Ayegül Pamukçu TURAN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ayegül Pamukçu TURAN"

Transkript

1 ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLERNN YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) P R O J E Y Ö N E T M Ayegül Pamukçu TURAN

2 SUNU Gündelik yaantda da, yaplmas düünülen herhangi bir i, batan sona tasarlanmakta; bilgi ve becerilerin elverdiince tüm boyutlaryla ele alnarak aamalar sralanmakta; belirli bir düzen içinde uygulamaya aktarlmakta; elde edilen sonuçlarn gözetilen amaca ne denli uygun olduu irdelenmektedir. Ksacas, hergün yaplagelen iler bile, gerçekte, kendi ölçe- inde bir proje olarak tasarlanmakta ve gerçekletirilmektedir. Bu sürecin doru tasarlanmas ve iletilmesi ise yaplan ite yeterince baarl olabilmenin öncelikli kouludur. Ne var ki, çou zaman bu baar gösterilememektedir. Çünkü, projeleri gerektii gibi gelitirebilmenin, uygulayabilmenin, izleyebilmenin ve sonuçlarn doru deerlendirebil-menin teknikleri, ço- unlukla bilinmiyor. Dolaysyla, bu amaçlar ya hiç gerçekletirilemiyor ya da olmas gerekenden daha yüksek maliyetlere ve savurganlklara yol açlyor. Bu nedenlerle, son yllarda, dünyada proje yönetimi olarak adlandrlan bir bilgi ve ura alan açlm; bu alanda, çeitli teknikler gelitirilmitir. Türkiye de de giderek yaygnlaan proje yönetimi kavramnn doru anlalmas; proje yönetimi tekniklerinin yeterince örenilmesi gerekmektedir. Bu kitapçk, kooperatif yönetici ve üyelerinin de bu gerei yerine getirebilecek beceriyi kazanmalarna katkda bulunmak amacyla hazrlanmtr. Kitapçk, herkesin, yalnzca okumayla snrl bir çabayla anlayabilecei bir biçimde hazrlanmamtr; ek olarak, belirli bir örenim düzeyinin altndakilerin kolaylkla kavraya-bilecei bir dille de yazlmamtr. Ancak, eitimler srasnda uygulamal çalmalar da yaplacaktr. Böylece, konunun özelliinden kaynaklanan bu durumun yol açabilecei güçlüklerin en aza indirilebilecei düünülmektedir. Katlmclara yararl olmasn dileriz. KIRSAL ÇEVRE 2

3 PROJE YÖNETM 1. Proje Yönetiminin Tan0m0 Son elli ylda en çok kullanlan teknikler arasnda olan "proje yönetimi"nin tanmn yapmadan önce, bu tanmn önemli bir parças olan proje'- nin tanmnn yaplmas, konunun daha anlalr olmas açsndan yararl olacaktr. "Proje" kavram, uluslararas ilemlerde referans kabul edilen Alman Sanayi Normlar nn (Deutsche Industrie Normen) DIN Normu'nda tantlrken, "bir defalk" olmasna ve "benzerinin olmamasna" iaret edilmekte ve süre, hedef, kaynak (igücü, sermaye, finansal kaynaklar, vb.) gibi kstlar bulunan ve kendine özgü organizasyon özelliklerine sahip ilerin ve görevlerin proje olarak nitelenebilecei belirtilmektedir. Daha ayrntl incelenecek olursa, bir proje: a) Tek seferlik bir çal07mad0r: Her keresinde yeni ve baka bir ak vardr. Projeler, temelde benzer de olsalar, koullar gerei hiçbiri bakasnn ayns olamaz. Örnein, seri otomobil üretimi bir proje olarak kabul edilemez; ancak, yeni bir otomobil modelinin gelitirilmesi bir proje olarak nitelendirilebilir. Ya da uluslararas bir atletizm yarmasnn organizasyonu her seferinde benzer etkinliklere sahip olmasna karlk, hava ve corafi koullarn, katlmclarn ve tesislerin farkl olmas nedeniyle, dierlerinden ayrld için bir proje olarak tanmlanabilir. Benzer ekilde bir krsal kalknma çalmas da, yerel koullarn, katlmclarn bileeninin, yaplacak çalmalarn çeitliliinin ve mevcut kstlarn farkl olmas dolaysyla proje kapsamnda deerlendirilir. b) Projelerin yap0s0 belli bir karma70kl0<a sahiptir. Organizasyon, süre, maliyetler, kaynak kullanm gibi unsurlarn projenin yürütülmesi srasnda en uygun ekilde deerlendirilmesi gerekmektedir. Bu da, en basit projelerde belli bir koordinasyon içinde çalmay ve aklc planlamay zorunlu klmaktadr. c) Projelerin ba7lang0ç ve biti7 zamanlar0 belli olmal0d0r: Dier bir deyile, süre kst, projelerin belirleyici bir özellii olarak deerlendirilmektedir. Koyulan hedefe, önceden verilen süre içinde ve öngörülen kaynaklarla ulalmas beklenmektedir. Yirminci yüzyln ikinci yarsnda önem kazanan ve bata gelimi ülkeler olmak üzere pek çok ülkede ve her düzeyde kullanm hzla artan "proje yönetimi" u ekilde açklanabilir: Proje yönetimi, yukarda sözü 3

4 edildii gibi proje olarak tantlan ilerin, bu tanmdaki zaman, performans ve kaynak kriterleri ile kstlar uyarnca önceden belirlenmi hedefe ulamak için sürdürülen planlama, organizasyon, yönetim, kaynaklarn tahsisi ve kullanm, uygulama, izleme, kontrol ve deerlendirme faaliyetlerinin bir bütünüdür. Proje yönetiminin tarihsel geliimi incelendiinde, bugünkü anlamda ilk proje yönetimi uygulamalarnn II. Dünya Sava yllarnda balad görülür. Sava yllarnn beraberinde getirdii kstlayc ve zorlayc etkiler ve özellikle zaman faktörünün basks, o yllarda ABD'de baz ulusal ve askeri projelerin gerçekletirilmesinde, o zaman kadar denenmemi ve mevcut organizasyon, planlama, izleme, ve kontrol yöntemleri ile çözümü mümkün olmayan karmak ilem ve süreçlerin bir arada yönetiminin gerekliliini ortaya çkarmtr ylnda balatlan "Manhattan Mühendislik Projesi" adl proje ile ilk atom bombasnn gelitirilmesi srasnda, sra-zaman faktörlerinin kstlayc etkisi altnda çok sayda karmak sistem görevlerinin gerçekletirilmesi için üniversitelerden, sanayi kesiminden, silahl kuvvetlerden ve kamu kesiminden bir çok bilim adam, uzman, mühendis, asker ve hükümet yetkilisinin çalmalarnn, projenin nihai hedefi dorultusunda planlanarak organize edilmesi ve entegrasyonunun gereklilii ortaya proje yönetimi uygulamalar, bu ve bunu izleyen dier baz askeri amaçl projelerde ve uzay-havaclk projelerinde görülmütür. Bu süreçte önemli kilometre talarndan biri de II. Dünya Sava sonras ABD'de balatlan askeri amaçl "Polaris" program ile NASA'nn "Apollo" projesi olmutur. Günümüzde proje yönetimi uygulamalarnda kullanlan pek çok teknik, bu projelerin bir ürünü olarak ortaya çkm ve ksa bir süre içinde endüstriyel üretim, aratrma-gelitirme, hizmet, inaat ve tarm sektörlerinde yaygn olarak kullanlmaya balanmtr. Proje yönetimi tekniklerinin kullanm alanlarna ilerdeki alt balklarda ayrntl olarak yer verilecektir. Bir projenin sistematik bir ekilde planlanmas ile sevk ve idaresi olan proje yönetimi, proje görevinin gerçekletirilmesinde u ilevlerin içerilmesini gerektirir. a) Organizasyon; proje organizasyon yapsnn, proje yöneticisi ve ekip elemanlarnn belirlenmesi, kimin hangi ileri gerçekletireceinin saptanmasn içerir. b) Planlama, kontrol ve izleme; proje çalmalarnda, faaliyetlere i- likin olarak kaynak, maliyet ve faaliyet zamanlarnn planlama, kontrol ve izlenmesinin gerçekletirilmesi ilemlerini ifade eder. 4

5 c) Yönetim; grup dinamii salayacak bir ekip yönetimi, motivasyon, görüme ve tartma teknikleri, sunu ve raporlama tekniklerinin uygulanmasna ilikin faaliyetleri kapsar. 2. Proje Yönetimi Tekniklerinin Kullan0m Alanlar0 Projeler, hepimizin yaamnda önemli bir yer tutar, ancak çoumuz proje yönetiminin yarataca olumlu etkilerden yararlanmay ihmal ederiz. Son yllarda proje yönetimi tekniklerinin kullanmnn giderek daha fazla ilgi çektii ve yaygnlat görülmektedir. Bu konuda yaynlanan çalmalarn, gelitirilen bilgisayar paket programlarnn, sunulan eitimlerin çokluu da bu bilgiyi dorulayan göstergelerdir. Proje yönetimi tekniklerinin kullanmna olan bu ilgi art, dünyamzn içinde bulunduu ekonomik ve teknolojik koullarla da bir paralellik içindedir. Son zamanlarda her alanda ve her kapsamda yürütülen projeler teknik açdan gittikçe karmak ve zor beenilir olmaya balamtr. Dolaysyla, daha güçlü bir uzmanlama, i bölümü ve koordinasyonun salanmas zorunlu hale gelmitir. Proje yönetimi teknikleri ile, söz konusu gereksinimler büyük ölçüde karlanabilmektedir. Önceleri askeri projelerde ve uzay aratrmalar projelerinde kullanlmaya balanan proje yönetimi yöntemleri, zaman içinde uygulama alanlarn geniletmi ve iletme, sektör ve ekonomi baznda skça kullanlagelen bir araç olmutur. Ekonomi ve sektör baznda proje yönetimi tekniklerinin en çok kullanld alanlar, çeitli kalknma ve ehircilik projeleridir. Türkiye de Güneydou Anadolu Projesi (GAP), ekonomi bazndaki projelere güzel bir örnektir. Ayrca sektörel bazda kalknma projeleri de, gerek devlet gerekse Dünya Bankas, UNIDO, UNICEF, WHO, vb. uluslararas yardm ve kalknma örgütleri tarafndan desteklenen ve yönlendirilen çalmalar olarak karmza baznda ise proje yönetimi teknikleri kullanlan baz proje örnekleri unlar olabilir: Otoban, köprü, bina, baraj, kanal gibi mühendislik projelerinin tasarm ve yapm, Denizalt, sava uça, tank veya askeri komünikasyon sistemleri gibi askeri projelerin tasarm ve gerçekletirilmesi, Kurulularn faaliyet alanlarndaki aratrma gelitirme çalmalar, Bir kuruluun yeniden yaplandrlmas ya da toplam kalite yönetimine geçi çalmalarnn projelendirilmesi, vb. kurulu içi iyiletirme çalmalar, Olimpiyat oyunlarnn organizasyonu, 5

6 Bir konser turnesinin organizasyonu, Bir iletmenin o zamana kadar etkinlik göstermedii yeni bir pazara girmesi, Bir hava limann geniletme çalmalar. Frankfurt Uluslararas Kitap Fuar'nn organizasyonu, Yukarda saylan örnekler daha pek çok konuyu ve projeyi kapsayacak ekilde çoaltlabilir. 3. Geli7mekte Olan Ülkelerde ve Türkiye de Proje Yönetimi Projelerin, hepimizin yaamnda çeitli boyutlarda etkisi vardr; ancak, proje yönetimi tekniklerinin uygulanmasndan doacak olumlu etkilerden yararlanma düzeyi, gelimekte olan ülkelerde sürekli artmakla birlikte, henüz gelimi ülkelerin söz konusu tekniklerden yararlanma düzeyine eri- ememitir. Gelimekte olan ülkelerin kalknma plan ve programlarnda süre, maliyet ve kaynaklar bakmndan kstlayc özelliklere sahip bir çok proje bulunmaktadr. Öte yandan bu ülkelerde saylar giderek artan ve gelien özel sektör kurulular, sanayi, müteahhitlik ve hizmet sektörlerinde önemli yatrm projelerini gerçekletirmeye balamlardr. Gelimekte olan ülkelerde gerek devlet gerekse özel sektör, bazen devlet-özel sektör ibirlii ve yabanc katlmclarla birlikte yürütülen proje çalmalarnda, projelerin önceden belirlenmi amaçlarla, mümkün olan en ksa süre, planlanan bütçe snrlar içinde ve gerekli performans düzeyinde gerçekletirilebilmesinde, proje yönetimi yaklamnn doru seçilmi uygulamalar, oldukça deerli çözümler vaat etmektedir. Gelimekte olan ülkeler, gelimi ülkelerden farkl olarak önemli sorunlarla kar karya bulunmaktadr. Dolaysyla öncelikle bu sorunlarn gözden geçirilerek yöntemlerin uygulanmasna geçmek daha gerçekçi bir yaklam olarak önerilmektedir. Söz konusu sorunlarn önem dereceleri ülkeden ülkeye farkl olup, balcalar Enflasyon Eitim düzeyinin düüklüü Yatrm sermayesinin azl Teknolojik bilgi yetersizlii Yüksek nüfus art 6

