörde ve dijital pazarda büyümeleri de amaçlanıyor. Rekabetçi KOBİ anlamına gelen re-kobi uzaktan eğitim projesi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihtiyaçları düşünülerek hazırlanmış olup eğitim programı 11 adet videodan oluşuyor. Ayrıca videolar canlı yayınlarla da desteklenecek. 08

9 PANO_4_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:09 PM Page 4 KOBi Gündemi Banka ile üniversitelileri buluşturacak İş dünyası Girişimcilik Haftası nı kutlarken; Garanti Bankası ve Boğaziçi Üniversitesi Melek Yatırımcılık Platformu (BUBA), girişimlerin hayata geçirilmesini hızlandıracak Garanti Partners platformunu Aralık ayında hizmete sunmaya hazırlanıyor. Garanti Partners ta, her ölçekten ve sektörden erken aşama girişimlerin, KOBİ lerin ve büyüyen girişimlerin desteklenmesi, projelere ivme kazandırılması hedefleniyor. Türkiye de bir bankayla üniversiteyi buluşturan ilk ve tek girişimcilik platformu olan Garanti Partners, Boğaziçi Üniversitesi nin bilgi birikimi ve Garanti Bankası nın desteğiyle, girişimcilere sadece sermayenin değil tecrübenin de aktarılmasını sağlayacak. Garanti Partners, gereksinim duyulan tüm konulara yine bu yapılanma içerisinde ulaşılmasını Nafiz Karadere mümkün kılacak. Girişimcilerin ihtiyaç duyduğu mentorluk ve finansman desteğine ulaşmasını sağlayacak oluşumdan, banka müşterisi olsun ya da olmasın, seçim sürecinden başarıyla geçen girişimciler faydalanabilecek. Projeleri hayata geçirmek ve sürdürülebilir büyüme sağlamak amacıyla girişimciyle beraber strateji geliştirilecek platformda, kapsamlı bir iş planı hazırlanmasına olanak yaratılacak. Garanti ayrıca; ArGe odağında ürün geliştiren girişimcilere ve çözüm ortaklarına platform üzerinden teknik destek sağlarken, ürün veya hizmeti pazara sunmadan önce test etme ve geribildirimlerle iyileştirme olanağı da verecek. Erken aşama girişimlere ise kuluçka merkezi (çalışma alanı / ofis) sağlanacak. Girişimlerin ihtiyaç duyduğu çevrimiçi ve mobil pazarlama desteğinin yanı sıra bankacılık hizmetleri de avantajlı koşullarla sunulacak. Yeni oluşumla ilgili bilgi veren Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, Yeni iş kuran, hayalini hayata geçirmek için cesaret bulamayan; yeterli sermayeye ulaşmak ve fikrini anlatmak için gerekli yolları, kaynakları bilmeyen girişimcileri, Garanti Partners a bekleyeceğiz. Paydaşlar için artı değer yaratacak Garanti Partners ın kapıları, girişimine ivme kazandırmak isteyen tüm girişimcilere açık olacak. Bankamız, yeni fikirlerin geliştirilmesine finansal katkı sağlamanın yanı sıra, yol gösterici bir vizyonla ufkunu açacağı girişimcilerin her açıdan desteklenmesini, temel sorumlulukları arasında görüyor. Farklı işbirlikleri ve platfomlarla bu alana yatırım yapmayı ve girişimciliği desteklemeyi sürdüreceğiz. dedi. Yılın erkek girişimcisi Hakan Baş Bilgi Üniversitesi nin düzenlediği İş Dünyası Ödülleri, iş dünyasını üniversiteli gençlerle buluşturdu. Bu yıl birincisi düzenlenen törende ödüller sahiplerini buldu. Bilgi Üniversitesi Santral İstanbul Kampüsü nde düzenlenen ödül töreninde Lidyana.com CEO su Hakan Baş Yılın Erkek Girişimcisi olarak ödüllendirildi. Seri girişimci Hakan Baş üniversiteli gençlere, kariyer deneyimlerini ve bugüne dek yaptığı girişim hikayelerini anlattı. Ünlü işadamı konuşmasında Başarının sırrı iyi bir takım kurmaktan geçiyor. Zor dengeleri gözetledikten sonra sorun yok. İnsanlar genelde şirket batırmaktan korkuyor oysa burada kazanılan tecrübe ve alınan derslerle bir sonraki projede başarı yakalanıyor dedi. Hakan Baş, Lidyana.com, Peak Games ve Bera Medya Grubu nun kurucu ortağı. Lisans eğitimini Cornell Üniversitesi, MBA eğitimini ise Yale Üniversitesi nde tamamladı. Eski milli, rekortmen yüzücü Hakan Baş, aynı zamanda Endeavor Danışma Kurulu ve Fenerbahçe SK kongre üyesi te 100 ofis hedefliyor 27 ülkede faaliyet gösteren emlak şirketi Realty TR, 2010 yılından beri Türkiye pazarında da hizmet veriyor. Merkez ofisi Marmaris te bulunan şirket, ekim ayından beri franchise veriyor. Şu anda İstanbul Ataşehir, Dalaman ve Tekirdağ da franchise ofisleri bulunan Realty TR, franchise vererek büyümeyi sürdürmeyi planlıyor. Şu anda dört franchise ın daha açılış aşamasında olduğunu belirten Realty TR kurucusu Fatih Elibol, yıl sonuna kadar 10 ofisin üzerine çıkarak yılı kapatmayı planladıklarını söylüyor yılında ise 90 franchise ofisi daha açmayı hedeflediklerini ifade eden Elibol, Ömüzdeki üç yıl içinde dünyada 30 ülkede 60 ofis, Türkiye de ise 250 franchise ofisi hedefliyoruz diye ekliyor. Tüm sektör firmalarını araştırmış ve 10 yıl süren AR-GE çalışmaları sonucu bir francising sistemi geliştirmiş olan Elibol, Bizim sistemimiz diğerlerinden farklı. Dünya emlak fuarlarına katılıp bayilerimize satış yaptırıyoruz. Yüzde 100 dil desteği, çağrı merkezi, online eğitim, hukuk danışmanlığı ve bilgi desteği, online pazarlama, online alışveriş, kurumsal kimlik, tanıtım gibi birçok imkan sunuyoruz diyor. 09

10 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:21 PM Page 1 KAPAK KONUSU Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr KOBİ ler 2015 yılından umutlu 10

11 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:22 PM Page 2 SEÇİMLER, SİYASİ ÇALKANTILAR, BÖLGEDEKİ İSTİKRARSIZLIKLA DOLU BİR YILI GERİDE BIRAKIYORUZ. ÖZELLİKLE YAKIN PAZARLARDA ÖNEMLİ ÖLÇÜDE KAN KAYBEDEN KOBİ LER, 2015 YILINA İSE UMUTLU GİRİYOR. G20 ZİRVESİ NEDENİYLE ÜLKEMİZ BİR TOPLANTILAR ZİNCİRİNE EV SAHİPLİĞİ YAPACAK. BU HEM SİYASAL, HEM DE EKONOMİK ANLAMDA TÜRKİYE İÇİN FIRSAT SUNACAK. KOBİ İŞBİRLİĞİ VE KÜMELENME PROJESİ İLE ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN DESTEKLENMESİ PROJELERİYLE KOBİ LER BAZINDA CİDDİ BİR CANLANMA BEKLENİYOR. Dünya ekonomik gelişmelerinin Türkiye yi önemli ölçüde etkilediği bir yıl geçirdik. Örneğin çok yakın zamana kadar en önemli pazarlarımızdan biri olan Mısır ve Irak a olan ihracatımız bölgede yaşanan gelişmeler nedeniyle geriledi. Alternatif pazarlar ve Avrupa ülkeleri ile bu kaybın telafi edilmeye çalışıldığı bir yılı geride bıraktığımızı ifade edebiliriz yılında finansal dalgalanmalar kuşkusuz KOBİ'leri de çok etkiledi. Özellikle döviz kurları ve faiz arasında yaşanan dalgalanma maliyetleri artırdı ve karlılığı düşürdü. Ancak Türkiye de faaliyet gösteren işletmelerin büyük çoğunluğu KOBİ niteliğinde İstihdamın yüzde 80 ini ihracatın ise yüzde 60 ını gerçekleştiren KOBİ lerin bu önemine binaen hem ekonomi politikaları nezdinde hem bankacılık sektöründe desteklendiği bir yıl oldu yılında bir önceki yıla göre yüzde 15 büyüme sağlanan KOBİ lerden sektörel olarak 2014 te yaşanan ekonomik dalgalanmalar hem de bölgesel gerginlikler nedeniyle küresel ekonomide beklentiler revize edilmek durumunda kaldı. İhracat anlamında 2014 yeni pazarların aranmasıyla geçti. Türkiye, Irak, Suriye gibi komşularındaki istikrarsızlık, Yunanistan'daki kriz gibi etkenler nedeniyle sınır komşularıyla ticarette ciddi bir gerileme yaşadı. Buna karşın ihracatta Avrupa Birliği ülkelerindeki pay yeniden yükselişe geçti. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere: Ödemeleri vadeye yayın KOBİ ler faizlerde düşüş beklentisi olduğu dönemlerde yatırımlar konusunda daha cesaretli yaklaşım içinde olurken, yükselme beklentisi olduğu dönemlerde daha konservatif oluyorlar. Merkez Bankası nın ekonomik aktiviteyi artırmak için KOBİ lerin finansmanında, bankaların yükümlülüklerini rahatlatmasıyla, sektörde KOBİ finansmanına yönelik çabalar artmaya devam edeceğini söyleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde de bankalar arasındaki rekabetin bu yönde artmasını bekliyoruz. Ocak 2015 te enflasyon görünümünde beklediğimiz düzeyde düzelme ile TCMB nin faiz indirimlerine başlayacağını düşünüyoruz. Cari açıkta yaşanacak toparlanma ve iç talebi destekleyici bir unsur olarak ortaya çıkmasından KOBİ ler olumlu yönde etkilenecektir. Faizde yaşanması beklenen düşüşle KOBİ lerin fonlanma maliyetleri düşecek, yatırımlar için daha elverişli hale gelecektir. Son 2 yıldır düşük talep nedeniyle ertelenen yatırımların artacağını görebiliriz. Bu durumun sonucu olarak da 2015 yılında ticari kredilere olan talebin artacağını ve KOBİ lerin bankaların odağında olacağını öngörüyoruz. Rekabette fark yaratan bankalar katma değeri yüksek ürün ve hizmetlerle müşteri memnuniyeti ve bağlılığına odaklanacaklardır. Garanti olarak KOBİ lere, bankalarıyla sadece sıkıntılı günlerinde, sorunları kapıya dayandığı anda değil, her zaman yakın iletişimde olmalarına; müşteri temsilcilerinin danışmanlığını almalarını öneriyoruz. Piyasada belirsizlikler ve değişimler yaşadığımız günlerde, herkesin ayağını yorganına göre uzatması gerekiyor ancak kriz havası da yaratılmamalı. KOBİ lere, cari açık (kur hareketi) ve enflasyon (faiz hareketi) göstergelerini takip etmelerini öneriyorum. Dikkat etmesi gereken konular, nakit akışı, tahsilat riski ve banka seçimi diyebiliriz. 3-4 bankadan fazla sayıda bankayla kredili çalışan KOBİ lerin böyle dönemlerde gerektiğinde ilave kredi bulmaları zorlaşıyor. KOBİ lerin özellikle nakit akışlarında zorlandıkları dönemlerde, kredilerini ödeme güçlüğü çekmeye başlayacaklarını hissettikleri anda bankalarına başvurmalarını; ödemelerini vadeye yaymalarını tavsiye ediyoruz. Bu gibi durumlarda bankalarıyla olan ilişkilerinde daha yakın olmalarını öneriyoruz. 11

12 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:22 PM Page 3 KAPAK KONUSU 3 riske dikkat! için risk unsurlarını seçim sürecinin tatsız gerginlikler nedeniyle toplumsal huzuru etkileyecek şekilde sert geçmesi; çözüm sürecinin tıkanması gibi siyasal riskleri dikkate almak gerekiyor. 2Petrol fiyatlarındaki düşüşün durması ve fiyatların yeniden yükselmesi ise tam tersine önemli bir maliyet riski olarak duruyor için KOBİ'leri bekleyen başka bir risk tahsilat sorunu yılında yaşanan tahsilat sıkıntısında yaşanan birikim 2015 yılında tahsilat anlamında moral bozan bir stres yaratıyor. KOBİ ler için 4 fırsat 1Petrol fiyatlarındaki aşağı seyrin sürmesi cari açığı kendiliğinden aşağı çekerken KOBİ'lerin en önemli maliyet kalemlerinde de ciddi düşüşlere neden olması bekleniyor. 2Petrol fiyatları üzerindeki ÖTV maktu olduğu için fiyat düşse de ÖTV oranı alış fiyatının bile üzerinde olduğu için firmaların maliyetlerine yansımıyor. 3İnovasyon yapan KOBİ ler kendi içlerinde fırsatlar yaratacaklar. Bu bağlamda eğitime ve işbirliğine de önem verilmesi gerekiyor. 4UR-GE projesi, ihracatın sürdürülebilir bir şekilde artması için Ekonomi Bakanlığı nın ihracatçılara sunduğu önemli bir enstrüman. Firmalar bu proje kapsamında alacakları danışmanlıklarla ihracatta daha efektif olacaklar. 12 sırasıyla en büyük payı inşaat, gıda ve tekstil aldı. Türkiye için değerli fırsatlar var Çeşitli sektörlerin kanaat liderlerine 2015 yılı beklentilerini sorduk. Aldığımız yanıtlar şöyle: TÜGİAD Başkanı Ali Yücelen, iki seçim bırakan Türkiye nin önümüzdeki yıl önünde bir seçim daha olduğuna dikkat çekiyor. Seçim sürecinin KOBİ'leri ve özellikle de iç pazardaki talebi etkileyeceğini ifade eden Yücelen, AB ile ilgili olarak net ve kararlı adımların atılması gerektiğine işaret ediyor. Mali istikrar ve cari açık anlamında bir gerilemenin yaşanmasına bağlı olarak ülke ekonomisinin cazibesinin artmasını beklediklerini söyleyen Yücelen, dünya ekonomisinden de sinyallerin iyi gelmediğini bildiriyor. Emtia fiyatlarındaki düşüşün ticaret hedefimiz olan ülkelerde farklı sonuçlar doğurduğunu bil- ALİ YÜCELEN diren Yücelen, sözlerine şöyle devam ediyor: Örnek olarak emtia ihracatçısı olan Afrika ülkelerinin ekonomilerini