7 Kii bana ulusal gelirin düüklüü Yetersiz altyap Konut sorunu ve gecekondulama çarpk kentleme Çevre kirlilii Bunlara ek olarak bürokratik uygulamalarn katl, gelir dalmndaki dengesizlik, salk ve sosyal yardm hizmetlerindeki aksamalar da yukardaki sorunlar listesine alabiliriz. Bu sorunlarn farkl bileenlerinden oluan sorun paketleri için acil çözümler gelitirmek zorunda olan bu ülkeler, ksmen kendi kaynaklar ve ksmen de sanayilemi ülkelerle ortaklaa olarak ve baz uluslararas kurulularn katlm ile farkl boyut ve niteliklerde önemli projeler gerçekletirmektedirler. Bu projeler balca u konularda younlamtr: Altyap projeleri (elektrifikasyon, ulam, haberleme, kentsel ve tarmsal kalknma projeleri, vb.), Enerji santralleri, Toplu konut yapm, Eitim hizmetlerinin gelitirilmesi, Salk hizmetlerinin iyiletirilmesi, Çevre koruma ve gelitirme, Sanayi tesislerinin kurulmas ve iletmeye alnmas. Bunlara ek olarak, tarm, ormanclk ve hayvancln gelitirilmesi, yasal düzenlemeler, maliyet yönetimi, beceri ve meslek kazandrma gibi baz öncelikli çalmalar da sayabiliriz. Türkiye de de yukarda anlan sorunlarn çounluu mevcuttur. Ancak özellikle son on ylda proje yönetimi konusunda ciddi aamalarn kaydedildii belirlenmitir ylnda Milli Prodüktivite Merkezi uzmanlar Ay- egül Pamukçu Turan ve Nurettin Pekirciolu tarafndan yaplan ve 1999 ylnda Ayegül Pamukçu Turan tarafndan gerçekletirilen aratrmalarda, aradan geçen zaman zarfnda kurulularn proje yönetimi konusuna yakla- mlarnda büyük farkllklar olduu saptanmtr çalmasnda firmalarn sadece %17 si proje yönetimi tekniklerinden yararlandn belirtirken, bu oran 1999 da % ye çkmtr. 7

8 4. Proje Yönetiminin A7amalar0 Bir projenin belirli bir plan ve programa göre önceden belirlenen amacna ulamasn salamak için gereken planlama, organizasyon, koordinasyon ve kontrol faaliyetleri, proje yönetimi kavramn oluturmaktadr. Proje yönetimi, aada açklanan tanmlama, planlama, uygulama, izleme ve kontrol ile tamamlama ve deerlendirmeden oluan be temel aamay içermektedir. Tan0mlama: Projenin belirlenmesi, finansman kaynaklarnn saptanmas ve projenin tanmlanmasn, gerekli fizibilite çalmalarnn tamamlanmasn, projenin gerçekletirilmesine ilikin kararn verilmesini, proje grubunun oluturulmasn ve görev tanmlarnn yaplmasn içerir. Planlama: Projeyi oluturan faaliyetlerin (aktivitelerin ya da dier bir deyile i paketlerinin) ve bunlar arasndaki ilikilerin belirlenmesi, proje faaliyetlerine ilikin süre, kaynak ve maliyet analizlerinin yaplmas, bu aamada gerçekletirilir. En önemli aama, planlama aamasdr. Çünkü projede yer alacak her bir faaliyetin süresinin, bu faaliyetin gerçekletirilmesi için gerekli kaynaklarn tahmin edilmesi, faaliyetler arasnda ne tür bir ilikinin olduunun (örnein X faaliyetinden bir önce gerçekletirilecek faaliyetler, bir sonra gerçekletirilmesi gereken faaliyetler hangileridir, paralel sürdürülmesi gereken faaliyetler hangileridir, vb.), bu faaliyetin gerçekletirilmesinden sorumlu kii ve birimler ile faaliyetlerin tamamlanaca tarihlerin belirlenmesi gerekmektedir. Böylelikle proje plannn bir modeli ortaya çkartlarak uygulamaya hazr hale getirilir. Uygulama: Bu aamada proje, planland üzere uygulanmaya balanr. Proje faaliyetleri öngörülen süre ve kaynaklar dahilinde ve sorumlu kii ya da birimlerce gerçekletirilir. zleme ve Kontrol: Projenin gidiine ilikin gösterge ve verilerin toplanmas, bunlarn yaplan planlarla karlatrlmas, sapmalar halinde bu sapmalar düzeltmek için gerekli kararlarn verilmesi ve önlemlerin alnmas ilemlerini içerir. Tamamlama ve De<erlendirme: Projenin sona erdirilmesinden sonra proje, yapsna göre ya teslim edilir ya seri üretime geçilir ya da kapan yaplr. Tamamlamann ardndan da proje performansnn deerlendirmesi yaplr. Projenin izleme-kontrol aamasnda elde edilen veriler, planlanan deerlerle gerçekleen deerlerin karlatrlmas için kullanlr. Sapmalar ya da sorunlar olduysa hangi aktivitede, hangi birimin ya da kiinin sorumlulu- unda ortaya çkt, söz konusu sapma ya da sorunlarn nasl ald belirlenir ve proje ekibi ya da daha üst düzey görevliler tarafndan oluturulmu olan kriterlere göre projenin baar deerlendirilmesi yaplr. Projenin yapsna 8

9 göre baz durumlarda projenin tamamlanmasnn üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra nihai bir deerlendirme yaplr ve baka benzer bir projede, daha önce karlalan sorunlarla karlalmamas için deneyimler tazelenir. Bu yöntem, sonraki projelerin daha iyi planlanmasn, yönetilmesini ve ba- arl olmasn salayabilir. Proje yönetimi sürecinin baarl olabilmesi için baz temel faktörlere gereksinim duyulur. Bunlar öyle sralanabilir: Proje Yöneticisi: Projenin, belirli kstlar uyarnca planlanan deer ve hedeflere en uygun bir ekilde yürütülmesi için gerekli kararlar zamannda alarak uygulamaya koyabilecek, oluturulan ekip ve ekipler arasnda koordinasyonu salayacak yetki ve sorumlulukta bir kii proje yöneticisi olarak görev yapmaldr. Proje yürütme görevini üstlenecek yöneticinin ayn zamanda ekip elemanlar tarafndan da benimsenmesi, projenin daha etkili bir biçimde yürütülmesine katkda bulunacaktr. Sa<l0kl0 Veri ve Bilgi Ak070: Projeye ait kaynak, süre, sorumlu birimlere ilikin planlarn veri ve bilgilerinin salkl olarak ve zamannda saptanmasna; projenin gerçekleme aamasnda doru, geçerli veri ve bilgilerin alnabilmesine imkan verecek bir iletiim sisteminin ilerlii, projenin yürütülmesi srasnda salanmas gereken temel gereksinimlerdendir. Proje Ekibi: Proje, bir ekip, grup ya da komite tarafndan veya ilevlerine göre ayrlm gruplar (komiteler) tarafndan planlanr ve gerçekletirilir. Gruplarda, ilgili ilevleri yerine getirebilecek birimlerden seçilerek bir araya getirilmi ve tercihen gönüllü elemanlar yer alr. Ekip halinde çalma, proje yönetiminin en önemli özelliklerinden biri olduu için ayr bir bölümde ele alnacaktr. Proje yönetimi ile pek çok olumlu sonuçlara ulamak mümkün olmakla birlikte, sihirli bir denek olmad da göz önünde bulundurulmaldr. Belli koullar salanamad taktirde projelerin yürütülmesinde, rutin çalmalara oranla çok daha ciddi baarszlklar da yaanabilir. Proje yönetiminde baarya ulamann olanaksz olduu durumlar öyle sralanabilir: Projenin mant0kl0 bir temele dayanmamas0: Dier bir deyile, tanmlama aamasnda yaplacak yaamsal bir hata, geri dönmesi zor sorunlara yol açabilir. Daha önce ba7ar0l0 olmu7 bir ekibe yine ba7ar0l0 olacaklar0 öngörüsüyle ayr0nt0l0 inceleme yapmadan yeni bir proje verilmesi: Projeler kendi içlerinde dinamiktir ve proje süresince deiik yönetim teknikleri gerektirebilirler. Yönetim tarzn, projenin ilerlemesi srasnda deitirmek, hiç de allmadk deildir. Bu durumu, baarl olamayan bir futbol takmnn yeni bir çaltrcyla ve yeni bir çalma sistemiyle yoluna 9

10 devam etmesine benzetebiliriz. Yani, daha önce baarl olmu bir ekibe, yeterince esnek olmadklar taktirde farkl yapda yeni bir proje vermek, baary garanti etmez. Ekip elemanlarnn proje konusuna yaknlklar, yeni projenin gerektirdii koullara kendilerini uyarlayabilme esneklikleri dikkat edilmesi gereken koullardr. Proje yöneticisi olarak yanl07 ki7inin seçilmesi: Yönetici hem lider, hem de organizatör olmaldr. Baz durumlarda, çok yeterli olmayan, tereddütle derlenmi bilgiler nda önemli kararlar vermek zorunda kalabilirler. Bundan dolay, fonksiyonel, klasik bir birimde çok baarl olmu bir yönetici, ayn baar düzeyine proje yöneticiliinde ulaamayabilir. 7in kapsam0n0n ve görev tan0mlar0n0n net olmamas0: Bir projede hiçbir ey, iin kapsamnn (maliyetlerin, zaman plannn veya teknik koullarn) ve projeyi gerçekletirecek elemanlarn görev ve sorumluluklarnn belirgin olmamas kadar sorun yaratmaz. Dolaysyla, proje balarken yukarda anlan maddelerin açkça tanmlanmas, ileride yaanmas muhtemel sorunlarn önemli bir bölümünü ortadan kaldracaktr. Yönetim tekniklerinin kullan0lmamas0: Projelerde kullanlan yönetim teknikleri her zaman proje gereksinimlerine yant vermeyebilir. Üstlenilen görevin acillii, karmakl ve yeni teknikler içermesi; projede görev alan ekip elemanlarnn meslek gruplar yelpazesinin genilii, projenin yürütüldüü organizasyon yaps, projede salanan iletiim ve ibirlii düzeyi, tükettii kaynak çeitlilii, motivasyon düzeyi, projenin yönetim tarzn etkileyen faktörlerdir. EKP ÇALIMASI 1. Ekip Çal07mas0n0n Tan0m0 ve Özellikleri Son yllarda gittikçe daha fazla arlk verilen ekip ya da takm çalmasn, ortak bir amaca ve ortak bir anla7ma düzeyine sahip insanlar0n i7 bölümü yaparak önceden belirlenmi7 bir zaman diliminde, koordinasyon halinde çal07mas0 olarak tanmlayabiliriz. Ekibin ortak amacna ulamas için tüm ekip üyelerinin ilerine göre özelletirilmi görevleri olmaldr. Bunun altnda ayn zamanda i bölümüne yönelik bir organizasyon kavram da yatmaktadr ve bu organizasyona göre ekibin her eleman bir bütünü oluturacak özel bir ileve sahiptir. Dier bir deyile, yalnzca kiilerin bir araya toplanmas ile bir ekip oluturulmu olmaz. Bir ekip için aa- da belirtilen temel özelliklerin geçerli olmas gerekmektedir. 10