sarstı. Bizim ihracatımızı da etkileyecek sıkıntılara sebep olabilir. FED kararları ve sonuçlarının en çok etkileyeceği ülkelerin başında geliyoruz. AB ABD Transatlantik Ticaret Paktı ve etkileri, Ermeni soykırım yasası ile ilgili gelen ZEKERİYA METE sinyaller ve KOBİ'lerin uzun vadeli ve nitelikli finansman bulmada yaşayacağı zorluklar, önümüzdeki senenin çok zor geçeceğini gösteriyor. Yine finansal hizmetler sektörünün sorumluluk alma konusundaki isteksizliği de finansman açısından KOBİ'leri zor durumda bırakabilir. G20 zirvesi nedeniyle ülkemiz bir toplantılar zincirine ev sahipliği yapacak. Bu hem siyasal hem de ekonomik anlamda Türkiye için değerli fırsatlar içeriyor. Dünya liderleri ve işadamları gelecek; tüm dünyanın genç girişimcilerini İstanbul'da bir araya getireceğiz. Kümelenme ve UR-GE İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete ise KOBİ ler aile şirketi yapısından uluslararası ölçekte rekabet gücüne sahip kuruluşlar haline gelecek atılımları yapmak zorunda olduklarına dikkat çekiyor. Bu anlamda gerçekleştirilecek reformlarla inovasyonun ve çok yönlü güçbirliğinin önem kazandığı bir yıl olacağını kaydeden Mete, Yükseliş trendi ve veriler bize önümüzdeki yılda da KOBİ lerdeki büyümenin devam edeceğine işaret ediyor. KOBİ lerin yapısal sorunlarına yönelik verilecek destek, ihtiyaçlarının karşılanması, taleplerinin hızlı ve etkin bir biçimde karşılanması önem arz ediyor diyor. Mete, sözlerini şöyle sürdürüyor: Farklılaşmış olmak, daha akılda kalıcı ve daha güçlü bir marka olmanın yani markalaşmanın önemini kavramak gerekir. Bu da hedef kitlenin algısını iyi analiz etmekten geçiyor. Çetin rekabet şartlarında güçlü olabilmek için destek alma adına, yürütülen KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi ile Uluslararası Rekabetçiliğin Desteklenmesi nin (UR-GE) birbirini tamamladığı ortak vizyona dâhil olmak KOBİ lerin önüne koyduğu hedeflere ulaşma yolunda önemli faydalar sağlayacak. İnovasyonu önemseyin İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, geçtiğimiz günlerde açıklanan ve 25 alanı kapsayan reform paketinin ekonomide yeni bir döneme işaret ettiğini söylüyor. Ekonominin artık daha dengeli, sürdürülebilir ve ihracata dayalı bir büyüme modeliyle ilerleme gösterdiğini kaydeden Akyüz, Kimya sektörünün en büyük sorunu, hammaddede ithalata olan bağımlılık. Reform

13 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:22 PM Page 4 paketiyle ithalata olan bağımlılığı azaltmaya odaklanılacak. KOBİ lerimizin hammadde ayağındaki inovatif yaklaşımı önemsemeleri ve AR-GE çalışmalarına verecekleri ağırlık ile bir adım daha ileriye gideceklerini düşünüyoruz diyor. KOBİ lerin ihracatlarını artırmak ve pazar çeşitliliğine gitmek için çaba harcamayı sürdürdüğünü vurgulayan Akyüz, şunları ekliyor: 2014 yılını 18 milyar dolara ulaşarak kapatacağımızı öngörüyoruz yılı ihracat hedefimiz için ise henüz görüşmelerimiz sürüyor. Ayrıca Ortadoğu ve komşu ülkelerdeki gerilimin azalması da ihracat performansımızı önemli ölçüde etkile- MURAT AKYÜZ yecektir. İhracat odaklı büyüme Çelik İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci, 2013 yılını miktar bazında 18,4 milyon ton ihracat ve 34,7 milyon ton çelik üretimi ile kapattıklarını böylece üretim kapasitesi ile dünya 8 inciliğini NAMIK EKİNCİ ve Avrupa 2 nciliklerini sürdürdüklerini söylüyor. Ancak sektör açısından 2014 yılının geçen yıla göre çok daha zorlu geçtiğini belirten Ekinci, 2013 yılında yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelerin etkilerinin bu yıl da devam ettiğini kaydediyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerini içine alan MENA bölgesinin en önemli pazar konumunda olduğunu bildiren Ekinci, siyasi SERDAR URFALILAR krizler nedeni ile Türk çelik sektörü ihracatındaki payı 2013 yılında yüzde 53 oranında olan MENA bölgesinin, 2014 yılının 11 aylık dönemindeki payı yüzde 46 ya kadar gerilemiş durumda olduğuna dikkat çekiyor. Ayrıca ülkelerin yerli sanayilerine karşı korumacı tutumları dolayısıyla karşılaştığımız anti-damping davaları ile yine birçok ihracat pazarımızda ülkelerin ithal ikamesine karşı kendi sanayilerini kurma yönündeki çalışmaları ve DTÖ kurallarına aykırı ticaretleri ile ihracatımızda önemli bir tehdit oluşturan Çin faktörü bizi bu yıl fazlasıyla zorladı diyen Ekinci nin 2015 tahminleri şöyle: Hedefimiz te bu yıl sektörümüzü zorlayan olumsuz koşulların aşılması, dünya ve ülkemizdeki siyasi, ekonomik istikrar ve güven ortamının sağlanması en büyük temennimiz. Ancak sektörümüz üzerindeki olumsuz etkilerin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini ve ne yazık ki bu yıldan pek farklı olmayacağını öngörüyoruz. Bu nedenle ülkemizin ihracat odaklı büyüme strateji doğrultusunda sektörümüzün gelişimine yönelik adımlar atılması gerekiyor. Hangi pazarlarda fırsatlar var? 1Asya ve Uzakdoğu pazarları keşfedilmeyi bekliyor. 2Afrika'da dikkatli atılacak adımlar başarılı sonuçlar verebilir. 3Avrupa'daki sinyalleri iyi takip etmek gerekiyor. Avrupa ülkeleri Türkiye'nin en büyük iş ortağı konumunda. 4Özellikle Latin Amerika ülkeleri kimya sektörü açısından oldukça güçlü bir potansiyel taşıyor. 