11 Bir ekip s0n0rl0 say0da elemanla kurulabilir. Ekipte yer alacak elemanlarn says, (çekirdek kadro) proje büyüklüüne, karmaklna ve süre kstna bal olarak 2 ile 12 kii arasnda deiebilir. Ekipte yer alacak elemanlarn proje hedeflerini de<i7tirmeye yönelik olarak tek tek veya birlikte karar alma yetkisi olmamaldr. Çalmann nihai hedefi önceden belirlenmi olmaldr ve ekip elemanlar bu hedefe ulamak için hep birlikte ve ibirlii içinde birlii yapan elemanlar kurum içinde daha önceki hiyerar7ik düzendeki konumlar0na bak0lmaks0z0n birbirlerini çalma arkada olarak kabul etmeli ve çkar çatmasna yol açacak bir ortam bulunmamaldr. Ekibin çekirdek kadro olarak kabul edilen elemanlar, kendi aralarnda bir bütün oluturacak ekilde farkl alanlarda uzmanlklara sahip olmal ve birbirlerini tamamlayc özellikte olmaldrlar. Ekip, önceden belirlenmi s0n0rl0 bir zaman diliminde çalmaldr. Ancak, ekip elemanlarnn daha önce birlikte çalmam olmalar durumunda, çalanlarn bir hazrlk ve alma dönemine gereksinimleri olacandan, çok ksa süreli projelerde yer almamalarna dikkat edilmelidir. Ekip, çalma bitiminde dalmal ve elemanlar gerektiinde yeni bir projede ya da ekipte görevlendirilmek üzere rutin ilerini sürdürmelidirler. Ekip organizasyonu, dier organizasyonlara göre daha demokratik bir yapda olup, yaratclk ve motivasyonu harekete geçirir. Böylece eldeki beceriler, en uygun ekilde kullanlm yaplarak yürütülen çalmalarn temel art, bütün ekip üyelerinin, bilgi akna büyük önem vermeleri ve elemanlarn proje faaliyetleri, gelimeler ve ortaya çkan dei- iklikler konusunda zamannda ve ayn düzeyde bilgilendirilmesidir. Proje grubunda yer alacak elemanlarn seçiminde, gerekli mesleki bilgi ve deneyimin yan sra eldeki olanaklar birlii içinde çalmaya eilimli, Dinamik, Fikir ve öneri gelitirme yetenei olan, Aniden ortaya çkan sorunlara derhal çözümler arama ve üretme becerisi olan özelliklerde kiiler tercih edilmelidir. 11

12 2. Ekip Çal07mas0n0n Ko7ullar0 Ekip çalmasnn istendii gibi sürmesi ve olumlu sonuç vermesi için baz koullarn salanmas gereklidir. Bunlar öyle açklanabilir : Zaman K0s0tlamas0 : Çalann tam olarak ekibe ne zaman katlaca, hangi ii üstlenecei, bu iin ne kadarda tamamlanaca, projenin toplam süresi açkça belirlenmelidir. Elemann üstlenecei iin de bütün ayrntlaryla kendisine iletilmesi ve mümkünse i tanmnn yaplmas gerekir. Böylelikle katlmc, yapaca ie göre zamann optimum kullanarak dier ekip elemanlaryla uyum içinde çalabilmesi için gerekli planlamay yapabilecektir. Eleman0n Projeye Ba<lanmas0 : Ekibin baarl olmas için görev alacak kiilerin birbirlerini tamamlayc niteliklerinin yan sra, birbirlerini anlamalar, dier bir deyile, ayn düzlemde düünebilmeleri ve fikir al-veriinde bulunabilmeleri gerekmektedir. Bu koul salandktan sonra gerekli olan ise, elemann bu ii yapmaya gönüllü olmas veya motive edilmesidir. Eleman projeye balanrsa daha yaratc ve üretken olur. Bu da projenin performans ve baarsn olumlu yönde etkiler. Geçici Birliktelik : Ekip elemanlar, sadece proje süresince bir arada çal- rlar. Proje bitiminde ekip de dalr ve koullara bal olarak yeni projeler için bir araya gelir veya elemanlar farkl ekiplerde görev alrlar. Ekip Liderinin Rolü : Ekip lideri veya proje koordinatörünün en önemli görevi, elemanlarn uyumlu çalmalarn salamak, motivasyon düzeyini yüksek tutmak ve gerekli durumlarda elemanlar yönlendirmektir. Ekip liderinin elemanlarca da benimsenmi olmas, projenin baarsn olumlu yönde etkiler. Ekip Büyüklü<ü : Yönetim, proje ekibini oluturma görevini üstlenir. Proje ekibinin organizasyonunda, ekibin personel açsndan olabildiince esnek ve izlenebilir kalmas için mümkün olduunca küçük tutulmasna dikkat edilir. 3. Çal07ma S0ras0nda Uyulmas0 Gereken Kurallar Grupta hiyerari söz konusu deildir. Herkes, proje öncesindeki unvanlar gözetilmeksizin eittir ve grubun eit arlktaki bireyleridir. Bu, grup elemanlar tarafndan kabul edilmitir. Tartma ve toplantlarda oturum bakanl gibi görevler daima dönü- ümlü olarak gerçekletirilir. Fikirler düzenli olarak açklanr ve tartlr. (Sükut ikrardan gelmez!) D@NLEMEK, KONUOMAK KADAR ÖNEML@D@R! Anlamazlklar örtbas edilmez, aksine ortaya konur, deilir ve tartlr. 12

13 Fikir ayrlklar, bozgunculuk olarak deil, farkl bilgi kaynaklar ve düünme tarzlar olarak kabul edilir. Ekip içinde eletiriye her zaman yer vardr ama suçlamaya ASLA! Sorgulanmayan hiç bir fikir veya deneyim olamaz. Örenme gereksinimi her zaman açkça belirtilir. Haberleme kanallar kurulur, bilgiler sürekli paylalr. Projeye ilikin tüm dokümanlar, her zaman ekipteki herkesin kullanmna açk olur. Kararlar mümkün olduunca oy birliiyle alnr. Hiç kimse, daha önceden kararlatrlmam bir ii, gurup elemanlarnn hepsini haberdar etmeden ve onaylarn almadan yapamaz. Herkesin yapaca iler, dierlerinin gözlemlerine açk olmaldr. Kararlar, tartmalar ve çalma sonuçlar düzenli olarak kada dökülerek tablo ve çizelgelerle kolay anlalr ekle dönütürülür. Projedeki deiiklikler ve hedeften sapmalardan bütün elemanlar hemen haberdar edilir ve durum açkla kavuturulur. Oluturulan kurallarna sürekli uyulur. Gerektiinde kurallar üzerinde yeniden tartlr. 4. Ekip Çal07mas0n0n Avantajlar0 Tüm ekip çalmalar için gereken temel koullar, belli bir hedefe u- lamak için açk ve ayrntl bir görev tanmlamas ve ekibin 'doru' biçimde oluturulmasdr. Bu koullar gerçeklendiinde, ekip çalmasnn u avantajlara sahip olduu söylenebilir: Ekip, bir kiinin tek bana üretebileceinden daha fazla fikir üretebilir ve çözüm önerisi gelitirebilir. Böylece tek kii tarafndan çözümlenmesi güç vakalar daha kolay sonuca ulatrma gücüne sahip olur. Çeitli uzmanlk alanlarndan oluturulan ekibin ortak çalmas sonucu, düünme kapasitesi yükselmi ve sorunlar çok yönlü ele alnm olur. Yanl karar verme ve yanl uygulama riski ekip çalmasyla en aza indirilmi olur. 13

14 Karlkl hogörüye dayal, uyumlu bir ekip çalmas ortam yaratlmas, farkl ve çeitli fikir ve önerilerin deerlendirilmesini de salar. Herkes birbirinin düüncesini dinlemeyi, analiz etmeyi ve bu düünceler ü- zerinde tartmay, deerlendirmeyi ortam da bu çalma havasndan yarar salar. Elemanlar, kendi alanlarnda tüm yetenek ve bilgilerini ortaya koyarak çalrlar. Ekipteki çalma ve bilgi al-verii sayesinde elemanlarn çok yönlü ve karlkl gelimesi bitimindeki kazanç, bireysel performansla kazanlabileceinden fazladr. Ekip elemanlarnn ilerine daha fazla balanmasn ve projeyi benimsemelerini salar. Moral ve dayanma duygularn yükseltir. Sorunlarn saptanmas ve öneriler gelitirilmesi konusunda ekip elemanlarna beceri ve sistematik kazandrr. 5. Ekip Çal07mas0n0n Dezavantajlar0 ve Ya7anan Sorunlar Ekip çalmasnn yukarda saylan avantajlarnn yan sra var olan dezavantajlar da göz ard edilmemelidir. Bu dezavantajlar söyle sralanabilir: Eer ekipte yer alan kiiler birbirlerinin çalma tarzna alk deillerse, ekip çalmas gerektiinden uzun zaman alabilir. Elemanlarn birbirlerinin çalma tarz ve temposuna almalar için belli bir zamana gereksinimleri vardr. Ksa süreli projelerde bu, çalmay olumsuz yönde etkileyebilir. Dolaysyla bu tür projelerde çalanlarn daha önce birlikte çalm elemanlardan seçilmesi salkl olur. Uzun süreli projelerde ise, alma dönemi projenin küçük bir bölümünde tamamlanacandan sorun olmayabilir. Eer yaplacak i, tek kii tarafndan sonuçlandrlabilecek nitelikteyse, ekip kurmaya gerek yoktur. Çünkü ekibin öngörülen hedefe ulamas, tek kiinin ulamasndan yava olur. Ayrca iin tamamlanma maliyeti de gereinden yüksek düzeyde gerçekleir. Grup gereinden geni tutulduunda, çalmalar beklenenden ar yürür. Dolaysyla yönetimin, ekibin optimum saysn saptarken ekip oluturma kriterlerini titizlikle dikkate almalar gerekmektedir. Bir sonuca ulamak için ekip elemanlar arasnda yaplan görüme ve tartmalar çok fazla zaman alabilir ve tartma odaklar asl konudan sapmalar gösterebilir. Bu da projede zaman kaybna neden olur. Böyle bir durumun 14

15 önüne geçmek için her toplantnn mutlaka bir oturum bakan olmas ve toplantnn amaçlarn dna çkmasn engellemesi gereklidir. Sözü edilen dezavantajlarn dnda çalmalar srasnda baz sorunlar yaanabilmektedir. Eer bir kuruluta görev ve sorumluluklarn kesin olarak tanmland, yerlemi, iyi bir organizasyon yaps varsa, i bölümü ve birlikte çalma genellikle kendiliinden salanr. Bu koullarda, çalanlara tek tek görev ve sorumluluk alanlar datlr, ardndan ortak çalma amaca yönelik olarak kendiliinden oluur. Tabii ki bu, ideal ancak oldukça az rastlanan bir durumdur. Bir organizasyonda, belli proje hedeflerine ulamak amacyla ekipler kurulmasna karar verilmeden önce bunun avantajlar ve dezavantajlar ö- zenle gözden geçirilmelidir. Yaratc iler üstlenmesi gereken bir ekibi oluturan elemanlarn kiisel özellikleri ve performanslar her zaman beklenen sonuçlar vermeyi garanti etmez. Farkl alanlardaki katlmclar, çallacak alanda birbirlerinin boluklarn tamamlayacak nitelikte olmaldrlar. Ne ekilde kurulmu olursa olsun, bir ekip kurulurken ve bir araya gelirken çeitli sorunlar da beraberinde gelecektir. Bu sorunlar banda, ekipte çeitli mesleki alanlardan temsilciler olmas ve bu kiilerin sorun çözme konusunda ortak bir anlama platformu oluturma zorunluluu gelmektedir. Karmak sistemlerde bir de farkl alanlardan gelen uzmanlarn ortak bir teknik dil oluturma konusunda sorunlar olmaktadr. Bu tip bir organizasyonun hedefine ulamas, bir yandan tüm örgütsel sürtümelerden syrlmaya, öte yandan da iyi bir bilgi akn salamaya baldr. Ekip çalmasnda bir baka sorun, organizasyonun yapsna uygun bir disiplin oluturmakta ortaya çkabilir. Elemanlarn ve buna paralel olarak bütün ekibin motivasyonu, ilerin bitim sürelerine uyulmasnn öneminin yeterince vurgulanmas, kapsaml bir kontrol yöntemiyle çalmalarn deerlendirilmesi konularnn ayrntl biçimde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrca, ekipte yer alacak elemanlarn hiyerarik yapdaki pozisyonlarndan çalma süresince feragat etmeleri gerektii halde, bu konuda sorunlarla karlamak olasdr. Ekip çalmasnda sorunlara yol açacak bir konu da çalmalar için gerekli baz bilgilerin ekibe yanl ulamasdr. Ekip bunu önlemek için aktif bir bilgi sistemi politikas izlemelidir. Herkesin kendini ilgilendiren bilgiyi incelemesi, gelen bilgilerin içerik, biçim ve kapsam, bilginin zaman, bilgi kanal, kayna konusunda özenli davranmas gerekmektedir. 15

16 Dezavantajlarn ve ortaya çkabilecek sorunlarn önlenebilmesi için ekibin batan uyumlu çalabilecek ve tercihen gönüllü bireylerden oluturulmas, elemann proje ekibindeki i yükünün, ekibe girene kadar yapt çalmalar ve yapt iin analizinden sonra saptanmas, ekip içinde bilgilendirme ve bilgi aknn tam olmas, çalmalar srasnda tüm elemanlarn mesleki ve örgütsel bilgilerinin ortaya dökülmesi, bunun için de motivasyon düzeylerinin yüksek tutulmas gereklidir. Sorunlarn aarak oturmu bir yapya kavumu ekiplerin anahtar ö- zellikleri öyle sralanabilir: Ortak Hedefler / Misyon: Ekip elemanlar hedefleri anlarlar, çünkü onlarn oluturulmasna katlmlardr. Göreve ve onun en iyi nasl yerine getirileceine ilikin youn tartmalar olmutur. Herkes yüksek düzeyde bir katlmlk hisseder. Her eleman genel sonuçta u veya bu ekilde etkisinin olduunu hisseder. Güven ve Aç0kl0k Havas0: Ekip elemanlarnn rahat ve samimi olduklar bir ortam yaratlr. Korkunun yerini güven alr; insanlar risk almaya istekli olurlar ve katlmc ve ilgili olduklar, büyüyen ve örenen bir atmosferdir. Aç0k Yürekli ve Dürüst leti7im: Ekip elemanlar, düüncelerini, duygularn ve fikirlerini ifade etmekte kendilerini serbest hissederler. Elemanlar birbirlerini dinlerler ve herkes eletirilmeden veya sknt duymadan fikrini söyleyebilir. Anlamazlk ve sürtümeler doal kabul edilir ve öyle ele alnr. Ekip, hedeflerine ularken veya ulamazken, elemanlarn ekibi nasl (olumlu veya olumsuz) etkilediine ilikin geri beslemede bulunarak kendi hatalarn düzeltmeye çalr. Ait Olma Duygusu: Ekibi ve yürüttüü faaliyetleri benimseme, sahiplenme duygusu oluur. Yüksek düzeyde bir katlm ve herkesin ekibe dahil edilmesi çabas mevcuttur. Bu çabay, yüksek sahiplenme duygusu (ben bu ekibin önemli bir parçasym ve yaptklarm bir fark yaratr) ve ekibin tamamlad görevlerden gurur duyma izler. Farkl0l0klara Sayg0: Ekip elemanlar birbirlerini deerli kaynaklara sahip, yeri doldurulmaz kiiler olarak görürler. Fikir, düünce ve deneyim farkllklar, Grup-düünmesi nde normlardan sapma olarak görülürken, ekipte desteklenir. Dierlerine kar esnek ve hassas olmaya gayret edilir. Sürekli Ö<renme/Geli7me: Ekip elemanlar, risk almalar ve deiik açlardan düünmeleri için yüreklendirilir. Hatalar, deneyerek örenmenin bir parças olarak görülür. Sürekli gelime ancak, insanlar gelime için yeni yollar denemeye ve önerilerde bulunmaya tevik edilirlerse, gerçekleebilir. 16

17 De<erlendirme ve Kendini Düzeltme Olana<0: Ekip, süreç ve deneyimlerini sorgulayarak sürekli geliebilir. Ekip, düzenli aralklarla çalmalarnda nelerin aksadn sorgular. Açk tartma ile, sorunlarn nedenlerini (prosedürler mi, bireysel tavrlar m, vb.) bulmaya gayret eder ve sorunlarn derinlemesine meydan vermek yerine, çözümler gelitirir. Kar70l0kl0 Dayan07ma: Ekip elemanlar, tek balarna yapamayacaklar bir eyi üretmek için birbirlerinin bilgi, beceri ve kaynaklarna gereksinim duyar. Uzla7mal0 Karar Alma: Ekip elemanlar hep birlikte yüksek kaliteli karar alrlar ve bütün ekip bu kararlar uygulamay kabul eder ve destekler. Kat0l0mc0 grubun belli bir lideri olsun, isterse liderlik elemanlar arasnda dönüümlü olarak yaplsn, lider grubun üstünde deildir. Sadece kolaylatrc bir rol üstlenir. 6) Liderin Ekipteki Rolü Ekip elemanlarn dinlemek, Bir güven ve açklk ortam yaratmak, Görü ayrlklarna deer vermek, Söyledikleriyle deil, yaptklaryla örnek olmak Organizasyonun hedef ve misyonuna ilikin balanty kurmak, Yol göstermek, yönlendirmek, danmanlk yapmak ve öretmek, Bilgiyi paylamak, Motive etmek, Ekibin prosedürleri sorgulayarak hatalarn düzeltmeleri için geri bildirimi kullanmak, Sürtümelerle ilgilenmek, Ekibin amacndan sapmamasn salamak, Toplantlar etkili yönetmek ve/veya yönetilmesini salayacak ekilde yönlendirmek, Çalmalarn, balantl birim, kurum ve kurulularla olumlu bir diyalog içinde sürdürülmesini salamak. Ekip çalmasnn önemli özelliklerinden biri de ekiplerin kendi performanslarn ölçmeleri ve deerlendirmeleridir. o Ekip çalmasna yönelik organizasyonlarda insanlar nasl çaltklarna ilikin geribildirime gereksinim duyarlar. Ölçüm ve deerlendirmeler, üretim ve/veya sunulan hizmet 17

18 konusunda geribildirim salar. Fakat ekip elemanlar ve ekip liderleri ayn zamanda kendi geliimlerine ilikin de geribildirime gereksinim duyarlar. En iyi deerlendirmeler, her organizasyonun kendi yapsna göre tasarlanm olanlardr. Organizasyonun yaps ve yerine getirdii ilevler gözetilerek Performans Deerlendirme Formlar hazrlanr. Genellikle önceden belirlenmi aralklarla her ekip eleman, kendisi ve dier elemanlar için bu formlar doldurur. Sonra formlar ekip liderine teslim edilir. Ekip lideri formlar deerlendirerek her elemanla bire bir seanslar düzenler. Görümenin odak noktalar unlardr: Elemanlarn kendilerini nasl deerlendirdikleri, Dier elemanlarn o eleman nasl deerlendirdii (her bireyin tek tek puanlamas deil, ortalamalar), En çok parmak baslan konular, En düük puan alnan alanlar ve nedenleri, Düük puan alnan alanlar güçlendirmek için ne gibi önlemler alnabilecei. 6. Ekip Çal07mas0nda "3K" Prensibi Ekip çalmasndan istenen performansn elde edilebilmesi için u üç ilevin doru ekilde yerine getirilmesi gerekmektedir: Komünikasyon (iletiim) Koordinasyon (egüdüm) Kooperasyon (ibirlii) Ekip çalmas srasnda iletiimin tam anlamyla salanp salanmadn anlamak için öncelikle proje, dier bir deyile üstlenilen görev balamadan önce u sorularn yantlar verilebilmelidir: Projenin amac ve kapsam nedir? Projeyi kim(ler) talep etmitir? Projeden kimler sorumludur? Proje ile hangi yükümlülükler getirilmektedir? Projenin baarszlndan kimler etkilenir? Projenin dorudan ve dolayl getirileri neler olabilir? Proje konusunda kimler bilgi sahibidir? Hangi düzeyde personel katlm gereklidir? Proje ne zaman tamamlanacaktr? Proje nasl organize edilecektir? 18

19 Proje sorumlularnn skça dütükleri bir yanllk, bir projede iletiimin pek çok ekli olduunu fark edememeleridir. Grup içi bireysel sözlü bilgi al-verii, çizimler, raporlar, sözlemeler, i emirleri, vb. yazl belgeler iletiimde kullanlan araçlardan bazlardr. Proje sorumlusu, ekip elemanlarnn, projede sorunlar çözme ve frsatlar deerlendirme dorultusunda ibirlii halinde çalmalarn salamak için proje ortamn, özellikle iletiim faktörünü kullanarak zorlar. Bir krsal kalknma araç ve kanallar unlar olabilir: Planlar, Prosedürler, Amaçlar, Hedefler, Organizasyon yaps, Sorumluluk matrisleri, Toplantlar, Bilgi notlar, Telefon görümeleri, Elektronik posta, Raporlar, vb. yazl belgeler. Günümüzde iletiim kopukluklarnn en önemli nedenlerinden biri, iletiim sembollerinin yanl anlalmasdr. Bu yanl anlalmalarn kayna- ise, büyük ölçüde, yazl ve sözlü bu sembollerin yaratlmas, iletilmesi ve alnmasndaki yetersizliklerdir. Söz ya da sembollerin gerçek anlam, okur ve/veya dinleyicinin onlar nasl algladna baldr. Bir bireyin kulland sözcük ya da kalplar baka birinin zihninde ayn görüntüyü yaratmayabilir. Neden bahsettiinizi herkesin bildiini var saymak genellikle yanl sonuçlar verir. Dolaysyla kelimeleri kullanrken mümkün olduunca kesin ifadelere yer verilmesine dikkat edilmelidir. Ekip koordinatörü, proje yöneticisi ya da ekip lideri, iletiimin, planlama, organize etme, motive etme, yönlendirme ve kontrol faaliyetlerinin temel ta olduunu bilmelidir; yönetim faaliyetlerinin etkin iletiim olmadan, gereince yerine getirilmesi mümkün deildir. 19

20 Dinlemek dinleme, baz kiilerin sahip olduu fakat bir çounda bulunmayan bir bir dinleyici olmak için kiinin bu beceriyi gelitirici yönde çalmalar yapmas gerekir. Geni görülü ekip liderleri, iletiimin konuma ve kardakinin söylediklerini dinleme faaliyetlerinin her ikisini de kapsadn görmektedirler. Ekip elemanlar çounlukla dinlemeyi en önemli, ancak en zayf ba dinlemektir. Birinin konumasn dinledikten hemen sonra, iyi bir dinleyici bile olsak, konu- ulanlarn % 50 si aklmzda kalr. Sekiz saat içinde bu oran % 30 a düer. Ortalama bir dinleyicinin ise, konuulanlarn sadece %25 ini duyduu belirtilmelidir. Onun için, dinleme becerisinin gelitirilmesine yönelik çalmalara arlk dinleme, psikologlar tarafndan aktif dinleme olarak isimlendirilmektedir. Çünkü dinleme, edilgen bir faaliyet deildir. Aada, iyi bir dinleyicinin dinleme eylemi srasnda bir arada yapmas gerekenler bir dinleyici; Göz iletiimi kurar, Dikkatle dinlediini belli eder (ban sallar, hmm lar), Baka bir ey üzerinde düünmemeye gayret eder, Konumac konuurken, aklndan kendi söyleyeceklerinin provasn yapmaz, Konumaya -çok gerekli olmadkça- müdahale etmez, Konumay baka yöne kaydracak sorular sormaz, Zaman zaman konumacnn söylediklerini tekrar eder. Bunu yaparken kelimesi kelimesine bir tekrar yerine farkl sözcükler kullanarak anladnn gerçekten konumacnn söylediiyle ayn olup olmad- n kontrol eder. Örnein, Bakaym dediinizi doru anladm m, dünkü toplantnn zaman kayb olduunu düünüyorsunuz, çünkü... doru mu? Vücut dilini duruun, ellerin, bacaklarn, gözlerin, jest ve mimiklerin, oturu biçiminin ne ifade ettiini- inceler, gözlemler, Söylenenleri (seçilen kelimeler, bilgi, içerik) ve duygular (ses tonu, göz mimikleri, ifadeler, duraklamalar, vb.) birlikte deerlendirerek satr aralarn (altnda yatan anlamlar) kavramaya çalr, Konumacya sayg gösterir ve yarglamaz, 20

21 Açk fikirli olmaya çalr, Aktif Dinleme nin, konumacyla hemfikir olmak deil, onu anlamak olduunu bilir, Bir sorundan söz ediliyorsa, kardaki kiinin sorununa çözüm ö- nermekten kaçnr; yerine, kiinin sorunu ayrntlaryla anlatmasn salayarak çözüme kendi kendine kavumasnda yardmc ve yönlendirici olur, Dinlemeye hazr olduunu hissettirir, dalmaya neden olacak faktörleri ortadan kaldrr; bu mümkün deilse baka zaman görümeyi önerir. Etkin dinlemenin iletiim kurma ve sürdürme açlarndan pek çok yarar saylabilir. Bunlardan bazlarna aada maddeler halinde yer dinleyiciler, yatay, dikey ve çapraz akan bilginin çarptlmasn en aza dinlemek bir yandan özgüveni artrrken bir yandan da güven verici bir etki yapar. Dinlemek, iletiim eksikliinden kaynaklanan boa çabalar azaltr veya en aza indirir. Anlamak için dinlemek, anlamazlklarn önemli bir ksmnn nedenini ortadan kaldrr. Dinlemeden fikirlere veya önerilere katlmak mümkün deildir. Dinlemeden örenmek mümkün deildir. Dinleyen birileri olmadktan sonra, iyi fikirlerin hayat bulma ans çok düüktür. Ortaya çkarlan ürünün ya da hizmetin temelinde iyi dinleme yatar. Ekibin özü, uzlamal karar almaya dayanr; bu da etkin dinleme olmadan olanakszdr. Dinleme, liderliin birincil görevidir. Yetitirme, danmanlk ve yönlendirme, aktif dinleme olmadan mümkün deildir. Etkili liderler ya da toplantlar srasnda oturum bakanlar, dinlemenin konuanlarn güvenini artracan ve daha fazla: Öneride bulunacaklarn, 21