5Tarihsel bağlarımız dolayısıyla Türki Cumhuriyetler ihracatçı KOBİ lere birçok fırsat sunuyor. Türk inşaat şirketleri özellikle son 10 yılda Türki Cumhuriyetlerde birçok başarılı projeye imza attı ve atmaya devam ediyor. Enerji, sağlık, gıda, lojistik, inşaat sektörlerinde birçok fırsat bu ülkelerde KOBİ leri bekliyor daha iyi geçecek Kalıp ve İskeleciler Derneği (KALİSDER) Başkanı Serdar Urfalılar, 2014 yılının yerel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimi ile seçimler yılı olduğunu belirtiyor yılında kendi sektörlerinde bir durgunluk yaşamadıklarını, hatta TÜİK verilerine göre 2014 yılında Türkiye genelinde 1 milyon konutun satıldığını vurgulayan Urfalılar, Bu konutların yüzde 50 si yeni yapılan konutlardan oluşuyor. Gayrimenkule yani inşaata olan talep hiç düşmedi. İnşaat sanayi ve dolaylı olarak kalıp iskele sektöründeki KOBİ lerin 2014 yılını iç piyasa açısından aktif bir şekilde geçirdiğini söyleyebiliriz. İç piyasada olumlu gelişmeler yaşanırken, ülkemiz çevresinde Irak ve Suriye de bizim dışımızda gelişen krizler ve olayların ihracatçı bir sektör olan iskele kalıp sektörünü etkiledi diyor. Çevre ülkelere yapılan ihracat anlamında ihracatçı KOBİ lerin bu olumsuz ortamdan etkilendiğini bildiren Urfalılar ın 2015 e yönelik tahminleri şöyle: 2015 yılında belirleyici unsurlar dünya ekonomisindeki gelişmeler, orta vadeli program hedefleri, kredi notu artışının etkileri ve Merkez Bankası politikaları olacak. Kalıp ve iskele sektörü açısından bakıldığı zaman 2015 yılının 2014 yılına göre daha iyi geçeceğini düşünüyorum. Bunun sebebi olarak inşaat firmalarının gelecek yıl gerçekleştirecekleri projeler ve kamudaki büyük inşaat projelerini söyleyebiliriz. İnşaat sektörünün gelecek yıl yüzde 15 gibi bir oranla büyümesi bekleniyor, doğru orantılı olarak sektörümüzün de en az yüzde 15 gibi bir büyümeyi yakalamasını bekliyoruz. Ayrıca Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde 50 sini Avrupa pazarına yaptığını düşünürsek, toparlanmaya başlayan Avrupa pazarı 13

14 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:22 PM Page 5 KAPAK KONUSU Öne çıkacak sektörler ve sonrasında yüksek teknoloji içeren, katma değeri yüksek; yükte hafif pahada ağır ürün ve hizmetler ön plana çıkacak. Gıda sektörü yine ön planda olacak. Elektronik, yazılım gibi sektörler kendisini daha fazla hissettirecek. İnşaat ve imalat sektörünün yanında hizmet sektörünün de ön planda yer alacağını öngörülüyor. Özellikle plastik mamuller, kozmetik, ilaç ve eczacılık ürünleri, medikal, kauçuk gibi sektörlerin ihracat performanslarında 2015 yılında da artış bekleniyor. ile birlikte, Türkiye pazarının da hızlanacağı kesin. Üretim ve ihracatta artış olacak PAGEV (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı) Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu ise Türk plastik sektöründe için yüzde 95 i KOBİ niteliğindeki 6 binin üzerinde firmanın faaliyet gösterdiğine dikkat çekiyor. Türk plastik sektörünün üretim kapasitesiyle bugün Avrupa ikinciliği ve dünya yedinciliği konumunda olduğunu bildiren Eroğlu, Türkiye nin ilk üç büyük sektörü arasında yer alan kimya sektörünün en çok ihracatını da yüzde 30 luk pay ile plastik ihracatçılarını gerçekleştirdiğini sözlerine ekliyor yılının 9 aylık döneminde miktar bazında 6 milyon 219 bin ton değer bazında ise 26 milyon 607 bin dolarlık plastik mamul üretimine imza attıklarını, ihracatın ise 3 milyar 772 milyon dolara ulaştığını vurgulayan Eroğlu nun 2015 yılı öngörüleri şöyle: 2014 yılı birçok sektör için olumlu geçmese de sektör olarak çizgimizi koruduk ve seneyi ciddi büyüme rakamları kapatacağız yılı için de hedefimizi üretim ve ihracatta artış olarak belirtebilirim. Bu hedefe ulaşabilmek için elbette KOBİ lerimize büyük iş düşüyor. Ayrıca gerek ülke gerek global boyutta ekonomik istikrar, siyasi dengeler de büyük önem taşıyor. Özellikle önemli ihracat pazarımız konumundaki Ortadoğu ve komşu ülkelerdeki gerilimin azalması ve istikrar ortamının yaratılması ihracatımızı ve dolayısıyla üretimimizi artırıcı etki yaratacak. YAVUZ ERDOĞDU AYHAN GÜNER HÜSEYİN ÇETİN Yabancılar daha ilgili olacak Mücevher İhracatçıları Birliği (MİB) Başkanı Ayhan Güner, kuyumculuk sektörü için 2014 ün iyi başlamasa da iyi bir ivmeyle tamamlandığını söylüyor. Sektör üretmek için ithal etmek durumunda olduğu pırlanta ile ilgili üretimi vergilendiren uygulama nedeniyle sıkıntı yaşarken, ekonomiyi soğutmayı amaçlayan uygulamalar kredi kartı ile taksitli alışverişlerin yasaklanmasının iç pazara dönük çalışan KOBİ'leri büyük sıkıntıya soktuğunu belirten Güner, başta İran, Irak, Suriye ye satışların durma noktasına geldiğini bildiriyor. Rusya ve Ukrayna gibi çok önemli pazarlarda da gerileme yaşadıklarını ancak yeni pazarları keşfederek bu zararın kısmen de olsa telafi edildiğini kaydeden Güner, sözlerine şöyle devam ediyor: Borsa İstanbul bünyesinde Elmas Borsası'nın da hareketlenmesi tüm dünyanın gözünü İstanbul'a çevirmesine neden oldu. Mücevher sektörü olarak 2015 için çok umutluyuz. Öncelikle ayağındaki yüzde 20 prangasından kurtulmuş olan kuyumculuk sektörü şimdi dünya ile eşit koşullarda rekabet ederek pırlantalı, elmaslı taşlardan üretilen mücevherlerin ihracattaki payının daha çok artmasını sağlamak için mücadele edecek. Vitrinde son tüketiciye satış aşamasına vergiye konu olan ancak onun dışında üretim ve ihracat noktasında vergiye tabi olmayan elmas ve pırlanta gibi değerli taşların Borsa İstanbul'da alınıp satılabilmesi 2015 yılında daha çok yabancı meslektaşımızın işlem yapmak için İstanbul u tercih etmesine neden olacak. İstihdam büyüyecek Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Hüseyin Çetin, 2015 yılının ayakkabı sektöründeki üreticiler için kapasitenin arttığı bir yıl olacağına işaret ediyor. 320 milyon çift üretim kapasitesi olan ve yan sanayicilerle birlikte 22 bin 500 işletmenin yer aldığı ayakkabı sektöründe ağustos ayında çıkarılan ithalata ek vergi, sektörün kapasite artışına olumlu yansıyacağını belirten Çetin, sözlerine şöyle devam ediyor: Hatta bizim beklentimiz üretim kapasitesini 500 milyon çifte ulaşması yönünde. 280 bin olan sektör istihdamının Ekonomi Bakanlığı na sektör olarak söz verdiğimiz üzere 90 bin kişi daha ekleyeceğiz. Bunun ilk adımı 2015 te olacak. Gelecek yıl 280 olan istihdama 45 bin kişi daha eklemek istiyoruz. 7.9 milyar dolar büyüklüğe sahip olan sektörde üreticinin daha da güçlenmesi, cari açığımızı da olumlu katkı sağlayacaktır. Baktığınızda sektörde 57 milyon çift ithal edilen ayakkabının üretilmesiyle ithalatın en az yüzde 10 düşmesi bekleniyor. 14

15 GARANTI_1_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:50 PM Page 1 ETKİNLİK Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Garanti kadın girişimcileri Aydın da buluşturdu Garanti ve KAGİDER, 31 inci Kadın Girişimci Buluşması nı Aydın da gerçekleştirdi. Global Girişimcilik Haftası nda hayata geçirilen etkinlikte, kadınların işgücüne katılım oranının düşüklüğüne dikkat çekildi. NAFİZ KARADERE Garanti Bankası ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği nin (KAGİDER) sekiz yıldır düzenlediği Kadın Girişimci Buluşmaları nın 31 inci toplantısı, 18 Kasım da Aydın da gerçekleştirildi. Dünyanın dört bir yanındaki insanları yenilikçiliğe ve girişimciliğe davet etmek amacıyla kutlanan Global Girişimcilik Haftası nda hayata geçirilen etkinliğe, çok sayıda kişi katıldı.toplantının konuşmacıları arasında; Garanti Bankası ve KA- GİDER yöneticilerinin yanı sıra, deneyimli kadın profesyoneller de yer aldı. Toplantının Finansmana Erişim, Pazarlama ve Satış başlıklı ilk paneli, Piramit Danışmanlık tan Berrin Kuleli nin Geleneksel Pazarlama ve Satış Kanalları konulu sunumuyla başladı. Ardından söz alan Garanti Bankası KOBİ Pazarlama Bölümü Küçük İşletmeler Pazarlama Yöneticisi Selin Öz, Garanti nin kadın girişimcilere yaklaşımını anlattı. Kredi Garanti Fonu A.Ş. Genel Müdürü Hikmet Kurnaz da girişimcilerin kredi kullanırken yaşadığı teminat sıkıntısına çözüm getirmek amacıyla Garanti Bankası ile imzalanan protokol kapsamında sundukları kefalet desteklerini aktardı. Açılış konuşmasını yapan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, 2013 TÜ- İK verilerine göre, Avrupa Birliği ülkeleri arasında işgücüne katılan kadın oranı en düşük ülkenin Türkiye olduğunu söyledi. Erkeklerin işgücüne katılımının en yüksek olduğu yaşların 35-39, kadınlarda ise olduğunu ifade eden Karadere, bu yaş aralıklarında işgücüne katılım oranının erkeklerde yüzde 95,4 iken, kadınlarda sadece yüzde 38,3 olduğuna dikkat çekti. Girişimcilerle profesyonelleri buluşturuyor Rakamların özel sektör, devlet, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının bir kez daha durup düşünmesi gerektirdiğini belirten Karadere, ancak tüm öğeleriyle birbirini tamamlayan, maddi ve manevi değerlerine sahip çıkan, uzlaşan, barışan ve birlikte üretip çoğalan toplumların, uygarlıktan, gelişimden ve adaletten bahsedebildiğini ve evrilerek dönüşebildiğini kaydetti. Garanti olarak bu farkındalık ve inançla, kadınların ekonomiye katılımını ve girişimciliğini desteklediklerini bildiren Karadere, sözlerine şöyle devam etti: 2008 den bu yana KAGİDER le birlikte gerçekleştirdiğimiz Kadın Girişimci Buluşmaları, Aydın da kadın girişimciliği büyüyecek KAGİDER Yönetim Kurulu Başkanı Gülden Türktan isekadın Girişimci Buluşmaları nın KAGİDER ve Garanti Bankası işbirliğiyle 2008 yılından bu yana her coğrafi bölgeden 28 şehirde yaklaşık 6 bin kadın girişimciye ulaşılmasını sağladığını söyledi TÜİK Hanehalkı İstatistik verilerine göre, temel işgücü göstergelerinde, içerisinde Aydın ın yer aldığı bölgede işgücüne katılma oranının yüzde 56,2, istihdam oranının yüzde 52,3, işsizlik oranının ise yüzde 6,9 olduğunu ifade eden Türktan, konuşmasına şöyle devam etti: Bölgede istihdamın sektörel dağılımına baktığımız zaman ise hizmet ve tarım sektörünün Aydın ekonomisinin büyük bir kısmını oluşturduğunu görüyoruz. Hizmet sektöründe istihdam oranı yüzde 41,1, tarım sektöründe ise yüzde 39,8 dir. Ege Bölgesi'nde yer alan, turizm ve tarım açısından en gelişmiş illerden biri olan Aydın da bu oranlar hiç şaşırtıcı değildir. Bu kadar çalışkan, bu kadar verimli bir şehirde kadın girişimciliğinin de büyüyeceğinden hiç şüphemiz yok. bu kapsamda bir proje. Toplantılarla, girişimci kadınların vizyon ve bilgi dağarcığını genişletmesini, hem deneyimli profesyonellerle hem de birbirleriyle paylaşımda bulunmasını ve yeni ilişkiler geliştirmesini hedefliyoruz. 31 inci buluşmamızı Aydın da yapmaktan, zengin altyapısı ve tarihi mirasıyla hayranlık uyandıran bir kentin insanlarıyla buluşmaktan mutluluk duyuyoruz. 15

16 DOSSO_2_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:23 PM Page 1 SÖYLEŞİ Aram Ekin Duran /eduran@ekonomist.com.tr Fasonu bırakırsak başarıya ulaşırız Yabancı alıcıları, Türkiye deki şirketlerle buluşturan ve aynı zamanda aileleri ile birlikte tatil yapmalarına olanak sağlayan özel bir satış sistemi Dosso Dossi büyüyor. Sistemin kurucusu Hikmet Eraslan, geçen yıl 10 bine yakın tekstil alıcısını Türkiye ye getirdiklerini söyleyerek, Çin, Pakistan, Hindistan gibi ülkelerle fasonda yarışma şansımız yok diyor. 10 yıl önce, Rusya başta olmak üzere bölge ülkelerinin hazır giyim alım şirketlerini Türkiye ye davet etmek, hem ticaret yapıp hem aileleri ile tatil yapmalarını sağlamak amacı ile yola çıkan girişimci Hikmet Eraslan, Dosso Dossi adını verdiği sistemi büyütüyor. İlk yıl yurt dışından yalnızca 45 alım şirketini Türkiye ye getirebilen Dosso Dossi, 2014 yılında 30 ülkeden 10 bin alım grubunu Türkiye deki üreticilerle buluşturma başarısı gösterdi. Yazın ve kışın iki etap olarak düzenlenen tatili de içine alan ticaret, aynı zamanda Adriana Lima, Miranda Kerr, Irina Shayk, Anna Chapman gibi yıldız mankenlerin iştiraki ile dünya çapında bir magazin etkinliğine de evsahipliği yapıyor. Her yıl Antalya'da düzenlediği moda şovlarıyla Türk tekstilcisini dünyaya tanıtan Dosso Dossi Fashion Show, binlerce alıcıyı bir araya getirdiği fuar etkinliklerinin ardından şimdi de gözünü büyük pazarlardaki lüks tüketime dikti. Sistemin kurucusu Dosso Dossi Fashion Show CEO su Hikmet Erarslan ile yarattığı