22 Sorun çözebileceklerini, Açk ve dürüst konuacaklarn, Daha ilgili ve katlmc olacaklarn, Sorunlar gün na çkaracaklarn, Çekinmeden tartabileceklerini, Yaratc güçlerini ortaya çkarabileceklerini, Örenmeyi sürdürmeye istekli olacaklarn bilirler. Projelerde çeitli iletiim hatalar da konusunda proje sorumlusu ya da liderine sorun yaratacak belli bal durumlar öyle sorun kendiliinden çözülür düüncesiyle soruna ilikin bilgiyi saklarlar. Ekip elemanlar, projenin baarsnda kritik öneme sahip bilgiyi paylamaya gönüllü olmazlar; kendi alanlarn, belki de vazgeçilmezliklerini korumak isterler. Proje yöneticisi elemanlarla tek yönlü iletiim kurar, sadece konu- ur; dinlemeyi ihmal eder. Talimat verir, brifing verir, çeitli dei- ikliklerde yön gösterir, ama söylediklerinin anlaldna dair geribildirim almay ihmal eder. Proje deerlendirme toplantlar -ki iki yönlü bilgi akn maksimize etmesi gerekir- tek kiilik show a dönüür; proje sorumlusu konumay yapar ama dinlemez. Bu durumda projede iletiim eksikliinin ortaya çkacan tahmin etmek hiç de zor olmaz. Eer kiiler projede hangi düzeyde görevli olurlarsa olsunlar, ileti- im sürecini alglayamazlarsa, iletiim eksikliinin olmas en youn olmas gereken ortamlar, proje ve/veya ekip toplantlardr. Proje ekibinin katld toplantlarnn etkililii, proje yöneticisinin veya liderinin iletiime kar duyarlln gösterir. Çou toplantlar kötü düzenlenir ve yönetilir. Yöneticiler ve çalanlar toplantlar sevmezler - özellikle de toplant bakas tarafndan talep edildiyse. Herkes, iyi yönetilen toplantlarn proje açsndan önemli olduu konusunda ve temel sorunlarn çözümünü salayaca dorultusunda hemfikirdir. Ekip toplantlar pek çok önemli ileve sahiptir. Ekip elemanlarnn sorunlar yüz yüze tartabilmeleri salanr, mevcut proje bilgileri yenilenir ve yeni bilgiler dei-toku edilir, 22

23 projenin bütününe ilikin bir görü kazanlr, projeye olan ballk ve ekip ruhu pekiir, alnacak düzeltici önlemler her yönüyle deerlendirilir. Doas gerei, proje çalmalar süreci pek çok toplanty gerektirir. Proje toplantlarnn verimli hale getirilmesi bu durumda daha büyük önem kazanmaktadr. Toplant yöneticisi uygun atmosfer yaratarak planlama, toplantya ev sahiplii yapma ve yönlendirme sorumluluunu üstlenir. Ortam ve katlmclara yanstlan eilim, toplant sonucunu önemli ölçüde etkiler. Toplant yöneticisi toplanty amaç dorultusunda yönlendirir, uyarr, konuya açklk getirir, konunun dna çklmamas için gerekli önlemleri alr, sonuçlar özetleyip deerlendirir veya bunun yaplmasn salar. Bir toplantya hazrlanma ve yönetme stratejisinin oluturulmas için genellikle u faaliyetler yerine getirilir: Toplantnn amacn ve/veya hangi sonuçlara ulalacan belirlemek Gündemi hazrlamak Katlmclar belirlemek ve duyuruda bulunmak Zamanlama ve fiziksel düzenlemeleri belirlemek Oturma düzeni, yeni gelenlerin tantlmas, vb. protokol konularnda gerekli hazrlklar yapmak Katlmclar için gerekli materyali hazrlayarak datmak Toplant, gündem dorultusunda sürdürülürken u faaliyetler toplant yöneticisi tarafndan yürütülmelidir: Anlama ve anlamazlk konularn belirlemek Tartmay snrlamak Herkesin katlmn tevik etmek Anlama ve anlamazlk zeminini düzenli aralklarla tanmlamak Toplant süresi ve gündem sralamasna sadk kalnmasn salamak Toplantnn amac dorultusunda sürdürülmesini salamak Gündemin her maddesinin görüülmesini salamak Her katlmcnn fikir ve önerilerini sunmasn salamak, bunun dierleri tarafndan kesilmesini engellemek Gerektiinde, tartmay durdurup toplanty yeniden eksenine o- turtacak yönlendirmede bulunmak. 23

24 Ekip çalmasnda göz ard edilmemesi ve hassasiyetle üzerinde durulmas gereken bir baka nokta da, proje koordinasyonun salanmasdr. Koordinasyona ilikin olarak da u sorular yantn bulmu olmaldr: Kim neyi yapmakla yükümlüdür? Hangi sonuçlardan kim sorumludur? Kim, kimi nelerden haberdar edecektir? Ne için kimin onay gerekir? Kimden hangi ilemler için ne gibi bir destek gerekmektedir? PROJE PLANLAMA VE KULLANILAN TEKNKLER Dier daha rutin ilerin yönetimiyle karlatrldnda, proje yönetiminin planlama aamasna çok daha yüksek oranda efor ve uzmanlk ayrlmas gerekmektedir. Çünkü, projeler tek seferliktir ve genellikle verilerin kesin tahminlerini yapmak zordur. Dolaysyla detay planlamaya gereksinim daha fazladr. Projeler birbirlerine yüzde yüz benzerlik göstermediinden, proje planlama, gelecee bakarak yeni nelere ihtiyaç duyulacann görülmesini gerektirir. Bununla birlikte yardmc doneler olsa da bu, daha çok "sfrdan planlama" eklinde olur. Dier yönetsel aktivitelerde ise planlama genellikle "gelime için planlama " eklinde olur. Planlamann öeleri öyle sralanabilir ; Amacn açkça tanmlanmas, Amaca erimek için atlacak admlarn ayrntlaryla saptanmas, Her adm için geçerli süre ve kaynan tahmini, Söz konusu olabilecek risklerin incelenmesi ve belirsizliklerin karlanmas için gerekli paylarn saptanmas, Yaplacak ilerin birbirleriyle ilikilerinin, önceliklerinin saptanmas, Toplam süre ve maliyet hesaplanmas, Kararlatrlan plann uygulanmaya konmas Günümüzde projelerin kapsamlar gittikçe büyüyüp karmaklatkça, planlama ilemleri daha büyük önem kazanmaktadr. Bu noktada "sistemli planlama" bir zorunluluk halini alr. Öte yandan, iin yürütülmesine katkda bulunacak olanlarn says çoalnca da bunlarn bilgi, tecrübe ve çalmalarndan etkin bir biçimde yararlanabilmek için sistemli planlama gerekli olur. 24

25 Planlama ilemi, projenin boyutlarna göre ya bir proje ekibi tarafndan, ya da bir proje yöneticisinin koordinasyonunda projenin gerçekletirilmesi için oluturulacak çeitli ekiplerin yöneticileri tarafndan gerçekletirilir. Burada önemli olan planlamann kimin tarafndan yaplaca deil, sistemli olarak yaplmasdr. Herhangi bir konuda bir plann yaplm olmas, bu iin plana göre yürümesi için yeterli deildir. Yürütücünün sorumluluunu yerine getirmemesi, görevini ihmal etmesi, planlanrken yaplan tahminlerden ortaya çkan sapmalar, çevre koullarnn deimi olmas, teknik güçlüklerin ortaya çkmas, olaanüstü durumlar gibi saysz engelle karlalabilir. Balangçta yaplan plana göre ortaya çkan bütün deiikliklerin saptanmas ve düzeltilmesi, izleme sürecinin temelidir. Bu süreç, ortaya konan iin planlananla karlatrlmas ve sapmalar halinde projenin geri kalan bölümünü tamamlamak için yeniden düzenlenmesi ilemlerini kapsar. Proje planlama teknikleri geleneksel ve aplan yöntemleri olarak iki ana balk altnda incelenebilir. Bu bölümde geleneksel yöntemler bal altnda Proje Yap Plan, Gantt (Çubuk) Diyagram, incelenecektir. Aplan yöntemleri arasnda ise, en yaygn olarak kullanlan teknik olan Kritik Yol Metodu (CPM) üzerinde daha ayrntl durulacaktr. Geleneksel ve aplan yöntemleri çounlukla birbirlerine alternatif de- il, tamamlayc yöntemler olarak ilev görmektedirler. Örnein her projede teknik olanaklar ne kadar fazla olursa olsun, proje yap plan ve Gantt emas vazgeçilmez yönetim araçlar olarak kullanlmaktadr. Ancak projenin daha ayrntl ve tüm balantlaryla görülmesi için aplanlar gerekmektedir. PROJE PLANLAMA TEKNKLER Proje Yap0 Plan0 (Work Break-Down Structure): Proje ve hedeflerinin tamamlanmasndan sonra, proje planlama sürecinin balangcnda, proje yap plannn hazrlanmas gerekir. Proje yap plan, proje planlama sürecinin esasn oluturur. Proje yap plan karmak bir görevi anlalr ve çözümlenebilir bir hale getirir. Proje yap plan, bir organizasyon emasn hatrlatr ve çeitli proje faaliyetlerini, projenin organizasyonel yaps ile ilikilendirir. Proje yap plan ile bir proje, alt ilevlerine ayrlr. Bu ayrm hiyerarik düzen içinde yaplr. Proje, esas ilevlerine göre sistematik olarak analiz edilir ve buna göre ayrlr. Bu ayrm bir kaç kademeden oluabilir. 25

26 Bir proje yap plan hazrlanrken, proje hedefi en üst kutuda kademe, alt projeler, ilemler, sistemler, ürünler, vb. temel proje kalemlerini içerir. Bir alt kademede bu temel kalemler bileenlerine ayrlr. Kademe-kademe bölünme, bu ekilde bütün nihai kalemler ve ilemler tamamlanana kadar sürer. Proje yap plan oldukça yararl bir uygulamadr, çünkü, proje yöneticisini, proje elemanlarn ve çeitli ilemlerden sorumlu tüm personeli, projenin tamamn incelemeye, tüm ayrnt ve bileenler üzerinde düünmeye zorlar. Hareket etmeden bu ekilde düünmek, çeitli gruplar tarafndan yaplacak iin tamamnn netlikle görülmesini salar; gelecekteki anlamazlk ve ihmalleri önler; çeitli gruplarn ilerinin birbirine balantlarn gösterir ve projenin bütününün anlalmas için görsel kolaylk yaratr. Dier bir deyile proje yap plan, projeye bakp, aaçlardansa orman görmenin sistematik yoludur. Eer bir proje yap plan çok karmak olursa, ikinci düzey bileenler için ayr proje yap planlar oluturulabilir. Normal olarak, bir proje yap plan, beraberinde bir proje özetiyle sunulur. Bu özet yaplacak ii tanmlayan bir metindir. Projenin hedeflerini, yapsn, kaynak gereksinimlerini ve kaba zaman plann içerir. oluturulabilir. Proje yap diyagramlar, projenin Gantt emalar ve aplanlarnn hazrlanmasnda ilk adm olarak kullanlr. Gantt emas0 (Çubuk Diyagram) : Planlamada uygulanan en yaygn ve geleneksel sistem, 1917'de Henry Gantt tarafndan gelitirilen ve kendi adyla anlan veya çubuk ya da bar diyagram olarak da bilinen grafik temelli yöntemlerdir. Çubuk diyagramda, planlanan iin admlarn oluturan iler, süreleriyle orantl uzunlukta yatay çizgi ya da eritlerle sras yukardan aaya, zaman ak soldan saa dorudur. Zaman birimleri söz konusu ilemlerin sürelerine uygun düecek ekilde saat, gün, hafta ya da ay olarak seçilir. Faaliyetlerin nasl yürüdüünü göstermek için her ilemin balangcndan itibaren, uzunluu tamamlanan bölümüyle orantl bir çizgi çekilir. Böylece Gantt Oemas, projenin planlama ve uygulama dönemlerini ortaya koyar. Bu bakmdan basit projeler için çok kullanl bir yöntemdir. Ancak kullanm kolayl ve basitlii gibi baz avantajlarnn yan sra baz dezavantajlar da vardr. Örnein, Gantt emalarnda bir projeyi oluturan iler arasndaki balantlar görünmeyebilir. Hangi ilerin projenin toplam süresini etkilemeksizin gecikebileceini ve hangilerinin geciktirilmemesi gerektiini belirtmez. Herhangi bir iin uygulama süresinde bir deiiklik olursa, tüm emann yeniden çizilmesi gerekir. 26

DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES MÜHENDSLK FAKÜLTES METALURJ VE MALZEME MÜHENDSL BÖLÜMÜ BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES

DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES MÜHENDSLK FAKÜLTES METALURJ VE MALZEME MÜHENDSL BÖLÜMÜ BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES 1. AMAÇ ve KAPSAM Madde 1: Bitirme projesi dersinde örencilerin önceki derslerde edindikleri bilgi ve becerileri kullanarak karmak bir sistemi, sistem bileenini veya süreci

Detaylı

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim B: Ana proje yönetimi bilgi alan B: Tüm paydalara ulamak ve iletiim kurmak için

Detaylı

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI)

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) I- SORUN Toprak ve su kaynaklarnn canllarn yaamalar yönünden tad önem bilinmektedir. Bu önemlerine karlk hem toprak hem de su kaynaklar

Detaylı

Yavuz HEKM. Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve. Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan.