sistemi, hedeflerini ve yeni ihracat pazarlarındaki fırsatları konuştuk. Türkiye tekstil piyasasına baktığınızda nasıl bir tablo görüyorsunuz? Biz 6 milyarlık dünya nüfusu içinde sadece 70 milyonuz. Bizim elimizin daha kaliteli olması lazım. Bizim coğrafi olarak konumumuz büyük avantaj. Geçmişte Avrupa da çok zorlandığımız altyapımız şimdi çok güçlü. Ama hala 10 sentlere çalışmak bana doğru gelmiyor. Ben temasta olduğum tüm üreticilere şöyle diyorum: 150 dolarlara 200 dolarlara mal satıyor mağazalar. Buradan sizden 52 dolar yerine 55 dolara mal alsa hiçbir şey değişmez. Kaliteli mal üretirsek, tasarımı güçlü HİKMET ERASLAN - IRINA SHAYK ürünler üretirsek alıcı çıkacaktır. Katma değeri yüksek ürünlere yönelirsek 2023 hedefi olan 500 milyar dolar rakamını yakalayabiliriz. Kaliteli mal üretmek için gereken vizyon nasıl oluşturulacak? Biz mesela bu yıl Rusya dan pazarlama direktörleri getirdik. Müşterilerimize seminer veriyorlar. Mağazacıları da karlılıklarını artırmak için eğitiyoruz. İtalya, İngiltere ve Fransa kalitede yıllardır bu işin babası. Biz de onların yolundan yürümeliyiz. Çin, Hindistan, Pakistan gibi ülkelerle fasonda yarışma şansımız yok. Bırakalım onlar o şekilde yürüsünler. Fasonu bırakabilecek cesareti gösterirsek işte o zaman gerçek başarıya ulaşırız. Ama ne yazık ki hala elimizdekini kaybederiz diye korkuyoruz. Çinliler için takip edip, kopyalayıp, daha ucuza satabilecekleri bir hazine gibiyiz. Çünkü katılımcı firmalarımız her fuara en az 400 parçalık seri hazırlıyorlar ve bu da 40 bine yakın yeni ürün demek. Peki bu konuda kabahat kimin? Ülkelerin sanat ve estetik ile ilişkisi de çoğu zaman belirleyici oluyor. İtalya, Fransa gibi ülkelerin sanat tarihi, onları tasarımda elbette öne çıkarıyor. Türk tekstilinin en zayıf halkası ise kumaşçılar. Kumaşçılar bu işin en zayıf ayağı. Çok garanti çalıştıkları için tasarımlı ürünlerden kaçıyorlar. Hazır gi- 16

17 DOSSO_2_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:23 PM Page 2 yimde kumaşçıların büyük önemi var. Cesur davranmaları gerekir. Kumaşçıların tasarımcılar gibi düşünmesi ve yaratıcı olması gerekiyor. Son dönemde tekstilde yıldızı parlayan Rusya pazarına ne kadar mal satıyorsunuz? Kaç müşteriniz var? Biz şu anda Rusya genelinde 30 bine yakın butikçi ile çalışıyoruz. Rusya başta olmak üzere doğu bloku ülkelerinde lüks tekstil ürünlerine büyük talep var. Toptanda dolara satılan kaliteli ürünler Rusya da perakendede bin doların üzerinde alıcı buluyor. Gelişmekte olan ülkelerin ucuz iş gücü maliyetlerinden dolayı avantajlı durumları, ileride daha da artacak. Türk tekstilinin alt yapısı çok uygun. İtalya, İngiltere ve Fransa gibi tasarımı önemseyip, katma değeri yüksek tekstil ürünlerine ağırlık vermeliyiz. Ancak Rusya ekonomisinde işler pek iyi gitmiyor. Bu durum satışları nasıl etkiliyor? Batı ve Rusya arasında gerilimi Soğuk Savaş seviyesine taşıyan Ukrayna krizinin ardından Rusya'da tüketici güveni azaldı. Harcamalar kısıtlandı. Ama biz Dosso Dossi olarak rublenin zayıfladığı bir ortamda dahi cirolarımızı yüzde 10 artırdık. Öte yandan önümüzdeki dönemde kriz devam ettiği takdirde herkes kendi payına düşeni alacak. Genel olarak bir daralma var, biz de bu yıl Rusya ve Ukrayna ekonomileri gibi bir sene daha büyüme beklemiyoruz. Rusya gibi çok geniş coğrafyaya yayılmış bir pazarda her yere ulaşabiliyor musunuz? bin kişiye istihdam sağlayan bir şirketin faaliyetlerinin lojistik boyutu da büyük bir organizasyon gerektiriyor. Ürünlerimizi Rusya'nın en ücra köşelerine, Moskova'dan dokuz saat uçak yolculuğu gerektiren Kamçatka'ya dahi gönderiyoruz. Sadece Rusya değil, Ukrayna'da, Ermenistan'da, Kazakistan'da, Bişkek'te müşterilerimiz var. 10 yıl önce devreye aldığımız sistemimiz çok başarılı oldu. Dünyada benzeri yok. Hem ticaret yaptırıyoruz, hem de ülkemizin tanıtımına katkıda bulunuyoruz. Şimdiki amacımız Türkiye üreticisini dünyanın lüks ürün satan grupları ile biraraya getirmek. Rusya ve Türkiye arasında e-ticaret fırsatları nelerdir? Online ticaret çok hızlı gelişmese de bu alandaki müşteriler en sadık müşteriler oluyor. Çünkü daha bilinçli müşteriler internet üzerinden alışveriş yapıyor. Biz bu müşterilere farklı sosyal medya ağları üzerinden ulaşmaya çalışıyoruz. Fuarımıza da davet ediyoruz. Fuara davet etmek için 40 bin ayrı adrese davetiye gönderiyoruz. Laleli deki mağazalarımıza gelen müşterileri de Ocak ta Alessandra Ambrossio geliyor Şimdiye kadar Isabeli Fontana, Erin Heatherton, Adriana Lima, Miranda Kerr ve Irina Shayk gibi dünyaca ünlü top modelleri Türkiye de podyuma çıkardıklarını hatırlatan Erarslan, Şovun Ocak 2015 teki konuğu Alessandra Ambrossio olacak Ocak ta Antalya Expo Center da düzenlenecek 19. Dosso Dossi Fashion Show da Alessandra Ambrossio, 2015 ilkbahar-yaz kreasyonlarının yer aldığı 4 ayrı markanın ürünlerini sergileyecek diyor. online alışverişe yönlendirmeye çalışıyoruz. Çünkü e-ticaretteki alışveriş en sağlam ve güvenilir alışveriş haline geliyor. Rusya ile bavul ticareti her zaman çok tartışmalı bir ticaret şekli oldu. Bavul ticaretinde son durum nedir? Bavul ticaretinin neyi doğru bulunmuyor, anlamıyorum. Vergi sorunsa vergi koysunlar. Ama o zaman bir daha müşteri gelmez. Yüzde 8 vergi için bu haksızlık yapılmamalı. Bavul ticaretini istemeyen işadamları bahane arayan işadamlarıdır. Kendi başarısızlıklarını Laleli ye fatura ediyorlar. Bavul ticareti tam gaz devam etmeli, Türkiye nin her yerinde yapılmalı. Yerli malı ürünümüzü yurtdışına satıyoruz, daha ne olsun. İhracatçılar ile Laleli nin Osmanbey in hiç alakası yok, bunu görmek lazım. 17

18 FILO_2_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:47 PM Page 1 KADIN GİRİŞİMCİ Talip Yılmaz / tyilmaz@ekonomist.com.tr Filo kiralama maliyetini düşüren girişim Filo Broker, Türkiye de henüz çok bakir bir alan olan filo kiralama sektöründe üç aşamada danışmanlık hizmeti sunuyor. Şirketin ortakları, filo kiralama sektörü tecrübesi olan iki isim Okşan Öztürk ve Oytun Gül Malkoç. Ortaklar, Şirketiler filo kiralama ve filo yönetimi için harcadıkları zaman ve giderlerin çoğundan tasarruf etmek istiyorlarsa danışmanlık hizmeti almalı diyor. Öztürk ve Malkoç a göre şirketlerin yaptığı en büyük hata, hizmet yerine fiyata odaklanılması. Filo Broker Akıllı Filo Yönetimi ve Danışmanlık şirketi Türkiye de ilk kez kurumsal firmalara uzun dönem araç kiralama ve filo yönetimi konusunda akıllı filo danışmanlığı hizmeti veriyor. Filo kiralama ile ilgili desteğe ihtiyacı olan her segmentten müşteriler ile çalışıyor. Şirketin yaptığı işin özünde filo kiralama şirketleri ile müşteriler arasında bir köprü görevi var. Filo Broker ın iki ortağı ise Okşan Öztürk ve Oytun Gül Malkoç. Bu iki girişimcinin geçmişinde filo kirala sektöründe birlikte kazandıkları deneyimler var. Uzun yıllar kurumsal müşterilere hizmet veren iki ortak, aralarında iyi bir sinerji olduğunu ifade ediyor. Öztürk ve Malkoç sorularımızı yanıtladı. Filo Broker ın hizmet alanını anlatır mısınız? Kimlere hizmet veriyorsunuz? Müşterilerimize üç aşamalı hizmet veriyoruz. Müşterilerimiz hizmetin tamamını alabilir ya da ihtiyaçları doğrultusunda ayrıştırabilirler. Bizim tercihimiz tam fayda sağlayabilmek ve verimliliği artırabilmek adına sürecin başından sonuna yanlarında olmak. İlk aşamada filo analizi, ikinci aşamada ihale ve kontrat danışmanlığı ve üçüncü aşamada filo yönetimi hizmeti sunuyoruz. Bu alana girme fikri nereden doğdu? Bu alanda iş tecrübeniz nedir? Filo Kiralama sektöründe toplam sekiz yıllık tecrübeye sahibiz, bu süreçte yaklaşık 700 farklı kontrat imzaladık; buna paralel de yaklaşık 5 bin araç yönettik. Kiralama sektöründe çalıştığımız dönemlerde müşterilerimizin satın alma departman- OKŞAN ÖZTÜRK - OYTUN GÜL MALKOÇ 18

19 FILO_2_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:48 PM Page 2 larının üzerinde ciddi bir iş yükü olduğunu gözlemledik. Aslında fikir de o dönemlerde doğdu. Yaklaşık farklı konuda satın alma yapan departmanlara Filo Kiralama konusunda danışmanlık yapabilir miyiz, diye düşünüyorduk. Filo Kiralama satın alınan diğer hizmetlerden farklı olarak satın alındıktan sonra ciddi takip gerektiren teknik bir alım. Aynı zamanda şirketlerin maaşlardan sonraki en önemli gider kalemini araç kiralama giderleri oluşturuyor. Projeniz ne zaman şekillenmeye başladı? 2008 yıllarıydı, kiralamanın Türkiye de çok yeni olduğu dönemlerdi. Kiralamaya yeni alışan kurumsal firmaların danışmanlık almak konusunda muhafazakâr davranacaklarından emindik. Avrupa daki modelleri inceliyorduk ve Türkiye de henüz istediğimiz sektör olgunluğu için zamana ihtiyacımız olduğuna inanıyorduk yılına geldiğimizde inandığımız sektör olgunluğu oluştuğu için projemizi hayata geçirmeye karar verdik ve şirketimizi kurduk. Türkiye de şu ana kadar kaç şirkete hizmet veriyorsunuz? Şirketimizi 2014 ün son çeyreğinde kurmuş olmamıza rağmen, altında 22 farklı şirket bulunan kendi sektörünün lideri global bir firma ile anlaşma sağladık. Şu an tüm şirketlerin sistem entegrasyonunu tamamlıyoruz. Bu kadar hızlı geri dönüş almamız aslında artık verimli filo yönetiminin bir ihtiyaç haline geldiğinin göstergesi. Bunun dışında dört şirketle kontrat aşamasındayız. Her ay bir yeni şirketi müşterimiz yapmak istiyoruz. Bu alan Türkiye de ne ölçüde yaygın, dünyada durum nedir? Avrupa da oldukça yaygın, kiralama şirketleri kadar danışman şirketler var, diyebiliriz. Kurumsal firmaların çoğu filo kiralama işini danışmanlara devretmiş durumda. Talep artıkça Türkiye deki yabancı yatırımların da artacağına inanıyoruz. Bu hizmetin her geçen gün büyüyen kiralama sektöründe artan bir ihtiyaç. Şirketler, filo kiralamada neden danışmanlık hizmeti almalı? En önemli nedeni, süreci takip ederken müdahale edilmesi gereken noktaların saptanması ve zamanında müdahale edilebilmesi. Biz bu sayede birçok konuda oluşabilecek maliyetleri minimize ediyoruz. Bunun yanında diğer önemli sebepler, insan kaynağının yeterli olmaması, filo yönetim konusunda tecrübenin az olması, işin profesyoneller, tarafsız ve bağımsız bir kuruluş tarafından yönetilmesini istemeleri. Tek konsantrasyonumuz filonun takibi olduğundan oldukça detaylı bir iş çıkarabiliyoruz. Sektörden geliyor olmamız, hem kiralama şirketlerinin beklentilerini hem müşterinin beklentilerini ortak noktada daha kısa sürede buluşturmamızı sağlıyor. Kısacası şirketiler filo kiralama ve filo yönetimi için harcadıkları zaman ve giderlerin çoğundan tasarruf etmek istiyorlarsa danışmanlık hizmeti almalı. Bu hizmetin de daha önce kiralama sektöründe tecrübe edinmiş danışmanlardan alınması doğru adım olacaktır. Filo kiralama yapan şirketler, en çok hangi yanlışları yapıyor? Bizim gözlemlediğimiz en önemli hata, önceliğin hizmet yerine fiyatta olması. Şirketler aslında ihtiyaç duymadıkları birçok hizmeti alıyor ve kiralama maliyetlerinin artmasına neden oluyorlar. Doğru sözleşme müzakeresi yapılamaması ve kullanıcıların sözleşme şartlarına hakim olmamalarından kaynaklı hatalar nedeni ile kira dönemi içerisinde ve sonunda birçok ilave maliyet ortaya çıkıyor. Türkiye de filo kiralama sektörünün büyüklüğü nedir? Sektörün önü oldukça açık, 2014 ün sonuna geldiğimiz şu günlerde yaklaşık 210 bin 000 kiralık araç olduğu tahmin ediliyor. Kiralama, Anadolu şehirlerinde halen çok yaygın değil ve kiralamanın çoğunluğunun üç büyük şehirde toplandığını düşünürsek, büyümeye hala çok açık olduğunu söyleyebiliriz. Önümüzdeki 5 yıl içinde sektörün yılda yüzde arasında büyüyeceği tahmin ediliyor. Kiralama yapıp yapmamak arasında kararsız kalan şirketler için de bağımsız bir kuruluştan danışmanlık