Yavuz HEKM. Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve. Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan. Yavuz HEKM Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan. 8. Mükemmelli+i Aray$ Sempozyumu Ana Tema, Yerellikten Küresellie EGE Oturum

Detaylı

Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri

Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri Prof.Dr.Berna Musal Yard.Doç.Dr.Sema Özan DEÜ Tp Fakültesi Tp E itimi Anabilim Dal Sunum Çerçevesi Yetikinlerin

Detaylı

KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN

KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN KURUMSAL T BAR tibar alglamalardan oluur. Kurumsal itibar, bir kuruma yönelik her türlü alglamann bütünüdür. Kurumsal itibar; sosyal ortaklarn kurulula ilgili

Detaylı

Simülasyon Modellemesi

Simülasyon Modellemesi Simülasyon Modellemesi Doç. Dr. Mustafa Yüzükrmz myuzukirmizi@meliksah.edu.tr Ders -2: Metod ve Veri Analizi Contents 1 Metod Analizi 1 1.1 Giri³.................................. 1 1.2 Metod Müh.'de Sistematik

Detaylı

5. Öneri ve Tedbirler

5. Öneri ve Tedbirler Öneri ve Tedbirler 5.ÖneriveTedbirler Kurumsal düzeyde hizmet kalitesinin artrlmas için Bütünleik Yönetim Sistemleri kapsamnda kalite güvence belgelerinin alnmas ve personel verimliliinin gelitirilmesine

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlğ İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL EYLÜL 2015 1-) İç Kontrol Nedir? Üniversite varlklarnn korunmas, kurumsal ve yasal düzenlemelere

Detaylı

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ KURUMUN AMACI ve GÖREVLER' Sosyal sigortalar ile genel salk sigortas bakmndan kiileri güvence

Detaylı

1 letme Dönü ümü ve Planlamas Hizmetleri

1 letme Dönü ümü ve Planlamas Hizmetleri Hizmet Tan letme Dönüümü ve s Hizmetleri SAP letme Dönüümü ve s Hizmetleri, rekabet avantaj salamak üzere Lisans Alan inovasyonunu ve dönüümünü kolaylarmay amaçlayan danmanlk ve örnekleme hizmetleri sunar.

Detaylı

Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme

Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken 8lk Kullanc Tepkileri Kullanclardan tepkiler toplanmaldr Üç tip vardr Kullanc önerileri De0iiklik tavsiyeleri Revizyon planlar

Detaylı

8.MÜKEMMELL ARAYI SEMPOZYUMU 17 Nisan 2007 / zmir

8.MÜKEMMELL ARAYI SEMPOZYUMU 17 Nisan 2007 / zmir 8.MÜKEMMELL ARAYI SEMPOZYUMU 17 Nisan 2007 / zmir Betül Faika SÖNMEZ Sa*l+k Bakanl+*+ Temel Sa*l+k Hiz.Gen. Md. Kalite E*itim ve Koor. Birimi Daire Ba3kan+ SA LIK HZMETNDE ARTAN TALEP Kaliteli, düük maliyette

Detaylı

'DARE PERFORMANS HEDEF' TABLOSU

'DARE PERFORMANS HEDEF' TABLOSU !nsanl"n Geliimine Yönelik Katma De"eri Yüksek Ürün ve Hizmet Yaratmak 2011 ylna kadar üretilen aratrmalara, projeleri ve alnan patent saylarn % 20 arttrmak üzere laboratuvarlar kurmak ve akreditasyonlarn

Detaylı

DOKTORA E TMNDE DANIMAN

DOKTORA E TMNDE DANIMAN DOKTORA E TMNDE DANIMAN Prof. Dr. Nee Atabey DEÜ Tp Fakültesi Tbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dal Ö"retim Üyesi DEÜ Tp Fakültesi Dekan Yard., &zmir PhD e"itimi hedefleri Danmann nitelikleri Danmann bilimsel

Detaylı

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52)

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) K I R S A L K A L K I N M A D A K A D I N L A R Sibel DEMR Birle(mi(

Detaylı

I. Oturum Oturum Ba kan : Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10

I. Oturum Oturum Ba kan : Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 09:30-09:50 Açl - Açl Konumalar I. Oturum Oturum Bakan: Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 Namk Kemal Üniversitesinde Yürütülen Hassas Tarm Aratrmalar Bahattin AKDEMR S.Ü. Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar

Detaylı

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu Online Bilimsel Program Yönetici Klavuzu Bu belgedeki bilgiler, ekiller ve program ilevi önceden haber verilmeksizin deitirilebilir. Tersi belirtilmedikçe, burada örnek olarak ad geçen kiiler, adresler,

Detaylı

zmir Büyük ehir Belediyesi Ba kanl k Makam na ve belediyemizi ziyarete gelen yabanc ülke temsilcilerine gerekti inde tercümanl k hizmeti vermek.

zmir Büyük ehir Belediyesi Ba kanl k Makam na ve belediyemizi ziyarete gelen yabanc ülke temsilcilerine gerekti inde tercümanl k hizmeti vermek. ABVEDILKLERUBEMÜDÜRLÜÜ DIÞ ÝLÝÞKÝLER ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ Yetki,GörevveSorumluluklar zmirbüyükehirbelediyesi'ninuluslararaslikilerinidüzenlemek. zmirbüyükehirbelediyesibünyesindeyeralanbirimlereavrupabirliiveçeitli

Detaylı

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry 9 Mart 1998 Say* : F-1998/ Konu : Krsal Kalknmada Ekolojik Boyut Konulu Eitim TKV K*rsal Kalk*nma

Detaylı

Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü. Aktüerler Derneği Nisan 2010

Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü. Aktüerler Derneği Nisan 2010 Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü Aktüerler Derneği Nisan 2010 Türkiye de sigortaclk ve bireysel emeklilik sektörü RKET SAYISI - NUMBER OF COMPANY 2006 2007 2008 Hayat D - Non Life (Alt adedi

Detaylı

Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti

Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti KPSS Ö?retmen Adaylar? Görüntülü E?itim Seti 58 DVD + Rehberlik Kitab? GÜNCEL Kpss E?itim Bilimleri Dvd Seti Tüm Dersler Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti 58 Dvd Derecelendirme:Henüz

Detaylı

http://www.suzuki-toshie.net

http://www.suzuki-toshie.net B Uygulama 03.03.2011 Bilinçli Örenim Yoluyla Yaama Gücüne Doru Yeni Afet Önleme Eitimi --- Proje Örenimi, Portfolyo Deerlendirme, Koçluk Yöntemi --- Afet Önleme ve Yeni Örenme Becerileri Proje Örenimi

Detaylı

8. MÜKEMMELL!"! ARAYI& SEMPOZYUMU

8. MÜKEMMELL!! ARAYI& SEMPOZYUMU 8. MÜKEMMELL!"! ARAYI& SEMPOZYUMU Salkta Kalite Uygulamalar 16:30 18:00!zmir ÖZLEM YILDIRIM Vehbi Koç Vakf Salk Kurulu8lar Sürekli Kalite Geli8tirme Müdürü Ö. Yldrm, D. V. Yiit, Ö. Ouz 1 KAPSAM Vehbi Koç

Detaylı

novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan

novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan novasyon Ekonomik ve toplumsal fayda yaratmak için ürünlerde,

Detaylı

zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun

zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun faaliyetlerini y³r³t³rken benimsedii y netim anlay nn, þada standartlara g re dei imi ve ilerleyi inin bir belgesi niteliindedir.

Detaylı

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl YANGIN E T M KURS PROGRAMI

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl YANGIN E T M KURS PROGRAMI T.C. MLLÎ ETM BAKANLII Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl YANGIN ETM KURS PROGRAMI ANKARA 2012 1 KURUMUN ADRES : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI : Yangn Eitimi Kurs Program PROGRAMIN DAYANAI : 5580 sayl Özel

Detaylı

Anketler ne zaman kullanlr? Ünite 6 Anketlerin Kullanm. Temel Konular. Soru Tipleri. Açk-uçlu ve kapal anketler. Anketler. Anketler de0erlidir, e0er;

Anketler ne zaman kullanlr? Ünite 6 Anketlerin Kullanm. Temel Konular. Soru Tipleri. Açk-uçlu ve kapal anketler. Anketler. Anketler de0erlidir, e0er; Ünite 6 Anketlerin Kullanm Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken Anketler ne zaman kullanlr? Anketler de0erlidir, e0er; Organizasyonun elemanlar geni/ olarak da0lm/sa Birçok eleman projede rol almaktaysa

Detaylı

Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT)

Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT) Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanmlar Amaç : Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; Yönetmelik

Detaylı

Yaz m Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katk lar TEC Contributions to the Software Testing Process

Yaz m Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katk lar TEC Contributions to the Software Testing Process Yazm Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katklar TEC Contributions to the Software Testing Process Mustafa Namdar Turkcell Teknoloji Ararma & Gelitirme A.. 41470, Gebze-KOCAEL mustafa.namdar@turkcellteknoloji.com.tr

Detaylı

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve

Detaylı

Anahtar Kavramlar. çindekiler. Bu üniteyi tamamlad m zda, plan n tan mlayabilecek, plan n n kullan m amaçlar n aç klayabilecek,

Anahtar Kavramlar. çindekiler. Bu üniteyi tamamlad m zda, plan n tan mlayabilecek, plan n n kullan m amaçlar n aç klayabilecek, 5 Amaçlarmz Bu üniteyi tamamladmzda, plann tanmlayabilecek, plannn kullanm amaçlarn açklayabilecek, plannn nasl hazrlanacan belirleyebilecek, plann öelerini sralayabilecek, plannn dosya haline getirilmesini

Detaylı

Simülasyon Modellemesi

Simülasyon Modellemesi Doç. Dr. Mustafa Yüzükrmz myuzukirmizi@meliksah.edu.tr Melik³ah Üniversitesi Ders -2: Metod ve Veri Analizi çerik 1 Giri³ Metod Müh.'de Sistematik Yakla³m çerik 1 Giri³ Metod Müh.'de Sistematik Yakla³m

Detaylı

ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI MESLEK Ç SÜREKL ETM MERKEZ YÖNETMEL

ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI MESLEK Ç SÜREKL ETM MERKEZ YÖNETMEL ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI MESLEK Ç SÜREKL ETM MERKEZ YÖNETMEL Amaç Madde 1: Bu Yönetmeliin amacı; meslekteki bilimsel, teknolojik gelimelerle ve uygulama alanları ile ilgili olarak Üye Mühendislere verilecek

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlğ İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ EYLÜL 2015 1-) Risk Yönetimi Nedir? Üniversitemizde, risk olarak tanmlanan muhtemel olumsuz olay

Detaylı

Görsel Tasar m. KaliteOfisi.com

Görsel Tasar m. KaliteOfisi.com Görsel Tasarm KaliteOfisi.com KaliteOfisi.com un bir hizmetidir. zin alnmaksn alnt ve çoaltma yaplabilir. 2 www.kaliteofisi.com KaliteOfisi Hakknda Kalite ofisi; ülkemizde kalite bilincinin yerlemesine

Detaylı

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye ISSN 1019-1011 Ç.Ü.MÜH.MM.FAK.DERGS CLT.19 SAYI.2 Aral,k December 2004 Ç.Ü.J.FAC.ENG.ARCH. VOL.19 NO.2 BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD

Detaylı

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r.

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r. HURDAYA AYRILAN VARLIKLARIN MUHASEBELELMELER VE YAPILAN YANLILIKLAR Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman info@omerdag.net 1.G Kamu idarelerinin kaytlarnda bulunan tarlar ile maddi duran varlklar doalar gerei

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Yönetiim, Bölgesel Kalkınma ve Kalkınma Ajansları: Çukurova Kalkınma Ajansı Uygulaması A. Celil Öz 1 1- Giri Son çeyrek yüzyılda küresellemenin ve uluslar arası ve uluslar üstü kurumların da etkisiyle

Detaylı

2012 2013 E T M ve Ö RET M YILI ÖRGÜN ve YAYGIN E T M KURUMLARI ÇALI MA TAKV M

2012 2013 E T M ve Ö RET M YILI ÖRGÜN ve YAYGIN E T M KURUMLARI ÇALI MA TAKV M 2012 2013 ETM ve ÖRETM YILI ÖRGÜN ve YAYGIN ETM KURUMLARI ÇALIMA TAKVM SIRA NO ÇALIMA KONULARI TARH 1. Okul Öncesi Ve lköretim Okullar 1. Snf Örencilerinin Eitim- Öretime Hazrlanmalar ( Bamsz Anaokullar

Detaylı

EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas

EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas Cengiz Tepe 1 Hatice Sezgin 1, Elektrik Elektronik Mühendislii Bölümü, Ondokuz May#s

Detaylı

H20 PANEL S STEM Her tür projeye uygun, güvenilir, sa lam ekonomik kolon ve perde kal b

H20 PANEL S STEM Her tür projeye uygun, güvenilir, sa lam ekonomik kolon ve perde kal b H20 PANEL SSTEM Her tür projeye uygun, güvenilir, salam ekonomik kolon ve perde kalb 1 2 çindekiler H20 Panel Sistem 4 Kalp sistemleri içinde H20 Panel 6 Tamamlanm örnek projeler 8 Sistem Elemanlar 3 H20

Detaylı

zmir-tarih Projesi nin Amaç ve Stratejik Yönelimleri.. 4 Kapsam Yöntem ve Süreç... 7

zmir-tarih Projesi nin Amaç ve Stratejik Yönelimleri.. 4 Kapsam Yöntem ve Süreç... 7 Oteller Bölgesi Havralar Bölgesi Anafartalar Caddesi 2. Etap Bölgesi Operasyon Planlar kin Bask Eylül 5 ISBN: 978-975-18-0181-4 H. Yay na Haz rlayanlar Merve Çal kan, Gize ld z, Ça iz adir Öztürk, Gona

Detaylı

T.C KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!"! (1. sayfa) ZEYLNAME

T.C KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!! (1. sayfa) ZEYLNAME (1. sayfa) ZEYLNAME Türkiye Kültür Portal! Altyap!s!n!n Oluturulmas! ve Portal Uygulama Yaz!l!mlar!n!n Temin Edilmesi ihalesi 03/07/2009 Cuma gününe ertelenmitir. Teknik :artnamenin 6.(2). Maddesi Portal

Detaylı

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab *

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Elementary Education Online, 8(2), tp: 1-6, 2009. lkö!retim Online, 8(2), öu: 1-6, 2009. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Güney HACIÖMERO0LU 1 Sezen

Detaylı

ICS 04.200.10 TÜRK STANDARDI TS EN OHSAS 18001/Mart 2001

ICS 04.200.10 TÜRK STANDARDI TS EN OHSAS 18001/Mart 2001 OHSAS 18001 SALII VE GÜVENL YÖNETM REHBER STANDARDI GR : Dünyada, üretim faktörünün temel öesi olan çalıanların salıı ve güvenlii endüstriyel gelimelere paralel olarak, ön plana çıkmaktadır. Salıı ve i

Detaylı

1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar:

1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar: 01/01/2005-30/06/2005 DÖNEMNE LKN YAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU FAALYET RAPORU 1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar: 2005 yl gelimekte olan ülke

Detaylı

HACETTEPE ÜNVERSTES. l e t i i m. : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Beytepe/Ankara. Telefon :

HACETTEPE ÜNVERSTES. l e t i i m. : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Beytepe/Ankara. Telefon : l e t i i m Adres : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü 06800 Beytepe/Ankara Telefon : +90 312 297 6234 Faks : +90 312 297 7998 HACETTEPE ÜNVERSTES e-posta Web : aktuerya@hacettepe.edu.tr : www.aktuerya.hacettepe.edu.tr

Detaylı

Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi

Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi 1. Etkinliğe hangi kurumu temsilen katıldınız? Sivil toplum kuruluşu 75,0% 9 Bireysel 8,3% 1 Şirket 16,7% 2 Üniversite 0,0% 0 Sosyal Girişim 0,0%

Detaylı

Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT)

Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT) Sanayi ve Ticaret Bakanlndan: Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tan+mlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; radyokomünikasyon ile telekomünikasyon ve elektrikli

Detaylı

YÜKSEKÖRETM KURULU BAKANLII YÜKSEKÖRETM KURUMLARI FAALYET RAPORU HAZIRLAMA REHBER

YÜKSEKÖRETM KURULU BAKANLII YÜKSEKÖRETM KURUMLARI FAALYET RAPORU HAZIRLAMA REHBER YÜKSEKÖRETM KURULU BAKANLII YÜKSEKÖRETM KURUMLARI FAALYET RAPORU HAZIRLAMA REHBER 2007 YILI..ÜNVERSTES FAALYET RAPORU (BRMLER ÇN FAKÜLTE/YO/MYO/ENSTTÜ/DARE BAKANLII/HUKUK MÜAVRL) 2 ÇNDEKLER ÜST YÖNETC

Detaylı

PERFORMANS BLGLER GENEL SEKRETERLK PERFORMANS HEDEFLER TABLOSU

PERFORMANS BLGLER GENEL SEKRETERLK PERFORMANS HEDEFLER TABLOSU PERFORMANS BLGLER GENEL SEKRETERLK PERFORMANS HEDEFLER TABLOSU AMAÇ - 1 nsanln geliimine yönelik katma deeri yüksek ürün ve hizmet yaratmak HEDEF (1.6) 2009 ylna kadar deer yaratan bilimsel ara$trma ve

Detaylı

V.A.D. Yaklamnn avantajlar. Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm. Ana Konular. Temel semboller. Harici Varlklar. Veri Ak Diagramlar

V.A.D. Yaklamnn avantajlar. Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm. Ana Konular. Temel semboller. Harici Varlklar. Veri Ak Diagramlar V.A.D. Yaklamnn avantajlar Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken Verinin hareketinin hikayeletirilmesine nazaran 4 avantaj mevcuttur. Teknik uygulamann gerçekletirilmesinden

Detaylı

T.C. ANKARA STRATEJ K PLAN HAZIRLIK PROGRAMI

T.C. ANKARA STRATEJ K PLAN HAZIRLIK PROGRAMI ENERJ VE TAB T.C. KAYNAKLAR BAKANLII ANKARA STRATEJ K PLAN HAZIRLIK PROGRAMI KASIM 2006 ÇNDEKLER: 1. GR 3 2. STRATEJK PLANLAMA VE YÖNETM 5 2.1. Strateji 5 2.2. Stratejik Plan 5 2.3. Stratejik Yönetim 5

Detaylı

BASIN YAYIN VE HALKLA L K LER UBE MÜDÜRLÜ Ü

BASIN YAYIN VE HALKLA L K LER UBE MÜDÜRLÜ Ü BASINYAYINVEHALKLALKLERUBEMÜDÜRLÜÜ ÝLÝÞKÝLER ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ Yetki,GörevveSorumluluklar YasalDayanak Büyükehirbelediyesininçalmalarnnbasn,yaynaraçlaryardmyla kamuoyunaetkilibirekildeduyuruluptantlmasnsalamakvehalkla

Detaylı

OKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET

OKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET OKUL ÖNCES EM KURUMLARINDA ÇALIAN ANASINIFI RETMENLERLE MÜZK ÖRETMENLERN MÜZK ÇALIMALARINA N TUTUM VE YETERLKLERN KARILATIRILMASI ÖZET r. Gör. Dr. lknur ÖZAL GÖNCÜ GÜMEF. ÇGEB.Okul Öncesi EABD. Okul öncesi

Detaylı

TUTANAK 13/05/2015. : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi. : ILO Türkiye Ofisi, Ankara

TUTANAK 13/05/2015. : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi. : ILO Türkiye Ofisi, Ankara 13/05/2015 TUTANAK Konu Yer : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi : ILO Türkiye Ofisi, Ankara Tarih/Saat : 13 Mays 2015, Saat:10.00-12.00 Gündem Gerekenler : Kooperatif İstatistiklerinin

Detaylı

Kazandran Uygulamalar

Kazandran Uygulamalar Kazandran Uygulamalar Tantm Filmimiz Yönetim Yaklammz Vizyoner Hedefler Kaynak Yönetimi Hedeflenen Sonuca Planlanan Kaynaklarla Ulama Modern Yönetim Araçlar Süreklilik/Sürdürülebilirlik Modern Yönetim

Detaylı

İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç

İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç Ğİ İ İ Ğ İ İ Ğ İ Ö İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç «İ Ğ Ç Ç İ İ Ö İ Ü Ü Ü Ü İ İ İ İ Ö İ İ İ İ İİ İ Ğ İ İ Ç Ü Ü Ç Ç Ç İ Ö İ İ İ İ İ İ Ü İ Ç İ Ü İ Ü İ .,*,* Ege Bamsz Denetim A.. hususlarda bilgilendirerek bamsz denetim

Detaylı

yurdugul@hacettepe.edu.tr VB de Veri Türleri 1

yurdugul@hacettepe.edu.tr VB de Veri Türleri 1 yurdugul@hacettepe.edu.tr 1 VB de Veri Türleri 1 Byte 1 aretsiz tamsay Integer 2 aretli Tamsay Long 4 aretli Tamsay Single 4 Gerçel say Double 8 Gerçel say Currency 8 Gerçel say Decimal 14 Gerçel say Boolean

Detaylı

belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak Hafta1 Giriş Serkan Gürsoy

belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak Hafta1 Giriş Serkan Gürsoy Hafta Proje; belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak planlanan faaliyetler bütünüdür. Projenin tanımlanması için; amaçları hedefleri işlemleri

Detaylı

Doç.Dr. Aytekin ALBUZ Yrd.Doç.Dr. Mehmet AKPINAR GÜGEF. MEABD. 1. Giri

Doç.Dr. Aytekin ALBUZ Yrd.Doç.Dr. Mehmet AKPINAR GÜGEF. MEABD. 1. Giri Bildiriler 8. Ulusal Müzik Eitimi Sempozyumu, 23 25 Eylül 2009, OMÜ 1. Giri 2006 LKÖRETM MÜZK DERS ÖRETM PROGRAMI VE YEN YAKLAIMLAR Doç.Dr. Aytekin ALBUZ Yrd.Doç.Dr. Mehmet AKPINAR GÜGEF. MEABD. 21. yüzyla

Detaylı

Bileenler arasndaki iletiim ise iletiim yollar ad verilen kanallar yardm ile gerçekleir: 1 Veri Yollar 2 Adres Yollar 3 Kontrol Yollar

Bileenler arasndaki iletiim ise iletiim yollar ad verilen kanallar yardm ile gerçekleir: 1 Veri Yollar 2 Adres Yollar 3 Kontrol Yollar Von Neumann Mimarisinin Bileenleri 1 Bellek 2 Merkezi lem Birimi 3 Giri/Çk Birimleri Yazmaçlar letiim Yollar Bileenler arasndaki iletiim ise iletiim yollar ad verilen kanallar yardm ile gerçekleir: 1 Veri

Detaylı

Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm

Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm Dr. Halil Yurdugül Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi yurdugul@hacettepe.edu.tr Motivasyon: Proje tabanl bir öretim sürecinde örencilerin

Detaylı

irketlerde Kriz Yönetimi

irketlerde Kriz Yönetimi thinking growth * connected with client issues irketlerde Kriz Yönetimi Hüsnü Can Dinçsoy PricewaterhouseCoopers Dan manlk Hizmetleri, Ortak 18 Nisan 2007 *connectedthinking çindekiler PwC Kriz Yönetimi

Detaylı

KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII 2010-2014 STRATEJK PLANI

KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII 2010-2014 STRATEJK PLANI KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII 2010-2014 STRATEJK PLANI OCAK 2010 BAKAN SUNU-U Kamu kaynaklarmzn etkin ve effaf kullanmn salamaya yönelik 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve ikincil mevzuat gerei

Detaylı

http://www.suzuki-toshie.net

http://www.suzuki-toshie.net A Kuram ve Yöntem 03.03.2011 Bilinçli Örenim Yoluyla Yaama Gücüne Doru Yeni Afet Önleme Eitimi --- Proje Örenimi, Portfolyo Deerlendirme, Koçluk Yöntemi --- Afet Önleme ve Yeni Örenme Becerileri Proje

Detaylı

Ö RENME FAAL YET -1 1. DOSYALAMA LEMLER AMAÇ ARA TIRMA. 1.1. Genel Bilgiler

Ö RENME FAAL YET -1 1. DOSYALAMA LEMLER AMAÇ ARA TIRMA. 1.1. Genel Bilgiler ÖRENME FAALYET-1 AMAÇ ÖRENME FAALYET-1 Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, sunu hazrlama programlarnda kullanlan temel dosya ilemlerini (sunu açma-kapatma-kaydetme-düzenleme) yapabileceksiniz.