almalarının çok kıymetli olacağını düşünüyoruz. Filo broker üç aşamalı hizmet veriyor İlk Aşama - Filo Analizi: Bu sayede firmanın ihtiyaçlarını belirliyoruz. En ucuz fiyata araç kiralamanın doğru bir alım şekli olmadığına inanıyoruz. Her kullanıcıya özel alım yapılması gerektiğine inanıyor, hizmetlerin genelleştirilmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Artık dünyada şirketlerin yönetim felsefelerinde en çok önem verdikleri değerlerden biri verimlilik. En verimli alımın yapılması için doğru analizin yapılıp ihtiyaçların doğru belirlenmesi gerekiyor. Bizim de tam anlamıyla yaptığımız bu. İkinci Aşama - İhale ve Kontrat Danışmanlığı: Bu hizmetimizle firmalara zaman kazandırıyoruz. Filo analizi ile belirlediğimiz ihtiyaçlar doğrultusunda kontrat şartlarını belirliyor ve ihale sürecini yönetiyoruz. Tedarikçi belirlemeden, sözleşme müzakeresine ve araç teslimatına kadar uzanan ve departmanlara oldukça zaman kaybettiren aynı zamanda hataya açık olan çok önemli bir süreci devralıyoruz. Üçüncü Aşama - Filo Yönetimi: Bu hizmetimizle tasarruf sağlıyoruz. Operasyonel olarak iş yükü yaratan tüm süreçleri biz takip ediyoruz. KM kullanım takibi, bakım periyodları takibi, hasar frekansları, kira ve kira dışı tüm maliyetlerin kontrolleri, kronik maliyet yaratan konular vb. Bunun yanı sıra şirketletin ihtiyaçları ve talepleri özelinde hizmetlerimizi şekillendirebiliyoruz. Bunun için ciddi bir yazılım yatırımı yaptık. IT programımız sayesinde tüm süreci sorunsuz takip edebiliyoruz. Ayrıca sahadaki araç kullanıcılarının hayatlarını kolaylaştırmak adına akıllı telefonlarına indirebilecekleri yine sektörde bir ilk olan "Akıllı Filo uygulaması Ocak ayında hayata geçmiş olacak. 19

20 WEBNAK_2_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 12/5/14 4:28 PM Page 1 SÖYLEŞİ Gözde Yeniova /gyeniova@ekonomist.com.tr Yük taşıyan ile taşıtanı buluşturdu Webnak, yükünü taşıtmak isteyen KOBİ ler ile yük taşıyan kamyoncu esnafını, internet ortamında bir araya getiren, bir B2B pazaryeri modeli. Webnak ta yeni bir iş modelini hayata geçirdiklerini ifade eden Aslanoba Gıda Genel Müdürü Hasan Aslanoba, beş yıl içinde hedeflerinin yüzde 5 pazar payına ulaşarak, yılda 90 milyon TL hizmet gelirini elde etmek olduğunu söylüyor. Son dönemde daha çok yaptığı melek yatırımlarla adını sıkça duyduğumuz Aslanoba Capital kurucusu ve Aslanoba Gıda Genel Müdürü Hasan Aslanoba, bu sefer bir pazar yeri girişim modelini hayata geçirerek girişimci yönüyle karşımızda. Yükünü taşıtmak isteyen KOBİ ler ile yük taşıyan kamyoncu esnafını, internet ortamında bir araya getiren Webnak şirketini kuran Hasan Aslanoba, bu pazarda potansiyelin yüksek olduğunu söylüyor. Ağır yük taşıma sektörü büyüklüğü, yıllık olarak 60 milyar TL civarında tahmin ediliyor. Ortalama navlun fiyatı ise TL civarında, yani buna göre yılda 60 milyon adet ağır yük taşıması gerçekleşiyor TUİK verilerine göre de Türkiye de 768 bin kamyon ve bu sektöre hizmet veren yüzbinlerce kamyoncu bulunuyor. Buradaki potansiyeli gören Hasan Aslanoba nın Webnak girişimi için beklentileri yüksek. Aslanoba ile Webnak girişimini konuştuk, sorularımıza yanıtları şöyle: Webnak iş fikri nasıl doğdu? Webnak projesini ilk defa kafamda tasarlarken, Erikli Su yu yönettiğim 23 yıl içinde, uygun fiyatlı ve hızlı nakliye hizmeti bulmada yaşadığımız sorunlardan ilham aldım. Ambalajlı su işinde, ürünlerin nakliyesi maliyet ve hız olarak çok önemliydi, ancak aynı zamanda büyük bir problemdi. Özellikle suyu en çok sattığımız ilkbahar ve yaz aylarında uygun fiyatlarda nakliye işimizi yapacak kamyoncu bulmakta büyük sıkıntımız oluyordu. Bazı şehirlere uzun süre uygun kamyoncu bulamıyor, bazen de piyasadan rastgele bulunan kamyonculara güven sorunu yaşıyorduk. Hizmet almak isteyen ile hizmet vermek isteyen verimli bir platformda buluşamıyordu, sonuçta aracılık hizmeti çok yüksek maliyetlerle veriliyordu. Gelişen internet ve mobil teknolojilerinin bu büyük verimsizliğe ciddi şekilde çare olacağını fark ettim; özellikle akıllı telefon fiyatlarının sürekli düşmesi, kamyoncu esnafında dahi yaygınlaşması bu iş modelini kurmamda çok yardımcı oldu. Webnak taki iş modelinizi anlatır mısınız? Ekibi nasıl kurdunuz? Webnak ekibi, İstanbul Anadolu, İstanbul Avrupa, Adana, Bursa ve İzmir olmak üzere tüm Türkiye de beş bölgede 20 kişilik saha ekibi ve genel müdürlükte sadece bu iş birimi için çalışan yedi kişi ile birlikte toplamda 27 kişiden oluşuyor. Webnak iş modeli, yükünü taşıtmak isteyen genelde KOBİ ler ile yük taşıyan kamyoncu esnafını, internet ortamında bir araya getiren, bir B2B pazaryeri modeli. Webnak sayesinde, üye şirketler daha uygun maliyetle, en hızlı, zahmetsiz ve güvenilir şekilde nakliye hizmeti bulabilirken, üye kamyoncular ise daha çok sayıda, en hızlı ve kolay şekilde yeni nakliye işleri bulabiliyor. Webnak a gerek şirketlerin ve gerekse kamyoncuların üye olmaları gerekiyor. Üyelik tamamen ücretsiz; ancak kamyoncu esnafının üyelik işlemlerinde bazı kontrol süreçlerimiz uygulanıyor. Webnak ile iki tarafı tek platformda buluşturuyorsunuz. Peki gelir modeli nedir, nasıl kazanç sağlıyorsunuz? Webnak, şu anda, tanıtım döneminde olduğu için, henüz hizmet bedeli komisyonu talep etmiyoruz. Tanıtım dönemi sonunda ise, sadece üye şirketlerden ve sadece başarılı sonuçlanmış ihalelerden, yani sadece yük taşıma gerçekleştiğinde, hizmet bedeli komisyonu alacağız. Ancak, kurduğumuz sistemin verimliliği ve ölçeklenebilir olması sayesinde, piyasadaki hizmet komisyonlarının çok altında bir bedel talep etmemiz söz konusu. Kamyonculardan ise ne şimdi ve ne gelecekte, hiç bir isim altında komisyon almayacağız; kamyoncu esnafına bu taahhüdümüzü en başından beri ilan ediyoruz. Aslında, bizim kamyonculardan tek beklentimiz; ihalelere uygun 20