Detaylı

Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi

Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi Ramazan GÜRBÜZ* ÖZET Bu aratrmann amac, aratrmac tarafndan gelitirilen somut öretim nesneleri, çalma

Detaylı

LKÖRETM 4. SINIF BLGSAYAR DERS KTAPLARININ GÖRSEL TASARIM LKERLERNE GÖRE DEERLENDRLMES. Hafize KESER *

LKÖRETM 4. SINIF BLGSAYAR DERS KTAPLARININ GÖRSEL TASARIM LKERLERNE GÖRE DEERLENDRLMES. Hafize KESER * LKÖRETM 4. SINIF BLGSAYAR DERS KTAPLARININ GÖRSEL TASARIM LKERLERNE GÖRE DEERLENDRLMES Hafize KESER * Özet Bu çalmann hedefi, Türkiye deki ilköretim bilgisayar ders kitaplarnn önceden belirlenmi olan 48

Detaylı

Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki

Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki liki Eitim Fakültesi Dergisi http://kutuphane.uludag.edu.tr/univder/uufader.htm Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki Salih Baatr *, Reat Peker**

Detaylı

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER Prof. Dr. Ali EN 1 Normal dalm artlarn salamayan ve parametrik istatistik tekniklerinin kullanlmasn elverisiz klan durumlarn bulunmas halinde, eldeki verilere bal

Detaylı

MÜZ K Ö RETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI

MÜZ K Ö RETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI Bildiriler. Ulusal Müzik Eitimi Sempozyumu, Eylül 00, OMÜ MÜZK ÖRETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI DORULTUSUNDA BRBRLERYLE VE EM FAKÜLTELERN DER RETMENLK PROGRAMLARI LE KARILATIRILMASI Doç. Enver TUFAN

Detaylı

ASMOLEN UYGULAMALARI

ASMOLEN UYGULAMALARI TURGUTLU TULA VE KREMT SANAYCLER DERNE ASMOLEN UYGULAMALARI Asmolen Ölçü ve Standartlar Mart 2008 Yayn No.2 1 ASMOLEN UYGULAMALARINDA DKKAT EDLMES GEREKL HUSUSLAR Döeme dolgu tulas, kil veya killi topran

Detaylı

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir.

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. PROJE YÖNETİMİ Proje: Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. Proje Yönetimi: Kısıtlı zaman, maliyet ve teknik durumları dikkate alarak, projenin en etkin

Detaylı

TARMAKB R TANITIM DÖKÜMANI

TARMAKB R TANITIM DÖKÜMANI TARMAKBR TANITIM DÖKÜMANI TARMAKBR Türk Tarm Alet ve Makinalar malatçlar Birlii, 1978 ynda kurulmu olup, ülkemizde traktör ve tarm makinalar ana itigal konusu olan imalatç, ihracatç ve ithalatçlarn üye

Detaylı

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl S GORTACILIK E T M KURS PROGRAMI

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl S GORTACILIK E T M KURS PROGRAMI T.C. MLLÎETMBAKANLII TalimveTerbiyeKuruluBakanl SGORTACILIK ETM KURS PROGRAMI ANKARA 2009 KURUMUN ADI : KURUMUN ADRES : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI PROGRAMIN DAYANAI PROGRAMIN SEVYES PROGRAMIN AMAÇLARI

Detaylı

ETÜ VE PROJELER DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAPIM HALELER UBE MÜDÜRLÜ ÜI. Etüt ve Projeler Dairesi Ba kanl

ETÜ VE PROJELER DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAPIM HALELER UBE MÜDÜRLÜ ÜI. Etüt ve Projeler Dairesi Ba kanl EtütveProjelerDairesiBakanl ETÜ VE PROJELER DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAPIMHALELERUBEMÜDÜRLÜÜI Yetki,GörevveSorumluluk Bakanlk Makam nn onaylar dorultusunda müdürlüümüz tarafndan ihale edilmesi istenilen projeli

Detaylı

Kurumsal tibar. Salk Sektöründe Kurumsal tibar ve Güven. Dr. Erhan Ba Genel Müdür. Bilim laç

Kurumsal tibar. Salk Sektöründe Kurumsal tibar ve Güven. Dr. Erhan Ba Genel Müdür. Bilim laç Kurumsal tibar Salk Sektöründe Kurumsal tibar ve Güven Dr. Erhan Ba Genel Müdür Bilim laç EFQM Mükemmellik Modeli Bilim laç 167 ilaç firmas içinde IMS 2006 sonu verilerine göre: Kutu satlarnda en büyük

Detaylı

AGRIEVOLUTION TANITIM DÖKÜMANI

AGRIEVOLUTION TANITIM DÖKÜMANI AGRIEVOLUTION TANITIM DÖKÜMANI MDR? Agrievolution (Global Alliance for Agriculture Equipment Manufacturing Associations Tarm Makineleri malatç Birlikleri Küresel ttifak); ABD, Hindistan, Brezilya, Türkiye,

Detaylı

Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme. Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan

Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme. Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan Öretmen Yeterlikleri Toplumsal geliim için, Eitimin kalitesini artrmak

Detaylı

INTOSAI KAMU KES M Ç KONTROL STANDARTLARI REHBER. Özet Çeviri Baran Özeren Sayı tay Uzman Denetiçisi

INTOSAI KAMU KES M Ç KONTROL STANDARTLARI REHBER. Özet Çeviri Baran Özeren Sayı tay Uzman Denetiçisi INTOSAI KAMU KESMÇ KONTROL STANDARTLARI REHBER Özet Çeviri Baran Özeren Sayıtay Uzman Denetiçisi 2 Haziran 2004 Çevirenin Notu Denetim meslei ile ilgili kamu ve özel sektör organizasyonları, son yirmi

Detaylı

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir:

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: SORU 1: 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: (i) Ayla dönütürülebilir yllk nominal %7,8 faiz oran ile her ay eit taksitler halinde

Detaylı

YAZI ÝÞLERÝ VE KARARLAR DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAZI LER UBE MÜDÜRLÜ Ü

YAZI ÝÞLERÝ VE KARARLAR DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAZI LER UBE MÜDÜRLÜ Ü YazleriveKararlarDairesiBakanl YAZI ÝÞLERÝ VE KARARLAR DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAZILERUBEMÜDÜRLÜÜ Yetki,GörevveSorumluluklar Valilik yazmalarn hazrlamak, onay, teslim ilemlerini gerçekletirmek. çileribakanlgenelveözelteftiraporlarnteslimalmak,

Detaylı

KORKUTELÝ BELEDÝYE BAÞKANLIÐI ÝÇ KONTROL SÝSTEMÝ

KORKUTELÝ BELEDÝYE BAÞKANLIÐI ÝÇ KONTROL SÝSTEMÝ KORKUTELÝ BELEDÝYE BAÞKANLIÐI ÝÇ KONTROL SÝSTEMÝ KORKUTELBELEDYEBAKANLII ÇKONTROLSSTEM (2014-2016) 14 1 1 Korkuteli Belediye Başkanlığı İç Kontrol Sistemi KorkuteliBelediyeBakanl çkontrolstandartlareylemplan

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma

Detaylı

TEN ÇIKARMA SÜRECNDE ÇIKI MÜLAKATLARI Handan KUMA( * ) Güler TOZKOPARAN ( ** )

TEN ÇIKARMA SÜRECNDE ÇIKI MÜLAKATLARI Handan KUMA( * ) Güler TOZKOPARAN ( ** ) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 8, Say:4, 2006 TEN ÇIKARMA SÜRECNDE ÇIKI MÜLAKATLARI Handan KUMA( * ) Güler TOZKOPARAN ( ** ) ÖZET letmeler, çalanlarn seçme konusunda sürekli

Detaylı

T.C. BABAKANLIK HAZNE MÜSTEARLII 2009 YILI AKTÜERLK SINAVLARI BAVURU VE UYGULAMA KILAVUZU

T.C. BABAKANLIK HAZNE MÜSTEARLII 2009 YILI AKTÜERLK SINAVLARI BAVURU VE UYGULAMA KILAVUZU T.C. BABAKANLIK HAZNE MÜSTEARLII 2009 YILI AKTÜERLK SINAVLARI BAVURU VE UYGULAMA KILAVUZU 1. GENEL BLGLER, TEMEL LKE VE KURALLAR 1.1. 2009 yl aktüerlik snavlar (2009-AS) aadaki tarihlerde yaplacaktr: Birinci

Detaylı

Deutsche Bank A. Sermaye Piyasas Hizmetlerine ili kin aç klamalar

Deutsche Bank A. Sermaye Piyasas Hizmetlerine ili kin aç klamalar DeutscheBankA.SermayePiyasas Hizmetlerineilikinaçklamalar dayeralanbilgilersermayepiyasaskurulu nun,iii-39.1say YatKurulular Kurulu ve Faaliyet Esaslar Hakkknda Tebli"inin 28.'inci maddesi çerçevesinde

Detaylı

BÖLÜM 2 D YOTLU DO RULTUCULAR

BÖLÜM 2 D YOTLU DO RULTUCULAR BÖLÜ 2 DYOTLU DORULTUCULAR A. DENEYN AACI: Tek faz ve 3 faz diyotlu dorultucularn çalmasn ve davranlarn incelemek. Bu deneyde tek faz ve 3 faz olmak üzere tüm yarm ve tam dalga dorultucular, omik ve indüktif

Detaylı

HAREKETL BASINÇ YÜKLEMES ALTINDAK HDROLK SLNDRN DNAMK ANALZ

HAREKETL BASINÇ YÜKLEMES ALTINDAK HDROLK SLNDRN DNAMK ANALZ 12. ULUSAL MAKNA TEORS SEMPOZYUMU Erciyes Üniversitesi, Kayseri 09-11 Haziran 2005 HAREKETL BASINÇ YÜKLEMES ALTINDAK HDROLK SLNDRN DNAMK ANALZ Kutlay AKSÖZ, Hira KARAGÜLLE ve Zeki KIRAL Dokuz Eylül Üniversitesi,

Detaylı

T.C. KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!"!

T.C. KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!! T.C. KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!"! Türkiye Kültür Portal! Altyap!s!n!n Oluturulmas! ve Portal Uygulama Yaz!l!mlar!n!n Temin Edilmesi 0NE AT SÖZLE0ME TASARISI Götürü Bedel Hizmet

Detaylı

Ulusal Eylem Planı, ne kadar planlı?

Ulusal Eylem Planı, ne kadar planlı? Ulusal Eylem Planı, ne kadar planlı? Prof. Dr. smail Tufan Birlemi Milletler 8-12 Nisan 2002 tarihinde spanya nn Bakenti Madrid de yal nüfusun yaam kalitesinin iyiletirilmesi, topluma katlm, geçim ve salk

Detaylı

BANLÝYÖ VE RAYLI SÝSTEM YATIRIMLARINDAN SORUMLU DAÝRE BAÞKANLIÐI

BANLÝYÖ VE RAYLI SÝSTEM YATIRIMLARINDAN SORUMLU DAÝRE BAÞKANLIÐI BanliyöveRaylSistemYatrmlarndanSorumluDaireBakanl BANLÝYÖ VE RAYLI SÝSTEM YATIRIMLARINDAN SORUMLU DAÝRE BAÞKANLIÐI zmirulam AnaPlançerçevesinde,alternatifulamtürleriarasndaentegrasyonusalayanrayltoplutama

Detaylı

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin

Detaylı

GENEL DURUM. GERÇEKLE T R LEN FAAL YETLER ve PROJELER 1. SOSYAL YARDIMLAR

GENEL DURUM. GERÇEKLE T R LEN FAAL YETLER ve PROJELER 1. SOSYAL YARDIMLAR GENELDURUM Türk Kzlay Sosyal Hizmetler Müdürlüü; olaan ve olaanüstü durumlarda, yerel, ulusal ve uluslararas düzeyde insan onurunu korumak amac ile toplumdaki savunmasz ve incinebilir nüfus gruplarnn sorunlarn

Detaylı

SOSYAL GÜVENLK KURUMU KANUNU

SOSYAL GÜVENLK KURUMU KANUNU SOSYAL GÜVENLK KURUMU KANUNU Kanun Numaras : 5502 Kabul Tarihi : 16/5/2006 Yaymland R.Gazete : Tarih: 20/5/2006 Say : 26173 Yaymland Düstur : Tertip : 5 Cilt : 45 Sayfa: BRNC BÖLÜM Amaç, Tanmlar, Kurulu

Detaylı

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. BÖLÜM 1 1.1 PROJE NEDİR? WEB PROJESİ YÖNETİMİ Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. 1.2 PROJELERİN ORTAK UNSURLARI NELERDİR? Başlama

Detaylı

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KARARIN BOZULMASI STEMMZ VARDIR TC Dan)*tay Ba*kanl),)na Sunulmak Üzere stanbul 3. dare Mahkemesi

Detaylı

2008 Yýlý Maliye Bakanlýðý Performans Esaslý Bütçesi

2008 Yýlý Maliye Bakanlýðý Performans Esaslý Bütçesi 2008 Yýlý Maliye Bakanlýðý Performans Esaslý Bütçesi BakanSunuu yi hazrlanm bir bütçe kötü yönetilebilir fakat kötü hazrlanm bir bütçe asla iyi yönetilemez. 2003 ylndan itibaren hazrladmz güçlü bütçeler

Detaylı